Dönem : 21 Yasama Yılı : 4
T.B.M.M. (S. Sayısı : 739)
Diyanet İşleri
Başkanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun Bir Maddesinin
Değiştirilmesine İlişkin Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu
(1/466)
Not: Tasarı Başkanlıkça
Anayasa ve Plan ve Bütçe Komisyonlarına havale edilmiştir.
|
|
T.C. |
|
|
|
Başbakanlık |
5.7.1999 |
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı :
B.02.0.KKG/196-342/2895 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve
İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları
belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun
görülmüştür.
Gereğini arz ederim.
Bülent
Ecevit
Başbakan
1/458 Diyanet İşleri Başkanlığının Kuruluş ve Görevleri
Hakkında Kanunun Bir Maddesinin Değiştirilmesine İlişkin Kanun Tasarısı
|
|
T.C. |
|
|
|
Başbakanlık |
3.6.1996 |
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı :
B.02.0.KKG/196-342/2397 |
|
|
|
|
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve
İçtüzüğün 78 inci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları
belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun
görülmüştür.
Gereğini arz ederim.
Mesut
Yılmaz
Başbakan
1/522 Diyanet İşleri Başkanlığının Kuruluş ve Görevleri
Hakkında Kanunun Bir Maddesinin Değiştirilmesine İlişkin Kanun Tasarısı (S.
Sayısı : 827)
|
|
T.C. |
|
|
|
Başbakanlık |
29.3.1993 |
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı :
B.02.0.KKG/101-320/01687 |
|
|
|
|
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 18.2.1993 tarihinde
kararlaştırılan “Diyanet İşleri Başkanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında
Kanunun Bir Maddesinin Değiştirilmesine İlişkin Kanun Tasarısı” ile gerekçesi
ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Süleyman Demirel
Başbakan
GEREKÇE
633 sayılı Kanunun 31
inci maddesi 26.4.1976 tarihli ve 1982 sayılı Kanunla değiştirilmiş ise de 1982
sayılı Kanun Anayasa Mahkemesinin 18.12.1979 tarihli ve E:1979/25, K:1979/46
sayılı kararı ile iptal edilmiş ve bu karar 11 Mayıs 1981 tarihinden itibaren geçerli
olmak üzere Resmî Gazetenin 11 Mayıs 1980 tarihli ve 16985 sayılı nüshasında
yayımlanmıştır.
Sözkonusu Kanunun 31 inci
maddesinde Dinî Yayınlar Döner Sermaye İşletmesinin sermaye limiti belirlenmiş
ve bu limiti aşan (bağış, aynî ve nakdî yardımlar ile demirbaş eşya hariç)
kısmının Hazineye yatırılarak gelir kaydedilmesi hüküm altına alınmıştır.
Ancak, Kanunun 31 inci
maddesinin ilgili hükmünün Anayasa Mahkemesince iptal edilmesi neticesinde,
Dinî Yayınlar Döner Sermayesinin limiti de ortadan kalktığından, hukukî bir
boşluk meydana gelmiştir. Ortaya çıkan bu hukukî boşluk, Diyanet İşleri
Başkanlığı ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı arasında bir takım ihtilaflara sebep
olmaktadır.
Diyanet İşleri
Başkanlığı, irşad hizmetlerini yayın yoluyla da yürütmektedir. Başkanlığın
yayın yoluyla dinî irşad hizmetlerinin gerçekleştirilmesinde Dinî Yayınlar
Döner Sermaye İşletmesinin büyük payı bulunmaktadır. Dinî irşad hizmetlerinin
yayın yoluyla etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamak, ayrıca
Diyanet İşleri Başkanlığı ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı arasında kârların
Hazineye yatırılması ile ilgili olarak doğmuş bulunan ihtilafları ortadan
kaldırmak, işletmede istihdam edilen personeli ikramiye ve prim yoluyla
çalışmaya teşvik ederek verimliliği artırmak maksadıyla, sözkonusu Kanunun Dinî
Yayınlar Döner Sermayesi ile ilgili 31 inci maddesinin yeniden düzenlenmesi
gerekli görülmüştür.
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu
|
|
Türkiye Büyük Millet
Meclisi |
|
|
|
Plan ve Bütçe Komisyonu |
11.10.2001 |
|
|
Esas No. : 1/466 |
|
|
|
Karar No. : 67 |
|
|
|
|
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
19 ve 20 nci yasama
dönemlerinde sonuçlandırılamayarak hükümsüz sayılan ancak, 5.7.1999 tarihinde
İçtüzüğün 77 nci maddesi hükmü uyarınca Hükümetçe yenilenerek, Başkanlıkça
8.7.1999 tarihinde tali komisyon olarak Anayasa Komisyonuna, esas komisyon
olarak da Komisyonumuza havale edilen “Diyanet İşleri Başkanlığının Kuruluş ve
Görevleri Hakkında Kanunun Bir Maddesinin Değiştirilmesine İlişkin Kanun
Tasarısı”, Komisyonumuzun 10.10.2001 tarihinde yaptığı 1 inci birleşimde,
Hükümeti temsilen Devlet Bakanı Hasan Gemici ile Maliye Bakanlığı, Devlet
Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı temsilcilerinin de
katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.
Bilindiği gibi; İslâm
dininin inançları, ibadet ve ahlak esasları ile ilgili işleri yürütmek, din
konusunda toplumu aydınlatmak ve ibadet yerlerini yönetmek üzere 3 Mart 1924
tarihinde kurulan Diyanet İşleri Başkanlığının kuruluş ve görevlerine ilişkin
hususlar 22.6.1965 ve 633 sayılı Kanunla yeniden düzenlenmiştir. Bu Kanunun 31
inci maddesiyle Dini Yayınlar Döner Sermaye İşletmesine ilişkin esas ve usuller
ile bu işletmenin sermaye limiti belirlenmiştir. Söz konusu 31 inci maddede yer
alan döner sermaye limiti, gelişen ve değişen ekonomik şartlar doğrultusunda
24.4.1976 tarihli ve 1982 sayılı Kanunla değiştirilmiş, ancak 1982 sayılı
Kanunla 31 inci maddenin ikinci fıkrasında yapılan değişiklik Anayasa
Mahkemesinin 18.12.1979 tarihli ve 1979/25 esas ve 1979/46 sayılı kararı ile
iptal edilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin
iptal kararı ile Diyanet İşleri Başkanlığının Dini Yayınlar Döner Sermaye
İşletmesinin limiti ortadan kalktığından, Başkanlık ile Maliye Bakanlığı
arasında döner sermaye kârlarının hazineye yatırılması konusunda ihtilaflara
yol açan hukukî bir boşluk meydana gelmiştir. Bu nedenle gerek ortaya çıkan
hukukî boşluğun giderilmesi, gerekse Diyanet İşleri Başkanlığının yürüttüğü
dini irşat hizmetlerinin yayın yoluyla etkin ve verimli bir şekilde
yürütülmesinin sağlanması amacıyla yeni bir düzenleme yapılması gereği hasıl
olmuştur.
Tasarı ve gerekçesi
incelendiğinde; 633 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin yeniden düzenlenmesi
suretiyle, döner sermaye limitinin 100 milyar lira olarak belirlenmesi ve bu
limiti beş katına kadar artırma konusunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmesinin
öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Komisyonumuzda, Tasarının
tümü üzerinde yapılan görüşmelerde;
– Tasarı ile talep edilen
sermaye artışının, işletmenin faaliyetlerinin bilgi teknolojisindeki
gelişmelere paralel olarak geliştirilmesi amacıyla kullanılması gerektiği,
– Döner sermaye
işletmeleri tarafından yürütülen hizmetlerin gözden geçirilmesinde ve bazı
hizmetlerin özel sektöre devredilmesinde fayda mülahaza edildiği,
– Döner sermaye, bütçe
imkânları dahilinde gerçekleştirilemeyen hizmetlerin yürütülmesini
sağladıkları, bu nedenle söz konusu işletmelerin tasfiyesi yerine
etkinleştirilmelerinin daha gerçekçi bir yaklaşım olacağı,
– Başkanlığın yayın
faaliyetlerinin, ülkemizin yakın ilişki içinde bulunduğu Türk Cumhuriyetleri
ile diğer akraba topluluklarını kapsayacak şekilde genişletilmesi gerektiği,
– İslâm dininin
vatandaşlarımıza yayın yoluyla daha etkin bir şekilde irşat edilmesine katkı
sağlayacak söz konusu tasarının olumlu karşılandığı,
Şeklindeki görüş ve eleştirileri
müteakip Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamada ise;
– Diyanet İşleri
Başkanlığı Döner Sermaye işletmesinin, ülkemizde islâm dininin geniş kesimlere
yayın yoluyla irşat edilmesi açısından çok önemli işlevler yerine getirdiği,
– Günün değişen ve
gelişen ekonomik şartları da dikkate alınarak, Başkanlığın Döner Sermaye
İşletmesinin sermaye limitinin yeniden belirlenmesinin, yayın faaliyetlerinin
daha etkin bir şekilde yürütülmesine katkı sağlayacağı,
– Diyanet İşleri
Başkanlığının faaliyetlerinin daha da etkinleştirilmesi hususunda ifade edilen
görüş ve temennilerin hassasiyetle değerlendirileceği,
İfade edilmiştir.
Geneli üzerinde yapılan
görüşmeleri müteakip, Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek
maddeleri üzerindeki görüşmelere geçilmiştir.
Tasarının;
– Çerçeve 1 inci
maddesiyle düzenlenen 22.6.1965 tarihli ve 633 sayılı Kanunun 31 inci maddesi;
günün ekonomik şartları dikkate alınarak, “100 milyar lira” olarak belirlenen
sermaye limitinin “3 trilyon liraya” yükseltilmesi, sermaye limitine dahil
edilecek tutarların muhasebe tekniğine uygun hale getirilmesi, Döner Sermaye
İşletmesinin hizmetlerinin genel mevzuatla uyumlu bir şekilde yürütülmesi ve
farklı hükümler getirilmemesi amacıyla yeniden düzenlenmesi suretiyle,
– Yürürlük ve yürütmeye
ilişkin 2 ve 3 üncü maddeleri ise aynen,
Kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkan V. |
Sözcü |
|
|
|
|
|
|
|
Metin
Şahin |
Hayrettin
Özdemir |
Ahmet
Kabil |
|
|
|
|
|
|
|
Antalya |
Ankara |
Rize |
|
|
|
|
|
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
|
|
|
|
|
Cafer
Tufan Yazıcıoğlu |
Dengir Mir Mehmet Fırat |
Gaffar
Yakın |
|
|
|
|
|
|
|
Bartın |
Adıyaman |
Afyon |
|
|
|
|
|
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
|
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
|
|
|
|
Sait Açba |
M. Zeki
Sezer |
Cengiz
Aydoğan |
|
|
|
|
|
|
|
Afyon |
Ankara |
Antalya |
|
|
|
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
|
|
|
|
M. Güven
Karahan |
Hüseyin
Arabacı |
Necati Yöndar |
|
|
|
|
|
|
|
Balıkesir |
Bilecik |
Bingöl |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
|
|
|
|
Zeki Ergezen |
Hayati
Korkmaz |
Oğuz
Tezmen |
|
|
|
|
|
|
|
Bitlis |
Bursa |
Bursa |
|
|
|
|
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
|
|
|
|
M. Altan
Karapaşaoğlu |
Hakkı
Duran |
Aslan
Polat |
|
|
|
|
|
|
|
Bursa |
Çankırı |
Erzurum |
|
|
|
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
|
|
|
|
Mehmet
Sadri Yıldırım |
S. Metin
Kalkan |
Mehmet
Dönen |
|
|
|
|
|
|
|
Eskişehir |
Hatay |
Hatay |
|
|
|
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
|
|
|
|
Masum
Türker |
Nesrin
Nas |
Celal Adan |
|
|
|
|
|
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
|
|
|
|
Hasan
Çalış |
Arslan
Aydar |
Mehmet
Serdaroğlu |
|
|
|
|
|
|
|
Karaman |
Kars |
Kastamonu |
|
|
|
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
|
|
|
|
Necdet
Tekin |
Kemal
Köse |
Ahmet Derin |
|
|
|
|
|
|
|
Kırklareli |
Kocaeli |
Kütahya |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
|
|
|
|
Süleyman
Çelebi |
Metin
Ergun |
Ş. Ramis
Savaş |
|
|
|
|
|
|
|
Mardin |
Muğla |
Sakarya |
|
|
|
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
|
|
|
|
Cevat
Ayhan |
Kemal
Kabataş |
Yaşar
Topçu |
|
|
|
|
|
|
|
Sakarya |
Samsun |
Sinop |
|
|
|
|
|
|
|
Üye |
|
Üye |
|
|
Lütfi
Ceylan |
|
Bekir
Gündoğan |
|
|
Tokat |
|
Tunceli |
|
|
|
|
|
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ
METİN
DİYANET
İŞLERİ BAŞKANLIĞININ KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUNUN BİR MADDESİNİN
DEĞİŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN KANUN TASARISI
MADDE 1. - 22.6.1965 tarihli ve 633 sayılı
Kanunun 31 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Dinî Yayınlar Döner Sermaye İşletmesi
Madde 31. - Başkanlık bütçesine “Dinî
Yayınlar Döner Sermayesi” adı ile konulmuş ve konulacak ödenekler, bu maksatla
yapılan aynî ve nakdî bağış ve yardımlar ve bu Kanunun yürürlüğe girmesinden
önce Dinî Yayınlar Döner Sermayesinin limitini aşan kısmının tamamı ile Döner
Sermayenin İşletilmesinden elde edilen kârlar Başkanlıkça yapılacak dinî yayın
işlerinde kullanılır.
Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce,
Dinî Yayınlar Döner Sermayesinin limitini aşan kısmının tamamı ile Döner
Sermayenin işletilmesinden elde edilecek kârlar, sermaye yüz milyar lirayı
buluncaya kadar sermayeye eklenir. Bu miktarı beş katına kadar artırmaya
Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bağış ve yardımlar ile demirbaş eşya, bu
miktarların dışındadır. Sermaye yüz milyar liraya veya Bakanlar Kurulunca
artırılacak miktara baliğ olduktan sonra kârlar Hazineye yatırılır.
Döner Sermaye İşletmesinin faaliyet alanı,
çalışma usul ve esasları, basımı veya çoğaltımı yapılacak yazılı, sesli ve
görüntülü eserlerin fiyatları, indirim hadleri, satış, reklam, bağış, ikramiye
ve prim verme esasları ve muhasebe usulleri, Maliye ve Gümrük Bakanlığının
olumlu görüşü alınmak suretiyle çıkarılacak yönetmelikte belirtilir.
Döner Sermaye işlemleri, 1050 sayılı
Muhasebe-i Umumiye Kanununa tabi değildir.
PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
DİYANET
İŞLERİ BAŞKANLIĞININ KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUNUN BİR MADDESİNİN
DEĞİŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN KANUN TASARISI
MADDE 1. - 22.6.1965 tarihli ve 633 sayılı
Kanunun 31 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Dinî Yayınlar Döner Sermaye İşletmesi
Madde 31. - Diyanet İşleri Başkanlığının,
dinî yayın işlerini yürütmek amacıyla kurulmuş olan Dinî Yayınlar Döner Sermaye
İşletmesinin sermayesi üç trilyon liraya çıkarılmıştır. Bu Kanunun yürürlüğe
girmesinden önce Dinî Yayınlar Döner Sermayesinin limitini aşan geçmiş yıl
kârlarının tamamı tahsis edilen sermayeye mahsup edilir. Bu miktar Maliye
Bakanlığının görüşü alınarak, Bakanlar Kurulunca beş katına kadar
artırılabilir. Döner Sermayenin işletilmesinden doğan kârlar, ödenmiş sermaye
tahsis edilen sermaye tutarına ulaşıncaya kadar döner sermayeye eklenir.
Ödenmiş sermaye tutarı, tahsis edilen
sermaye tutarına ulaştıktan sonra kalan kârlar, izleyen malî yılın şubat ayı
sonuna kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili saymanlığa yatırılır.
Döner Sermaye, aynî yardımlar, döner
sermaye faaliyetlerinden elde edilecek kârlar, bağış ve yardımlardan oluşur.
Döner sermayeye verilecek aynî yardımların bedeli, tahsis edilen sermayeye
mahsup edilir.
Bağış ve yardımlar tahsis olunan sermaye
ile sınırlı olmaksızın tahsis olunan sermayeye eklenir. Şartlı bağışlar şart
kılınan yere harcanır.
Döner Sermaye işletmesinin faaliyet alanları,
çalışma usul ve esasları ile hesap usulleri, Maliye Bakanlığından alınacak
görüş üzerine düzenlenen yönetmelikte belirtilir.”
(Hükümetin Teklif Ettiği Metin)
Dinî Yayınlar Döner Sermayesinin hesap
yılı malî yıldır. Malî yılın bitiminden başlayarak iki ay içinde hazırlanacak bilanço ve ekleri ile gelir ve gider
belgeleri denetim için Sayıştay’a, birer örneği de aynı süre içinde Maliye ve
Gümrük Bakanlığına gönderilir.”
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar
Kurulu yürütür.
(Plan
ve Bütçe Komisyonunun
Kabul
Ettiği Metin)
MADDE 2. - Tasarının 2 nci maddesi aynen
kabul edilmiştir.
MADDE 3. - Tasarının 3 üncü maddesi aynen
kabul edilmiştir.
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
S.
Demirel |
|
|
|
|
Devlet Bakanı ve Başb. Yrd. |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
Prof. Dr.
E. İnönü |
C. Çağlar |
Prof. Dr.
T. Çiller |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
E. Ceyhun |
İ. Tez |
A. Gönen |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı V. |
|
|
Prof. Dr.
T. Akyol |
G.
Ergenekon |
G. Ergenekon |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
M.
Kahraman |
Ö.
Barutçu |
M. A.
Yılmaz |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı V. |
Devlet Bakanı |
|
|
E. Şahin |
E. Ceyhun |
M.
Batallı |
|
|
Adalet Bakanı |
Millî Savunma Bakanı |
İçişleri Bakanı |
|
|
M. S.
Oktay |
N. Ayaz |
İ. Sezgin |
|
|
Dışişleri Bakanı V. |
Maliye ve Gümrük Bakanı |
Millî Eğitim Bakanı |
|
|
Prof. Dr.
O. Kumbaracıbaşı |
S. Oral |
K. Toptan |
|
|
Bay. ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
Ulaştırma Bakanı |
|
|
Prof. Dr.
O. Kumbaracıbaşı |
Y. Aktuna |
Y. Topçu |
|
|
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çal. ve Sos. Güv. Bakanı |
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
|
|
N.
Cevheri |
M.
Moğultay |
M. T.
Köse |
|
|
Enerji ve Tabiî Kay. Bak. |
Kültür Bakanı |
Turizm Bakanı |
|
|
E.
Faralyalı |
D. F.
Sağlar |
Prof. Dr.
A. Ateş |
|
|
Orman Bakanı |
Çevre Bakanı |
|
|
|
V. Tanır |
B. D.
Akyürek |
|