T.B.M.M. (S. Sayısı : 385)
Danıştay Kanununda ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Bağlı Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Adalet ve Plan ve Bütçe
Komisyonları Raporları (1/483)
T.C.
Başbakanlık
Kanunlar ve Kararlar 5.7.1999
Genel Müdürlüğü
Sayı : B.02.0.KKG/196-342/2895
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.
Gereğini arz ederim.
Bülent Ecevit
Başbakan
1/835 Danıştay Kanununda ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Bağlı Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
T.C.
Başbakanlık
Kanunlar ve Kararlar 23.10.1998
Genel Müdürlüğü
Sayı : B.02.0.KKG/101-623/6041
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 15.10.1998 tarihinde kararlaştırılan “Danıştay Kanununda ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Bağlı Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Mesut Yılmaz
Başbakan
GENEL GEREKÇE
1994-1997 yılları arasında Danıştay
dava dairelerine yıllar itibariyle, önceki yıldan devreden, yıl içinde
açılan ve karara bağlanan dosyalarla bir sonraki yıla devredilen dosyaların
durumunu gösteren 4 yıllık iş çizelgesi aşağıya çıkarılmıştır.
Bir Önceki | Yıl İçinde | ||||
Yıldan | Yıl İçinde | Karara | Sonraki Yıla | ||
Yılı | Devreden | Gelen | Bağlanan | Devredilen | |
1994 | 42242 | 52315 | 48551 | 46006 | |
1995 | 46006 | 58452 | 51359 | 53099 | |
1996 | 53099 | 58015 | 55362 | 55752 | |
1997 | 55752 | 56750 | 52083 | 60419 |
İstatistikte görüldüğü gibi Danıştay, tam kapasitesini kullanarak çalışmasına karşın, mevcut dosya sayısında sürekli bir artış gözlemlenmektedir. Dava dairelerinin herbirinin bir yılda sonuçlandırabileceği normal dosya sayısı 3 000-3 500 civarında iken, bazı dava dairelerinde dosya sayısı 10 000’in üzerine çıkmıştır. Bu durum, dairelerde açılan bir davanın ortalama 2-3 yıl arasında ancak sonuçlanabileceğini göstermektedir.
Bu iş yoğunluğu, adaletin özünü etkileyecek boyutta gecikmelere neden olduğundan, acilen çözüm yollarının aranmasını gerektirmiş ve bir kısım yasal değişikliklerin yapılmasını zorunlu hale getirmiştir.
Başta, Danıştay üye seçimi konusu yeniden düzenlenerek; Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca yapılacak seçim öncesi üç katı adayın Danıştay Genel Kurulu tarafından belirlenmesi suretiyle, meslekde temayüz etmiş, Danıştayın çalışmalarına katkıda bulunacak nitelikte hâkim ve savcıların seçiminin sağlanması amacıyla 9 uncu maddede değişiklik yapılmıştır. Öte yandan, İdarî ve Vergi Dava Daireleri Genel Kurullarının oluşumları değiştirilerek işleyişleri daha verimli hale getirilmiş, Danıştayda ilk derecede incelenen ve emsalleri idarî mahkemelerde görülen bir kısım uyuşmazlıkların idarî mahkemelerde çözümlenmesi öngörülmüştür. Ayrıca, iş durumu gözönünde bulundurularak iki yeni daire kurulması uygun görülmüştür.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. – Anayasanın 155 inci maddesinin üçüncü fıkrasında, “Danıştay üyelerinin dörtte üçü, birinci sınıf idarî yardı hâkim ve savcıları ile bu meslekten sayılanlar arasında Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu; dörtte biri, nitelikleri kanunda belirtilen görevliler arasından Cumhurbaşkanı; tarafından seçilir.” Aynı maddenin beşinci fıkrasında da, “Danıştay’ın kuruluşu, işleyişi, başkan, başsavcı, başkanvekilleri, daire başkanları ile üyelerinin nitelikleri ve seçim usulleri, idarî yargının özelliği, mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre kanunla düzenlenir” denilmek suretiyle, üyelerin nitelik ve seçim usulünün düzenlenmesi kanuna bırakılmıştır.
Anayasamızın yukarıda belirtilen hükümlerine karşın, 2575 sayılı Danıştay Kanununun 9 uncu maddesinde yer alan düzenlemede, Danıştay üyeliği için yapılacak seçimde Danıştayın katkısı öngörülmemiş, bu konuda yetki sadece Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna tanınmış bulunmaktadır. Oysa, 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun 5 inci maddesine göre, bütün idarî mahkemelerin yargı denetimi ve gözetimi Danıştay tarafından yapılmaktadır. Aynı Kanunun 28 inci maddesinde belirtildiği üzere, Danıştay daireleri yapılan temyiz incelemeleri nedeniyle, karar veren hâkimler hakkında not vererek bu hâkimlerin bilgi, beceri ve liyakatleri konusunda değerlendirme yapma imkânına sahip bulunmaktadırlar.
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Adalet Bakanının başkanlığında Adalet Bakanlığı müsteşarı, üç Yargıtay üyesi ve iki Danıştay üyesi olmak üzere yedi kişiden oluşmakta ve Danıştay üyeliği seçimi salt çoğunlukla (dört üyenin oyuyla) yapılabilmektedir. Kurulca Danıştay üyeliklerine yapılan seçimler, Kurulun belirtilen yapısı nedeniyle, basında ve kamu oyunda tartışmalara sebep olmakta ve bu durum yüksek yargı organı olan Danıştayın çalışma arzu ve ortamını olumsuz şekilde etkilemektedir. Bu tartışmalara meydan verilmemesi için Danıştayın kendi üyelerinin seçiminde, söz sahibi olabilmesi gerekmektedir.
Esasen, Anayasa kuralları incelendiğinde, bu tür seçimlerde kurumlarınca aday gösterme usulü ya doğrudan Anayasaca düzenlenmiş ya da düzenlenmesi kanunlara bırakılarak, genellikle seçilecek kişi sayısının bir kaç katı aday belirlenmesi yönteminin benimsendiği görülmektedir. Örneğin, Anayasanın 130 uncu maddesinde, Danıştayla ilgili 155 inci maddede olduğu gibi, “Kanunun belirlediği usul ve esaslara göre; rektörler Cumhurbaşkanınca, dekanlar ise Yükseköğretim Kurulunca seçilir ve atanır” denilmek suretiyle aday gösterme yönteminin düzenlenmesi kanuna bırakılmış; 2547 sayılı Kanunla da aday belirleme yetki ve görevi üniversite kurullarına verilmiştir.
Danıştay üye adaylarının, Danıştay Genel Kurulu tarafından belirlenmesi; bu konudaki subjektif değerlendirmeleri engelleyeceği gibi, Anayasada öngörülen “idarî yargının özelliği” ve “mahkemelerin bağımsızlığı” ilkelerinin gerçekleşmesinde olumlu katkı sağlayacaktır.
Madde 2. – Danıştaydaki iş birikiminin önlenmesi ve uyuşmazlıkların süratle sonuçlandırılması amacıyla iki yeni daire daha kurulması öngörüldüğünden, Danıştay Kanununun 13 üncü maddesinin (1) numaralı fıkrası değiştirilmektedir.
Madde 3. – Bu madde ile Danıştay Kanununun 17 nci maddesinin değiştirilmesi suretiyle, İdarî Dava Daireleri ve Vergi Dava Daireleri Genel Kurullarının oluşumu yeniden düzenlenmiş, geniş kurulların çalışma güçlükleri göz önünde bulundurularak, sabit ve az sayıda üyeden oluşan kurulların meydana getirilmesi amaçlanmıştır. Bu suretle, mevcut düzenlemeye göre toplanma ve görüşme yeter sayıları ondokuz ile otuzbir arasında değişen bu kurulların, her defasında değişik sayıda oluşmasının yarattığı güçlükler giderilerek, daha verimli ve istikrarlı çalışmaları sağlanacaktır.
Madde 4. – Danıştay Kanununun 24 üncü maddesinde, Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak göreceği davalar düzenlenmektedir. Doğrudan Danıştaya açılan bu tür davalar, öncelikle konularına göre idarî ve vergi dava dairelerinde tekemmül ettirildikten sonra karara bağlanmakta, bu kararlara karşı da temyizen İdarî ve Vergi Dava Daireleri Genel Kurullarınca incelenip sonuçlandırılmaktadır. Bugünkü idarî yargı sistemi 1982 yılında ilk kez kurulduğunda, 24 üncü madde ile Danıştaya ilk derece mahkemesi sıfatıyla bakacağı oldukça fazla sayıda uyuşmazlık bırakılmıştır. Bunun sebebi, yeni kurulan idare ve vergi mahkemelerinin nispeten önemli sayılan kimi idarî uyuşmazlıkların çözümünde, yeterli deneyime sahip olmamalarıydı. O tarihten bugüne kadar geçen 16 yıl gibi uzun zaman zarfında, idare ve vergi mahkemeleri, idarenin hukuka uygunluğunun denetiminde, yeterince deneyim sahibi olmuş bulunmaktadırlar. Bu nedenle, 24 üncü maddede yazılı uyuşmazlıkların bir çoğunun ilk derece mahkemesi olarak Danıştayın görev alanından çıkarılarak idare ve vergi mahkemelerin görev alanına dahil edilmesinde, Danıştayın temyiz mercii sıfatına uygun bir şekilde faaliyet gösterebilmesi bakımından gereklilik vardır.
Madde, Danıştaya bu olanağı sağlamak amacıyla yeniden düzenlenmiştir. Bununla birlikte; 24 üncü maddede yazılı uyuşmazlıkların tümünün ilk derece idarî yargı yerlerine devri yapılmamış; taşıdıkları önem dolayısıyla bir kısmının devri, ileride yapılacak değerlendirmelere bırakılmıştır.
Madde 5. – Bu Kanun değişikliğiyle iki yeni daire kurulması öngörüldüğünden, Danıştay Kanununun 26 ncı maddesi buna uygun olarak değiştirilmiştir.
Madde 6. – Yeni kurulacak olan iki dairenin görevleri belirlenmektedir.
Bugün Danıştayda, “kamu görevlilerine ilişkin davalar”ı görmekle iki daire görevli olmasına rağmen, bu davalardaki artışı bu iki daire karşılayamamakta, Başkanlık Kurulu kararıyla bu davaların bir bölümü, diğer iki dava dairesine verilmiş bulunmaktadır. Bugün 6 000’in üzerinde olan bu davaların, söz konusu iki dairedeki dosya sayısının 10 000’in üzerine çıkmasına neden olduğu görülmektedir. Kamu görevlilerine ilişkin bu davaların 8 ve 10 uncu dairelerden alınarak yeni kurulacak bir daireye verilmesi suretiyle, dairelerin daha süratli ve verimli çalışması sağlanmış olacaktır. Bu konudaki işlerin azalması halinde yeni dairelere Başkanlık Kurulu kararlarıyla yeni işler verilmesi de mümkün bulunmaktadır.
Diğer taraftan, Danıştayda görülmesi gereken tüketicinin korunması, rekabetin korunması, özelleştirme ve yap-işlet-devret mevzuatından kaynaklanan davalar diğer idarî davalardan farklı teknik özellikler göstermektedir. Söz konusu davaların bu konularda uzmanlaşmış bir dairede görülmesinde yarar bulunmaktadır. Kurulması öngörülen dairelerden birinin bu işlerle görevlendirilmesi uygun görülmüştür.
Madde 7. – Danıştay Kanununa eklenen geçici madde ile Danıştayın ihtiyaç duyduğu tetkik hâkimi kadrolarına, alt derece mahkemelerde beş yılını doldurmamış olanlar arasından tetkik hâkimi atanabilmesi amaçlanmaktadır. Stajlarını yeni tamamlamış idarî yargı hâkimleri ile idarî mahkemelerde bulunup beş hizmet yılını doldurmamış başarılı hâkimlerin Danıştaya atanabilmelerinin belirli bir süre daha uygulanması uygun olacaktır. Esasen, aynı imkân 3825 sayılı Kanunla tanınmış, ancak bu konuda öngörülen süre 13.7.1997 tarihinde sona ermiştir.
Madde 8. – Danıştayda mevcut işyükünün azaltılması ve bundan böyle uyuşmazlıkların süratle sonuçlandırılması açısından iki yeni daire daha kurulması öngörülmüş bulunmaktadır. Yeni kurulacak olan daire ihtiyacı için asgari 12 üye kadrosu olması zorunlu bulunmaktadır. Kaldı ki Danıştay üyelerinin daire kurulları yanında faaliyet gösteren idarî ve vergi dava daireleri genel kurullarına katılmaları da söz konusu olmaktadır. Ayrıca, Anayasa gereği bazı üyeler, Uyuşmazlık Mahkemesi, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ile Yüksek Seçim Kuruluna asıl ve yedek üye olarak katılmak durumundadırlar. Bunlar dışında üyelerin zaman zaman yurt içi ve yurt dışı kongre, konferans, seminer ve benzeri bilimsel toplantılara katılmaları söz konusu olmakta, bunlara kişisel mazeretler de eklenince daire ve kurullarda karar için yeterli sayıyı sağlamak mümkün olamamaktadır.
Bu nedenle; arzu edilen sürat ve verimliliğin sağlanması, daha uygun bir çalışma ortamının yaratılabilmesi için asgari 12 üye kadrosunun ihdası öngörülmektedir. Keza, işyükü nedeniyle savcı ve tetkik hâkimi ihtiyacını karşılamak amacıyla, savcı ve tetkik hâkimi kadrosunun genişletilmesi ve kurulması öngörülen dairelerin kalem hizmetlerinin yürütülmesi için (I) sayılı cetvelde belirtilen sayıda görevli kadrosu ihdası gerekli görülmektedir.
Geçici Madde – Bu Kanunla idare mahkemelerinin görevleri kapsamında alınan ve halen Danıştayda bulunan uyuşmazlık dosyalarının Danıştay tarafından sonuçlandırılması öngörülmüştür.
Madde 9. – Yürürlük maddesidir.
Madde 10. – Yürütme maddesidir.
Adalet Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi | ||
Adalet Komisyonu | ||
Esas No. : 1/483 | ||
Karar No. : 23 | 2.3.2000 |
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Komisyonumuzun 17.2.2000 tarihli 23 üncü birleşiminde geneli üzerinde görüşmeleri tamamlanarak maddelerine geçilmesi kabul edilen ancak, maddelerin ayrıntılı bir biçimde incelenerek, gerekirse yeniden düzenlenmesi amacıyla, Komisyona verilen önergelerle birlikte Alt Komisyona havale edilen, Danıştay Kanununda ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Bağlı Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, Adalet Bakanı Sayın Prof. Dr. Hikmet Sami Türk’ün, Adalet ve Maliye Bakanlıkları ile Danıştay Başkanlığı temsilcilerinin de katılmalarıyla ve Alt Komisyonun hazırladığı metin esas alınarak Komisyonumuzun 2.3.2000 tarihli 25 inci birleşiminde incelenip görüşülmüş ve tasarı üzerindeki kabul ilave ve değişiklikler sırasıyla aşağıda açıklanmıştır.
Tasarının çerçeve 1 inci maddesiyle Danıştay Kanununun, Danıştaya üye seçimini düzenleyen 9 uncu maddesinin değiştirilmesi öngörülmektedir. Danıştaya ve Yargıtaya üye seçiminin birbirine paralellik arzetmesi nedeniyle konunun birlikte ele alınmasının uygun olacağı düşünülerek, Tasarının 1 inci maddesi metinden çıkarılmıştır.
Tasarının çerçeve 2 nci maddesiyle değiştirilmesi öngörülen Danıştay Kanununun 13 üncü maddesinin (1) numaralı fıkrasında yapılan değişiklikle, iki yeni daire kurulması öngörülmektedir. Komisyonumuz, iki yeni daire kurulması yerine Başbakanlık Kurulunun, iş yoğunluğunu dikkate alarak, daireler arasında iş dağılımı yapmasının daha doğru olacağı görüşüyle, Tasarının 2 nci maddesinin metinden çıkarılmasına karar vermiştir.
Tasarının çerçeve 3 üncü maddesiyle Danıştay Kanununun 17 nci maddesinin tümüyle değiştirilmesi öngörülmektedir. Komisyonumuz, idarî ve vergi dava daireleri genel kurullarının halen yürürlükte olan metinde olduğu şekilde Yargıtaydaki Hukuk ve Ceza Genel Kurullarının oluşum biçimine paralel olarak, idarî ve vergi dava daireleri başkanları ile üyelerinin tamamından oluşmasının daha doğru olacağını düşünerek maddenin sadece (3) numaralı fıkrasının idarî ve vergi dava daireleri genel kurullarının toplanma ve görüşme yeter sayısını, temyiz ve itiraz yoluyla inceleme için aranan sayıya indirmek amacıyla yeniden düzenlenmesini uygun görmüş ve çerçeve madde bu değişikliğe paralel şekilde düzenlenerek, 1 inci madde olarak kabul edilmiştir.
Tasarının çerçeve 4 üncü maddesiyle değiştirilmesi öngörülen, Danıştay Kanununun 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “müstakil daire başkanları” ibaresi bunlar hakkındaki davalarda Danıştayın ilk derece mahkemesi olması uygun görülmeyerek fıkra metninden çıkarılmış, (f) bendinin sonunda yer alan paragraf, 18.12.1999 tarih ve 4492 sayılı Danıştay Kanunu ve İdarî Yargılama Usulü Kanununun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 2 nci maddesiyle, Danıştay Kanununun 24 üncü maddesinin (1) numaralı fıkrasının (j) bendinden sonra gelen paragrafta yapılan değişikliğe paralel olarak yeniden düzenlenmiş ve 2 nci madde olarak kabul edilmiştir.
Tasarının çerçeve 5 inci maddesiyle Danıştay Kanununun 26 ncı maddesinin değiştirilmesi öngörülmekte ve maddeye onüçüncü ve ondördüncü daireler ilave edilmektedir. İki yeni daire kurulmasını öngören ancak, Komisyonumuzca kabul görmeyen Tasarının çerçeve 2 nci maddesinin Tasarı metninden çıkarılması nedeniyle maddede değişiklik yapılmış ve idarî ve vergi dava daireleri arasında işyükü bakımından zaman içinde ortaya çıkan nispetsizliği gidermek ve işyükünün süratle giderilebilmesi açısından Başkanlık Kuruluna idarî davalara ya da vergi davalarına bakan daireler arasında iş dağılımı yapabilme konusunda yetki verebilmek amacıyla maddeye üç yeni fıkra eklenmiş ve madde dört fıkra halinde düzenlenerek, 3 üncü madde olarak kabul edilmiştir.
Tasarının çerçeve 6 ncı maddesiyle Danıştay Kanununa 34/B maddesinden sonra eklenen ve yeni kurulması öngörülen dairelerin görevlerini belirleyen 34/C ve 34/D maddeleri iki yeni daire kurulmasını öngören çerçeve 2 nci madde metinden çıkarıldığı için buna paralel olarak çerçeve 6 ncı madde de Tasarı metninden çıkarılmıştır.
Tasarının çerçeve 7 nci maddesiyle Danıştay Kanununa eklenmesi öngörülen geçici 19 uncu madde ile bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıl süreyle Danıştay tetkik hâkimliğine yapılacak atamalarda 11 inci maddenin (1) numaralı fıkrasındaki beş yıllık hizmet süresinin aranmaması öngörülmektedir. Geçici maddenin yürürlük süresi olan beş yıl fazla bulunarak bu süre üç yıla indirilmiş ve 4 üncü madde olarak kabul edilmiştir.
Tasarının 8 inci maddesi 5 inci madde olarak, geçici maddesi aynen, yürürlüğe ilişkin 9 uncu maddesi 6 ncı, yürütmeye ilişkin 10 uncu maddesi 7 nci madde olarak kabul edilmiştir.
Raporumuz, Plan ve Bütçe Komisyonu
Başkanlığına sunulmak üzere saygı ile arz olunur.
Başkan | Başkanvekili | Sözcü | |
Emin Karaa | Turhan Tayan | Mehmet Nacar | |
Kütahya | Bursa | Kilis | |
Kâtip | Üye | Üye | |
Mustafa İlimen | Adnan Fatin Özdemir | Dengir Mir Mehmet Fırat | |
Edirne | Adana | Adıyaman | |
Üye | Üye | Üye | |
Ramazan Toprak | Ali Arabacı | Yasin Hatiboğlu | |
Aksaray | Bursa | Çorum | |
(Toplantıya katılmadı) | |||
Üye | Üye | Üye | |
Beyhan Aslan | Mehmet Sadri Yıldırım | Süleyman Turan Çirkin | |
Denizli | Eskişehir | Hatay | |
(Toplantıya katılmadı) | |||
Üye | Üye | Üye | |
İsmail Aydınlı | Mehmet Gül | A. Nazlı Ilıcak | |
İstanbul | İstanbul | İstanbul | |
(Toplantıya katılmadı) | |||
Üye | Üye | Üye | |
Nazire Karakuş | Edip Özbaş | Sevgi Esen | |
İstanbul | Kahramanmaraş | Kayseri | |
(Toplantıya katılmadı) | |||
Üye | Üye | Üye | |
Cemal Özbilen | İsmail Çevik | Yekta Açıkgöz | |
Kırklareli | Nevşehir | Samsun | |
Üye | Üye | Üye | |
Erdoğan Sezgin | Yaşar Topçu | Yahya Akman | |
Samsun | Sinop | Şanlıurfa | |
(Toplantıya katılmadı) | |||
Üye | |||
Kamer Genç | |||
Tunceli |
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi | ||
Plan ve Bütçe Komisyonu | ||
Esas No. : 1/483 | ||
Karar No. : 97 | 9.3.2000 |
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Bakanlar Kurulunca hazırlanarak 20 nci Yasama Döneminde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan, ancak Dönemin sona ermesi nedeniyle kanunlaşamayarak kadük olan ve Hükümetçe 5.7.1999 tarihinde yenilenerek Başkanlıkça tali komisyon olarak Adalet Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen “Danıştay Kanununda ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Bağlı Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” Komisyonumuzun 7.3.2000 tarihinde yaptığı 44 üncü birleşiminde Hükümeti temsilen Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk ile Adalet Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Danıştay Başkanlığı, Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı ve Devlet Personel Başkanlığı temsilcilerinin de katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.
Bilindiği gibi, Danıştay’ın tam kapasitesini kullanarak çalışmasına karşın, bir önceki yıldan devreden ve yıl içinde açılan ve karara bağlanan dosyalar dikkate alındığında, sonraki yıla devreden dosyaların sayılarında sürekli artış olduğu gözlemlenmektedir. Bu iş yoğunluğu, adaletin özünü etkileyecek boyutta gecikmelere neden olduğundan, acilen çözüm yollarının aranmasını gerektirmiş ve bir kısım yasal değişikliklerin yapılmasını zorunlu kılmıştır.
Tasarı ile;
– Danıştay üye seçimi yeniden düzenlenmekte,
– İdarî Dava ve Vergi Dava Daireleri Genel Kurullarının oluşumları yeniden düzenlenmekte,
– Uyuşmazlıkların bir çoğunun ilk derece mahkeme olarak Danıştay’ın görev alanından çıkarılarak idare ve vergi mahkemelerinin görev alanına dahil edilmesi ve Danıştayın temyiz mercii sıfatına uygun faaliyet göstermesi amaçlanmakta,
– İş yoğunluğunun dağıtılması amacıyla iki yeni daire kurulmakta ve bu dairelerin görevleri belirlenmekte,
– Danıştay Başkanlığı teşkilâtında kullanılmak üzere 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki I sayılı cetvelin ilgili bölümüne 24 adet, II sayılı cetvelin ilgili bölümüne 62 adet olmak üzere toplam 86 adet kadro eklenmektedir.
Komisyonumuzda Tasarının geneli üzerinde yapılan görüşmelerde;
– Danıştayın iş yükünün büyük ölçüde arttığı, daire ve personel sayısını artırarak iş yükünün azaltılamayacağı, sistemin sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için Danıştayın iş yükünü artıran sorunların Danıştaya gelmeden önce çözümlenmesine yönelik mekanizmaların oluşturulmasının zorunluluk arzettiği, sistemi büyütmek değil etkinliği artırmak gerektiği,
– Mahkemelerde iş hacminin artmasının, kanunların doğabilecek ihtilafları gidermeye yönelik hükümler ihtiva etmemesinden kaynaklandığı, ihtilafların kamu hakemliği ve ön mahkemeler marifetiyle çözümlenerek bir kısım uyuşmazlıkların Danıştaya gelmesinin önlenebileceği, ombudsman müessesesinin de sisteme kazandırılması gerektiği,
– Bölge İdare Mahkemelerinin daha fonksiyonel hale getirilmesi ve bir nevi temyiz mercii işlevinin kazandırılması gerektiği, Danıştaya gidebilecek konuların yeniden düzenlenmesinin yerinde olacağı,
– Danıştayın yüksek mahkeme olarak bu kadar ağır iç hacmi altında olmasının, kararlarının ne derece doğru ve sağlıklı olduğu konusunda şüphelere yol açtığı, daha iyi ve etkin hizmet verir konuma getirilmesine katkıda bulunulması gerektiği,
– Adalet Komisyonunda yapılan görüşmeler sonucunda iki yeni daire kurulmasından vezgeçilmesinin uygun ve yerinde olduğu, bu nedenle de üye ve hâkim sayısının artırılmasına gerek olmadığı,
– Tetkik hâkimliğinin önemli bir görev olduğu, bu göreve atanacaklarda asgari bir sürenin tecrübe şartı olarak aranması gerektiği,
– Devletin, devlet olmayı gerektiren konularda güçlenmesi ve çağdaşlaşması gerektiği, Devletin çağdaş yapılanmasından ve büyümesinden endişe edilmemesi gereken alanların başında adalet hizmetlerinin geldiği, adaletin gecikmesinin vatandaşın devlete olan güvenini olumsuz yönde etkilediği, bu nedenle yeterli miktarda uzmanlığa sahip kişilerin sisteme dahil edilmesinin gerekli olduğu,
– Tasarının adalet reformunun bir parçası olarak değerlendirilebileceği ancak, fizikî imkânlar ile çalışma koşullarını düzeltecek, hâkim yetiştirilmesine imkân verecek ciddi bir çalışma yapılmasının yerinde olacağı,
İfade edilmiştir.
Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda ise;
– Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı bazı davaların Bölge İdare Mahkemeleri ile Vergi Mahkemelerinin görev alanına alındığı, dolayısıyla Danıştayın iş yükünün bir miktar azalacağı, bu durumun yeni daire kurulmasına ihtiyaç olmadığı,
– 1994 yılında kurulan iki yeni dairenin ihtiyacını karşılayacak sayıda hâkim kadrosunun ihdas edilmemiş olması, Hâkim ve Savcılar Yüksek Kurulunda veya diğer görevlendirmeler nedeniyle Danıştayın 12 hâkim, 10 savcı ve 40 tetkik hâkimine ihtiyacı bulunduğu,
– Gerekli tecrübe şartını taşıyan hâkimlerin tetkik hâkimliği için başvurmadıkları, bu nedenle Danıştay Kanununda tekik hâkimliğine atanacaklarda aranan tecrübe şartını düzenleyen hükmün üç yıl için uygulanmamasına yönelik geçici bir düzenleme getirildiği, iş yükünde meydana gelecek iyileşme sonucunda bu durumun bir müddet sonra aşılabileceği,
– Yargı dışındaki bazı yöntemlerin idarî yargının yükünü hafifleteceği, Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planında da öngörülen ombudsman kurumunun oluşturulması konusunda Adalet Bakanlığının yaptığı çalışmanın sonuç aşamasında olduğu,
– Yargı reformuna ilişkin çalışmaların tamamlanma aşamasında olduğu, bu kapsamda Adalet Akademisi kurulmasının da öngörüldüğü,
– Hâkim ve savcılar ile idarî personelin özlük haklarının iyileştirilmesi için çalışmaların yapıldığı,
Belirtilmiştir.
Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek, görüşmelere Adalet Komisyonu tarafından kabul edilen metin üzerinden devam edilmesine karar verilmiştir.
Metnin;
– Çerçeve 1 inci maddesi; Genel Kurulları oluşturan idarî ve vergi dava dairelerinin sayısının değiştirilmesinin, toplanma ve görüşme yeter sayısının değişmesini gerektirmediğinden maddenin ikinci cümlesinin metinden çıkarılması suretiyle,
– Çerçeve 2 nci maddesi; (1) numaralı fıkrasının (b) bendinde yer alan “kuruluşların” ibaresinin “kuruluşlarının” şeklinde redaksiyona tâbi tutulması suretiyle,
– Çerçeve 4 üncü maddesi; Danıştay’ın mevcut iş yükünün hafifletilmesi amacıyla üç yıllık geçici bir süre için, tetkik hâkimliğine atanacaklarda iki yıllık iş tecrübesinin aranmasını düzenleyecek şekilde redaksiyona tâbi tutulması suretiyle,
– 5 inci maddesi; ekli cetvellerin yeniden düzenlenmesi suretiyle,
– Geçici maddesi; geçici 1 inci madde olarak numaralandırılmak suretiyle aynen,
– Çerçeve 3 üncü maddesi ile yürürlük ve yürütmeye ilişkin 6 ve 7 nci maddeleri aynen,
Kabul edilmiştir.
Ayrıca, kanunların hazırlanmasında uyulacak esas ve usuller çerçevesinde Tasarının başlığı yeniden düzenlenmiştir.
Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak
üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
Başkan | Başkan V. | ||
Metin Şahin | Mehmet Hanifi Tiryaki | ||
Antalya | Gaziantep | ||
Sözcü | Kâtip | ||
Nihat Gökbulut | Cafer Tufan Yazıcıoğlu | ||
Kırıkkale | Bartın | ||
Üye | Üye | ||
Sait Açba | Abdülkadir Akcan | ||
Afyon | Afyon | ||
Üye | Üye | ||
Gaffar Yakın | Hikmet Uluğbay | ||
Ankara | Ankara | ||
Üye | Üye | ||
Ali Uzunırmak | Zeki Ergezen | ||
Aydın | Bitlis | ||
(İmzada bulunamadı) | |||
Üye | Üye | ||
M. Altan Karapaşaoğlu | Oğuz Tezmen | ||
Bursa | Bursa | ||
Üye | Üye | ||
Süleyman Coşkuner | Hakkı Duran | ||
Burdur | Çankırı | ||
Üye | Üye | ||
Mücahit Himoğlu | Aslan Polat | ||
Erzurum | Erzurum | ||
(İmzada bulunamadı) | |||
Üye | Üye | ||
Mehmet Dönen | Ramazan Gül | ||
Hatay | Isparta | ||
(İmzada bulunamadı) | |||
Üye | Üye | ||
Aydın Ayaydın | Ali Coşkun | ||
İstanbul | İstanbul | ||
(İmzada bulunamadı) | |||
Üye | Üye | ||
Nesrin Nas | Masum Türker | ||
İstanbul | İstanbul | ||
Üye | Üye | ||
Hasan Metin | İlhami Yılmaz | ||
İzmir | Karabük | ||
Üye | Üye | ||
Zeki Ünal | Necdet Tekin | ||
Karaman | Kırklareli | ||
(İmzada bulunamadı) | |||
Üye | Üye | ||
Ali Gebeş | Ahmet Derin | ||
Konya | Kütahya | ||
(İmzada bulunamadı) | |||
Üye | Üye | ||
Veysi Şahin | Cevat Ayhan | ||
Mardin | Sakarya | ||
(İmzada bulunamadı) | |||
Üye | Üye | ||
Ş. Ramis Savaş | Tarık Cengiz | ||
Sakarya | Samsun | ||
Üye | Üye | ||
Kemal Kabataş | Lütfi Ceylan | ||
Samsun | Tokat | ||
Üye | Üye | ||
Hasan Özgöbek | Bekir Gündoğan | ||
Uşak | Tunceli |
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
DANIŞTAY KANUNUNDA VE 190 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEYE BAĞLI CETVELLERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. — 6.1.1982 tarihli ve 2575 sayılı Danıştay Kanununun 9 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 9. — 1. Danıştayda boşalan üyeliklerin dörtte üçü, idarî yargı hâkim ve savcıları arasından, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca; dörtte biri ise diğer görevliler arasından Cumhurbaşkanınca seçilir.
2. Danıştayda boşalan üye sayısı dördü bulunca, dördüncü üyeliğin boşaldığı tarihten itibaren en geç üç gün içinde durum Danıştay Başkanlığınca, Başbakanlığa, Adalet Bakanlığına ve idarî mahkemelere duyurulmak üzere bölge idare mahkemesi başkanlıklarına yazı ile bildirilir ve Danıştayda da duyuru yapılır.
3. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca seçilecek üyeler için, duyuru tarihini izleyen on gün içinde Danıştay Başkanlığına yazılı olarak başvuranların sicil özetleri AdaletBakanlığından istenir. Sicil özetlerinin Danıştaya intikalinden itibaren en geç onbeş gün içinde, Danıştay Genel Kurulu, gizli oyla ve oylamaya katılanların çoğunluğu ile Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca seçilecek üye sayısının üç katı sayıda aday belirler. İlk üç oylamada adayların tamamı belirlenemezse son oylamada en çok oy alanlar arasından aldıkları oy miktarına göre, belirlenecek aday sayısının iki katı sayıda aday adayı ayrılarak, sonraki oylamalara onlarla ve sonuç alınıncaya kadar devam edilir. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, adayların bildirilmesini izleyen onbeş gün içinde, Danıştay Genel Kurulunca belirlenen adaylar arasından, üye seçimini yapar.
4. Cumhurbaşkanınca, durumun Başbakanlığa bildirildiği tarihten itibaren iki ay içinde seçim yapılır.”
MADDE 2. — 2575 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin (1) numaralı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“1. Danıştay, onikisi dava ve ikisi de idarî olmak üzere, ondört daireden oluşur.”
MADDE 3. — 2575 sayılı Kanunun 17 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 17. — 1. İdarî Dava Daireleri Genel Kurulu, idarî dava dairelerinin başkanları ile her idarî dava dairesince kendi aralarından bir yıl için belirlenecek birer üyeden; Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu, vergi dava dairelerinin başkanları ile her vergi dava dairesince kendi aralarından bir yıl için belirlenecek birer üyeden oluşur. Bu kurullara Danıştay Başkanı veya vekillerinden biri başkanlık eder. Kurullar üye tamsayısı ile toplanır. Kurul üyesi olan dava daireleri başkan ve üyelerinin yokluğunda kendi dairelerinin diğer üyeleri üye noksanını tamamlamak üzere kıdem sırasıyla kurula katılırlar.
2. Bu kurullarda kararlar oy çokluğuyla verilir.
3. İdarî dava daireleri ile vergi dava dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdikleri kararların temyiz veya itiraz yoluyla incelenmesinde bu dairelerde hükme müessir olacak hukukî işlemlerin yapıldığı toplantıda bulunmuş veya karara katılmış olanlar kurullarda bulunamazlar. Bu durumda, kurula katılamayanların yerine (1) numaralı fıkradaki esaslara uygun biçimde dairenin diğer üyelerinin, bu da mümkün olmadığı takdirde, dairenin tamamlayıcı üyelerinin katılımı ile kurul oluşturulur.
4. Her kurula yeteri kadar tetkik hâkimi ve memur verilir.”
MADDE 4. —2575 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 24. — 1. Danıştay ilk derece mahkemesi olarak;
a) Bakanlar Kurulu kararlarına,
b) Başbakanlık ve bakanlık müsteşarları, müsteşar yardımcıları, genel müdürleri, kurul başkanları ve müstakil daire başkanları; diğer kamu kurum ve kuruluşlarının müsteşar, başkan ve genel müdürleriyle ilgili müşterek kararnamelere,
c) Bakanlıkların düzenleyici işlemleri ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere,
d) Danıştay idarî dairelerince veya İdarî İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere,
e) Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere,
f) Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu Kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine,
karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile imtiyaz sözleşmelerinden doğan idarî davaları çözümler.
2. Danıştay, belediyeler ile il özel idarelerinin seçimle gelen organlarının organlık sıfatlarını kaybetmeleri hakkındaki istemleri inceler ve karara bağlar.”
MADDE 5. — 2575 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 26. — İdarî uyuşmazlıklar ve davalar, üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı, yedinci, sekizinci, dokuzuncu, onuncu, onbirinci, onikinci, onüçüncü, ondördüncü dairelerde ve idarî ve vergi dava daireleri genel kurullarında incelenir ve karara bağlanır.”
MADDE 6. — 2575 sayılı Kanuna 34/B maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 34/C ve 34/D maddeleri eklenmiştir.
“Onüçüncü dairenin görevleri
MADDE 34/C- Onüçüncü daire kamu görevlilerine ait disiplin işleriyle emekli sandığı ve diğer sosyal güvenlik kurumları mevzuatından doğan uyuşmazlıkları çözümler.”
“Ondördüncü dairenin görevleri
MADDE 34/D- Ondördüncü daire tüketicinin korunması, rekabetin korunması, özelleştirme ve yap-işlet-devret mevzuatından doğan uyuşmazlıkları çözümler.”
MADDE 7. — 2575 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 19. — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıl süre ile Danıştay tetkik hâkimliğine yapılacak atamalarda, 11 inci maddenin (1) numaralı fıkrasındaki beş yıllık hizmet süresi aranmaz. Bu atamalarda Başkanlık Kurulunun olumlu görüşü alınır.”
MADDE 8. — Danıştay Başkanlığı teşkilâtında kullanılmak üzere ekli (1) ve (2) sayılı listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) ve (II) sayılı cetvellerin ilgili bölümüne eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE — Bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihten önce ilk derece mahkemesi olarak Danıştayda açılmış bulunan ve bu Kanunla idare mahkemelerinin görevleri kapsamına alınan davalar Danıştayda sonuçlandırılır.
MADDE 9. — Bu Kanun yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
MADDE 10. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar
Kurulu yürütür.
MesutYılmaz | |||
Başbakan | |||
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. | Millî Sav. Bak. ve Başb. Yrd. | Devlet Bakanı | |
B. Ecevit | İ. Sezgin | G. Taner | |
DevletBakanı | Devlet Bakanı | DevletBakanı | |
H. Özkan | Y. Seçkiner | I. Saygın | |
DevletBakanı | DevletBakanı | Devlet Bakanı | |
Prof. Dr. H. S. Türk | Prof. Dr. S. Yıldırım | R. Serdaroğlu | |
DevletBakanı | DevletBakanı | DevletBakanı | |
M. Gürdere | Prof. Dr. Ş. Gürel | Prof. Dr. A. Andican | |
DevletBakanı | DevletBakanı | DevletBakanı | |
Dr. I. Çelebi | M. Yılmaz | Y. Aktuna | |
DevletBakanı | Devlet Bakanı | DevletBakanı | |
B. Kara | C. Kavak | R. K. Yücelen | |
DevletBakanı | DevletBakanı | Adalet Bakanı | |
H. Gemici | M. Batallı | H. Denizkurdu | |
İçişleri Bakanı | Dışişleri Bakanı | Maliye Bakanı | |
K. Aktaş | İ. Cem | Z. Temizel | |
Millî Eğitim Bakanı | Bayındırlık ve İskân Bakanı | SağlıkBakanı | |
H. Uluğbay | Y.Topçu | H. İ. Özsoy | |
Ulaştırma Bakanı | Tarım ve Köyişleri Bakanı | Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı | |
A. A. Denizolgun | M. Taşar | Prof. Dr. N. Çağan | |
Sanayi ve Ticaret Bakanı | Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı | Kültür Bakanı V. | |
Y. Erez | M. C. Ersümer | Y.Topçu | |
TurizmBakanı | Orman Bakanı | Çevre Bakanı | |
İ. Gürdal | E. Taranoğlu | Dr. İ. Aykut |
ADALET KOMİSYONUNUN KABUL
ETTİĞİ METİN
DANIŞTAY KANUNUNDA VE 190 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEYE BAĞLI CETVELLERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. — 6.1.1982 tarihli ve 2575 sayılı Danıştay Kanununun 17 nci maddesinin (3) numaralı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“3. Bu kurulların toplanma ve görüşme yeter sayısı onyedidir. Ancak, bu genel kurulları oluşturan idarî ve vergi dava dairelerinin sayısında değişiklik olması halinde, azalma veya çoğalmaya göre bu sayıdan daire başına bir sayı düşülür veya bir sayı eklenir. Toplantıda hazır bulunanlar çift sayıda olursa en kıdemsiz üye kurula katılmaz.”
MADDE 2. — 2575 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 24. — 1. Danıştay ilk derece mahkemesi olarak;
a) Bakanlar Kurulu kararlarına,
b) Başbakanlık ve bakanlık müsteşarları, müsteşar yardımcıları, genel müdürleri ve kurul başkanları; diğer kamu kurum ve kuruluşların müsteşar, başkan ve genel müdürleriyle ilgili müşterek kararnamelere,
c) Bakanlıkların düzenleyici işlemleri ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere,
d) Danıştay idarî dairelerince veya İdarî İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere,
e) Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere,
f) Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine,
Karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idarî davaları karara bağlar.
2. Danıştay, belediyeler ile il özel idarelerinin seçimle gelen organlarının organlık sıfatlarını kaybetmeleri hakkındaki istemleri inceler ve karara bağlar.”
MADDE 3. —2575 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 26. — İdarî uyuşmazlıklar ve davalar, üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı, yedinci, sekizinci, dokuzuncu, onuncu, onbirinci, onikinci dairelerde ve idarî ve vergi dava daireleri genel kurullarında incelenir ve karara bağlanır.
Başkanlık Kurulu, işyükü bakımından zorunluluk doğması durumunda, vergi dava dairelerinin birini idarî dava dairesi olarak, idarî dava dairelerinin birini vergi dava dairesi olarak görevlendirebilir.
Görevlendirilen dairedeki dosyaların vergi ve idarî uyuşmazlıklara ilişkin görev ayırımı gözetilerek hangi daireye ve nasıl devredileceği, görevlendirilen daireye görevlendirildiği alan içinde hangi daire işlerinin verileceği hususları Başkanlık Kurulu kararıyla belirlenir. Bu kararlar Resmî Gazetede yayımlanır ve yayımını izleyen aybaşından itibaren uygulanır.
Daire Başkan ve üyeleri, dairenin görevlendirildiği işlere bakan dava dairesi genel kuruluna katılır.”
MADDE 4. —2575 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 19. — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süre ile Danıştay tetkik hâkimliğine yapılacak atamalarda, 11 inci maddenin (1) numaralı fıkrasındaki beş yıllık hizmet süresi aranmaz. Bu atamalarda Başkanlık Kurulunun olumlu görüşü alınır.”
MADDE 5. —Tasarının 8 inci maddesi 5 inci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
GEÇİCİ MADDE — Tasarının geçici maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 6. —Tasarının 9 uncu maddesi 6 ncı madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 7. —Tasarının 10 uncu maddesi
7 nci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
DANIŞTAY KANUNU İLE GENEL KADRO VE USULÜ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN EKİ CETVELLERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. — 6.1.1982 tarihli ve 2575 sayılı Danıştay Kanununun 17 nci maddesinin (3) numaralı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“3. Bu kurulların toplanma ve görüşme yeter sayısı onyedidir. Toplantıda hazır bulunanlar çift sayıda olursa en kıdemsiz üye kurula katılmaz.”
MADDE 2. —2575 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 24. — 1. Danıştay ilk derece mahkemesi olarak;
a) Bakanlar Kurulu kararlarına,
b) Başbakanlık ve bakanlık müsteşarları, müsteşar yardımcıları, genel müdürleri ve kurul başkanları; diğer kamu kurum ve kuruluşlarının müsteşar, başkan ve genel müdürleriyle ilgili müşterek kararnamelere,
c) Bakanlıkların düzenleyici işlemleri ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere,
d) Danıştay idarî dairelerince veya İdarî İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere,
e) Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere,
f) Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine,
Karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idarî davaları karara bağlar.
2. Danıştay, belediyeler ile il özel idarelerinin seçimle gelen organlarının organlık sıfatlarını kaybetmeleri hakkındaki istemleri inceler ve karara bağlar.”
MADDE 3. — 2575 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 26. — İdarî uyuşmazlıklar ve davalar, üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı, yedinci, sekizinci, dokuzuncu, onuncu, onbirinci, onikinci dairelerde ve idarî ve vergi dava daireleri genel kurullarında incelenir ve karara bağlanır.
Başkanlık Kurulu, işyükü bakımından zorunluluk doğması durumunda, vergi dava dairelerinin birini idarî dava dairesi olarak, idarî dava dairelerinin birini vergi dava dairesi olarak görevlendirebilir.
Görevlendirilen dairedeki dosyaların vergi ve idarî uyuşmazlıklara ilişkin görev ayırımı gözetilerek hangi daireye ve nasıl devredileceği, görevlendirilen daireye görevlendirildiği alan içinde hangi daire işlerinin verileceği hususları Başkanlık Kurulu kararıyla belirlenir. Bu kararlar Resmî Gazetede yayımlanır ve yayımını izleyen aybaşından itibaren uygulanır.
Daire Başkan ve üyeleri, dairenin görevlendirildiği işlere bakan dava dairesi genel kuruluna katılır.”
MADDE 4. —2575 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 19. — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süre ile Danıştay tetkik hâkimliğine yapılacak atamalarda, 11 inci maddenin (1) numaralı fıkrasındaki beş yıllık hizmet süresi iki yıl olarak uygulanır. Bu atamalarda Başkanlık Kurulunun olumlu görüşü alınır.”
MADDE 5. — Danıştay Başkanlığı teşkilâtında kullanılmak üzere ekli (1) ve (2) sayılı listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) ve (II) sayılı cetvellerin ilgili bölümüne eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 1. — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce ilk derece mahkemesi olarak Danıştayda açılmış bulunan ve bu Kanunla idare mahkemelerinin görevleri kapsamına alınan davalar Danıştayda sonuçlandırılır.
MADDE 6. —Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 7. —Bu Kanun hükümlerini Bakanlar
Kurulu yürütür.
SIRA SAYISI 385’İN SONU