Türkiye Cumhuriyeti ve Küba Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma ve Eki Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe ve Dışişleri

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü 3.6.1999

Sayı : B.02.0.KKG.0.11/196-342/2504

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

1/838 Türkiye Cumhuriyeti ve Küba Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma ve Eki Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü 2.11.1998

Sayı : B.02.0.KKG.0.11/101-1434/6106

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 19.10.1998 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti ve Küba Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma ve Eki Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Mesut Yılmaz

Başbakan

Yatırımların Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının ana amacı, taraf ülkeler arasında sermaye ve teknoloji akımını teşvik ve ilgili ülkenin hukuk düzeni içinde yatırımların nasıl korunduğunu tespit etmektir.

Bilindiği üzere, genel ekonomik politikamızın ana hedefleri arasında; ülke müteşebbis ve sermayesinin dış ülkelere açılması, yabancı sermaye ve ileri teknolojinin ülkemize gelmesi yolu ile ülke ekonomisinin dünya ekonomisi ile entegre edilmesi bulunmaktadır.

Bu çerçeve içinde, ülkemizde yatırım yapan yerli ve yabancı sermayenin çalışma esaslarını belirlemek ve teşvik etmek amacıyla yüce Meclisimiz tarafından kabul edilen çeşitli kanunlara paralel olarak, yatırım ve ticarî ilişkilerimizin yoğun olduğu veya bu cihetle bir potansiyel görülen ülkelerle, 1961 yılında başlatılan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının imzalanması hızlandırılmış ve şimdiye kadar ellibeş ülkeyle anılan anlaşma imzalanmıştır. Ayrıca, çeşitli ülkelerle yapılan müzakereler sonucunda beş anlaşma imza aşamasına getirilmiş, altı ülke ile de bu tipte anlaşmalar yapmak üzere müzakerelere devam edilmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti ile Küba Cumhuriyeti arasında sermaye ve teknoloji akımını hızlandırmak amacıyla imzalanan, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmasının esasları şöyle özetlenebilir :

1. Türkiye ve Küba’da uygulanan yabancı sermaye ve kambiyo mevzuatına açıklık kazandırmak ve karşılıklı tanıtılmasına imkân vermek,

2. Türkiye ve Küba’da yabancı sermayenin kamulaştırma ve devletleştirme yönünden tabi olacağı muamele ve sahip olduğu haklara açıklık getirmek ve

3. Her iki ülkede, özel teşebbüsle devlet arasında çıkabilecek ihtilâfların çözüm yollarını tespit etmektir.

Daha istikrarlı bir yatırım ortamının teminini öngören bu anlaşmayla birlikte iki ülke arasındaki; özellikle ülkemizden Küba’ya; sermaye akışında, kayda değer bir artış gerçekleşmesi beklenmektedir. Bu anlaşma, yatırımcılara ekonomik ve yasal güvence verirken, ilgili ülkelere yeni herhangi bir yük getirmemektedir.

Madde 1. — Bu maddede, anlaşma metni içinde sık sık sözü edilen yatırımcı, yatırım, hasılâtlar ve ülke tanımları yapılmaktadır. Özellikle “yatırım” tanımı 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanununa paralellik sağlanarak hazırlanmıştır.

Madde 2. — Bu maddeye göre, Taraflardan her biri diğer Taraf yatırımcılarının yatırımlarına ve ilgili faaliyetlerine En Ziyade Müsadeye Mazhar Millet Prensibine uygun olarak izin verecektir. Ayrıca, Tarafların diğer Âkit Tarafın yatırımcılarının yatırımlarına; hangisi daha elverişli ise; Millî Muamele ve En Ziyade Müsaadeye Mazhar Millet Prensiplerine uygun bir muamele uygulayacağı belirtilmektedir. Ancak, herhangi bir üçüncü ülke yatırımcılarına uluslararası anlaşmalarla sağlanan özel avantajlar, vergilendirme ile ilgili olarak yapılan karşılıklı düzenlemeler veya oluşturulan gümrük birlikleri, ekonomik birlikler ya da benzer kuruluşlar çerçevesinde tanınan ayrıcalıklar, En Ziyade Müsaadeye Mazhar Millet Prensibine istisna teşkil etmektedir.

Madde 3. — Bu madde, T.C. Anayasasında yer alan kamulaştırma ve devletleştirme konularını kapsamakta ve hangi şartlarda bu işlemlerin gerçekleştirilebileceği belirtilmektedir. Bu şartlar; kamulaştırmanın kamu yararı amacıyla yapılması ve yürürlükteki mevzuat uyarınca eşitlik ilkesinin gözetilmesi ile yeterli ve etkin bir tazminat ödemesinin yapılmasıdır. Ayrıca, bu maddenin son paragrafında ev sahibi ülkede savaş, silâhlı çatışma, ihtilâl, ayaklanma, isyan veya kargaşa çıkması halinde diğer Âkit taraf yatırımcılarının uğrayabilecekleri zararların tazmini ile ilgili olarak, zarara uğrayan Âkit Taraf yatırımcılarına uygulanacak muamelede En Ziyade Müsaadeye Mazhar Millet Prensibinin gözetilmesi hükmü getirilmektedir.

Madde 4. — Sermaye ve gelirlerin transferini düzenleyen bu maddede, bir yatırımla ilgili bütün transferlerin serbestçe kullanılan herhangi bir konvertibl para birimiyle, transferin yapıldığı tarihte geçerli olan döviz kuru üzerinden ve gecikme olmaksızın gerçekleştirilmesine Âkit Taraflarca izin verileceği belirtilmektedir. Transferlerin serbestçe kullanılan bir para birimiyle ve transfer tarihinde geçerli olan döviz kuru üzerinden yapılması hükmü kambiyo mevzuatımıza uygun olarak düzenlenmiştir.

Madde 5. — Bu maddede, Âkit Taraflardan birinin ülkesinde yapılmış olan yatırımın, yatırımcının ülkesinde sigorta edilmiş olması halinde sigortalayanın yatırımcının haklarına halefiyeti prensibi getirilmektedir.

Madde 6. — Bu maddede bir Taraf ile diğer Tarafın yatırımcısı arasında çıkabilecek yatırım uyuşmazlıklarının çözüm yolları düzenlenmektedir. Öngörülen prosedüre göre, öncelikle uyuşmazlık karşılıklı görüşmeler yoluyla çözümlenmeye çalışılacak, altı ay içinde çözüme ulaşılamazsa; yatırımcı uyuşmazlığı, uyuşmazlığa taraf olan Tarafın adlî mahkemelerine getirmiş olması halinde bir yıl içinde nihaî kararın alınmamış olması şartıyla, uluslararası tahkim yoluna başvurma hakkını kullanabilecektir. Sözkonusu uyuşmazlık, Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonunun Tahkim Kurallarına göre bu maksatla kurulacak bir tahkim mahkemesine (UNCITRAL) veya Paris Uluslararası Ticaret Odası Tahkim Mahkemesine veya her iki Tarafın da üye olması halinde Washington’da 18.3.1965 tarihinde imzaya açılan, Devletler ile Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Sözleşmesi Çerçevesinde, Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü için Uluslararası Merkeze sunulabilecektir.

Madde 7. — Bu madde ile anlaşmanın uygulama ve yorumundan dolayı Taraflar arasından doğabilecek uyuşmazlıkların çözüm yolları düzenlenmiş, doğrudan ve anlamlı müzakerelere ağırlık verilmiştir. Uyuşmazlığın müzakereler yoluyla çözümlenememesi halinde başvurulacak tahkim mekanizması ile bağlayıcı ve nihaî karar süreci de bu maddede tanımlanmaktadır.

Madde 8. — Anlaşmanın yürürlüğe girmesi ve yürürlük süresine ilişkin esaslar bu maddede düzenlenmektedir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Plan ve Bütçe Komisyonu 28.6.1999

Esas No. : 1/358

Karar No. : 17

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanarak, Bakanlar Kurulunca 3.6.1999 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 17.6.1999 tarihinde tali komisyon olarak Komisyonumuza, esas komisyon olarak da Dışişleri Komisyonuna havale edilen “Türkiye Cumhuriyeti ve Küba Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma ve Eki Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” Komisyonumuzun 27.6.1999 tarihinde yaptığı 14 üncü birleşimde Hükümeti temsilen Devlet Bakanı Hikmet Uluğbay, Maliye Bakanı Sümer Oral, Maliye Bakanlığı ile Hazine ve Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlıkları temsilcilerinin de katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi; genel ekonomik politikamızın ana hedefleri arasında, ülkemiz müteşebbisi ve sermayesinin dış ülkelere açılması, yabancı sermaye ve teknolojinin ülkemize gelmesi suretiyle, ülke ekonomisinin dünya ekonomisi ile entegre edilmesi hususu yer almaktadır. Bu çerçevede, ülkemizde yatırım yapan yerli ve yabancı sermayeli kuruluşların çalışma esaslarını belirlemek ve teşvik etmek amacıyla, yatırım ve ticarî ilişkilerimizin yoğun olduğu veya bu konularda potansiyel görülen ülkelerle, 1961 yılında başlatılan “Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmaları” nın imzalanması hızlandırılmış ve birçok ülkeyle sözkonusu anlaşmalar imzalanmıştır.

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının ana amacı, taraf ülkeler arasında sermaye ve teknoloji akımını teşvik ve ilgili ülkenin hukuk düzeni içinde yatırımların nasıl korunduğunu tespit etmektir.

Türkiye Cumhuriyeti ile Küba Cumhuriyeti arasında 22 Aralık 1997 tarihinde Havana’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ve Küba Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma” ve Eki Protokol ile taraf ülkelerde uygulanan yabancı sermaye ve kambiyo mevzuatına açıklık getirilmekte, yabancı sermayenin kamulaştırma ve devletleştirme yönünden tabi olacağı muameleler belirlenmekte ve çıkabilecek ihtilâfların çözüm yolları tespit edilmektedir.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde; “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Küba Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma ve Eki Protokolün” onaylanmasının uygun bulunmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.

Yapılan görüşmeler sonucunda, Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmiş ve tasarının maddeleri aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Dışişleri Komisyonuna havale edilmek üzere YüksekBaşkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkan V.
	Metin Şahin	Mehmet Hanifi Tiryaki
	Antalya	Gaziantep
	Bu Raporun Sözcüsü	Sözcü
	Masum Türker	Nihat Gökbulut
	Kırıkkale	İstanbul
	Kâtip	Üye
	Cafer Tufan Yazıcıoğlu	Abdülkadir Akcan
	Bartın	Afyon
	Üye	Üye
	Gaffar Yakın	Zeki Ergezen
	Afyon	Bitlis
	Üye	Üye
	Recep Önal	Oğuz Tezmen
	Bursa	Bursa
	Üye	Üye
	Süleyman Coşkuner	Hakkı Duran
	Burdur	Çankırı
	Üye	Üye
	Mücahit Himoğlu	Ramazan Gül
	Erzurum	Isparta
	Üye	Üye
	Celal Aydan	Ali Coşkun
	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye
	Nesrin Nas	Hasan Metin
	İstanbul	İzmir
	Üye	Üye
	İlhami Yılmaz	Zeki Ünal
	Karabük	Karaman
	Üye	Üye
	Necdet Tekin	Ali Gebeş
	Kırklareli	Konya
	Üye	Üye
	Mehmet Ali Yavuz	Süleyman Çelebi
	Konya	Mardin
	Üye	Üye
	Veysi Şahin	Cevat Ayhan
	Mardin	Sakarya
	Üye	Üye
	Ş. Ramis Savaş	Tarık Cengiz
	Sakarya	Samsun
	Üye	Üye
	Kemal Kabataş	Hasan Özgöbek
	Samsun	Uşak
	Üye
	Bekir Gündoğan
	Tunceli

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Dışişleri Komisyonu 19.7.1999

Esas No. : 1/358

Karar No. : 37

Türkiye Cumhuriyeti ve Küba Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma ve Eki Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 15 Temmuz 1999 tarihli 7 nci birleşiminde Dışişleri Bakanlığı temsilcileri ile Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı ve Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı yetkililerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

İki ülke arasında sermaye ve teknoloji akımını hızlandırmak, yabancı sermaye ve kamiyo mevzuatına açıklık kazandırmak ve her iki ülkede özel teşebbüsle devlet arasında çıkabilecek ihtilâfların çözüm yollarını tespit etmek amacıyla hazırlanan Tasarı Komisyonumuzca uygun bulunarak kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Kâmran İnan	B. Suat Çağlayan
	Van	İzmir
	Sözcü	Kâtip
	Mehmet Kaya	Mehmet Ali Bilici
	Kahramanmaraş	Adana
	Üye	Üye
	Ali Tekin	Müjdat Kayayerli
	Adana	Afyon
	Üye	Üye
	Nesrin Ünal	Teoman Özalp
	Antalya	Bursa
	Üye	Üye
	Hasan Erçelebi	Mahmut Erdir
	Denizli	Eskişehir
	Üye	Üye
	M. Bedri İncetahtacı	Mustafa Yaman
	Gaziantep	Giresun
	Üye	Üye
	Ayfer Yılmaz	Hüseyin Kansu
	İçel	İstanbul
	Üye	Üye
	Osman Yumakoğulları	Rahmi Sezgin
	İstanbul	İzmir
	Üye	Üye
	Basri Coşkun	M. Necati Çetinkaya
	Malatya	Manisa
	Üye
	Birol Büyüköztürk
	Osmaniye

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE CUMHURİYETİ VE KÜBA CUMHURİYETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA VE EKİ PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR

MADDE 1. — 22.12.1997 tarihinde Havana’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ve Küba Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma” ve eki Protokolün onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE CUMHURİYETİ VE KÜBA CUMHURİYETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA VE EKİ PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR

MADDE 1. — Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. — Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. — Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 

	Mesut Yılmaz
	Başbakan
	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Millî Sav. Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bakanı
	B. Ecevit	İ. Sezgin	G. Taner
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	H. Özkan	Y. Seçkiner	I. Saygın
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. Dr. H. S. Türk	Prof. Dr. S. Yıldırım	R. Serdaroğlu
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	M. Gürdere	Prof. Dr. Ş. Gürel	Prof. Dr. A. Andican
	Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Y. Topçu	M. Yılmaz	Y. Aktuna
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	B. Kara	C. Kavak	R. K. Yücelen
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.	Adalet Bakanı
	H. Gemici	İ. Sezgin	H. Denizkurdu
	İçişleri Bakanı	Dışişleri Bakanı	Maliye Bakanı
	K. Aktaş	İ. Cem	Z. Temizel
	Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı
	H. Uluğbay	Y. Topçu	H. İ. Özsoy
	Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bak.
	A. A. Denizolgun	M. Taşar	Prof. Dr. N. Çağan
	Sanayi ve Ticaret Bakanı	Enerji ve TabiîKay. Bakanı V.	Kültür Bakanı
	Y. Erez	İ. Gürdal	İ. Talay
	Turizm Bakanı	Orman Bakanı	Çevre Bakanı
	İ. Gürdal	E. Taranoğlu	Dr. İ. Aykut

 

Türkiye Cumhuriyeti ve Küba Cumhuriyeti (bundan sonra Taraflar olarak anılacaktır);

Özellikle bir Taraf yatırımcılarının diğer Tarafın ülkesindeki yatırımıyla ilgili olarak aralarında daha kapsamlı ekonomik işbirliğini teşvik etmek arzusuyla;

Anılan yatırımların tabi olacağı uygulamalara ilişkin bir anlaşma âkdinin, sermaye ve teknoloji akımı ile Tarafların ekonomik gelişimini teşvik edeceğini kabul ederek;

İstikrarlı bir yatırım ortamı meydana getirmek ve ekonomik kaynakların en etkin biçimde kullanılmalarını sağlamak üzere, yatırımların adil ve hakkaniyette uygun muameleye tabi tutulmasının arzu edileceğini kabul ederek; ve

Yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması için bir anlaşmanın imzalanması kararıyla;

Aşağıdaki şekilde anlaşmaya varmışlardır :

İşbu Anlaşmanın amacı bakımından;

1. “Yatırımcı” terimi :

(a) (1) Türkiye Cumhuriyeti bakımından, yürürlükteki hukuka göre Türk vatandaşlığına sahip olan gerçek kişiyi,

(2) Küba Cumhuriyeti bakımından, Küba Cumhuriyeti Anayasasına göre Küba vatandaşlığına sahip olan gerçek kişiyi,

(b) Taraflardan her birinin yürürlükteki mevzuatı çerçevesinde kurulmuş ve merkezi o Tarafın ülkesinde bulunan şirketler, firmalar veya iş ortaklıklarını ifade eder.

2. “Yatırım” terimi, ev sahibi Tarafın kanun ve nizamlarına uygun olmak kaydıyla, her türlü mal varlığını ve sınırlayıcı olmamakla birlikte, özellikle aşağıdakileri kapsar :

(a) hisse senetleri, tahviller ya da şirketlere katılımın diğer şekilleri,

(b) yeniden yatırımda kullanılan hasılâtlar, para alacakları veya bir yatırımla ilgili malî değeri olan herhangi diğer haklar,

(c) taşınır ve taşınmaz malların yanında ipotek, tedbir, rehin gibi herhangi diğer haklar ve yatırımın ülkesinde bulunduğu Tarafın kanun ve nizamlarına uygun olarak tanımlanan diğer benzer haklar,

(d) patent, sınaî, tasarım, teknik proses ile bunların yanısıra ticarî marka, peştemaliye, konw-how gibi sınaî ve fikrî mülkiyet hakları ile diğer benzer haklar,

(e) doğal kaynaklarla ilgili imtiyazlar dahil olmak üzere her bir tarafın ülkesinde kanun ya da sözleşmeye verilmiş iş imtiyazları.

Bu terim, yatırımların yapıldığı Tarafın ülkesinde kanun ve nizamlarına yapılan tüm doğrudan yatırımları ifade eder. “Yatırım” terimi, bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce veya sonra bir tarafın ülkesinde yapılan tüm yatırımları kapsar.

3. “Hasılâtlar” terimi, bir yatırımdan elde edilen ve özellikle, ancak sınırlayıcı olmayacak şekilde kâr, faiz ve temettüleri içerir.

4. “Ülke” tanımı, kara ülkesi ve karasularının yanında uluslararası hukuka uygun olarak ilgili Tarafın; doğal kaynakların araştırılması, işletilmesi ve korunması amacıyla, üzerinde yargılama veya egemenlik haklarına sahip olduğu deniz alanlarını ifade eder.

1. Her bir Taraf, kendi ülkesinde diğer Taraf yatırımcılarının yatırımlarına ve ilgili faaliyetlerine benzer durumlarda herhangi bir üçüncü ülkenin yatırımcılarının yatırımlarına kendi kanun ve nizamları çerçevesinde göstereceği muameleden daha az elverişli olmayacak şekilde izin verecektir.

2. Taraflardan her biri kurulmuş olan bu yatırımlara benzer durumlarda kendi yatırımcılarının yatırımları veya herhangi bir üçüncü ülkenin yatırımcılarının yatırımlarına uyguladığı muameleden hangisi en elverişli ise, o muameleden daha az elverişli olmayan bir muamele uygulayacaktır.

3. Tereddüde mahâl vermemek için, her iki Taraf; 1 ve 2’nci paragraflarda düzenlenen muamelenin, yabancı yatırımlarla ilgili kendi millî kanunlarını dikkate alarak, bu Anlaşmanın I ila VII’nci Maddeleri hükümlerine uygulanması gerektiğini teyid ederler.

4. Bir Taraf, ülkesinde yatırımları kabu ettiği zaman, üstün nitelikli idarî ve teknik personelin, milliyetine bakılmaksızın yatırımcılar tarafından, kendi tercihine göre, istihdamına ilişkin izinleri de kapsamak üzere, bu yatrımlarla ilgili ve gerekli olan izinleri kanun ve nizamlarına uygun olarak verecektir.

5. İşbu Maddenin hükümlerinin, Taraflardan herhangi birinin taraf olduğu aşağıdaki anlaşmalar üzerinde etkisi olmayacaktır :

(a) mevcut veya gelecekteki herhangi bir gümrük birliği, eknomik teşkilât veya diğer uluslararası anlaşmalarla ilgili olarak,

(b) tamamen veya esas olarak vergilendirmeyle ilgili olarak.

1. Yatırımlar yürürlükteki hukuk usulüne ve işbu Anlaşmanın II’nci Maddesinde konu edilen genel prensiplere uygun olarak kamu yararına ve ayrımcı olmayacak biçimde yapılmadıkça ve anında, yeterli ve etkin tazminat ödenmedikçe kamulaştırılmayacak, devletleştirilmeyecek veya doğrudan ya da dolaylı olarak benzer etkisi olan tedbirlere maruz bırakılmayacaktır.

2. Tazminat, kamulaştırılan yatırımın, kamulaştırma işleminin yapıldığı veya öğrenildiği tarihten önceki gerçek değerine eşit olacaktır. Tazminat gecikmesiz olarak ödenecek ve Madde IV paragraf 2’de tanımlandığı gibi serbestçe transfer edilebilir olacaktır.

3. Yatırımları, diğer Tarafın ülkesinde savaş, ayaklanma, iç karışıklık veya diğer benzer olaylar nedeniyle zarar gören Taraflardan her birinin yatırımcıları, diğer Tarafca kendi yatırımcılarına ya da herhangi bir üçüncü ülkenin yatırımcılarına uygulanan muameleden daha az elverişli olmayacak şekilde bu tür kayıplarla ilgili olarak benimsenecek işlemlerden hangisi en elverişli ise o muameleye tabi tutulacaktır.

1. Taraflardan her biri, iyi niyetle ve kendi mevzuatına uygun olarak bir yatırımla ilgili bütün transferlerin, ilgili vergi yükümlülüklerinin yerine getirilmesinden sonra, kendi ülkesinden içeriye ve dışarıya serbestçe ve gecikme olmaksızın yapılmasına izin verecektir. Bu tür transferler aşağıdakileri içerir :

(a) hasılâtlar,

(b) bir yatırımın tamamının veya bir kısmının satışı veya tasfiyesinden elde edilen kazançlar,

(c) Madde III çerçevesinde tazminat,

(d) yatırımlarla ilgili kredilerden kaynaklanan faiz ödemeleri ve geri ödemeler,

(e) diğer Tarafın ülkesinde bir yatırımla ilgili çalışma izni almış olan bir Tarafın vatandaşlarının elde ettikleri maaşlar, haftalık ücretler ve diğer ödemeler,

(f) bir yatırım uyuşmazlığından doğan ödemeler.

2. Transferler, yatırımın yapılmış olduğu konvertıbl döviz veya yatırımcı ile ev sahibi Taraf arasında aksine bir anlaşma yapılmadığı takdirde Taraflarca üzerinde anlaşılan diğer herhangi bir konvertıbl dövizle ve transferin yapıldığı tarihte geçerli olan döviz kuru üzerinden yapılacaktır.

1. Eğer bir Taraf yatırımcısının yatırımı ticarî olmayan risklere karşı kanunla kurulan bir sistem dahilinde sigorta edilmişse, sigortalayanın sigorta anlaşmasının şartlarından ileri gelen her türlü halefiyeti diğer Tarafca tanınacaktır.

2. Sigortalayan, yatırımcının kullanmaya yetkili olabileceği haklar dışında hiç bir hakkı kulanmaya yetkili olmayacaktır.

3. Bir Taraf ile yatırımcı arasındaki uyuşmazlıklar, bu Anlaşmanın VI’ncı Maddesi hükümleri uyarınca çözümlenecektir.

1. Taraflardan biri ile diğer Tarafın bir yatırımcısı arasındaki o yatırımcının yatırımı ile ilgili uyuşmazlıklar, yatırımcı tarafından ayrıntılı bilgi içerecek şekilde ve yazılı olarak yatırımla ilgili Tarafa bildirilecektir. Yatırımcı ve ilgili Taraf bu tür uyuşmazlıkları, mümkün olduğunca iyi niyetle, karşılıklı görüşme ve müzekereler yoluyla çözümlemeye çalışacaklardır.

2. Eğer uyuşmazlıklar, 1’inci paragrafta belirtilen yazılı bildirim tarihinden itibaren altı ay içinde, bu yolla çözümlenemezse; uyuşmazlık, yatırımcının seçebileceği aşağıdaki mercilere sunulabilir :

(a) Birleşmiş Milletler uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonunun Tahkim Kurallarına göre bu maksatla kurulacak bir tahkim mahkemesi (UNCITRAL),

(b) Paris Uluslararası Ticaret Odası Tahkim Mahkemesi.

Şu şartla ki; yatırımcının uyuşmazlığı, uyuşmazlığa taraf olan Tarafın adlî mahkemelerine getirmiş olması halinde ve bir yıl içinde nihaî kararın alınmamış olması gerekir.

3. Tahkim kararı; uyuşmazlığın bütün tarafları için kesin ve bağlayıcı olacaktır. Her bir Taraf kararı kendi kanunları çerçevesinde yerine getirecektir.

1. Taraflar, işbu Anlaşmanın yorumu veya uygulanmasıyla ilgili her türlü uyuşmazlığa iyi niyet ve işbirliği ruhu içinde, çabuk ve adil çözüm için çaba göstereceklerdir. Bu bakımdan, Taraflar bu tür çözümlere ulaşmak için doğrudan ve anlamlı görüşmeler yapmayı kabul ederler. Eğer Taraflar aralarındaki uyuşmazlığın başladığı tarihten itibaren altı ay içinde bu yöntemle uzlaşmaya varamazlarsa, uyuşmazlık herhangi bir tarafın talebi üzerine, üç üyeli bir tahkim heyetine götürülebilir.

2. Her bir Taraf, talebin alınmasından itibaren iki ay içinde birer hakem tayin edecektir. Bu iki hakem, üçüncü bir ülke vatandaşı olan üçüncü bir hakemi Başkan olarak seçeceklerdir. Taraflardan biri, belirlenen süre içinde bir hakem tayin edememesi halinde, diğer Taraf Uluslararası Adalet Divanı’nın Başkanından bu tayini yapması talep edebilir.

3. Eğer iki hakem, seçimlerinden itibaren iki ay içinde Heyet Başkanının seçimi konusunda anlaşma sağlayamazlarsa, Heyet Başkanı Taraflardan birinin talebi üzerine Uluslararası Adalet Divanı Başkanı tarafından seçilecektir.

4. Uluslararası Adalet Divanı Başkanı işbu Maddenin 2’nci ve 3’üncü paragraflarında belirtilen konularda görevini yerine getirmekten alıkonulursa veya bu şahıs Taraflardan birinin vatandaşı ise seçim Başkan Yardımcısı tarafından yapılacaktır ve Başkan Yardımcısı da anılan görevi yerine getirmekten alıkonulursa veya Taraflardan birinin vatandaşı ise, seçim Taraflardan birinin vatandaşı olmayan en kıdemli Divan üyesi tarafından yapılacaktır.

5. Tahkim Heyeti, Heyet Başkanının seçildiği tarihten itibaren üç ay içinde, işbu Anlaşmanın diğer Maddeleriyle tutarlı olacak şekilde usul kuralları üzerinde anlaşmaya varacaklardır. Böyle bir anlaşmanın sağlanamaması halinde, Heyet uluslararası tahkim usulü kurallarını dikkate alarak usul kurallarını tayin etmesini Uluslararası Adalet Divanı Başkanından talep edecektir.

6. Aksi kararlaştırılmadıkça, Başkanın seçildiği tarihten itibaren sekiz ay içinde bütün beyanlar yapılacak, bütün duruşmalar tamamlanacak ve Heyet -hangisi daha sonra gerçekleşirse- son beyanlardan veya duruşmaların bittiği tarihten sonra iki ay içinde karara varacaktır. Tahkim Heyeti, nihaî ve bağlayıcı olacak kararını oy çokluğuyla alacaktır.

7. Her bir Taraf, kendi hakeminin ve muamelelerde temsilinin masraflarını üstlenecektir. Başkanın masrafları ve diğer masraflar iki Tarafca eşit olarak üstlenilecektir. Tahkim Heyeti, re’sen masrafların daha yüksek bir organın Taraflardan biri tarafından ödenmesine karar verebilir.

8. Eğer bir uyuşmazlık, bu Anlaşmanın VI’ncı Maddesi uyarınca bir uluslararası tahkim mahkemesine sunulmuş ve hâlâ orada çözüm beklemekte ise, aynı uyuşmazlık işbu Madde hükümleri uyarınca başka bir uluslararası tahkim mahkemesine sunulmayacaktır. Bu, her iki Taraf arasında doğrudan ve anlamlı görüşmeler yoluyla bağlantı kurmayı engellemeyecektir.

1. İşbu Anlaşma, onay belgelerinin teatisinin tamamlandığı tarihte yürürlüğe girecektir. Anlaşma on yıllık bir dönem için yürürlükte kalacak ve bu Maddenin 2’nci paragrafına göre sona erdirilmediği sürece yürürlükte kalacaktır. İşbu Anlaşma, yürürlüğe giriş tarihinde yasal olarak faaliyet gösteren yatırımlara uygulanacağı gibi, bundan sonra yapılan veya gerçekleşen yatırımlara da uygulanacaktır.

2. Taraflardan her biri yazılı olarak diğer Tarafa bir yıl öncesinden ihbarda bulunarak, Anlaşmayı ilk on yıllık dönemin sonunda veya bundan sonra her an sona erdirebilir.

3. İşbu Anlaşma, Taraflar arasında yazılı bir anlaşma ile değiştirilebilir. Herhangi bir değişiklik, Taraflardan her birinin diğer Tarafa değişikliğin yürürlüğe girmesi için gerekli tüm dahili formaliteleri tamamladığını bildirmesi üzerine yürürlüğe girecektir.

4. İşbu Anlaşmanın sona erme tarihinden önce yapılan ya da gerçekleşen ve aksi takdirde bu Anlaşmanın uygulanacağı yatırımlarla ilgili olarak, bu Anlaşmanın diğer tüm Maddelerinin hükümleri, söz konusu sona erme tarihinden itibaren ilave bir on yıl daha yürürlükte kalacaktır.

Bu Anlaşmayı Tarafların tam yetkili temsilcileri, huzurlarında imzalamışlardır.

Havana’da, 22 Aralık 1997 tarihinde Türkçe, İspanyolca ve İngilizce dillerinde hepsi de asıl olarak imzalanmıştır.

Yorumda farklılık olması halinde İngilizce metin esas alınacaktır.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ KÜBA CUMHURİYETİ

HÜKÜMETİ ADINA HÜKÜMETİ ADINA

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Küba Cumhuriyeti Hükümeti arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma’nın imzalanmasıyla birlikte, Taraflar aşağıdaki hükümlerin anılan Anlaşmanın ayrılmaz bir parçası olduğunu kabul ederler.

Madde VI, paragraf 2’ye ilişkin olarak.

Her iki Tarafın, 18 Mart 1965 tarihinde imzalanan “Devletler ve Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümlenmesi Hakkında Sözleşme” ye üye olmaları halinde, Madde VI’da sözü edilen uyuşmazlıklar, yatırımcının talebiyle anılan Sözleşmeyle kurulan “Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü için Uluslararası Merkez” e sunulabilir.

Havana’da 22 Aralık 1997 tarihinde Türkçe, İspanyolca ve İngilizce dillerinde hepsi de asıl olarak imzalanmıştır.

Yorumda farklılık olması halinde İngilizce metin esas alınacaktır.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ KÜBA CUMHURİYETİ

HÜKÜMETİ ADINA HÜKÜMETİ ADINA