Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 5.8.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.11/101-1165/3718

Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 5.7.1999 tarihinde kararlaştırılan “Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

3083 sayılı Kanunun 1.12.1984 tarihinde yürürlüğe girmesinden sonra bugüne kadar yapılan uygulamalarda karşılaşılan sorunları gidermek, uygulamanın amacına uygun olarak yürütülmesini temin etmek, uygulama sırasında meydana gelen problemleri ve sosyal huzursuzlukları ortadan kaldırmak, uygulayıcı kuruluşun dolayısıyla Devletin malî külfetini azaltmak ve uygulamanın daha verimli hale getirilmesi amacıyla Kanunun bazı maddelerinde değişiklik yapmak ve Kanuna bir geçici madde ilave etmek zarureti hâsıl olmuş olup, Kanun Tasarısı bu amaçla hazırlanmıştır.

Madde 1. — Bu madde ile, toplulaştırma alanlarında gerçek kişilerle kamu ve özel hukuk tüzel kişilerine ait parçalanmış olan arazinin biraraya getirilmesi ve bu çalışmalar devam ederken bu yerlere kamu hizmetleri (yol, kanal v.b.) götürülmesi nedeniyle, gerek arazinin değerinin artması gerek bu hizmetten arazi malikinin faydalanmış olması nedeniyle, götürülecek olan kamu hizmetlerinin maliyeti Devlete büyük yük getireceğinden bu yükün hakkaniyet ölçülerinde paylaştırılması; katılım payı dışında kesilen arazinin eşdeğer Hazine arazisinden karşılanması, bu mümkün olmadığı takdirde kamulaştırma yoluyla kişilerin özel mülkiyetinde olupda azalan bu arazinin bedellerinin ödenmesi yoluyla telafisi cihetine gidilmiştir.

Madde 2. — Bu madde ile, toprak dağıtımından faydalanabilmek için dağıtımın yapıldığı köy veya beldede üç yıl ikâmet ediyor olmak şartı getirilmiştir. Uygulamada bir köy veya beldede yapılan toprak dağıtımından o yerin dışındakilerin yararlanmaları pek mümkün olamamaktadır. Hak sahibi olsa dahi köy dışından bir kimsenin o köydeki araziyi kullanması huzursuzluklara sebebiyet vermektedir. Bu itibarla, muhtemel müessif hadiselere meydan vermemek ve uygulamanın sağlıklı bir şekilde yürütülmesi amacıyla bu düzenleme yapılmıştır. Ayrıca madde ile topraksız olanlara ise norm miktarı kadar arazi verilmesi hükme bağlanmıştır.

Madde 3. — Bu madde ile, 3083 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrası, uygulamada bazı tereddüt ve aksamalara meydan vermemek üzere daha açık ve net duruma getirilmiştir.

Uzun bir süre gerektirdiği ve zahmetli olması, kurumun malî imkânları ölçüsünde yatırım yapabilmesi ve malî kaynak aktarılmasında aksamalar olması nedeniyle ne zaman biteceği önceden kestirilemeyen sulama ve arazi toplulaştırılması çalışmalarının sekteye uğratılmaması için, devir ve temlik işlemlerine getirilen kısıtlamanın, en fazla beş yıl daha uzatılmasında fayda ve mecburiyet olduğu düşünülmektedir.

Madde 4. — Mülga 1757 sayılı Toprak ve Tarım Reformu Kanunu hükümleri gereğince, uygulama bölgelerinde tespit edilen sahibine bırakılacak arazi normu üzerinde arazisi olan toprak sahiplerinin norm üstü arazileri ile arazisini verimsiz işletenlerin sahip oldukları tüm arazi kamulaştırılmış, bilahare çıkarılan 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanununun geçici 1 inci maddesi gereğince de; kamulaştırmaya muhatap olanlara ilan edilen norma kadar arazi iadesi yapılmıştır.

Bu defa, GAPalanı içinde kalan ve sulamaya açılan ve açılacak olan yerlerde, arazi iadesi yapılan kişiler 3083 sayılı Kanun hükümlerine göre sulu arazi normu üzerinden yeniden kamulaştırmaya maruz kalacaklardır.

Bu durum, Devletin itibarını sarsacağı gibi, büyük meblağlara varan kamulaştırma bedeli ödenmesini gerektireceğinden, Kanunun geçici maddeler bölümüne ilave edilmek üzere yeni bir madde hazırlanması zorunlu hale gelmiştir.

Madde 5. — Yürürlük maddesidir.

Madde 6. — Yürütme maddesidir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu 22.11.1999 Esas No. : 1/513 Karar No. : 7

Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı temsilcilerinin de katıldığı 11.11.1999 tarihli Komisyonumuz toplantısında görüşülmüştür.

Kanun Tasarısının tümü üzerinde yapılan müzakerelerde Hükümet Temsilcileri tarafından yapılan açıklamalarda;

– Ülkemizde arazi toplulaştırması çalışmalarının reform sahası ilan edilen sahalarda Toprak ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından, reform sahası dışında kalan sahalarda ise Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yapıldığını,

– Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünce uygulama arazi toplulaştırma projelerinin isteğe bağlı olarak yürütülen projeler olduğunu, proje sahasında yeralan maliklerin üçte ikisinin muvafakat etmelerinin gerektiğini, ayrıca muvafakat verenlerin arazisinin yarısından fazlasına sahip olması halinde projelerin uygulamaya konulduğunu, belirtilen bu şartlar sağlandığında yapılması gereken yol, sulama kanalı, tahliye gibi ortak tesislerin kapladığı alanlar maliklerin arazilerinden belirlenen yüzdeyle kesilerek karşılandığını, böylece yatırım projelerinin önünde önemli bir maliyet engeli olan, kamulaştırma sorununun ortadan kalktığını, keza kamulaştırma bedeli alan çiftçilerimizin çiftçilikten uzaklaşmalarının önlendiğini,

İfade etmişlerdir.

Komisyonumuz Kanun Tasarısının genel gerekçesini ve Hükümet temsilcilerinin açıklamalarını uygun mütalaa etmiş ve maddelerinin müzakeresine geçilmesini oybirliği ile kabul etmiştir.

Kanun Tasarısının maddelerinin müzakeresi sonucunda;

– Herhangi bir uygulama bölgesi ilan edildikten sonra değişik nedenlerle dağıtıma yönelik çalışmaların gecikmesi halinde, bölge ilan tarihi ile arazi dağıtım çalışmasının yapıldığı tarih arasında bazen uzun zaman geçmesi nedeniyle bazı kişilerin hak sahibi olma hakkını kaybedebileceği dikkate alınarak, Tasarının 2 nci maddesi metinden çıkarılmış ve 1 inci maddesi ile 3, 4, 5 ve 6 ncı maddeler teselsül ettirilerek aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun tasviplerine arz edilmek üzere saygı ile sunulur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Abdullah Turan Bilge	Hasan Kaya
	Konya	Konya
	Kâtip	Üye
	Numan Gültekin	Ali Halaman
	Balıkesir	Adana
	Üye	Üye
	İsmet Vursavuş	Mehmet Özyol
	Adana	Adıyaman
	Üye	Üye
	Nurettin Dilek	Latif Öztek
	Diyarbakır	Elazığ
	Üye	Üye
	Mihrali Aksu	Necati Albay
	Erzincan	Eskişehir
	Üye	Üye
	M. Sadri Yıldırım	Ali Özdemir
	Eskişehir	Gaziantep
		(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye
	Mecit Piruzbeyoğlu	Ali Güngör
	Hakkâri	İçel
	Üye	Üye
	Yücel Erdener	Mehmet Serdaroğlu
	İstanbul	Kastamonu
	Üye	Üye
	Tunay Dikmen	Musa Demirci
	Muğla	Sıvas
	Üye
	Maliki Ejder Arvas
	Van

 

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

SULAMA ALANLARINDA ARAZİ DÜZENLENMESİNE DAİR TARIM REFORMU KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. — 22.11.1984 tarihli ve 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanununun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Toplulaştırma alanlarında gerçek kişilerle kamu ve özel hukuk tüzelkişilerine ait araziden projenin özelliğine göre, yol ve kanal gibi kamunun ortak kullanacağı yerler için % 10’a kadar katılım payı kesilir. Toplulaştırma nedeniyle kapanan yollarla, yol fazlalıkları da aynı amaç için kullanılır. Katılım payı için herhangi bir bedel ödenmez. Ancak, katılım payı dışında kesilen arazi, öncelikle varsa eşdeğer Hazine arazisinden karşılanır. Yoksa, kesilen arazi için kamulaştırma işlemi yapılır.”

MADDE 2. — 3083 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Dağıtımın yapıldığı köy veya beldede bölge ilanından önce en az üç yıldır ikâmet edenlerden dağıtım normundan daha az toprağı olanlara kendi toprağı ile birlikte birinci fıkrada tespit edilen geliri getirecek miktarda, topraksız olanlara ise norm miktarı kadar arazi verilir.”

MADDE 3. — 3083 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Uygulama alanlarında Bakanlar Kurulu kararının Resmî Gazete’de yayımı tarihinden itibaren, kamulaştırma, toplulaştırma, arazi değiştirilmesi ve dağıtım işlemlerinin tamamlanması veya tapuya tescil sonuçlandırılıncaya kadar, gerçek kişilerle özel hukuk tüzelkişilerine ait arazinin mülkiyet ve zilyetliği devir ve temlik edilemez. Bu araziler ipotek edilemez ve satış vaadine konu olamaz. Ancak, bu kısıtlama süresi beş yılı aşamaz. Sulama şebekesi tamamlanıp sulamaya geçinceye kadar da aynı işlemler yapılmaz. Bu kısıtlamada ise süre beş yılı aşamaz. Ancak, sulama alanlarında toplulaştırma çalışmaları kısıtlama süresi içerisinde

SULAMA ALANLARINDA ARAZİ DÜZENLENMESİNE DAİR TARIM REFORMU KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. — Kanun Tasarısının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

MADDE 2. — Kanun Tasarısının 3 üncü maddesi 2 nci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

sonuçlandırılamadığı takdirde, Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün teklifi ve Tarım ve Köyişleri Bakanlığının onayı ile toplulaştırma çalışmalarının sonuçlandırılması amacıyla kısıtlama süresi en fazla beş yıla kadar daha uzatılabilir.

MADDE 4. — 3083 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

GEÇİCİ MADDE 4. — Sulamaya açılan veya açılacak olan alanlarda, bu Kanunun geçici 1 inci maddesi gereğince arazi iadesine muhatap olan arazi malikleri ile mülga 1757 sayılı Toprak ve Tarım Reformu Kanununa göre arazisi kamulaştırılanlar için, sahibine bırakılan sulu arazi normu uygulanmaz. Ayrıca, kamulaştırmaya ve arazi iadesine muhatap olmayan sulu norm üstü arazi malikleri için de aynı işlem geçerlidir.”

MADDE 5. — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 6. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
 
 
 
 
 
 
 
 

MADDE 3. — Kanun Tasarısının 4 üncü maddesi 3 üncü madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

MADDE 4. — Kanun Tasarısının 5 inci maddesi 4 üncü madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 5. — Kanun Tasarısının 6 ncı maddesi 5 inci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 

	Bülent Ecevit
	Başbakan
	Dev. Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı ve Başb. Yrd.
	D. Bahçeli	H. H. Özkan	M. C. Ersümer
	Devlet Bakanı	DevletBakanı	DevletBakanı
	H. Uluğbay	Prof. Dr. T. Toskay	M. Keçeciler
	DevletBakanı	DevletBakanı	DevletBakanı
	Prof. Dr. Ş. S. Gürel	S. Somuncuoğlu	Y. Yalova
	Devlet Bakanı	DevletBakanı	Devlet Bakanı
	M. Yılmaz	Prof. Dr. R. Mirzaoğlu	R. K. Yücelen
	DevletBakanı	DevletBakanı	DevletBakanı
	H. Gemici	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	E. S. Gaydalı
	DevletBakanı	DevletBakanı	DevletBakanı
	F. Ünlü	Prof. Dr. A. Çay	M. A. İrtemçelik
	Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
	Prof. Dr. H. S. Türk	S. Çakmakoğlu	S. Tantan
	Dışişleri Bakanı	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı
	İ. Cem	S. Oral	M. Bostancıoğlu
	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı
	K. Aydın	Doç. Dr. O. Durmuş	Prof. Dr. E. Öksüz
	Tarım ve Köyişleri Bakanı V.	Çalışma ve Sosyal Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı
	A. K. Tanrıkulu	Y. Okuyan	A. K. Tanrıkulu
	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı	Orman Bakanı
	M. İ. Talay	E. Mumcu	Prof. Dr. N. Çağan
	Çevre Bakanı
	F. Aytekin