Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı ve Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler ve Dışişleri Komisyonları

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 6.7.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.11/101-1480/2944

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 8.6.1999 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti arasında ikili sosyal güvenlik alanında Sözleşme imzalanması amacıyla başlatılan temaslar sonucunda, 8-11 Aralık 1998 tarihlerinde İzmir’de yapılan görüşmelerde mutabakat sağlanan Türkiye-Gürcistan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi 11 Aralık 1998 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti adına Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşarı Ahmet Şağar ile Gürcistan Hükümeti adına Sosyal Güvenlik, Çalışma ve İstihdam Bakanı Birinci Yardımcısı Victor İaşvili tarafından imzalanmıştır.

İmzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi her iki ülkenin vatandaşlarına ve hak sahiplerine çeşitli haklar sağlamakta olup, buna göre;

– Her iki Âkit Taraf vatandaşları sosyal güvenlik hakları yönünden eşit işlem göreceklerdir.

– Her iki Âkit Tarafta geçen sigortalı hizmet sürelerinin birleştirilmesi mümkün olacaktır.

– Geçici görevli olarak diğer Âkit Tarafta çalışanların, kendi nam ve hesabına çalışan ve diğer Âkit Taraf ülkesinde bulunanların, elçilik, konsolosluk, temsilcilik gibi diplomatik misyon mensuplarının ve devlet hizmeti görmek üzere diğer taraf ülkesinde bulunanların tabi olacağı sosyal güvenlik mevzuatı belirlenmiş olacaktır.

– Aylık veya gelir almakta iken diğer Âkit Taraf ülkesine giden ve burada ikamet edenlerin aylıkları yeni ikamet yerinde de ödenecektir.

– Malûliyet aylığı alan ve diğer tarafta ikamet edenlerin tıbbî kontrolleri, ikamet yerinin sosyal güvenlik kuruluşu tarafından yapılacaktır.

– Her iki Âkit Taraf yetkili makam ve kurumları sosyal güvenlik alanında birbirlerine her türlü yardımı sağlayacak, gereken kolaylığı gösterecektir.

Öte yandan, Sözleşme metni,

Tanımları, uygulanacak mevzuatı, uygulamanın kapsadığı kişileri, işlem eşitliğini, yardımların ihracını, her iki ülke bakımından ikamet ve sigortalılık sürelerinin tanımını, geçici görevlilerin tabi olacağı mevzuatı, sigortalılık sürelerinin birleştirilmesi ile ilgili hususları, işkazası, meslek hastalığı, analık, malûllük, yaşlılık ve ölüm yardımlarını ve bu yardımların belirlenme ve ödenmesine dair usulleri, her iki ülkenin mevzuatı bakımından yapılacak yardımların hesaplanmasını, ülkelerin yetkili makam ve kurumları arasındaki karşılıklı yardımlaşmayı, talep, bildiri ve itirazların sunulmasını, ihtilafların çözümüne ilişkin hususları, yürürlük, süre ve sona erme gibi hükümleri, düzenlemektedir.

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti arasında ikili sosyal güvenlik alanında Sözleşme imzalanması amacıyla başlatılan temaslar sonucunda, 8-11 Aralık 1998 tarihlerinde İzmir’de yapılan görüşmelerde mutabakat sağlanan Türkiye-Gürcistan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi 11 Aralık 1998 tarihinde imzalanmıştır.

İmzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi her iki ülkenin vatandaşlarına ve hak sahiplerine çeşitli haklar sağlamakta olup, buna göre;

– Her iki Âkit Taraf vatandaşları sosyal güvenlik hakları yönünden eşit işlem göreceklerdir.

– Her iki Âkit Tarafta geçen sigortalı hizmet sürelerinin birleştirilmesi mümkün olacaktır.

– Geçici görevli olarak diğer Âkit Tarafta çalışanların, kendi nam ve hesabına çalışan ve diğer Âkit Taraf ülkesinde bulunanların, elçilik, konsolosluk, temsilcilik gibi diplomatik misyon mensuplarının ve devlet hizmeti görmek üzere diğer taraf ülkesinde bulunanların tabi olacağı sosyal güvenlik mevzuatı belirlenmiş olacaktır.

– Aylık veya aylık dışı ödemeler almakta iken diğer Âkit Taraf ülkesine giden ve burada ikamet edenlerin aylıkları yeni ikamet yerinde de ödenecektir.

– Malûliyet aylığı alan ve diğer tarafta ikamet edenlerin tıbbî kontrolleri, ikamet yerinin sosyal güvenlik kuruluşu tarafından yapılacaktır.

– Her iki Âkit Taraf yetkili makam ve kurumları sosyal güvenlik alanında birbirlerine her türlü yardımı sağlayacak, gereken kolaylığı gösterecektir.

Öte yandan, Sözleşme metni,

Tanımları, uygulanacak mevzuatı, uygulamanın kapsadığı kişileri, muamele eşitliğini, yardımların ihracını, her iki ülke bakımından ikamet ve sigortalılık sürelerinin tanımını, geçici görevlilerin tabi olacağı mevzuatı, sigortalılık sürelerinin birleştirilmesi ile ilgili hususları, işkazası, meslek hastalığı, analık, malûllük, yaşlılık ve ölüm yardımlarını ve bu yardımların belirlenme ve ödenmesine dair usulleri, her iki ülkenin mevzuatı bakımından yapılacak yardımların hesaplanmasını, ülkelerin yetkili makam ve kurumları arasındaki karşılıklı yardımlaşmayı, talep, bildiri ve itirazların sunulmasını, ihtilafların çözümüne ilişkin hususları, yürürlük, süre ve sona erme gibi hükümleri, düzenlemektedir.

Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler 12.8.1999

Komisyonu

Esas No. : 1/489

Karar No. : 20

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanarak, Bakanlar Kurulunca Başkanlığınıza sunulan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı” Başkanlığınızca 9.7.1999 tarihinde tali Komisyon olarak Komisyonumuza, esas Komisyon olarak Dışişleri Komisyonuna havale edilmiştir.

Komisyonumuz 5.8.1999 tarih ve 9 uncu birleşiminde Dışişleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik ve Adalet Bakanlıkları temsilcilerinin de katılımlarıyla Tasarıyı inceleyip görüşmüştür.

Tasarı ile, 11 Aralık 1998 tarihinde İzmir’de imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi”nin onaylanması uygun bulunmaktadır.

İmzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi her iki ülkenin vatandaşlarına ve hak sahiplerine;

Sosyal güvenlik hakları yönünden eşit işlem görüleceği,

Her iki tarafta geçen sigortalı hizmet sürelerinin birleştirilmesine olanak sağlanacağı,

Geçici görevli olarak diğer Âkit Tarafta çalışanların tabi olacakları sosyal güvenlik mevzuatının belli olacağı,

Aylık veya gelir almakta iken diğer Âkit Taraf ülkesine giden ve burada ikamet edenlerin aylıklarının yeni ikamet yerinde de ödenebileceği,

Malûliyet aylığı alan ve diğer tarafta ikamet edenlerin tıbbî kontrollerinin ikamet yerinin sosyal güvenlik kuruluşu tarafından yapılacağı,

Her iki Âkit Taraf yetkili makam ve kurumları sosyal güvenlik alanında birbirlerine her türlü yardımı sağlayacakları gibi haklar sağlamaktadır.

Tasarı ile gerekçesi Komisyonumuzca uygun bulunarak maddelerine geçilmiştir.

Tasarının 1 inci maddesi ile yürürlüğe ilişkin 2 ve yürütmeye ilişkin 3 üncü maddeleri Komisyonumuzca benimsenerek aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz Dışişleri Komisyonuna havale edilmek üzere, saygıyla arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Ertuğrul Kumcuoğlu	Prof. Dr. Hasan Basri Üstünbaş
	Aydın	Kayseri
	Sözcü	Kâtip
	Ali Emre Kocaoğlu	Sebahat Vardar
	İstanbul	Bilecik
	Üye	Üye
	Yakup Budak	Mahfuz Güler
	Adana	Bingöl
	Üye	Üye
	Mustafa Karslıoğlu	Sıtkı Turan
	Bolu	Çanakkale
	Üye	Üye
	Melek Denli Karaca	Ali Ahmet Ertürk
	Çorum	Edirne
	Üye	Üye
	Hakkı Oğuz Aykut	Ali Güner
	Hatay	Iğdır
	Üye	Üye
	Erol Karan	Mehmet Batuk
	Karabük	Kocaeli
	Üye	Üye
	Prof. Dr. Mehmet Said Değer	Ahmet Zamantılı
	Şırnak	Tekirdağ
	Üye	Üye
	Reşat Doğru	Mesut Türker
	Tokat	Yozgat

 

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Dışişleri Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Dışişleri Komisyonu 11.10.1999

Esas No. : 1/489

Karar No. : 110

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 7 Ekim 1999 tarihli 15 inci Birleşiminde Dışişleri Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

İki ülke vatandaşlarının sosyal güvenlik bakımından eşit muamele görmelerine ve iki Âkit Tarafta geçen sigortalı hizmet sürelerinin birleştirilmesine imkân tanıyan Sözleşme Komisyonumuzca benimsenmiş ve Tasarı, gerekçede yapılan değişikliklerle kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Kâmran İnan	B. Suat Çağlayan
	Van	İzmir
	Sözcü	Kâtip
	Mehmet Kaya	Mehmet Ali Bilici
	Kahramanmaraş	Adana
	Üye	Üye
	Ali Tekin	Müjdat Kayayerli
	Adana	Afyon
	Üye	Üye
	Nesrin Ünal	Ağah Oktay Güner
	Antalya	Balıkesir
	Üye	Üye
	Teoman Özalp	Hasan Erçelebi
	Bursa	Denizli
	Üye	Üye
	Mahmut Erdir	Mustafa Yaman
	Eskişehir	Giresun
	Üye	Üye
	Ayfer Yılmaz	Osman Yumakoğulları
	İçel	İstanbul
	Üye	Üye
	Rahmi Sezgin	M. Necati Çetinkaya
	İzmir	Manisa
	Üye
	M. Cengiz Güleç
	Sıvas

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE GÜRCİSTAN HÜKÜMETİ ARASINDA SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİNİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. – 11 Aralık 1998 tarihinde İzmir’de imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi”nin onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE GÜRCİSTAN HÜKÜMETİ ARASINDA SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİNİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.
 
 
 
 

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.
 

	Bülent Ecevit
	Başbakan
	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bakanı
	D. Bahçeli	H. H. Özkan	M. Keçeciler
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	H. Uluğbay	Prof. Dr. T. Toskay	Y. Yalova
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. Dr. Ş. S. Gürel	S. Somuncuoğlu	R. K. Yücelen
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	M. Yılmaz	Prof. Dr. R. Mirzaoğlu	E. S. Gaydalı
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	H. Gemici	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	M. A. İrtemçelik
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Adalet Bakanı
	F. Ünlü	Prof. Dr. A. Çay	Prof. Dr. H. S. Türk
	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı	Dışişleri Bakanı
	S. Çakmakoğlu	S. Tantan	İ. Cem
	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı
	S. Oral	M. Bostancıoğlu	K. Aydın
	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı
	Doç. Dr. O. Durmuş	Prof. Dr. E. Öksüz	Prof. Dr. H. Y. Gökalp
	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı V.	Sanayi ve Ticaret Bakanı	Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı
	M. C. Ersümer	A. K. Tanrıkulu	M. C. Ersümer
	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı	Orman Bakanı
	M. İ. Talay	E. Mumcu	Prof. Dr. N. Çağan
	Çevre Bakanı
	F. Aytekin

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ

1. Bu sözleşmenin uygulanmasında :

1.1. “Ülke” Türkiye bakımından Türkiye Cumhuriyetini, Gürcistan bakımından Gürcistan Devletini,

1.2. “Mevzuat” 2 nci maddede belirtilen kanun ve diğer hukukî normları,

1.3. “Yetkili Makam” Türkiye Cumhuriyeti bakımından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile diğer ilgili Bakanlıkları, Gürcistan bakımından Sosyal Güvenlik Çalışma ve İstihdam Bakanlığını ve diğer ilgili Bakanlıkları,

1.4. “Yetkili Kurum” 2 nci maddede belirtilen mevzuatın yerine getirilmesi konusunda sorumlu Kurumları,

1.5. “Sigortalı Şahıs”2 nci maddede öngörülen mevzuatın uygulandığı veya uygulanmış olduğu şahısları,

1.6. “Sigortalılık Süresi” sigorta primlerinin ödendiği veya ödenmiş sayıldığı süreyi,

1.7. “Aile Ferdi” Tarafların Yetkili Kurumlarının uyguladığı mevzuatta öngörülen şahısları,

1.8. “Oturma Yeri” sürekli oturma yerini,

1.9. “Geçici Oturma Yeri” Taraf Ülkelerden birinde sürekli oturan şahsın diğer Taraf Ülkede geçici olarak bulunduğu yeri,

1.10. “Yardım” Tarafların kendi mevzuatlarında öngörülen herhangi bir aylığı ve sağlanan diğer hakları,

İfade eder.

2. Bu maddede belirtilmeyen her tanım, kullanıldığı mevzuatta öngörülen anlamı taşır.

1. Bu Sözleşme aşağıdaki mevzuatı kapsar.

(a) Türkiye Cumhuriyeti bakımından :

a.1. İşçileri, (tarım işçileri dahil) kapsayan sosyal sigortalar mevzuatı (hastalık, analık, iş kazaları ve meslek hastalıkları, malûllük, yaşlılık ve ölüm),

a.2. Devlet memurlarını kapsayan Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı mevzuatı (malûllük, yaşlılık ve ölüm),

a.3. Esnaf ve sanatkârlar ve diğer bağımsız çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına çalışanlar hakkındaki mevzuat (malûllük, yaşlılık ve ölüm),

a.4. 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklarla ilgili mevzuat.

(b) Gürcistan bakımından :

Sosyal güvenlik, çalışma ve istihdam, aylıklar, devlet sosyal sigorta ve zararların tazmini hakkında mevzuat.

2. Bu Sözleşme, 2 nci maddenin 3 üncü fıkrası hükmü saklı kalmak koşuluyla, 2 nci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen mevzuatı değiştiren, ilaveler yapan, birleştiren veya yerine geçen yasal düzenlemelere de uygulanır.

3. Bir Tarafın mevzuatında yeni haklar getiren değişiklikler yapıldığı takdirde, diğer tarafa 3 ay içinde bilgi verilir. Diğer taraf 3 ay içinde sözkonusu değişikliklere itiraz etmez ise bu Sözleşme, bu değişikliklere de uygulanır.

4. Yeni bir sosyal sigorta kolunun ihdası halinde, buna ilişkin uygulama, Taraflar arasında bu amaçla yeni bir ek sözleşme imzalanması koşuluyla gerçekleştirilir.

Bu Sözleşme her iki Tarafın mevzuatında öngörülen kişiler ile onların aile fertlerine uygulanır.

Bu Sözleşmenin 3 üncü maddesinde belirtilen şahıslar, Tarafların mevzuatında öngörülen hak ve yükümlülükler bakımından eşit işlem görürler.

1. Bu Sözleşme hükümlerine göre hak kazanılan yardımlar da dahil olmak üzere 3 üncü madde kapsamındaki şahıslara, bir Tarafın mevzuatına uygun şekilde ödenecek yardımlar, şahsın diğer Tarafta yaşaması nedeniyle herhangi bir şekilde azaltılamaz, durdurulamaz, dondurulamaz, iptal veya müsadere edilemez. Bu yardımlar diğer Taraf Ülkesinde de ödenir.

2. Bu Sözleşmenin uygulandığı şahıslar üçüncü ülkede bulundukları takdirde bu maddenin 1 inci fıkrasının hükümleri uygulanır.

Bu Sözleşmenin 7 nci ve 8 inci maddelerine aykırı olmadığı takdirde, bir Taraf Ülkesinde çalışan şahıs bu faaliyetle ilgili olarak yalnız çalıştığı Ülke mevzuatına tabi olur.

1. Bir Tarafın mevzuatına tabi olan ve işvereni tarafından diğer Taraf Ülkesine 24 aydan az bir süre için çalışmaya gönderilen şahıslar, bu hizmetleri birinci Taraf Ülkesinde yerine getirilmiş gibi işlem görür ve bu Taraf Ülkesinin mevzuatına tabi olur. Her iki Tarafın Yetkili Makamlarının önceden onaylamasıyla bu süre toplam 60 ayı geçmemek şartıyla uzatılabilir.

2. Taraf Ülkelerden birinde kendi adına ve hesabına faaliyette bulunan şahıs, bu faaliyetini geçici olarak ikinci Taraf Ülkede gerçekleştirmek amacıyla bu Ülkeye gitmesi durumunda, 24 aya kadar birinci Ülkede faaliyet göstermiş gibi o şahsa birinci Tarafın mevzuatı uygulanır. Her iki Tarafın Yetkili Makamlarının önceden onaylaması koşuluyla bu süre toplam 60 ayı geçmemek şartı ile uzatılabilir.

3. Taraf Ülkelerin birinde merkezi bulunan hava ve kara taşımacılığı veya telekomünikasyon firmalarında çalışan bir şahsın diğer Taraf Ülkeye gönderilmesi halinde, bu kişi gönderen Tarafın mevzuatına tabi olur.

4. Gemi mürettebatı ve diğer personel geminin taşıdığı bayrağın ait olduğu Taraf Ülkenin mevzuatına tabidirler.

5. Taraflardan birinin diğer Taraf Ülkesindeki şube veya daimî temsilcilik bürolarında istihdam edilen şahıslar, Şube veya Daimî Temsilciliğin bulunduğu Taraf Ülkenin mevzuatına tabidirler.

6. Bir Taraf Ülkenin devlet kuruluşlarında, resmî temsilciliklerinde veya buna eşit olan kurumlarında çalışan şahıslar, vatandaşı olduğu Tarafın mevzuatına tabi olurlar. Bu şahıslar, diğer Tarafın vatandaşı veya sürekli olarak bu ülkede oturuyor iseler, bunlar; sürekli oturdukları Ülkenin mevzuatının uygulanmasını, işe başladıkları tarihten itibaren 3 ay içinde talep edebilirler.

1. Diplomatik ve Konsolosluk Temsilciliklerinde çalışanlar ve bunlara eş tutulan şahıslara, gönderilen Tarafın mevzuatı uygulanır.

2. Bir Taraf ülkesinde, diplomatik ve konsolosluk temsilciliklerinde çalışan ve Ülkeleri tarafından gönderilmeyen şahıslara, çalıştıkları temsilciliklerin bulunduğu Taraf Ülkenin mevzuatı uygulanır.

3. Bu maddenin 1 inci ve 2 nci fıkralarında gösterilenler dışında, diplomatik veya konsolosluk temsilciliğinin ait olduğu Ülkenin vatandaşı olan şahıslar veya o Ülkede daimî oturan şahıslar, Taraf Ülkelerden birinin mevzuatının uygulanmasını, işe başladıkları tarihten itibaren 3 ay içinde talep edebilirler.

İşçi ve işverenin birlikte talepleri esas alınarak her iki Tarafın Yetkili Makamları veya bu Makamlar tarafından gösterilen Yetkili Kurumların genel mutabakatıyla Sözleşmenin 6 ncı ve 7 nci maddelerinin hükümlerinin uygulanmasında istisnaî haller belirlenebilir.

Taraflardan birinin mevzuatına göre hastalık ve analıkla ilgili yardım hakkının meydana gelmesi, belirli sigortalılık sürelerinin veya staj sürelerinin tamamlanmasına bağlı olduğu hallerde, bir Tarafın Yetkili Kurumu, sigortalılık sürelerini birleştirmek yoluyla diğer tarafın mevzuatına göre tamamlanmış sigortalılık sürelerini, aynı zamana rastlamamak şartı ile kendi mevzuatına göre tamamlanmış süreler gibi dikkate alır.

1. Protezler ve bunlar ile ilgili tıbbî yardımlar, acil haller dışında, Yetkili Kurumun izin vermesi şartıyla gerçekleştirilir.

2. Parasal yardımlar (günlük ödenekler), ilgili şahsın kayıtlı bulunduğu Yetkili Kurumca kendi mevzuatına göre ödenir.

3. Sigortalıya ödenecek parasal yardımlar ilgilinin aile fertlerinin sayısına göre belirlenmesi halinde, diğer Taraf Ülkesinde ikamet eden aile fertleri de dikkate alınır.

1. Analık yardımları, çalışan sigortalı kadının analık nedeniyle çalışamadığı günler için tarafların mevzuatlarında öngörülen ödemeleri kapsar.

2. Bir sigortalı kadının her iki Tarafın mevzuatına göre analık yardımına hak kazandığı hallerde, analık yardımları çocuğun doğduğu Ülke mevzuatına göre sağlanır.

1. Tarafların mevzuatına göre yardım hakkının doğması, korunması ve yeni hakların kazanılması için ihtiyaç duyulması halinde bir Tarafın Yetkili Kurumu aynı zamana rastlamamak koşulu ile diğer taraftaki sigortalılık sürelerini dikkate alır.

2. Şahsın, bu maddenin 1 inci fıkrasının uygulanması sonucu yardıma hak kazanmadığı durumlarda Yetkili Kurumca, Tarafların her ikisinin sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamış bulundukları üçüncü bir ülkedeki sigortalılık süreleri de birleştirilir.

3. Taraflardan birinin mevzuatına göre yardım hakkının belirlenmesinde, diğer Taraftaki sigortalılık süreleri ve ilk işe başlama tarihi dikkate alınır.

Taraflardan birinin mevzuatına göre geçen sigortalılık süreleri toplamı 12 aydan az olduğunda, şahsın çalıştığı Ülkenin kanunlarına göre bu 12 aydan az süreler için herhangi bir yardım öngörülmüşse yalnız o yardım ödenir.

Bununla birlikte, diğer Âkit Taraf mevzuatına göre bir yardım hakkının kazanılması için gerekli olan asgarî süreyi tamamlıyorsa, bu süreler kendi ülkesinde geçmiş süreler gibi dikkate alınır.

1. Bir Tarafın mevzuatına göre 13 üncü madde uygulanmadan yardım hakkı meydana gelirse, bu Tarafın Yetkili Kurumu sadece kendi mevzuatına uygun olan sigortalılık sürelerini dikkate alarak yardımı tespit eder.

2. Birinci fıkra hükmüne göre yardım hakkı mevcut olmadığı takdirde, bu Sözleşmenin 13 üncü maddesine göre sigortalılık süreleri dikkate alınarak yardımlar aşağıdaki gibi hesaplanır :

Yetkili Kurum, iki Taraf mevzuatına göre geçmiş toplam sigortalılık süresini dikkate alarak, kendi mevzuatına göre tam aylığı tespit eder. Ödenecek aylık, toplam süreden yalnız kendi mevzuatına göre geçmiş süre esas alınarak hesaplanır.

3. Tarafların mevzuatında yardımın durdurulmasıyla ilgili hükümler var ise, bu hükümler Sözleşmenin uygulanmasında da dikkate alınır.

1. Sigortalı olduğu sürede iş kazası geçiren veya meslek hastalığına tutulan sigortalı şahıs, sağlık yardımları hariç diğer yardımlardan Sözleşmenin 10 uncu madde hükümleri de dikkate alınmak suretiyle sigortalı olduğu Tarafın mevzuatına göre yararlanır.

2. Bir Taraf Ülkesinde iş kazası geçiren veya meslek hastalığına tutulan bir şahıs diğer Taraf Ülkesinde geçici bulunduğu veya ikametgâhını diğer Taraf Ülkesine naklettiği zaman, bu yardımlardan yararlanmaya devam eder.

Bir Tarafın mevzuatına göre, iş kazası veya meslek hastalığı sonucunda meslekte kazanma gücündeki azalma derecesinin tespit olunmasında, diğer Tarafın mevzuatına göre önceden meydana gelmiş iş kazası ve meslek hastalıkları da, kendi Tarafının mevzuatına göre meydana gelmiş gibi kabul edilir. İlgili şahsa verilecek yardımlar 19 uncu maddenin 2 nci fıkrasına göre belirlenir.

Meslek hastalığına tutulan şahıs, her iki Taraf Ülkesinde bu meslek hastalığına neden olabilecek bir işte çalışmışsa, sigortalının kendisine veya ölümü halinde hak sahiplerine yapılacak yardımlar, sözkonusu işin son defa yapıldığı Tarafın mevzuatına göre sağlanır.

Taraflardan birinin mevzuatına uygun olarak meslek hastalığına göre yardım yapılmış sigortalı şahıs, diğer Taraf Ülkesinde oturduğu sürede bu hastalığı ağırlaşırsa, aşağıdaki kurallar uygulanır :

1. İşçi oturduğu yeni Ülkede meslek hastalığının meydana gelmesine veya ağırlaşmasına neden olabilecek bir işte çalışmamışsa, sigortalının ilk Ülkede kayıtlı bulunduğu Yetkili Kurum, ağırlaşmayı da dikkate alarak kendi mevzuatına göre gerekli yardımları yapar.

2. Sigortalı şahıs diğer Taraf Ülkede aynı veya benzer işte çalışmışsa, onun ilk Ülkede kayıtlı bulunduğu Kurum, sonraki ağırlaşmaya bağlı olmayarak, kendi mevzuatına uygun olarak yapılacak yardımları kendi üzerine alır; yeni oturma yerinin bulunduğu Ülkede kayıtlı bulunduğu Yetkili Kurum işçiye kendi mevzuatına göre saptanan ve ağırlaşmadan sonra ödenmesi gereken yardımın miktarı ile ağırlaşmadan önce hastalık kendi Tarafında meydana geldiği takdirde yapacağı yardım miktarı arasındaki farka eşit olan ilave yardım öder.

1. Aile fertleri için yardım ödeme hakkı, diğer Tarafta yaşayan çocuklar da dahil edilerek şahsın sigortalı olduğu Ülke mevzuatına uygun olarak tespit edilir.

2. Çocuklar için yardım ödeme hakkı, her iki Tarafın mevzuatına göre kazanıldığı takdirde, çocukların oturduğu Ülkenin mevzuatı uygulanır.

İşsizlik yardımları, şahsın sigortalandığı Ülkede uygulanan mevzuata göre gerçekleştirilir. Yardımın belirlenmesinde diğer Âkit Tarafta geçen sigortalılık süreleri de dikkate alınır.

Taraf Ülkelerin birinde oturan veya geçici olarak bulunan kimselerin iş göremezlik durumlarının tespit edilebilmesi için, bir Taraf mevzuatı ile öngörülen tıbbî kontrollerin masraflarının ödenmesi iki Ülke arasında yapılacak İdarî Anlaşma ile belirlenir.

Bu Sözleşmenin uygulanmasıyla ilgili bütün usul ve esaslar, Tarafların Yetkili Makamları arasında yapılacak İdarî Anlaşma ile belirlenir.

1. Bu Sözleşmenin uygulanmasından sorumlu olan Yetkili Makam ve Kurumlar;

1.1. Bu Sözleşmenin uygulanması için mevzuatların olanak tanıdığı her tür bilgiyi birbirlerine iletirler,

1.2. Bu Sözleşmeye veya bu Sözleşmenin uygulandığı mevzuata uygun olarak herhangi bir yardımın ödenmesi veya bu yardıma sahip olma hakkının kazanılmasının tespiti ile ilgili olarak birbirine gerekli yardımı gösterirler,

1.3. Bu Sözleşmenin uygulanması için alınan bütün tedbirleri veya Sözleşmenin uygulanmasını etkileyen mevzuattaki değişiklikleri mümkün olan en kısa sürede birbirlerine bildirirler.

2. Bu maddeye göre sağlanan idarî yardımlar, İdarî Anlaşmada aksi belirtilmedikçe ücretsiz olarak sağlanır.

3. Bu Sözleşmeye göre, bir Tarafın diğer Tarafa her hangi bir şahıs hakkında gönderdiği bilgiler, bir tarafın kanunlarına göre açıklanmasına izin verilene kadar gizli tutulur ve yalnız bu Sözleşmede belirtilen kurallara uygun şekilde kullanılır.

Bu Sözleşme gereğince, Sözleşme hükümlerinin uygulanması için gerekli her türlü sertifika ya da doküman vergi, ücret ve harçlardan (rüsum konsolosluk ve idarî harçları) muaftır. Bu Sözleşmenin uygulanması için hazırlanacak herhangi belge diplomatik veya konsolosluk yetkililerinin onayı veya benzer formalitelerden muaftır.

Bu Sözleşmenin yerine getirilmesi için, Tarafların Yetkili Makam ve Kurumları birbiriyle her iki Tarafın devlet dili ile haberleşirler.

1. Taraflardan birinin mevzuatına göre, bir Tarafın Yetkili Makam veya Kurumuna yasal sürede yapılan bir yardımın ödenmesine veya yardım hakkının belirlenmesine ilişkin talep, bilgi veya itiraz, diğer Tarafın Yetkili Makam veya Kurumuna yapılmış gibi kabul edilir. Aynı kural diğer konulara ait dilekçe ve itirazlar için de geçerlidir.

2. Bir Tarafın mevzuatına uygun olarak yapılan yardım talebi, diğer Tarafın mevzuatına uygun olarak yapılmış yardım talebi gibi kabul edilir.

3. Bu maddenin 1 ve 2 nci fıkralarının uygulandığı halde talep, bilgi ve itirazın yapıldığı Yetkili Kurum veya Makam derhal diğer Tarafın Yetkili Kurum veya Makamına bu konuda bilgi verir.

Tarafların Yetkili Kurumları bu Sözleşmeden ileri gelen yardımları İdarî Anlaşmada belirtilecek para birimiyle öder.

1. Bu Sözleşmenin yorum ve uygulanmasına ilişkin anlaşmazlıklar Tarafların Yetkili Makamları arasında yapılacak görüşmelerle çözümlenir.

2. Bir anlaşmazlığın 6 ay içinde ortadan kaldırılması mümkün olmazsa, onun çözümü Taraflardan birinin başvurusu ile aşağıda belirtilen şekilde kurulan hakem heyetine verilir.

2.1. Taraflar anlaşmazlığın hakeme götürülmesini kararlaştırmalarından itibaren bir ay içinde hakemlerini tayin ederler. Bunların atanmasından itibaren 2 ay içinde, üçüncü devletin vatandaşı olan bir hakem seçilir.

2.2. Taraflardan biri belirlenen sürede hakem tayin etmezse, diğer Taraf Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Başkanına müracaat ederek hakem tayin etmesini ister. Tayin edilen iki hakem tayin olunacak üçüncü hakemin seçilmesi konusunda anlaşmaya varamazsa, aynı şekilde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurulur.

2.3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Başkanı Taraflardan birinin vatandaşı ise, bu maddeye göre ona verilen görevler Mahkeme Başkan Yardımcısına ya da üçüncü bir devletin vatandaşı olan en yüksek dereceli hakeme devredilir.

3. Hakem heyeti oy çokluğu ile karar verir. Heyetin kararları her iki Taraf için bağlayıcıdır. Taraflar kendilerinin tayin ettiği hakemlerin masraflarını öder. Diğer masraflar Taraflar arasında eşit şekilde paylaşılır. Hakem Heyeti çalışma usullerini kendisi belirler.

1. Bu Sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tamamlanmış herhangi bir sigortalılık süresi, bu Sözleşmeye göre bir yardım hakkının belirlenmesinde dikkate alınır.

2. Bu Sözleşme yürürlüğe girdiği tarihten önceki süre için bir yardım ödenmesi hakkını doğurmaz.

3. Bu maddenin 2 nci fıkra hükmü saklı kalmak üzere, toptan ödeme yardımları hariç, herhangi bir yardım hakkının belirlenmesinde; bu Sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten önce meydana gelmiş malullük, yaşlılık ve ölüm halleri için dikkate alınır. Ancak kazanılan haklar Sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 yıl içinde yapılan yazılı başvurularda ise talep tarihini takip eden aybaşından geçerli olmak üzere ödenir.

1. Bu Sözleşme Tarafların gerekli yasal sürecin tamamlandığını yazılı olarak teyit ettikleri tarihte yürürlüğe girer ve 5 yıl süreyle yürürlükte kalır.Eğer Taraflardan biri bu sürenin sona ermesinden 6 ay önce diğer Tarafa Sözleşmenin feshedilmesi konusunda yazılı bildirimde bulunmaz ise, Sözleşme birer yıllık süreler ile uzatılmış sayılır.

2. Sözleşmenin 3 üncü maddesinde belirtilen şahısların elde ettikleri haklar sözleşmenin feshinden sonra da geçerli olmaya devam eder. Sonuçlandırılmamış talepler hakkında karar vermek üzere gerektiğinde görüşmelere başlanır. Bu konuda anlaşma sağlanamaz ise anlaşmazlıklar 29 uncu madde hükümlerine göre çözümlenir.

Bu Sözleşme 11 Aralık 1998 tarihinde İzmir’de, her iki metin de eşit derecede geçerli olmak üzere Türkçe ve Gürcüce düzenlenerek imzalanmıştır.
 

	TÜRKİYE CUMHURİYETİ	GÜRCİSTAN HÜKÜMETİ
	HÜKÜMETİ ADINA	ADINA
	Ahmet ŞAĞAR	Prof. Victor IASVILI
	Çalışma ve Sosyal Güvenlik	Sosyal Güvenlik, Çalışma ve
	Bakanlığı Müsteşarı	İstihdam Bakanlığı
		Bakan Birinci Yardımcısı