MADDE 1. — 22 Mayıs 1996 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ve Moldova Cumhuriyeti Arasında Hukukî, Ticarî ve Cezaî Konularda Adlî Yardımlaşma Anlaşması”nın onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Türkiye Cumhuriyeti ve Moldova Cumhuriyeti (bundan böyle <ı>“Âkit Taraflar” olarak anılacaklardır), iki ülke arasında, egemenlik haklarına karşılıklı saygı, eşitlik ve karşılıklı yarar ilkelerine dayanarak, adlî alanda işbirliğini geliştirmek arzusu ile, Hukukî, Ticarî ve Cezaî Konularda Adlî Yardımlaşma Anlaşması akdolunmasını kararlaştırmışlardır.

Bu amaçla Âkit Taraflar aşağıdaki hususlar üzerinde mutabık kalmışlardır.

KISIM I

Herhangi bir Âkit Tarafın uyrukları, diğer Âkit Tarafın ülkesinde, bu Âkit Tarafın kendi vatandaşlarına sağladığı aynı adlî müzaharetten yararlanacaklar, hukukî, ticarî ve cezaî konularda, diğer Âkit Tarafın adlî makamlarına, bu tarafın vatandaşlarının tabi olduğu aynı şartlarla dava açmak veya müracaat etmek hakkına sahip olacaklardır.

Madde 2

Her iki Âkit Taraf, 11 inci Maddeye ilişkin adlî yardım istemlerini birbirlerine göndermek için Adalet Bakanlıklarını tayin edeceklerdir.

Âkit Tarafların makamları bu Anlaşmanın uygulanmasında diplomatik kanaldan iletişim kuracaklardır.

Her iki Âkit Taraf bu Anlaşma kapsamına giden adlî yardım taleplerini, bilirkişi ücretleri hariç olmak üzere, ücretsiz olarak yerine getireceklerdir. Bilirkişi ücretleri, talepte bulunulan Âkit Tarafın kanun ve kurallarına göre tespit edilecektir.

Madde 5

ADLÎ YARDIM TALEBİNİN REDDİ

Âkit Taraflardan biri adlî yardım talebinin yerine getirilmesini kendi egemenlik, güvenlik veya kamu düzenine aykırı görürse, diğer Âkit Tarafın adlî yardım talebinin yerine getirilmesini reddedebilir. Buna karşılık, red gerekçesini diğer Âkit Tarafa bildirecektir.

Madde 6

Âkit Taraflar, adlî yardımlaşma talebinin yerine getirilmesinde kendi kanunlarını uygulayacaklardır. Talepte bulunan Tarafın isteği üzerine, diğer Âkit Taraf, kendi temel hukuk ilkeleri ihlal edilmemek şartıyla, talepte bulunan Âkit Tarafın usul hükümlerini uygulayabilir.

Madde 7

Âkit Taraflar, talep üzerine, kendi Devletlerine halen veya daha önce yürürlükte bulunan kanun ve kurallar ile, bunların mahkemelerdeki uygulamaları konusunda birbirlerine bilgi vereceklerdir.

Madde 8

Her Âkit Taraf, diğer Âkit Tarafın ülkesinde bulunan vatandaşlarına, diğer Âkit Tarafın kanunlarını ihlal etmeksizin ve hiçbir zorlayıcı tedbir uygulanmaksızın diplomatik temsilciliği veya konsolosluğu aracılığı ile, tebligat yapabilir ve bunlardan delil temin edebilir.

KISIM II

ADLÎ YARDIMLAŞMANIN ÇERÇEVESİ

Her iki Âkit taraf, İşbu Anlaşma gereğince, aşağıda belirtilen hususlara ilişkin olarak birbirlerinin adlî yardım taleplerini yerine getireceklerdir.

1. Diğer Âkit Tarafın ülkesinde bulunan ilgili kimselere, adlî belgelerin gönderilmesi ve tebliğ edilmesi,

f) Tetkiki istenilen belgeler veya diğer eşyalar,

g) Talebin yerine getirilmesi için gerekli görülen diğer belgeler.

1. 14 ve 15 inci Maddelerin hükümleri, Âkit Taraflardan her birinin kanun ve kuralları gereğince kurulmuş bulunan hükmî şahıslar hakkında da uygulanacaktır.

Madde 17

Âkit Taraflardan birinin vatandaşları, diğer Âkit Tarafın ülkesinde, bu Âkit Tarafın vatandaşlarına uygulandığı şekilde, dava masraflarından muafiyet veya adlî müzaharet talebinde bulunmak için başvuruda bulunabilir. Dava masraflarından muafiyet veya adlî müzaharet için talepte bulunulması halinde, başvuru sahibinin oturduğu yerin veya ikametgâhının bulunduğu yerdeki yetkili makam kendisine bir belge verecektir. Başvuruda bulunanın Âkit Taraflardan birinin veya diğerinin ülkesinde oturduğu yer veya ikametgâhı bulunmuyorsa, sözkonusu belge kendisine ülkesinin diplomatik temsilciliği veya konsolosluğu tarafından verilebilir.

BÖLÜM 2

2. Delil temini Tarafların, tanıkların ve bilirkişilerin ifadelerinin alınması ile hukukî ve ticarî davalara ilişkin delillerin toplanmasını ve bilirkişi raporunun hazırlanması ile adlî araştırmayı ihtiva eder.

Madde 19

1. Talepte bulunulan makam, kendisini talebi yerine getirmeye yetkili görmüyorsa, sözkonusu talebi, bunu yerine getirmeye yetkili makama iletir ve keyfiyetten talepte bulunulan Âkit Tarafı haberdar eder.

2. Âkit Taraflardan birinin talepte bulunulan yetkili makamları, istinabe talebinde belirtilen adres nedeniyle talebi yerine getiremezlerse, adresin tespiti için uygun tedbirleri alacak ve talebi yerine getireceklerdir. Bu makamlar, gerekirse, talepte bulunulan Âkit Taraftan tamamlayıcı bilgi isteyebilirler.

3. Talepte bulunulan Âkit Taraf, adresin tespit edilememesi veya başka sebepler nedeniyle talebi yerine getiremezse, bunun nedenleri hakkında, talepte bulunan Âkit Tarafa bilgi verecek ve sözkonusu tüm belgeleri iade edecektir.

Madde 20

2. Tebliğ tutanağı, muhatabın imzasını ve tebliğ tarihini, tebliği yapan merciin ve tebliğ memurunun imza ve mühürünü, tebligatın şekli ve yeri ile, tebellüğ reddedilmişse, muhatabın kabulden imtina sebeplerini ihtiva edecektir.

BÖLÜM 3

21 inci Maddede belirtilen kararlar veya hakem kararları, talepte bulunulan mahkemelerce, aşağıdaki durumlarda tanınmayacak veya tenfiz edilmeyecektir :

1. Mahkeme veya hakem kararları talepte bulunan Âkit tarafın mevzuatına göre kesinleşmemişse veya icra kabiliyetini haiz değilse,

2. Talepte bulunulan Âkit Tarafın mevzuatına göre, talepte bulunan Âkit Tarafın adlî makamlarının davaya bakma yetkisinin olmadığı addediliyorsa,

3. Kararların ittihaz olunduğu Âkit Tarafın kanunlarına göre, yargılamaya katılmayan ve davayı kaybeden taraf, usulüne uygun olarak yargılamaya davet edilmemişse veya savunma hakkından yoksun bırakılmışsa veya hukukî ehliyetsizliği halinde kendisine usulüne uygun olarak temsil edilme hakkı verilmemişse,

2. Hakem kararı belirli bir ihtilaf veya özel bir hukukî ilişkiden kaynaklanan müstakbel davalara ilişkin olarak, taraflar arasında hakem merciinin yetkisini tespit eden yazılı bir anlaşma uyarınca verilmişse ve keza hakem kararı, yukarıda sözkonusu edilen hakemlik mercii tarafından, anlaşmayla tespit edilen yetki çerçevesinde ittihaz olunmuşsa,

3. Talepte bulunulan Âkit Tarafın kanunlarına göre bir hakem merciinin yetkisinin tanınmasına ilişkin anlaşma geçerliyse.

2. Cezaî konularda karışılıklı adlî yardımlaşma, hazırlık soruşturması ve son soruşturma ile ilgili işlemlerin yerine getirilmesi, sanık, tanık ve bilirkişi ifadelerinin alınması arama ve dava ile belgelerin, gayrimeşru para ve eşyaların teslimi ile belgelerin ve kararların tebliğini ve diğer hususları ihtiva eder.

Madde 29

1. Adlî yardıma ilişkin istinabe evrakı aşağıdaki hususları ihtiva edecektir :

a) Talepte bulunan makam;

d) Adlî belgelerin tebliği için bir talepte bulunulması halinde, tebligat konusunu teşkil eden belgelerin mahiyetine ilişkin bilgiler de dahil olmak üzere, muhatabın kimliği ve adresi veya muhatabın kimliğini ve adresini tespite yararlı diğer bütün bilgiler.

2. İstinabe evrakı, ayrıca, isnat olunan suç ve vakıaların kısa bir özetini de ihtiva edecektir.

İSTİNABE EVRAKI

1. Talepte bulunulan Âkit Taraf, talepte bulunan Âkit Taraf adlî makamlarınca gönderilen bir cezaî konuyla ilgili ve 28 inci Madde kapsamına giren istinabe taleplerini, kendi kanunlarında öngörülen usule uygun olarak yerine getirecektir.

2. Talepte bulunulan Âkit Taraf, istenilen kayıt ve belgelerin aslına uygun onaylı örneklerini veya fotokopilerini gönderebilir. Ancak talepte bulunan Âkit Tarafın bunların asıllarının gönderilmesini açıkca talep etmesi halinde talepte bulunulan Âkit Taraf bu talebi, mümkün olduğu ölçüde yerine getirmeye gayret edecektir.

3. Talepte bulunan Âkit tarafa verilen bilgiler, sadece adlî makamların talebiyle ilgili maksatlar için kullanılacaktır.

1. Talepte bulunulan Âkit Taraf, gönderilmesi istenilen eşyaların, kayıtların veya belgelerin verilmesi, bunların görülmekte olan ceza davaları için gerekli bulunması halinde, geciktirebilir.

2. Talepte bulunulan Âkit taraf vazgeçmediği takdirde, istinabe işlemi için gönderilmiş olan eşyalar, kayıtlar veya belgelerin asılları, talepte bulunan Âkit Tarafça, mümkün olan en kısa süre içinde diğer Âkit Tarafa iade edilecektir.

Madde 34

1. Talepte bulunan Âkit Taraf, bir tanık veya bilirkişinin kendi adlî makamları önüne bizzat çıkmasını önemli addediyorsa, bu hususu, davetin tebliği ile ilgili talebinde belirtecek ve talepte bulunulan Âkit Taraf tanık veya bir kişi sözkonusu adlî makamlar önüne çıkmaya davet edecektir.

2. Duruşma davetiyesinin tebliğine ilişkin talepler, ilgili kimselerin adlî makamlar önüne çıkması için tespit edilen tarihten en az iki ay önce talepte bulunulan Âkit Tarafa iletilecektir.

Talepte bulunan Âkit Tarafça bir tanığa veya bilirkişiye verilecek iaşe bedeli ve yol masrafları dahil, ücret bu kimsenin ikamet yerinden itibaren hesaplanacak ve en azından ifadesinin alınacağı ülkede yürürlükte olan tarifeler ve kurallarda öngörülen miktarlara eşit olacaktır.

Madde 36

1. Hangi uyruklukta olursa olsun, bir davet üzerine talepte bulunan Âkit Tarafın adlî makamları önüne çıkan bir tanık veya bilirkişi, talepte bulunan Âkit Tarafın ülkesine girişinden önce işlemiş olduğu bir suç nedeniyle veya tanıklığı veya bilirkişilik beyanından dolayı, hakkında kovuşturma yapılamaz, tutuklanamaz veya şahsi hürriyetinden hiçbir şekilde mahrum bırakılamaz.

2. Bu Maddenin 1 inci bendinde öngörülen dokunulmazlık, sözkonusu kişiye talepte bulunan Âkit Taraf makamlarınca ortak bir Taraf ülkesinde bulunmasına gerek olmadığının bildirilmesini takip eden 15 gün sonunda, anılan ülkeyi terketmezse, sona erer. Ancak, böyle bir kişinin, kendi elinde olmayan nedenlerle talepte bulunan Âkit Tarafın ülkesini terkedemediği müddet, bu dokunulmazlık sürecine dahil olacaktır.

3. Şahadette bulunması veya bilirkişilik yapması için davet edilen kimse herhangi bir zorlayıcı tedbire tabi tutulmayacaktır.

Âkit Taraflardan birinin adlî makamları, diğer Âkit Tarafın ülkesinde tutuklu bulunan kimsenin ifadesinin alınmasını gerekli görüyorsa, işbu Anlaşmanın 2 nci Maddesinde belirtilen Merkezî Makamlar, tutuklu şahsın, tutukluluk halinin sürdürülmesi ve ifadesi alındıktan sonra mümkün olan en kısa süre içinde iade edilmesi şartıyla, talepte bulunan Âkit Tarafın ülkesine nakledilmesi hususunda bir mutabakata varabilirler.

Madde 38

1. Bir Âkit Taraf, diğer Âkit Tarafın isteği üzerine, bu taraf ülkesinde işlenen suç neticesinde elde edilen, ve kendi ülkesinde ele geçirilen gayrimeşru para ve eşyaları talepte bulunan Âkit Tarafa nakledecektir. Ancak, bu nakil talepte bulunulan Âkit Tarafın veya üçüncü şahısların, yukarıda sözü edilen para veya eşyalar üzerindeki kanunî haklarını ihlal etmeyecektir.

2. Talepte bulunulan Âkit Taraf, ülkesinde görülmekte olan başka ceza davaları için gerekli görüldüğü takdirde, yukarıda belirtilen para ve eşyaların teslimini geciktirebilir.

Madde 39

SORUŞTURMALARIN AKTARILMASI

1. Âkit Taraflar, talep üzerine, talepte bulunan Âkit Tarafın ülkesinde suç işleyen vatandaşları aleyhine, kendi mevzuatları çerçevesinde ceza kovuşturması yapmakla yükümlüdürler.

3. Talepte bulunulan Âkit Taraf cezaî soruşturmanın sonucunu, talepte bulunan Âkit Tarafa bildirecek ve verilmiş ise, kesinleşmiş karar örneğini gönderecektir.

Madde 40

ADLÎ SİCİL KAYITLARININ VE

CEZA KARARININ BİLDİRİLMESİ

3. Her Âkit Taraf, diğer Âkit Tarafın uyrukları hakkındaki bütün cezaî mahkûmiyet kararlarını, yılda en az bir defa, bu sonucu Âkit Tarafa bildirecektir.

KISIM IV

Türkçe, Moldavca ve İngilizce dillerinde üçer nüsha halinde ve bütün metinler aynı şekilde geçerli olmak üzere uyuşmazlık halinde İngilizce metin geçerli olacaktır.

Yukarıdaki hükümleri tasdiken, Âkit Tarafların tam yetkili temsilcileri İşbu Anlaşmayı imzalamışlardır.

Türkiye Cumhuriyeti Adına

Moldova Cumhuriyeti Adına