Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Kuruluş Yasası ve Sözleşmesi ile Bunlara İlişkin Nihaî Kararlar, Tavsiye Başlıklı Belge ve İhtiyari Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı ve Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm ve Dışişleri Komisyonları Raporları

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 3.6.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.0.KKG.0.11/196-342/2504

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

1/765 Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Kuruluş Yasası ve Sözleşmesi ile Bunlara İlişkin

Nihaî Kararlar, Tavsiye Başlıklı Belge ve İhtiyarî Protokolün Onaylanmasının Uygun

Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 21.4.1998

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG/101-1275–2119

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 27.3.1998 tarihinde kararlaştırılan “Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Kuruluş Yasası ve Sözleşmesi ile Bunlara İlişkin Nihaî Kararlar, Tavsiye Başlıklı Belge ve İhtiyarî Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Mesut Yılmaz

Başbakan

Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU), Birleşmiş Milletler Teşkilatına bağlı organizasyonlardan birisi olup; Birlik’e üye 186 ülke arasında telekomünikasyon sahasında gerekli işbirliği ve koordinasyonun sağlanması amacıyla 1865 yılından bu yana çalışmalarını sürdürmektedir.

Osmanlı Devletinin de 19 kurucu ülke arasında bulunduğu ITU, çalışmalarını Kuruluş Yasası (Constitution) ve Sözleşmesi (Convention) çerçevesinde yürütmektedir. Birlik kurulduğundan bu yana Kuruluş Yasası ve Sözleşmesi, değişen şartlara, sürekli yenilenen teknolojiye ve dünya konjonktürüne bağlı olarak bir kaç defa değişime uğrayarak yeniden düzenlenmiştir. Son olarak 1992 yılında toplanan Ek Tam Yetkili Temsilciler Konferansı (APP-92) ITU’nun yapısının kökten değiştirilmesine karar vermiş ve bu çerçevede Yasa ve Sözleşmede de büyük ölçüde değişiklikler yapılmıştır. ITU Yasasına göre Yasa ve Sözleşmenin üye ülkelerin parlamentolarınca onaylanması gerekmekte olup; bu dokümanlarda zaman içerisinde yapılan değişiklik ve yeniliklerin de ayrıca parlamentoların onayından geçirilmesi gerekmektedir.

ITU’nun en üst idarî organ ve dört yılda bir toplanmakta olan “Tam Yetkili Temsilciler Konferansı (PP)”dır. Buna ek olarak bu dört yıl süresince ortaya çıkabilecek önemli konularda, -bir sonraki PP Konferansında onaylanmak üzere- geçici kararlar alarak ITU’nun idaresinin devamlılığını sağlamak üzere 46 ülkeden birer temsilcinin seçim yoluyla üyeliğe getirildiği bir de ITU Konseyi bulunmaktadır. Konsey yılda bir defa toplanmakta ve gerekli kararları almaktadır.

Teknik çalışmalar ise üç sektör halinde yürütülmektedir. Bunlar sırasıyla Telekomünikasyon Standardizasyon Sektörü (ITU-T), Radyokomünikasyon Sektörü (ITU-R) ve Telekomünikasyon Geliştirme Sektörü (ITU-D)’dür. Her sektörün idarî işlerini yürüten ve ITU Genel Sekreterine bağlı olarak çalışan birer büro ve bu büroların yine seçimle işbaşına gelen birer direktörü bulunmaktadır.

Ayrıca, ITU-R bünyesinde 9 seçilmiş üyeden oluşan ve R sektörü ile ilgili önemli sorunların çözümünde yetkili organ olan Radyokomünikasyon Regülasyon Kurulu (RRB) bulunmaktadır.

Son olarak, ITU’nun idarî kısmının en yetkili makamı olan Genel Sekreter ve Genel Sekreter yardımcısı da yine seçimle işbaşına gelmektedir.

Yukarıda sözü edilen 46 Konsey üyesi ülke, 9 RRB üyesi, 3 büro direktörü, Genel Sekreter ve Genel Sekreter Yardımcısı, dört yılda bir Tam Yetkili Temsilciler Konferansınca seçilmekte ve dört yıl süreyle görev yapmaktadırlar.

ITU Yasa ve Sözleşmesi parlamentolarınca onaylanmamış ülkeler ITU’nun Tam Yetkili Temsilciler Konferanslarında, alt grup toplantılarında, teknik genel kurullarında ve teknik konferanslarında oy kullanamamakta, böylece bu toplantı ve konferanslarda alınan teknik ve idarî kararlara müdahale etme, etkileme ve lehte çıkmasını sağlama imkânı ortadan kalkmaktadır. Daha da önemlisi yukarıda izah edilen seçimle göreve getirilen yetkili kurulların, büro direktörlerinin ITU Genel Sekreter ve yardımcısının seçimlerinde oy kullanma hakkı bulunmamaktadır. Dünyanın en büyük ve gelişmiş ülkelerinden birisi olma yolunda çaba harcayan ülkemiz yıllardan beri ne ITU Konseyine üye vermiş, ne de bu görevlerden herhangi birisi için aday göstermiştir. Telekomünikasyon sahasından genele doğru gidildiğinde Birleşmiş Milletler’e bağlı ITU’nun sadece teknik açıdan veya Telekomünikasyon idaresi açısından değil; aynı zamanda uluslararası ilişkiler ve siyaset açısından da oldukça önemli bir yerinin olduğu görülecektir. Şöyle ki;

– ITU Konseyine seçilen 46 ülkeden birer temsilci yılda bir kere toplanarak gerekli çalışmaları yapmaktadır. Ancak, bu çalışmalar maalesef siyasî konuları da zaman zaman gündeme getirmektedir. Söz gelişi, Konseyin 1995 yılında yapılan toplantısında Yunanistan tarafından “Mersin ile Girne arasında döşenmiş bulunan fiber-optik hattının uluslararası kurallara göre döşenmediği ve kaldırılması gerektiği” gündeme getirilmiş, ancak Konsey’e seçilemediği için Konsey toplantısına temsilci gönderme hakkı bulunmayan ülkemiz maalesef bu konuda herhangi bir itirazda dahi bulunamamıştır.

– RRB, özellikle telsiz haberleşmesi konusunda zaman zaman önemli ve hayatî kararlar alabilmektedir. Bu Kurul’a girebilecek bir Türk temsilci veya en azından Türkiye’nin büyük desteği ile seçildiğini bilen yabancı bir temsilci Türkiye’nin menfaatlerine uygun olmayacak kararların alınmasında önleyici, en azından frenleyici bir rol oynayabilecektir.

– Büro Direktörleri ve Genel Sekreter ile Yardımcılarının ülkemizden seçilmesi şu an için uzak bir ihtimal olarak görünse bile, ileride olabileceğinin düşünülmesi gerekmektedir. Ayrıca, yine ülkemiz delegasyonunun desteğini alarak seçilecek bir aday, en azından bize karşı sempati besleyecek ve geçtiğimiz iki dönemde olduğu gibi ülkemiz yararına olabilecek konularda işbirliğine gidilebilecektir.

Bir diğer önemli konu da; seçimlerde etkin rol oynayabilen ülkeler, seçilmesini istemedikleri bir ülke veya adayın seçilmemesi konusunda da etkili olabilmektedirler.

Yukarıda anlatılanların tamamı, eğer bir ülke oy kullanma hakkına sahip ise gerçekleşebilecek konulardır. ITU kurallarına göre bir ülke iki şekilde oy kullanma hakkını kaybetmektedir. Birincisi, ITU’ya ödenmekte olan yıllık aidatların ödenmemesi durumu, ikincisi ise Kuruluş Yasa ve Sözleşmesinin ülke parlamentosu tarafından onaylanmaması durumudur. Bugüne kadar Türkiye Cumhuriyeti Devleti üzerine düşen parasal yükümlülüğü daima eksiksiz ve zamanında yerine getirmiştir. Ancak, şu ana kadar Yasa ve Sözleşme Türkiye Büyük Millet Meclisince onaylanmadığı için şu anda oy kullanma hakkı bulunmamaktadır.

1998 yılının Ekim ve Kasım aylarında Amerika Birleşik Devletlerinin Minneapolis şehrinde Tam Yetkili Temsilciler Konferansının (PP-98) yapılacağı ve Konferansta yukarıda sayılan tüm seçimlerin yer alacağı dikkate alınırsa, seçme ve seçilme hakkı olmayan bir ülke temsilcilerinin böyle bir konferansta ne derece başarılı olacağı derhal anlaşılacaktır. Diğer konferanslarda ve toplantılarda da herhangi bir teknik konuda oylamaya gidildiğinde oy kullanılmaması her bakımdan ülkemiz menfaatlerini zarara uğratacak; Türkiye Cumhuriyeti Devletinin saygınlığına gölge düşürecektir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve 5.8.1999

Turizm Komisyonu

Esas No.: 1/334

Karar No.: 33

Başkanlığınızca 17.6.1999 tarihinde Komisyonumuza tali olarak havale edilen “Uluslararası Telokomünikasyon Birliği Kuruluş Yasası ve Sözleşmesi ile Bunlara İlişkin Nihaî Kararlar, Tavsiye Başlıklı Belge ve İhtiyarî Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı” Komisyonumuzun 4.8.1999 tarihli 5 inci Birleşiminde Ulaştırma ve Dışişleri Bakanlıkları temsilcileri ile Türk Telekom A.Ş. yetkililerinin de katılmaları ile incelenip görüşüldü.

Tasarının gerekçesi incelendiğinde;

1865 yılından beri çalışmalarını sürdürmekte olan Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) nin yapısının 1992 yılında kökten değiştirilmesine paralel olarak ITU Yasası ve sözleşmesinde yapılan değişikliklerin üye ülke parlamentolarınca da onaylanmasının gerektiği,

ITU Yasa ve Sözleşmesi, parlamentolarınca onaylanmamış ülkelerin ITU’nun Tam Yetkili Temsilciler Konferanslarında, alt grup toplantılarında, teknik genel kurullarında ve teknik konferanslarında oy kullanamaması, bu nedenle de bu toplantı ve konferanslarda alınan teknik ve idarî kararlara müdahale etme ve etkileme imkânının ortadan kalktığı,

Ülkemizin uzun süredir gerek ITU Konseyine gerekse kurulun yetkili organlarına üye seçtirememesi sebebiyle, uluslararası ve siyasî ilişkiler alanlarında mağdur olmaya devam ettiği,

1998 yılının Ekim ve Kasım aylarında Amerika Birleşik Devletlerinde Tam Yetkili Temsilciler Konferansının ve bu arada tüm seçimlerin yeniden yapılacağı, ancak üzerine düşen parasal yükümlülükleri her zaman yerine getiren Türkiye Cumhuriyeti Devletinin, Bu Yasa ve Sözleşmeyi Parlamentomuzda onaylamadığı sürece, menfaatlerimizi savunamayacağı ve saygınlığımıza da gölge düşeceği,

Anlaşılmaktadır.

Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmeler sonunda, Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkındaki Tasarı ve gerekçesi Türkiye Cumhuriyeti Devletinin menfaatleri yönünden olumlu bulunarak maddelerine geçilmesi Komisyonumuzca kabul edildi.

Müteakiben Tasarının maddeleri müzakare edilerek 1, 2 ve 3 üncü maddeleri Komisyonumuzca da aynen kabul edildi.

Raporumuz, havalesi gereği Esas Komisyon olan Dışişleri Komisyonuna tevdi edilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Mustafa Gül	Sefer Koçak
	Elazığ	Ordu
	Sözcü	Kâtip
	Bülent Ersin Gök	Yusuf Kırkpınar
	İstanbul	İzmir
	Üye	Üye
	Cengiz Aydoğan	Ahmet Sancar Sayın
	Antalya	Antalya
	Üye	Üye
	Mustafa Vural	Bedri Yaşar
	Antalya	Gümüşhane
	Üye	Üye
	Mustafa Düz	Mehmet Çümen
	İstanbul	İzmir
		(İmzada bulunamadı.)
	Üye	Üye
	Ali Sezal	Kemal Albayrak
	Kahramanmaraş	Kırıkkale
	Üye	Üye
	M. Turhan İmamoğlu	Hasan Özyer
	Kocaeli	Muğla
	Üye	Üye
	Osman Fevzi Zihnioğlu	Nizamettin Sevgili
	Sakarya	Siirt
	Üye	Üye
	Mehmet Ceylan	Ahmet Erol Ersoy
	Sıvas	Yozgat

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Dışişleri Komisyonu 4.8.1999

Esas No. : 1/334

Karar No. : 84

Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Kuruluş Yasası ve Sözleşmesi ile Bunlara İlişkin Nihaî Kararlar, Tavsiye Başlıklı Belge ve İhtiyarî Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 3 Ağustos 1999 tarihli 12 nci birleşiminde Dışişleri Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı temsilcileri ile Türk Telekom yetkililerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

1865 yılından bu yana çalışmalarını sürdürmekte olan ve Osmanlı Devletinin de 19 kurucu ülke arasında bulunduğu Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Kuruluş Yasasında, değişen şartlara, yenilenen teknolojiye ve dünya konjonktürüne bağlı olarak yapılan değişikliklerin onaylanmasını amaçlayan Tasarı, Komisyonumuzca uygun görülerek kabul edilmiştir.

Komisyonumuzca 2000 yılında İstanbul’da toplanacak konferans göz önünde bulundurularak Tasarının, İçtüzüğün 52 nci maddesine göre öncelik ve ivedilikle görüşülmesine karar verilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkanvekili	Sözcü
	B. Suat Çağlayan	Mehmet Kaya
	İzmir	Kahramanmaraş
	Kâtip	Üye
	Mehmet Ali Bilici	Ali Tekin
	Adana	Adana
	Üye	Üye
	Müjdat Kayayerli	Nesrin Ünal
	Afyon	Antalya
	Üye	Üye
	Teoman Özalp	Hasan Erçelebi
	Bursa	Denizli
	Üye	Üye
	M. Bedri İncetahtacı	Mustafa Yaman
	Gaziantep	Giresun
	Üye	Üye
	Hüseyin Kansu	Osman Yumakoğulları
	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye
	Rahmi Sezgin	Basri Coşkun
	İzmir	Malatya
	Üye	Üye
	M. Necati Çetinkaya	Birol Büyüköztürk
	Manisa	Osmaniye
	Üye
	M. Cengiz Güleç
	Sıvas

ULUSLARARASI TELEKOMÜNİKASYON BİRLİĞİ KURULUŞ YASASI VE SÖZLEŞMESİ İLE BUNLARA İLİŞKİN NİHAÎ KARARLAR, TAVSİYE BAŞLIKLI BELGE VE İHTİYARÎ PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. – 7-22 Aralık 1992 tarihleri arasında Cenevre’de yapılan Ek Tam Yetkili Temsilciler Konferansında ülkemiz adına ilişik ihtirazi kayıtlarla imzalanan, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) Kuruluş Yasası ve Sözleşmesinin, anılan düzenlemelerle ilgili uyuşmazlıkların zarurî çözümüne ilişkin İhtiyarî Protokolün ve ITU Kuruluş Yasası ve Sözleşmesine dair “Nihaî Kararlar” ile sözkonusu Yasa ve Sözleşmenin yürürlüğe girişi ve belgelerin gönderilmesi hakkında “Tavsiye” başlıklı belgenin onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

ULUSLARARASI TELEKOMÜNİKASYON BİRLİĞİ KURULUŞ YASASI VE SÖZLEŞMESİ İLE BUNLARA İLİŞKİN NİHAÎ KARARLAR, TAVSİYE BAŞLIKLI BELGE VE İHTİYARÎ PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 

	S. Demirel
	Başbakan
	Devlet Bakanı ve Başb. Yrd.	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. E. İnönü	C. Çağlar	Prof. T. Çiller
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	E. Ceyhun	İ. Tez	A. Gönen
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı Y.	Devlet Bakanı
	G. İleri	A. Gönen	O. Kilercioğlu
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	M. Kahraman	Ö. Barutçu	M. A. Yılmaz
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	E. Şahin	Ş. Ercan	M. Batallı
	Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
	M. S. Oktay	N. Ayaz	İ. Sezgin
	Dışişleri Bakanı	Maliye ve Gümrük Bakanı	Millî Eğitim Bakanı
	H. Çetin	S. Oral	K. Toptan
	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı
	Prof. Dr. O. Kumbaracıbaşı	Y. Aktuna	Y. Topçu
	Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çal. ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Tic. Bakanı
	N. Cevheri	M. Moğultay	M. T. Köse
	Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı
	E. Faralyalı	D. F. Sağlar	Prof. A. Ateş
	Orman Bakanı	Çevre Bakanı
	V. Tanır	B. D. Akyürek