Sakatların Meslekî Rehabilitasyonu ve İstihdamı Hakkında 159 Sayılı Uluslararası Çalışma Teşkilâtı (ILO) Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna DairKanun
Tasarısı ve Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler ve Dışişleri

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 3.6.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.11/196-342/2504

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi BakanlarKurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

Eki :

1/626 Sakatların Meslekî Rehabilitasyonu ve İstahdamı Hakkında 159 sayılı Uluslararası Çalışma Teşkilâtı (ILO) Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı

T.C. Başbakanlık 24.7.1997 Kanunlar ve Kararlar GenelMüdürlüğü Sayı : B.02.0.KKG/101-1198/3137

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 21.7.1997 tarihinde kararlaştırılan “Sakatların Meslekî Rehabilitasyonu ve İstahdamı Hakkında 159 Sayılı Uluslararası Çalışma Teşkilâtı (ILO) Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Mesut Yılmaz Başbakan

Sakatların Meslekî Rehabilitasyonu ve İstihdamına İlişkin 159 sayılı Sözleşme, Uluslararası Çalışma Konferansının 1983 yılında Cenevre’de yapılan 69 uncu toplantısında kabul edilmiştir. Sözleşme, 1 Ocak 1996 tarihine kadar aralarında Almanya, Fransa ve Hollanda gibi Batı Avrupa ülkelerinin de bulunduğu Uluslararası Çalışma Teşkilâtı üyesi 56 ülke tarafından onaylanmıştır.

Sözkonusu ILO Sözleşmesi, tam katılım ve eşitlik koşullarında özürlüler için uygun bir istihdam ve sosyal bütünleşme ortamının gerçekleştirilmesini amaçlamaktadır.

Sözleşmeye göre, millî koşullar ve imkânlara uygun olarak devlet, özürlülerin meslekî uyumu ve istihdamı için bir program uygulayacak ve alınan önlemlerin ilgili tüm özürlü kategorileri için geçerli olmasını sağlayacaktır.

Özürlü işçilerle genel olarak diğer işçiler arasında fırsat eşitliği ilkesine dayalı bir politikanın uygulanmasında işverenler ve işçilerin teşkilâtlarına ve bunun yanısıra özürlüler için kurulmuş ya da özürlüleri temsil eden teşkilâtlara danışılacaktır.

Sözleşme, özürlü kişilere gereken biçimde uyarlanmış meslekî rehberlik, meslekî eğitim, işe yerleştirme, istihdam ve benzeri hizmetlerin sağlanmasını öngörmektedir.

Sözleşme, ayrıca, sözkonusu hizmetlerin kırsal alanlarda ve uzak yerleşim birimlerinde de uygulanmasını ve bu konularda görevlendirilebilecek yeterli sayıda uzman danışmanların yetiştirilmesini öngörmektedir.

Sözleşme ile millî mevzuatımız ve uygulamalarımız karşılaştırılarak yapılan değerlendirilmede, Uluslararası Çalışma Teşkilâtı (ILO)’nın Sakatların Meslekî Rehabilitasyonu ve İstihdamına İlişkin 159 sayılı Sözleşmesinin onaylanmasınınmillî mevzuatımız açısından bir olumsuzluk yaratmayacağı; anılan Sözleşmenin onaylanmasının uygun ve yararlı olacağı düşünülmektedir.

Türkiye BüyükMillet Meclisi

Sağlık, Aile, Çalışma ve 28.6.1999

Sosyal İşler Komisyonu

Esas No. : 1/305

Karar No. : 2

20 nci Yasama Döneminde, Dışişleri Bakanlığınca hazırlanarak,Türkiye Büyük MilletMeclisi Başkanlığına sunulan “Sakatların Meslekî Rehabilitasyonu ve İstihdamı Hakkında 159 sayılı Uluslararası Çalışma Teşkilâtı (ILO) Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı”, 18.4.1999 tarihinde yapılan Milletvekili Erken Genel Seçimleri sonrasında 20 nci Yasama Döneminin sona ermesi ile hükümsüz sayılmıştır.Kurulan 57 nci Hükümet, Tasarının İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca yenilenmesini kararlaştırmış ve sözkonusu Tasarı Türkiye Büyük MilletMeclisi Başkanlığınca 17.6.1999 tarihinde Tali Komisyon olarak Komisyonumuza, EsasKomisyon olarak Dışişleri Komisyonuna havale edilmiştir.

Komisyonumuz 25.6.1999 tarihinde yaptığı 2 nci birleşiminde Sağlık, Çalışma ve Sosyal Güvenlik ve Dışişleri Bakanlıkları temsilcilerinin de katılımlarıyla Tasarıyı inceleyip görüşmüştür.

Tasarı ile,

Uluslararası Çalışma Teşkilâtı (ILO)’nın 1.6.1983 tarihinde Cenevre’de yapılan 69 uncu toplantısında kabul edilen “Sakatların Meslekî Rehabilitasyonu ve İstihdamı Hakkında 159 Sayılı ILO Sözleşmesi” nin onaylanması uygun bulunmaktadır. Sözkonusu sözleşme, tam katılım ve eşitlik koşullarında özürlüler için meslekî rehabilitasyon ile uygun bir istihdam ve sosyal bütünleşme ortamının gerçekleştirilmesini amaçlamaktadır.

Komisyon toplantısı sırasında Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerde; Komisyon üyelerimiz; Tasarının çalışma yaşamımız ve ulusal mevzuatımız açısından uygun ve yararlı olduğu, bu anlamda sözleşmenin onaylanmasını olumlu bulduklarını ve desteklediklerini, Tasarının bir an önce kanunlaşmasını dilediklerini belirtmişlerdir.

Tasarının geneli üzerindeki görüşmelerden sonra maddelerine geçilmiştir.

Tasarının 1 inci maddesi ile yürürlüğe ilişkin 2 ve yürütmeye ilişkin 3 üncü maddeleri aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz Dışişleri Komisyonuna sunulmak üzere saygıyla arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Ertuğrul Kumcuoğlu	HasanBasri Üstünbaş
	Aydın	Kayseri
	Sözcü	Kâtip
	Emre Kocaoğlu	Sebahat Vardar
	İstanbul	Bilecik
	Üye	Üye
	Yakup Budak	Burhan İsen
	Adana	Batman
	Üye	Üye
	Mahfuz Güler	Mustafa Karslıoğlu
	Bingöl	Bolu
	Üye	Üye
	Ersoy Özcan	Sıtkı Turan
	Bolu	Çanakkale
	Üye	Üye
	Melek Denli Karaca	Ali Ahmet Ertürk
	Çorum	Edirne
	Üye	Üye
	İbrahim Konukoğlu	Hakkı Oğuz Aykut
	Gaziantep	Hatay
	Üye	Üye
	Ali Güner	Erol Karan
	Iğdır	Karabük
	Üye	Üye
	MehmetBatuk	Doğan Baran
	Kocaeli	Niğde
	Üye	Üye
	MehmetSaid Değer	Ahmet Zamantılı
	Şırnak	Tekirdağ
	Üye	Üye
	Reşat Doğru	Ali Kemal Başaran
	Tokat	Trabzon
	Üye	Üye
	Mustafa Niyazi Yanmaz	Mesut Türker
	Şanlıurfa	Yozgat

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Türkiye Büyük MilletMeclisi

Dışişleri Komisyonu 7.7.1999 Esas No. : 1/305 Karar No. : 16

Sakatların Meslekî Rehabilitasyonu ve İstihdamı Hakkında 159 Sayılı Uluslararası Çalışma Teşkilâtı (ILO) Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 6 Temmuz 1999 tarihli 4 üncü birleşiminde Dışişleri Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal GüvenlikBakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

Özürlüler için uygun bir istihdam ve sosyal bütünleşme ortamının sağlanmasını amaçlayan Tasarı Komisyonumuzca uygun görülerek kabul edilmiştir.

Komisyonumuzca, konunun hassasiyeti dikkate alınarak,Tasarının İçtüzüğün 52 nci maddesine göre öncelik ve ivedilikle görüşülmesine karar verilmiştir.

Raporumuz GenelKurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Kâmran İnan	B. Suat Çağlayan
	Van	İzmir
	Üye	Üye
	Ali Tekin	Müjdat Kayayerli
	Adana	Afyon
	Üye	Üye
	Nesrin Ünal	Agah Oktay Güner
	Antalya	Balıkesir
	Üye	Üye
	Teoman Özalp	Hasan Erçelebi
	Bursa	Denizli
	Üye	Üye
	Seyyit Haşim Haşimi	Mahmut Erdir
	Diyarbakır	Eskişehir
	Üye	Üye
	M. Bedri İncetahtacı	Mustafa Yaman
	Gaziantep	Giresun
	Üye	Üye
	Ayfer Yılmaz	Azmi Ateş
	İçel	İstanbul
	Üye	Üye
	Hüseyin Kansu	Osman Yumakoğulları
	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye
	Rahmi Sezgin	Cevdet Akçalı
	İzmir	Kütahya
	Üye	Üye
	Basri Coşkun	M. Necati Çetinkaya
	Malatya	Manisa

 

SAKATLARIN MESLEKî REHABİLİTASYONU VE İSTİHDAMI HAKKINDA 159 SAYILI ULUSLARARASI ÇALIŞMA TEŞKİLÂTI (ILO) SÖZLEŞMESİNİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUN-

MADDE 1. – Uluslararası Çalışma Teşkilâtı (ILO)’nın 1983 yılında Cenevre’de yapılan 69 uncu toplantısında kabul edilen “Sakatların Meslekî Rehabilitasyonu ve İstihdamı Hakkında 159 Sayılı ILO Sözleşmesi”nin onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
 

A. Mesut Yılmaz
	Başbakan
	Başb. Yrd. ve Devlet Bak.	Başb. Yrd. ve Millî Sav. Bakanı
	B. Ecevit	İ. Sezgin
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	G. Taner	H. Özkan
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.
	Y. Seçkiner	Prof. Dr. A. Andican
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. Dr. H. S. Türk	Prof. Dr. S. Yıldırım
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	R. Serdaroğlu	M. Gürdere
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. Dr. Ş. Gürel	Prof. Dr. A. Andican
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Dr. I. Çelebi	M. Yılmaz
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	R. Şahin	B. Kara
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	C. Kavak	E. Aşık
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	R. K. Yücelen	H. Gemici
	Devlet Bakanı	Adalet Bakanı
	M. Batallı	O. Sungurlu
	İçişleri Bakanı	Dışişleri Bakanı V.
	M. Başesgioğlu	Prof. Dr. Ş. Gürel
	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı
	Z. Temizel	H. Uluğbay
	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı
	Y. Topçu	H. İ. Özsoy
	Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı
	N. Menzir	M. Taşar
	Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı
	Prof. Dr. N. Çağan	Y. Erez
	Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı	Kültür Bakanı
	C. Ersümer	İ. Talay
	Turizm Bakanı	Orman Bakanı
	İ. Gürdal	E. Taranoğlu
	Çevre Bakanı
	Dr. İ. Aykut

Uluslararası Çalışma Bürosu Yönetim Kurulu tarafından Cenevre’de toplantıya davet edilerek orada 1 Haziran 1983 tarihinde 69 uncu toplantısını yapan Uluslararası Çalışma Teşkilâtı Genel Konferansı,

1955 tarihli Meslekî Rehabilitasyon (sakatlar) Tavsiye Kararı ve 1975 tarihli İnsan Kaynaklarını Geliştirme Tavsiye Kararında yer alan Uluslararası Standartları gözönünde tutarak,

1955 tarihli Meslekî Rehabilitasyon (sakatlar) Tavsiye Kararı’nın kabulünden sonra rehabilitasyon gerekleri anlayışında, rehabilitasyon hizmetlerinin kapsamı ve örgütlenmesinde ve sözü edilen Tavsiye Kararı’nda ele alınan meseleler üzerine pek çok üye ülkenin yasa ve uygulamalarında ortaya çıkan kayda değer gelişmeleri dikkate alarak,

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 1981 yılını “Tam Katılım ve Eşitlik” temasıyla Uluslararası Sakatlar Yılı ilan etmiş olması ve geniş kapsamlı, sakatlar için Dünya Eylem Programı’nın sakatların sosyal yaşama ve kalkınmaya “tam katılımı” ve “eşitlik”lerinin sağlanması amacının ulusal ve uluslararası düzeyde gerçekleşmesi yolunda etkin önlemler alınmasına ortam oluşturacağı görüşünden hareketle,

Bu gelişmelerin, özellikle kırsal kesimde ve kentlerde yaşayan her kategoriden sakatların istihdam edilmeleri ve topluma entegrasyonlarında fırsat ve muamele eşitliği sağlanması gereğini dikkate alan, konuyla ilgili yeni uluslararası standartlar kabul edilmesine uygun ortam hazırladığı değerlendirmelerinden hareketle,

Oturum gündeminin dördüncü maddesini oluşturan Meslekî Rehabilitasyon konusunda yapılan bazı önerilerin kabulüne karar vererek,

Bu önerilerin bir uluslararası sözleşme haline getirilmesini kararlaştırarak,

Bindokuzyüzseksenüç yılı Haziran ayının işbu yirminci günü Meslekî Rehabilitasyon ve İstihdam (Sakatlar) Sözleşmesi, 1983 olarak adlandırılabilecek aşağıdaki sözleşmeyi kabul etmiştir.

Madde 1

1. Bu Sözleşmenin amaçları açısından, “sakat” terimi, uygun bir iş temini, muhafazası ve işinde ilerlemesi hususundaki beklentileri, kabul edilmiş fiziksel veya zihinsel bir özür sonucu önemli ölçüde azalmış olan bir bireyi ifade eder.

2. Bu Sözleşmenin amaçları açısından, her üye ülke, meslekî rehabilitasyonun gayesini, bir sakatın, uygun bir iş edinmesi, sürdürmesi ve işinde ilerlemesini muktedir kılmak ve bu şekilde sakatın topluma entegrasyonunu veya reentegrasyonunu kolaylaştırmak, geliştirmek şeklinde dikkate alır.

3. Bu Sözleşme hükümleri her üye tarafından ulusal şartlara uygun ve ulusal tatbikatla bağdaşan önlemler vasıtasıyla uygulanır.

4. Bu Sözleşme hükümleri, her kategorideki sakatlara uygulanır.

Madde 2

Her üye, ulusal şart, tatbikat ve imkânlarına göre, sakatlar için bir meslekî rehabilitasyon ve istihdam ulusal politikası formüle eder, uygular ve periyodik olarak gözden geçirir.

Madde 3

Söz konusu politika, her kategorideki sakatlar için uygun meslekî rehabilitasyon tedbirleri sağlamayı ve açık işgücü piyasasında sakatlar için istihdam imkânlarını artırmayı amaçlar.

Madde 4

Söz konusu politika, genel olarak sakat işçilerle sakat olmayan işçiler arasında fırsat eşitliği ilkesi üzerine kurulur. Sakat kadın ve erkek işçiler için fırsat ve muamele eşitliği gözönünde tutulur.

Sakat ve diğer işçiler arasında etkin bir fırsat ve muamele eşitliğinin tesisine yönelik özel olumlu himaye tedbirleri sakat olmayan işçiler aleyhine bir ayırımcılık olarak kabul edilmeyecektir.

Madde 5

Meslekî rehabilitasyon faaliyetleriyle iştigal eden kamu ve özel kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliğini teşvik için alınmış tedbirler de dahil olmak üzere, söz konusu politikaların uygulanmasında işçi ve işvereni temsil niteliğine haiz örgütlere danışılır. Sakatların kendi örgütleri ile onların yararına faaliyette bulunmak amacı ile kurulmuş örgütlere de danışılır.

Madde 6

Her üye, bu Sözleşmenin, 2, 3, 4 ve 5 inci maddelerini tatbik mevkiine koymak için Kanunlar ve Tüzükler vasıtasıyla veya ulusal tatbikatla bağdaşır başka yöntemlerle gerekli olan tedbirleri uygulamaya koyar.

Madde 7

Yetkili Makamlar, sakatların iş bulmaları, buldukları işi muhafaza etmeleri ve işlerinde yükselmelerini temin etmek üzere meslekî rehberlik, meslekî eğitim, işe yerleştirme, istihdam ve diğer ilgili hizmetlerin sağlanması ve değerlendirilmesine yönelik tedbirleri alır; genel işçi kitlesi için mevcut olan hizmetler mümkün ve müsait olan hallerde gerekli değişiklikleri yapılarak sakatlar için de kullanılır.

Madde 8

Kırsal alanlardaki ve uzak yerleşim merkezlerindeki sakatlar için meslekî rehabilitasyon ve istihdam servislerinin tesisi ve gelişimini teşvik için gerekli tedbirler alınacaktır.

Madde 9

Her üye, sakatların meslekî rehberlik, meslekî eğitim, işe yerleştirme ve istihdamından sorumlu rehabilitasyon danışmanlarının ve diğer uygun nitelikli görevlilerin eğitimini ve teminini sağlayacak tedbirleri alır.

Madde 10

Bu Sözleşmenin resmî onay belgeleri, tescil için Uluslararası Çalışma Bürosu Genel Müdürüne gönderilir.

Madde 11

1. Bu Sözleşme yalnızca Uluslararası Çalışma Teşkilâtı üyelerinden bu Sözleşmeyi onaylayıp da onayları Genel Müdürce tescil edilenler için bağlayıcıdır.

2. Sözleşme iki üyenin onaylarının Genel Müdürce tescil edildiği tarihten oniki ay sonra yürürlüğe girer.

3. Bu tarihten sonra onayı tescil edilen herhangi bir üye içinse, Sözleşme, tescil tarihinden itibaren oniki ay geçtikten sonra yürürlüğe girer.

Madde 12

1. Bu Sözleşmenin ilk yürürlüğe girdiği tarihten on yıl geçtikten sonra, bu sözleşmeyi onaylamış bir ülke resmî kayıt için Uluslararası Çalışma Bürosu Genel Müdürüne gönderilecek resmî bir yazı ile bu onayın feshini isteyebilir. Bu fesih işlemi resmî kayıt tarihinden itibaren bir yıllık süre geçmedikçe yürürlüğe girmez.

2. Bu Sözleşmeyi onaylamış olan ve fakat bir önceki paragrafta zikredilen on yıllık sürenin sona ermesinden sonraki bir yıl içinde, bu maddenin öngördüğü fesih hakkını kullanmayan bir üye, bir on yıllık süre ile daha bağlı kalır ve bundan böyle ancak her on yıllık süre sonunda, bu Maddenin öngördüğü hükümler çerçevesinde, Sözleşmeyi feshedilebilir.

Madde 13

1. Uluslararası Çalışma Bürosu Genel Müdürü, Teşkilât Üyeleri tarafından kendisine iletilen tüm onay ve fesih kayıtlarından bütün Uluslararası Çalışma Teşkilâtı üyelerini haberdar edecektir.

2. Genel Müdür, kendisine iletilen ikinci onaylamanın tescilinden Teşkilâtın Üyelerini haberdar ederken, Sözleşmenin yürürlüğe gireceği tarih hakkında da onların dikkatini çeker.

Madde 14

Uluslararası Çalışma Bürosu Genel Müdürü yukarıdaki hükümler uyarınca kendisince tescil edilen onay ve fesih bildirimlerini bütün detaylarıyla birlikte, Birleşmiş Milletler Ana Sözleşmesinin 102 nci maddesi uyarınca, tescil edilmek üzere, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine gönderir.

Madde 15

Gerekli gördüğü zamanlarda, Uluslararası Çalışma Bürosu Yönetim Kurulu, Sözleşmenin işleyişi hakkında Genel Konferansa bir rapor sunar ve Sözleşmenin tamamen veya kısmen bir tadilata tâbi tutulması meselesinin gündemde yer almasının istenilip istenilmediğini soruşturur.

Madde 16

1. Konferansın, bu Sözleşmeyi tamamen veya kısmen tadil eden yeni bir sözleşme kabul etmesi halinde, değiştirilmiş yeni sözleşmede aksine hüküm yok ise;

a) Değişiklik getiren yeni sözleşmenin bir üye tarafından onaylanması, yeni Sözleşmenin yürürlüğe girmiş olması kaydıyla, yukarıda zikredilen 12 nci madde hükmüne bakılmaksızın, işbu Sözleşmenin o üye ülke bakımından derhal feshini hukuken sağlar.

b) Değişiklik getiren yeni sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işbu Sözleşmenin üye ülkelerin onayına açık olma durumu ortadan kalkar.

2. İşbu Sözleşmeyi onaylayan fakat değişiklik getiren yeni Sözleşmeyi onaylamayan üyeler için bu Sözleşme mevcut şekli ve muhtevası ile her halûkârda yürürlükte kalır.

Madde 17

Bu Sözleşmenin İngilizce ve Fransızca metinleri eşit olarak geçerlidir.

SAKATLARIN MESLEKî REHABİLİTASYONU VE İSTİHDAMI HAKKINDA 159 SAYILI ULUSLARARASI ÇALIŞMA TEŞKİLÂTI (ILO) SÖZLEŞMESİNİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUN-

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 
 
 

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

SIRA SAYISININ SONU