Türkiye’de İrtibat Ofisinin Kurulmasına İlişkin Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Bölge Ofisi ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Yapılan Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı ve Dışişleri

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 16.8.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.11/101-1496/3974

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 22.7.1999 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye’de İrtibat Ofisinin Kurulmasına İlişkin Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Bölge Ofisi ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Yapılan Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

Türkiye Cumhuriyeti 9 Haziran 1949 tarih ve 5062 sayılı Kanunla, temel amacı “insanların mümkün olan en üst sağlık düzeyine ulaşmaları” olan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Anayasasını onaylayarak bu örgüte üye olmuştur.

Türkiye’nin DSÖ Genel Merkezi, Avrupa Bölge Ofisi ve diğer Bölge Ofisleriyle olan ilişkilerinin koordine edilmesi, projelerin sağlıklı biçimde yürütülmesi ve daha verimli sonuçlar alınabilmesi amacıyla 1959 yılında DSÖ Türkiye Temsilciliği kurulmuştur.

Bilindiği üzere, son yıllarda Birleşmiş Milletler ve bağlı kuruluşları bir reform sürecine girmiş, bu çerçevede Birleşmiş Milletlerin bir ihtisas kuruluşu olan DSÖ de yeniden yapılanma gayretleri içine girmiştir. Bu meyanda, çeşitli ülkelerdeki DSÖ temsilciliklerinin durumu ele alınmış ve birçok ülkede temsilcilikler kapatılarak İrtibat Ofisine dönüştürülmüştür. Bu değişimin gerekçesi, ülkelerin içinde ikili ilişkileri yürütebilecek yeterli sayıda nitelikli personelin yetişmiş olması ve ülkelerin belirli bir kalkınmışlık düzeyine erişmiş olmalarıdır.

DSÖ 1998 yılında Türkiye’deki Temsilciliğini İrtibat Ofisine dönüştürme kararı almış, Hükümetimiz ile DSÖ’nün karşılıklı müzakereleri sonucunda, Türkiye’de bir İrtibat Ofisi kurulmasına ilişkin anlaşma 10 Mayıs 1999 tarihinde Kopenhag Büyükelçimiz Turan Moralı ile DSÖ Avrupa Bölge Direktörü Dr. Jo Eirik Aswall tarafından imzalanmıştır.

Anlaşmanın akdini müteakip DSÖ İrtibat Ofisinin başına bir Türk görevli getirilecek ve Ofis faaliyetlerine başlayacaktır. Ülkemiz ile DSÖ arasındaki işbirliğini geliştirmek, projelerin sağlıklı biçimde yürütülmesini sağlamak bakımından İrtibat Ofisinin bir an evvel faaliyete geçmesinin ve buna hukukî dayanak teşkil edecek anlaşmanın makul bir süre içerisinde onaylanmasının önem taşıdığı düşünülmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti 9 Haziran 1949 tarih ve 5062 sayılı Kanunla, temel amacı “insanların mümkün olan en üst sağlık düzeyine ulaşmaları” olan Dünya Sağlık Teşkilâtı (DST) anasözleşmesini onaylayarak bu örgüte üye olmuştur.

Türkiye’nin DST Genel Merkezi, Avrupa Bölge Ofisi ve diğer bölge ofisleriyle olan ilişkilerinin koordine edilmesi, projelerin sağlıklı biçimde yürütülmesi ve daha verimli sonuçlar alınabilmesi amacıyla 1959 yılında DST Türkiye Temsilciliği kurulmuştur.

Bilindiği üzere, son yıllarda Birleşmiş Milletler ve bağlı kuruluşları bir reform sürecine girmiş, bu çerçevede Birleşmiş Milletler’in bir ihtisas kuruluşu olan DST de yeniden yapılanma gayretleri içine girmiştir. Bu meyanda, çeşitli ülkelerdeki DST temsilciliklerinin durumu ele alınmış ve birçok ülkede temsilcilikler kapatılarak irtibat ofisine dönüştürülmüştür. Bu değişimin gerekçesi, ülkelerin içinde ikili ilişkileri yürütebilecek yeterli sayıda nitelikli personelin yetişmiş olması ve ülkelerin belirli bir kalkınmışlık düzeyine erişmiş olmalarıdır.

DST 1998 yılında Türkiye’deki Temsilciliğini İrtibat Ofisine dönüştürme kararı almış, Hükümetimiz ile DST’nın karşılıklı müzakereleri sonucunda, Türkiye’de bir İrtibat Ofisi kurulmasına ilişkin anlaşma 10 Mayıs 1999 tarihinde imzalanmıştır.

Anlaşmanın akdini müteakip DST İrtibat Ofisinin başına bir Türk görevli getirilecek ve ofis faaliyetlerine başlayacaktır. Ülkemiz ile DST arasındaki işbirliğini geliştirmek, projelerin sağlıklı biçimde yürütülmesini sağlamak bakımından İrtibat Ofisinin bir an evvel faaliyete geçmesinin ve buna hukukî dayanak teşkil edecek anlaşmanın makul bir süre içerisinde onaylanmasının önem taşıdığı düşünülmektedir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Dışişleri Komisyonu 12.10.1999 Esas No. : 1/520 Karar No. : 114

Türkiye’de İrtibat Ofisinin Kurulmasına İlişkin Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Bölge Ofisi ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Yapılan Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 7 Ekim 1999 tarihli 15 inci birleşiminde Dışişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

Birleşmiş Milletler’in bir ihtisas kuruluşu olan Dünya Sağlık Teşkilâtı’nın, yeniden yapılanması sonucu, birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’deki temsilciliğini, irtibat ofisine dönüştürmesini sağlayan Anlaşma Komisyonumuzca uygun görülmüş ve Tasarı gerekçede yapılan değişikliklerle kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Kâmran İnan	B. Suat Çağlayan
	Van	İzmir
	Sözcü	Kâtip
	Mehmet Kaya	Mehmet Ali Bilici
	Kahramanmaraş	Adana
	Üye	Üye
	Ali Tekin	Müjdat Kayayerli
	Adana	Afyon
	Üye	Üye
	Nesrin Ünal	Agâh Oktay Güner
	Antalya	Balıkesir
	Üye	Üye
	Teoman Özalp	Hasan Erçelebi
	Bursa	Denizli
	Üye	Üye
	Mahmut Erdir	Mustafa Yaman
	Eskişehir	Giresun
	Üye	Üye
	Ayfer Yılmaz	Osman Yumakoğulları
	İçel	İstanbul
	Üye	Üye
	Rahmi Sezgin	M. Necati Çetinkaya
	İzmir	Manisa
	Üye
	M. Cengiz Güleç
	Sıvas

 
 
 

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE’DE İRTİBAT OFİSİNİN KURULMASINA İLİŞKİN DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ, AVRUPA BÖLGE OFİSİ VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA YAPILAN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. — 1. — 10 Mayıs 1999 tarihinde Kopenhag’da imzalanan “Türkiye’de İrtibat Ofisinin Kurulmasına İlişkin Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Bölge Ofisi ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Yapılan Anlaşma”nın onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL
ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE’DE İRTİBAT OFİSİNİN KURULMASINA İLİŞKİN DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ, AVRUPA BÖLGE OFİSİ VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA YAPILAN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. — Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.
 
 
 
 

MADDE 2. — Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.

MADDE 3. — Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.
 

	Bülent Ecevit
	Dev. Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı ve Başb. Yrd.
	D. Bahçeli	H. H. Özkan	M. C. Ersümer
	Devlet Bakanı	DevletBakanı	DevletBakanı
	R. Önal	Prof. Dr. T. Toskay	M. Keçeciler
	DevletBakanı	DevletBakanı	DevletBakanı
	Prof. Dr. Ş. S. Gürel	S. Somuncuoğlu	Y. Yalova
	Devlet Bakanı	DevletBakanı	Devlet Bakanı
	M. Yılmaz	Prof. Dr. R. Mirzaoğlu	R. K. Yücelen
	DevletBakanı	DevletBakanı	DevletBakanı
	H. Gemici	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	E. S. Gaydalı
	DevletBakanı	DevletBakanı	DevletBakanı
	F. Ünlü	Prof. Dr. A. Çay	M. A. İrtemçelik
	Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
	Prof. Dr. H. S. Türk	S. Çakmakoğlu	S. Tantan
	Dışişleri Bakanı	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı
	İ. Cem	S. Oral	M. Bostancıoğlu
	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı
	K. Aydın	Doç. Dr. O. Durmuş	Prof. Dr. E. Öksüz
	Tarım ve Köyişleri Bakanı V.	Çalışma ve Sosyal Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı
	A. K. Tanrıkulu	Y. Okuyan	A. K. Tanrıkulu
	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı	Orman Bakanı
	M. İ. Talay	E. Mumcu	Prof. Dr. N. Çağan
		Çevre Bakanı
		F. Aytekin

İmzalayanlar :
 

	Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Adına	10.5.1999
	İmza	Tarih
	İsim Turan Moralı	Unvan : Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçisi
	DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Adına	10.5.1999
	İmza	Tarih
	İsim Dr. J. E. Asvall	Unvan : Bölge Direktörü

Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Bölge Ofisi (bundan böyle ayrıca “DSÖ” olarak geçecektir) ve;

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti (bundan böyle ayrıca “Hükümet” olarak geçecektir).

Ankara’daki DSÖ Türkiye Ülke Temsilcisi Ofisi’nin mevcudiyetinin Ağustos 1998’e kadar sürmesi ve Türkiye’deki DSÖ faaliyetlerinin bundan böyle İrtibat Ofisi aracılığıyla sürdürülmesine karar verildiği hatırlatılarak;

Teknik danışma işbirliği ile ilgili Birleşmiş Milletler ve DSÖ kararlarına işlerlik kazandırmak,

19 Ekim 1950’de Hükümet ve DSÖ arasında imzalanan “Temel Anlaşma”yı yeniden onaylayarak,

Tarafların karşılıklı sorumluluklarının, dostane bir işbirliği içinde yerine getirileceğini bildirerek,

Bütçe kısıtlamalarına ve mevcut fonlara bağlı olarak DSÖ, Ankara’da, Ulusal Yetkili Memur ve İdarî Asistan’dan oluşan bir İrtibat Ofisi kuracaktır.

İrtibat Ofisi, her nereye kurulursa kurulsun, DSÖ’nün bir ofisi olup, ulusal idarenin bir parçası olarak sayılmayacaktır. Aksi bir durum kabul edilmediği sürece, İrtibat Ofisi aşağıdaki amaçlar doğrultusunda kurulacaktır :

a) Türkiye’de DSÖ sağlık programlarının yürütülmesini desteklemek;

b) Sağlık alanında, etkili uluslararası işbirliğini geliştirmek;

c) Türkiye’de DSÖ kaynaklarının harekete geçirilmesi için bir yerel odak nokta olarak çalışmak;

d) DSÖ doküman ve yayınlarının Türkiye’de sağlanmasını ve bu yayınlara ulaşılabilmesini sağlamak.

İrtibat Ofisi, Ankara, Atatürk Bulvarı 197 no.lu BM Binasında kurulmakta olup, DSÖ aşağıdakileri sağlamakla yükümlüdür :

a) Ulusal Yetkili Memurlara uygulanan BMyerel oranları doğrultusunda; tüm gün çalışan İrtibat Memuru için maaş ve ödenek;

b) Genel Hizmet çalışanlarına uygulanan BM yerel oranları doğrultusunda; tüm gün çalışan İdarî Yardımcı için maaş ve ödenek;

c) Giderleri karşılamak üzere destek sağlamak;

d) DSÖ tarafından istenilen iş yolculuklarında, İrtibat Ofisi çalışanlarının seyahat masrafları (harcırah dahil);

e) Ofis mekanının sağlanması ve bakımı, telefon hatları, e-mail’e erişim; telefaks hizmetleri masrafları; telefon ve posta fatura masrafları.

Türk Hükümeti ve DSÖ’nün; İrtibat Ofisi’nin, BM Binası dışında başka bir yerde kurulmasını kararlaştırmaları durumunda Hükümet aşağıda belirtilen masrafları karşılamakla yükümlü olacaktır :

• Ofis mekanının sağlanması ve bakımı, ofis mobilyası, telefon hatları, e-mail’e erişim; telefaks hizmetleri masrafları; telefon ve posta fatura masrafları.

• Gerek faturaya istinaden gerek faturasız diğer işletme giderleri.

DSÖ Ofisi olarak, İrtibat Ofisi; tüzel bir kişiliğe ve aşağıda belirtilenleri yerine getirmeye muktedir olacaktır :

a) Sözleşme yapmak

b)Taşınır ya da taşınmaz malların edinilmesi ve elden çıkarılması

c) Yasal işlemler yapmak

İrtibat Ofisi, bu ofisin mal ve mülklerinin; her nereye kurulursa kurulsun ve kim tarafından yönetilirse yönetilsin; DSÖ Genel Direktörü’nün, dokunulmazlıktan feragat edildiğini belirttiği özel durumlar dışında, her türlü yasal işleme ilişkin dokunulmazlıktan yararlanacaktır. Ancak bu, dokunulmazlıktan feragat etmenin, herhangi bir yürütmeye ilişkin tedbire bağlı olmayacağı anlamına gelmektedir.

İrtibat Ofisi’nin bina ve müştemilatının dokunulmazlığı olacaktır. İrtibat Ofisi’nin mal ve mülkleri, her nereye kurulursa kurulsun ve kim tarafından yönetilirse yönetilsin, araştırma, resmen el koyma istimlak ve icraî, idarî, yargısal veya yasamaya ilişkin herhangi diğer bir müdaheleden muaf olacaktır.

İrtibat Ofisi’nin arşivleri ve genel olarak Ofis’e ait ya da Ofis tarafından muhafaza edilen bütün dokümanlara nerede bulundurulursa bulundurulsun dokunulmaz.

Malî denetimler tarafından kısıtlanmaksızın, herhangi bir düzenleme veya borcun ertelenmesi;

a) İrtibat Ofisi her türlü fonları tutabilecek ve hesapları herhangi bir para biriminde işletebilecektir :

b) İrtibat Ofisi senet, madeni para, para birimi ve teminatlarını bir ülkeden diğer bir ülkeye veya herhangi bir ülke içinde serbestçe transfer edebilecek ve sahip olduğu herhangi bir para birimini diğer bir para birimine çevirebilecektir.

İrtibat Ofisi, genel bir kural olarak, taşınır ve taşınmaz malların satışında ödenen paranın bir miktarı olarak vergilerden ve fonlardan muafiyeti talep etmeyecektir. Yine de, İrtibat Ofisi bu tür vergi ve gümrüklerin konduğu veya konabileceği resmî kullanım için malların önemli miktarlarda satın alımlar yaptığı zaman, Hükümet, mümkün olduğunca vergi veya gümrüğün miktarını iade etmek ve feragat etmek için uygun düzenlemeleri yapacaktır.

İrtibat Ofisi’nin varlıkları, geliri ve diğer mülkiyeti :

a) Doğrudan alınan bütün vergilerden muaf olacaktır; ancak İrtibat Ofisi, gerçekte kamu kullanımı hizmetleri tutarından daha fazla olmayan vergiden muafiyet için istekte bulunamayacaktır.

b) İrtibat Ofisi’nin resmî kullanımı için ihraç veya ithal ettiği maddelerin ihraç ve ithaline konan yasaklar, kısıtlamalar ve gümrük vergilerinden muaf tutulacaktır; ancak Hükümetle anlaşmaya varılan şartlar hariç bu tür muafiyet altında ithal edilen maddeler Türkiye’de satılmayacaktır.

c) Yayınları ile ilgili olarak ihracata ve ithalata konan vergiler, yasaklar ve sınırlamalardan muaf tutulacaktır.

İrtibat Ofisi resmî haberleşmesi için, posta, elektrik, telgraf, radyo-gram, tele-fotograf, telefon ve diğer haberleşmeler üzerine konan öncelikler, oranlar ve vergilerle basın ve radyoya bilgi aktarımı için basın tarifesi konusunda Türk Hükümeti tarafından diplomatik görevlilere tanınandan daha az olmamak üzere, aynı muameleye tabi tutulacaktır.

İrtibat Ofisi’nin resmî haberleşme ve diğer resmî iletişimine sansür uygulanmayacaktır.

İrtibat Ofisi Personeli :

a) DSÖ üye personeli olacak ve DSÖ personel yönetmeliği ve kurallarına tabi olacaktır.

b)Yerel olarak görevlendirileceklerdir.

c) Resmî görevleri çerçevesinde sözlü ya da yazılı ve tüm yaptıkları eylemlerle ilgili yasal işlemden muaf olacaklardır. Görevlerini yerine getirirken sözlü ya da yazılı ve yaptıkları tüm eylemlerle ilgili yasal işlemden muafiyet, ilgili kişiler bu görevleri artık yerine getirmiyor olsalar bile devam edecektir.

d) DSÖ tarafından kendilerine ödenen maaş ve ücretlere ilişkin vergi muafiyetinden yararlanacaklardır.

Ancak, bu muafiyet, Türk vatandaşlarına uygulanmayacaktır.

Bu Anlaşmada tanımlanan ayrıcalıklar ve dokunulmazlıklar sadece DSÖ’nün ilgili memurlarına verilecek ve bu kişilerin kişisel menfaatleri için tanınmayacaktır. DSÖ, kendi düşüncesinde, dokunulmazlığın yargı yolunu engelleyeceği ve muafiyetten, DSÖ’nün menfaatlerinden önyargısız olarak feragat edilebildiği durumlarda, herhangi bir görevlinin dokunulmazlığından vazgeçme hak ve görevine sahip olacaktır. DSÖ, bu anlaşmada bahsedilen ayrıcalıklar, dokunulmazlıklar ve olanaklarla ilgili olarak; uygun idarî yargının kolaylaştırılması, polis yönetmeliğinin uygulanmasının sağlanması ve herhangi bir kötüye kullanma olayının önlenmesi amacıyla Türkiye’deki ilgili yetkililer ile her zaman işbirliği yapacaktır.

İrtibat Ofisi Personeli, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri ile DSÖ’nün yetkili otoriteleri arasında yapılmış idarî düzenlemeler gereğince Birleşmiş Milletler Sınırlardan Özel Geçiş Kartını kullanmaya yetkili olacaktır.

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İrtibat Ofisi personeline seyahat belgesi olarak çıkarılan Birleşmiş Milletler Sınırlardan Özel Geçiş Kartını tanıyacak ve kabul edecektir.

Hükümet ve DSÖ arasında, bu anlaşmanın yorumlanması veya uygulanmasından kaynaklanan ve görüşmelerle çözümlenmeyen farklılıklar; tarafların herhangi bir özel durumda başka bir çözüm modeline başvurmayı kararlaştırmadıkları sürece, her iki taraftan biri tarafından, ilki Hükümet, ikincisi DSÖ Genel Direktörü ve üçüncüsü Uluslararası Adalet Divanı Başkanı tarafından belirlenecek üç hakem Kuruluna sunulacaktır. Hakem Kurulu, Daimi Hakem Divanı’nın ilgili prosedür kurallarına başvuracaktır. Taraflar, neticede Kurulun kararını kabul edeceklerdir.

Mevcut Anlaşma :

a) Taraflarca imzalanacak ve Türk Hükümeti’nin, Avrupa Bölge Direktörüne yazılı olarak, istenilen yapısal prosedürlerin tamamlandığını bildirmesinden sonra yürürlüğe girecektir.

b) 2 yıl sürecince yürürlükte kalacak ve bu 2 yılın bitiminden en az 6 ay önce, her iki tarafın Anlaşmaya son verdiklerini yazılı olarak belirtmediği sürece, Anlaşma otomatik olarak iki yıl daha uzatılacaktır.

c) Her bir tarafın isteği üzerine tekrar gözden geçirilebilir. Bu durumda iki taraf da, yapılacak değişikliklerle ilgili birbirine danışacaktır. Değişiklikler yazılı olarak kararlaştırılacaktır. Tarafların uzlaşmaya varamamaları durumunda, tarafların birbirine yazılı olarak 6 aylık bildirimde bulunmaları suretiyle, taraflar Anlaşmaya son verebilirler.

d) Anlaşmaya son verilmesi durumunda ve gerekirse, İrtibat Ofisi’nin, fonların transferinin sistemli olarak kapatılması ve ofisin mal ve mülklerinin elden çıkarılmasına olanak vermek üzere yürürlükte kalacaktır.

İrtibat Ofisi’nin kapanması durumunda, DSÖ, eğer uygulanabilirse ve yerinde duruyorsa, İrtibat Ofisi’nin kapanması sırasında, ofis alanı, ekipman ve mobilyayı Hükümete geri verecektir.

Bu Anlaşma Kopenhag’da 10 Mayıs 1999 tarihinde hazırlanarak imzalanmıştır.
 

	Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Adına	Dünya Sağlık Örgütü Adına
	İsim Turan MORALI	İsim Dr. J. E. ASVALL