Türkiye Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî ve Adlî İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/283)

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 3.6.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.11/196-342/2504

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

1/382 Türkiye Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî

ve Adlî İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 26.4.1996

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG/196-342/1788

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 78 inci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Mesut Yılmaz

Başbakan

1/944 Türkiye Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî

ve Adlî İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 28.10.1995

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG/101-959/4956

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 20.10.1995 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî ve Adlî İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Prof. Dr. Tansu Çiller

Başbakan

29 Ağustos 1995 tarihinde Ankara’da parafe edilen “Türkiye Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî ve Adlî İşbirliği Anlaşması” 19 Eylül 1995 tarihinde Ankara’da imzalanmıştır.

Sözkonusu Anlaşma, iki ülke arasında tesis edilmekte olan iyi ilişkilerin geliştirilmesi doğrultusunda hukuk alanında karşılıklı adlî yardımlaşmayı kolaylaştırmak amacıyla hazırlanmıştır.

Bilindiği üzere, her mahkemenin yargı yetkisi onun yargı çevresi ile sınırlıdır, yani mahkeme yargı yetkisini ancak kendi yargı çevresi içinde kullanabilir. Türk mahkemelerinin yargı hakkı Türkiye ile sınırlı olduğundan ve yabancı mahkemeler Türkiye’de yargısal faaliyette bulunamıyacaklarından, Türk mahkemeleri ile yabancı mahkemelerin karşılıklı olarak birbirlerine hukukî yardımda bulunmaları ihtiyacı doğmaktadır.

Türk mahkemeleri ile yabancı mahkemeler arasında adlî yardımlaşma konusundaki çok taraflı sözleşmeler, 1954 tarihli “Hukuk Usulüne Dair Lahey Sözleşmesi” ile 1965 tarihli “Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî ve Gayri Adlî Evrakın Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair Lahey Sözleşmesi”dir. Litvanya Cumhuriyeti her iki sözleşmeye de taraf bulunmamaktadır.

Litvanya Cumhuriyeti ile ülkemiz arasında imzalanan “Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî ve Adlî İşbirliği Anlaşması” bilhassa tebligat ve istinabeleri kolaylaştırmak üzere hazırlanmıştır.

“Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî ve Adlî İşbirliği Anlaşması” 4 bölüm halinde 32 maddeden oluşmaktadır.

Bölüm I (Madde : 1-18)

Hukukî ve ticarî konularda adlî işbirliğini;

Bölüm II (Madde 19-23)

Hukukî ve ticarî konularda kararların tanınmasını ve tenfizini;

Bölüm III (Madde 24-29)

Genel prensipleri;

Bölüm IV (Madde 30-32)

Nihaî hükümleri düzenlemektedir.

Bu maddelerde öncelikle, her iki ülke vatandaşlarına eşit muamele, adlî mercilere başvuruda kolaylık, teminattan muafiyet, adlî müzaheretten yararlanma gibi hususlar düzenlenmiştir.

Merkezi makam olarak her iki devletin Adalet Bakanlıkları görevli kılınmışlardır. Sözleşme uyarınca gönderilen her türlü talep belgeleri, tasdik ve benzeri formalitelerden muaftır.

Tebligat ve istinabe talebinin kaç nüsha olacağı, tercümesinin hangi dilde yapılacağı gibi hususlar sözleşmede düzenlenmiştir.

Türk mahkemesi Litvanya mahkemesinin istinabe talebini yerine getirirken, Türkiye’nin usul kanununu uygulayacaktır.

Sözleşmenin son hükümleri yürürlükle ilgili hususları düzenlemiştir.

29 Ağustos 1995 tarihinde Ankara’da parafe edilen “Türkiye Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî ve Adlî İşbirliği Anlaşması” 19 Eylül 1995 tarihinde Ankara’da imzalanmıştır.

Sözkonusu Anlaşma, iki ülke arasında tesis edilmekte olan iyi ilişkilerin geliştirilmesi doğrultusunda hukuk alanında karşılıklı adlî yardımlaşmayı kolaylaştırmak amacıyla hazırlanmıştır.

Bilindiği üzere, her mahkemenin yargı yetkisi onun yargı çevresi ile sınırlıdır, yani mahkeme yargı yetkisini ancak kendi yargı çevresi içinde kullanabilir. Türk mahkemelerinin yargı hakkı Türkiye ile sınırlı olduğundan ve yabancı mahkemeler Türkiye’de adlî faaliyette bulunamıyacaklarından, Türk mahkemeleri ile yabancı mahkemelerin karşılıklı olarak birbirlerine hukukî yardımda bulunmaları ihtiyacı doğmaktadır.

Türk mahkemeleri ile yabancı mahkemeler arasında adlî yardımlaşma konusundaki çok taraflı sözleşmeler, 1954 tarihli “Hukuk Usulüne Dair Lahey Sözleşmesi” ile 1965 tarihli “Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî ve Gayri Adlî Evrakın Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair Lahey Sözleşmesi”dir. Litvanya Cumhuriyeti her iki sözleşmeye de taraf bulunmamaktadır.

Litvanya Cumhuriyeti ile ülkemiz arasında imzalanan “Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî ve Adlî İşbirliği Anlaşması” bilhassa tebligat ve istinabeleri kolaylaştırmak üzere hazırlanmıştır.

“Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî ve Adlî İşbirliği Anlaşması” 4 bölüm halinde 32 maddeden oluşmaktadır.

Bölüm I (Madde : 1-18)

Hukukî ve ticarî konularda adlî işbirliğini;

Bölüm II (Madde 19-23)

Hukukî ve ticarî konularda kararların tanınmasını ve tenfizini;

Bölüm III (Madde 24-29)

Genel prensipleri;

Bölüm IV (Madde 30-32)

Nihaî hükümleri düzenlemektedir.

Bu maddelerde öncelikle, her iki ülke vatandaşlarına eşit muamele, adlî mercilere başvuruda kolaylık, teminattan muafiyet, adlî müzaheretten yararlanma gibi hususlar düzenlenmiştir.

Merkezî makam olarak her iki devletin Adalet Bakanlıkları görevli kılınmışlardır. Sözleşme uyarınca gönderilen her türlü talep belgeleri, tasdik ve benzeri formalitelerden muaftır.

Tebligat ve istinabe talebinin kaç nüsha olacağı, tercümesinin hangi dilde yapılacağı gibi hususlar sözleşmede düzenlenmiştir.

Türk mahkemesi Litvanya mahkemesinin istinabe talebini yerine getirirken, Türkiye’nin usul kanununu uygulayacaktır.

Sözleşmenin son hükümleri yürürlükle ilgili hususları düzenlemiştir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Dışişleri Komisyonu 27.8.1999

Esas No : 1/283

Karar No : 105

Türkiye Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî ve Adlî İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 26 Ağustos 1999 tarihli 14 üncü Birleşiminde Dışişleri Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

İki ülke arasında kurulmakta olan iyi ilişkilerin geliştirilmesi çerçevesinde, hukuk alanında karşılıklı adlî yardımlaşmayı kolaylaştırmak amacını taşıyan Tasarı, Komisyonumuzca uygun bulunarak gerekçede yapılan değişiklikle kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz onulur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Kâmran İnan	B. Suat Çağlayan
	Van	İzmir
	Sözcü	Üye
	Mehmet Kaya	Ali Tekin
	Kahramanmaraş	Adana
	Üye	Üye
	Müjdat Kayayerli	Nesrin Ünal
	Afyon	Antalya
	Üye	Üye
	Teoman Özalp	Hasan Erçelebi
	Bursa	Denizli
	Üye	Üye
	Mahmut Erdir	M. Bedri İncetahtacı
	Eskişehir	Gaziantep
	Üye	Üye
	Mustafa Yaman	Ayfer Yılmaz
	Giresun	İçel
	Üye	Üye
	Azmi Ateş	Hüseyin Kansu
	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye
	Osman Yumakoğulları	Rahmi Sezgin
	İstanbul	İzmir
	Üye	Üye
	Cevdet Akçalı	M. Necati Çetinkaya
	Kütahya	Manisa
	Üye
	Birol Büyüköztürk
	Osmaniye

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE LİTVANYA CUMHURİYETİ ARASINDA HUKUKÎ VE TİCARÎ KONULARDA HUKUKÎ VE ADLÎ İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASININ ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1. – 19 Eylül 1995 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti Arasında Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî ve Adlî İşbirliği Anlaşması” nın onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE LİTVANYA CUMHURİYETİ ARASINDA HUKUKÎ VE TİCARÎ KONULARDA HUKUKÎ VE ADLÎ İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASININ ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 

	Prof. Dr. Tansu Çiller
	Başbakan
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	N. Cevheri	C. Çağlar	A. M. İslamoğlu
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	A. A. Doğan	A. E. Kıratlıoğlu	R. Şahin
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	A. Gökdemir	Ö. Barutçu	M. Batallı
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	A. B. Tuğ	I. Saygın	M. S. Ensarioğlu
	Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
	B. S. Daçe	V. Tanır	N. Menteşe
	Dışişleri Bakanı	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı
	A. C. Kırca	İ. Attila	T. Tayan
	Bay. ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı
	T. Bilget	D. Baran	A. Ş. Erek
	Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı
	N. Kurt	M. A. Amiklioğlu	A. Ataç
	Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı
	Ş. Altıner	K. Toptan	B. Güngör
	Orman Bakanı	Çevre Bakanı
	H. Ekinci	A. H. Üçpınarlar

 
 
 

Egemenlik ve hakların eşitliği prensiplerine saygı ile,

Adlî işbirliği alanında, hukukî ve ticarî konularda karşılıklı işbirliğini daha da geliştirmek arzusu ile,

Bir anlaşma akdolunmasını kararlaştırmışlar ve aşağıdaki hükümler üzerinde anlaşmışlardır :

Âkit Tarafların uyrukları, bir diğerinin ülkesinde şahsi ve mülkiyet haklarının hukukî korunması hususunda, bu Tarafın vatandaşlarının tabi olduğu şartlarla aynı şekilde yararlanırlar.

Âkit Tarafların uyrukları, diğer Tarafın ülkesinde hak ve menfaatlerinin müdafaası için mahkemelere ve diğer adlî makamlara serbestçe ve kolayca müracaat hakkına sahiptirler. Diğer Âkit Tarafların uyruklarının tabi olduğu şartlarla mahkeme önüne çıkabilirler, noterlere başvurabilirler, dilekçe verebilirler, dava açabilirler ve temyiz talebinde bulunabilirler.

Bu Anlaşma kapsamındaki “hukukî konular”a, “ticari konular” da dahildir.

Bu Anlaşmanın hükümleri, kendisinden yardım istenilen Tarafın mevzuatına aykırı düşmedikçe, gerçek şahısların kişi hallerine ilişkin konularda da uygulanır.

Bu bölümün hükümleri, Âkit Taraflardan birinin ülkesinde, bu Tarafın Anayasasına, millî mevzuatına ve kamu düzenine uygun olarak teşekkül etmiş bulunan veya teşekkülüne müsaade edilmiş olan bütün tüzel kişiler için de uygulanır. Bu tüzel kişilerin dava ehliyeti, bunların merkezinin ülkesinde bulunduğu Tarafın mevzuatına göre belirlenir.

Hukukî ve ticarî konularda adlî yardım, adlî ve gayri adlî belgelerin tebliğini, istinabeleri, keşfi, bilirkişi, tanık ve tarafların dinlenmesini kapsar.

Âkit Taraflardan birinin uyruğu olan gerçek veya tüzel kişiler, diğer Âkit Tarafın adlî makamları önüne çıktığında, salt yabancı gerçek veya tüzel kişi veya bu Taraf ülkesinde ikametgâhı, meskeni veya genel merkezinin bulunmaması gerekçesiyle kefalet, teminat akçesi veya taahhüt senedi ile yükümlü tutulamaz. Aynı kural, adlî makamlara başvuru için gerekli her türlü ödeme konusunda da uygulanır.

1) Âkit Taraflardan birinin makamlarının yetkisi dahilinde düzenlenen ve resmî sayılan bir belge, diğer Âkit Tarafın ülkesinde de resmî sayılır.

2) Âkit Taraflardan birinin ülkesinde düzenlenen veya mevzuatına uygun olarak yetkili makamınca tasdik edilen bir belge, diğer Tarafın ülkesinde başka bir tasdik işlemine tabi olmadan tanınır. Bu husus, her iki Âkit Tarafın mevzuatına uygun olarak tasdik edilen özel belgeler için de geçerlidir.

3) 1 inci fıkra hükümleri Âkit Tarafların yetkili makamlarınca usulüne uygun olarak tasdik edilen belge örneklerine de uygulanır.

4) Bir belgenin doğruluğu hakkında ciddi kuşkular bulunması halinde, belgenin sıhhati yetkili makamlar aracılığıyla araştırılır.

1) Âkit Tarafların uyruğu olan özel ve tüzel kişiler, bir diğerinin ülkesinde, adlî müzâheretten, o Âkit Devlet vatandaşlarının tâbi olduğu aynı şartlarla yararlanırlar.

2) Adlî müzâheret talepleri en seri şekilde yerine getirilir.

3) Yetkili makamların adlî müzâheret taleplerini iletmek, kabul etmek ve karara bağlamak konularındaki tüm işlemler ücretsizdir.

1) Başvuru sahibinin maddî ve ailevî durumu hakkındaki belge, ülkesinde ikametgâhı veya meskeninin bulunduğu Âkit Tarafın yetkili makamı tarafından düzenlenir.

2) Başvuru sahibi üçüncü bir devlette oturuyor ise bu belge, bağlı bulunduğu diplomatik veya konsolosluk temsilciliği tarafından düzenlenir.

3) Masraf ve ücretlerden muafiyet talebinin gönderildiği adlî makam, gerektiğinde, başvuru sahibinin uyruğu olduğu diğer Âkit Tarafın yetkili makamlarından ek bilgi isteyebilir.

4) Ücretsiz adlî müzâheret talebi ile birlikte hukukî savunma talebinde de bulunulabilir.

1) Ücretsiz adlî müzâheret talebi, başvuru sahibinin uyruğu olduğu Âkit Tarafın yetkili makamları aracılığıyla da yapılabilir. Bu makamlar başvuruyu, başvuranın maddî ve ailevî durumunu gösterir belge ve ibraz ettiği diğer belgeler ile birlikte 8 inci maddeye uygun olarak, diğer Âkit Tarafın yetkili makamına gönderirler.

2) Adlî müzâheret talepleri, başvuru sahibi üçüncü bir devlet ülkesinde oturuyorsa, diplomatik veya konsolosluk temsilciliği aracılığıyla gönderilebilir.

3) Kendisinden yardım istenilen Âkit Tarafın yetkili makamları tarafından sağlanan ücretsiz adlî yardım, adlî makamlar önünde yapılacak bütün usul işlemlerini kapsar.

1) Âkit Taraflardan birinin adlî makamı tarafından diğer Âkit Tarafın adlî makamına gönderilen istinabe talebi yazılı şekilde yapılır ve aşağıdaki hususları ihtiva eder :

a. Talepte bulunan makam,

b. Mümkünse, kendisinden yardım istenilen makam,

c. Davanın konusu ve dava dosyasının kısa bir özeti,

d. Tarafların veya temsilcilerinin isimleri, unvanları, adresleri, uyrukları veya hükmî şahısların bulunduğu yer veya merkezinin,

e. Yapılacak hukukî işlem,

f. Dinlenecek özel ve tüzel şahısların isimleri, unvanları ve adresleri,

g. Dinlenecek özel ve tüzel kişilere sorulacak sorular veya tahkiki istenilen konu hakkında bir açıklama,

h. Keşif yapılması istenilen belgeler ve diğer eşyalar,

i. 12 nci madde muvacehesinde uygulanması istenilen özel usuller,

j. Talebin konusu hakkında gerekli bilgiler ve özellikle tebligat evrakında muhatabın adresi ile tebliğ edilecek belgenin tanımı ve mahiyeti.

1) İstinabeyi yerine getiren adlî makam, izlenecek metodlar ve usuller ile uygulanacak zorlayıcı tedbirler bakımından kendi kanununu uygular. Bununla beraber, istinabeyi yerine getiren Devletin iç mevzuatı ile ters düşmedikçe, yardım isteyen makamın izlenmesini istediği özel metod veya usulü takip eder.

2) Yardım isteyen makamın talebi halinde, ilgili tarafların ve mevcutsa temsilcilerinin katılabilmelerini sağlamak amacıyla, istinabenin ikmâl olunacağı tarih ve yer, kendisine bildirilir.

3) Kendisinden yardım istenilen makam yetkili olmadığı takdirde, talebi yetkili makama göndererek, keyfiyeti derhal yardım isteyen makama haber verir.

4) İstinabe, en seri şekilde yerine getirilir.

İstinabe talebinin ikmâl edilmesi :

a. Talep edilen Devlette, istinabenin yerine getirilmesi, adlî makamların yetkisine girmiyor ise, veya

b. İstinabenin gönderildiği Devlet, bunun egemenliğini, güvenliğini kamu düzenini ve genel ahlâkı tehlikeye düşüreceğini addediyorsa,

reddedilebilir.

1) Kendisinden yardım istenilen makam, belgelerin kendi dilinde olması veya tasdikli İngilizce tercümesi ile gönderilmesi halinde, tebligatı kendi mevzuatına göre yapar. Aksi halde tebligat, muhatabın kabul etmesi halinde yapılır.

2) Kendisinden yardım istenilen Âkit Taraf, kendi iç mevzuatına aykırı olmamak kaydıyla tebligatı, yardım isteyen Âkit Tarafın talebi üzerine özel bir usul ile yapabilir.

1) Dinlenecek veya tebligat yapılacak özel veya tüzel kişinin adresinin doğru veya tam olmaması halinde, kendisinden yardım istenilen Âkit Tarafın yetkili makamı adresin belirlenmesi için gerekli tedbirleri alır.

2) Kendisinden yardım istenilen adlî makam tebligatı yapmaya yetkili değilse, belgeleri re’sen yetkili makama gönderir ve keyfiyeti yardım isteyen makama bildirir.

3) Kendisinden yardım istenilen makam, 1 inci fıkra uyarınca alınan tedbirlere rağmen adresi tespit edemez ise, yardım isteyen makamdan ek bilgi isteyebilir. İstenilen bilgiyi alamadığı veya tebligatı yapamadığı takdirde, belgeleri yardım isteyen makama geri gönderir.

Tebligat, kendisinden yardım istenilen Âkit Tarafın iç mevzuatında öngörülen şekilde yapılır. Kendisinden yardım istenilen makam tebligatın yapıldığını belgelendirir. Bu belgede, tebligatın yeri, tarihi ve tebligatın yapıldığı şahıs ile bunun muhatap ile ilgisi belirtilir.

Âkit Taraflar, diğer Âkit Taraf ülkesinde bulunan uyruklarına, kabul etmeleri halinde, diplomatik veya konsolosluk temsilcileri aracılığı ile duruşma davetiyeleri, belgeler ve evrak tebliğ etme hakkına sahiptirler.

Bu Anlaşma hükümlerine uygun olarak istinabe yoluyla yapılan bütün adlî işlemler, yardım isteyen Âkit Tarafın yetkili makamınca yapılmış gibi hukukî değeri haiz olacaktır.

1) Âkit Taraflardan herbiri, diğer Âkit Tarafın ülkesinde verilmiş aşağıdaki kararları, işbu Sözleşmede öngörülen şartlar altında tanıyacak ve tenfiz edecektir.

a. Hukukî ve ticarî konularda verilmiş adlî kararlar;

b. Zararın tazmini konusuna ilişkin olarak cezaî konularda verilmiş adlî kararlar;

c. Hukukî ve ticarî konularda hakem mahkemeleri tarafından verilmiş kararlar.

2) İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra verilmiş olan hukukî ve ticarî konulardaki nahi mahiyette adlî kararlar ile hakem mahkemeleri kararları, karar olarak kabul edilir. 1 inci paragrafın (a) bendi ile ilgili olarak kararlar ancak, bunlara ilişkin hukukî ilişkilerin işbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra doğmuş olması halinde nazara alınacaktır.

3) Kişi hallerine mütedair kararlar, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce verilmiş olsalar dahi tanınacaktır.

Bu Anlaşmanın 19 uncu maddesinde belirtilen kararlar, aşağıdaki şartları haiz olmaları halinde diğer Âkit Tarafın ülkesinde tanınır ve tenfiz edilir :

a. Karar, kararın alındığı Âkit Tarafın ülkesindeki iç mevzuata göre kesinleşmiş ve icra edilebilir olmalıdır.

b. Karar ülkesinde verilmiş olan Âkit Taraftaki makam, ülkesinde kararın icrası talep edilen Âkit Tarafın iç mevzuatına göre yetkili olmalıdır.

c. Ülkesinde kararın verilmiş olduğu Âkit Tarafın iç mevzuatına göre, davayı kaybeden taraf usulüne uygun surette mahkemeye davet edilmiş olmalıdır.

d. Taraflar, müdafaa hakkından mahrum edilmemiş bulunmalı ve mahkemeye usulüne uygun surette davet edilmiş olmalı ve mahkemede bir davayı takip veya müdafaa etmeye imkânsızlıkları halinde temsil edilebilmelidirler.

e. Kararın tenfiz edileceği Âkit Taraf ülkesinde, aynı usulü muhakeme çerçevesinde ve aynı Taraflar arasında, daha önceden alınıp kesinleşmiş bir adlî veya hakem kararı bulunmamalıdır.

f. Aynı taraflara, aynı sebebe ve aynı konuya ilişkin olarak bu Âkit Tarafın yetkili kaza organında daha önce açılmış bir dava bulunmamalıdır.

g. Kararın ülkesinde tanınacağı veya tenfiz edileceği Âkit Tarafın iç mevzuatına göre, bu Tarafın iç mevzuatının uygulanmasının gerekeceği durumlarda karar ancak,

1) Şayet bu kanunlar gerçek bir şekilde tatbik edilmişse veya,

2) Diğer Âkit Tarafın tatbik edilecek iç mevzuatı bu iç mevzuattan esas itibariyle farklı değilse, tanınır ve tenfiz edilir.

h) Karar, ülkesinde tanınması ve tenfiz edilmesi gereken Âkit Tarafın hukukî düzeni ile kamu düzeni ve genel ahlâkın prensiplerine aykırı olmamalıdır.

1) Tanıma veya icra yetkisi talebi, bu Anlaşmanın 1 inci maddesinin hükümlerine uygun olarak kararın ülkesinde tenfizinin gerektiği Âkit Tarafın yetkili adlî makamına doğrudan yapılabilir.

2) Talebe aşağıdaki bilgiler eklenmelidir :

a. Kararın sureti veya aslına uygunluğu tasdik edilmiş kopyası ve kararın kendisinden açık bir şekilde anlaşılamadığı takdirde, kararın kesinleşmiş olup icra kuvvetini haiz olduğunu tevsik eden bir belge;

b. Aleyhinde karar alınan tarafın usulüne uygun surette mahkemeye davet edildiğini ve imkânsızlık halinde kendi iç mevzuatına uygun olarak mahkeme önünde muteber şekilde temsil olunduğunu tevsik eden bir belge;

c. Yukarıda (a) ve (b) fıkralarında belirtilen belgelerin kararın ülkesinde icra edileceği Âkit Tarafın diline veya İngilizce’ye yapılmış tasdikli tercümesi.

1) Diğer Âkit Tarafça verilen tenfiz kararı ve kararın yerine getirilmesine mütedair usule, kararın tenfiz edileceği ülkedeki Âkit Tarafın iç mevzuatı uygulanacaktır.

2) Bu uygulamada, adlî makam kararın esasını incelemeksizin sadece işbu Anlaşmada belirtilen şartların yerine getirilip getirilmediğini kontrol edecektir.

3) Bir Âkit Taraf yetkili Adlî makamı tarafından verilen kararın tanınması ve tenfizini kendisinden istenen diğer Âkit Tarafın yetkili adlî makamı, talepte bulunan Âkit Tarafın Adalet Bakanlığından talebe konu teşkil eden davayla doğrudan ilgili mevzuat hakkında ek bilgi sağlanmasını isteyebilir.

Bu Anlaşmanın kararların tenfizi hakkındaki hükümleri, Âkit Tarafların, adlî bir icradan dolayı elde edilen paranın havalesine veya eşyaların ülke dışına çıkarılmasına ilişkin ulusal kurallarını ve hükümlerini haleldar etmeyecektir.

İşbu anlaşmanın uygulanması bakımından, talepler ve buna ilişkin belgeler yardım isteyen yetkili makamın imza ve mühürünü ihtiva edecek olup, tasdik veya benzeri bir usule tâbi değildir.

I inci Bölümün uygulanması bakımından, Âkit Tarafların hiçbiri, aşağıdaki istisnalar hariç, kendisinden yardım istenilen Âkit Tarafın ülkesinde doğan masrafların ödenmesini talep edemez :

a. Hükümet tarafından istihdam edilmeyen bilirkişilerin celbi ve bu bilirkişiler tarafından düzenlenen raporlar için yapılan masraflar,

b. Tanıkların ücretleri.

Aksi bu Anlaşmada belirtilmiş olmadıkça, muhaberat Adalet Bakanlıkları vasıtasıyla yapılır.

Gerektiğinde, konsolosluk kanalıyla veya diplomatik yolla da muhaberat yapılabilir.

İşbu Anlaşmanın uygulanması bakımından, talepler ve buna ilişkin belgeler yardım isteyen Âkit Tarafın dilinde düzenlenir ve bunlara kendisinden yardım istenilen Âkit Taraf diline veya İngilizceye tercümeleri eklenir.

Kendisinden yardım istenilen Âkit Taraf, bu Anlaşma kapsamında bulunan herhangi bir talebi tamamen veya kısmen yerine getiremez veya yerine getirilmesini reddederse, bunu nedenleriyle birlikte derhal yardım isteyen Âkit Tarafa bildirir ve talebe ilişkin belgeleri iade eder.

Âkit Taraflar, talep üzerine, mevzuatları, adlî sistemleri ve mahkemelerinin uygulamaları konusunda bilgi teatisinde bulunurlar.

Bu Anlaşmanın uygulanması ile ilgili olarak ortaya çıkabilecek bütün zorluklar diplomatik kanaldan çözümlenir.

İşbu Anlaşma onaylanacak ve onay belgeleri teati edilecektir.

İşbu Anlaşma onay belgelerinin teatisini takip eden 30 gün sonunda yürürlüğe girecektir.

Bu Anlaşma süresiz olarak yürürlükte kalacaktır. Bununla birlikte, her Âkit Taraf diğer Âkit Tarafa bildirimde bulunarak Anlaşmayı her zaman feshedebilir.

Anlaşma bu bildirimin diğer Âkit Tarafça alındığı tarihten altı ay sonra yürürlükten kalkar.

Yukarıdaki hükümleri tasdiken Âkit Tarafların yetkili temsilcileri bu Anlaşmayı imzalayıp mühürlemişlerdir.

Ankara’da 19 Eylül 1995 tarihinde, Türkçe, Litvanca ve İngilizce dillerinde ve her üç metin de aynı derecede geçerli olmak üzere ikişer nüsha olarak tanzim edilmiştir. Yorumda farklılık halinde, İngilizce metin geçerli olacaktır.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ LİTVANYA CUMHURİYETİ

ADINA ADINA