T.B.M.M. (S. Sayısı : 16)
Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna Arasında Konsolosluk Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/348)
T.C.
Başbakanlık
Kanunlar ve Kararlar 3.6.1999
Genel Müdürlüğü
Sayı : B.02.0.KKG.0.11/196-342/2504
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.
Gereğini arz ederim.
Bülent Ecevit
Başbakan
Eki : 1/809 Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna Arasında Konsolosluk Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı
T.C.
Başbakanlık
Kanunlar ve Kararlar 21.8.1998
Genel Müdürlüğü
Sayı : B.02.0.KKG.0.11/101-1405/4718
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 13.7.1998 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna Arasında Konsolosluk Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Mesut Yılmaz
Başbakan
GEREKÇE
Uluslararası düzeyde konsolosluk ilişkileri, konsolosların hukukî statüleri, görev ve yetkilerine dair 24 Nisan 1963 tarihli Viyana Sözleşmesine Türkiye 20.3.1976’da taraf olmuştur. Ukrayna da anılan sözleşmeye taraf olmakla birlikte, özellikle komşu bir ülke olması ve iki ülke vatandaşlarının karşılıklı seyahatlerinin sayıca giderek artması itibarıyla her alanda gittikçe gelişme istidadı gösteren ikili ilişkilere paralel olarak konsolosluk konularının daha geniş kapsamda düzenlenmesine ve bu amaçla iki ülke arasında bir konsolosluk anlaşması imzalanmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Sözkonusu Anlaşma, Türkiye ile Ukrayna arasındaki konsolosluk ilişkilerinin ve buna bağlı hukukî işbirliğinin geliştirilmesini öngörmektedir. Bu Anlaşma ile iki ülke arasındaki konsolosluk ilişkileri daha ileri ve somut bir düzeye getirilmiş ve karşılıklı olarak ahdi bir esasa bağlanmış olmaktadır.
Hatırlanacağı üzere, Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra bağımsızlığına kavuşan ülkelerle konsolosluk, adlî yardımlaşma ve vize konularındaki ilişkilerimizin ahdi esaslara bağlanması amacıyla, yukarıda belirtilen 3 konuda ilgili ülkelerle birer anlaşma imzalanması hususunda 1992 yılı başında Dışişleri Bakanlığınca alınan prensip kararı çerçevesinde şimdiye kadar Türkiye ile Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Litvanya ve Gürcistan arasında birer konsolosluk anlaşması imzalanmış bulunmaktadır.
Türkiye ile Ukrayna arasındaki Konsolosluk Anlaşması da bu çerçevede imzalanmıştır.
Anlaşma dibace kısmı dışında 6 bölüm ve 48 maddeden oluşmaktadır.
1 inci Bölüm; ön hükümleri (Madde 1)
2 nci Bölüm; konsoloslukların kurulmasını, görev alanlarını, konsolosluk mensuplarının vatandaşlığını, atanmalarını, kabulünü, görevlerinin son bulmasını, çalışma statülerini (Madde 2-7)
3 üncü Bölüm; konsolosluk görevlilerinin görevlerini, yetkilerini ve bunlara ilişkin bazı istisnaları (Madde 8-24)
4 üncü Bölüm; konsolosluk mensuplarına tanınan kolaylık, ayrıcalık, dokunulmazlık ve bağışıklıkları (Madde 25-46)
5 inci Bölüm; konsolosluk mensuplarının bulundukları ülke hukuku ve mevzuatına uymasını (Madde 47)
6 ncı Bölüm; anlaşmanın onaylanmasını, yürürlüğe girişini ve yürürlükten kaldırılmasını düzenlemektedir. (Madde 48)
Anlaşma, onay belgelerinin teatisini izleyen otuzuncu günde yürürlüğe girecektir. Anlaşmanın önceden yazılı bildirim yoluyla feshi mümkündür. Bu takdirde, Anlaşma, yazılı bildirim gününden başlayarak 6 ay sonra yürürlükten kalkmış olacaktır.
Dışişleri Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Dışişleri Komisyonu 1.7.1999
Esas No. :1/348
Karar No. :7
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna Arasında Konsolosluk Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 1 Temmuz 1999 tarihli 3 üncü Birleşiminde Dışişleri Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.
Türkiye ve Ukrayna, uluslararası düzeyde konsolosluk ilişkilerini düzenleyen Viyana Sözleşmesine taraf olmakla birlikte, iki ülke vatandaşlarının karşılıklı seyahatlerinin giderek artması ve her alanda gelişme istidadı gösteren ikili ilişkilerin artması üzerine hazırlanan Anlaşma, Komisyonumuzca benimsenmiş ve Tasarı kabul edilmiştir.
Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak
üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
Başkan | Başkanvekili | |
Kâmran İnan | B. Suat Çağlayan | |
Van | İzmir | |
Sözcü | Üye | |
Mehmet Kaya | Ali Tekin | |
Kahramanmaraş | Adana | |
Üye | Üye | |
Müjdat Kayayerli | Nesrin Ünal | |
Afyon | Antalya | |
Üye | Üye | |
Agah Oktay Güner | Teoman Özalp | |
Balıkesir | Bursa | |
Üye | Üye | |
Hasan Erçelebi | Mahmut Erdir | |
Denizli | Eskişehir | |
Üye | Üye | |
M. Bedri İncetahtacı | Mustafa Yaman | |
Gaziantep | Giresun | |
Üye | Üye | |
Ayfer Yılmaz | Azmi Ateş | |
İçel | İstanbul | |
Üye | Üye | |
Hüseyin Kansu | Osman Yumakoğulları | |
İstanbul | İstanbul | |
Üye | Üye | |
Rahmi Sezgin | Cevdet Akçalı | |
İzmir | Kütahya | |
Üye | Üye | |
Basri Coşkun | M. Necati Çetinkaya | |
Malatya | Manisa | |
Üye | Üye | |
Birol Büyüköztürk | M.Cengiz Güleç | |
Osmaniye | Sıvas |
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE UKRAYNA ARASINDA KONSOLOSLUK
SÖZLEŞMESİNİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR
KANUN TASARISI
MADDE 1. – 21 Mayıs 1998 tarihinde Kiev’de imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna Arasında Konsolosluk Sözleşmesi”nin onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar
Kurulu yürütür.
Başbakan | |||
Mesut Yılmaz | |||
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. | Millî Sav. Bak.ve Başb. Yrd. | Devlet Bakanı | |
B. Ecevit | İ. Sezgin | G. Taner | |
Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
H.Özkan | Y. Seçkiner | I. Saygın | |
Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
Prof. Dr. H. S. Türk | Prof. Dr. S. Yıldırım | R. Serdaroğlu | |
Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
M. Gürdere | Prof. Dr. Ş.Gürel | Prof. Dr. A. Andican | |
Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
Dr. I. Çelebi | M. Yılmaz | R. Şahin | |
Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
B. Kara | C. Kavak | E. Aşık | |
Devlet Bakanı V. | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
M. Taşar | H. Gemici | M. Batallı | |
Adalet Bakanı | İçişleri Bakanı | Dışişleri Bakanı | |
O. Sungurlu | M. Başesgioğlu | İ. Cem | |
Maliye Bakanı | Millî Eğitim Bakanı | Bayındırlık ve İskân Bakanı | |
Z. Temizel | H. Uluğbay | Y. Topçu | |
Sağlık Bakanı | Ulaştırma Bakanı | Tarım ve Köyişleri Bakanı | |
H. İ. Özsoy | N. Menzir | M. Taşar | |
Çalışma ve Sos. Güv. Bak. | Sanayi ve Ticaret Bakanı | Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı | |
Prof. Dr. N. Çağan | Y. Erez | M. C. Ersümer | |
Kültür Bakanı | Turizm Bakanı | Orman Bakanı | |
İ. Talay | İ. Gürdal | E. Taranoğlu | |
Çevre Bakanı | |||
Dr. İ. Aykut |
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE UKRAYNA ARASINDA KONSOLOSLUK
SÖZLEŞMESİNİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR
KANUN TASARISI
MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE UKRAYNA ARASINDA
KONSOLOSLUK SÖZLEŞMESİ
Türkiye Cumhuriyeti ve Ukrayna, bundan sonra “Âkit Taraflar” olarak adlandırılacaklardır,
Aralarındaki konsolosluk ilişkilerinin geliştirilmesini, her iki devletin, vatandaşlarının ve tüzelkişilerin haklarının ve çıkarlarının korunmasını sağlamak, Âkit Taraflar arasındaki dostluk ve işbirliğini güçlendirmek arzusundan hareketle,
24 Nisan 1963 tarihli Konsolosluk İlişkilerine Dair Viyana Sözleşmesi hükümlerini izleyerek,
Bu Sözleşmede belirtilmemiş konularda, Âkit Taraflarca imzalanmış çok taraflı uluslararası andlaşmaların ve uluslararası genel hukuk kaidelerinin uygulanacağını teyid ederek,
Bu Konsolosluk Sözleşmesini akdetmeye karar vermişler ve aşağıdaki hususlarda mutabık kalmışlardır :
BÖLÜM I
TANIMLAR
Madde 1
İşbu Sözleşmede, aşağıdaki deyimlerden şu anlamlar anlaşılacaktır :
1. “Konsolosluk”, tüm Başkonsolosluk, Konsolosluk, Muavin Konsolosluk ve Konsolosluk Ajanlığı;
2. “Konsolosluk Görev Çevresi”, bir Konsolosluğa, Konsolosluk görevlerini yerine getirmesi amacıyla tahsis edilen bölge;
3 “Konsolosluk Şefi” bu sıfatla hareket etmekle görevlendirilen kişi;
4. “Konsolosluk Memuru”, Konsolosluk Şefi dahil olmak üzere, Gönderen Devlet tarafından konsolosluk görevlerini yerine getirmek üzere görevlendirilen tüm kişiler;
5. “Konsolosluk Hizmetlisi”, bir konsolosluğun idarî veya teknik hizmetlerinde istihdam edilen kişiler;
6. “Hizmet Personeli”, bir konsolosluğun iç hizmetlerinde istihdam edilen kişiler;
7. “Konsolosluk Mensupları” tüm konsolosluk memurları, konsolosluk hizmetlileri ve hizmet personeli;
8. “Aile Fertleri”, bir konsolosluk mensubunun eşi, çocukları, ebeveynleri ve bakmakla yükümlü oldukları ve kendisi ile birlikte oturan ve geçimini sağladığı diğer bireyler;
9. “Vatandaş”, Gönderen Devlet kanunlarına göre bu Devletlerin uyrukluğunu haiz kişiler;
10. “Tüzel Kişi”, Gönderen Devlet kanunlarına göre tüzel kişiler;
11. “Konsolosluk Binaları”, maliki kim olursa olsun, münhasıran konsolosluk amaçları için kullanılan binalar veya bina kısımları, müştemilatı ve bunların üzerinde bulundukları arsalar;
12. “Konsolosluk Arşivleri”, konsolosluğa ait tüm evrak, belgeler, yazışmalar, kitaplar, filmler, enformasyon toplama, depolama ve uygulamasında kullanılan donanım, kayıt defterleri ve şifre malzemesi ile bunların korunmasına ve saklanmasına yarayan kartoteks ve mobilya;
13. “Gemi”, Gönderen Devlette kayıtlı olan, savaş gemileri dışındaki, tüm deniz taşıtları;
14. “Uçak”, Gönderen Devlette kayıtlı olan, Devlete ait uçaklar dışındaki, tüm hava taşıtları;
BÖLÜM II
GENEL OLARAK KONSOLOSLUK İLİŞKİLERİ
Madde 2
Bir Konsolosluğun Kurulması
1. Kabul Eden Devletin ülkesinde bir Konsolosluk, ancak bu Devletin muvafakatı ile kurulabilir.
2. Konsolosluğun yeri, sınıfı ve konsolosluk görev çevresi, bunlarda yapılacak tüm değişiklikler ancak Gönderen Devletin ve Kabul Eden Devletin mutabakatı ile yapılabilir.
Madde 3
Konsolosluk Şefinin Atanması ve Kabul Edilmesi
1. Gönderen Devlet, Kabul Eden Devletin Dışişleri Bakanlığına konsolosluk şefinin atandığına dair atama belgesini gönderecektir.
2. Kabul Eden Devlet, atama belgesini almasını müteakip konsolosluk şefine mümkün olan en kısa sürede “Buyrultu” verecektir.
3. Kabul Eden Devlet, “Buyrultu” vermeyi reddederse, Gönderen Devlet’e bu kararının sebeplerini bildirmek yükümlülüğü altında değildir.
4. Konsolosluk şefi, Kabul Eden Devlet tarafından kendisine “Buyrultu” verilmesinden sonra görevinin ifasına başlayabilir.
5. Kabul Eden Devlet “Buyrultu” belgesinin verilmesine değin konsolosluk şefinin görevini geçici olarak ifa etmesine izin verebilir.
6. Konsolosluk Şefine “Buyrultu” verildikten veya görevini geçici olarak ifa etmesine izin verildikten sonra, Kabul Eden Devlet durumu vakit geçirmeden konsolosluk görev çevresindeki yetkili makamlara bildirecek ve konsolosluk şefinin görevlerini yapabilmesi ve işbu Sözleşmede belirtilen tüm haklardan, imkânlardan, dokunulmazlık ve ayrıcalıklardan yararlanabilmesi için gerekli tüm tedbirlerin alınmasını sağlayacaktır.
Madde 4
Konsolosluk Misyon Şefinin Görevlerinin Geçici Olarak İfası
1. Konsolosluk Şefinin herhangi bir nedenle görevini ifa edemeyecek durumda kaldığı veya konsolosluk şefliği makamı boşaldığı takdirde, bir vekil yönetici konsolosluk şefi sıfatıyla geçici olarak vazife yapabilir.
2 Konsolosluğun vekil yöneticisinin tam ismi, konsolosluk şefi veya kendisi bunu yapamayacak durumdaysa Gönderen Devletin yetkili makamları tarafından Kabul Eden Devletin Dışişleri Bakanlığına bildirilecektir. Bu bildirim, genel bir kural olarak, önceden yapılacaktır.
3. Kabul Eden Devletin yetkili makamları, vekil yöneticiye gerekli yardımı yapacak ve bu kişiyi koruyacaktır. Konsolosluk görevlerini vekaleten yürütecek kişiye, anılan görevi süresince, işbu Sözleşmenin hükümleri, Gönderen Devlet tarafından atanan konsolosluk şefine uygulandığı şekilde uygulanacaktır.
Madde 5
Atama, Varış ve Ayrılışlara İlişkin Olarak
Kabul Eden Devlete Yapılacak Bildirim
1. Gönderen Devlet, Kabul Eden Devletin Dışişleri Bakanlığına önceden ve yazılı olarak aşağıdaki hususları bildirecektir :
1. 1. Konsolosluk mensuplarının tam isimlerini, uyrukluğunu, rütbelerini ve görevlerini, varış ve nihaî ayrılış tarihlerini veya görevlerinin sona erişini ve bu kişilerin görevleri süresince meydana gelebilecek ve statülerini etkileyebilecek tüm değişiklikleri,
1. 2. Konsolosluk mensuplarının herbirinin aile fertleri ile aile efradına dahil olan veya dahil olma durumu sona eren kişilerin tam isimlerini, uyrukluğunu, varış ve nihaî ayrılış tarihlerini.
2. Kabul Eden Devletin yetkili makamları, Kabul Eden Devletin uyrukluğunu taşıyan veya o ülkede sürekli mukim kişiler dışındaki konsolosluk mensuplarına ve aile fertlerine, bu devletteki mevcut usule uygun olarak, ücret almadan “kimlik kartı” verecektir.
Madde 6
Konsolosluk Memurlarının Uyrukluğu
Konsolosluk memurları Gönderen Devletin uyrukluğunu haiz olmalı, ancak Gönderen Devlette mukim olmamalıdır.
Madde 7
İstenmeyen veya Kabul Edilmeyen Adam İlan Edilen Kişiler
Kabul Eden Devlet herhangi bir zaman, Gönderen Devlete, konsolosluk mensuplarından birisinin istenmeyen kişi olduğunu veya kabul edilmediğini, kararına bir gerekçe göstermek zorunda olmaksızın bildirebilir. Bu durumda, Gönderen Devlet sözkonusu kişiyi geri çekecektir. Eğer Gönderen Devlet makul bir sürede bu yükümlülüğü yerine getirmezse, Kabul Eden Devlet bu kişiyi konsolosluk mensubu saymaktan vazgeçebilir.
BÖLÜM III
KONSOLOSLUK GÖREVLERİ
Madde 8
Genel Hükümler
Konsolosluk memuru aşağıdaki yetkilerle donatılmıştır :
1. Gönderen Devletin, vatandaşlarının ve tüzel kişilerinin haklarını ve çıkarlarını korumak, bu kişilere yardım etmek.
2. Gönderen Devlet ile Kabul Eden Devlet arasında ticaret, ekonomi, kültür, enformasyon, eğitim, bilim, çevre, turizm, spor ve diğer alanlarda mevcut ilişkilerin, keza Âkit Taraflar arasındaki dostane ilişkileri ve işbirliğini geliştirmek.
3. Kabul Eden Devletin yukarıda belirtilen alanlardaki şartları ve gelişmeleri hakkında tüm kanunî yollardan bilgi edinmek ve bu bilgilerden Gönderen Devleti haberdar etmek.
4. Gönderen Devlet tarafından bir konsolosluğa verilen ve Kabul Eden Devletin kanun ve düzenlemelerinin yasaklamadığı veya bu Devletin karşı çıkmadığı veya Gönderen Devletle Kabul Eden Devlet arasında yürürlükte bulunan uluslararası anlaşmalarda belirtilen bütün diğer görevleri yapmak.
Madde 9
Uyrukluk ve Şahsî Hallere İlişkin Görevler
1. Bir Konsolosluk Memuru aşağıdaki hususlarda yetkilidir:
1.1. Gönderen Devletin vatandaşlarının kaydını tutmak.
1.2. Vatandaşlık konusundaki tüm başvuruları kabul etmek.
1.3. Kabul Eden Devletin yetkili makamlarından Gönderen Devletin vatandaşlarıyla ilgili bildirimleri kabul etmek, ilgili vatandaşların doğum ve ölüm kayıtlarını yapmak ve bunlara uygun belgeler düzenlemek.
1.4. Gönderen Devlet kanunlarına göre, vatandaşları arasındaki evlilikleri ve boşanmaları kaydetmek.
2. Bu maddenin 1. paragrafı hükümleri, ilgili vatandaşların Kabul Eden Devletin Kanun ve düzenlemelerine uyma yükümlülüğüne halel getirmez.
Madde 10
Pasaport ve Vize ile İlgili İşler
Bir Konsolosluk memuru aşağıdaki hususlarda yetkilidir:
1. Gönderen Devlet vatandaşlarına pasaport vermek, yenilemek ve iptal etmek, bu pasaportların geçerlilik süresini uzatmak, pasaportlara gerekli şerhleri koymak, keza vatandaşlarına sınırı geçmelerini sağlayacak diğer belgeleri vermek.
2. Gönderen Devlet’e giriş-çıkış yapmak üzere vize vermek, süresini uzatmak ve iptal etmek ve keza ülkeden transit geçmeyi sağlayacak vize vermek.
Madde 11
Noter İşlemleri ve Konsolosluk Onayları
1. Konsolosluk memurları, Gönderen Devlet’in yürürlükteki yasalarına uygun şekilde, aşağıdaki işlemleri gerçekleştirme hakkına sahiptirler:
1.1. Herhangi bir vatandaşın müracaatı üzerine, Kabul Eden Devlette ve dışarıda kullanılacak her türlü hukukî belge ve dokümanı düzenlemek.
1.2. Belgelerin gerçekliğini, üzerindeki imzaların geçerliliğini ve tercüme edilmiş belgelerin orijinal belgeye uygunluğunu tasdik etmek.
1.3. Konsolosluk görev çevresindeki makamların katılımıyla hazırlanan, keza konsolosluk tarafından hazırlanan belge ve dokümanları onaylamak, Akit Tarafların yetkilileri, bu belge ve dokümanları, Akit Tarafların mevzuatında veya Akit Taraflarca imzalanan uluslararası andlaşmalarda aksi belirtilmediği takdirde, sadece konsolosluk onayının mevcudiyeti halinde dikkate alacaklardır.
1.4. Gönderen Devlet mevzuatına uygun olarak diğer noterlik görevlerini yapmak.
2. Gönderen Devletin Konsolosluk memuru tarafından düzenlenen, onaylanan ve gerektiği takdirde aslına uygunluğu tasdik edilen belgeler, Kabul Eden Devletin mevzuatına aykırı olmamak şartıyla, Kabul Eden Devletin yetkili makamları tarafından düzenlenmiş, onaylanmış gerektiği takdirde tasdik edilmiş belgelerle aynı geçerliliği haizdirler.
Madde 12
Gözaltına Alma, Tutuklama veya Hapsetmeye İlişkin
Bildirim ve Ziyaret
1. Kabul Eden Devletin yetkili makamları, Gönderen Devletin konsolosluğunu, Gönderen Devlet vatandaşlarından birisinin gözaltına alınması, tutuklanması veya hürriyeti kısıtlayıcı diğer herhangi bir tedbire tâbi tutulması halinde en kısa zamanda, en geç 3 gün içinde, haberdar edeceklerdir. Aynı zamanda, Kabul Eden Devletin yetkili makamları böyle bir kişinin konsololuğa gönderdiği mektupları derhal ileteceklerdir.
2. Kabul Eden Devletin yetkili makamları, Gönderen Devlet vatandaşının gözaltına alınmasından, tutuklanmasından veya hürriyeti kısıtlayıcı herhangi bir diğer tedbire tâbi tutulmasından itibaren en geç 5 gün içinde, konsolosluk memurunun ilgili kişiye gerekli yardımı yapmak için ziyaret etme veya temas kurma hakkını gerçekleştirmesini sağlayacaktır.
3. Kabul Eden Devletin yetkili makamları ilgiliye bu maddenin 1 ve 2. fıkraları uyarınca sahip olduğu haklarını bildireceklerdir.
4. Bu maddenin 1 ve 2. fıkralarında belirtilen haklar, Kabul Eden Devletin kanun ve düzenlemelerine uygun olarak kullanılacaktır.
Madde 13
Gönderen Devlet Vatandaşlarına Yardım
1. Konsolosluk memuru aşağıdaki hakları haizdir:
1.1. Gönderen Devletin konsolosluk görev çevresi dahilindeki herhangi bir vatandaşıyla ilişki kurmak ve bu kişiyi ziyaret etmek. Kabul Eden Devlet konsoloslukla Gönderen Devlet arasındaki iletişimi ve bu kişilerin konsoloslukla temasını kolaylaştıracaktır.
1.2. Kabul Eden Devletin kanun ve düzenlemeleriyle çelişmediği takdirde, Gönderen Devlet’in özel ve tüzel vatandaşı herhangi bir kişinin mallarını, parasal varlıklarını, değerli eşyalarını ve belgelerini geçici olarak muhafaza etmek üzere kabul etmek.
1.3. Kabul Eden Devletin yetkili makamlarından maddi hasar ve ölümle sonuçlanan tüm kazalar, motorlu ulaşım araçlarının alıkonulması ve Kabul Eden Devletin vatandaşlarının da dahil olduğu kazalarla ilgili olarak gecikmeksizin bilgi talep etmek.
1.4. Kabul Eden Devletin yetkili makamlarından Gönderen Devletin kayıp olduğu bildirilen vatandaşlarının aranması için yardım talebinde bulunmak.
2. Gönderen Devletin vatandaşının, Kabul Eden Devletin kanun ve düzenlemelerine uygun olarak haklarını ve çıkarlarını vaktinde koruyamaması durumunda, konsolosluk memuru bu kişiyi Kabul Eden Devletin adlî veya yetkili makamları önünde temsil edebilir veya sözkonusu kişi kendi çıkarlarını şahsen savunabileceği ana veya bir temsilcisini atayana kadar yeteri şekilde temsil edebilir.
Madde 14
Vesayet ve Kayyımlık
1. Kabul Eden Devletin yetkili makamları, reşit olmayanlar dahil, yasal olarak kendi adına hareket etme ehliyeti sınırlı veya bu ehliyetten yoksun olduğu kabul edilen bir Gönderen Devlet vatandaşı ile ilgili olarak vasi veya kayyım tayin edilmesinin gerekli olduğu tüm hallerde, bunu gecikmeksizin konsolosluğa bildirecektir.
2. Konsolosluk memuru Kabul Eden Devletin kanunlarına ve mevzuatına uygun olarak, reşit olmayanlar dahil, yasal olarak kendi adına hareket etme ehliyeti sınırlı veya bu ehliyetten yoksun olduğu kabul edilen bir Gönderen Devlet vatandaşının haklarını ve çıkarlarını korumak ve bu kişiler için bir vasi veya kayyım teklif ve tayin etmek veya vasilik ve kayyımlık görevleriyle ilgili gözetimde bulunmak hakkına sahip olacaktır.
Madde 15
Ölüm Halinde Bilgi Verme
Gönderen Devletin bir vatandaşının Kabul Eden Devlette ölümü halinde, Kabul Eden Devletin yetkili makamları durumu gecikmeksizin konsolosluğa bildireceklerdir ve konsolosluğun talebi üzerine ölüm belgesi veya başka bir belgenin örneğini konsolosluğa göndereceklerdir.
Madde 16
Mirasla İlgili Görevler
1. Gönderen Devlet Vatandaşlarından birinin konsolosluk görev çevresinde ölümü ve miras veya vasiyet bırakıp bırakmadığı hususlarında Kabul Eden Devletin yetkili makamları konsolosluğu en kısa zamanda haberdar ederler.
2. Konsolosluk memuru, bu maddenin 1. fıkrasında belirtilen şekilde bir terekenin mevcudiyeti halinde, Kabul Eden Devlet yetkili makamları tarafından tereke muhtevasını belirtir envanterin hazırlanması sırasında hazır bulunmak ve terekeyi güvence altına almak üzere gerekli önlemleri almak haklarına sahiptir.
3. Gönderen Devletin bir vatandaşının Kabul Eden Devlet ülkesinde ölen kişinin mirasında hak sahibi olması durumunda, ölen kişinin vatandaşlığı ne olursa olsun, bu devletin yetkili makamları, bundan konsolosluğu gecikmeksizin haberdar ederler.
4. Gönderen devletin bir vatandaşının Kabul Eden Devletteki mirasta hak sahibi olduğu veya hak iddia ettiği fakat kendisinin veya temsilcisinin mirasla ilgili muamelelere katılamamaları durumunda, konsolosluk memuru, şahsen veya temsilcisi aracılığıyla vatandaşını Kabul Eden Devletin adli ya da yetkili makamları önünde temsil edebilir.
5. Konsolosluk Memuru, ilgili şahıslara göndermek amacıyla Gönderen Devletin Kabul Eden Devlette sürekli mukim olmayan vatandaşları adına mirastan ilgili şahıslara düşen miktarı kabul etmek hakkına da sahiptir.
6. Kabul Eden Devlette, bu devlette sürekli mukim olmayan bir vatandaşın ölümü halinde, konsolosluk memuru zaman geçirmeksizin vefat eden kişiye ait belgeleri, parasal varlıkları ve kişisel eşyaları geçici olarak almak ve bunları mirasçılarına, kayyıma veya diğer yetkili kişilere transfer etmek haklarını haizdir.
7. Konsolosluk memuru, Kabul Eden Devlette mukim olmayan bir Gönderen Devlet vatandaşı adına, bu vatandaşa bir kişinin ölümüne bağlı olarak tereke, kazalara ilişkin tazminat ödemelerini düzenleyen mevzuata uygun ödemeler ile hayat sigortası ödemeleri dahil olmak üzere tahakkuk eden para veya menkulleri mahkemelerden, yetkili makamlardan veya bireylerden alma hakkını haizdir.
8. Bu maddenin 4, 5, 6, ve 7. paragrafları hükümlerinde sayılan işlemlerin yerine getirilmesi sırasında, bir konsolosluk memuru Kabul Eden Devletin kanun ve düzenlemelerine uygun olarak hareket edecektir.
Madde 17
Gönderen Devlet Gemilerine Yardım
1. Konsolosluk memuru, görev çevresi dahilinde, Kabul Eden Devletin karasuları ve iç sularında bulundukları süre zarfında Gönderen Devletin gemilerine ve bu gemilerin mürettebatına her türlü yardımda bulunmak hakkını ve keza aşağıdaki hakları haizdir:
1.1. Gemiye çıkmak, gemi kaptanından veya gemi mürettebatının diğer mensuplarından bilgi almak, keza geminin faaliyetleri, yükü ve yolculuğu ile ilgili bilgi almak.
1.2. Yolculuk esnasında meydana gelen olaylar hakkında, Kabul Eden Devlet makamlarının haklarına halel getirmedikçe, sorgulama yapılmasına yardımcı olmak.
1.3. Kaptan ve mürettebat arasındaki anlaşmazlıkları, iş anlaşmasında belirlenen yükümlülükler ve ücretler konusunda çıkan anlaşmazlıklar da dahil çözümlemek, keza gemide güvenlik önlemleri almak.
1.4. Gemi kaptanı veya mürettebattan birinin tedavi görmesi veya anayurda geri gönderilmesini sağlamak üzere önlemler almak.
1.5. Gemiyle ilgili her türlü belgeyi kabul etmek, düzenlemek, imzalamak veya tasdik etmek.
1.6. Gemiyle ilgili diğer sorunları Gönderen Devlet talimatları doğrultusunda çözmek.
2. Gemi kaptanı ve mürettebatı Kabul Eden Devlet kanun ve düzenlemelerini ihlal etmeksizin konsolosluk memuruyla irtibat kurma hakkını haizdir.
Madde 18
Gönderen Devletin Gemisine Karşı Zorlayıcı
Tedbir Alınması Durumunda Koruma
1. Kabul Eden Devletin mahkemeleri ya da yetkili makamları Gönderen Devlet gemisinde herhangi zorlayıcı tedbir almak veya gemide herhangi bir eylemde bulunmak niyetinde bulundukları takdirde, önce konsolosluğu, konsolosluk memurunun veya bir temsilcisinin anılan müdahaleler sırasında hazır bulunmasına imkan verecek şekilde, haberdar edecektir. Acil hallerde, önceden duyuru yapılması imkânsızsa, konsolosluk en kısa sürede Kabul Eden Devletin yetkili makamları tarafından alınan önlemlerden ve konsolosluk memurunun talebi üzerine, alınan önlemlerin sonuçlarından haberdar edilecektir.
2. Bu maddenin 1. paragrafı hükümleri geminin kaptanı ve mürettebatının herhangi bir üyesine ilişkin olarak Kabul Eden Devlet yetkili makamları tarafından karada alınacak tedbirler için de geçerli olacaktır.
3. Bu maddenin 1. ve 2. paragrafları, Kabul Eden Devletin yetkili makamları tarafından Hudut Kapılarında, liman idarelerindeki olağan denetimlerde, keza suda insan hayatı kurtarmaya, seyrüsefer güvenliğini sağlamaya, su kirliliğini önlemeye veya karantina mevzuatını uygulamaya yönelik önlemlerde geçerli değildir.
4. Kabul Eden Devletin yetkili makamları herhangi bir geminin içişlerine, bunlar Kabul Eden Devlet kamu düzenine, güvenliğine ve asayişine halel getirmedikçe müdahale edemez, fakat bu durumlarda dahi, gemi kaptanının talebi veya muvafakati veya Gönderen Devlet konsolosluk memurunun onayı ile müdahale edebilir.
Madde 19
Gemilere Yapılacak Yardım
1. Gönderen Devletin uyrukluğunu taşıyan bir gemi karaya oturur, kaza yapar, batar veya herhangi diğer bir sebeple özgürce seyahatine devam edemezse, Kabul Eden Devletin yetkili makamları konsolosluk memuruna gecikmeksizin gemideki yolcuların, yükün ve diğer malların korunması için alınan tedbirler hakkında bilgi vereceklerdir.
2. Kabul Eden Devletin yetkili makamları, konsolosluk memurunun karaya oturan, kaza yapan veya batan ya da herhangi başka bir sebeple seyahatine özgürce devam edemeyecek herhangi bir gemiye, gemi mürettebatına ve yolcularına yardım etmesini engelleyemez ve konsolosluk memuru bu amaçla Kabul Eden Devlet yetkili makamlarından yardım başvurusunda bulunabilir.
3. Gönderen Devletin uyrukluğunu haiz bir gemi karaya oturduğu, kaza yaptığı, battığı veya herhangi bir nedenle seyahatine serbestçe devam edemediği veya gemiye ait herhangi bir nesne keza yükü Kabul Eden Devlet sahili veya yakınlarında bulunduğu veya limanına teslim edildiği takdirde, gemi sahibi, kaptanı, gemicilik acentası, sigorta şirketinin temsilcisinin hazır olmadığı veya bu eşyaların muhafazası veya idaresinde önlem almadığı durumlarda Kabul Eden Devlet makamları gecikmeksizin konsolosluğu haberdar eder. Bu durumda konsolosluk memuru bu kişiler adına gerekli tedbirleri almaya yetkilidir.
4. Karaya oturmuş, kaza yapmış, batmış veya herhangi bir sebeple seyahatine özgürce devam edemeyen Gönderen Devlet gemisinden, yükü ve malı nedeniyle gümrük alınamaz, fakat bunlar satıldığı veya Kabul Eden Devlet tarafından kullanıldığı takdirde gümrük alınabilir.
5. Konsolosluk memuru, kazaya uğrayan geminin, kaza, batış veya yoluna serbestçe devam edemeyiş sebepleri yetkili makamlar tarafından belirlenirken, bulunma hakkını haizdir.
Madde 20
Gönderen Devletin Hava Taşıtları
Gönderen Devlet hava taşıtları bakımından, bu anlaşmanın hükümleri, Gönderen Devlet hava taşıtlarına, Kabul Eden Devlet ve Gönderen Devlet arasındaki diğer ikili anlaşmalar veya her iki tarafın da üye olduğu çok taraflı anlaşmaların hükümleriyle çelişmediği takdirde uygulanır.
Madde 21
Yasal Belgelerin Transferi
Konsolosluk memuru Kabul Eden Devlet kanun ve düzenlemelerinin izin verdiği durumlarda, yasal ve diğer belgeleri transfer etme hakkını haizdir. Eğer Kabul Eden Devlet ve Gönderen Devlet arasında başka anlaşmalar yürürlükteyse, bu anlaşmaların hükümleri uygulanacaktır.
Madde 22
Konsolosluk Görev Çevresi
Konsolosluk memuru konsolosluk görevlerini konsolosluk görev çevresi dahilinde ifa edecektir. Konsolosluk memuru Kabul Eden Devletin muvafakati ile bu görevleri konsolosluk görev çevresinin dışında da ifa edebilir.
Madde 23
Kabul Eden Devlet Makamlarıyla Temas
Konsolosluk memuru konsolosluk görev çevresindeki yerel makamlarla ve gerektiğinde, Kabul Eden Devletin kanun, yönetmelik ve teamüllerinin müsaade ettiği ölçüde, Kabul Eden Devletin yetkili merkezi makamları ile temas edebilir.
Madde 24
Kabul Eden Devletin Yasalarında Gönderen Devletin
Vatandaşları ile İlgili Olabilecek Değişikliklere
İlişkin Bildirim
Kabul Eden Devlet, yasalarında Gönderen Devletin vatandaşlarının hakları ve çıkarları ile ilgili olabilecek değişiklikleri konsolosluğa bildirecektir.
BÖLÜM IV
KOLAYLIKLAR, AYRICALIKLAR VE BAĞIŞIKLIKLAR
Madde 25
Konsolosluğa ve Konsolosluk Memurlarına Tanınan Kolaylıklar
1. Kabul Eden Devlet, konsolosluğa görevlerini yerine getirebilmesi için gerekli her türlü kolaylığı gösterir.
2. Kabul Eden Devlet, konsolosluk mensuplarına gerekli saygıyı gösterecektir ve konsolosluk memurlarının resmi görevlerini ifa edebilmelerini sağlamak için bu anlaşmaya uygun olarak her türlü uygun tedbiri alacaktır.
Madde 26
Konsolosluk Binaları ve Meskenler
1. Kabul Eden Devlet, kendi mevzuatı ve düzenlemeleri çerçevesinde, Gönderen Devletin konsolosluğuna gerekli binaları iktisap etmesini kolaylaştıracak veya bu devletin herhangi bir şekilde mesken edinmesine yardımcı olacaktır.
2. Kabul Eden Devlet, keza, gerekli olduğunda, konsolosluk mensuplarına uygun mesken temini hususunda konsolosluğa yardımda bulanacaktır.
Madde 27
Ulusal Bayrağın ve Armanın Kullanılması
1. Konsolosluk, devlet armasını ve konsolosluğun ismini belirtir armayı konsolosluk binasında Gönderen Devlet ve Kabul Eden Devlet dillerinde kullanabilir.
2. Konsolosluk, Gönderen Devletin ulusal bayrağını konsolosluk binasına, konsolosluk şefinin ikametgâhının üzerine ve görev gereği kullanıldıkları zaman, konsolosluk şefinin taşıtlarına da çekebilir.
Madde 28
Konsolosluk Binalarının ve Konsolosluk Memurlarının
İkametgâhlarının Dokunulmazlığı
1. Konsolosluk binaları ve konsolosluk memurlarının ikametgâhları dokunulmazdır. Kabul Eden Devletin makamları konsolosluk görevleri için kullanılan binalara ve konsolosluk memurlarının ikametgâhına, konsolosluk şefinin veya gönderen devletin diplomatik misyon şefinin veya bunların yetkili kıldığı bir kişinin izni olmadıkça giremezler.
2. Kabul Eden Devlet, konsolosluk binalarına ve konsolosluk memurlarının ikametgâhlarına girilmesine ve bunların tahrip edilmesine engel olmalı ve konsolosluğun huzurunun bozulmasını veya onurunun kırılmasını önlemek için gerekli her türlü tedbirleri almalıdır.
Madde 29
Konsolosluk Binalarının Müsadereden Bağışıklığı
Konsolosluk binaları, konsolosluğa ait tüm mallar, keza konsolosluğun ulaşım araçları Kabul Eden Devletin millî savunması ve kamu yararı uyarınca alabileceği her türlü müsadere kararından muaftır. Eğer bu amaçlarla kamulaştırma gerekliyse, konsolosluk görevlerinin ifa edilmesinin kesintiye uğramasını önlemek için gerekli her türlü tedbir alınacak ve Gönderen Devlet’e adil ve yeterli bir tazminat ödenecektir.
Madde 30
Konsolosluk Arşivlerinin Dokunulmazlığı
Konsolosluk arşivlerinin, nerede bulunurlarsa bulunsunlar her zaman dokunulmazlıkları vardır.
Madde 31
Seyahat Serbestliği
Ulusal güvenlik nedeniyle girilmesi yasaklanmış veya nizama bağlanmış bölgelerle ilgili kanun ve düzenlemeler saklı kalmak üzere, Kabul Eden Devlet, ülkesi üzerinde konsolosluğun bütün mensuplarına yer değiştirme ve seyahat etme serbestliğini sağlar. Bununla beraber, her halukârda Kabul Eden Devlet, konsolosluk memurlarına resmi görevlerini ifa etme imkânı hazırlamalıdır.
Madde 32
Haberleşme Serbestliği
1. Kabul Eden Devlet, Konsolosluğun her türlü resmi amaçla yaptığı haberleşme serbestliğine müsaade eder ve bunu korur. Konsolosluk, Gönderen Devletin Hükümeti diplomatik temsilcilikleri ve diğer konsoloslukları ile haberleşmede, konsolosluk kuryeleri, konsolosluk torbası, kripto veya şifre de dahil olmak üzere, uygun göreceği her türlü haberleşme vasıtalarını kullanabilir. Konsolosluk, ancak kabul eden devletin muvafakati ile telsiz cihazı kurabilir ve kullanabilir.
2. Konsolosluğun resmi haberleşmesine dokunulamaz. Resmi haberleşme deyiminden konsoluslukla ve konsolosluk ile ilgili tüm haberleşme anlaşılır.
3. Konsolosluk torbası ne açılabilir, ne de buna el konulabilir. Bununla beraber kabul eden Devletin yetkili makamları, torbanın bu maddenin 4. fıkrasında istihdaf olunan yazışmalar, belgeler ve eşyalardan başka şeyler ihtiva ettiğine inanmak için ciddi nedenlere sahip oldukları takdirde, bu makamlar torbanın kendi önlerinde açılmasını isteyebilir. Eğer gönderen Devlet’in makamları talebi reddederlerse torba çıkış yerine geri çevrilir.
4. Konsolosluk torbasını teşkil eden paketler niteliklerini belirten dış alametleri taşımalıdırlar. Bunlar ancak, resmi yazışmalar ve münhasıran resmi kullanmağa yönelmiş belge veya eşyalarını ihtiva edebilirler.
5. Konsolosluk kuryesi, sıfatını gösteren ve konsolosluk torbasını teşkil eden paketlerin sayısını belirten bir resmi belgeyi hamil olmalıdır. Kabul Eden Devlet’in razı olması hali hariç, kurye ne bu Devlet uyruğu olabilir, ne de gönderen Devlet’in uyruğu olması hariç kabul eden Devlet’in devamlı sakini olabilir. Kurye, görevlerini yerine getirirken kabul eden Devlet tarafından korunur. Kişi dokunulmazlığından yararlanır ve hiç bir şekilde tutuklamaya ve göz altına alınmağa tabi tutulamaz.
6. Gönderen devlet veya konsolosluk, özel konsolosluk kuryeleri atayabilirler. Bu gibi durumlarda, bu maddenin 3. fıkrası hükümleri uygulanır. Şu şartla ki, kurye uhdesinde bulunan torbayı alıcıya teslim eder etmez, anılan fıkrada belirtilen bağışıklıkların uygulanması son bulur.
7. Konsolosluk torbası Gönderen Devletin bir gemi veya uçak kaptanına teslim edilebilir. Bu kaptan torbayı oluşturan paketlerin sayısını gösteren resmi bir belge taşıyacak fakat konsolosluk kuryesi sayılmayacaktır. Konsolosluk memurları, yetkili yerel makamlarla varılacak mutabakatla, torbayı doğrudan doğruya ve serbestçe gemi veya uçak kaptanına teslim edebilir veya aynı şekilde bu kişilerden geri alabilir.
Madde 33
Konsolosluk Resim ve Harçları
1. Konsolosluk, Gönderen Devletin kanun ve düzenlemelerinin konsolosluk işlemleri için öngördüğü resim ve harçları Kabul Eden Devletin ülkesinde tahsil edebilir.
2. Bu maddenin 1. fıkrasında sözü edilen konsolosluk hizmetleri için alınan bedeller, Kabul Eden Devletin her türlü vergi ve harcından muaftır.
Madde 34
Konsolosluk Memurlarının Kişisel Dokunulmazlığı
1. Konsolosluk memurlarının tutuklanmaları veya gözaltına alınmaları, ancak, ağır bir suç halinde ve yetkili adli makamın kararı ile olur.
2. Bu maddenin 1. fıkrasında öngörülen hal saklı kalmak üzere kesinleşmiş bir adli kararın uygulanması dışında, konsolosluk memurları hapsedilemez ve herhangi bir şekilde kişisel hürriyetleri kısıtlamaya tabi tutulamaz.
3. Aleyhine cezai bir dava ikame edilen konsolosluk memuru yetkili makamların önüne çıkmak zorundadır. Bununla beraber, dava konsolosluk memurunun resmi durumu icabı kendisine gösterilmesi gereken saygı ile bu maddenin 1. fıkrasında öngörülen hal hariç olmak üzere, konsolosluk işlemlerinin yerine getirilmesini en az etkileyecek biçimde yürütülecektir. Bu maddenin 1. fıkrasında zikredilen hallerde, bir konsolosluk memurunun gözaltına alınması kaçınılmaz olduğu takdirde, aleyhine ikame edilebilecek dava en kısa zamanda açılmalıdır.
Madde 35
Yargı Bağışıklığı
1. Konsolosluk memurları ve hizmetlileri, konsolosluk görevlerinin ifası sırasında işledikleri fiillerden dolayı Kabul Eden Devletin adli veya idari yargısına tabi değildir.
2. Bu maddenin 1. paragrafı hükümleri aşağıda belirtilen hukuk davalarında uygulanmaz:
2.1. Bir konsolosluk memurunun veya bir konsolosluk hizmetlisinin açıkça ve zımmen gönderen Devletin vekili sıfatıyla akdetmediği bir mukaveleden doğan davalarda veya,
2.2. Kabul eden Devlet ülkesinde, bir taşıt aracının, bir geminin veya hava taşıtının sebebiyet verdiği zarar yüzünden üçüncü kişi tarafından açılan davalarda.
Madde 36
Tanıklık Yapma Yükümlülüğü
1. Konsolosluk mensupları adli veya idari davalar sırasında tanıklık yapmaya çağrılabilirler. Konsolosluk, hizmetlileri ve hizmet personeli bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen durumlar dışında, tanıklık yapmayı reddedemezler. Bir konsolosluk memuru tanıklık yapmayı reddettiği takdirde, ona hiçbir zorlayıcı tedbir veya başka bir müeyyide uygulanmaz.
2. Tanıklık talep eden makam, konsolosluk memurunun görevlerinin yerine getirilmesini sekteye uğratmaktan kaçınmalıdır. Bu makam mümkün olduğu takdirde her defasında, konsolosluk memurunun tanıklıkla ifadesini memurun ikametgâhında veya konsoloslukta alabilir veya konsolosluk memurunun yazılı ifadesini kabul edebilir.
3. Bir konsolosluğun mensupları görevlerinin yerine getirilmesiyle ilgili olaylar hakkında tanıklık yapmak veya bununla ilgili resmi yazışma ve belgeleri göstermek zorunda değildirler. Bu kişiler ayrıca, Gönderen Devletin ulusal mevzuatı hakkında bilirkişi olarak tanıklığı reddetme hakkına da sahiptirler.
Madde 37
Yasal ve Kişisel Yükümlülüklerden Muafiyet
Kabul Eden Devlet, konsolosluk mensuplarını her türlü kişisel ve kamu hizmetleriyle ilgili yükümlüklerden ve askerlik görevinden, ayrıca Kabul Eden Devletin kanunları ve düzenlemelerinin yabancıların kayıt ve ikametleri konusunda öngördüğü bütün yükümlülüklerden muaf tutacaktır.
Madde 38
Konsolosluk Binalarının Akçalı Bağışıklığı
1. Gönderen Devlet veya bu Devlet hesabına hareket eden her kişinin maliki veya kiracısı olduğu konsolosluk binaları ile meslekten konsolosluk şefinin ikametgâhı, yapılan özel hizmetler karşılığı bedeller dışındaki, ulusal, bölgesel veya belediyeye ait tüm vergi ve her nevi harçtan muaftırlar.
2. Bu vergi ve harçlar, Kabul Eden Devlet kanun ve düzenlemelerine göre, Gönderen Devlet’le veya bu Devlet hesabına hareket eden kişi ile mukavele yapan kişiye ait olduğu takdirde, bu maddenin 1. paragrafında öngörülen akçalı bağışıklık söz konusu vergi ve harçlara uygulanmaz.
Madde 39
Konsolosluk Mensuplarının Vergilerden Muafiyeti
1. Konsolosluk mensupları aşağıdakiler dışında, her türlü kişisel, emlak, ulusal, bölgesel ve belediyeye ait vergi ve resimlerden muaftırlar:
1.1. Normal olarak eşya ve hizmetlerin fiyatına dahil edilmiş olan dolaylı vergiler;
1.2. 38. madde hükümleri saklı kalmak şartıyla Kabul Eden Devlet ülkesinde bulunan özel taşınmaz mallara ait vergi ve resimler.
1.3. 43. madde 2. paragraf hükümleri saklı kalmak şartıyla, emlak, veraset ve intikal resimleri ve Kabul Eden Devlet tarafından tahakkuk ettirilen transfer resimleri.
1.4. Kaynağı Kabul Eden Devlette bulunan, sermaye gelirleri dahil her türlü özel gelirler üzerinden alınan vergi ve harçlar ile Kabul Eden Devlette kain ticari veya mali teşebbüslere yapılan yatırımlarda peşinen alınan sermaye vergileri.
1.5. 38. madde hükümleri saklı kalmak şartıyla, belirli tür hizmetler için muaf vergi ve resimler, kayıt mahkeme ipotek ve pul harçları.
2. Hizmet personeli mensupları, çalışmaları karşılığında elde ettikleri maaş veya ücretlerden dolayı vergi ve harçlardan muaftırlar.
3. Kabul Eden Devlette maaşları veya ücretleri gelir vergisinden muaf olmayan personel istihdam eden Konsolosluk mensupları, Kabul Eden Devlet kanun ve düzenlemelerinin gelir vergisi tahakkuku konusunda işverenlere yüklediği yükümlülüklere uymalıdırlar.
Madde 40
Gümrük Resimlerinden ve Gümrük Muayenesinden Bağışıklık
1. Kabul Eden Devlet, kanun ve düzenlemeleri hükümleri çerçevesinde, aşağıda yazılı kalemlerin girişine ve çıkışına müsaade eder ve depolama, ulaşım ve benzeri hizmetlerle ilgili masraflar dışındaki bütün gümrük resimleri, harçlar ve sair vergilerde bağışıklık tanır:
1.1. Konsolosluğun resmi kullanımına yönelik eşyalar.
1.2. Bir konsolosluk memurunun şahsi kullanımına yönelik eşyalar.
1.3. Ev eşyaları dahil olmak üzere, konsolosluk hizmetlilerinin ve hizmet personelinin ilk yerleşimleri sırasında ithal ettikleri eşyalar.
2. Bu maddenin 1. paragrafının ikinci ve üçüncü bentlerinde sözkonusu edilen eşyalar, ilgililerin kendi şahsi kullanımları için gerekli miktarı geçmemelidir.
3. Konsolosluk memurlarının ve bunların aile efradına ait kişisel bagajlar gümrük muayenesinden muaftırlar. Bu bagajlar, ancak bu maddenin 1. fıkrasının 2. bendinde sözkonusu edilen eşyalardan başka eşyalar veya Kabul Eden Devletin kanun ve düzenlemeleriyle ithali veya ihracı yasaklanmış veya karantina kanun ve düzenlemelerine tabi eşyalar ihtiva ettiği konusunda ciddi nedenlerin varlığı halinde gümrük muayenesine tabi tutulabilirler. Bu muayene, konsolosluk memurunun veya yetkili temsilcisinin huzurunda yapılabilir.
Madde 41
Aile Üyelerinin Ayrıcalık ve Bağışıklıkları
1. Konsolosluk mensuplarının aile üyeleri, ilgili konsolosluk mensubu ile aynı ayrıcalık ve bağışıklıklardan yararlanırlar.
2. Bu maddenin 1. paragrafı, Kabul Eden Devletin uyruğu olan veya bu Devlette sürekli ikamet eden veya kazanç sağlama amacıyla Kabul Eden Devlette ticari faaliyette bulunan aile üyeleri için uygulanmayacaktır.
Madde 42
Ayrıcalık ve Bağışıklıkları Bulunmayan Kişiler
1. Kabul Eden Devletin uyruğunda olan veya bu Devlette sürekli ikameti bulunan konsolosluk hizmetlileri ve konsolosluk hizmet personeli, 36. maddenin 2. paragrafı hükümleri hariç, bu Sözleşmede sözkonusu edilen ayrıcalık ve bağışıklıklardan yararlanamayacaklardır.
2. Bu maddenin 1. paragrafında sözü edilen kişilerin aile fertleri bu Sözleşmede açıklanan ayrıcalık ve bağışıklıklardan yararlanamayacaklardır.
3. Kabul Eden Devlet, bu maddenin 1. ve 2. paragrafında sözü edilen kişiler üzerindeki yargı yetkisini, konsolosluğun görevlerini yerine getirmesini sekteye uğratmaktan kaçınacak bir biçimde kullanacaktır.
Madde 43
Konsolosluk Mensubunun veya Ailesi Efradından Birisinin Mirası
Bir konsolosluk mensubunun, veya bir aile ferdinin ölümü halinde, Kabul Eden Devlet:
1. Bu Devlette iktisap edilmiş olup, müteveffanın ölümü sırasında ihracı yasaklanmış bulunanlar hariç olmak üzere, müteveffaya ait taşınır malların ihracına müsaade edecektir.
2. Müteveffanın taşınır mallarına herhangi bir veraset vergisi tahakkuk ettirmeyecektir.
Madde 44
Konsolosluk Ayrıcalık ve Bağışıklıklarının Başlaması
ve Sona Ermesi
1. Konsolosluğun her mensubu, görev yerine gitmek için Kabul Eden Devletin ülkesine girişinden itibaren veya daha önceden bu ülkede bulunuyorsa konsolosluktaki görevine başlamasından itibaren, bu Sözleşmede öngörülen ayrıcalık ve bağışıklıklardan yararlanır.
2. Bir konsolosluk mensubunun kendisiyle birlikte yaşayan ailesi efradı, konsolosluk mensubunun Kabul Eden Devletin ülkesine girişi tarihinden veya o konsolosluk mensubunun ailesi efradına dahil oldukları tarihten itibaren bu Sözleşmede öngörülen ayrıcalıklar ve bağışıklıklardan yararlanırlar.
3. Bir konsolosluk mensubunun görevi sona erdiği zaman, kendisinin ve kendisiyle birlikte yaşayan aile efradının da ayrıcalık ve bağışıklıkları normal olarak anılan konsolosluk mensubunun Kabul Eden Devletin ülkesini terkettiği anda veya bu amaçla kendisine tanınan makul bir sürenin bitiminde son bulur. Konsolosluk mensubunun kendisiyle birlikte yaşayan aile efradının ayrıcalıkları ve bağışıklıkları, konsolosluk mensubunun ailesi efradına dahil olmak durumu ortadan kalkar kalkmaz sona erer. Bununla beraber, eğer bu kişiler makul bir süre içinde Kabul Eden Devletin ülkesini terketmek niyetinde iseler ayrıcalık ve bağışıklıkları hareketleri anına kadar devam eder.
4. Bir konsolosluk mensubunun ölümü halinde, kendisiyle birlikte yaşayan ailesi efradı, Kabul Eden Devletin ülkesini terkettikleri tarihte veya bu amaçla onlara tanınan makul sürenin bitimine kadar, daha önce yararlandıkları ayrıcalık ve bağışıklıklardan yararlanmaya devam ederler.
Madde 45
Ayrıcalık ve Bağışıklıklardan Feragat
1. Gönderen Devlet bir konsolosluk mensubu hakkında bu Sözleşmenin 34, 35 ve 36. maddelerinde öngörülen ayrıcalık ve bağışıklıklardan feragat edebilir. Her halukârda bu feragat açık olmalı ve Kabul Eden Devlete yazılı olarak bildirilmelidir.
2. Eğer bir kimse bu Sözleşme uyarınca yargı bağışıklığından yararlandığı bir konuda dava ikame ederse, esas talebe doğrudan doğruya bağlı herhangi bir mukabil talep hakkında yargı bağışıklığını ileri süremez.
3. Hukukî veya idarî bir dava ile ilgili olarak yargı bağışıklığından feragat, kararın uygulanmasına ait tedbirlere ilişkin bağışıklıktan da feragat edildiği anlamına gelmez. Bunlar için de ayrı bir feragat gereklidir.
Madde 46
Konsolosluk Görevlerinin Diplomatik Temsilcilikler
Tarafından Yerine Getirilmesi
1. Bu Sözleşmenin hükümleri, Sözleşme metninin müsaade ettiği ölçüde, konsolosluk görevlerinin bir diplomatik temsilcilik tarafından yerine getirilmesi halinde de uygulanır.
2. Konsolosluk görevlerini tedvir etmekle görevlendirilmiş diplomatik temsilcilik mensuplarının isimleri Kabul Eden Devletin Dışişleri Bakanlığına veya bu Bakanlıkça tayin edilmiş olan makama bildirilecektir.
3. Diplomatik Temsilcilik, görevlerinin yerine getirilmesinde,
3.1. Konsolosluk görev çevresindeki mahallî makamlara,
3.2. Kabul Eden Devletin merkezi makamlarına, Kabul Eden Devletin yasaları ve düzenlemeleri veya ilgili uluslararası hukuk kurallarının izin vermesi halinde başvurabilecektir.
4. Bu maddenin 2. paragrafında zikredilen diplomatik temsilcilik mensuplarının ayrıcalık ve bağışıklıkları, diplomatik ilişkiler konusundaki uluslararası hukuk kurallarına tabi olmağa devam eder.
BÖLÜM V
KABUL EDEN DEVLETİN YASA VE DÜZENLEMELERİNE SAYGI
Madde 47
1. Ayrıcalık ve bağışıklıklardan yararlanan herkes, bu anlaşmayla kendilerine sağlanan ayrıcalık ve bağışıklıklardan zaman geçirmeksizin, Kabul Eden Devletin yasa ve düzenlemelerine trafik kuralları da dahil olmak üzere, saygılı olmakla yükümlüdür.
2. Konsolosluk binaları, konsolosluk görevleri ile bağdaşmayacak amaçlar için kullanılmayacaktır.
3. Konsolosluk, konsolosluk mensupları ve bu kişilerin aile fertleri ulaşım araçlarının sigortalanması ile ilgili olarak Kabul Eden Devletin yasa ve düzenlemelerine saygılı olmakla yükümlüdür.
BÖLÜM VI
NİHAÎ HÜKÜMLER
Madde 48
Onaylanma, Yürürlüğe Girme, Fesih
1. Bu Sözleşme onaya tabi olacak ve onay belgelerinin teatisini izleyen otuzuncu günde yürürlüğe girecektir.
2. Bu Sözleşme, Âkit Taraflardan birinin diğerine işbu Sözleşmeyi feshetmek istediğini yazılı olarak bildirmesini izleyen altıncı ayın bitiminde yürürlükten kalkacaktır.
Kiev’de, 21 Mayıs 1998 tarihinde, Türkçe, Ukraynaca ve İngilizce dillerinde ikişer nüsha halinde imzalanmış olup, her üç metin de aynı şekilde geçerlidir. İşbu Sözleşmenin hükümlerinin yorumlanmasında uyuşmazlık çıkması halinde, İngilizce metin geçerli olacaktır.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ADINA UKRAYNA ADINA
İsmail CEM
SIRA SAYISININ SONU