T.B.M.M. (S. Sayısı : 17)

Terörle Mücadele Kanununun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 22.6.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG/196-342/2695

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

1/788 Terörle Mücadele Kanununun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılması Hakkında

Kanun Tasarısı

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 17.6.1998

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG/101-159/3341

Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 29.5.1998 tarihinde kararlaştırılan “Terörle Mücadele Kanununun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Mesut Yılmaz

Başbakan

12.4.1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi ile (28.2.1995 tarihli ve 4082 sayılı Kanun ile değişiklik yapılmadan önce); malûl olanlar ile ölenlerin dul kalan eşleri ve reşit olmayan çocuklarının yurtiçinde Devlet Demiryollarında, Denizyolları Şehir Hatlarında ve Belediye toplu taşıt araçlarında ücretsiz seyahat etmelerine imkân sağlanmıştır.

Ancak, yukarıda konu edilen 4082 sayılı Kanun ile, anılan bent hükmü değiştirilmiş, bu kez, malûl olanlar, ölenlerin dul kalan eşleri ve reşit olmayan çocukları yanında dul ve yetim bırakmadan ölenlerin anne ve babalarının da anılan vasıtalardan ücretsiz seyahat etmeleri sağlanmıştır.

Yapılan bu son düzenlemede, terörle mücadele sırasında şehit olan erbaş ve erlerin dul ve yetimleri ile anne ve babalarının yurtiçinde Devlet Demiryollarında, Denizyolları Şehir Hatlarında ve Belediye toplu taşıt araçlarında ücretsiz seyahat etmelerine imkân veren açık bir hükmün yer almadığı görülmüştür. 4082 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden önce 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi gereğince, T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünce, şehit olan er ve erbaşların dul ve yetimlerine verilmiş olan ücretsiz seyahat kartlarının, bu kez 4082 sayılı Kanunla getirilen yeni düzenleme üzerine Emekli Sandığınca geri alınması girişiminde bulunulduğu gibi, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren de bu kişilere yeni ücretsiz seyahat kartları verilmediği, bu konuda anılan hak sahiplerinin mağduriyetlerine ve yakınmalarına neden olunduğu bilinmektedir.

Ayrıca, 4082 sayılı Kanunla 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasına eklenen (h) bendi ile; terörle mücadelede görev ifa ederken yaralanarak veya sakatlanarak haklarında 2330 sayılı Nakdî Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun hükümleri uygulanmış olan erbaş ve erlerin, anılan maddenin (e), (f), (g) bentlerinden aynen yararlanacaklarına dair hüküm getirilmiş ise de, bu düzenleme içinde, bu erbaş ve erler ile ölen erbaş ve erlerin dul kalan eşleri ve reşit olmayan çocuklarının keza anne ve babalarının 21 inci maddenin birinci fıkrasının (d) bendindeki ücretsiz seyahat ile ilgili haklardan aynen yararlanmaları konusunda herhangi bir hükme de yer verilmediği anlaşılmıştır.

Diğer taraftan; günümüzde, bazı belediyeler tarafından icra edilen toplu taşım işlerinin, bu belediyelerce özel firmalar aracılığıyla yaptırıldığı bilinmektedir. Bu uygulama nedeniyle, Belediye toplu taşıt araçlarında yasa gereği ücretsiz seyahat etme hakkına sahip olan şehit dul ve yetimleri ile malûllerden, sözkonusu özel firmalara ait toplu taşım araçlarından faydalanamadıkları ve mağdur oldukları hususunda zaman zaman şikâyetler vaki olmaktadır.

Tasarı ile; diğer şehitlerimiz yanında, vatanları uğruna hiç çekinmeden canlarını feda eden erbaş ve erlerimizin dul kalan eşleri ile reşit olmayan çocukları ve anne ve babalarının da yurtiçinde Devlet Demiryollarında, Denizyolları Şehir Hatlarında ve Belediye toplu taşıt araçları ile Belediye tarafından özel firmalar aracılığıyla yaptırılan toplu taşım işinde kullanılan araçlarda ücretsiz seyahat etmelerine imkân sağlayacak bir düzenleme getirilirken, bir nebze olsun aziz şehitlerimizin dul ve yetimleri ile anne ve babalarının sıkıntılarının giderilmesi amaçlanmaktadır.

Madde 1. – Madde ile; terörle mücadele sırasında yaralanarak ve sakatlanarak haklarında 2330 sayılı Nakdî Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanan erbaş ve erler ile ölen erbaş ve erlerin dul kalan eşleri ve reşit olmayan çocukları ile anne ve babalarının, yurtiçinde Devlet Demiryollarında, Denizyolları Şehir Hatlarında ve Belediye toplu taşıt araçları ile Belediye tarafından özel firmalar aracılığıyla yaptırılan toplu taşım işinde kullanılan araçlarda ücretsiz seyahat edebilmelerine imkân sağlayacak bir düzenleme getirilmektedir.

Madde 2. – Yürürlük maddesidir.

Madde 3. – Yürütme maddesidir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Plan ve Bütçe Komisyonu 7.7.1999

Esas No. : 1/436

Karar No. : 23

Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanarak 22.6.1999 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 29.6.1999 tarihinde Komisyonumuza havale edilen “Terörle Mücadele Kanununun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” Komisyonumuzun 6.7.1999 tarihinde yaptığı 16 ncı Birleşiminde, Hükümeti temsilen Millî Savunma Bakanı Sabahattin Çakmakoğlu ile Millî Savunma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı ve T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü temsilcilerinin de katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi; Anayasamız, sosyal devlet ilkesinden hareketle “Sosyal güvenlik bakımından özel olarak korunması gerekenler” başlıklı 61 inci maddesinde; Devletin, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleriyle, malûl ve gazileri koruyarak, toplumda kendilerine yaraşır bir hayat seviyesi sağlamasını hükme bağlamıştır. Bu çerçevede, Terörle Mücadele Kanunu, Nakdî Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun ve diğer kanunlar ile malûl, gazi ve şehit; dul ve yetimlerini koruyucu düzenlemeler getirilmiştir.

Bu bağlamda, 12.4.1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi ile; malûl olanlar ile ölenlerin dul kalan eşleri ve reşit olmayan çocuklarının yurt içinde Devlet Demiryollarında, Denizyolları Şehir Hatlarında ve Belediye toplu taşım araçlarında ücretsiz seyahat etmelerine imkân sağlanmıştır. 28.2.1995 tarihli ve 4082 sayılı Kanun ile söz konusu maddede değişiklik yapılarak, dul ve yetim bırakmadan ölenlerin anne ve babalarının da bu imkânlardan yararlanmaları hükme bağlanmıştır. Ancak, 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (d) bendi uyarınca şehit erbaş ve erlerin dul ve yetimlerine verilmiş olan seyahat kartları, 4082 sayılı Kanunla getirilen yeni düzenlemede açıklık bulunmaması nedeniyle T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünce geri alınmış ve yenileri verilmemiş, bu durum ise hak sahiplerinin mağduriyetlerine ve yakınmalarına neden olmuştur. Ayrıca, anılan Kanunla 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesine eklenen (h) bendi ile terörle mücadelede görev ifa ederken yaralanarak veya sakatlanarak haklarında 2330 sayılı Nakdî Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanmış olan erbaş ve erlerin söz konusu maddenin (e), (f) ve (g) bentlerinden yararlanacaklarına dair hüküm getirilmiş olmasına rağmen ücretsiz seyahat ile ilgili haklardan yararlanmaları konusunda herhangi bir hükme yer verilmemiştir.

Tasarı ile;

– 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (d) bendinde sayılan kişi ve vasıtaların kapsamı genişletilerek bent kapsamına;

– Görevlerini yapmalarından dolayı terör eylemlerine muhatap olarak ölenlerin, dul ve yetim bırakmamış olma şartı aranmaksızın anne ve babalarının,

– Belediyelerin toplu taşım işini özel firmalar aracılığı ile yaptırdığı yerlerde, söz konusu özel firmalara ait toplu taşım araçlarının, dahil edilmesi,

– Terörle mücadele sırasında yaralanarak ve sakatlanarak haklarında Nakdî Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanan erbaş ve erler ile ölen erbaş ve erlerin dul kalan eşleri ve reşit olmayan çocukları ile anne ve babalarının da 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (d) bendinden yararlanması,

Öngörülmektedir.

Komisyonumuzda Tasarının geneli üzerinde yapılan görüşmelerde;

– Sosyal devlet anlayışının bir sonucu olarak, şehitlerimizin yakınlarına hak ettikleri malî ve sosyal desteğin sağlanması amacıyla yapılacak yasal düzenlemelerin olumlu karşılandığı,

– Terörden zarar gören diğer vatandaşların da bu kapsamda değerlendirilmesi suretiyle, uygulamada, bütünlük ve eşitliğin sağlanabileceği,

– Özü itibariyle sahip çıkılması gereken bir düzenleme olmakla birlikte, bu amaçla yapılması gereken harcamanın karşılığının Devlet bütçesinde gösterilmesi gerektiği,

– Özel şahıslara ait toplu taşım araçlarından ücretsiz yararlanma konusunda uygulamada çeşitli zorlukların ortaya çıkabileceği,

– Konunun bütçe ilkeleri içinde düşünülmesinin gerektiği, ücretsiz taşımanın olamayacağı, taşıma bedelinin imtiyazı sağlayanca, yani Devlet tarafından genel bütçeden karşılanmasının daha uygun olacağı,

– Tasarının geç kalmış bir düzenleme olduğu, belediye otobüsleri, denizyolları, demiryollarının yanısıra Türk Hava Yollarından da belli bir indirimle yararlanabilme imkânı getirilmesi gerektiği,

Şeklinde görüş ve eleştiriler dile getirilmiştir.

Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda ise;

– Terörle mücadele sırasında yaralanan ve sakatlanan erbaş ve erler ile ölen erbaş ve erlerimizin dul kalan eşleri ve reşit olmayan çocukları ile anne ve babalarının, yurtiçinde Devlet Demiryollarında, Denizyolları Şehir Hatlarında ve belediye toplu taşım araçları ile Belediyelerce özel firmalara yaptırılan toplu taşım işinde kullanılan araçlarda ücretsiz seyahat edebilmelerine imkân sağlayacak bir düzenleme getirildiği,

– Gazi ve şehitlerimizin bu Devlet için yaptıklarının maddî olarak ölçülmesinin mümkün olamayacağı, hassasiyeti olan bu konuda Devlet tarafından gerekli düzenlemeleri yapmanın Anayasanın verdiği bir görev olmasının yanısıra, bir şükran borcu olduğu,

– Belediyelerce toplu taşım işinin özel teşebbüse yaptırıldığı hallerde, firmalar ile yapılacak sözleşmelere bu hususta bir hüküm ilave edilmesi suretiyle söz konusu kişilerin ücretsiz taşınmasının mümkün olacağı,

– THY’nın özelleştirme kapsamında bulunduğu, mutad ve yaygın bir taşıma aracı olmadığı için düzenlemenin kapsamına alınmasının uygun olmayacağı,

– Terörden zarar görenlerin durumlarının 2330 sayılı Kanunla düzenlendiği, bu kanunla ilgili iyileştirme çalışmalarının sürdürüldüğü, terörden zarar görenlerin zararlarının tazminini de kapsayan bu çalışmaların en kısa zamanda tamamlanarak Türkiye Büyük MilletMeclisine sunulacağı,

İfade edilmiştir.

Yapılan bu görüşmeleri takiben, Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmiştir.

Tasarının Çerçeve 1 inci maddesine bağlı (d) bendinde “dul kalan eşleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “T.C. Emekli Sandığı dışındaki Sosyal Güvenlik Kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan ve bu kuruluşlardan aylık almayan kız çocukları ile, çalışarak hayatını kazanamayacak derecede malûl ve muhtaç olan erkek çocuklar” ibaresi eklenmiş, “Belediye tarafından özel firmalar aracılığıyla” ibaresi ise “Belediyeler tarafından kurulan şirketler veya özel firmalar aracılığıyla” şeklinde redaksiyona tabi tutulmuş, maddeye bağlı (h) bendi de buna paralel olarak yeniden düzenlenmiştir.

– Yürürlük ve yürütmeye ilişkin 2 nci ve 3 üncü maddeleri ise aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Metin Şahin	Mehmet Hanifi Tiryaki
	Antalya	Gaziantep
	Sözcü	Kâtip
	Nihat Gökbulut	Cafer Tufan Yazıcıoğlu
	Kırıkkale	Bartın
	Üye	Üye
	Sait Açba	Abdülkadir Akcan
	Afyon	Afyon
	Üye	Üye
	Gaffar Yakın	Ali Uzunırmak
	Afyon	Aydın
	Üye	Üye
	Zeki Ergezen	M. Altan Karapaşaoğlu
	Bitlis	Bursa
	Üye	Üye
	Recep Önal	Oğuz Tezmen
	Bursa	Bursa
	Üye	Üye
	Süleyman Coşkuner	Hakkı Duran
	Burdur	Çankırı
	Üye	Üye
	Mücahit Himoğlu	Aslan Polat
	Erzurum	Erzurum
	Üye	Üye
	Ramazan Gül	Aydın Ayaydın
	Isparta	İstanbul
	Üye	Üye
	Nesrin Nas	Masum Türker
	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye
	Hasan Metin	İlhami Yılmaz
	İzmir	Karabük
	Üye	Üye
	Zeki Ünal	Necdet Tekin
	Karaman	Kırklareli
	Üye	Üye
	Ali Gebeş	Mehmet Ali Yavuz
	Konya	Konya
	Üye	Üye
	Ahmet Derin	Süleyman Çelebi
	Kütahya	Mardin
	Üye	Üye
	Veysi Şahin	Cevat Ayhan
	Mardin	Sakarya
	Üye	Üye
	Ş. Ramis Savaş	Tarık Cengiz
	Sakarya	Samsun
	Üye	Üye
	Kemal Kabataş	Lütfi Ceylan
	Samsun	Tokat
	Üye	Üye
	Hasan Özgöbek	Bekir Gündoğan
	Uşak	Tunceli

 
 
 

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

MADDE 1. – 12.4.1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının 28.2.1995 tarihli ve 4082 sayılı Kanunla değişik (d) ve (h) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“d) Malûl olanlar, ölenlerin dul kalan eşleri ve reşit olmayan çocukları ile anne ve babaları, yurtiçinde Devlet Demiryollarında, Denizyolları Şehir Hatlarında ve Belediye toplu taşım araçları ile Belediye tarafından özel firmalar aracılığıyla yaptırılan toplu taşım işinde kullanılan araçlarda ücretsiz seyahat ederler.”
 
 
 
 
 
 

“h) Terörle mücadele görevi ifa ederken yaralanarak veya sakatlanarak haklarında 2330 sayılı Nakdî Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanmış olan erbaş ve erler, yukarıdaki (d), (e), (f) ve (g) bentlerindeki haklardan; ölen erbaş ve erlerin dul kalan eşleri ve reşit olmayan çocukları ile anne ve babaları ise, yukarıdaki (d) bendindeki haklardan aynen yararlanırlar.”

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN

MADDE 1. – 12.4.1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının 28.2.1995 tarihli ve 4082 sayılı Kanunla değişik (d) ve (h) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“d) Malûl olanlar, ölenlerin dul kalan eşleri, T.C. Emekli Sandığı dışındaki sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan ve bu kuruluşlardan aylık almayan kız çocukları, çalışarak hayatını kazanamayacak derecede malûl ve muhtaç olan erkek çocukları, reşit olmayan çocukları ile anne ve babaları, yurtiçinde Devlet Demiryollarında, Denizyolları Şehir Hatlarında ve Belediye toplu taşım araçları ile Belediye tarafından kurulan şirketler veya özel firmalar aracılığıyla yaptırılan toplu taşım işinde kullanılan araçlarda ücretsiz seyahat ederler.”

“h) Terörle mücadele görevi ifa ederken yaralanarak veya sakatlanarak haklarında 3.11.1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanmış olan erbaş ve erler, yukarıdaki (d), (e), (f) ve (g) bentlerindeki haklardan; ölen erbaş ve erlerin dul kalan eşleri ve T.C. Emekli Sandığı dışındaki sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan ve bu kuruluşlardan aylık almayan kız çocukları, çalışarak hayatını kazanamayacak derecede malûl ve muhtaç olan erkek çocukları, reşit olmayan çocukları ile anne ve babaları ise, yukarıdaki (d) bendindeki haklardan aynen yararlanırlar.”

(Hükümetin Teklif Ettiği Metin)

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 

	Mesut Yılmaz
	Başbakan
	Devlet Bak. ve Başb. Yrd. V.	Millî Sav. Bak.ve Başb. Yrd.	Devlet Bakanı
	H. Özkan	İ. Sezgin	G. Taner
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	H. Özkan	Y. Seçkiner	I. Saygın
	Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	M. Yılmaz	Prof. Dr. S. Yıldırım	R. Serdaroğlu
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.
	M. Gürdere	Prof. Dr. Ş.Gürel	I. Saygın
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Dr. I. Çelebi	M. Yılmaz	R. Şahin
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	B. Kara	C. Kavak	E. Aşık
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	R. K. Yücelen	H. Gemici	M. Batallı
	Adalet Bakanı	İçişleri Bakanı	Dışişleri Bakanı
	O. Sungurlu	M. Başesgioğlu	İ. Cem
	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı
	Z. Temizel	H. Uluğbay	Y. Topçu
	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı V.
	H. İ. Özsoy	N. Menzir	R. K. Yücelen
	Çalışma ve Sos. Güv. Bak.	Sanayi ve Ticaret Bakanı	Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı
	Prof. Dr. N. Çağan	Y. Erez	M. C. Ersümer
	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı	Orman Bakanı
	İ. Talay	İ. Gürdal	E. Taranoğlu
	Çevre Bakanı
	Dr. İ. Aykut

 
 
 

SIRA SAYISININ SONU