Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi (Gözden Geçirilmiş)’nin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı ve Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor ve Dışişleri Komisyonları Raporları (1/263)

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 3.6.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.11/196-342/2504

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

1/306 Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi (Gözden Geçirilmiş)’nin

Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı

T.C.

Başbakanlık 26.4.1996

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG/196/342/1788

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 78 inci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Mesut Yılmaz

Başbakan

1/395 Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi (Gözden Geçirilmiş)’nin

Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı

T.C.

Başbakanlık 13.5.1992

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG/101-323/04037

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 22.4.1992 tarihinde kararlaştırılan “Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi (gözden geçirilmiş)’nin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Süleyman Demirel

Başbakan

Avrupa Konseyi, üye ülkeler arasındaki bütünleşme ve dayanışmayı gerçekleştirmenin, kültürel bütünleşme ile sağlanabileceği düşüncesinden hareketle, Avrupa kültür mirasının korunması yolunda etkin çabalar sarfetmektedir. Kendine özgü kültür mirası dolayısıyla, Avrupa kültür mirasının bir parçası olan Türkiye, bu çabaları desteklemektedir. Nitekim, 3 Ekim 1985 tarihli “Avrupa Mimarî Mirasının Korunması Sözleşmesi” tarafımızdan onaylanmıştır.

Bu kez, Dışişleri ve Kültür Bakanlıkları uzmanlarının katıldıkları komite çalışmalarından sonra “Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi” taslağı hazırlanmış ve taslak, kültürel Mirastan Sorumlu Avrupa Bakanlar Konferansı vesilesiyle 16 Ocak 1992 tarihinde Malta’nın başkenti Valetta’da imzaya sunulmuştur. Sözkonusu Sözleşme, Hükümetimizin verdiği yetkiye istinaden Kültür Bakanı Sayın Fikri Sağlar tarafından imzalanmıştır. Danimarka, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, San Marino, İspanya, İsveç, İsviçre, İngiltere, Bulgaristan ve Rusya, sözleşmeyi aynı gün imzalayan diğer devletler olmuşlardır.

Arkeolojik Mirasın Korunmasına ilişkin Avrupa Sözleşmesinin amaçları özetle aşağıda belirtilmiştir :

1. Arkeolojik miras eserlerinin envanterinin yapılmasını, arkeolojik kazılarda bilimsel yöntemler kullanılmasını sağlamak; yasa dışı kazıları önlemek ve bu amaçla metal dedektör kullanımını izne tabi tutmak,

2. Bayındırlık, inşaat ve hafriyat gibi yapılanma çalışmaları sırasında ortaya çıkabilecek arkeolojik eserlerin korunması için yapılanma bütçelerine ödenek konmasını, yapılanma planları hazırlanırken arkeologların görüşlerinin alınmasını sağlamak,

3. Arkeolojik bulguların incelenmesini ve inceleme sonuçlarının dolaşımını ve yayımını kolaylaştırmak,

4. Arkeolojik mirası tehdit eden (zamanla bozulma, tahrip etme) tehlikeler konusunda kamuoyunu bilinçlendirmek, arkeolojik sit ve eserlerin halkın ziyaretine açılmasını veya sergilenmesini teşvik etmek,

5. Müzelerin, kaynağı şüpheli arkeolojik eserleri satın almalarını önlemek ve bu tür eserleri köken ülkesi makamlarına haber vermek,

6. Arkeolojik miras konusunda deneyim ve uzman değişimi yoluyla işbirliğini teşvik etmek,

7. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesince kurulacak bir uzmanlar komitesinin sözleşme hükümlerinin uygulanmasını devrevi raporlarla izlemesini sağlamak,

Sözleşmenin yürürlüğe girmesiyle birlikte, 6 Mayıs 1969’da Londra’da aynı konuda imzalanan, ancak Türkiye’nin katılmadığı “Arkeolojik Mirası Koruma Avrupa Sözleşmesi” yürürlükten kalkacaktır.

Türkiye’nin arkeolojik mirası, Avrupa ülkeleri arasında en zengin ve çeşitli sit alanlarını ve eserlerini kapsamaktadır. Hatti ve Hitit’ten başlayarak Bizans’a uzanan bir çok uygarlığa ait eserler, Anadolu’nun bin yıllık Türk tarihi döneminde titizlikle korunmuştur. Bugün de devam eden çok sayıda kazı ve koruma, restorasyon ve sergileme çalışmaları, bir yandan bilim adına ülkemize itibar sağlarken, bir yandan da Türkiye için onur ve kıvanç kaynağı olmaktadır.

Bu eserler, 21.7.1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile koruma altına alınmıştır.

16 Ocak 1992’de imzalanan “Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi” hükümleri, 2863 sayılı Kanunla amaçlanan koruma çalışmalarına yardımcı ve bunları uluslararası planda destekleyici niteliktedir.

Bu itibarla, “Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi”nin onaylanması, ülkemiz çıkarları açısından önem arzetmektedir.

Tasarı, bu amaçla hazırlanmıştır.

Avrupa Konseyi, üye ülkeler arasındaki bütünleşme ve dayanışmayı gerçekleştirmenin, kültürel bütünleşme ile sağlanabileceği düşüncesinden hareketle, Avrupa kültür mirasının korunması yolunda etkin çabalar sarfetmektedir. Kendine özgü kültür mirası dolayısıyla, Türkiye bu çabaları desteklemektedir. Nitekim, 3 Ekim 1985 tarihli “Avrupa Mimari Mirasının Korunması Sözleşmesi” tarafımızdan onaylanmıştır.

Bu kez, Dışişleri ve Kültür Bakanlıkları uzmanlarının katıldıkları komite çalışmalarından sonra “Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi” taslağı hazırlanmış ve taslak, kültürel Mirastan Sorumlu Avrupa Bakanlar Konferansı vesilesiyle 16 Ocak 1992 tarihinde Malta’nın başkenti Valetta’da imzaya sunulmuştur. Söz konusu Sözleşme, Hükümetimizin verdiği yetkiye istinaden Kültür Bakanı Sayın Fikri Sağlar tarafından imzalanmıştır. Danimarka, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, San Marino, İspanya, İsveç, İsviçre, İngiltere, Bulgaristan ve Rusya sözleşmeyi aynı gün imzalayan diğer devletler olmuşlardır.

Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesinin amaçları özetle aşağıda belirtilmiştir:

1. Arkeolojik miras eserleri envanterinin yapılmasını, arkeolojik kazılarda bilimsel yöntemler kullanılmasını sağlamak; yasa dışı kazıları önlemek ve bu amaçla metal detektör kullanımını izne tabi tutmak,

2. Bayındırlık, inşaat ve hafriyat gibi imar çalışmaları sırasında ortaya çıkabilecek arkeolojik eserlerin korunmasi için imar bütçelerine ödenek konmasını, imar planları hazırlanırken arkeologların görüşlerinin alınmasını sağlamak,

3. Arkeolojik bulguların incelenmesini ve inceleme sonuçlarının yayımını kolaylaştırmak,

4. Arkeolojik mirası tehdit eden (zamanla bozulma, tahrip etme) tehlikeler konusunda kamuoyunu bilinçlendirmek, arkeolojik sit ve eserlerin halkın ziyaretine açılmasını veya sergilenmesini teşvik etmek,

5. Müzelerin, kaynağı şüpheli arkeolojik eserleri satın almalarını önlemek ve bu tür eserleri köken ülkesi makamlarına haber vermek,

6. Arkeolojik miras konusunda deneyim ve uzman değişimi yoluyla işbirliğini teşvik etmek,

7. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesince kurulacak bir uzmanlar komitesinin sözleşme hükümlerinin uygulanmasını devrevi raporlarla izlemesini sağlamak,

Sözleşmenin yürürlüğe girmesiyle birlikte, 6 Mayıs 1969’da Londra’da aynı konuda imzalanan, ancak Türkiye’nin katılmadığı “Arkeolojik Mirası Koruma Avrupa Sözleşmesi” yürürlükten kalkacaktır.

Türkiye’nin arkeolojik mirası, Avrupa ülkeleri arasında en zengin ve çeşitli sit alanlarını ve eserlerini kapsamaktadır. Hatti ve Hitit’ten başlayarak Bizans’a uzanan bir çok uygarlığa ait eserler, Anadolu’nun bin yıllık Türk tarihi döneminde titizlikle korunmuştur. Bugün de devam eden çok sayıda kazı ve koruma, restorasyon ve sergileme çalışmaları, bir yandan bilim adına ülkemize itibar sağlarken, bir yandan da Türkiye için onur ve kıvanç kaynağı olmaktadır.

Bu eserler, 21.7.1983 tarihle 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile koruma altına alınmıştır.

16 Ocak 1992’de imzalanan “Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi” hükümleri, 2863 sayılı Kanunla amaçlanan koruma çalışmalarına yardımcı ve bunları uluslararası planda destekleyici niteliktedir.

Bu itibarla, “Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi”nin onaylanması, ülkemiz çıkarları açısından önem arz etmektedir.

Tasarı, bu amaçla hazırlanmıştır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Millî Eğitim, Kültür,

Gençlik ve Spor Komisyonu 25.6.1999

Esas No. :1/263

Karar No. : 2

Komisyonumuz, 23.6.1999 tarihinde “Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi (Gözden Geçirilmiş)’nin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısını (1/263)” görüşmek üzere toplanmıştır. Bu toplantıda, Dışişleri ve Kültür Bakanlığı temsilcilerinin de iştirakiyle söz konusu Tasarı görüşülmüştür.

Türkiye, Avrupa Konseyinin kuruluşundan itibaren çıkardığı bütün sözleşmelere destek vermiş, ülkemiz için önem arz eden bu sözleşmeye de aktif olarak katılmıştır.

Komisyonumuz söz konusu sözleşmenin taraf ülkeler için çok faydalı ve yerinde olduğunu ifade etmiştir. Komisyonumuzca, daha önce yurtdışına kaçırılmış olan tarihî ve kültürel eserlerimizin yeniden ülkemize kazandırılması için ilgili Bakanlıklardan teşebbüse geçmesi temenni edilmiştir.

Komisyonumuzca; iç hukukumuzda detaylı düzenlenmiş olan konunun uluslararası platformda hukukî bir norma oturtulması yerinde bulunmuş ve Tasarının tümü ittifakla kabul edilmiştir.

Raporumuz, havalesi gereği Dışişleri Komisyonuna gönderilmek üzere Başkanlığa saygı ile sunulur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Abdurrahman Küçük	Halil Çalık
	Ankara	Kocaeli
	Sözcü	Kâtip
	Ahmet Kabil	Bekir Ongun
	Rize	Aydın
	Üye	Üye
	Mahmut Göksu	Akif Gülle
	Adıyaman	Amasya
	Üye	Üye
	Ayşe Gürocak	İbrahim Halil Oral
	Ankara	Bitlis
	Üye	Üye
	İrfan Keleş	Abdülbaki Erdoğmuş
	Çankırı	Diyarbakır
	Üye	Üye
	Ayvaz Gökdemir	Ahat Andican
	Erzurum	İstanbul
	Üye	Üye
	Bozkurt Yaşar Öztürk	Bahri Sipahi
	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye
	Perihan Yılmaz	Güler Arslan
	İstanbul	İzmir
	Üye	Üye
	Saffet Başaran	Seydi Karakuş
	İzmir	Kütahya
	Üye	Üye
	Avni Doğan	Musa Uzunkaya
	Kahramanmaraş	Samsun
	Üye
	Mehmet Çiçek
	Yozgat

 

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Dışişleri Komisyonu 7.7.1999

Esas No. :1/263

Karar No. :13

Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi (Gözden Geçirilmiş)’nin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 6 Temmuz 1999 tarihli 4 üncü Birleşiminde Dışişleri Bakanlığı ile Kültür Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

Avrupa kültür mirasının korunması yönünde aktif çabalar sarfeden Avrupa Konseyi desteğinde, arkeolojik değerlere sahip çıkılması, bu eserlerin korunması, arkeolojik bulguların incelenmesi ve yayımının kolaylaştırılması amacını taşıyan Tasarı Komisyonumuzca uygun bulunmuştur. Komisyonumuzca tasarının gerekçesinde bazı düzeltmeler yapılmasına karar verilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Kâmran İnan	B. Suat Çağlayan
	Van	İzmir
	Üye	Üye
	Ali Tekin	Müjdat Kayayerli
	Adana	Afyon
	Üye	Üye
	Nesrin Ünal	Agah Oktay Güner
	Antalya	Balıkesir
	Üye	Üye
	Teoman Özalp	Hasan Erçelebi
	Bursa	Denizli
	Üye	Üye
	Seyyit Haşim Haşimi	Mahmut Erdir
	Diyarbakır	Eskişehir
	Üye	Üye
	M. Bedri İncetahtacı	Mustafa Yaman
	Gaziantep	Giresun
	Üye	Üye
	Ayfer Yılmaz	Azmi Ateş
	İçel	İstanbul
	Üye	Üye
	Hüseyin Kansu	Osman Yumakoğulları
	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye
	Rahmi Sezgin	Cevdet Akçalı
	İzmir	Kütahya
	Üye	Üye
	Basri Coşkun	M. Necati Çetinkaya
	Malatya	Manisa

 
 
 

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

ARKEOLOJİK MİRASIN KORUNMASINA İLİŞKİN AVRUPA SÖZLEŞMESİ (GÖZDEN GEÇİRİLMİŞ)’NİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU

MADDE 1. — 16 Ocak 1992 tarihinde Valetta’da (Malta) imzalanan “Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi (Gözden Geçirilmiş)”nin onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

ARKEOLOJİK MİRASIN KORUNMASINA İLİŞKİN AVRUPA SÖZLEŞMESİ (GÖZDEN GEÇİRİLMİŞ)’NİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU

MADDE 1. —Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2.—Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3.—Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 

	S. Demirel
	Başbakan
	Devlet Bakanı ve Başb. Yrd.	Devlet Bakanı
	Prof. E. İnönü	C. Çağlar
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. T. Çiller	E. Ceyhun
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	İ. Tez	A. Gönen
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. T.Akyol	G. Ergenekon
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	O. Kilercioğlu	M. Kahraman
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Ö. Barutçu	M. A. Yılmaz
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	E. Şahin	Ş. Ercan
	Devlet Bakanı	Adalet Bakanı
	M. Batallı	M. S. Oktay
	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
	N. Ayaz	İ. Sezgin
	Dışişleri Bakanı	Maliye ve Gümrük Bakanı
	H. Çetin	S. Oral
	Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı
	K. Toptan	Prof. O. Kumbaracıbaşı
	Sağlık Bakanı Y.	Ulaştırma Bakanı
	V. Tanır	Y. Topçu
	Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı
	N. Cevheri	M. Moğultay
	Sanayi ve Ticaret Bakanı	Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı
	M. T. Köse	E. Faralyalı
	Kültür Bakanı Y.	Turizm Bakanı
	M. Moğultay	Prof. A. Ateş
	Orman Bakanı	Çevre Bakanı
	V. Tanır	B. D. Akyürek

İşbu sözleşmeyi (Gözden Geçirilmiş) imzalayan Avrupa Konseyi üyesi devletler ile Avrupa Kültür Sözleşmesine taraf diğer devletler,

Avrupa Konseyi’nin amacının, özellikle ortak mirasları olan ideal ve ilkeleri korumak ve geliştirmek üzere, üyeleri arasında daha yakın bir işbirliği gerçekleştirmek olduğunu dikkate alarak;

19 Aralık 1954’te Paris’te imzalanan Avrupa Kültür Sözleşmesi ve özellikle bunun 1 inci ve 5 inci maddelerini,

3 Ekim 1985’te Granada’da imzalanan Avrupa Mimarî Mirasının Korunmasına ilişkin Sözleşmeyi,

23 Haziran 1985’te Delfi’de imzalanan, Kültürel Varlıklara yönelik suçlara ilişkin Avrupa Sözleşmesini,

Parlamenterler Meclisi’nin Arkeoloji ile ilgili özellikle 848 (1978), 921 (1981) ve 1072 (1988) sayılı Tavsiye Kararlarını;

Kırsal ve kentsel yapılanma faaliyetleri çerçevesinde, arkeolojik mirasın korunması ve değerlendirilmesi ile ilgili R(89)5 sayılı Tavsiye Kararını gözönünde bulundurarak;

Arkeolojik mirasın uygarlıkların geçmişinin tanınması için temel bir öge olduğunu hatırlatarak,

Eski tarihin tanıdığı Avrupa arkeolojik mirasının, büyük yapılanma çalışmalarındaki artıştan olduğu kadar doğal tehlikelerden, yasadışı veya bilimsel nitelikten yoksun kazılardan yahut halkın yeterli bilgilendirilmemesinden dolayı ciddî bir şekilde tahrip tehdidi altında olduğunu kabul ederek,

Halen mevcut olmayan zorunlu idarî ve bilimsel denetim usüllerinin ihdası ve arkeolojik mirası koruma endişesinin kentsel ve kırsal yapılanmalar ile kültürel kalkınma politikalarıyla bütünleşmesi gereğini teyid ederek,

Arkeolojik mirası koruma sorumluluğunun yalnızca doğrudan ilgili devlete ait olmadığının, bozulma tehlikesinin azaltılması ve uzman ve deneyim değişimi suretiyle korumanın gerçekleştirilmesi bakımından sorumluluğun Avrupa ülkelerinin tümüne ait bulunduğunun altını çizerek;

Avrupa ülkelerinde yapılanma politikalarındaki gelişmeyi takiben, 6 Mayıs 1969’da Londra’da imzalanan Arkeolojik Mirasın Korunmasına ilişkin Avrupa Sözleşmesinde yeralan ilkelerin tamamlanması gereğini müşahade ederek,

Aşağıdaki hususlarda mutabık kalmışlardır :

Madde 1 :

1. İşbu Sözleşmenin (gözden geçirilmiş) amacı, Avrupa’nın ortak anı kaynağı olduğu kadar, bilimsel ve tarihî araştırma gereci olarak da arkeolojik mirası korumaktır.

2. Bu amaçla :

i) Korunması ve incelenmesinin, insanlığın ve doğal çevre ile ilişkilerinin tarihindeki gelişimin saptanmasının sağlayacağı;

ii) Başlıca bilgi edinme yollarının kazı ve keşiflerden olduğu kadar insanlığı ve çevresini ilgilendiren diğer araştırma yöntemlerinden oluştuğu;

iii) Tarafların yetkisi altındaki her çeşit mekânda bulunan, tüm kalıntılar, varlıklar ve insanlığın geçmiş varlığının diğer izleri arkeolojik mirasın ögeleri kabul edilirler.

3. Yapılar, inşaatlar, mimarî eser grupları, açılmış sit alanları, taşınır varlıklar, diğer tür anıtlar ve bunların çevresi, ister toprakta ister su altında bulunsunlar, arkeolojik mirasa dahildirler.

Madde 2 :

Taraflardan her biri, kendine özgü usullere göre, arkeolojik mirasın korunması için aşağıdaki hususları öngören bir yasal rejimi uygulamaya koymayı taahhüt eder:

i) Arkeolojik mirasının bir envanterinin yapılması ve anıtların veya korunan bölgelerin sınıflandırılması,

ii) Maddî izlerin gelecek kuşaklar tarafından incelenmek üzere korunması için, toprak üstünde ya da su altında görünür bir kalıntı olmasa bile, arkeolojik rezerv alanları oluşturulması.

iii) Arkeolojik miras niteliğindeki eserleri tesadüfen bulan kimsenin bunları yetkili makamlara bildirme ve incelemeye amade tutma zorunluluğu.

Madde 3 :

Arkeolojik mirası korumak amacıyla ve arkeolojik araştırma faaliyetlerini bilimsel güvence altına almak üzere taraflardan her biri aşağıdaki hususları yerine getirmeyi taahhüt eder :

i) Arkeolojik kazı vesair faaliyetlerle ilgili izin ve denetim usullerini, aşağıdaki amaçları gerçekleştirecek şekilde, uygulamaya koymak :

a) Arkeolojik miras ögelerinin yasadışı çıkartılması ve yer değiştirmesini önlemek;

b) Arkeolojik kazı ve aramaların bilimsel şekilde ve şu koşullara bağlı olarak yapılmasını sağlamak;

— Tahrip edici olmayan araştırma yöntemlerinin olduğunca sık kullanılması;

— Arkeolojik miras ögelerinin korunması, saklanması ve sınıflandırılması için uygun önlemler alınmadan bunların kazı yerinden çıkartılmaması, kazı sırasında ve sonrasında korumasız bırakılmaması;

ii) Kazıların ve tahribata neden olabilecek tekniklerin yalnızca nitelikli ve bu amaçla yetiştirilmiş kişiler tarafından yürütülmesine dikkat etmek;

iii) Arkeolojik arama amaçlı metal dedektörlerin ve diğer arama gereçlerinin kullanımını, devletin iç mevzuatında öngörülen hallerde, bilimsel nitelikli ön izne tabi tutmak.

Madde 4 :

Taraflardan her biri, duruma göre aşağıdaki hususları da öngörecek biçimde, arkeolojik mirasın fizikî koruma önlemlerini yürürlüğe koymayı taahhüt eder :

1. Arkeolojik rezerv bölgeleri teşkiline ayrılmış alanların kamu makamlarınca iktisabı veya diğer uygun yollarla korunması;

2. Arkeolojik mirasın tercihan bulunduğu yerde korunması ve bakımı;

3. Bulunduğu yerden kaldırılmış arkeolojik buluntular için uygun depolar yapılması.

Madde 5:

Taraflardan her biri aşağıdaki hususları sağlamayı taahhüt ederler :

1. Arkeologların :

i) Arkeolojik değeri olan sitlerin korunması, saklanması ve değerlendirilmesi için dengeli stratejiler saptamaya yönelik planlama politikalarına ve

ii) Yapılanma programlarının çeşitli uygulama safhalarına katılmalarını sağlamak suretiyle, arkeolojinin ve yapılanmanın ihtiyaçlarını bağdaştırmaya ve belirlemeye çalışmak;

2. Arkeologlar, şehirciler ve inşaatçılar arasında sistemli bir danışma mekanizması oluşturmak suretiyle :

i) Arkeolojik mirası tahrip etmesi muhtemel olan yapılanma planlarının değiştirilmesini;

ii) Sit’in bilimsel incelemesinin yapılabilmesi ve sonuçların yayınlanabilmesi için yeterli zamanın ve olanakların verilmesini sağlamak;

3. Çevreye etki üzerindeki incelemelerin ve bunlardan kaynaklanan kararların, arkeolojik sitler ve çevrelerini gözönünde bulundurmasına dikkat etmek;

4. Yapılanma çalışmaları vesilesiyle bulunan arkeolojik miras ögelerinin, mümkün olan hallerde, yerinde korunması için önlem almak;

5. Arkeolojik sitlerin halka açılmasının, özellikle çok sayıda ziyaretçi girişi için yapılacak yapılanma çalışmalarının, bu sitlerin ve çevrelerinin arkeolojik ve bilimsel niteliğine zarar vermemesini sağlamak.

Madde 6 :

Taraflardan her biri :

1. Arkeolojik araştırmaya, sorumlulukları ölçüsünde ulusal, bölgesel veya yerel kamu makamlarının malî desteğini öngörmeyi;

2. Koruyucu arkeoloji için gerekli maddî donanımı arttırmayı ve bu amaçla,

i) Büyük çaplı kamu veya özel bayındırlık çalışmalarında, bu çalışmalara bağlı olarak ortaya çıkacak arkeolojik her çeşit faaliyetin maliyetinin tamanının uygun kamu ve özel sektör fonlarından karşılanmasını sağlayacak önlemler almayı;

ii) Bu çalışmaların bütçesinde, çevre ve yapılanma endişelerinin zorunlu kıldığı etki incelemelerinde olduğu gibi, arkeolojik ön inceleme ve aramaların, bilimsel sentez belgelerinin ve bulguların duyuru ve yayınlarının da yeralmasını sağlamayı taahhüt eder.

Madde 7 :

Arkeolojik bulguların incelenmesini ve yayımını kolaylaştırmak için Taraflardan her biri:

1. Yetkisi altındaki alanlarda arkeolojik sitlerin anketlerini, envanterlerini ve haritalarını yapmayı veya güncelleştirmeyi,

2. Arkeolojik faaliyetler sonrasında, uzmanların ayrıntılı incelemelerinin ilanından önce, yayınlanabilir bir sentez belgesi hazırlanabilmesi için tüm pratik önlemleri almayı taahhüt eder.

Madde 8 :

Taraflardan her biri :

1. Arkeolojik miras ögelerinin ulusal veya uluslararası planda bilimsel amaçlı değişimini kolaylaştırmayı, ancak değişimin bunların kültürel ve bilimsel değerlerine hiç bir şekilde zarar vermemesi için gerekli önlemleri almayı;

2. Arkeolojik araştırma ve devam eden kazılarla ilgili bilgi değişimini teşvik etmeyi ve uluslararası araştırma programları düzenlenmesine katkıda bulunmayı

taahhüt eder.

Madde 9 :

Taraflardan her biri :

1. Geçmişin ve arkeolojik mirası tehdit eden tehlikelerin tanınması için bu mirasın değeri konusunda kamuoyu vicdanının uyandırılması ve geliştirilmesi amacıyla eğitici çalışmalar yapmayı,

2. Arkeolojik mirasının önemli ögelerinin ve özellikle sitlerin halka açılmasını sağlamayı, seçilmiş arkeolojik varlıkların sergilenmesini teşvik etmeyi

taahhüt eder.

Madde 10:

Taraflardan her biri aşağıdaki hususları yerine getirmeyi taahhüt eder :

1. Tespit edilen yasadışı kazılar hakkında yetkili kamu makamları ile bilimsel kuruluşlar arasında bilgi değişimini düzenlemek;

2. Yasadışı kazılardan kaynaklandığından veya yasal kazılardan çalındığından şüphe edilen her türlü eseri ve bunlara ilişkin bütün ayrıntıları, işbu Sözleşmeye (gözden geçirilmiş) taraf köken ülkesinin yetkili makamlarına bildirmek;

3. Alış politikası devlet denetimine tabi müzeler ve diğer benzeri kuruluşların denetimsiz buluntulardan, yasadışı kazılardan geldiğinden veya resmî kazılardan çalındığından şüphe duyulan arkeolojik miras ögelerini satın almamalarını teminen gerekli önlemleri almak;

4. Alış politikası devlet denetimine tabi olmayan, Taraf ülkelerin müze ve benzeri kuruluşları için :

i) İşbu Sözleşmenin (gözden geçirilmiş) metnini onlara ulaştırmak,

ii) Yukarıda 3. paragrafta kayıtlı ilkelere sözkonusu müze ve kuruluşlarca uyulmasını sağlamak üzere çaba sarfetmek.

5. Denetimsiz buluntulardan, yasadışı kazılardan kaynaklanan yahut resmî kazılardan çalınan arkeolojik miras ögelerinin dolaşımını eğitim, bilgilendirme, uyarma ve işbirliği suretiyle mümkün olduğunca sınırlandırmak.

Madde 11:

İşbu Sözleşmenin (gözden geçirilmiş) hiç bir hükmü, arkeolojik miras ögelerinin yasadışı dolaşımına veya yasal sahibine iadesine ilişkin taraflar arasında mevcut olan veya mevcut olabilecek ikili veya çok taraflı anlaşmalara halel getirmez.

Madde 12 :

Taraflar :

1. Arkeolojik miras ile ilgili konularda deneyim ve uzman değişimi suretiyle karşılıklı teknik ve bilimsel yardımlaşmada bulunmayı,

2. İlgili ulusal mevzuatları ya da taraf oldukları uluslararası anlaşmalar çerçevesinde sürekli eğitim alanı da dahil olmak üzere, arkeolojik mirasın korunması konusunda uzman değişimini kolaylaştırmayı

taahhüt ederler.

Madde 13 :

Avrupa Konseyi tüzüğünün 17 nci maddesi gereğince Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından kurulan bir Uzmanlar Komitesi işbu Sözleşmenin (gözden geçirilmiş) uygulamasını ve özellikle aşağıdaki hususları izlemekle görevlendirilmiştir :

1. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesine devrevi olarak, Sözleşmeye (gözden geçirilmiş) Taraf ülkelerdeki arkeolojik mirasın korunmasına ilişkin politikaları ve Sözleşme ilkelerinin uygulama durumu hakkında bir rapor sunulması;

2. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesini, çok taraflı faaliyet alanı ve Sözleşmenin (gözden geçirilmiş) gözden geçirilmesi ya da değiştirilmesi ile Sözleşmenin (gözden geçirilmiş) hedefleri hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi, dahil, Sözleşme (gözden geçirilmiş) hükümlerinin uygulanmasına ilişkin her türlü önlemin önerilmesi;

3. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesine, Avrupa Konseyi üyesi olmayan ülkelerin Sözleşmeye (gözden geçirilmiş) taraf olmaya daveti için tavsiyede bulunması.

Madde 14 :

1. İşbu Sözleşme (gözden geçirilmiş) Avrupa Konseyi üyesi devletlerin ve Avrupa Kültür Sözleşmesine taraf diğer devletlerin imzasına açılmıştır.

Sözleşme onay, kabul ya da tasvibe sunulacaktır.Onay, kabul ya da tasvip belgeleri Avrupa Konseyi Genel Sekreterliğine tevdi edilecektir.

2. 6 Mayıs 1969’da Londra’da imzalanan Arkeolojik Mirası Koruma Avrupa Sözleşmesine taraf bir devlet, anılan Sözleşmenin feshini önceden ihbar etmemiş ise ya da feshini eş zamanda ihbar etmezse onay, kabul veya tasvip belgesini tevdi edemez.

3. İşbu Sözleşme (gözden geçirilmiş), en az üçü Avrupa Konseyi olmak üzere dört devletin, önceki paragraflardaki hükümlere uygun olarak, Sözleşmeye taraf olma arzularını bildirdikleri tarihten altı ay sonra yürürlüğe girecektir.

4. Önceki iki paragrafın uygulanması sonucu 6 Mayıs 1969 tarihli Sözleşmenin feshi işbu Sözleşmenin (gözden geçirilmiş) yürürlüğe girişi ile aynı anda gerçekleşmez ise, işbu Sözleşmeyi imzalayan herhangi bir Devlet, onay, kabul ya da tasvip belgesini tevdi sırasında işbu Sözleşme (gözden geçirilmiş) yürürlüğe girinceye kadar, 6 Mayıs 1969 tarihli Sözleşmeyi uygulamaya devam edeceğini açıklayabilir.

5. İşbu Sözleşme (gözden geçirilmiş), imzalayan ancak Sözleşmeye Taraf olma arzusunu sonradan bildirecek olan devletlerin her biri bakımından, onay, kabul veya tasvip belgesinin tevdiinden altı ay sonra yürürlüğe girecektir.

Madde 15:

1. İşbu Sözleşmenin (gözden geçirilmiş) yürürlüğe girmesinden sonra, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa Konseyi tüzüğünün 20. (d) maddesinde öngörülen çoğunlukla ve Komitede bulunma hakkına sahip taraf devletlerin temsilcilerinin oybirliği ile Konseye üye olmayan diğer herhangi bir devleti ve Avrupa Ekonomik Topluluğunu işbu Sözleşmeye (gözden geçirilmiş) katılmaya davet edebilecektir.

2. Katılma halinde, katılan devlet ya da Avrupa Ekonomik Topluluğu için işbu Sözleşme katılma belgesinin Avrupa Konseyi Genel Sekreterine tevdiinden altı ay sonra yürürlüğe girecektir.

Madde 16 :

1. Her devlet, imza ya da onay, kabul, tasvip veya kabul edilme belgesinin tevdii sırasında işbu Sözleşmenin (gözden geçirilmiş) uygulanacağı toprağı ya da toprakları belirleyebilir.

2. Her devlet, sonradan herhangi bir zamanda, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine muhatap bir bildirimle, işbu Sözleşmenin uygulanmasını bildirimde belirtilen herhangi başka bir toprak parçasına teşmil edebilir. Bu yeni toprak parçası bakımından Sözleşme, bildirimin Avrupa Konseyi Genel Sekreteri tarafından alınmasından altı ay sonra yürürlüğe girer.

3. Önceki iki paragraf uyarınca yapılan her bildirim, bu bildirimde anılan toprak parçası bakımından, Genel Sekretere muhatap bir nota ile geri çekilebilecektir. Geri çekme, Genel Sekreterin notayı almasından altı ay sonra geçerlilik kazanacaktır.

Madde 17 :

1. Taraflardan her biri, Genel Sekretere nota tevdii suretiyle işbu Sözleşmenin (gözden geçirilmiş) feshini her an ihbar edebilir.

2. Fesih ihbarı, Genel Sekreter tarafından notanın alınış tarihinden altı ay sonra geçerlilik kazanacaktır.

Madde 18 :

Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Avrupa Konseyi üyesi devletlere, Avrupa Kültür Sözleşmesine taraf diğer devletlere, işbu Sözleşmeye (gözden geçirilmiş) katılan ya da katılmaya davet edilen her devlete ve Avrupa Ekonomik Topluluğuna :

a) Her imzayı,

b) Her onay, kabul tasvip veya katılma belgesi tevdiini,

c) 14, 15 ve 16 ncı maddeleri uyarınca işbu Sözleşmenin (gözden geçirilmiş) yürürlüğe giriş tarihlerini,

d) İşbu Sözleşme (gözden geçirilmiş) ile ilgili her türlü girişim, tebligat ve bildirimi,

bildirecektir.

Yukarıdaki hususları tasdiken, aşağıda imzası bulunan ve bu amaçla yetkili kılınanlar işbu sözleşmeyi (gözden geçirilmiş) imzalamışlardır.

İşbu Sözleşme İngilizce ve Fransızca dillerinde, her iki metin de eşit olarak geçerli olacak şekilde, Avrupa Konseyi arşivlerinde muhafaza edilmek üzere, tek kopya halinde 16 Ocak 1992 tarihinde Valetta’da yapılmıştır.

Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Sözleşmenin onaylı bir kopyasını Avrupa Konseyine üye bütün devletlere, Avrupa Kültür Sözleşmesine taraf diğer devletlere ve bu Sözleşmeye katılmaya davet olunan üye olmayan devletlere veya Avrupa Ekonomik Topluluğuna iletecektir.

SIRA SAYISININ SONU