Dönem : 21 Yasama Yılı : 1

T.B.M.M. (S. Sayısı : 116)

Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji ve Plan ve Bütçe ve Adalet Komisyonları Raporları (1/456)


 
 

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü 22.6.1999

Sayı : B.02.0.KKG/196-342/2695

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan
 
 

1/863 Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü 22.12.1998

Sayı : B.02.0.KKG.0.11/101-772/7329

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 24.11.1998 tarihinde kararlaştırılan “Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Mesut Yılmaz

Başbakan

GENEL GEREKÇE

Gerek Borçlar Kanunu, gerek Türk Ticaret Kanunundaki kanunî faiz ve temürrüt faizi oranlarının değişen sosyo-ekonomik koşullar karşısında yetersiz kalması nedeniyle konunun ayrı bir yasa ile düzenlenmesi zorunluğu doğmuş; bu düşünce ile çıkarılan 4.12.1984 tarihli ve 3095 sayılı “Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun”, 19.12.1984 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanunun 1 inci maddesi ile kanunî faiz oranı, senelik yüzde otuza çıkarılmış; ayrıca Bakanlar Kuruluna bu oranı yüzde seksenine kadar artırma veya eksiltme yetkisi verilmiştir. Böylece belirlenen faiz oranının temerrüt faizi oranı olarak da uygulanması, Kanunun 2 nci maddesiyle benimsenmiş; ancak ticarî işlerde temerrüt faizinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının kısa vadeli krediler için öngördüğü reeskont faiz oranına göre istenebileceği hükme bağlanmıştır.

Kanunun çıktığı 1984 yılından günümüze kadar uzun bir zaman geçmiştir. Bu süre içinde -toptan eşya ve tüketici fiyat endekslerinde görüldüğü gibi- yıllar itibariyle enflasyon oranında aşırı artışlar olmuş; buna paralel olarak mevduat ve devlet tahvilleri için ödenen faiz oranları yükselmiş; Türk Lirasının yabancı paralar karşısındaki değer kaybı devam etmiş; kısacası, 3095 sayılı Kanunun hazırlanmasını gerektiren nedenler daha ağır koşullarla varlığını korumuştur.

Borçluların borçlarını zamanında ödememeleri sonucunu doğuran bu durum, alacaklıların zarara uğramasına, alacak davaları ve icra takiplerinin artmasına yol açmıştır. Borçların geç ve günün koşullarına göre düşük bir temerrüt faizi üzerinden ödenmesi ise, alacaklının mülkiyet hakkının ihlâli boyutlarına ulaşabilmektedir. Nitekim kamulaştırma bedelleri dolayısıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde Türkiye aleyhine açılan davalarda bu nokta ön plana çıkmıştır. Böylece kanunî faiz ve temerrüt faizi sorunu, aynı zamanda bir insan hakları sorunu haline gelmiştir.

Her ne kadar, 3095 sayılı Kanundaki yüzde otuzluk kanunî faiz ve temerrüt faizi oranları, Bakanlar Kurulunun 8.8.1997 tarihli ve 97/9807 sayılı kararıyla 1.1.1998’den geçerli olmak üzere yüzde elliye çıkarılmış ise de; sözü edilen olgular karşısında bu oranın dahi ihtiyaca yeterli olmadığı, alacaklının mal varlığındaki azalmayı önleyemediği görülmüştür.

Yukarıda belirtilen hususlar gözönüne alınarak, alacaklı ve borçlunun çıkarları arasında adil bir dengenin kurulması ve ticarî hayatta güvenin korunması açısından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının kısa vadeli kredi işlemlerinde uyguladığı reeskont oranı ve kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranı ile kanunî faiz ve temerrüt faizi arasında bağlantı kurmak suretiyle para değerindeki değişiklikleri daha yakından izleyebilecek esnek bir sistem getirmek amacıyla bu Tasarı hazırlanmıştır.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. — 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde değişiklik yapılarak, kanunî faiz için daha önce belirlenen sabit oran ile bu konuda Bakanlar Kuruluna verilen yetki kaldırılmakta; bunun yerine kanunî faizin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının kısa vadeli kredi işlemlerinde uyguladığı reeskont oranı üzerinden belirlenmesi ilkesi getirilmektedir. Buna göre yıl içinde doğan bir alacaktan kaynaklanan faizin hesaplanmasında, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli kredi işlemlerine uyguladığı reeskont oranı esas alınacak; sözkonusu reeskont oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan reeskont oranından 5 puan veya daha fazla farklı ise, yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olacaktır.

Böylece halen ticarî işlerde temerrüt faizi konusunda dikkate alınan reeskont oranı, bir yıllık veya yıl ortasında 5 puanlık bir fark ortaya çıkması halinde altı aylık dönemler itibariyle kanunî faiz oranı olarak uygulanacaktır. Karşılaştırmalı hukukta da benzeri bir sistem, 11.7.1975 tarihli Kanunî Faize İlişkin Fransız Kanununda yer almaktadır.

Madde 2. — 3095 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin ikinci fıkrası değiştirilmektedir. Buna göre Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranının birinci fıkrada belirtilen miktardan, yani reeskont oranından fazla olması halinde, arada sözleşme olmasa bile ticarî işlerde temerrüt faizi, bu oran üzerinden istenebilecek; sözkonusu avans faiz oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan avans faizi oranından 5 puan veya daha çok farklı ise, yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olacaktır.

Böylece Türk hukukunda öteden beri benimsenen ticarî işlerde daha yüksek temerrüt faizi uygulanması ilkesi, yeni düzenlemede Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının kısa vadeli kredi işlemlerindeki reeskont oranı ile kısa vadeli avans işlemlerindeki faiz oranı arasında bağlantı kurulmak suretiyle korunmuştur.

Madde 3. — Geçici 2 nci madde ile 3095 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi ile bağlantı kurularak, yeni hükümlerin daha önceki ilişkilerden doğan faiz alacakları hakkında da uygulanacağı açıklanmıştır.

Madde 4. — Yürürlük maddesidir.

Madde 5. — Yürütme maddesidir.

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar,

Bilgi ve Teknoloji Komisyonu 16.7.1999

Esas No. : 1/456

Karar No. : 9

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

“Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı”, Adalet Bakanı Sayın Prof. Dr. Hikmet Sami Türk ve Maliye Bakanlığı temsilcilerinin katıldığı, Komsiyonumuzun 15.7.1999 Perşembe günü saat 10.30’da yaptığı toplantıda görüşülmüştür.

Kanun Tasarısının genel gerekçesi okundu.

Hükümet temsilcileri, borçluların borçlarını zamanında ödememeleri sonucu alacaklıların zarara uğradığını, böylece icra takiplerinin arttığını, borçların geç ve günün koşullarına göre düşük bir temerrüt faizi üzerinden ödenmesinin alacaklıların mülkiyet hakkının ihlâli boyutlarına ulaştığını ifade etmişlerdir. Alacaklı ve borçlunun çıkarları arasında adil bir dengenin kurulması ve ticarî hayatta güvenin korunması açısından Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının kısa vadeli kredi işlerinde uyguladığı reeskont oranı ve kısa vadeli avansları için uyguladığı faiz oranı ile kanunî faiz ve temerrüt faizi arasında bağlantı kurmak suretiyle para değerindeki değişiklikleri daha yakından izleyebilecek esnek bir sistem getirmek amacıyla Kanun Tasarısının hazırlandığını söylemişlerdir.

Komisyonumuz Kanun Tasarısının genel gerekçesi, 3 üncü fıkrasının 4 üncü satırında yer alan “Nitekim kamulaştırma bedelleri dolayısıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde Türkiye aleyhine açılan davalarda bu nokta ön plana çıkmıştır. Böylece kanunî faiz ve temerrüt faizi sorunu, aynı zamanda bir insan hakları sorunu haline gelmiştir.” cümleleri dışında Komisyonumuzca benimsenmiştir.

Komisyon üyeleri de bu Tasarıyla borçların zamanında ödenmesinin, alacakların zamanında teminini ve anlaşmazlıklar neticesinde oluşan mahkeme yüklerinin azaltılabileceğini ifade etmişlerdir. Bazı üyeler mevcut piyasa faizleri karşısında bu faizlerin bile az olacağını belirtmişlerdir.

Kanun Tasarısının geneli üzerinde görüşmeler tamamlandıktan sonra maddelerine geçilmesi oybirliği ile kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının 3 üncü maddesi uygulamaya açıklık sağlanması açısından yeniden düzenlenmiştir.

Kanun Tasarısının 1, 2, 4 ve 5 inci maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

İş bu raporumuz havalesi gereği Adalet Komisyonuna gönderilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.
 
  Başkan Başkanvekili  
  Oktay Vural Miraç Akdoğan  
  İzmir Malatya  
  Sözcü Kâtip  
  Fahrettin Gülener Cumali Durmuş  
  Bursa Kocaeli  
  Üye Üye  
  Mahmut Bozkurt Ali Rıza Gönül  
  Adıyaman Aydın  
  (İmzada bulunamadı)    
  Üye Üye  
  İlhan Aytekin Orhan Şen  
  Balıkesir Bursa  
  Üye Üye  
  Hüseyin Karagöz Abdülsamet Turgut  
  Çankırı Diyarbakır  
  Üye Üye  
  Mustafa Geçer Akif Serin  
  Hatay İçel  
  Üye Üye  
  Nevzat Taner Ahmet Arkan  
  Kahramanmaraş Kocaeli  
  Üye Üye  
  Özkan Öksüz Ali Serdengeçti  
  Konya Manisa  
  Üye Üye  
  Eyüp Doğanlar Mükerrem Levent  
  Niğde Niğde  
  Üye Üye  
  Şükrü Ünal Ahmet Nurettin Aydın  
  Osmaniye Siirt  

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİÎ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

KANUNÎ FAİZ VE TEMERRÜT FAİZİNE İLİŞKİN KANUNDA DEĞİŞİKLİK

YAPILMASI HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. — Kanun Tasarısının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. — Kanun Tasarısının 2 nci maddesi komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. — 3095 Sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 1. —3095 Sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden önceki ilişkilerden doğan faiz alacakları hakkında da yürürlük tarihinden itibaren bu Kanun hükümleri uygulanır.

Ancak, alacaklı ve borçlunun anlaşmaları ile bir ödeme planına bağlanan alacağın faizleri hakkında anlaşma tarihindeki kanun hükümleri uygulanır. Şu kadar ki borçlu ödeme planına uymadığı takdirde alacaklı ödeme planı ile bağlı kalmaksızın bu Kanun hükümlerine göre alacağını tahsil eder.

MADDE 4. — Kanun Tasarısının 4 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 5. — Kanun Tasarısının 5 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Plan ve Bütçe Komisyonu 8.7.1999

Esas No. : 1/456

Karar No. : 33

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Bakanlar Kurulunca 22.6.1999 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 29.6.1999 tarihinde tali komisyon olarak Komisyonumuz ile Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna, esas komisyon olarak da Adalet Komisyonuna havale edilen “Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı”, Komisyonumuzun 7.7.1999 tarihinde yapmış olduğu 17 nci birleşimde Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk ile Maliye Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı temsilcilerinin de katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi, kanunî faiz ve temerrüt faizi oranlarını değişen sosyo-ekonomik koşullara uydurulabilmesi amacıyla çıkarılan 3095 sayılı Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 1 inci maddesi ile kanunî faiz oranı “yüzde otuz” olarak belirlenmiş, ayrıca Bakanlar Kuruluna bu oranı yüzde seksenine kadar artırma veya eksiltme yetkisi tanınmıştır. Yine aynı Kanunda sözkonusu faizin aynı zamanda temerrüt faizi olarak da uygulanması, ancak, ticarî işlerde temerrüt faizinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının kısa vadeli krediler için öngördüğü reeskont faiz oranına göre istenebilmesi hükme bağlanmıştır. Sözkonusu oran daha sonra 1.1.1998’den geçerli olmak üzere Bakanlar Kurulunca yüzde elliye çıkarılmıştır.

Ancak; ülkemizde enflasyonun yüksek oranlarda seyrettiği bilinen bir gerçektir. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren enflasyon oranında aşırı artışlar olmuş, mevduata ve devlet tahvillerine ödenen faizler yükselmiş, Türk Lirası yabancı paralar karşısında değerini yitirmeye devam etmiştir. Bu durum ise zamanla borçluların lehine, alacaklıların aleyhine bir ortam yaratmış, alacaklıların mülkiyet hakkının ihlâline kadar varan durumlar ortaya çıkmıştır. Bu nedenle alacaklı ve borçlunun çıkarı arasında dengenin sağlanması ve ticarî hayatta güvenin korunması açısından para değerindeki değişiklikleri yakından izleyebilecek esnek bir sistem getirilmesi zorunluluk arzetmektedir.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;

— 3095 sayılı Kanunda yüzde otuz olarak belirlenen kanunî faiz ve temerrüt faizi oranının kaldırılarak yerine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli kredi işlemlerinde uyguladığı reeskont oranının esas alınmasının,

— Ticarî işlerde ise temerrüt faizine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının kısa vadeli avanslara uyguladığı faiz oranının uygulanmasının,

amaçlandığı görülmektedir.

Tasarının tümü üzerinde Komisyonumuzda yapılan görüşmelerde;

—Tasarının amacı açısından olumlu karşılandığı, ancak getirilen düzenlemenin ihtiyaca cevap verip vermeyeceği konusunda tereddütler bulunduğu,

— Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının reeskont oranı yerine toptan eşya fiyatları endeksinin esas alınmasının daha gerçekçi bir yaklaşım olacağı,

şeklindeki görüş ve eleştirileri takiben hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda;

— Ülkemizde özellikle kamulaştırmalara yapılan itirazlar sonucunda mahkemelerin iş yükünün arttığı, davayı kazansalar bile elde edilen sonucun vatandaşların mağduriyetini gidermediği, bu nedenle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurulduğu, bu mahkemenin de % 30’luk faiz oranını düşük bularak ülkemiz aleyhine tazminata hükmettiği,

— Kanunî faiz oranının düşük olmasının borçluların borç ödeme ahlâkını olumsuz etkilediği, dolayısıyla alacaklının mülkiyet hakkını zedelediği,

— Kanunlara konulan sabit rakamların enflasyon karşısında ihtiyacı karşılamadığı, bu nedenle Tasarı ile esnek bir formül getirildiği, buna benzer düzenlemelerin başka ülkelerde de bulunduğu,

— Tasarı ile getirilen düzenlemede bahsolunan reeskont oranının bu gün için % 67, avans oranının ise % 80 olduğu,

ifade edilmiştir.

Tümü üzerindeki görüşmeleri müteakip, Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerin görüşülmesine geçilmiştir.

Tasarının;

— Çerçeve 1 ve 2 nci maddeleri aynen,

— Çerçeve 3 üncü maddesi ile getirilen Geçici 2 nci madde, daha önce 3095 sayılı Kanunla düzenlenmiş olan Geçici 1 inci maddenin işlevini tamamlaması, ancak sözkonusu hükümlerin uygulanmasına devam edilmesinin Tasarı ile de öngörülmesi nedeniyle aynı maddenin “Geçici Madde 1” olarak yeniden düzenlenmesi suretiyle,

— Yürürlük ve yürütmeye ilişkin 4 ve 5 inci maddeleri ise aynen

kabul edilmiştir.

Raporumuz esas komisyon olan Adalet Komisyonuna havale edilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 
  Başkan Başkan V.
  Metin Şahin Mehmet Hanifi Tiryaki
  Antalya Gaziantep
  Sözcü Kâtip
  Nihat Gökbulut Cafer Tufan Yazıcıoğlu
  Kırıkkale Bartın
  Üye Üye
  Sait Açba Abdülkadir Akcan
  Afyon Afyon
  (Muhalifim)  
  Üye Üye
  Gaffar Yakın Ali Uzunırmak
  Afyon Aydın
  Üye Üye
  Zeki Ergezen M. Altan Karapaşaoğlu
  Bitlis Bursa
  (İmzada bulunamadı)  
  Üye Üye
  Recep Önal Oğuz Tezmen
  Bursa Bursa
  Üye Üye
  Süleyman Coşkuner Hakkı Duran
  Burdur Çankırı
  Üye Üye
  Mücahit Himoğlu Aslan Polat
  Erzurum Erzurum
    (İtirazımız kaydiyle)
  Üye Üye
  Aydın Ayaydın Yılmaz Karakoyunlu
  İstanbul İstanbul
  Üye Üye
  Nesrin Nas Masum Türker
  İstanbul İstanbul
  Üye Üye
  Hasan Metin İlhami Yılmaz
  İzmir Karabük
  Üye Üye
  Zeki Ünal Necdet Tekin
  Karaman Kırklareli
  (İmzada bulunamadı)  
  Üye Üye
  Ali Gebeş Mehmet Ali Yavuz
  Konya Konya
  Üye Üye
  Ahmet Derin Süleyman Çelebi
  Kütahya Mardin
  (Muhalifim)  
  Üye Üye
  Cevat Ayhan Ş. Ramis Savaş
  Sakarya Sakarya
  (Muhalifim)  
  Üye Üye
  Tarık Cengiz Kemal Kabataş
  Samsun Samsun
    (İmzada bulunamadı)
  Üye Üye
  Lütfi Ceylan Hasan Özgöbek
  Tokat Uşak
  Üye  
  Bekir Gündoğan  
  Tunceli  
  (İmzada bulunamadı)  

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

KANUNÎ FAİZ VE TEMERRÜT FAİZİNE İLİŞKİN KANUNDA DEĞİŞİKLİK

YAPILMASI HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. — Tasarının 2 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. — 3095 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Geçici Madde 1. — Bu Kanunun yürürlüğünden önceki ilişkilerden doğan faiz alacakları hakkında da yürürlük tarihinden itibaren bu Kanun hükümleri uygulanır.

Ancak, alacaklı ve borçlunun anlaşmaları ile bir ödeme planına bağlanan alacağın faizleri hakkında anlaşma tarihindeki kanun hükümleri uygulanır. Şu kadar ki, borçlu ödeme planına uymadığı takdirde alacaklı ödeme planı ile bağlı kalmaksızın bu Kanun hükümlerine göre alacağını tahsil eder.”

MADDE 4. — Tasarının yürürlüğe ilişkin 4 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.

MADDE 5. — Tasarının yürütmeye ilişkin 5 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Adalet Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Adalet Komisyonu 30.7.1999

Esas No. : 1/456

Karar No. : 7

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı, Adalet Bakanı Sayın Prof. Dr. Hikmet Sami Türk’ün ve Bakanlık temsilcilerinin de katılmalarıyla Komisyonumuzun 29.7.1999 tarihli 6 ncı birleşiminde, tali komisyonlar olan Plan ve Bütçe ile Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonlarının raporları da dikkate alınarak incelenip görüşülmüş, gerekçesi uygun görülerek maddelerine geçilmesi kabul edilmiştir.

Tasarının çerçeve 1 inci maddesi ile değiştirilmesi öngörülen 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesindeki “fazla” kelimesi 2 nci maddeye paralel olarak “çok” şeklinde değiştirilmiştir.

Tasarının çerçeve 2 nci maddesiyle 3095 sayılı Kanununun 2 nci maddesinin ikinci fıkrasının değiştirilmesi öngörülmektedir. Madde bütünlüğünün tereddüte yer açmayacak şekilde sağlanması ve fıkralar arasındaki düzenleme birliğinin korunması amacıyla maddenin tamamı üç fıkra olarak düzenlenmiş ve çerçeve 2 nci madde bu düzenlemeye uygun olarak düzeltilmiştir.

Tasarının çerçeve 3 üncü maddesi ile 3095 sayılı Kanuna eklenmesi öngörülen geçici 2 nci madde yeni kanun hükümlerinin, kanunun yürürlüğünden önceki ilişkilerinden doğan faiz alacaklarına uygulanmasını sağlamak amacıyla iki fıkra halinde yeniden düzenlenmiş ve geçici 1 inci madde olarak kabul edilmiştir.

Tasarının, yürürlük ve yürütmeye ilişkin 4 ve 5 inci maddeleri aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere saygı ile arz olunur.
 
  Başkan Başkanvekili  
  Emin Karaa Turhan Tayan  
  Kütahya Bursa  
  Sözcü Kâtip  
  Mehmet Nacar Mustafa İlimen  
  Kilis Edirne  
  (Toplantıya katılmadı)    
  Üye Üye  
  Adnan Fatih Özdemir Dengir Mir Mehmet Fırat  
  Adana Adıyaman  
  Üye Üye  
  Ramazan Toprak Aydın Gökmen  
  Aksaray Balıkesir  
  Üye Üye  
  Ali Arabacı Yasin Hatiboğlu  
  Bursa Çorum  
  Üye Üye  
  Beyhan Aslan Mustafa Kemal Aykurt  
  Denizli Denizli  
  (İmzada bulunamadı) (Toplantıya katılmadı)  
  Üye Üye  
  Mehmet Sadri Yıldırım Süleyman Turan Çirkin  
  Eskişehir Hatay  
    (Toplantıya katılmadı)  
  Üye Üye  
  İsmail Aydınlı A. Nazlı Ilıcak  
  İstanbul İstanbul  
  Üye Üye  
  Nazire Karakuş Edip Özbaş  
  İstanbul Kahramanmaraş  
  Üye Üye  
  Sevgi Esen Cemal Özbilen  
  Kayseri Kırklareli  
  Üye Üye  
  İsmail Çevik Yekta Açıkgöz  
  Nevşehir Samsun  
  Üye Üye  
  YaşarTopçu Yahya Akman  
  Sinop Şanlıurfa  
  (Toplantıya katılmadı)    
  Üye    
  Kamer Genç    
  Tunceli    
  (Kanunu iptal eden Anayasa Mahkemesi kararının    
  gerekçesi belli olmadan yapılan bu değişikliğe karşıyım)    

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN



KANUNÎ FAİZ VE TEMERRÜT FAİZİNE İLİŞKİN KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPIL-

MASI HAKKINDA KANUN TASARISI



MADDE 1. — 4.12.1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 1. – Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse bu ödeme, yıllık, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli kredi işlemlerinde uyguladığı reeskont oranı üzerinden yapılır. Söz konusu reeskont oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan reeskont oranından 5 puan veya daha fazla farklı ise, yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olur.”

MADDE 2. — 3095 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranı, yukarıda açıklanan miktardan fazla ise, arada sözleşme olmasa bile ticarî işlerde temerrüt faizi bu oran üzerinden istenebilir. Sözkonusu avans faiz oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan avans faiz oranından 5 puan veya daha çok farklı ise yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olur.”
 
 

ADALET KOMİSYONUNUN KABUL

ETTİĞİ METİN

KANUNÎ FAİZ VE TEMERRÜT FAİZİNE İLİŞKİN KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPIL-

MASI HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1.— 4.12.1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanunî Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 1. – Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse bu ödeme, yıllık, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli kredi işlemlerinde uyguladığı reeskont oranı üzerinden yapılır. Söz konusu reeskont oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan reeskont oranından 5 puan veya daha çok farklı ise, yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olur.”

MADDE 2. — 3095 sayılı Kanunun 2 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 2. — Bir miktar paranın ödenmesinde temerrüde düşen borçlu, sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça, geçmiş günler için 1 inci maddede belirlenen orana göre temerrüt faizi ödemeye mecburdur.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranı, yukarıda açıklanan miktardan fazla ise, arada sözleşme olmasa bile ticarî işlerde temerrüt faizi bu oran üzerinden istenebilir. Sözkonusu avans faiz oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan avans faiz oranından 5 puan veya daha çok farklı ise yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olur.

Temerrüt faizi miktarının sözleşmede kararlaştırılmamış olduğu hallerde, akdî faiz miktarı yukarıdaki fıkralarda öngörülen miktarın üstünde ise, temerrüt faizi, akdî faiz miktarından az olamaz.”

MADDE 3. — 3095 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 2. — Geçici 1 inci madde, bu Kanunun yürürlüğünden önceki ilişkilerden doğan faiz alacakları hakkında da uygulanır.”

MADDE 4. — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 5. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

MADDE 3. — 3095 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 1. — Bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki ilişkilerden doğan faiz alacakları hakkında da yürülük tarihinden itibaren bu Kanun hükümleri uygulanır.

Ancak, alacaklı ve borçlunun anlaşmaları ile bir ödeme planına bağlanan alacağın faizleri hakkında anlaşma tarihindeki kanun hükümleri uygulanır. Şu kadar ki, borçlu ödeme planına uymadığı tardirde alacaklı ödeme planı ile bağlı kalmaksızın bu Kanun hükümlerine göre alacağını tahsil eder.”

MADDE 4. — Bu Kanun yayımı tarihinden yürürlüğe girer.

MADDE 5. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
 
  Mesut Yılmaz    
  Başbakan    
  Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Millî Sav. Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bakanı
  B. Ecevit İ. Sezgin G. Taner
  Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
  H. Özkan Y. Seçkiner I. Saygın
  Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
  Prof. Dr. H. S. Türk Prof. Dr. S. Yıldırım R. Serdaroğlu
  Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
  M. Gürdere Prof. Dr. Ş. Gürel Prof. Dr. A. Andican
  Devlet Bakanı  Devlet Bakanı Devlet Bakanı
  Prof. Dr. I. Çelebi M. Yılmaz Y. Aktuna
  Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
  B. Kara C. Kavak R. K. Yücelen
  Devlet Bakanı Devlet Bakanı Adalet Bakanı
  H. Gemici M. Batallı H. Denizkurdu
  İçişleri Bakanı Dışişleri Bakanı Maliye Bakanı
  K. Aktaş İ. Cem Z. Temizel
  Millî Eğitim Bakanı Bayındırlık ve İskân Bakanı Sağlık Bakanı
  H. Uluğbay Y. Topçu H. İ. Özsoy
  Ulaştırma Bakanı Tarım ve Köyişleri Bakanı Çalışma ve Sos. Güv. Bak. V.
  A. A. Denizolgun M. Taşar Z. Temizel
  Sanayi ve Ticaret Bakanı Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı Kültür Bakanı
  Y. Erez M. C. Ersümer İ. Talay
  Turizm Bakanı Orman Bakanı Çevre Bakanı
  İ. Gürdal E. Taranoğlu Dr. İ. Aykut

 
 
 
 
 

SIRA SAYISI 116 NIN SONU