TÜRKİYE CUMHURİYETİ VE KÜBA CUMHURİYETİ ARASINDA
YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN
ANLAŞMA VE EKİ PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ
UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN
Kanun No. 4427 |
Kabul Tarihi : 30.7.1999 |
MADDE 1. — 22.12.1997 tarihinde Havana’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ve Küba Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma” ve eki Protokol’ün onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ
VE
KÜBA CUMHURİYETİ ARASINDA
YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN
ANLAŞMA
Türkiye Cumhuriyeti ve Küba Cumhuriyeti (bundan sonra Taraflar olarak anılacaktır);
Özellikl
e bir Taraf yatırımcılarının diğer Tarafın ülkesindeki yatırımıyla ilgili olarak aralarında daha kapsamlı ekonomik işbirliğini teşvik etmek arzusuyla;
Anılan yatırımların tabi olacağı uygulamalara ilişkin bir anlaşma âkdinin, sermaye ve teknoloji akımı ile Tarafların ekonomik gelişimini teşvik edeceğini kabul ederek;
İstikrarlı bir yatırım ortamı meydana getirmek ve ekonomik kaynakların en etkin biçimde kullanılmalarını sağlamak üzere, yatırımların adil ve hakkaniyette uygun muameleye tabi tutulmasının arzu edileceğini kabul ederek; ve
Yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması için bir anlaşmanın imzalanması kararıyla;
Aşağıdaki şekilde anlaşmaya varmışlardır :
MADDE I
Tanımlar
İşbu Anlaşmanın amacı bakımından;
1. “Yatırımcı” terimi :
(a) (1) Türkiye Cumh
uriyeti bakımından, yürürlükteki hukuka göre Türk vatandaşlığına sahip olan gerçek kişiyi,
(2) Küba Cumhuriyeti bakımından, Küba Cumhuriyeti Anayasasına göre Küba vatandaşlığına sahip olan gerçek kişiyi,
(b) Taraflardan her birinin yürürlükteki mevzuatı çerçevesinde kurulmuş ve merkezi o Tarafın ülkesinde bulunan şirketler, firmalar veya iş ortaklıklarını ifade eder.
2. “Yatırım” terimi, ev sahibi Tarafın kanun ve nizamlarına uygun olmak kaydıyla, her türlü mal varlığını ve sınırlayıcı olmamakla birlikte, özellikle aşağıdakileri kapsar :
(a) hisse senetleri, tahviller ya da şirketlere katılımın diğer şekilleri,
(b) yeniden yatırımda kullanılan hasılâtlar, para alacakları veya bir yatırımla ilgili malî değeri olan herhangi diğer haklar,
(c) taşınır ve taşınmaz malların yanında ipotek, tedbir, rehin gibi herhangi diğer haklar ve yatırımın ülkesinde bulunduğu Tarafın kanun ve nizamlarına uygun olarak tanımlanan diğer benzer haklar,
(d) patent, sınaî, tasarım, teknik proses ile bunların yanısıra ticarî marka, peştemaliye, konw-how gibi sınaî ve fikrî mülkiyet hakları ile diğer benzer haklar,
(e) doğal kaynaklarla ilgili imtiyazlar dahil olmak üzere her bir tarafın ülkesinde kanun ya da sözleşmeye verilmiş iş imtiyazları.
Bu terim, yatırımların yapıldığı Tarafın ülkesinde kanun ve nizamlarına yapılan tüm doğrudan yatırımları ifade eder. “Yatırım” terimi, bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce veya sonra bir tarafın ülkesinde yapılan tüm yatırımları kapsar.
3. “Hasılâtlar” terimi, bir yatırımdan elde edilen ve özellikle, ancak sınırlayıcı olmayacak şekilde kâr, faiz ve temettüleri içerir.
4. “Ülke” tanımı, kara ülkesi ve karasularının yanında uluslararası hukuka uygun olarak ilgili Tarafın; doğal kaynakların araştırılması, işletilmesi ve korunması amacıyla, üzerinde yargılama veya egemenlik haklarına sahip olduğu deniz alanlarını ifade eder.
MADDE II
Yatırımların Teşviki ve Korunması
1. Her bir Taraf, kendi ülkesinde diğer Taraf yatırımcılarının yatırımlarına ve ilgili faaliyetlerine benzer durumlarda herhangi bir üçüncü ülkenin yatırımcılarının yatırımlarına kendi kanun ve nizamları çerçevesinde göstereceği muameleden daha az elverişli olmayacak şekilde izin verecektir.
2. Taraflardan her biri kurulmuş olan bu yatırımlara benzer durumlarda kendi yatırımcılarının yatırımları veya herhangi bir üçüncü ülkenin yatırımcılarının yatırımlarına uyguladığı muameleden hangisi en elverişli ise, o muameleden daha az elverişli olmayan bir muamele uygulayacaktır.
3. Tereddüde mahâl vermemek için, her iki Taraf; 1 ve 2’nci paragra
flarda düzenlenen muamelenin, yabancı yatırımlarla ilgili kendi millî kanunlarını dikkate alarak, bu Anlaşmanın I ila VII’nci Maddeleri hükümlerine uygulanması gerektiğini teyid ederler.
4. Bir Taraf, ülkesinde yatırımları kabu ettiği zaman, üstün nitelikli idarî ve teknik personelin, milliyetine bakılmaksızın yatırımcılar tarafından, kendi tercihine göre, istihdamına ilişkin izinleri de kapsamak üzere, bu yatrımlarla ilgili ve gerekli olan izinleri kanun ve nizamlarına uygun olarak verecektir.
5. İşbu Maddenin hükümlerinin, Taraflardan herhangi birinin taraf olduğu aşağıdaki anlaşmalar üzerinde etkisi olmayacaktır :
(a) mevcut veya gelecekteki herhangi bir gümrük birliği, eknomik teşkilât veya diğer uluslararası anlaşmalarla ilgili olarak,
(b) tamamen veya esas olarak vergilendirmeyle ilgili olarak.
MADDE III
Kamulaştırma ve Tazminat
1. Yatırımlar yürürlükteki hukuk usulüne ve işbu Anlaşmanın II’nci Maddesinde konu edilen genel prensiplere uygun olarak kamu yararına ve ayrımcı olmayacak biçimde yapılmadıkça ve anında, yeterli ve etkin tazminat ödenmedikçe kamulaştırılmayacak, devletleştirilmeyecek veya doğrudan ya da dolaylı olarak benzer etkisi olan tedbirlere maruz bırakılmayacaktır.
2. Tazminat, kamulaştırılan yatırımın, kamulaştırma işleminin yapıldığı veya öğrenildiği tarihten önceki gerçek değerine eşit olacaktır. Tazminat gecikmesiz olarak ödenecek ve Madde IV paragraf 2’de tanımlandığı gibi serbestçe transfer edilebilir olacaktır.
3. Yatırımları, diğer Tarafın ülkesinde savaş, ayaklanma, iç karışıklık veya diğer benzer olaylar nedeniyle zarar gören Taraflardan her birinin yatırımcıları, diğer Tarafca kendi yatırımcılarına ya da herhangi bir üçüncü ülkenin yatırımcılarına uygulanan muameleden daha az elverişli olmayacak şekilde bu tür kayıplarla ilgili olarak benimsenecek işlemlerden hangisi en elverişli ise o muameleye tabi tutulacaktır.
MADDE IV Ülkesine İade ve Transfer
1. Taraflardan her biri, iyi niyetle ve kendi mevzuatına uygun olarak bir yatırımla ilgili bütün transferlerin, ilgili vergi yükümlülüklerinin yerine getirilmesinden sonra, kendi ülkesinden içeriye ve dışarıya serbestçe ve gecikme olmaksızın yapılmasına izin verecektir. Bu tür transferler aşağıdakileri içerir :
(a) hasılâtlar,
(b) bir yatırımın tamamının veya bir kısmının satışı veya tasfiyesinden elde edilen kazançlar,
(c) Madde III çerçevesinde tazminat, (d) yatırımlarla ilgili kredilerden kaynaklanan faiz ödemeleri ve geri ödemeler, (e) diğer Tarafın ülkesinde bir yatırımla ilgili çalışma izni almış olan bir Tarafın vatandaşlarının elde ettikleri maaşlar, haftalık ücretler ve diğer ödemeler, (f) bir yatırım uyuşmazlığından doğan ödemeler. 2. Transferler, yatırımın yapılmış olduğu konvertıbl döviz veya yatırımcı ile ev sahibi Taraf arasında aksine bir anlaşma yapılmadığı takdirde Taraflarca üzerinde anlaşılan diğer herhangi bir konvertıbl dövizle ve transferin yapıldığı tarihte geçerli olan döviz kuru üzerinden yapılacaktır. MADDE V Halefiyet 1. Eğer bir Taraf yatırımcısının yatırımı ticarî olmayan risklere karşı kanunla kurulan bir sistem dahilinde sigorta edilmişse, sigortalayanın sigorta anlaşmasının şartlarından ileri gelen her türlü halefiyeti diğer Tarafca tanınacaktır. 2. Sigortalayan, yatırımcının kullanmaya yetkili olabileceği haklar dışında hiç bir hakkı kulanmaya yetkili olmayacaktır. 3. Bir Taraf ile yatırımcı arasındaki uyuşmazlıklar, bu Anlaşmanın VI’ncı Maddesi hükümleri uyarınca çözümlenecektir. MADDE VI Bir Taraf ile Diğer Tarafın Yatırımcısı Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözümü
1. Taraflardan biri ile diğer Tarafın bir yatırımcısı arasındaki o yatırımcının yatırımı ile ilgili uyuşmazlıklar, yatırımcı tarafından ayrıntılı bilgi içerecek şekilde ve yazılı olarak yatırımla ilgili Tarafa bildirilecektir. Yatırımcı ve ilgili Taraf bu tür uyuşmazlıkları, mümkün olduğunca iyi niyetle, karşılıklı görüşme ve müzekereler yoluyla çözümlemeye çalışacaklardır.
2. Eğer uyuşmazlıklar, 1’inci paragrafta belirtilen yazılı bildirim tarihinden itibaren altı ay içinde, bu yolla çözümlenemezse; uyuşmazlık, yatırımcının seçebileceği aşağıdaki mercilere sunulabilir : (a) Birleşmiş Milletler uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonunun Tahkim Kurallarına göre bu maksatla kurulacak bir tahkim mahkemesi (UNCITRAL), (b) Paris Uluslararası Ticaret Odası Tahkim Mahkemesi. Şu şartla ki; yatırımcının uyuşmazlığı, uyuşmazlığa taraf olan Tarafın adlî mahkemelerine getirmiş olması halinde ve bir yıl içinde nihaî kararın alınmamış olması gerekir. 3. Tahkim kararı; uyuşmazlığın bütün tarafları için kesin ve bağlayıcı olacaktır. Her bir Taraf kararı kendi kanunları çerç
MADDE VII Taraflar Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözümü
1. Taraflar, işbu Anlaşmanın yorumu veya uygulanmasıyla ilgili her türlü uyuşmazlığa iyi niyet ve işbirliği ruhu içinde, çabuk ve adil çözüm için çaba göstereceklerdir. Bu bakımdan, Taraflar bu tür çözümlere ulaşmak için doğrudan ve anlamlı görüşmeler yapmayı kabul ederler. Eğer Taraflar aralarındaki uyuşmazlığın başladığı tarihten itibaren altı ay içinde bu yöntemle uzlaşmaya varamazlarsa, uyuşmazlık herhangi bir tarafın talebi üzerine, üç üyeli bir tahkim heyetine götürülebilir.
2. Her bir Taraf, talebin alınmasından itibaren iki ay içinde birer hakem tayin edecektir. Bu iki hakem, üçüncü bir ülke vatandaşı olan üçüncü bir hakemi Başkan olarak seçeceklerdir. Taraflardan biri, belirlenen süre içinde bir hakem tayin edememesi halinde, diğer Taraf Uluslararası Adalet Divanı’nın Başkanından bu tayini yapması talep edebilir. 3. Eğer iki hakem, seçimlerinden itibaren iki ay içinde Heyet Başkanının seçimi konusunda anlaşma sağlayamazlarsa, Heyet Başkanı Taraflardan birinin talebi üzerine Uluslararası Adalet Divanı Başkanı tarafından seçilecektir. 4. Uluslararası Adalet Divanı Başkanı işbu Maddenin 2’nci ve 3’üncü paragraflarında belirtilen konularda görevini yerine getirmekten alıkonulursa veya bu şahıs Taraflardan birinin vatandaşı ise seçim Başkan Yardımcısı tarafından yapılacaktır ve Başkan Yardımcısı da anılan görevi yerine getirmekten alıkonulursa veya Taraflardan birinin vatandaşı ise, seçim Taraflardan birinin vatandaşı olmay
5. Tahkim Heyeti, Heyet Başkanının seçildiği tarihten itibaren üç ay içinde, işbu Anlaşmanın diğer Maddeleriyle tutarlı olacak şekilde usul kuralları üzerinde anlaşmaya varacaklardır. Böyle bir anlaşmanın sağlanamaması halinde, Heyet uluslararası tahkim usulü kurallarını dikkate alarak usul kurallarını tayin etmesini Uluslararası Adalet Divanı Başkanından talep edecektir. 6. Aksi kararlaştırılmadıkça, Başkanın seçildiği tarihten itibaren sekiz ay içinde bütün beyanlar yapılacak, bütün duruşmalar tamamlanacak ve Heyet -hangisi daha sonra gerçekleşirse- son beyanlardan veya duruşmaların bittiği tarihten sonra iki ay içinde karara varacaktır. Tahkim Heyeti, nihaî ve bağlayıcı olacak kararını oy çokluğuyla alaca
7. Her bir Taraf, kendi hakeminin ve muamelelerde temsilinin masraflarını üstlenecektir. Başkanın masrafları ve diğer masraflar iki Tarafca eşit olarak üstlenilecektir. Tahkim Heyeti, re’sen masrafların daha yüksek bir organın Taraflardan biri tarafın
8. Eğer bir uyuşmazlık, bu Anlaşmanın VI’ncı Maddesi uyarınca bir uluslararası tahkim mahkemesine sunulmuş ve hâlâ orada çözüm beklemekte ise, aynı uyuşmazlık işbu Madde hükümleri uyarınca başka bir uluslararası tahkim mahkemesine sunulmayacaktır. Bu, her iki Taraf arasında doğrudan ve anlamlı görüşmeler yoluyla bağlantı kurmayı engellemeyecektir. MADDE VIII Yürürlüğe Girme
1. İşbu Anlaşma, onay belgelerinin teatisinin tamamlandığı tarihte yürürlüğe girecektir. Anlaşma on yıllık bir dönem için yürürlükte kalacak ve bu Maddenin 2’nci paragrafına göre sona erdirilmediği sürece yürürlükte kalacaktır. İşbu Anlaşma, yürürlüğe giriş tarihinde yasal olarak faaliyet gösteren yatırımlara uygulanacağı gibi, bundan sonra yapılan veya gerçekleşen yatırımlara da uygulanacaktır.
2. Taraflardan her biri yazılı olarak diğer Tarafa bir yıl öncesinden ihbarda bulunarak, Anlaşmayı ilk on yıllık dönemin sonunda veya bundan sonra her an sona erdirebilir. 3. İşbu Anlaşma, Taraflar arasında yazılı bir anlaşma ile değiştirilebilir. Herhangi bir değişiklik, Taraflardan her birinin diğer Tarafa değişikliğin yürürlüğe girmesi için gerekli tüm dahili formaliteleri tamamladığını bildirmesi üzerine yürürlüğe girecektir. 4. İşbu Anlaşmanın sona erme tarihinden önce yapılan ya da gerçekleşen ve aksi takdirde bu Anlaşmanın uygulanacağı yatırımlarla ilgili olarak, bu Anlaşmanın diğer tüm Maddelerinin hükümleri, söz konusu sona erme tarihinden itibaren ilave bir on yıl daha yürürlükte kalacaktır. Bu Anlaşmayı Tarafların tam yetkili temsilcileri, huzurlarında imzalamışlardır. Havana’da, 22 Aralık 1997 tarihinde Türkçe, İspanyolca ve İngilizce dillerinde hepsi de asıl olarak imzalanmıştır. Yorumda farklılık olması halinde İngilizce metin esas alınacaktır.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ KÜBA CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ADINA HÜKÜMETİ ADINA
PROTOKOL Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Küba Cumhuriyeti Hükümeti arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma’nın imzalanmasıyla birlikte, Taraflar aşağıdaki hükümlerin anılan Anlaşmanın ayrılmaz bir parçası olduğunu kabul ederler. Madde VI, paragraf 2’ye ilişkin olarak. Her iki Tarafın, 18 Mart 1965 tarihinde imzalanan “Devletler ve Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümlenmesi Hakkında Sözleşme” ye üye olmaları halinde, Madde VI’da sözü edilen uyuşmazlıklar, yatırımcının talebiyle anılan Sözleşmeyle kurulan “Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü için Uluslararası Merkez” e sunulabilir. Havana’da 22 Aralık 1997 tarihinde Türkçe, İspanyolca ve İngilizce dillerinde hepsi de asıl olarak imzalanmıştır. Yorumda farklılık olması halinde İngilizce metin esas alınacaktır.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ KÜBA CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ADINA HÜKÜMETİ ADINA