T.B.M.M. (S. Sayısı : 514)
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe ve Dışişleri
Komisyonları Raporları (1/686)
T.C.
Başbakanlık
Kanunlar ve Kararlar 16.5.2000
Genel Müdürlüğü
Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-86/2370
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 17.4.2000 tarihinde kararlaştırılan “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Bülent Ecevit
Başbakan
GEREKÇE
Ülkemizin öncülüğünde 1992 yılında kurulan, İstanbul’da kâin Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ), 5 Haziran 1998 tarihinde Yalta’da imzalanan KEİ Şartı’nın üye ülkelerce onaylanmasını müteakip yürürlüğe girmesi ile birlikte tam teşekküllü uluslararası bir örgüt niteliğini kazanmıştır.
KEİ Şartı’nın onaylanması 23 Haziran 1999 tarihli ve 4392 sayılı Kanunla uygun bulunmuştur. Bakanlar Kurulu tarafından 21.7.1999 tarihli ve 99/13159 sayılı Kararla onaylanmıştır. Şartın 28 inci maddesinde KEİ yetkililerinin ve üye ülkeler temsilcilerinin, üye ülkelerin topraklarında BM Genel Kurulu tarafından 13 Şubat 1946 tarihinde kabul edilen “BM Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Sözleşmesi”nde tanımlanan ayrıcalık ve bağışıklıklardan faydalanacakları kayıtlıdır. Aynı maddenin üçüncü paragrafında ise üye ülkelerin KEİ Örgütü ve KEİ Sekretaryası personelinin ayrıcalık ve bağışıklıkları hakkında bir Ek Protokol yapacakları ayrıca hükme bağlanmıştır.
Anılan hüküm çerçevesinde hazırlanan KEİ Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolü 30 Nisan 1999 tarihinde Tiflis’te yapılan KEİ Dışişleri Bakanları Konseyi sırasında imzalanmıştır.
Ek Protokol’de KEİ’ye ait malvarlığı, arşiv, yayın ve haberleşmeye ilişkin bağışıklıklar ile üye ülke temsilcilerinin ve Sekretarya personelinin görevli olarak üye ülkelerin topraklarına gidiş ve dönüşlerinde ve görevlerini yaparken tâbi olacakları hukukî statü belirlenmektedir. Ek Protokol’de KEİ’nin ilke ve amaçları doğrultusundaki faaliyetlerin bağımsız bir şekilde yerine getirilebilmesi için tanınan ayrıcalık ve bağışıklıkların kötüye kullanılmasını önlemek üzere tedbirler de öngörülmüştür.
Ek Protokol dokuz imzacı ülkenin onay belgesini sundukları tarihten sonraki ayın ilk günü yürürlüğe girecektir. Ancak onaylayan ülke bakımından onay belgesinin sunulduğu tarihten itibaren yürürlüğe girmiş sayılacaktır.
KEİ Sekretaryasının İstanbul’da yerleşik olması nedeniyle Ek Protokol’ün yürürlüğe girmesi ülkemiz açısından özel bir önem taşımaktadır.
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Plan ve Bütçe Komisyonu 9.6.2000
Esas No. : 1/686
Karar No. : 117
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca 16.5.2000 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 22.5.2000 tarihinde esas komisyon olarak Dışişleri Komisyonuna, tali komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı”, Komisyonumuzun 8.6.2000 tarihinde yaptığı 54 üncü birleşiminde Hükümeti temsilen Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu ile Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı temsilcilerinin katılımıyla incelenip, görüşülmüştür.
Bilindiği gibi; KEİ 5 Haziran 1998 tarihinde Karadeniz Ekonomik İşbirliğinin Kuruluş Şartının üye ülkelerce imzalanmasıyla tam teşekküllü uluslararası bir örgüt niteliğini kazanmıştır. KEİ Örgütü Şartında, KEİ yetkililerinin ve üye ülke temsilcilerinin Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen “Birleşmiş Milletler Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Sözleşmesinde” tanımlanan ayrıcalık ve bağışıklıklar çerçevesinde, üye ülkelerin topraklarında, KEİ ilkeleri ve amaçları doğrultusunda görevlerini bağımsız olarak yerine getirebilmeleri için gerekli düzenlemelerin yapılması hükme bağlanmıştır. Bu hüküm çerçevesinde, 30 Nisan 1999 tarihinde KEİ Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolü imzalanmıştır. KEİ Sekretaryasının İstanbul’da yerleşik olması nedeniyle Türkiye tarafından da imzalanan bu Protokolün TBMM’nce onaylanarak yürürlüğe girmesi ülkemiz açısından özel bir önem taşımaktadır.
Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde; KEİ’ye ait mal varlığı, arşiv, yayın ve haberleşmeye ilişkin bağışıklıklar ile üye ülke temsilcilerinin ve KEİ Örgütü Sekretarya personelinin görevli olarak üye ülkelerin topraklarına gidiş ve dönüşlerinde ve görevlerini yaparken tâbi olacakları hukukî statünün belirlenmesi ve KEİ’nin ilke ve amaçları doğrultusundaki faaliyetlerin bağımsız bir şekilde yerine getirilmesi için tanınan bu ayrıcalık ve bağışıklıkların kötüye kullanılmasını önlemeye yönelik tedbirleri kapsayan “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolünün” onaylanmasının uygun bulunmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.
Tasarının geneli üzerinde yapılan müzakereleri müteakip Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerin görüşülmesine geçilmiş ve Tasarının 1 inci maddesi ile yürürlük ve yürütmeye ilişkin 2 ve 3 üncü maddeleri aynen kabul edilmiştir.
Raporumuz, Dışişleri Komisyonuna sunulmak
üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
| Başkan | Başkanvekili | |
| Metin Şahin | Mehmet Hanifi Tiryaki | |
| Antalya | Gaziantep | |
| Sözcü | Kâtip | |
| Nihat Gökbulut | Cafer Tufan Yazıcıoğlu | |
| Kırıkkale | Bartın | |
| Üye | Üye | |
| Sait Açba | Abdülkadir Akcan | |
| Afyon | Afyon | |
| (İmzada bulunamadı) | ||
| Üye | Üye | |
| Gaffar Yakın | Hikmet Uluğbay | |
| Afyon | Ankara | |
| (İmzada bulunamadı) | ||
| Üye | Üye | |
| Cengiz Aydoğan | Ali Uzunırmak | |
| Antalya | Aydın | |
| Üye | Üye | |
| Zeki Ergezen | M. Altan Karapaşaoğlu | |
| Bitlis | Bursa | |
| (İmzada bulunamadı) | ||
| Üye | Üye | |
| Oğuz Tezmen | Süleyman Coşkuner | |
| Bursa | Burdur | |
| (İmzada bulunamadı) | ||
| Üye | Üye | |
| Mücahit Himoğlu | Aslan Polat | |
| Erzurum | Erzurum | |
| (İmzada bulunamadı) | ||
| Üye | Üye | |
| Mehmet Dönen | Ramazan Gül | |
| Hatay | Isparta | |
| Üye | Üye | |
| Ali Er | Celal Adan | |
| İçel | İstanbul | |
| (İmzada bulunamadı) | ||
| Üye | Üye | |
| Aydın Ayaydın | Ali Coşkun | |
| İstanbul | İstanbul | |
| (İmzada bulunamadı) | ||
| Üye | Üye | |
| Nesrin Nas | Masum Türker | |
| İstanbul | İstanbul | |
| Üye | Üye | |
| Hasan Metin | İlhami Yılmaz | |
| İzmir | Karabük | |
| Üye | Üye | |
| Zeki Ünal | Necdet Tekin | |
| Karaman | Kırklareli | |
| Üye | Üye | |
| Ali Gebeş | Süleyman Çelebi | |
| Konya | Mardin | |
| Üye | Üye | |
| Cevat Ayhan | Ş. Ramis Savaş | |
| Sakarya | Sakarya | |
| Üye | Üye | |
| Kemal Kabataş | Lütfi Ceylan | |
| Samsun | Tokat | |
| Üye | ||
| Hasan Özgöbek | ||
| Uşak |
Dışişleri Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Dışişleri Komisyonu 16.6.2000
Esas No. : 1/686
Karar No. : 165
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 14 Haziran 2000 tarihli 38 inci birleşiminde Dışişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.
KEİ’ye ait malvarlığı, arşiv, yayın ve haberleşmeye ilişkin bağışıklıklar ile üye ülke temsilcilerinin ve Sekretarya personelinin görevlerini yaparken tâbi olacakları hukukî statüyü belirleyen Ek Protokol Komisyonumuzca benimsenmiş ve Tasarı kabul edilmiştir.
Raporumuz Genel Kurul’un onayına sunulmak
üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
| Başkan | Başkanvekili | Sözcü | |
| Kâmran İnan | B. Suat Çağlayan | Mehmet Kaya | |
| Van | İzmir | Kahramanmaraş | |
| Kâtip | Üye | Üye | |
| Mehmet Ali Bilici | Müjdat Kayayerli | Nesrin Ünal | |
| Adana | Afyon | Antalya | |
| Üye | Üye | Üye | |
| Teoman Özalp | Hasan Erçelebi | Mahmut Erdir | |
| Bursa | Denizli | Eskişehir | |
| Üye | Üye | Üye | |
| Mustafa Yaman | Ayfer Yılmaz | Azmi Ateş | |
| Giresun | İçel | İstanbul | |
| Üye | Üye | Üye | |
| İrfan Gündüz | Hüseyin Kansu | Necdet Saruhan | |
| İstanbul | İstanbul | İstanbul | |
| Üye | Üye | Üye | |
| Osman Yumakoğulları | Rahmi Sezgin | Süha Tanık | |
| İstanbul | İzmir | İzmir | |
| Üye | Üye | ||
| Basri Coşkun | Bülent Arınç | ||
| Malatya | Manisa |
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ AYRICALIKLAR VE BAĞIŞIKLIKLAR EK PROTOKOLÜNÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA
DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. – 30 Nisan 1999 tarihinde Tiflis’te imzalanan “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolü”nün onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL
ETTİĞİ METİN
KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ AYRICALIKLAR VE BAĞIŞIKLIKLAR EK PROTOKOLÜNÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA
DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
| Bülent Ecevit | |||
| Başbakan | |||
| Devlet Bak. ve Başb. Yrd. | Devlet Bak. ve Başb. Yrd. | En. ve Tab. Kay. Bak. Baş. Yrd. | |
| D. Bahçeli | H. H. Özkan | M. C. Ersümer | |
| Devlet Bakanı V. | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
| Prof. Dr. N. Çağan | Prof. Dr. T. Toskay | M. Keçeciler | |
| Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
| Prof. Dr. Ş. S. Gürel | S. Somuncuoğlu | Y. Yalova | |
| Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
| M. Yılmaz | Prof. Dr. R. Mirzaoğlu | R. K. Yücelen | |
| Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
| H. Gemici | Prof. Dr. Ş. Üşenmez | E. S. Gaydalı | |
| Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
| F. Ünlü | Prof. Dr. A. Çay | M. A. İrtemçelik | |
| Adalet Bakanı | Millî Savunma Bakanı | İçişleri Bakanı | |
| Prof. Dr. H. S. Türk | S. Çakmakoğlu | S. Tantan | |
| Dışişleri Bakanı | Maliye Bakanı | Millî Eğitim Bakanı | |
| İ. Cem | S. Oral | M. Bostancıoğlu | |
| Bayındırlık ve İskân Bak. | Sağlık Bakanı V. | Ulaştırma Bakanı | |
| K. Aydın | Prof. Dr. R. Mirzaoğlu | Prof. Dr. E. Öksüz | |
| Tarım ve Köyişleri Bak. | Çalışma ve Sos. Güv. Bak. | Sanayi ve Ticaret. Bak. | |
| Prof. Dr. H. Y. Gökalp | Y. Okuyan | A. K. Tanrıkulu | |
| Kültür Bakanı | Turizm Bakanı | Orman Bakanı | |
| M. İ. Talay | E. Mumcu | Prof. Dr. N. Çağan | |
| Çevre Bakanı | |||
| F. Aytekin |
KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ
AYRICALIKLAR VE BAĞIŞIKLIKLAR EK PROTOKOLÜ
Karadeniz Ekonomik İşbirliğinin kurucu üyeleri-Arnavutluk Cumhuriyeti, Ermenistan Cumhuriyeti, Azerbeycan Cumhuriyeti, Bulgaristan Cumhuriyeti, Gürcistan, Yunanistan, Moldova Cumhuriyeti, Romanya, Rusya Federasyonu, Türkiye Cumhuriyeti ve Ukrayna;
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Şartının 1 inci maddesinde, kurucu üyelerin Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütünü kurmaları öngörüldüğü cihetle;
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Şartının 28 inci maddesinde, Üyelerin, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütünün Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklara ilişkin bir Ek Protokol imzalamaları öngörüldüğü cihetle;
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Şartının 28 inci maddesinde, KEİ’nin, KEİ yetkililerinin ve üye ülkeler temsilcilerinin, Üye Ülkelerin topraklarında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 13 Şubat 1946 tarihinde kabul edilen “Birleşmiş Milletler Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Sözleşmesi”nde tanımlanan ayrıcalık ve bağışıklıklardan faydalanacakları ve söz konusu ayrıcalık ve bağışıklıkların KEİ ilkeleri ve amaçları uyarınca görevlerini bağımsız olarak yerine getirebilmeleri için gerekli olduğu belirtildiği cihetle;
aşağıdakileri kararlaştırmışlardır:
BÖLÜM I
Tanımlar
Madde 1
Bu Protokolün amaçları için:
a) “Şart”, Yalta’da 5 Haziran 1998 tarihinde imzalanan Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Şartı anlamını taşımaktadır.
b) “KEİ”, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü anlamını taşımaktadır.
c) “Üye ülkeler”, şarta ve bu Protokole taraf olan ülkeler anlamını taşımaktadır.
d) “Konsey”, KEİ Üye Ülkeleri Dışişleri Bakanları Konseyi anlamını taşımaktadır.
e) “Üye Ülkelerin Temsilcileri”, KEİ ve organlarının çalışmalarına katılan tüm temsilciler, alternatif temsilciler, danışmanlar, teknik uzmanlar ve ulusal heyetlerin sekreterleri anlamını taşımaktadır.
f) “KEİUDS”, KEİ Uluslararası Daimi Sekretaryası anlamını taşımaktadır.
g) “Genel Sekreter”, KEİUDS’un Genel Sekreteri anlamını taşımaktadır.
h) “KEİUDS Kadrosu”, KEİUDS Yönetim Kadrosu, Profesyonel Kadro ve Destek Kadrosu anlamını taşımaktadır.
ı) “KEİ Mal Varlığı”, KEİ tarafından yürütülmekte olan resmî görevler çerçevesinde, fonlar ve diğer mal varlıkları da dahil olmak üzere, KEİ’ne ait olan, sahip olduğu ve/veya denetimi altında tuttuğu tüm mal varlığı anlamını taşımaktadır.
j) “KEİ Bina ve Müştemilatı”, Mülkiyetin kime ait olduğuna bakılmaksızın, sadece KEİ amaçları için kullanılan tüm binaları ve binaların çevresindeki alanı içermektedir.
k) “Arşivler”, kayıtlar, yazışmalar, belgeler, muhasebe kayıtları ve tüm malî belgeler, el yazıları, hareketli ve hareketsiz resimler ve filmler, ses kayıtları, bilgisayar programları, yazılı malzeme, video bantları veya diskleri, KEİ’ye ait veya KEİ tarafından muhafaza edilen verileri içeren disketler veya bantlar anlamını taşımaktadır.
BÖLÜM II
Protokolün Uygulanması
Madde 2
Bu Protokolün uygulanması için Genel Sekreter Dönem Başkanının yetkisi altında ve/veya Konseyin onayı ile hareket eder.
Madde 3
Genel Sekreter, işbu Protokolde sayılan ayrıcalıklar, bağışıklıklar, muafiyetler ve kolaylıklar ile bağlantılı olarak herhangi bir kötüye kullanmanın önlenmesi, polis yönetmeliklerine uyulmasının sağlanması, adaletin gerektiği şekilde yerine getirilmesi için Üye Ülkelerin yetkili makamlarıyla her zaman işbirliği yapacaktır.
BÖLÜM III
Mülkiyet
Madde 4
KEİ, mülkiyeti ve mal varlığı, nerede yerleşik olursa olsun ve mülkiyeti kime ait olursa olsun her tür yasal işlemden, özel durumlarda Konseyin aldığı bir kararla, bağışıklığın kaldırılması yetkisini vermesi dışında, bağışıklığa sahip olacaktır. Ancak, bağışıklığın kaldırılmasının mal varlığına el koymaya veya mal varlığı ile ilgili önlemler alınmasına yol açmayacağı zımnen kabul edilmiştir.
Madde 5
KEİ binası ve müştemilatı dokunulmazlığa sahip olacaktır. Mülkiyeti ve mal varlığı, nerede yerleşik olursa olsun ve sahibi kim olursa olsun arama, mükellefiyete tabi tutma, haciz, istimlak veya yürütmeye ilişkin, idarî, yasal ve yasamaya ilişkin diğer her türlü müdahalelerden muaf olacaktır.
Madde 6
KEİ arşivleri ve KEİ’ne ait olan veya muhafaza edilen genel olarak tüm belgeler nereden bulunurlarsa bulunsunlar dokunulmazlığı haiz olacaktır.
Madde 7
KEİ bayrağı ve amblemi KEİ binası ve müştemilatı içerisinde ve resmî amaçlar için kullanıldığında ulaşım araçları üzerinde bulunacaktır. Üye ülkelerin bayrakları KEİ binası ve müştemilatı içerisinde sergilenecektir.
Madde 8
Her türlü malî kontrol, yönetmelik ve moratoryum tarafından kısıtlanmamak kaydıyla:
a) KEİ, kendi amaç ve işlevlerine yönelik fonlar, altın veya her tür döviz bulundurabilir, her çeşit para biriminde banka hesapları açabilir ve işletebilir;
b) KEİ, fonlarını bir ülkeden diğerine veya aynı ülke içerisinde transfer edebilir veya fonları istediği diğer bir para birimine çevirebilir.
Madde 9
KEİ, mal varlığı, geliri ve diğer mülkiyeti aşağıdakilerden muaf tutulacaktır:
a)Her tür doğrudan vergi; ancak, KEİ, kamu yararına yapılan hizmetlerden alınan ücretlerden yüksek olmayan oranlar, vergiler ve aidatlardan muafiyet talep edemeyecektir.
b) Depolama ücretleri, bu amaçla belirlenmiş mahaller dışında gümrükten çekme işlemleri ve gümrük yetkililerinin resmî çalışma saatleri dışında yapılan işlemler haricinde, KEİ’nin resmî kullanımı için ithal veya ihraç ettiği mallara ait her tür gümrük harçları ve ilave malî yükümlülükler, yasaklamalar ve kısıtlamalar. İlgili Üye Ülke ile üzerinde anlaşmaya varılan koşullar dışında, muafiyet çerçevesinde ithal edilen ürünler ithal edildikleri ülke içerisinde satılamayacaktır.
c) Depolama ücretleri, belirlenmiş mahaller dışında gümrükten çekme işlemleri, gümrük yetkililerinin resmî çalışma saatleri dışında yapılan işlemler haricinde, KEİ’nin yayınları için her tür gümrük harçları, yasaklamalar ve kısıtlamalar.
Madde 10
KEİ, genel kural olarak, taşınır ve taşınmaz malların satışı nedeniyle ortaya çıkacak istihlak vergisi ve satış bedelinin bir bölümünü oluşturan vergiden muafiyet talep etmeyecektir, ancak KEİ, daha önce bu tür vergilere tabi olmuş veya tabi olabilecek mülklerin resmî kullanımı için önemli alımlar yaparken, üye Ülkeler, mümkün olduğunda, söz konusu harç veya vergilerin geri ödenmesi veya telafi edilmesi için gerekli idari düzenlemeyi yapacaklardır.
BÖLÜM IV
KEİ Haberleşmesi ve Yayınları
Madde 11
KEİ, her Üye Ülkenin topraklarında, resmî haberleşmesi için, o ülkenin diğer ülkelerin diplomatik temsilciliklerine uygulanandan daha az olmamak kaydıyla bir uygulamaya tabi olacaktır.
KEİ’nin resmî yazışmaları ve diğer resmî haberleşmesine sansür uygulanmayacaktır.
KEİ’nin yayınları, hareketli veya hareketli olmayan resimleri, filmleri ve ses kayıtlarına sansür uygulanmayacaktır.
BÖLÜM V
Üye Ülkelerin Temsilcileri
Madde 12
Üye Ülkelerin temsilcileri, KEİ toplantılarına gidiş ve dönüşlerindeki seyahatlerinde ve görevlerini yaparken aşağıdaki bağışıklık ve ayrıcalıklara sahip olacaklardır:
a) Tutuklanma veya gözaltına alınma ve şahsi valizlerine el konulmasından bağışıklık ve sözlü veya yazılı ifadeler nedeniyle ve temsilci olarak gerçekleştirdikleri tüm faaliyetlerde, her tür yasal uygulamadan muaf olacaklardır;
b) Kendilerinde mevcut, verileri içeren bilgisayar programları, video bantlar ve disketler de dahil olmak üzere tüm kâğıt ve belgelerin dokunulmazlığı;
c) Şifre kullanma ve mühürlü çanta içinde veya kurye aracılığı ile evrak veya yazışma alabilme hakkı;
d) Kendileri, eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları akrabalarının göçmenlere ilişkin kısıtlamalardan, yabancılara ilişkin kayıtlardan, ziyaret etmekte veya görevlerini yerine getirmek üzere geçmekte oldukları ülkede millî hizmet yükümlülüklerinden muaf tutulmaları;
e) Benzer düzeydeki diplomatik temsilcilik mensuplarına tanınan para ve döviz kısıtlamaları ile aynı uygulamaya tabi olmak;
f) Benzer düzeydeki diplomatik temsilcilik mensuplarına tanınan şahsi eşyaya ilişkin bağışıklık ve kolaylıklar;
Yukarıda maruz bağışıklık ve ayrıcalıklara ek olarak, diplomatik kimliğe sahip olan Üye Ülkelerin temsilcileri, eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları akrabaları, 18 Nisan 1961 tarihinde imzalanan Diplomatik İlişkiler konusundaki Viyana Sözleşmesinde diplomatik ajanlara tanınan bağışıklık ve ayrıcalıklara sahip olacaktır.
Madde 13
Üye ülkelerin temsilcilerine konuşma özgürlüğü ve görevlerini yerine getirmeleri sırasında bağımsız hareket edebilmelerini sağlamak amacıyla, görevlerini yerine getirirken söyledikleri veya yazdıkları ifadeler ve yaptıkları tüm işlemlerde hukukî bağışıklık, ilgili kişiler söz konusu görevlerini sürdürmüyor olsalar dahi devam edecektir.
Madde 14
Bağışıklık ve ayrıcalıklar üye ülke temsilcilerine şahısların kendi şahsi çıkarları için değil KEİ ile ilgili görevlerini yerine getirebilmelerini sağlamak amacıyla verilmektedir. Dolayısıyla, bir üye ülkenin kendi temsilcisinin faydalandığı bağışıklıkları hukuk ile bağdaşmadığı ve adaletin yerine getirilmesine engel teşkil ettiği görüşünde olması halinde, herhangi bir durumda, verilen bağışıklığı kaldırma hakkı ve görevi bulunmaktadır.
Madde 15
12, 13 ve 14 üncü maddelerde yeralan hükümler temsilci ve temsil ettiği devlet arasında uygulanamaz.
VI. BÖLÜM
Daimi Uluslararası Sekretarya Görevlileri
Madde 16
KEİUDS görevlileri;
a) Kendi yetki sınırları içinde ve resmî görevleri çerçevesinde yaptıkları tüm eylemlerden, sözlü veya yazılı ifadelerden dolayı yargı kapsamından muaf olacaklardır.
b) KEİ tarafından kendilerine ödenen maaş ve ek ödemeler üzerinden alınan vergilerden muaf olacaklardır.
c) Eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları akrabaları ile birlikte göçmenlikle ilgili kısıtlamalardan ve yabancılara uygulanan kayıt işlemlerinden muaf olacaklardır.
d) Kambiyo işlemleri konusunda benzer düzeydeki diplomatik temsilciliklerin mensuplarına tanınan ayrıcalıklardan yararlanacaklardır.
e) Eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları akrabaları ile birlikte uluslararası kriz dönemlerinde benzer düzeydeki diplomatik temsilciliklerin mensuplarına tanınan kendi vatanına iade edilme kolaylıklarına sahip olacaklardır.
f) Evsahibi ülkenin kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak, ülkede ilk göreve başladıklarında bir motorlu araç da dahil olmak üzere gümrüksüz mobilya ve malzemeyi ithal etmek ve KEİUDS’ndaki görev sürelerinin bitiminde gümrüksüz olarak ihraç etmek hakları olacaktır. Ancak, bu tür kanun ve yönetmeliklere uygun olarak, bu alt-paragrafta muafiyet verilen ürünler başkalarına devredilemez, kiralanamaz ve borç verilemez, sürekli veya geçici olarak satılamaz.
Madde 17
16 ncı Madde’de kaydedilen bağışıklık ve ayrıcalıklara ek olarak, Genel Sekreter ve Yardımcıları kendileri, eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları akrabaları 18 Nisan 1961 tarihinde imzalanan Diplomatik İlişkiler konusundaki Viyana Sözleşmesindeki ayrıcalık ve bağışıklıklar, muafiyet ve imkânlara sahip olacaktır.
Madde 18
Evsahibi ülkenin vatandaşları olan veya evsahibi ülkede sürekli ikamet eden KEİUDS çalışanları, sadece görevlerini yerine getirirken yaptıkları resmî eylemler için yargı kapsamından muaf tutulacak ve dokunulmazlığa sahip olacaktır.
Madde 19
KEİ görevlilerine tanınan ayrıcalık ve bağışıklıklar, kişilerin şahsi çıkarları için değil KEİ’nin çıkarları için tanınmaktadır.
Konsey, Genel Sekreter tarafından sağlanan bilgiler muvacehesinde, bağışıklığın adaletin yerine gelmesini engellediği görüşünde olduğu her durumda, KEİ’nin çıkarlarına halel getirmeksizin, Yönetim Kadrosu veya Profesyonel kadronun herhangi bir mensubunun bağışıklığını kaldırma hakkı ve görevini haiz olacaktır.
Genel Sekreter, bağışıklığın, adaletin yerine gelmesini engellediği görüşünde olduğu her durumda, KEİ’nin çıkarlarına halel getirmeksizin, Destek kadrosunun herhangi bir mensubunun bağışıklığını kaldırma hakkı ve görevini haiz olacaktır.
Madde 20
Bu bölümün gerektiği şekilde uygulanmasını teminen, Genel Sekreter, KEİUDS görevlilerinin isimlerini ve görevlerini havi bir liste hazırlayarak Üye Ülkelere dağıtacaktır.
BÖLÜM VII
Anlaşmazlıkların Çözümü
Madde 21
Bu Protokolün yorumlanması veya uygulanmasında Üye Ülkeler veya Üye Ülkeler ile KEİ arasında ortaya çıkan tüm anlaşmazlıklarda danışmalara başvurulacak ve hiçbir uzlaşıya varılamadığı takdirde, ilgili taraflar, değerlendirme yapılabilmesini ve gerekli işlemlerin yerine getirilebilmesini teminen anlaşmazlığı Konseye sunacaklardır.
BÖLÜM VIII
Nihai Maddeler
Madde 22
Bu Protokol tüm KEİ Kurucu Üyelerinin imzasına açık olacaktır.
Bu Protokol onaylamaya, kabul veya tasdike tabidir.
Bu Protokol Şarta üye tüm ülkelerin katılımına açık olacaktır.
Onay, kabul, tasdik veya katılıma ilişkin belgeler Depozitöre tevdi edilecektir.
Madde 23
Bu Protokole hiçbir çekince getirilemez.
Madde 24
Bu Protokol dokuz imzacı ülkenin onay, kabul veya tasdik belgelerini tevdi ettikleri tarihten sonraki ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.
Bu Protokol, Protokolü onaylayan, kabul veya tasdik eden veya katılan ülke bakımından, ilgili belgenin tevdi edildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer.
Madde 25
Her üye ülke, bu Protokole değişiklik önerisi getirebilir.
Her değişiklik önerisi, KEİUDS aracılığı ile Üye Ülkelere dağıtılacak ve değerlendirme veya onay için Konseye sunulacaktır.
Yukarıdaki 2 nci paragraf uyarınca onaylanmak suretiyle, bu Protokole getirilecek değişiklikler, Üye Ülkeler tarafından onay, kabul veya tasdike tabi olup, 24 üncü maddedeki usule göre yürürlüğe girecektir.
Madde 26
KEİUDS, bu Protokolün Depozitörü olacaktır.
Bu Protokolün aslı tek bir İngilizce nüsha olarak Depozitör tarafından muhafaza edilecektir.
Aşağıdaki imzası bulunanlar, tamamen yetkili olarak, bu Protokolü imzalamıştır.
Tiflis’te, Otuz Nisan Bindokuzyüzdoksandokuz tarihinde imzalanmıştır.
Arnavutluk Cumhuriyeti için
Ermenistan Cumhuriyeti için
Azerbeycan Cumhuriyeti için
Bulgaristan Cumhuriyeti için
Gürcistan için
Yunanistan Cumhuriyeti için
Moldova Cumhuriyeti için
Romanya için,
Rusya Federasyonu için
Türkiye Cumhuriyeti için
Ukrayna için
SIRA SAYISI 514 ÜN SONU