T.B.M.M. (S. Sayısı : 196)

Harp Araç ve Gereçleri ile Silâh, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun Tasarısı ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji ve Millî Savunma Komisyonları Raporları

T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar 22.6.1999 Genel Müdürlüğü Sayı : B.02.0.KKG/196-342/2695

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit Başbakan

1/399 Harp Araç ve Gereçleri ile Silâh, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayiî Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun Tasarısı

T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar 3.5.1996 Genel Müdürlüğü Sayı : B.02.0.KKG/196-342/1847

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 78 inci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Mesut Yılmaz Başbakan

1/507 Harp Araç ve Gereçleri ile Silâh, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun Tasarısı (S. Sayısı: 346)

T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü 9.2.1993 Sayı: B.02.0.KKG/101-487/01109

Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 24.1.1993 tarihinde kararlaştırılan “Harp Araç ve Gereçleri ile Silâh, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçe ilişikte gönderilmiştir.

Gereği arz ederim.

Süleyman Demirel

Başbakan

Türkiye’de Harp Silâh ve Mühimmatı Yapan Hususî Sanayi Müesseselerin Kontrolü Hakkında Kanun, 1940 yılında yürürlüğe girmiş ve o dönemin ihtiyaçlarına bağlı olarak hazırlanmış bir Kanundur. Bu Kanunun hazırlanış gerekçesinde de belirtildiği üzere; o tarihlerde Milletler Cemiyeti üyesi bulunan devletlerin kendi hudutları dahilinde harp silâh ve mühimmatı imali ve bu maddeler üzerindeki ticaretin kontrolü, sözkonusu Cemiyet asamblesinde kararlaştırılmış olduğundan, memleketimizin müdafaa ve emniyeti ile doğrudan ilgili bulunan harp sanayinin kontrolü siyasal bakımdan gerekli görülmüştür. Ayrıca, silâh ve mühimmat yapan fabrikaların imalât ve kabiliyetleri hakkında daha esaslı ve gerçekçi bilgiler toplanmasına ihtiyaç görülmüş, yapılacak kontrolün aynı zamanda imalâtın herhangi bir suretle muhalif kişiler veya gizli teşekküller eline geçmesine de mani olmak bakımından iç emniyet için de faydalı olacağı düşüncesinden hareket edilerek, Türkiye dahilinde gerçek ve tüzelkişiler eliyle kurulup işletilen, kısmen veya tamamen harp silâh ve mühimmatı yapan hususî sanayi müesseselerinden esasen toplanmakta olan bilgileri kanunî bir müeyyideye bağlamak ve bu müesseselerin, sadece dahili bir tedbir olmak üzere bizzat kendi vasıta ve teşkilâtımız eliyle kontrolünü sağlamak amacıyla bu kanunun hazırlandığı anlaşılmıştır.

Yukarıda hazırlanış gerekçesi açıklanan ve halen yürürlükte bulunan 3763 sayılı Kanun, kapsamı itibariyle, sadece özel sanayi kuruluşlarını içermektedir. Oysa günümüzde, harp silâh ve mühimmatı yapımıyla uğraşan kamu kurum ve kuruluşları da bulunmaktadır. Konuya bütünlük ve işlerlik kazandırabilmek ve harp sanayii alanındaki potansiyeli tek bir çerçevede ele alarak denetimini sağlayabilmek amacıyla, harp silâh ve mühimmatı yapan kamu kurum ve kuruluşlarının da Kanun kapsamına dahil edilmesinde yarar bulunmaktadır. 3763 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1940 yılında, askerî fabrikalar dışında harp silâh ve mühimmatı yapımı ile uğraşan kamu kurumlarının bulunmayışının, anılan Kanunun sadece hususî sanayi müesseselerini kapsamına almasına neden olduğu ve sonraki yıllarda kurulan ve aynı işle uğraşan kamu kuruluşlarının ise kendi özel kanunlarıyla idare edilmeleri nedeniyle bu Kanun kapsamına alınmadığı değerlendirilmektedir.

Harp sanayiî alanındaki tüm kuruluşları denetime tabi tutan bir mekanizmanın varlığı halinde, iş gücü, üretim potansiyeli ve kabiliyeti gibi unsurların daha net bir şekilde görülmesi mümkün olacak, üst düzeyde yapılması düşünülen plânlamalara daha sağlıklı veriler getirilebilecek ve ülke ekonomisine bu kanaldan yapılan katkıdan tam fayda sağlanacaktır.

Belirtilen nedenlerle; mevcut Kanunun, günümüzdeki ekonomik, teknolojik ve sosyal gelişmeler karşısında, kapsamı itibariyle yeterliliğini yitirdiği ve gelişmelere uyum sağlayamadığı anlaşıldığından, bu Kanunun aksayan yönlerini gidermek, bürokratik işlemleri azaltmak, harp sanayiî hususunda plânlı, gerçekçi ve bütünlük arzeden değerlendirmelerin yapılmasına imkân sağlamak ve günümüz ihtiyaçlarına cevap verebilmek amacıyla yeni bir yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulduğundan anılan tasarı hazırlanmıştır.

Madde 1. – Madde ile, Kanunun hangi amaçla düzenlendiği belirtilmekte, harp araç ve gereçleri ile silâh, mühimmat ve patlayıcı madde üreten sanayi kuruluşlarının kurulması, işletilmesi ve yükümlülükleri ile denetimine ilişkin esas ve usullerin bu Kanunda yer aldığı ifade edilmektedir.

Madde 2. – Madde ile, her türlü harp araç ve gereçleri ile silâh, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddeleri üretmek üzere kurulan veya işletilen kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzelkişilere ait kuruluşların bu Kanun uyarınca denetime tabi olacakları hususu düzenlenmektedir.

Madde 3. – Madde ile, harp araç ve gereçleri ile silâh, mühimmat ve bunlara yedek parçalarla patlayıcı maddeleri üretecek kuruluşların kurulması ve işletilmesi Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Millî Savunma Bakanlığının iznine bağlanmakta, ayrıca kurulacak üretim tesislerinin nerelerde kurulacağı ve depolarıyla satış yerlerinin nerelerde bulunacağına ilişkin yatırımcı kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzelkişilerin teklifinin, İçişleri ve Çevre Bakanlıklarının görüşü alındıktan sonra Millî Savunma Bakanlığınca onaylanması esası getirilmektedir.

Madde 4. – Bu Kanunda öngörülen yükümlülükleri yerine getirecek sanayi kuruluşlarının hangileri olduğundan açıkça bilinmesinde yarar görülmektedir. Zira, ticarî vasfa haiz gibi görünmesine rağmen harp sanayii kapsamına girebilecek bazı kuruluşların Kanunun öngördüğü yükümlülükleri yerine getiremeyerek suçlu duruma düşmeleri mümkün olabilecektir. Bu durumu önlemek amacıyla, madde ile; bu Kanun kapsamına giren harp araç ve gereçleri ile silâh, mühimmatı ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddelere ilişkin listenin her yıl Ocak ayında veya gerektiğinde yıl içerisinde Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşlerinin alınmasını müteakip Millî Savunma Bakanlığınca tespit ve ilân olunması esası getirilmektedir.

Madde 5. – Madde ile, bu Kanun kapsamındaki sanayi kuruluşlarına; kurucularını, sermayelerini, kurucu ve sermayeye ortak olan bütün pay sahiplerinin kimliklerini, üretecekleri maddelerin cinsleri ile senelik üretim miktarlarını, personel adedini ve bu bilgilerde oluşacak değişiklikleri, imal ettikleri harp araç ve gereçleri ile silâh, mühimmat ve patlayıcı madde cinsleri ile stoklarını, aldıkları siparişlerin cins ve miktarlarıyla sipariş verenlerin kimliklerini, belli bir süre içinde Millî Savunma Bakanlığına bildirmeleri konusunda yükümlülükler getirilirken; ayrıca, Millî Savunma Bakanlığının (Kanun kapsamına giren kuruluşların sivil amaca yönelik üretimleri hariç olmak üzere) ulusal savunma ihtiyaçları dışındaki siparişlerin kabul edilip edilmeyeceği hususundaki kararını, Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve gerektiğinde diğer ilgili Bakanlıkların da görüşlerini almak suretiyle inceleyip belli bir süre içerisinde ilgili kuruluşa bildirmesi konusunda da düzenleme yapılmaktadır.

Madde 6. – Madde ile, bu Kanun kapsamındaki sanayi kuruluşlarının, Millî Savunma Bakanlığının denetimine tabi olması esası getirilmektedir.

Ayrıca, uluslararası antlaşmalarda taraf devletlerin harp araç ve gereçleri ile silâh , mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı madde üreten sanayi kuruluşlarının denetlenmesine ve sanayi güvenliğine ilişkin hükümlere yer verilmektedir. Usulüne uygun olarak yürürlüğe konulmuş uluslararası antlaşmalar da Anayasamıza göre kanun hükmündedir. Bu nedenle, ülkemizde üretimde bulunan veya ileride bulunabilecek olan bütünüyle kamu sektörüne ait olmayan bu tür tesislerde denetimler yapılması istemiyle her an karşılaşılabilecektir. Doğal olarak antlaşmaların hükümlerine uygun şekilde yapılacak denetim isteminin, antlaşmanın tarafı olmamız nedeniyle reddedilmesi de mümkün olamayacağından, uluslararası antlaşmaların bu tür denetime ve sanayi güvenliğine ilişkin hükümlerinin anılan sanayi kuruluşlarında da uygulanmasını sağlayacak düzenlemeye bu maddede yer verilmektedir.

Madde 7. – Madde ile, bu Kanun kapsamında olan ve yıllık listeler ile belirlenen her türlü harp araç ve gereçleri ile silâh mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddelerin ihracı ve yurtdışına çıkarılması Genelkurmay Başkanlığı ile Dışişleri Bakanlığının görüşleri alınarak Millî Savunma Bakanlığının iznine bağlanmakta ve bu hususta gerek denetim ve gerekse siyasî mülahazalarla sınırlayıcı hükümler getirilmektedir.

Ayrıca, yıllık listelerde belirtilen malzemeler için Millî Savunma Bakanlığının izni alınarak veya bu listelerde belirtilmeyen malzemeler için anılan Bakanlıktan izin almadan sipariş bağlantısına giren bir kuruluşun, değişen siyasî ilişkiler nedeniyle bu sipariş bağlantısının iptal edilmesi halinde, yapılacak iptal işleminde hiçbir kusuru bulunmayan satıcı firma malî açıdan çok güç duruma düşebilecektir. Bu durumlarda, ihracatına izin verilmeyen her türlü harp araç ve gereçleri ile silâh, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddelerin müşteriye teslim edilmemesinden doğan zarar ve ziyanın Bakanlar Kurulu kararı üzerine Hazine tarafından ilgili kuruluşa ödenmesi zorunluluğu getirilmesinin, adalet ve hakkaniyet ilkelerine uygun olacağı ve aynı zamanda sanayi teşvikini de sağlayacağı değerlendirilerek, maddede bu doğrultuda düzenleme yapılmaktadır.

Madde 8. – Madde ile, Kanunun 3, 5 ve 7 nci maddeleri hükümlerini yerine getirmeyenlere uygulanacak cezaî müeyyideler belirtilmekte, ayrıca bu Kanunun 3 üncü maddesi hükmüne uyulmaksızın kurulan tesislerin kapatılması ve her türlü malzemenin satımının ve sevkinin yasaklanması konusunda idareye takdir hakkı tanınarak, gerekli durumlarda Millî Savunma Bakanlığına yetkili ve görevli mahkemeye başvurabilme imkânı sağlanmaktadır.

Madde 9. – Madde ile, bu Kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usullerin Başbakan onayı ile yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirtileceği hükme bağlanmaktadır.

Madde 10. – Madde ile, 3.1.1940 tarihli ve 3763 sayılı Türkiye’de Harp Silâh ve Mühimmatı Yapan Hususî Sanayi Müesseselerinin Kontrolü Hakkında Kanun ile değişiklikleri yürürlükten kaldırılmaktadır.

Geçici Madde 1. – Madde ile, bu Kanun uyarınca çıkarılacak yönetmelik yürürlüğe konuluncaya kadar 3763 sayılı Kanun uyarınca çıkarılan Tüzüğün bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağına dair hüküm getirilmektedir.

Geçici Madde 2. – Madde ile, bu Kanun kapsamına giren sanayi kuruluşlarının, çıkarılacak yönetmeliğin yürürlüğe konulmasından itibaren 6 ay içerisinde Kanunun 3 ve 5 inci maddeleri ve yönetmelikte belirtilen işlemleri tamamlamaları öngörülmektedir. Anılan işlemleri tamamlamayan kuruluşlar hakkında 8 inci madde hükümlerinin uygulanacağı ayrıca açıklanmaktadır.

Madde 11. – Yürürlük maddesidir.

Madde 12. – Yürütme maddesidir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu 16.7.1999 Esas No. : 1/381 Karar No. : 11

“Harp Araç ve Gereçleri ile Silâh, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun Tasarısı”, Millî Savunma Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Savunma Sanayi Müsteşarlığı ve Makina Kimya Endüstrisi Kurumu temsilcilerinin katıldığı 14.7.1999 Perşembe günü saat 10.30’da Komisyonumuzun yaptığı toplantıda görüşülmüştür.

Kanun Tasarısının Genel Gerekçesinin okunmasını müteakip;

Hükümet temsilcileri, 3763 Sayılı Kanunun kapsamı itibariyle sadece özel sanayi kuruluşlarını içerdiğini, günümüz ihtiyaçlarını karşılamadığını belirterek, günümüzde harp silâh ve mühimmatı yapımıyla uğraşan kamu kurum ve kuruluşlarının bulunduğunu, harp sanayi alanındaki potansiyeli tek bir çerçevede ele alarak denetimini sağlayabilmek amacıyla, harp silâh ve mühimmatı yapan kamu kurum ve kuruluşlarının da Kanun kapsamına alınması gerektiğini, harp sanayi alanındaki tüm kuruluşları denetime tabi tutan bir mekanizma ile işgücü üretim potansiyeli ve kabiliyeti gibi unsurların daha net bir şekilde görülebileceği ve daha etkin bir planlama yapılabileceği; bürokratik işlemlerin azaltılacağı harp sanayi konusunda değerlendirme, denetim ve planlamanın daha sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilebilmesinin ve günümüz ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla Kanun Tasarısının hazırlandığını ifade etmişlerdir.

Komisyon üyeleri 1940 yılında dönemin ihtiyaçlarına göre hazırlanmış bulunan 3763 sayılı Türkiye’de Harp Silâh ve Mühimmatı Yapan Hususi Sanayi Müesseselerinin Kontrolü Hakkında Kanunun günümüz ihtiyaçlarını karşılamadığını belirterek görüşülmekte olan Tasarıyı benimsediklerini belirtmişlerdir.

Kanun Tasarısının geneli üzerinde görüşmeler tamamlandıktan sonra maddelerine geçilmesi oybirliği ile kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının 1 inci ve 2 nci maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Tasarının 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasına üretim tesislerinin nerelerde kurulacağı ve depolarıyla satış yerlerinin nerelerde bulunacağına ilişkin yatırımcı kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzelkişilerin teklifinin, Millî Savunma Bakanlığınca onaylanması aşamasından önce, görüşleri alınacak Bakanlıklar arasına, konu ile ilgisi itibariyle Sanayi ve Ticaret Bakanlığının dahil edilmesini, ayrıca yatırım için gerekli (ÇED) Çevresel Etki Değerlendirme Raporunun ilgili kurum, kuruluş ve işletmeler tarafından yapıldığı, bu raporun Çevre Bakanlığınca denetlenmesi gözönüne alınarak bürokratik işlemlerin azaltılması açısından “Çevre Bakanlığı” ibaresi metinden çıkarılmıştır.

Kanun Tasarısının 4, 5, 6 ve 7 nci maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiş ancak; tasarının 4 üncü maddesindeki bütün pay sahiplerinin kimliklerinin bildirilmesine yönelik hükmün özellikle çok ortaklı şirketler açısından uygulamada yaratabileceği güçlükler ve Tasarının 7 nci maddesindeki görev zararının ne şekilde ödeneceğinin açıklığa kavuşturulmasının Hazine Müsteşarlığının görüşü alınarak yapılmasının, Tasarının havalesi gereği Millî Savunma Komisyonuna önerilmesi yönünde Komisyonumuzca ilke kararı alınmıştır.

Kanun Tasarısının 8 inci maddesi, 1 inci fıkrasında yeralan ağır para cezalarının günümüz şartlarında caydırıcılığın sağlanması amacıyla artırılması kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının 9 uncu maddesinde Kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usullerin belirleneceği yönetmeliğin “Başbakanın” onayı yerine “Bakanlar Kurulu Kararı” ile yürürlüğe girmesinin daha yerinde olacağı gerekçesiyle metinde yeralan “Başbakan onayı” ibaresinin “Bakanlar Kurulu Kararı” şeklinde değiştirilmesini uygun görmüştür.

Kanun Tasarısının 10 uncu maddesi ile Geçici 1 ve Geçici 2 nci maddeleri ile 11 ve 12 nci maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

İşbu raporumuz havalesi gereği Millî Savunma Komisyonuna gönderilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.
 

	Başkan	Başkanvekili	Sözcü
	Oktay Vural	Miraç Akdoğan	Fahrettin Gülener
	İzmir	Malatya	Bursa
		(İmzada bulunamadı)
	Kâtip	Üye	Üye
	Cumali Durmuş	Mahmut Bozkurt	Ali Rıza Gönül
	Kocaeli	Adıyaman	Aydın
		(İmzada bulunamadı)	(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye	Üye
	İlhan Aytekin	Orhan Şen	Hüseyin Karagöz
	Balıkesir	Bursa	Çankırı
	(İmzada bulunamadı)		(3. maddeye muhalifim)
	Üye	Üye	Üye
	Abdülsamet Turgut	Mustafa Geçer	Akif Serin
	Diyarbakır	Hatay	İçel
	Üye	Üye	Üye
	Nevzat Taner	Ahmet Arkan	Özkan Öksüz
	Kahramanmaraş	Kocaeli	Konya
	Üye	Üye	Üye
	Ali Serdengeçti	Eyüp Doğanlar	Mükerrem Levent
	Manisa	Niğde	Niğde
	Üye		Üye
	Şükrü Ünal		Ahmet Nurettin Aydın
	Osmaniye		Siirt

 

Harp araç ve gereçleri ile silâh, muhimmat ve patlayıcı madde üreten sanayi kuruluşlarının denetimi hakkındaki kanun tasarısının (1/381) 3 üncü maddesine; özellikle çok ortaklı şirketlerde kimlik bildiriminin uygulamada mümkün olmadığından, bu nedenle de söz konusu şirketlerin savunma sanayiine hizmet sunamayacakları gerekçesi ile muhalif olduğumu arz ederim.

15.7.1999

Hüseyin Karagöz

Çankırı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Millî Savunma Komisyonu 2.11.1999 Esas No. : 1/381 Karar No. : 30

Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanarak, Başbakanlıkça 9.2.1993 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve dönemin sona ermesi nedeniyle 3.5.1996 tarihinde yenilenen ve Başkanlıkça 10.5.1996 tarihinde Tali Komisyon olarak Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna, Esas Komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen ve Komisyonumuzca görüşülerek Genel Kurul gündemine inen, ancak dönemin sona ermesi nedeniyle tekrar kadük olan ve bu dönemde de Başbakanlıkça 22.6.1999 tarihinde tekrar Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 29.6.1999 tarihinde Tali Komisyon olarak Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna, Esas Komisyon olarak Komisyonumuza havale edilen 1/381 esas numaralı “Harp Araç ve Gereçleri ile Silâh, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun Tasarısı” Komisyonumuzun 21.10.1999 tarihinde yaptığı 9 uncu Birleşiminde Hükümeti temsilen Millî Savunma, Sanayi ve Ticaret ve Maliye Bakanlıkları ile Genelkurmay Başkanlığı temsilcilerinin de katılımıyla incelenip görüşülmüştür.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;

1940 yılında dönemin ihtiyaçlarına göre hazırlanmış bulunan 3763 sayılı Türkiye’de Harp Silâh ve Mühimmatı Yapan Hususî Sanayi Müesseselerinin Kontrolü Hakkında Kanunun günümüzün ihtiyaçlarını karşılamadığı,

3763 sayılı Kanunun sadece özel sanayi kuruluşlarını içerdiği, harp silâh ve mühimmatı yapan kamu kurum ve kuruluşlarının halihazırda mevcut kuruluş kanunlarıyla idare edilmekte oldukları,

Harp sanayi alanındaki tüm kuruluşları denetime tabi tutan bir mekanizma ile işgücü, üretim potansiyeli ve kabiliyeti gibi unsurların daha net bir şekilde görülebileceği ve daha etkin bir plânlama yapılabileceği,

Tasarı ile, bürokratik işlemlerin azaltılmasının, harp sanayii konusunda değerlendirme, denetim ve plânlamanın daha sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesinin ve günümüz ihtiyaçlarının karşılanmasının amaçlandığı,

Görülmektedir.

Komisyonumuzda yapılan görüşmelerde;

Ülkemizdeki kamu ve özel sektöre ait harp sanayine yönelik olarak üretim yapan kuruluşların çok geliştiği, bazı alanlarda ihracat olanağı dahi bulunduğu, ancak 1940’lı yıllardan kalma mevzuatın günün ihtiyaçlarını karşılamadığı,

Geçmişteki aile işletmelerinin bugün yerini büyük firmalara bıraktığı, teknolojinin çok değiştiği, uluslararası ortaklıkların ve ortak üretim projelerinin gündeme geldiği,

Cezaî düzenlemelerin de günün şartlarına uyarlanması gerektiği,

Şeklindeki görüşler dile getirilmiştir.

Tasarı ve gerekçesi ile Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun rapor ve metni de dikkate alınarak maddelerinin görüşülmesine geçilmesi kabul edilmiştir.

Tasarının 1 inci ve 2 nci maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Tasarının 3 üncü maddesi Tali Komisyon olan Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun kabul ettiği şekilde Komisyonumuzca da kabul edilmiştir.

Tasarının 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi, alınan redaksiyon yetkisi dahilinde, Bakanlığın her durumda zorunlu olarak bir liste oluşturmasını sağlamak amacıyla madde metninden çıkarılmış ve madde bu şekilde değiştirilmek suretiyle kabul edilmiştir.

Tasarının 5 inci maddesi, maddenin “a)” bendinde yeralan, bütün pay sahiplerinin kimliklerinin bildirilmesine yönelik hükmün özellikle çok ortaklı şirketler açısından uygulamada yaratabileceği güçlükler nedeniyle sadece; kurucularını, sermayelerini ve yönetim kurulu üyeleri ile şirketi temsil ve ilzama yetkili kişilerin kimliklerinin bildirilmesi şeklinde, değiştirilmek suretiyle ve alınan redaksiyon yetkisi dahilinde “c)” bendinin başına “İç ve dış piyasalardan” aldıkları ibaresi eklenmek suretiyle, değiştirilerek kabul edilmiştir.

Tasarının 6 ncı ve 7 nci maddeleri Komisyonumuzca da aynen kabul edilmiştir.

Tasarının 8 inci maddesi Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun kabul ettiği şekilde Komisyonumuzca da kabul edilmiştir.

Madde üzerinde yapılan görüşmelerde sözkonusu para cezalarının her yıl yeniden değerleme oranı kadar arttırılması konusunun da madde metninde belirtilmesi talep edilmişse de, 28.7.1999 tarihli ve 4421 sayılı “Türk Ceza Kanunu ile Cezaların İnfazı Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 5 inci maddesi ile değiştirilen Türk Ceza Kanununun Ek 2 nci maddesi;

“Ek Madde 2. a) Ek 1 inci madde kapsamına giren,

b) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar yürürlüğe giren,

c) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra kabul edilen,

Kanunlardaki para cezaları, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında arttırılarak uygulanır.”

Amir hükmü nedeniyle madde metnine işlenmemiştir.

Tasarının 9 uncu maddesi Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun kabul ettiği şekilde Komisyonumuzca da kabul edilmiştir.

Tasarının 10 uncu maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Tasarının Geçici 1 inci ve Geçici 2 nci maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Tasarının yürürlük ve yürütmeye ilişkin 11 inci ve 12 nci maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Kâtip	Üye
	Sadık Kırbaş	M. Kemal Tuğmaner	M. Metanet Çulhaoğlu
	Çanakkale	Mardin	Adana
	Üye	Üye	Üye
	Gönül Saray Alphan	Oğuz Aygün	Rıza Ulucak
	Amasya	Ankara	Ankara
	Üye	Üye	Üye
	Hüseyin Arabacı	Vahit Kayrıcı	Fahrettin Kukaracı
	Bilecik	Çorum	Erzurum
	Üye	Üye	Üye
	Mukadder Başeğmez	Hüseyin Arı	Namık Hakan Durhan
	İstanbul	Konya	Malatya
			(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye	Üye
	Mustafa Enöz	Hasan Gülay	Ekrem Pakdemirli
	Manisa	Manisa	Manisa
	Üye		Üye
	Şükrü Yürür		Ahmet Demircan
	Ordu		Samsun

 

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

Amaç

MADDE 1. – Bu Kanunun amacı, harp araç ve gereçleri ile silâh, mühimmat ve patlayıcı madde üreten sanayi kuruluşlarının kurulması, işletilmesi ve yükümlülükleri ile denetimine ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2. – Bu Kanun, her türlü harp araç ve gereçleri ile silâh, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddeleri üretmek üzere kurulan veya işletilen kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşları kapsar.

İzin

MADDE 3. – Harp araç ve gereçleri ile silâh, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalar ve patlayıcı maddeleri üretecek kuruluşların kurulması ve işletilmesi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Millî Savunma Bakanlığının iznine bağlıdır.

Üretim tesislerinin nerelerde kurulacağı ve depolarıyla satış yerlerinin nerelerde bulunacağına ilişkin yatırımcı kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerin teklifi, İçişleri ve Çevre Bakanlıklarının uygun görüşü alındıktan sonra Millî Savunma Bakanlığınca onaylanır.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Tespit ve ilan

MADDE 4. – Denetime tabi harp araç ve gereçleri ile silâh, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalar ve patlayıcı maddelere ilişkin liste, her yıl Ocak ayında veya gerektiğinde yılı içerisinde Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü alındıktan sonra Millî Savunma Bakanlığı tarafından tespit ve ilan olunur. Ancak, herhangi bir nedenle tespit ve ilan yapılmamış ise, en son yayımlanan liste esas alınır.
 
 
 
 

Sanayi kuruluşlarının yükümlülükleri

MADDE 5. – Bu kanun kapsamındaki sanayi kuruluşları;

a) Kuruldukları tarihten itibaren; kurucularını, sermayelerini, kurucu ve sermayeye ortak olan bütün pay sahiplerinin kimliklerini, üretecekleri maddelerin cinsleri ile senelik üretim miktarlarını ve personel adedini; bu bilgilerde oluşacak değişiklikleri, değişiklik tarihinden itibaren bir ay içerisinde,
 
 
 
 
 
 

b) İmal ettikleri harp araç ve gereçleri, silâh, mühimmat ve patlayıcı madde cinsleri ile stoklarını, her yıl Ocak ayı içerisinde,

c) Aldıkları siparişlerin cins ve miktarları ile sipariş verenlerin kimliklerini, bir ay içerisinde,

Millî Savunma Bakanlığına bildirmek zorundadır.

Millî Savunma Bakanlığı, bu kanun kapsamına giren kuruluşların sivil amaca yönelik üretimleri hariç olmak üzere, ulusal savunma ihtiyaçları dışındaki siparişlerin kabul edilip edilmeyeceği hususundaki kararını, ülke güvenliği ve ekonomisi ile kamu yararı açısından Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve gerektiğinde diğer ilgili Bakanlıkların da görüşlerini alarak inceledikten sonra, en geç bir ay içerisinde ilgili kuruluşa bildirmek zorundadır. Bildirimin yapılmaması halinde, sipariş talebi kabul edilmiş sayılır.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Denetim

MADDE 6. – Bu kanun kapsamındaki sanayi kuruluşları, bu kanunda belirtilen hususlar yönünden Millî Savunma Bakanlığının denetimine tabidir.

Uluslararası antlaşmaların denetime ve sanayi güvenliğine ilişkin hükümleri saklıdır.

İhraç veya yurtdışına çıkarma

MADDE 7. – Yıllık listelerde belirlenen her türlü harp araç ve gereçleri ile silâh, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddelerin ihracı veya yurtdışına çıkarılmasına, Genelkurmay Başkanlığı ve Dışişleri Bakanlığının görüşleri de alındıktan sonra Millî Savunma Bakanlığınca izin verilebilir.

Yıllık listelerde yer almaması nedeniyle izine gerek görülmeden dış satış bağlantısı yapılmış veya listelerde yer aldığı için ilgili mercilerden dış sipariş kabulüyle ilgili izin verilmiş malların, sonradan belirlenen şartlar dolayısıyla müşterisine teslimine mani olunması halinde, satıcının maruz kalacağı zarar ve ziyan, Bakanlar Kurulu kararı ile Hazine tarafından ilgili kuruluşa ödenir.

Ceza hükümleri

MADDE 8. – Bu Kanunun;

a) 3 üncü maddesi hükümlerine aykırı hareket edenler, iki aydan bir yıla kadar hapis ve otuz milyon liradan aşağı olmamak üzere ağır para cezası ile,

b) 5 inci maddesi hükümlerine uymayanlar, bir aydan altı aya kadar hapis ve onbeş milyon liradan aşağı olmamak üzere ağır para cezası ile,

c) 7 nci maddesi hükümlerine aykırı hareket edenler, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve altmış milyon liradan aşağı olmamak üzere ağır para cezası ile,

Cezalandırılırlar.

3 üncü madde hükmüne uyulmaksızın kurulan tesislerin kapatılması ve her türlü malzemenin satımının ve sevkinin yasaklanması, Millî Savunma Bakanlığınca yetkili ve görevli mahkemeden istenebilir. Mahkeme, bu talebi 15 gün içerisinde inceler ve karara bağlar.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Yönetmelik

MADDE 9. – Bu kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içerisinde Başbakan onayı ile yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirtilir.
 
 
 
 

Yürürlükten kaldırılan hükümler

MADDE 10. – 3.1.1940 tarihli ve 3763 sayılı Türkiye’de Harp Silâh ve Mühimmatı Yapan Hususî Sanayi Müesseselerinin Kontrolü Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

GEÇİCİ MADDE 1. – 9 uncu maddede öngörülen yönetmelik yürürlüğe girinceye kadar, Türkiye’de Harp Silâh ve Mühimmatı Yapan Hususî Sanayi Müesseselerinin Kontrolü Hakkında Nizamnamenin bu kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.

GEÇİCİ MADDE 2. – Bu kanun kapsamındaki sanayi kuruluşları, bu kanun uyarınca çıkarılacak yönetmeliğin yürürlüğe konulmasından itibaren altı ay içerisinde 3 üncü ve 5 inci maddeler ile yönetmelikte öngörülen işlemleri tamamlamak zorundadırlar. Bu işlemleri tamamlamayanlar hakkında 8 inci madde hükümleri uygulanır.

Yürürlük

MADDE 11. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
 
 

Yürütme

MADDE 12. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
 
 
 

	S. Demirel
	Başbakan
	Devlet Bakanı ve Başb. Yrd.	Devlet Bakanı
	Prof. E. İnönü	C. Çağlar
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. T. Çiller	E. Ceyhun
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	İ. Tez	A. Gönen
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. T. Akyol	G. Ergenekon
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	O. Kilercioğlu	M. Kahraman
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Ö. Barutçu	M. A. Yılmaz
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	E. Şahin	Ş. Ercan
	Devlet Bakanı	Adalet Bakanı
	M. Batallı	M.S. Oktay
	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
	N. Ayaz	İ. Sezgin
	Dışişleri Bakanı	Maliye ve Gümrük Bakanı
	H. Çetin	S. Oral
	Millî Eğitim Bakanı	Bay. ve İskân Bakanı
	K. Toptan	Prof. O. Kumbaracıbaşı
	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı
	Y. Aktuna	Y. Topçu
	Tarım ve Köyişleri Bakanı V.	Çal. ve Sos. Güv. Bakanı
	V. Tanır	M. Moğultay
	Sanayi ve Ticaret Bakanı	Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı
	M. T. Köse	E. Faralyalı
	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı V.
	D. F. Sağlar	D. F. Sağlar
	Orman Bakanı	Çevre Bakanı
	V. Tanır	B. D. Akyürek

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİÎ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİS-

HARP ARAÇ VE GEREÇLERİ İLE SİLÂH, MÜHİMMAT VE PATLAYICI MADDE ÜRETEN SANAYİ KURULUŞLARININ DENETİMİ HAKKINDA

MADDE 1. – Kanun Tasarısının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Kanun Tasarısının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

İzin

MADDE 3. – Harp araç ve gereçleri ile silâh, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalar ve patlayıcı maddeleri üretecek kuruluşların kurulması ve işletilmesi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Millî Savunma Bakanlığının iznine bağlıdır.

Üretim tesislerinin nerelerde kurulacağı ve depolarıyla satış yerlerinin nerelerde bulunacağına ilişkin yatırımcı kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerin teklifi, İçişleri ve Sanayi ve Ticaret Bakanlıklarının görüşü alındıktan sonra Millî Savunma Bakanlığınca onaylanır.

MADDE 4. – Kanun Tasarısının 4 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

MADDE 5. – Kanun Tasarısının 5 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

MADDE 6. – Kanun Tasarısının 6 ncı maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 7. – Kanun Tasarısının 7 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ceza hükümleri

MADDE 8. – Bu Kanunun;

a) 3 üncü maddesi hükümlerine aykırı hareket edenler, iki aydan bir yıla kadar hapis ve 1 000 000 000 TL.’den aşağı olmamak üzere ağır para cezası ile,

b) 5 inci maddesi hükümlerine uymayanlar, bir aydan altı aya kadar hapis ve 500 000 000 TL.’den aşağı olmamak üzere ağır para cezası ile,

c) 7 nci maddesi hükümlerine aykırı hareket edenler, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve 1 500 000 000 TL.’den aşağı olmamak üzere ağır para cezası ile,

Cezalandırılırlar.

3 üncü madde hükmüne uyulmaksızın kurulan tesislerin kapatılması ve her türlü malzemenin satımının ve sevkinin yasaklanması hususunda gerekli idari tedbirler Millî Savunma Bakanlığınca alınarak konu bu Bakanlıkça yetkili ve görevli mahkemeye intikal ettirilir. Bu talep müstacel mevaddan sayılır ve mahkemece öncelikle karara bağlanır.

Yönetmelik

MADDE 9. – Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içerisinde Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirtilir.

MADDE 10. – Kanun Tasarısının 10 uncu maddesi komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 1. – Kanun Tasarısının geçici 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 2. – Kanun Tasarısının geçici 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 

MADDE 11. – Kanun Tasarısının 11 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 12. – Kanun Tasarısının 12 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 

HARP ARAÇ VE GEREÇLERİ İLE SİLÂH, MÜHİMMAT VE PATLAYICI MADDE ÜRETEN SANAYİ KURULUŞLARININ DENETİMİ HAKKINDA

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabi Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun kabul ettiği şekliyle Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Tespit ve ilan

MADDE 4. – Denetime tabi harp araç ve gereçleri ile silâh, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalar ve patlayıcı maddelere ilişkin liste, her yıl Ocak ayında veya gerektiğinde yılı içerisinde Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü alındıktan sonra Millî Savunma Bakanlığı tarafından tespit ve ilan olunur.

Sanayi kuruluşlarının yükümlülükleri

MADDE 5. – Bu Kanun kapsamındaki sanayi kuruluşları;

a) Kuruldukları tarihten itibaren; kurucularını, sermayelerini, yönetim kurulu üyeleri ile şirketi temsil ve ilzama yetkili kişilerin kimliklerini, üretecekleri maddelerin cinsleri ile senelik üretim miktarlarını ve personel adedini; bu bilgilerde oluşacak değişiklikleri, değişiklik tarihinden itibaren bir ay içerisinde,

b) İmal ettikleri harp araç ve gereçleri, silâh, mühimmat ve patlayıcı madde cinsleri ile stoklarını, her yıl Ocak ayı içerisinde,

c) İç ve dış piyasalardan aldıkları siparişlerin cins ve miktarları ile sipariş verenlerin kimliklerini, bir ay içerisinde,

Millî Savunma Bakanlığına bildirmek zorundadır.

Millî Savunma Bakanlığı, bu kanun kapsamına giren kuruluşların sivil amaca yönelik üretimleri hariç olmak üzere, ulusal savunma ihtiyaçları dışındaki siparişlerin kabul edilip edilmeyeceği hususundaki kararını, ülke güvenliği ve ekonomisi ile kamu yararı açısından Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve gerektiğinde diğer ilgili Bakanlıkların da görüşlerini alarak inceledikten sonra, en geç bir ay içerisinde ilgili kuruluşa bildirmek zorundadır. Bildirimin yapılmaması halinde, sipariş talebi kabul edilmiş sayılır.

MADDE 6. – Tasarının 6 ncı maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 

MADDE 7. – Tasarının 7 nci maddesi komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

MADDE 8. – Tasarının 8 inci maddesi Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun kabul ettiği şekliyle Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

MADDE 9. – Tasarının 9 uncu maddesi Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun kabul ettiği şekliyle Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 

MADDE 10. – Tasarının 10 uncu maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 1. – Tasarının Geçici 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 2. – Tasarının Geçici 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 
 
 

MADDE 11. – Tasarının 11 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 

MADDE 12. – Tasarının 12 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.