Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe ve

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 3.6.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.11/196/342/2504

Önceki yasama döneminde hazırlanıp; Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 20.3.1998

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG/101-1337/1466

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 4.3.1998 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Mesut Yılmaz

Başbakan

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının ana amacı, taraf ülkeler arasında sermaye ve teknoloji akımını teşvik etmek ve ilgili ülkenin hukuk düzeni içinde gerçekleştirilen yabancı sermayeli yatırımların nasıl korunacağını tespit etmektir.

Türk özel sektörünün dış ülkelere açılması, yabancı sermaye ve teknolojisinin ülkemize gelmesi yoluyla ülke ekonomisinin dünya ekonomisi ile entegre edilmesi temel hedefi çerçevesinde, ülkemizde yatırım yapan yabancı sermayenin çalışma esaslarını belirlemek ve teşvik etmek amacıyla Yüce Meclisimiz tarafından kabul edilen çeşitli kanunlara paralel olarak, yatırım ve ticarî ilişkilerimizin yoğun olduğu veya bu yönde potansiyel görülen ülkelerle, 1961 yılında başlatılmış olan, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmaları imzalama sürecindeki çalışmalar hızlandırılmış olup, bugüne kadar elli ülkeyle anılan anlaşma imzalanmış bulunmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu arasında sermaye ve teknoloji akımını hızlandırmak amacıyla imzalanmış olan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmasının esasları şu şekilde özetlenebilir; Türkiye ve Rusya Federasyonu’nda uygulanan yabancı sermaye ve kambiyo mevzuatına açıklık kazandırmak ve karşılıklı tanıtılmasına imkân vermek, Türkiye ve Rusya Federasyonu’nda yabancı sermayenin kamulaştırma ve devletleştirme yönünden tabi olacağı muamele ve sahip olduğu haklara açıklık getirmek ve her iki ülkede özel teşebbüsle devlet arasında ve iki Taraf arasında çıkabilecek ihtilafların çözüm yollarını tespit etmektir.

Rusya Federasyonu ile Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına dair bir anlaşmanın imzalanması SSCB’nin dağılmasının ardından gündeme gelmiştir. SSCB ile yürüttüğümüz ekonomik ve ticarî ilişkilerimiz çerçevesinde 14 Aralık 1990 tarihinde Ankara’da ilgili hükümetler arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması’na dair bir anlaşma imzalanmıştır. Ancak bu Anlaşmanın onaylanma işlemi SSCB’nin dağılması üzerine gerçekleştirilememiştir. Bunun üzerine Rusya Federasyonu ile eski SSCB’ni oluşturan diğer ülkelerle ayrı ayrı anlaşmalar imzalanması yoluna gidilmiş ve bugüne kadar Rusya Federasyonu’nun dışında Azerbaycan, Belarus, Estonya, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Letonya, Litvanya, Moldova, Özbekistan, Türkmenistan ve Ukrayna ile de benzeri nitelikte anlaşmalar imzalanmıştır.

Ülkemizde, Rusya Federasyonu menşeli sermayeye sahip 144 adet şirket faaliyet göstermekte olup; bu şirketlerin 136’sı hizmetler ve 8’i de imalat sanayi alanında faaliyet göstermektedir. 31 Ekim 1997 tarihi itibariyle 211.7 Trilyon TL. tutarında olan yabancı sermaye stoğu içinde Rus yatırımcılar tarafından ülkemize transfer edilen tutar 1 076 051 milyon TL. düzeyindedir. Ülkemizden Rusya Federasyonu’na transfer edilen sermaye miktarı ise 86 021 milyon ABD Doları tutarındadır. Bu Anlaşmayla, Rusya Federasyonu menşeli sermayenin ülkemize daha büyük miktarlarda gelmesi beklenmekle birlikte, esasen artık yurt dışına açılmış bulunan Türk yatırımcılarının yapacakları yatırımlar için emniyetli bir ortamın temini öngörülmektedir.

Bu Anlaşma, Türk menşeli özel teşebbüse Rusya Federasyonu, Rusya Federasyonu menşeli özel teşebbüse Türkiye’de karşılıklı ekonomik ve yasal güvence verirken, ilgili ülkelere herhangi bir yük getirmemektedir.

Madde 1. – Bu Maddede, Anlaşma metni içinde sık kullanılan yatırımcı, yatırım, gelir, ülke ve Âkit Tarafın mevzuatı tanımları yapılmaktadır. Özellikle yatırım tanımı 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu’na paralellik sağlanarak hazırlanmıştır.

Madde 2. – Bu Maddeye göre, Taraflardan her biri, diğer Tarafın yatırımcılarının yatırımlarını kanunlarına uygun olarak yapılmış olmak şartıyla, kabul ve teşvik etmeyi ve bunun yanında bu yatırımlar için elverişli koşullar yaratmayı taahhüt etmektedir.

Ayrıca, bu Maddede, En Ziyade Müsaadeye Mazhar Millet Prensibi düzenlenmekte, Taraflardan her biri diğer Tarafın yatırımcılarının ülkesindeki yatırımlarına, üçüncü bir ülke vatandaşlarının ülkesindeki yatırımlarına uyguladığından daha az elverişli olmayacak biçimde muamelede bulunmayı taahhüt etmektedir. Bu Maddenin 2 nci paragrafında Âkit Taraflardan herbirinin diğer Taraf yatırımcıları tarafından kendi ülkesinde yapılan yatırımlara adil ve hakkaniyete uygun muamelede bulunacağını ve hiç bir şekilde bu yatırımların idaresine, işletilmesine, genişlemesine veya elden çıkarılmasına ayrımcı tedbirlerle engel olmayacağı belirtilmektedir.

Madde 3. – Bu Madde her bir Âkit Tarafın, diğer Âkit Tarafın yatırımcıları tarafından kendi ülkesinde yapılan yatırımlara adil ve hakkaniyete uygun muamelede bulunacağını ve bu muamelenin kendi yatırımcılarının veya üçüncü bir ülke yatırımcılarının yatırımlarına sağlanandan daha az elverişli olmayacağını belirtmektedir. Ancak bu Madde ile herhangi bir üçüncü ülke yatırımcılarına uluslararası anlaşmalarla sağlanan özel avantajlar, vergilendirme ile ilgili olarak yapılan karşılıklı düzenlemeler veya oluşturulan serbest ticaret bölgeleri, gümrük birlikleri, ekonomik birlikler ve Rusya Federasyonu ile daha önceden Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ni oluşturan devletler arasındaki ekonomik işbirliği anlaşmaları çerçevesinde tanınan ayrıcalıklar En Ziyade Müsaadeye Mazhar Millet Prensibine istisna teşkil etmektedir.

Ayrıca, bu Maddede, Âkit Taraflardan herbininin diğer Taraf yatırımcılarının ülkesinde yaptığı yatırımları adil ve hakkaniyete uygun muameleye tabi tutacağını ve bu yatırımların tam korunma ve güvenliğe sahip olacağı belirtilmektedir.

Madde 4. – Bu Madde ile her bir Âkit Tarafın, diğer Âkit Taraf yatırımcıları olan gerçek kişilere ve bu diğer Âkit Tarafın şirketlerince istihdam edilecek anahtar personele, ilgili mevzuatı çerçevesinde ve yatırımlarla ilgili faaliyelerde bulunmak amacıyla ülkesine girmesine ve kalmasına izin vereceğine ilişkin düzenleme yapılmaktadır.

Madde 5. – Bu Madde ile her bir Tarafın kendi ülkesinde bulunan diğer Âkit Taraf yatırımcılarınca yapılan yatırımları ilgilendiren veya etkileyen yasalarının aleni ve kolayca ulaşılabilir olması hükmünü getirmektedir.

Madde 6. – Bu Madde, T.C. Anayasası’nda yer alan kamulaştırma ve devletleştirme konularını kapsamakta ve hangi şartlarda bu işlemlerin gerçekleştirilebileceği belirtilmektedir. Bu şartlar; kamulaştırmanın kamu yararı amacıyla yapılması ve yürürlükteki mevzuat uyarınca eşitlik ilkesinin gözetilmesi ile yeterli ve etkin bir tazminat ödemesinin yapılmasıdır.

Madde 7. – Bu Madde; ev sahibi ülkede savaş, olağanüstü hal ve benzeri durumların ortaya çıkması halinde diğer Taraf yatırımcıları zarara uğramışsa, zarara uğrayan Taraf yatırımcılarına uygulanacak muamelede En Ziyade Müsaadeye Mazhar Millet Prensiplerinin gözetilmesi hükmünü getirmektedir.

Madde 8. – Sermaye ve gelirlerin transferini düzenleyen bu Maddede, bir yatırımla ilgili bütün transferlerin serbest bir konvertıbl kur üzerinden ve gereksiz gecikme olmaksızın gerçekleştirilmesi Taraflarca garanti edilmektedir. Transferlerin serbest bir konvertıbl kur üzerinden yapılması hükmü kambiyo mevzuatımıza uygun olarak düzenlenmiştir.

Madde 9. – Bu Maddede, Taraflardan birinin ülkesinde yapılmış olan yatırımın, yatırımcının ülkesinde sigorta edilmiş olması halinde sigorta şirketinin yatırımcının haklarına halefiyeti düzenlenmektedir.

Madde 10. – Bu Maddede, bir Taraf ile diğer Tarafın yatırımcısı arasında çıkabilecek yatırım uyuşmazlıkları tanımlanarak, çözüm yolları düzenlenmektedir. Öngörülen prosedüre göre, öncelikle uyuşmazlık karşılıklı görüşmeler yoluyla çözümlenmeye çalışılacak, çözüme ulaşılamazsa; yerel yargı organlarına başvurma yolu açık tutulmak kaydıyla, yatırımcının tercihine göre uluslararası tahkim yoluna başvurma hakkı kullanılabilecektir. Uluslararası tahkim için şu merciler öngörülmüştür. Stockholm Ticaret Odası Tahkim Enstitüsü ve Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu’nun Tahkim Kurallarına (UNCITRAL) göre bu maksatla kurulacak bir tahkim mahkemesi. Rusya Federasyonu ile gerçekleştirilen bu Anlaşmada yeralan uluslararası tahkim mercileri arasında genellikle bu tipteki diğer anlaşmalarda yer alan “Devletler ile Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasında Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Sözleşmesi ile kurulmuş olan Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıkları Çözüm Merkezi (ICSID) bulunmamaktadır. Bunun sebebi Rusya Federasyonu’nun anılan bu Merkeze üye olmamasıdır.

Madde 11. – Bu Anlaşmanın uygulama ve yorumundan dolayı Taraflar arasında doğabilecek uyuşmazlıkların çözüm yolları düzenlenmiş, doğrudan ve anlamlı müzakerelere ağırlık verilmekle beraber tahkim mekanizması da tanımlanmıştır. Taraflar arasında doğabilecek uyuşmazlıkların, bu maksatla oluşturulacak bir tahkim heyeti tarafından çözümlenmesi öngörülmektedir ki, bu heyetin iki üyesi her bir Âkit Tarafça seçilecek, Başkan ise üçüncü bir ülkenin vatandaşı olmak şartıyla heyetin iki üyesi tarafından belirlenecektir.

Madde 12. – Bu Madde ile Taraflar, Anlaşmanın yorumlanması veya uygulaması ile ilgili olan her türlü mesele hakkında istişarelerde bulunmayı kabul etmektedir.

Madde 13. – Bu Madde Anlaşmanın Âkit Taraflardan birinin yatırımcısı tarafından diğer Âkit Tarafın ülkesinde 1 Ocak 1987 tarihinden sonra yapılan yatırımlara uygulanacağını belirtmektedir.

Madde 14. – Anlaşmanın yürürlüğe girmesi süreci ve yürürlük süresi bu maddede düzenlenmektedir. İşbu Anlaşmanın süresi, Rusya Federasyonu’nun talebi üzerine, diğer Anlaşmaların çoğunluğunda olduğu gibi on yıl değil onbeş yıl olarak belirlenmiştir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Plan ve Bütçe Komisyonu

Esas No. : 1/328

Karar No. : 14 28.6.1999

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca 3.6.1999 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 17.6.1999 tarihinde tali komisyon olarak Komisyonumuza, esas komisyon olarak da Dışişleri Komisyonuna havale edilen “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı” Komisyonumuzun 27.6.1999 tarihinde yaptığı 14 üncü Birleşimde Hükümeti temsilen Devlet Bakanı Hikmet Uluğbay, Maliye Bakanı Sümer Oral, Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ile Hazine ve Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlıkları temsilcilerinin de katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi, yatırımların karşılıklı teşviki ve korunmasına yönelik anlaşmalar ile taraf ülkeler arasında sermaye ve teknoloji akımının hızlandırılması, yatırımların teşvik edilmesi ve ilgili ülkenin hukuk düzeni içinde korunması gibi hususlar düzenlenmektedir.

Ülkemiz, özel sektörünün yabancı ülkelere açılması, yabancı sermaye ve teknolojinin ülkemize çekilmesi gibi önlemlerle dünya ekonomisine entegre olma hedefini gütmektedir. Bu hedef doğrultusunda ülkemiz tarafından, yatırım ve ticarî ilişkilerimizin yoğun olduğu veya bu yönde potansiyel görülen ülkelerle 1961 yılından bu yana yatırımların karşılıklı teşviki ve korunmasına ilişkin anlaşmalar imzalanmaktadır. SSCB ile de 14 Aralık 1990 tarihinde bir anlaşma imzalanmış, ancak SSCB’nin dağılması nedeniyle bu anlaşma onaylanamamış ve eski SSCB’ni oluşturan devletlerle ayrı ayrı anlaşmalar imzalanması yoluna gidilmiştir. Bu çerçevede, Rusya Federasyonu ile 15 Aralık 1997 tarihinde Ankara’da Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına ilişkin bir anlaşma imzalanmıştır.

Anlaşma ile; taraf ülkelerde uygulanan yabancı sermaye ve kambiyo mevzuatına açıklık getirilmekte, yabancı sermayenin kamulaştırma ve devletleştirme yönünden tabi olacağı muameleler belirlenmekte ve çıkabilecek ihtilafların çözüm yolları tespit edilmektedir. Bu Anlaşma Türk menşeli özel teşebbüsü Rusya Federasyonu’nda Rusya Federasyonu menşeli özel teşebbüsü Türkiye’de karşılıklı ekonomik ve yasal güvenceye kavuştururken ilgili ülkelere herhangi bir yük getirmemektedir.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde; “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın” onaylanmasının uygun bulunmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.

Yapılan görüşmeler sonucunda, Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmiş ve tasarının 1 inci maddesi ile yürürlük ve yürütmeye ilişkin 2 ve 3 üncü maddeleri aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Dışişleri Komisyonuna havale edilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Metin Şahin	Mehmet Hanifi Tiryaki
	Antalya	Gaziantep
	Bu Raporun Sözcüsü	Sözcü
	Masum Türker	Nihat Gökbulut
	İstanbul	Kırıkkale
	Kâtip	Üye
	Cafer Tufan Yazıcıoğlu	Abdülkadir Akcan
	Bartın	Afyon
	Üye	Üye
	Gaffar Yakın	Zeki Ergezen
	Afyon	Bitlis
	Üye	Üye
	Recep Önal	Oğuz Tezmen
	Bursa	Bursa
	Üye	Üye
	Süleyman Coşkuner	Hakkı Duran
	Burdur	Çankırı
	Üye	Üye
	Mücahit Himoğlu	Ramazan Gül
	Erzurum	Isparta
	Üye	Üye
	Celal Adan	Ali Coşkun
	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye
	Nesrin Nas	Hasan Metin
	İstanbul	İzmir
	Üye	Üye
	İlhami Yılmaz	Zeki Ünal
	Karabük	Karaman
	Üye	Üye
	Necdet Tekin	Ali Gebeş
	Kırklareli	Konya
	Üye	Üye
	Mehmet Ali Yavuz	Süleyman Çelebi
	Konya	Mardin
	Üye	Üye
	Veysi Şahin	Cevat Ayhan
	Mardin	Sakarya
	Üye	Üye
	Ş. Ramis Savaş	Tarık Cengiz
	Sakarya	Samsun
	Üye	Üye
	Kemal Kabataş	Hasan Özgöbek
	Samsun	Uşak
	Üye
	Bekir Gündoğan
	Tunceli

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Dışişleri Komisyonu

Esas No. : 1/328 22.7.1999

Karar No. : 73

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 22 Temmuz 1999 tarihli 10 uncu BirleşimindeMaliye Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı temsilcileri ile Hazine Müsteşarlığı yetkililerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

İki ülke arasında sermaye ve teknoloji akımını hızlandırmak ve ilgili ülkenin hukuk düzeni içinde, yabancı sermaye yatırımlarının nasıl korunacağını tespit etmek amacıyla hazırlanan Tasarı Komisyonumuzca uygun görülerek kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Kâmran İnan	B. Suat Çağlayan
	Van	İzmir
	Sözcü	Kâtip
	Mehmet Kaya	Mehmet Ali Bilici
	Kahramanmaraş	Adana
	Üye	Üye
	Müjdat Kayayerli	Nesrin Ünal
	Afyon	Antalya
	Üye	Üye
	Teoman Özalp	Hasan Erçelebi
	Bursa	Denizli
	Üye	Üye
	Mahmut Erdir	M. Bedri İncetahtacı
	Eskişehir	Gaziantep
	Üye	Üye
	Mustafa Yaman	Azmi Ateş
	Giresun	İstanbul
	Üye	Üye
	Hüseyin Kansu	Rahmi Sezgin
	İstanbul	İzmir
	Üye	Üye
	Cevdet Akçalı	Basri Coşkun
	Kütahya	Malatya
	Üye	Üye
	M. Necati Çetinkaya	Birol Büyüköztürk
	Manisa	Osmaniye

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ VE RUSYA FEDERASYONU HÜKÜMETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU HAKKINDA KANUN

MADDE 1. – 1-15 Aralık 1997 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma’nın onaylanması uygun bulunmuştur.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ VE RUSYA FEDERASYONU HÜKÜMETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU HAKKINDA KANUN

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 

	Mesut Yılmaz
	Başbakan
	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Millî Savunma Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bakanı
	B. Ecevit	İ. Sezgin	G. Taner
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	H. Özkan	Y. Seçkiner	I. Saygın
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. Dr. H. S. Türk	Prof. Dr. S. Yıldırım	R. Serdaroğlu
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı
	M. Gürdere	H. Uluğbay	Prof. Dr. A. Andican
	Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Y. Topçu	M. Yılmaz	R. Şahin
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	B. Kara	C. Kavak	E. Aşık
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	R. K. Yücelen	H. Gemici	M. Batallı
	Adalet Bakanı	İçişleri Bakanı	Dışişleri Bakanı V.
	O. Sungurlu	M. Başesgioğlu	İ. Talay
	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı
	Z. Temizel	H. Uluğbay	Y. Topçu
	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı V.
	H. İ. Özsoy	N. Menzir	R. K. Yücelen
	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı V.	Sanayi ve Ticaret Bakanı	Enerji ve Tabiî Kayn. Bakanı
	H. Özkan	Y. Erez	M. C. Ersümer
	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı V.	Orman Bakanı
	İ. Talay	M.C. Ersümer	E. Taranoğlu
		Çevre Bakanı
		Dr. İ. Aykut

Bundan sonra Âkit Taraflar olarak anılacak olan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Rusya Federasyonu Hükümeti;

Bir Âkit Taraf yatırımcısının diğer Âkit Tarafın ülkesinde yatırımları için uygun koşullar yaratmak arzusuyla,

Yatırımların teşviki ve karşılıklı korunmasının, karşılıklı fayda sağlayan ticarî ve ekonomik aynı zamanda bilimsel ve teknik işbirliğinin gelişmesini teşvik edeceğini dikkate alarak,

Aşağıdaki şekilde anlaşmaya varmışlardır :

İşbu Anlaşmanın amaçları bakımından :

1. Her bir Âkit Taraf açısından “yatırımcı” terimi :

a) o Âkit Taraf devletinin bir vatandaşı olan ve diğer Âkit Tarafın ülkesinde yatırım yapmaya, o Âkit Tarafın mevzuatına göre hakkı bulunan herhangi bir gerçek kişiyi,

b) o Âkit Tarafın mevzuatına göre diğer Âkit Tarafın ülkesinde yatırım yapmaya yetkili olması koşuluyla, Âkit Tarafın ülkesinde yürürlükte olan mevzuata göre teşekkül ettirilmiş veya kurulmuş herhangi bir tüzel kişiyi;

ifade eder.

2. “Yatırımlar” terimi Âkit Taraflardan birinin yatırımcılarının diğer Âkit Tarafın ülkesinde bu Âkit Tarafın mevzuatına uygun olarak yatırdığı her tür kıymeti ifade eder ve özellikle :

a) taşınır ve taşınmaz mallar, aynı zamanda bunlara bağlı mülkiyet hakları;

b) hisse senetleri, tahviller ve iş ortaklıkları veya şirketlere katılımın diğer şekilleri;

c) yatırımlar ile ilgili ekonomik değerler yaratmak amacıyla yatırılan para alacakları;

d) telif hakları, sınai mülkiyet hakları (patentler, ticarî markalar ve hizmet markaları, sınai örnekler ve modeller gibi) teknoloji ve “know-how”

e) özellikle doğal kaynakların aranması, geliştirilmesi, çıkarılması ve işletilmesiyle ilgili ticarî faaliyetleri kapsayacak biçimde ekonomik faaliyetleri düzenlemek için yasalar veya yasalara uygun olarak akdedilmiş bir sözleşme uyarınca sağlanan haklar.

Yatırımların yapıldığı Âkit Tarafın ülkesindeki mevzuata aykırılık teşkil etmemesi şartıyla yatırılan veya yeniden yatırılan kıymetlerin biçimindeki herhangi bir değişiklik bu Anlaşma bakımından yatırımların niteliğini değiştirmeyecektir.

3. “Gelirler” terimi, bu Maddenin 2 nci paragrafına uygun ve yatırımların bir sonucu olarak elde edilen gelirleri ifade eder ve özellikle kâr, temettüler, faizler, lisans ücretleri, teknik yardım ve hizmet ücretlerini de içerir.

4. “Ülke” terimi Türkiye Cumhuriyeti ülkesi veya Rusya Federasyonu ülkesini ifade edecek ve bu ülkelerin karasularının yanında uluslararası hukuka uygun olarak belirlenmiş münhasır ekonomik bölgelerini ve kıta sahanlıklarını da içerecektir.

5. “Âkit Tarafın mevzuatı” terimi, her iki Âkit Taraf açısından Âkit Taraf devletinin mevzuatı anlamına gelecektir.

1. Her bir Âkit Taraf diğer Âkit Tarafın yatırımcılarının kendi ülkesinde yatırımlar yapmalarını teşvik edecek ve onlar için uygun koşulları yaratacaktır. Her bir Âkit Taraf, herhangi bir üçüncü Devletin kabul edilen yatırımlarından daha az elverişli olmayan koşullarda ve yürürlükteki kendi mevzuatı çerçevesinde bu tür yatırımları kabul edecektir.

2. Âkit Taraflardan birinin yatırımcılarının diğer Âkit Tarafın ülkesinde yaptığı yatırımlar her zaman adil ve hakkaniyete uygun muameleye tabi tutulacak ve tam korunma ve güvenliğe sahip olacaktır. Âkit Tarafların hiçbiri, hiç bir şekilde yatırımların idaresine, işletilmesine, bakımına, kullanımına, kazanımına, genişlemesine veya elden çıkarılmasına ayrımcı tedbirlerle engel olmayacaktır. Her bir Âkit Taraf, diğer Âkit Tarafın yatırımcılarının yatırımlarıyla ilgili olarak yürürlüğe girebilecek zorunluluklara uyacaktır.

1. Her bir Âkit Taraf, diğer Âkit Taraf yatırımcıları tarafından kendi ülkesinde yapılan yatırımlara adil ve hakkaniyete uygun muamele gösterecektir.

2. Bu Maddenin 1 inci paragrafında bahsedilen muamele, kendi yatırımcılarının veya herhangi bir üçüncü ülke yatırımcılarının yatırımlarına sağlanandan daha az elverişli olmayacaktır.

3. Bu Maddenin 1 inci ve 2 nci paragrafının koşullarıyla bağlı olarak, her bir Âkit Taraf kendi mevzuatı çerçevesinde, diğer Âkit Taraf yatırımcıları tarafından kendi ülkesinde yapılan yatırımlara, kendi yatırımcılarının yatırımlarına gösterdiğinden daha az elverişli bir muamele göstermeyecektir.

4. Bu Maddenin 2 nci paragrafına göre sağlanan en çok gözetilen millet muamelesi, Âkit Tarafın;

– Bir Serbest Ticaret Bölgesi, Gümrük Birliği veya Ekonomik Birliğe katılım ile bağlantılı,

– Rusya Federasyonu ile daha önceden Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ni oluşturan devletler arasındaki ekonomik işbirliği anlaşmalarından dolayı,

– Çifte vergilendirmenin önlenmesi anlaşmaları veya vergilendirme konuları hakkındaki diğer düzenlemeler bazında,

sağladığı ve gelecekte sağlayacağı faydalara uygulanmayacaktır.

5. Bu Madde hükümleri yatırımlardan elde edilen gelirlere de uygulanacaktır.

1. Bir Âkit Taraf, yabancıların girişini ve kalışını düzenleyen mevzuatı uyarınca, diğer Âkit Tarafın yatırımcıları olan gerçek kişilere ve bu diğer Âkit Tarafın şirketlerince istihdam edilen anahtar personele, yatırımlarla ilgili faaliyetlerde bulunmak amacıyla ülkesine girmesine ve kalmasına izin verecektir.

2. Bir Âkit Taraf, mevzuatı gereğince, kendi ülkesinde yatırım yapan diğer Âkit Taraf yatırımcılarının, tabiyetine bakılmaksızın kendi seçimleri olan anahtar personel konumundaki herhangi bir çalışanı istihdam etmesine; bu gibi bir çalışanın birinci Âkit Tarafın ülkesine girme, kalma ve orada çalışma iznini almış olması ve bu çalışanın yapacağı işin, bu gibi bir çalışanın iznindeki şartlara ve zaman kısıtlamalarına uygun olması şartıyla izin verecektir.

Her bir Âkit Taraf, kendi ülkesinde diğer Âkit Taraf yatırımcılarınca yapılan yatırımları ilgilendiren veya etkileyen yasaların anlaşılmasını teşvik etmek niyetiyle, bu gibi yasaların aleni ve kolayca ulaşılabilir olmasını sağlayacaktır.

1. Bir Âkit Taraf yatırımcısının diğer Âkit Tarafın ülkesinde yaptığı yatırımlar; kamu yararı çerçevesinde, mevzuata ve bu Anlaşmanın II’nci ve III’üncü maddelerinde belirtilen muamelenin genel ilkelerine uygun olarak, ayrımcı olmayacak biçimde, zamanında, yeterli ve etkin tazminat ödemesi ile birlikte olmak kaydıyla yapılan haller dışında, kamulaştırılmayacak, devletleştirilmeyecek veya kamulaştırma ya da devletleştirme benzeri etkiler yaratan uygulamalara (bu tür uygulamalar bundan sonra kamulaştırma olarak anılacak) tabi tutulmayacaktır.

2. Tazminat, kamulaştırılan yatırımın kamulaştırma kararının alındığı veya yakın kamulaştırmanın öğrenildiği zamanki gerçek değerine eşit olacaktır. Tazminat, gecikmeksizin ödeneceği gibi tamamen gerçekleştirilebilir ve serbestçe transfer edilebilir olacaktır. Gecikme halinde tazminat, ödeme tarihine kadar faiz içerecektir.

Yatırımların diğer Âkit Tarafın ülkesinde; savaş, iç karışıklıklar ya da benzeri olaylar nedeniyle zarara uğrayan her bir Âkit Tarafın yatırımcılarına, diğer Âkit Tarafça, sözkonusu zararların karşılanması bakımından, herhangi bir üçüncü ülkenin yatırımcılarına gösterilen muameleden daha az elverişli olmayan bir muamele gösterilecektir.

1. Her Âkit Taraf, diğer Âkit Tarafın yatırımcılarına, vergi yükümlülüklerini yerine getirmeleri şartıyla yatırımlar ile bağlantılı olan ödemelerin ve özellikle :

a) gelirler;

b) bir yatırımla ilgili bir kredi anlaşmasından doğan ana para ve faiz ödemeleri;

c) bir yatırımın tamamının veya bir kısmının satılması veya tasfiye edilmesinden elde edilen meblağlar;

d) koşulları işbu Anlaşmanın VI’ncı Maddesinde belirlenen tazminatlar,

e) bir yatırıma ilişkin olarak diğer Âkit Tarafın ülkesinde yazılı çalışma iznine sahip bir Âkit Taraf vatandaşlarının elde ettiği ücret ve diğer gelirlerin;

yurt dışına serbest transferine izin verecektir.

2. Transferler yatırımın yapıldığı Âkit Tarafın ülkesinde yürürlükte olan para mevzuatına uygun olarak transfer tarihinde geçerli olan döviz kuru üzerinden serbest konvertibl para birimi ile gecikmeksizin yapılacaktır.

Sigortalı bir yatırımcıya diğer Âkit Tarafın ülkesindeki yatırımı ile ilişkili olup, ticarî olmayan risklere karşı verilmiş bir garanti çerçevesinde ödeme yapan Âkit Taraflardan biri ya da yetkili temsilcisi; halefiyet gereği, adı geçen yatırımcının tüm haklarından, aynı kapsamda, yararlanır. Bu haklar, ikinci Âkit Tarafın mevzuatı çerçevesinde kullanılır.

1. Bir Âkit Taraf ile diğer Âkit Tarafın bir yatırımcısı arasında Madde VI çerçevesinde ödenecek tazminatın miktar ve ödeme usulüne ya da Anlaşmanın VIII’inci maddesi kapsamında yapılacak transfer usulüne ilişkin olanlar da dahil olmak üzere yatırım etkinliklerine ilişkin uyuşmazlıklar yatırımcının, uyuşmazlığa taraf olan Âkit Tarafa ayrıntılı açıklamalarla birlikte gönderdiği yazılı bir bildirime konu olacaktır. Uyuşmazlığın tarafları, bu uyuşmazlığa mümkün olduğunca dostça bir çözüm bulmak için çalışacaklardır.

2. Eğer uyuşmazlıklar, birinci paragrafta belirtilen yazılı bildirim tarihinden itibaren altı ay içinde, bu yolla çözümlenemezse; uyuşmazlık tetkik edilmesi için aşağıdaki mercilere sunulabilecektir.

a) Yatırımın ülkesinde yapıldığı Âkit Tarafın yetkili mahkemesi ya da tahkim mahkemesi,

b) Stockholm Ticaret Odası Tahkim Enstitüsü;

c) Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu’nun Tahkim Kurallarına (UNCITRAL) göre bu maksatla kurulacak bir tahkim mahkemesi.

3. Yetkili bir mahkemenin kararı ya da tahkim kararı uyuşmazlığın her iki tarafı açısından kesin ve bağlayıcı olacaktır. Her bir Âkit Taraf verilen kararları kendi kanunları çerçevesinde yerine getirmeyi taahhüt edecektir.

1. Âkit Taraflar arasındaki işbu Anlaşmanın yorumu veya uygulanması ile ilgili her türlü uyuşmazlık doğrudan ve anlamlı müzakereler yoluyla çözümlenecektir.

2. Uyuşmazlık, müzakerelerin başladığı tarihten itibaren altı ay içinde bu yöntemle çözümlenemezse, herhangi bir Âkit Tarafın talebi üzerine tahkim mahkemesine sunulabilecektir.

3. Böyle bir tahkim mahkemesi her bir vaka için aşağıdaki şekilde oluşturulacaktır. Her bir Âkit Taraf tahkim talebinin alınmasından itibaren iki ay içinde, mahkemenin bir üyesini tayin edecektir. Bu iki üye atanmalarından itibaren iki ay içerisinde, Âkit tarafların onayıyla atanacak üçüncü bir ülke vatandaşını tahkim mahkemesinin başkanı olarak seçeceklerdir.

4. Eğer bu maddenin 3 üncü paragrafında belirtilen süre içerisinde gerekli atamalar yapılamazsa; başka türlü bir düzenleme olmaması halinde, Âkit Tarafların her ikisi de Uluslararası Adalet Divanı Başkanı’na bu atamaları yapması için başvurabilecektir. Eğer Uluslararası Adalet Divanı Başkanı Âkit Taraflardan birinin vatandaşı ise veya herhangi bir şekilde anılan görevi yerine getirmekten alıkonursa; Uluslararası Adalet Divanı’nın Başkan Yardımcısı gerekli atamaları yapması için davet edilecektir. Eğer Uluslararası Adalet Divanı’nın Başkan Yardımcısı da Âkit Taraflardan birinin vatandaşı ise veya herhangi bir şekilde anılan görevi yerine getirmekten alıkonursa, Uluslararası Adalet Divanı’nın Âkit Taraflardan herhangi birinin vatandaşı olmayan bir sonraki kıdemli üyesi gerekli atamaları yapmak üzere davet edilecektir.

5. Tahkim Kurulu oy çokluğuyla karar alacaktır. Böyle kararlar her iki Âkit Taraf açısından kesin ve bağlayıcı olacaktır. Her bir Âkit Taraf mahkemedeki kendi üyesi ve tahkim sürecinde temsili ile ilgili masrafları, tahkim mahkemesi Başkanı’nın faaliyetleri ile ilgili masrafları üstlenecek ve kalan masraflar eşit parçalar halinde Âkit Taraflarca karşılanacaktır. Bununla birlikte, tahkim mahkemesi re’sen, masrafların daha yüksek bir oranının Âkit Taraflardan biri tarafından karşılanmasına karar verebilir ve bu karar her iki Âkit Taraf için de bağlayıcı olacaktır. Kurul kendi usulünü bağımsız olarak belirleyecektir.

Âkit Taraflar, taraflardan birinin talebi üzerine, bu Anlaşmanın yorumlanması veya uygulanması ile ilgili her türlü mesele hakkında istişarelerde bulunacaklardır.

İşbu Anlaşma, Âkit Taraflardan birinin yatırımcısı tarafından diğer Âkit Tarafın ülkesinde 1 Ocak 1987 tarihinden sonra yapılan tüm yatırımlara uygulanacaktır.

1. Her bir Âkit Taraf bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için gerekli olan dahili prosedürün tamamlandığını yazılı olarak diğer Âkit Tarafa bildirecektir. İşbu Anlaşma iki bildirimden sonuncusunun yapıldığı tarihte yürürlüğe girecektir.

2. İşbu Anlaşma onbeş yıllık bir süre için yürürlükte kalacaktır. Bu tarihten sonra işbu Anlaşma, Âkit Taraflardan birinin diğer Âkit Tarafa Anlaşmanın yazılı fesih bildirimini ilettiği tarihten oniki ay sonrasına kadar yürürlükte kalacaktır.

3. İşbu Anlaşma Âkit Taraflar arasında karşılıklı yazılı bir anlaşma ile değiştirilebilir. Herhangi bir değişiklik, Âkit Taraflardan herbirinin diğer Âkit Tarafa değişikliğin yürürlüğe girmesi için gerekli tüm dahili formaliteleri tamamladığını yazılı olarak bildirmesi üzerine yürürlüğe girecektir.

4. İşbu Anlaşmanın fesih tarihine kadar yapılan yatırımlar ve bu Anlaşmanın uygulanacağı yatırımlarla ilgili olmak üzere, bu Anlaşmanın diğer bütün maddelerinin hükümleri, söz konusu sona erme tarihinden itibaren ilave bir onbeş yıl daha yürürlükte kalacaktır.

Ankara’da, 15 Aralık 1997 tarihinde Türkçe, İngilizce ve Rusça dillerinde hepsi de asıl olarak imzalanmıştır.

Yorumda farklılık olması halinde İngilizce metin kullanılan metin olacaktır.

Türkiye Cumhuriyeti Rusya Federasyonu

Hükümeti Adına Hükümeti Adına