Türkiye Cumhuriyeti ile Letonya Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe ve Dışişleri

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 3.6.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.11/196-342/2504

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan
 
 

1/824 Türkiye Cumhuriyeti ile Letonya Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı

T.C.

Başbakanlık 21.9.1998

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.11/101-1418/5318

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 24.8.1998 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti ile Letonya Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Komisyonlarda ve Genel Kurulda öncelik ve ivedilikle görüşülmesini arz ederim.

Mesut Yılmaz

Başbakan

Türkiye ile Letonya arasında 16 Haziran 1998 tarihinde Ankara’da imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması, taraflar arasında, üyesi oldukları Dünya Ticaret Örgütü ve Ticaret ve Tarifeler Genel Anlaşması (GATT 1994) prensipleri doğrultusunda, Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını öngören bir tercihli ticaret anlaşmasıdır.

Türkiye ile Letonya arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması (STA), Türkiye ve Letonya’nın Avrupa’daki ekonomik bütünleşme sürecine aktif bir şekilde katılımını hedeflemektedir.

Türkiye, Batı Avrupa bölgesinde başlayan ve zaman içerisinde Merkezî ve Doğu Avrupa Ülkeleri ile bazı Akdeniz ülkelerini de kapsayan ekonomik bütünleşme sürecine katılımı yönündeki ilk adımını, Avrupa Ekonomik Topluluğu ile 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan Ortaklık Anlaşması ile atmış, bunu 10 Aralık 1991 tarihinde EFTA Devletleri, 14 Mart 1996 tarihinde İsrail, 8 Ocak 1997 tarihinde Macaristan, 29 Nisan 1997 tarihinde Romanya, 2 Haziran 1997 tarihinde Litvanya, 3 Haziran 1997 tarihinde Estonya, 3 Ekim 1997 tarihinde Çek Cumhuriyeti, 20 Ekim 1997 tarihinde Slovak Cumhuriyeti, 5 Mayıs 1998 tarihinde Slovenya, 16 Haziran 1998 tarihinde Letonya ve son olarak 11 Temmuz 1998 tarihinde Bulgaristan ile imzalanan Serbest Ticaret Anlaşmaları izlemiştir. Öte yandan Polonya ile de Serbest Ticaret Anlaşması müzakereleri sonuçlanmak üzere olup, anlaşmanın Eylül ayında imzalanarak 1998 yılı sonundan önce yürürlüğe girmesi beklenmektedir.

Ayrıca, 1/95 sayılı Türkiye-AB Ortaklık Konseyi Kararı ve Türkiye’nin ticarî çıkarları çerçevesinde, Tunus, Fas ve Mısır ile Türkiye arasında Serbest Ticaret Alanı kurulmasını sağlayacak Anlaşmalara ilişkin görüşmeler ve hazırlıklar da sürdürülmektedir.

Anlaşma esasen Armonize Mal Tanımlama Sisteminin 25 ila 97 nci fasılları arasında yer alan sanayi ürünlerini kapsamakla birlikte, bazı tarım ürünlerinde de taraflar arasında karşılıklı pazara giriş kolaylıkları sağlanmıştır. Anlaşmada tarım ve işlenmiş tarım ürünleri ticaretine ilişkin hükümler simetrik bir yaklaşım çerçevesinde bir protokol ile düzenlenmiştir.

Anlaşmada tarafların 1.1.2000 tarihinde sıfırlanmak üzere karşılıklı olarak aşamalı indirime konu kılacağı kısıtlı sayıda tekstil ürünü haricindeki tüm sanayi ürünleri ithalatında uygulanan gümrük vergileri için sıfıra sıfır yaklaşımı benimsenmiştir. Bu çerçevede, Avrupa Birliği ile Letonya arasındaki Anlaşmada, Letonya’nın Topluluğa karşı 1999 yılına kadar geçiş dönemine tabî tuttuğu ürünlerde de tüm gümrük vergilerinin kaldırılması sayesinde, bu ürünler bakımından AB’den daha avantajlı bir pazara giriş imkânı yaratılmıştır. Öte yandan, Letonya bazı sınırlı sayıda ürünü en geç 1998 yılı sonuna kadar ihracat vergilerine konu kılmaya devam edecektir.

Temel tarım ürünlerinde, tarafların potansiyeli bulunan ürünlerle sınırlı olmak üzere, her iki tarafın AB ile akdetmiş oldukları/olacakları tercihli rejim paralelinde pazara giriş kolaylıkları sağlanırken, bazı işlenmiş tarım ürünleri itibariyle AB’ne sağlanmış olan tavizli bir rejimin uygulanması üzerinde mutabık kalınmıştır.

Türkiye ile Letonya arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının başlıca amaçları aşağıda sıralanmaktadır.

– Taraflar arasında ikili ticaret hacminin artırılması, ekonomik ve ticarî işbirliğinin geliştirilmesi, Türk ve Leton işadamları arasındaki işbirliği imkânlarının geliştirilerek, tarafların yakın ilişkilerinin bulunduğu Batı Avrupa, Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri ile Orta Asya Cumhuriyetlerinde ortak ticaret ve yatırım olanakları sağlanması;

– Türk sanayicileri için Letonya pazarında Topluluk ve Merkezî ve Doğu Avrupa ülkelerindeki rakipleriyle eşit rekabet şansı yaratılması;

– Türkiye’nin 1/95 sayılı Gümrük Birliğine ilişkin Ortaklık Konseyi Kararı çerçevesinde ve AB’nin tercihli gümrük rejimine uyum yükümlülüğü kapsamında, AB ile Letonya arasındaki Avrupa Anlaşmasının ticarî hükümlerine uyumu ve Gümrük Birliğinin ana unsurlarından biri olan AB’nin Ortak Dış Ticaret Politikasına Türkiye’nin uyum sağlaması;

– Türk sanayici ihracatçı ve müteşebbislerine Letonya pazarında rekabet imkânı sağlanması;

– 1.1.1999 tarihi itibariyle Türkiye’nin de taraf olacağı Pan-Avrupa menşe kümülasyonu çerçevesinde Türkiye menşeli ürünlerin menşe engeli olmaksızın AB ve EFTA ülkelerinin yanı sıra Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerindeki üretim imkânlarından yararlanması ve bu pazarlarda işlenen nihaî ürünlerini söz konusu ülkelere tercihli ticaret rejimi çerçevesinde ihraç edebilmesi;

Türkiye ile Letonya arasındaki Anlaşma ile tarife kontenjanları çerçevesinde pazara giriş kolaylıkları sağlanan tarım ve işlenmiş tarım ürünleri, özellikle Türkiye için ihracat şansının yüksek olduğu ürünlerdir. Türkiye açısından en önemli pazara giriş avantajı peynir, kesme çiçek, bazı taze sebzeler, tütün, salamura zeytin, ton balığı konservesi, işlenmiş meyve ürünleri ile ciklet, şekerleme, bisküvi gibi işlenmiş tarım ürünlerinde sağlanmıştır. Letonya açısından ise, tereyağı, dondurma, mantar ve balıkçılık ürünlerinde alınan tavizler önem taşımaktadır.

Türkiye ile Letonya arasında gerçekleştirilen ticaret özellikle ihracatımız bakımından artış kaydetmekle birlikte iki ülke arasındaki potansiyeli yansıtmaktan uzaktır. 1997 yılında Letonya’ya yönelik ihracatımız %52 oranında artış kaydederek 3 milyon dolara ulaşmıştır. Öte yandan ithalatımız % 53 oranında azalarak 3,4 milyon dolardan 1,6 milyon dolara gerilemiştir. Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, Türkiye ile Letonya arasındaki ticaretin artırılması hedeflenmektedir.

Letonya ile olan ticaretimiz incelendiğinde, toplam ticaret hacminin çok büyük bir bölümünün sanayi ürünlerinden oluştuğu görülmektedir. Bu çerçevede, tarım ürünlerine ilişkin olarak tanınan karşılıklı tavizler de göz önüne alındığında anlaşmanın yürürlüğe girişiyle birlikte bu ülke ile karşılıklı ticaretin çok büyük bir kısmı serbest bir şekilde gerçekleştirilecektir.

Diğer bölge ülkeleri ile serbest ticaret anlaşmaları bulunan; Litvanya ve Estonya ile gümrük birliği tesis etmiş olan Letonya, Türkiye bakımından toplam sekiz milyon nüfusluk Baltık Gümrük Birliği alanında potansiyel bir pazar arzetmektedir. Bu bağlamda, bahsekonu ülke ile imzalanan anlaşmanın ülkemiz ihracatının ülke ve madde olarak çeşitlendirilmesi açısından katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anlaşma, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin bu Anlaşmanın kapsamadığı alanları içerecek şekilde genişletilmesine imkân tanıyan bir geliştirici hüküm de içermektedir.

Türkiye ile Letonya arasında imzalanan Anlaşma, GATT 1994 ve Dünya Ticaret Örgütü, Türkiye-AB 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı ve AB ile Letonya arasındaki Avrupa Anlaşması hükümleri paralelinde damping, rekabet, devlet yardımları, fikrî, sınaî ve ticarî mülkiyet hakları, korunma önlemleri ve devlet tekelleri gibi konularda da hükümler içermektedir.

Anlaşmanın menşe kurallarına ilişkin protokol hükümleri, tarafların Pan-Avrupa menşe kümülasyonu sisteminden yararlanmalarına imkân tanıyacak şekilde düzenlenmiştir.

Anlaşma, Tarafların diğer üçüncü ülkeler ile tercihli ilişki kurmasına engel teşkil etmemekte ve süresiz olarak imzalanmış bulunmaktadır. Ancak, Taraflardan birisinin altı ay önce yazılı bir bildirimde bulunması şartı ile çekilme hakkı bulunmaktadır.

Tasarı, bu amaç ve gerekçeler çerçevesinde hazırlanmıştır.

Türkiye ile Baltık ülkeleri arasındaki ticarî ve ekonomik ilişkiler, Baltık ülkelerinin bağımsızlığa kavuşması ve rejim değişikliği ile önemli bir gelişme göstermiştir.

Baltık ülkelerinden Letonya’da da son dönemlerde yaşanan demokratikleşme sonucu Letonya vatandaşlarının yurt dışı seyahat olanakları büyük ölçüde kolaylaşmış ve anılan ülkeden ülkemize gelen turist sayısı önemlibir artış göstermiştir.

İki ülke arasındaki dostane ilişkilerin geliştirilmesine katkıda bulunacak en önemli unsurlardan biri kuşkusuz turizm ilişkileridir. Letonya ve Türkiye Hükümetleri yetkililerinin iki ülke arasında turizm ilişkilerinin geliştirilmesi amacıyla yaptıkları görüşmeler sonucu, bu konuda bir işbirliği anlaşması imzalanması kararlaştırılmış ve bu amaçla hazırlanan “Turizm İşbirliği Anlaşması” 9 Mayıs 1994 günü Ankara’da imzalanmıştır.

Turizm alanında, ortak yatırım ve inşaatlar için Türk özel sektörüne ve müteahhitlik firmalarına, işbu anlaşmayla Letonya’da çalışma kolaylığı da getirilmektedir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Plan ve Bütçe Komisyonu 7.7.1999

Esas No.: 1/355

Karar No.: 28

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanarak, Bakanlar Kurulunca 3.6.1999 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 17.6.1999 tarihinde esas komisyon olarak Dışişleri Komisyonuna, talî komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen “Türkiye Cumhuriyeti ile Letonya Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı”, Komisyonumuzun 6.7.1999 tarihinde yaptığı 16 ncı birleşiminde Hükümeti temsilen Devlet Bakanı Edip Safder Gaydalı ile, Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Dış Ticaret ve Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlıkları temsilcilerinin de katılmalarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi; Ülkemiz ile Letonya Cumhuriyeti arasında, 16 Haziran 1998 tarihinde, Ankara’da, iki ülkenin üyesi oldukları Dünya Ticaret Örgütü ve Ticaret ve Tarifeler Genel Anlaşması (GATT 1994) prensipleri doğrultusunda bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını öngören tercihli bir ticaret anlaşması imzalanmıştır.

Sözkonusu Anlaşma ile;

– Taraflar arasında karşılıklı ticaret hacminin artırılması; ekonomik ve ticarî işbirliğinin geliştirilmesi ile işadamları arasında işbirliği imkânlarının tesisi suretiyle ortak ticaret ve yatırım olanaklarının sağlanması,

– Türk sanayicileri için Letonya pazarında, diğer topluluk üyesi ülkelerdeki rakipleriyle eşit rekabet koşullarının yaratılması,

– Türkiye’nin AB’nin Ortak Dış Ticaret Politikasına uyum sağlaması,

– Türkiye menşeli ürünlerin menşe engeli olmaksızın AB, EFTA, Merkezî ve Doğu Avrupa ülkelerindeki üretim imkânlarından yararlanabilmesi ve bu pazarlarda işlenen nihaî ürünlerin söz konusu ülkelere tercihli ticaret rejimi çerçevesinde ihraç edilebilmesi,

amaçlanmaktadır.

Tasarı ile; Anayasanın 90 ıncı maddesi uyarınca, sözkonusu Anlaşmanın Türkiye Büyük Millet Meclisince onaylanmasının uygun bulunması öngörülmektedir.

Komisyonumuzda; tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmeleri ve Hükümet adına verilen tamamlayıcı açıklamaları takiben, tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmiştir.

Tasarının 1 ve 2 nci maddeleri ile yürürlük ve yürütmeye ilişkin 3 ve 4 üncü maddeleri aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, esas komisyon olan Dışişleri Komisyonuna havale edilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Metin Şahin	Mehmet Hanifi Tiryaki
	Antalya	Gaziantep
	Sözcü	Kâtip
	Nihat Gökbulut	Cafer Tufan Yazıcıoğlu
	Kırıkkale	Bartın
	Üye	Üye
	Sait Açba	Abdülkadir Akcan
	Afyon	Afyon
	Üye	Üye
	Gaffar Yakın	Ali Uzunırmak
	Afyon	Aydın
	Üye	Üye
	Zeki Ergezen	M. Altan Karapaşaoğlu
	Bitlis	Bursa
	Üye	Üye
	Recep Önal	Oğuz Tezmen
	Bursa	Bursa
	Üye	Üye
	Süleyman Coşkuner	Hakkı Duran
	Burdur	Çankırı
	Üye	Üye
	Mücahit Himoğlu	Aslan Polat
	Erzurum	Erzurum
	Üye	Üye
	Ramazan Gül	Aydın Ayaydın
	Isparta	İstanbul
	Üye	Üye
	Nesrin Nas	Masum Türker
	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye
	Hasan Metin	İlhami Yılmaz
	İzmir	Karabük
	Üye	Üye
	Zeki Ünal	Necdet Tekin
	Karaman	Kırklareli
	Üye	Üye
	Ali Gebeş	Mehmet Ali Yavuz
	Konya	Konya
	Üye	Üye
	Ahmet Derin	Süleyman Çelebi
	Kütahya	Mardin
	Üye	Üye
	Veysi Şahin	Cevat Ayhan
	Mardin	Sakarya
	Üye	Üye
	Ş. Ramis Savaş	Tarık Cengiz
	Sakarya	Samsun
	Üye	Üye
	Kemal Kabataş	Lütfi Ceylan
	Samsun	Tokat
	Üye	Üye
	Hasan Özgöbek	Bekir Gündoğan
	Uşak	Tunceli

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Dışişleri Komisyonu 22.7.1999

Esas No.: 1/355

Karar No.: 61

Türkiye Cumhuriyeti ile Letonya Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 21 Temmuz 1999 tarihli 9 uncu birleşiminde Dışişleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı temsilcileri ile Dış Ticaret Müsteşarlığı ve Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı yetkililerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

İki ülkenin Avrupa’daki ekonomik bütünleşme sürecine aktif bir şekilde katılımını ve dış ticaret politikalarını Avrupa Birliğinin ortak dış ticaret politikası ile uyumlu hale getirmelerini öngören Anlaşma GATT 1994 prensipleri doğrultusunda bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını hedeflemektedir.

Tasarı Komisyonumuzca uygun görülerek kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Kâmran İnan	B. Suat Çağlayan
	Van	İzmir
	Sözcü	Kâtip
	Mehmet Kaya	Mehmet Ali Bilici
	Kahramanmaraş	Adana
	Üye	Üye
	Ali Tekin	Müjdat Kayayerli
	Adana	Afyon
	Üye	Üye
	Nesrin Ünal	Teoman Özalp
	Antalya	Bursa
	Üye	Üye
	Hasan Erçelebi	M. Bedri İncetahtacı
	Denizli	Gaziantep
	Üye	Üye
	Mustafa Yaman	Azmi Ateş
	Giresun	İstanbul
	Üye	Üye
	Hüseyin Kansu	Rahmi Sezgin
	İstanbul	İzmir
	Üye	Üye
	Cevdet Akçalı	Basri Coşkun
	Kütahya	Malatya
	Üye	Üye
	M. Necati Çetinkaya	Birol Büyüköztürk
	Manisa	Osmaniye

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE LETONYA CUMHURİYETİ ARASINDA SERBEST TİCARET ANLAŞMASININ ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR

MADDE 1. – 16.6.1998 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Letonya Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Anlaşması”nın onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Söz konusu Anlaşmaya ekli cetvellerde değişiklik yapmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

MADDE 3. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
 

	Mesut Yılmaz
	Başbakan
	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Millî Sav. Bak. ve Başb. Yrd.
	B. Ecevit	İ. Sezgin
	Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı
	A. Andican	H. Özkan
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Y. Seçkiner	I. Saygın
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. Dr. H. S. Türk	Prof. Dr. S. Yıldırım
	Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı
	İ. Gürdal	M. Gürdere
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. Dr. Ş. Gürel	Prof. Dr. A. Andican
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Dr. I. Çelebi	M. Yılmaz
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.
	R. Şahin	E. Aşık
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	C. Kavak	E. Aşık
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	R. K. Yücelen	H. Gemici
	Devlet Bakanı	Adalet Bakanı
	M. Batallı	H. Denizkurdu
	İçişleri Bakanı	Dışişleri Bakanı
	K. Aktaş	İ. Cem
	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı
	Z. Temizel	H. Uluğbay
	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı
	Y. Topçu	H. İ. Özsoy
	Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı
	A. A. Denizolgun	M. Taşar
	Çalışma ve Sos. Güv. Bak.	Sanayi ve Ticaret Bakanı
	Prof. Dr. N. Çağan	Y. Erez
	Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı	Kültür Bakanı
	M. C. Ersümer	İ. Talay
	TurizmBakanı	Orman Bakanı
	İ. Gürdal	E. Taranoğlu
		Çevre Bakanı
		Dr. İ. Aykut

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE LETONYA CUMHURİYETİ ARASINDA SERBEST TİCARET ANLAŞMASININ ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 4. – Tasarının 4 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.