Havale gününden itibaren 45 gün içinde sonuçlandırılmayan 2/295 Esas Sayılı “Türk Ceza Kanununun Bazı Maddeleri ile Terörle Mücadele Kanununun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin İçtüzük 37 nci maddesi uyarınca doğrudan Genel Kurul gündemine alınması hususunu saygılarımla arz ederim. 20.3.2000

Ertuğrul Yalçınbayır

Gereğini saygılarımla arz ederim. 24.8.1999

Ertuğrul Yalçınbayır

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Mesut Yılmaz

Anayasamızın 12 nci maddesinde temel hak ve özgürlüklerin niteliği gösterilmiş; 13 üncü maddesinde ise, temel hak ve özgürlüklerin sınırları çizildikten sonra temel hak ve özgürlüklerle ilgili genel ve özel sınırlamaların demokratik toplum düzeninin gereklerine aykırı olamayacağı ve öngörüldükleri amaç dışında kullanılamayacağı belirtilmiştir.

55 inci Cumhuriyet Hükümeti Programında düşünce ve anlatım özgürlüğünü gerçekleştirmenin toplumsal hayatın vazgeçilmez ilkelerinden sayıldığı belirtilmiştir. Anayasanın anılan hükümleri ve Hükümet Programında öngörülen hedef doğrultusunda düşünce ve anlatım özgürlüğünün sınırlarının genişletilmesi, toplumsal bir istek olarak ülkemizin gündemine girmiştir. Bu çerçevede İnsan Hakları Koordinatör Üst Kurulu, Türk Ceza Kanunu ile Terörle Mücadele Kanununun düşünce ve anlatım özgürlüğü ile ilgili başlıca maddelerinde değişiklik yapılmasına yönelik bir kanun taslağı hazırlanmasını kararlaştırmıştır.

Öte yandan şartla salıverilmiş hükümlülerin geri kalan süre içinde işledikleri kasıtlı bir cürümden dolayı şahsî hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkûm edilmeleri halinde şartla salıverilme kararları mahkûmiyet sürelerine bakılmaksızın ve bir oran gözetilmeksizin geri alındığından Türk Ceza Kanununun 17 nci maddesine yönelik değişiklik istekleri de yoğunlaşmıştır.

Madde 1.—Türk Ceza Kanununun 17 nci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yapılan değişiklik ile şartla salıverme kararının geri alınması, sadece uzun süreli şahsî hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkûmiyet durumunda söz konusu olacaktır. 13.7.1965 tarihli ve 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinde uzun süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar, müebbet veya bir yıldan yukarı muvakkat hürriyeti bağlayıcı cezalar olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla aynı maddede bir yıl ve daha az süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar olarak tanımlanan kısa süreli hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkûmiyet durumunda şartla salıverme kararı geri alınamayacaktır.

Madde 2. —Bu madde ile Türk Ceza Kanununun 159 uncu maddesinin birinci, üçüncü, dördüncü fıkraları yeniden düzenlenmiştir.

Üçüncü fıkrada yapılan değişiklikle “sorumlular” yerine, daha açık bir ifade ile “yayınlatanların” cezalandırılması öngörülmüş, hürriyeti bağlayıcı ceza ve para cezaları azaltılmıştır.Fiilin radyo ve televizyon vasıtasıyla işlenmesi durumunda ilgili radyo ve televizyon kuruluşlarının sahiplerine sadece para cezası verilmesi öngörülmüş ve bu kuruluşların mahkemece yayından men süreleri onbeş günden yedi güne indirilmiştir.

Geçici Madde 2.— Türk Ceza Kanununun 159 ve 312 nci maddeleri ile Terörle Mücadele Kanununun 8 inci maddesi uyarınca mahkûm edilenlerin dosyalarının, cezaların indirilmesi ve suç unsurlarındaki değişiklikler nedeniyle hükmü veren mahkemece bir ay içinde ele alınarak, Türk Ceza Kanununun 2 nci maddesine göre karar verilmesi, 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 4 ve 6 ncı maddeleri uyarınca paraya çevirme ve erteleme koşullarının mahkemelerce yeniden değerlendirilerek karara bağlanması öngörülmüştür.

MADDE1.—1.3.1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 17 nci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Türk Milletini, Cumhuriyeti, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Hükümeti, Bakanlıkları, Devletin askerî veya emniyet muhafaza kuvvetlerini veya Adliyeyi alenen tahkir ve tezyif edenler, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar.”

“Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına alenen sövenler, on beş günden altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar.”

MADDE3.—Türk Ceza Kanununun 312 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 8. —Türkiye Cumhuriyeti Devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmak amacıyla yazılı, sözlü veya görüntülü propaganda ile toplantı, gösteri veya yürüyüş yapanlar hakkında, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmedikçe altı aydan iki yıla kadar hapis ve elli milyon liradan ikiyüz milyon liraya kadar ağır para cezasına hükmolunur. Bu suçun mükerreren işlenmesi halinde, verilecek cezalar paraya çevrilemez.

Birinci fıkrada belirtilen propaganda suçunun 5680 sayılı Basın Kanununun 3 üncü maddesinde yazılı bir mevkute vasıtası ile işlenmesi halinde, ayrıca bunların sahiplerine ilgili mevkutenin varsa bir önceki ay ortalama satış bedelinin dörtte üçü kadar ağır para cezası verilir. Ancak verilecek para cezası hiçbir halde ikiyüz milyon liradan az olamaz. Bu mevkutelerin sorumlu müdürlerine, sahiplerine verilecek para cezasının yarısı uygulanır ve altı aydan bir yıla kadar hapis cezası hükmolunur.

Birinci fıkrada belirtilen propaganda suçunun ikinci fıkrada yazılı mevkuteler dışındaki basılı eser ve sair kitle iletişim araçları ile işlenmesi halinde, ayrıca yayınlatanlar hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis ve yüz milyon liradan ikiyüz milyon liraya kadar ağır para cezasına hükmolunur. Bu fiilin radyo veya televizyon vasıtasıyla işlenmesi halinde ilgili radyo veya televizyon kuruluşunun sahibine ikiyüz milyon liradan dörtyüz milyon liraya kadar ağır para cezası verilir. Ayrıca mahkeme, ilgili radyo veya televizyon kuruluşunun bir günden yedi güne kadar yayından men’ine karar verir.

GEÇİCİ MADDE 2. —Türk Ceza Kanununun 159 ve 312 nci maddeleri ile Terörle Mücadele Kanununun 8 inci maddesi uyarınca mahkûm edilenlerin dosyaları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde hükmü veren mahkemece ele alınarak, Türk Ceza Kanununun 2 nci maddesi ile 13.7.1965 tarihli ve 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 4 ve 6 ncı maddelerine göre karar verilir.