İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji ve Plan ve Bütçe

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 22.6.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG/196-342/2695

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

1/821 İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 10.9.1998

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG/101-101-1016/5187

Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 15.6.1998 tarihinde kararlaştırılan “İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Mesut Yılmaz

Başbakan

8.6.1942 tarihli ve 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu ile her türlü ispirto ve ispirtolu içkilerin yapılması, hariçten getirilmesi ve yurt içinde satılması hükümetin inhisarı altına alınmış ve bu inhisarın işletmesi Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri (Tekel) Genel Müdürlüğüne verilmiştir. Anılan yasada daha sonra yapılan değişikliklerle bira ve her türlü şarap ve meyve şaraplarının üretimi ile viski ve tabiî köpüren şarapların ithali, kısmen inhisar kapsamından çıkarılmış, ancak Kanunun özünde esaslı bir değişiklik olmamıştır.

Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasında imzalanan 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı uyarınca 1998 yılı itibariyle ticarî nitelikli devlet tekellerine ilişkin mevzuat uyumunun tamamlanması gerekmektedir.

Gerek yukarıda belirtilen mevzuat uyumunun sağlanması, gerekse kaynakların rasyonel kullanımı ve serbest pazar koşullarının tesisi amacına yönelik olarak Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri (Tekel)Genel Müdürlüğü ile ilgili mevzuatta ithalatı yasaklayan veya bu Genel Müdürlüğe münhasır yetkiler veren mevzuatın yeniden düzenlenmesi gerekmiştir. 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununda değişiklik yapılması hakkında hazırlanan bu tasarıda, ispirto ve ispirtolu içkilerin ithalatı serbest bırakılmakta, söz konusu ürünlerin yurt içinde üretilmesi, ithali, satılması, dağıtımı ve fiyatlandırılması yeni bir düzenlemeye tâbi tutulmaktadır.

Düzenlemeler, alkol ve alkollü içkilerin insan ve toplum sağlığı açısından önemi ve Tekel Genel Müdürlüğünün yıllardır bu sektörde yerine getirdiği denetim ve vergi toplama işlevi dikkate alınarak yapılmış bulunmaktadır.

Kanun tasarısında, Tekel Genel Müdürlüğünün bu Kanunla kendisine verilen görevleri doğrudan, bağlı ortaklıklar veya iştirakler kurmak veya kurulmuş ortaklıklara katılmak suretiyle yerine getireceği belirtilerek, alkollü içki sektörüne yatırım yapmak isteyen yerli ve yabancı müteşebbislere de imkân tanınmaktadır.

Kanun tasarısında, alkol ve alkollü içkilerin satışı, ithali, dağıtımı ve fiyatlandırılması da mevzuat uyumu çerçevesinde yeni esaslara bağlanmaktadır.

Geleneksel ve özgün bir içkimiz olan Rakı’nın Avrupa Topluluğunca da tescilinin sağlanması ve üretim hakkına olan tecavüzlerin önlenmesi açısından Rakı’nın yasal dayanağa kavuşturulması amaçlanmıştır.

4250 sayılı yasada çeşitli nedenlerle günümüz koşullarına göre işlevlerini yitirmiş bulunan bazı maddeler de yürürlükten kaldırılmaktadır.

Madde 1. – İnsan ve toplum sağlığı açısından son derece önemli olan, alkol ve alkollü içkilerin üretimi, alımı, satımı, ithali, dağıtımı ve fiyatlandırılmasına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmektedir.

Ayrıca, alkollü içki sektörüne yatırım yapmak isteyen yerli ve yabancı müteşebbislere yatırım yapma imkânı getirilmekte, üretimin belirli bir denetim altında yapılmasını sağlamak amacıyla yeni düzenlemeler öngörülmektedir.

İçki ithalinin serbest bırakılmasının haksız rekabete yol açmasını ve millî çıkarlara zarar vermesini önlemek açısından, ithalat, dağıtım, satış ve fiyatlandırmanın belirli disiplin içinde yapılması amaçlanmaktadır. İspirto ve ispirtolu içkiler alanlarında faaliyette bulunacak ithalatçı firmaların, kuruluş yeri nerede olursa olsun satıcılara ülke genelinde hizmet verecek bir dağıtım teşkilâtı, üretici firmaların ise en az bir milyon litre yıl kapasiteli yeni teknoloji ile kurulmuş entegre tesis kurmaları şarttır. Yıllık en az bir milyon litre yıl üretim, satış ve dış alım miktarına ulaşan firmalar, bu faaliyetlerini yürütmek ve fiyat belirlemede serbesttir. Bu şartları yerine getiremeyen firmaların ürettikleri veya ithal ettikleri ispirto ve ispirtolu içkilerin fiyatlandırılması, satışı ve dağıtımı Tekel Genel Müdürlüğü eliyle yapılacaktır.

Diğer taraftan, alkol, alkollü içki, bira ve şarap üretecek fabrikaların haiz olmaları gereken teknik şartlar, kurulmaları, işletilmeleri ve denetimleri ile Tekel Genel Müdürlüğü tarafından satışı yapılan ürünlerin fiyatlandırılmasına ilişkin esaslar Bakanlar Kurulunca belirlenecektir.

Madde 2. – Halk sağlığı ile yakın ilgisi bulunan her türlü içkinin ana hammaddesi olarak etil alkol ve distilatının kullanılması ve bu etil alkol ve distilatının da tarım ürünlerinden elde edilmesi esası öngörülmektedir.

Her ülkenin kendi millî içkisine sahip çıkarak yasal koruma altına aldığı bilinmektedir. Nitekim 1907 tarihli Fransız Kanunu ile “Champagne” yöresi dışında üretilen köpüklü şaraplara, Şampanya : “Cognac” yöresi dışında üretilen brendilere Konyak adının verilmesi Yasa ile engellenmiştir. Ayrıca, Mayıs 1989’da yayınlanan Avrupa Topluluğu “Alkollu İçkilerin Tanımlanması ve Takdim Edilmesi Usulleri” başlıklı 160 sayılı Yönetmelikte; Uzo’nun münhasıran Yunanistan’da üretilmesi şartına yer verilerek, koruma altına alınmıştır. Türkiye’de üretilen geleneksel ve özgün bir içki olan Rakı’nın da koruma altına alınabilmesi için bu madde düzenlenmiştir.

Madde 3. – Yürürlükten kaldırılan maddeler belirtilmektedir.

Madde 4. – Yürürlük maddesidir.

Madde 5. – Yürütme maddesidir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Sanayi, Ticaret, Enerji, 9.8.1999

Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji

Komisyonu

Esas No. : 1/443

Karar No. : 15

“İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” Komisyonumuzun 5.8.1999 tarihinde; Devlet Bakanı Sayın Rüştü Kazım Yücelen, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı ve Tekel Genel Müdürlüğü temsilcilerinin katıldığı toplantıda görüşüldü.

Kanun Tasarısının genel gerekçesinin okunmasına müteakip Komisyon üyeleri ve Bakanlık temsilcileri görüşlerini belirtmişlerdir.

Komisyonumuz uluslararası kullanıma da uygun olarak Kanun Tasarısında geçen “ispirto ve ispirtolu içkiler” ifadelerinin “alkol ve alkollü içkiler” olarak düzeltilmesini kararlaştırmıştır.

Kanun Tasarısının tümü üzerinde yapılan görüşmeler sonucunda Tasarının maddelerine geçilmesi oybirliği ile kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının 1 inci maddesinin 3 üncü fıkrası; Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasında 1.1.1973 tarihinde imzalanan Katma Protokol ve 1996 yılında yürürlüğe giren Gümrük Birliği kararına uyum sağlamak, ticaretin tamamen serbestleştirildiği, uluslararası ticaret üzerindeki miktar kısıtlamasının ve diğer engellerin yasaklandığı günümüzde alkol ve alkollü içki ticaretine kısıtlama ve engel getirilmemesi gerektiği düşünülerek, ayrıca sipariş veren satıcılara yerinde teslimi, 1 milyon litre yıl sınırlamasının üretimi ve ithalatta ayrı ayrı olarak belirtilmesi uygun görülmüştür. Aynı maddenin son fıkrasında geçen “üretilen veya ithal edilen” ifadesi yanlış anlamalara yol açmaması için yeniden düzenlenmiştir.

Kanun Tasarısının 2 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının 2 nci maddesinden sonra gelmek üzere, halk sağlığıyla ilgili olan alkol ve alkollü içkilerden, özellikle gençliği korumak için düzenlemeler getirmek; akaryakıt istisyonu, mağaza ve lokantalarda içki satışının yasaklanması ve 4250 sayılı Yasadaki reklam yasağını sağlamak amacıyla, Kanun Tasarısına yeni bir 3 üncü madde eklenmiştir.

Kanun Tasarısına yeni eklenen 3 üncü maddeden sonra gelmek üzere, 4250 sayılı Yasada yer alan ruhsatlı satış kuralına aykırı davranışlara ve reklam yasağına yönelik ceza bulunmadığından, bu boşluğun doldurulması amacıyla 4250 sayılı Yasanın 28 inci maddesine bir fıkra eklenerek ceza uygulamasının öngörülmesi amacıyla yeni bir 4 üncü madde eklenmiştir.

Ayrıca 1 inci maddeyle ilgili olarak beş yıl boyunca ve bu sürenin sona ermesini takiben alkol ve alkollü içkiler piyasasındaki gelişmeler ve şartların incelenerek, öngörülen miktar tahditlerinin sıfırlanması veya tekrar Kanunda yer alan sınırlara çekilmesi hususunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi amacıyla görüşülen Kanun Tasarısına geçici madde 1 eklenmiştir.

Kanun Tasarısının 3 üncü maddesi, 5 inci madde olarak, 4 üncü maddesi 6 ncı madde olarak 5 inci maddesi 7 nci madde olarak aynen kabul edilmiştir.

– Kanunun adından “inhisarı” kelimesinin çıkarılarak, Kanunun adının “Alkol ve Alkollü İçkiler Kanunu” şeklinde değiştirilmesinin;

– 4250 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin rekabeti önlemesi dolayısıyla yürürlükten kaldırılmasının;

Esas Komisyon olan Plan ve Bütçe Komisyonuna önerilmesi uygun görülmüştür.

İşbu raporumuz havalesi gereğince Plan ve Bütçe Komisyonuna gönderilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Oktay Vural	Miraç Akdoğan
	İzmir	Malatya
	Sözcü	Kâtip
	Fahrettin Gülener	Cumali Durmuş
	Bursa	Kocaeli
	Üye	Üye
	Ali Rıza Gönül	İlyas Yılmazyıldız
	Aydın	Balıkesir
	Üye	Üye
	Hüseyin Karagöz	Abdülsamet Turgut
	Çankırı	Diyarbakır
	Üye	Üye
	Mustafa Geçer	Nevzat Taner
	Hatay	Kahramanmaraş
		(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye
	Ahmet Arıkan	Özkan Öksüz
	Kocaeli	Konya
	Üye	Üye
	Ali Serdengeçti	Mükerrem Levent
	Manisa	Niğde
	Üye	Üye
	Şükrü Ünal	Ahmet Nurettin Aydın
	Osmaniye	Siirt

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Plan ve Bütçe Komisyonu 6.4.2000

Esas No. :1/443

Karar No. :100

Bakanlar Kurulunca 20 nci Yasama Döneminde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan, ancak Türkiye Büyük Millet Meclisinin erken genel seçimle yenilenmesi nedeniyle İçtüzüğün 77 nci maddesi hükmü gereği kadük olan ve 21 nci Dönemde yenilenerek Başkanlıkça 29.6.1999 tarihinde tali komisyon olarak Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen “İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” Komisyonumuzun 29.2.2000 tarihinde yapmış olduğu 42 nci birleşimde Hükümeti temsilen Devlet Bakanı Rüştü Kâzım Yücelen ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı ve Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü temsilcilerinin de katılımıyla incelenip görüşülmüştür.

Bilindiği gibi, 8.6.1942 tarihli ve 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu ile her türlü ispirto ve ispirtolu içkinin imal, ithal ve satışı, Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri (Tekel)Genel Müdürlüğüne verilmiştir. Sözkonusu kanunda daha sonra yapılan değişikliklerle, bazı içkilerin üretimi ve ithali kısmen Tekel kapsamından çıkarılmakla beraber kanun esas niteliğini korumuştur. Diğer taraftan, Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasında imzalanan 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi kararı uyarınca ticarî nitelikli devlet tekellerine ilişkin mevzuatın Avrupa Topluluğu mevzuatı ile uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir. Gerek kaynakların en verimli şekilde kullanılması ve serbest piyasa koşullarının sağlanması, gerekse ABile mevzuat paralelliğinin gerçekleştirilmesi amacıyla 4250 sayılı Kanunda değişiklik yapılması gerekmektedir. Tasarı bu amaçla hazırlanmıştır.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;

—İspirto ve ispirtolu içkilerin ithalatının serbest bırakılmasının,

— Tekel Genel Müdürlüğünün bu Kanunla kendisine verilen görevleri doğrudan, bağlı ortaklıklar veya iştirakler kurmak veya kurulmuş ortaklıklara katılmak suretiyle yerine getirmesinin ve alkollü içki sektöründe yatırım yapmak isteyen yerli ve yabancı yatırımcılara imkân tanınmasının,

— Alkol ve alkollü içkilerin satışı, ithali, dağıtımı ve fiyatlandırılmasının yeni esaslara bağlanmasının,

— Fransa ve Yunanistan gibi ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de geleneksel ve özgün bir içki olan rakının Avrupa Topluluğunca da tescili sağlanarak koruma altına alınmasının,

Amaçlandığı anlaşılmaktadır.

Komisyonumuzda Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerde;

— Serbest piyasa ekonomisinin tam olarak uygulanabilmesi için devlet tekellerinin kaldırılmasının zorunlu olduğu, devletin tekel konusuna giren ürünlerin imalatında ve satışında sadece düzenleyici ve denetleyici bir rol oynaması gerektiği,

— Ülkemiz mevzuatının her yönüyle Avrupa Birliği mevzuatına uyumunun sağlanması çerçevesinde getirilmiş olmakla beraber Tasarının Tekel İdaresinin devamını öngördüğü, oysa, Avrupa Birliği ile uyum süreci içinde ticarî tekellerin mutlaka kaldırılması gerektiği,

— Tasarının Tekel İdaresine ilişkin köklü bir düzenleme içermediği, sadece tekel konusu malların üretiminde belirli bir esneklik getirdiği,

— İhraç mallarımız içinde tarıma dayalı ürünlerimizin daha fazla ağırlığı olması gerektiği, bu çerçevede tarıma dayalı bir sektör olan içki sektöründe de kendi markalarımızı oluşturmamız gerektiği,

—Tekel Genel Müdürlüğünün, alkollü içkilerin fiyatını tespit etmek yetkisinin kaldırılması gerektiği, fiyatın arz ve talep koşulları çerçevesinde, ürünün kalitesi de dikkate alınarak serbestçe belirlenebilmesi suretiyle, kaliteli ürünlerin üretiminin teşvik edilmesinin gerektiği,

— Alkollü içki üretiminde aile işletmelerinin özendirilmesinde yarar bulunduğu,

— Alkollü içkilerin reklam yasağına ilişkin düzenlemelerin alkollü içki üretimi ve satışı yapan firmaların sportif faaliyetleri ve sponsorlukları konusunda sorun yaratabileceği, söz konusu firmaların kendi isimlerini taşıyan spor kulüplerinin bulunduğu, bu firmaların kendi isimlerini kullanarak sportif faaliyetlerde bulunmalarının reklam yasağı kapsamına girip girmediği hususunun açıklığa kavuşturulması gerektiği,

— Reklam yasağına ilişkin sınırlamalara esneklik kazandırılmasında yarar bulunduğu,

—Çocukların ve gençlerin alkollü içkilere karşı korunmasına ilişkin düzenlemelerin olumlu karşılandığı, bu çerçevede serbest piyasa ekonomisinin gerekleri ile sosyal zorunluluklar arasında bir denge kurulması gerektiği,

Şeklindeki görüş ve eleştirileri müteakip Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda;

—Tasarının Tekel Genel Müdürlüğünün, gelişen ekonomik, sosyal ve hukukî şartlara uyumunun sağlanması amacıyla, alkol ve alkollü içkilerin insan ve toplum sağlığı açısından önemi ve Tekel Genel Müdürlüğünün yıllardır bu sektörde yerine getirdiği denetim ve vergi toplama işlevi de dikkat alınarak hazırlandığı, diğer taraftan söz konusu Genel Müdürlüğün dört ayrı anonim şirket şeklinde örgütlenmesine ve tütün alımının ise ayrı bir kuruluş tarafından gerçekleştirilmesine ilişkin çalışmaların devam ettiği,

— Devletin artık tekel konusu ürünlerin üretim ve satışından elini çekmesi gerektiği, ancak bazı zorunluluklar nedeniyle Tekel İdaresinin varlığının devam ettiği,

— Tasarının Avrupa Birliği mevzuatı ile uyum sağlamanın yanında esas olarak ülkemizin ihtiyaçları ve koşulları doğrultusunda hazırlandığı,

—Alkollü içkilere ilişkin reklam yasağının AB üyesi pek çok ülkede de oldukça sıkı bir şekilde uygulandığı, esasen mevcut mevzuatta da reklamın hangi esaslar dahilinde yapılacağının belirlenmiş olduğu,

— Sportif faaliyetlerde bulunan alkollü içki üreticileri ile sponsorlara ilişkin endişelerin yersiz bulunduğu, hazırlanacak yönetmelikle bu konuda tereddüte yer vermeyecek şekilde düzenlemeler getirileceği,

İfade edilmiştir.

Tümü üzerindeki görüşmeleri müteakip Tasarı ve Gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerin görüşülmesine geçilmiş ve görüşmelere Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun kabul ettiği metin üzerinden devam edilmesine karar verilmiştir.

Metnin;

—1 inci maddesi; ikinci fıkrasının, Tekel Genel Müdürlüğünün bu kanunla kendisine verilen görevleri doğrudan veya bağlı ortaklıklar kurmak suretiyle yerine getirmesini teminen yeniden düzenlenmesi, altıncı fıkrasının; bira ve her türlü şarabın üretimine, fiyatlandırılmasına ve satılmasına ilişkin serbestiler arasına sözkonusu içkilerin dağıtımının da ilave edilmesi, madde metninde yer alan “alkol ve alkollü içkiler” ibaresinin ise 4250 sayılı Kanun ile uyum sağlanması açısından “ispirto ve ispirtolu içkiler” olarak değiştirilmesi suretiyle,

— 2 nci maddesi aynen,

— 3 üncü maddesi, birinci fıkrasının öğrenci yurtları, spor kulüpleri, her türlü öğretim ve eğitim kurumları, kahvehane, kıraathane, pastahane, bezik ve briç salonlarında her türlü alkollü içkinin, akaryakıt istasyonlarındaki mağaza ve lokantalarda ise % 5’den fazla alkol ihtiva eden içkilerin satışına ruhsat verilmeyecek şekilde yeniden düzenlenmesi, ikinci fıkrasının, her türlü alkollü içkinin reklamının yasaklandığı görsel ve yazılı yayın araçlarının; “televizyon, kablolu yayın, radyo ve kamu yayın araçları” şeklinde açıklığa kavuşturulmasını teminen yeniden düzenlenmesi suretiyle,

—4 üncü maddesi aynen,

— 5 inci maddesinde yer alan yürürlükten kaldırılan maddeler arasına, işlevini tamamlamış bulunan 17 nci maddenin de eklenmesi suretiyle,

— Geçici 1 inci maddesi, Bakanlar Kurulunun miktar tahditlerine ait yetkisinin yeniden düzenlenmesi suretiyle,

—Yürürlük ve yürütmeye ilişkin 6 ve 7 nci maddeleri ise aynen,

Kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkanvekili	Sözcü
	Mehmet Hanifi Tiryaki	Nihat Gökbulut
	Gaziantep	Kırıkkale
	Kâtip	Üye
	Cafer Tufan Yazıcıoğlu	Sait Açba
	Bartın	Afyon
		(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye
	Abdülkadir Akcan	Gaffar Yakın
	Afyon	Afyon
	Üye	Üye
	Hikmet Uluğbay	Ali Uzunırmak
	Ankara	Aydın
	Üye	Üye
	Zeki Ergezen	M.Altan Karapaşaoğlu
	Bitlis	Bursa
	(Muhalefet Şerhi Eklidir)	(Muhalefet Şerhi Eklidir)
	Üye	Üye
	Süleyman Coşkuner	Hakkı Duran
	Burdur	Çankırı
	Üye	Üye
	Mücahit Himoğlu	Mehmet Dönen
	Erzurum	Hatay
		(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye
	Ramazan Gül	Aydın Ayaydın
	Isparta	İstanbul
	Üye	Üye
	Ali Coşkun	Masum Türker
	İstanbul	İstanbul
	(Muhalefet Şerhim Eklidir)
	Üye	Üye
	Hasan Metin	İlhami Yılmaz
	İzmir	Karabük
	Üye	Üye
	Necdet Tekin	Ali Gebeş
	Kırklareli	Konya
	Üye	Üye
	Süleyman Çelebi	Veysi Şahin
	Mardin	Mardin
	Üye	Üye
	Cevat Ayhan	Ş. Ramis Savaş
	Sakarya	Sakarya
	(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye
	Tarık Cengiz	Lütfi Ceylan
	Samsun	Tokat
	Üye	Üye
	Hasan Özgöbek	Bekir Gündoğan
	Uşak	Tunceli

 

İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununda değişiklik yapılması hakkındaki kanun değişikliği, her ne kadar AB-Gümrük Birliği anlaşması doğrultusunda zaruretten doğduğu belirtilmiş olmasına rağmen,

1. Anayasamıza göre devletin vatandaşının sağlığını korumak ve zararlı maddelerle mücadele sorumluluğu bulunmaktadır bu sebeple;

a) Serbest pazar ekonomisini ilke edinmiş ülkemizde devletin asli görevlerine dönmesi ve işletmelerden elini çekmesi gerekmektedir.

b) Özellikle devlet alkollü içki üretimi ile meşrubatçılıktan kurtulması, gençliği ve alkol bağımlılarını koruması acilen zaruret haline gelmiştir.

c) Pazar ekonomisi kuralları içinde devletin fiyat belirlemesi serbest rekabet ilkelerine terstir ve ekonominin arz talep ve kalite unsurlarına göre fiyat oluşumunu olumsuz yönde etkilemektedir.

2. “Tekel” kuruluşunun hızla özelleştirilip tasfiyesi gerekmektedir.

3. Devlet denetleyici ve yönlendirici olmalıdır ve ekonomik işletmelerden elini çekmelidir.

4. Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasında imzalanan 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı uyarınca 1998 yılında ticarî nitelikli tekellere ilişkin mevzuat uyumunun temin edilememiş olması dolayısı ile.

29.2.2000
 

	M. Altan Karapaşaoğlu	Zeki Ergezen
	Bursa	Bitlis
	Ali Coşkun
	İstanbul

 

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

MADDE 1. — 8.6.1942 tarihli ve 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununun değişik 1 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
 
 

“Amaç ve kapsam

Madde 1. — Bu Kanunun amacı her türlü ispirto ve ispirtolu içkilerin üretimi, iç ve dış alım ve satımı, dağıtımı ve fiyatlandırılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kamu kurum ve kuruluşlarına mer’i mevzuatla denetim, kontrol ve denetim ve diğer hususlarda verilen yetkiler saklı kalmak kaydıyla, yukarıdaki faaliyetlere ilişkin iş ve işlemler Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri (Tekel) Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür. Tekel Genel Müdürlüğü bu Kanunla kendisine verilen görevleri doğrudan, bağlı ortaklıklar veya iştirakler kurmak veya kurulmuş ortaklıklara katılmak suretiyle yerine getirir.

İspirto ve ispirtolu içkiler alanında faaliyette bulunacak ithalatçı firmaların, kuruluş yeri nerede olursa olsun satıcılara ülke genelinde hizmet verecek bir dağıtım teşkilâtı, üretici firmaların ise en az bir milyon litre yıl kapasiteli yeni teknoloji ile kurulmuş entegre tesis kurmaları şarttır. Yıllık en az bir milyon litre yıl üretim, satış veya dış alım miktarına ulaşan firmalar, bu faaliyetlerini yürütmek ve fiyat belirlemekte serbesttir. Bu şartları yerine getiremeyen firmaların ürettikleri veya ithal ettikleri ispirto ve ispirtolu içkilerin fiyatlandırılması, satış ve dağıtımı Tekel Genel Müdürlüğü eliyle yapılır. Yurt içinde üretilen veya ithal edilen ürünler arasında ayrım yapılmaz.

Alkol, alkollü içki, bira ve şarap üretecek fabrikaların haiz olmaları gereken teknik şartlar, kurulmaları, işletilmeleri ve denetlenmeleri ile Tekel Genel Müdürlüğü tarafından satışı yapılan ürünlerin fiyatlandırılmasına ilişkin esaslar, BakanlarKurulunca belirlenir.

Üçüncü fıkrada belirlenen şartların yerine getirilmesinin tespiti ve takibi doğrudan Tekel Genel Müdürlüğü tarafından yapılır.

Bira ve her türlü şarap ve meyve şaraplarının üretimi ile viski ve tabiî köpüren şarapların ithali, üretilen veya ithal edilen söz konusu ürünlerin fiyatlandırılması ve satılması bu maddede öngörülen şartlar aranmaksızın, bu Kanun hükümlerine göre serbesttir. Kısmen tahammür etmiş olmakla beraber, içki vasfını haiz bulunmayan şıra ve boza gibi maddeler bu Kanun kapsamı dışındadır.”
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

MADDE 2. — 4250 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 3. — İspirto ve ispirtolu içkilerinTürk Gıda Kodeksine uygun olarak üretilmiş olması şarttır.

Her türlü alkollü içki üretiminde, tarımsal kökenli etil alkol veya distilatı dışındaki alkol ve alkol türevleri kullanılamaz. Üzüm kökenli bir distilat olan suma veya tarımsal kökenli etil alkol ile karıştırılmış sumanın, 5000 litre veya daha küçük hacimli geleneksel bakır imbiklerde, anason tohumu ile ikinci kez distile edilmesiyle üretilen rakının, Türkiye’de üretilmesi ve üründeki toplam alkolün en az % 65’inin suma olması şarttır.”
 
 

MADDE 3. — 4250 sayılı Kanunun 6, 11, 14, 18, 20, 21, 22, 23, 27, 32, 33, 41 ve 42 nci maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
 
 

MADDE 4. — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
 
 
 
 

MADDE 5. — Bu Kanun hükümlerini BakanlarKurulu yürütür.
 
 
 
 
 

	MesutYılmaz
	Başbakan
	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Millî Sav. Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bakanı
	B. Ecevit	İ. Sezgin	G. Taner
	DevletBakanı	Devlet Bakanı	DevletBakanı
	H. Özkan	Y. Seçkiner	I. Saygın
	DevletBakanı V.	DevletBakanı	Devlet Bakanı
	H. Özkan	Prof. Dr. S. Yıldırım	R. Serdaroğlu
	DevletBakanı	DevletBakanı	DevletBakanı
	M. Gürdere	Prof. Dr. Ş. Gürel	Prof. Dr. A. Andican
	DevletBakanı	DevletBakanı	DevletBakanı
	Dr. I. Çelebi	M. Yılmaz	R. Şahin
	DevletBakanı	Devlet Bakanı	DevletBakanı
	B. Kara	C. Kavak	E. Aşık
	DevletBakanı	DevletBakanı	Devlet Bakanı
	R. K. Yücelen	H. Gemici	M. Batallı
	Adalet Bakanı	İçişleri Bakanı	Dışişleri Bakanı
	O. Sungurlu	M. Başesgioğlu	İ. Cem
	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı
	Z. Temizel	H. Uluğbay	Y. Topçu
	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı
	H. İ. Özsoy	N. Menzir	M. Taşar
	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve TicaretBakanı	Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı
	Prof. Dr. N. Çağan	Y. Erez	M. C. Ersümer
	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı	Orman Bakanı
	İ. Talay	İ. Gürdal	E. Taranoğlu
	Çevre Bakanı
	Dr. İ. Aykut

 
 
 
 
 

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİÎ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİS-YONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

İSPİRTO VE İSPİRTOLU İÇKİLER İNHİ-SARI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPIL-MASI HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. — 8.6.1942 tarihli ve 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununun değişik 1 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Amaç ve kapsam

Madde 1. — Bu Kanunun amacı her türlü alkol ve alkollü içkilerin üretimi, iç ve dış alım ve satımı, dağıtımı ve fiyatlandırılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kamu kurum ve kuruluşlarına mer’i mevzuatla denetim, kontrol ve diğer hususlarda verilen yetkiler saklı kalmak kaydıyla, yukarıdaki faaliyetlere ilişkin iş ve işlemler Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri (Tekel) Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür. Tekel Genel Müdürlüğü bu Kanunla kendisine verilen görevleri doğrudan, bağlı ortaklıklar veya iştirakler kurmak veya kurulmuş ortaklıklara katılmak suretiyle yerine getirir.

İthalatçı firmaların, ülke genelinde kuruluş yeri nerede olursa olsun her satıcının sipariş verdiği ürünleri yerinde teslim etmeleri, üretici firmaların ise en az bir milyon litre yıl kapasiteli yeni teknoloji ile kurulmuş entegre tesis kurmaları şarttır. Yıllık en az bir milyon litre yıl ayrı ayrı üretim, satış veya dış alım miktarına ulaşan firmalar, bu faaliyetlerini yürütmek ve fiyat belirlemekte serbesttir. Bu şartları yerine getiremeyen firmaların ürettikleri veya ithal ettikleri alkol ve alkollü içkilerin fiyatlandırılması, satış ve dağıtımı Tekel Genel Müdürlüğü eliyle yapılır. Yurt içinde üretilen veya ithal edilen ürünler arasında ayrım yapılmaz.

Alkol, alkollü içki, bira ve şarap üretecek fabrikaların haiz olmaları gereken teknik şartlar, kurulmaları, işletilmeleri ve denetlenmeleri ile Tekel Genel Müdürlüğü tarafından satışı yapılan ürünlerin fiyatlandırılmasına ilişkin esaslar, Bakanlar Kurulunca belirlenir.

Üçüncü fıkrada belirlenen şartların yerine getirilmesinin tespiti ve takibi doğrudan Tekel Genel Müdürlüğü tarafından yapılır.

Bira ve her türlü şarap ve meyve şaraplarının üretimi, fiyatlandırılması ve satılması ile viski ve tabiî köpüren şarapların ithali, fiyatlandırılması ve satılması bu maddede öngörülen şartlar aranmaksızın, bu kanun hükümlerine göre serbesttir. Kısmen tahammür etmiş olmakla beraber, içki vasfını haiz bulunmayan şıra ve boza gibi maddeler bu Kanun kapsamı dışındadır.

MADDE 2. — Kanun Tasarısının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. — 4250 sayılı Kanunun değişik 19 uncu maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Öğrenci yurtları, spor kulüpleri, her türlü öğretim ve eğitim kurumları, kahvehane, kıraathane, pastahane, bezik ve briç salonları ile akaryakıt istasyonlarının mağaza ve lokantalarına alkol ile bira ve şarap dahil her çeşit alkollü içkinin satışı için ruhsat verilmez.”

“Alkol ile bira ve şarap dahil her çeşit alkollü içkinin parekende satış yerlerinde ve her türlü görsel ve yazılı yayın araçları yoluyla reklamının ve perakende satıcılara münhasır satış anlaşmalarının yapılması ayrıca, içki satış yerleri ile tüm ticarî ve kamuya açık yerlerde, tüketilmek veya beraberinde götürülmek üzere 18 yaşından küçüklere alkollü içecek satılması veya sunulması yasaktır. Ruhsatlı bayiler, tüketici talepleri doğrultusunda, üretici ayrımı yapılmaksızın alkollü içki bulundurmak ve bunlara satış mahallînde adil teşhir imkânı sağlamak zorundadırlar.”

MADDE 4. — 4250 sayılı Kanunun 28 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“19 uncu maddenin birinci fıkrasına göre ruhsat almadan satış yapanlar ve aynı maddenin üç ve dördüncü fıkralarındaki esaslara uymayanlar 60 milyon Türk Lirasından 600 milyon Türk Lirasına kadar ağır para cezası ile cezalandırılırlar. Bu miktarlar Maliye Bakanlığınca her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır. Ayrıca, bu fiili işleyenlere ait işyerlerinin bir aydan 3 aya kadar kapatılmasına hükmolunur.”

MADDE 5. — Kanun Tasarısının 3 üncü maddesi 5 inci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 1. —Bu Kanunun 1 inci maddesinin üçüncü fıkrasındaki bir milyon litre/yıl dış alım veya satış miktarı ölçüsü, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi izleyen birinci takvim yılı sonuna kadar bir milyon, ikinci takvim yılı sonuna kadar dokuz yüz bin, üçüncü takvim yılı sonuna kadar sekiz yüz bin, dördüncü takvim yılı sonuna kadar yedi yüz bin ve beşinci takvim yılı sonuna kadar altı yüz bin litre/yıl olarak uygulanır. Altıncı yıldan itibaren uygulanacak olan bu ölçüyü sıfıra indirmeye veya Kanunda yazılı haddine kadar çıkarmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
 
 

MADDE 6. — Kanun Tasarısının 4 üncü maddesi 6 ncı madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 7. — Kanun Tasarısının 5 inci maddesi 7 nci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 

İSPİRTO VE İSPİRTOLU İÇKİLER İNHİ-SARI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPIL-MASI HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. — 8.6.1942 tarihli ve 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununun değişik 1 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Amaç ve kapsam

Madde 1. — Bu Kanunun amacı her türlü ispirto ve ispirtolu içkilerin üretimi, iç ve dış alım ve satımı, dağıtımı ve fiyatlandırılmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kamu kurum ve kuruluşlarına mer’i mevzuatla denetim, kontrol ve diğer hususlarda verilen yetkiler saklı kalmak kaydıyla, yukarıdaki faaliyetlere ilişkin iş ve işlemler Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri (Tekel) Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür. Tekel Genel Müdürlüğü bu Kanunla kendisine verilen görevleri doğrudan veya bağlı ortaklıklar kurmak suretiyle yerine getirir.

İthalatçı firmaların, ülke genelinde kuruluş yeri nerede olursa olsun her satıcının sipariş verdiği ürünleri yerinde teslim etmeleri, üretici firmaların ise en az bir milyon litre yıl kapasiteli yeni teknoloji ile kurulmuş entegre tesis kurmaları şarttır. Yıllık en az bir milyon litre yıl ayrı ayrı üretim, satış veya dış alım miktarına ulaşan firmalar, bu faaliyetlerini yürütmek ve fiyat belirlemekte serbesttir. Bu şartları yerine getiremeyen firmaların ürettikleri veya ithal ettikleri ispirto ve ispirtolu içkilerin fiyatlandırılması, satış ve dağıtımı Tekel GenelMüdürlüğü eliyle yapılır. Yurt içinde üretilen veya ithal edilen ürünler arasında ayrım yapılmaz.

İspirto, ispirtolu içki, bira ve şarap üretecek fabrikaların haiz olmaları gereken teknik şartlar, kurulmaları, işletilmeleri ve denetlenmeleri ile Tekel Genel Müdürlüğü tarafından satışı yapılan ürünlerin fiyatlandırılmasına ilişkin esaslar, Bakanlar Kurulunca belirlenir.

Üçüncü fıkrada belirlenen şartların yerine getirilip getirilmediğinin tespiti ve takibi doğrudan Tekel Genel Müdürlüğü tarafından yapılır.

Bira ve her türlü şarap ve meyve şaraplarının üretimi, fiyatlandırılması, dağıtılması ve satılması ile viski ve tabiî köpüren şarapların ithali, fiyatlandırılması, dağıtılması ve satılması bu maddede öngörülen şartlar aranmaksızın, bu kanun hükümlerine göre serbesttir. Kısmen tahammür etmiş olmakla beraber, içki vasfını haiz bulunmayan şıra ve boza gibi maddeler bu Kanun kapsamı dışındadır.

MADDE 2. — Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu metninin 2 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.
 
 
 
 

MADDE 3. —4250 sayılı Kanunun değişik 19 uncu maddesinin üç ve dördüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Öğrenci yurtları, spor kulüpleri, her türlü öğretim ve eğitim kurumları, kahvehane, kıraathane, pastahane, bezik ve briç salonlarında alkollü içkilerin satışı için ruhsat verilmez. Akaryakıt istasyonlarının mağaza ve lokantalarında ise, hacmen % 5 alkolden fazla alkol içeren yüksek alkollü içkilerin satışı için ruhsat verilmez.”

“Alkol, bira ve şarap dahil her çeşit alkollü içkinin televizyon, kablolu yayın, radyo ve kamu yayın araçlarıyla reklamının yapılması, ayrıca, içki satış yerleri ile tüm ticarî ve kamuya açık yerlerde, tüketilmek veya beraberinde götürülmek üzere 18 yaşından küçüklere alkollü içecek satılması veya sunulması yasaktır. Ruhsatlı bayiler, tüketici talepleri doğrultusunda alkollü içki bulundurur ve bunlara satış mahallînde adil teşhir imkânı sağlarlar.”

MADDE 4. — Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu metninin 4 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.
 
 

MADDE 5. — 4250 sayılı Kanunun 6, 11, 14, 17, 18, 20, 21, 22, 23, 27, 32, 33, 41 ve 42 nci maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.

GEÇİCİ MADDE 1. — Bu Kanunun 1 inci maddesinin üçüncü fıkrasındaki bir milyon litre/yıl dışalım veya satış miktarı ölçüsü, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi izleyen birinci takvim yılı sonuna kadar bir milyon, ikinci takvim yılı sonuna kadar dokuz yüz bin, üçüncü takvim yılı sonuna kadar sekiz yüz bin, dördüncü takvim yılı sonuna kadar yedi yüz bin ve beşinci takvim yılı sonuna kadar altı yüz bin litre/yıl olarak uygulanır. Altıncı yıldan itibaren uygulanacak olan bu ölçüyü sıfıra indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
 
 
 
 

MADDE 6. — Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu metninin 6 ncı maddesi aynen kabul edilmiştir.

MADDE 7. —Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu metninin 7 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.