Dönem : 21 Yasama Yılı : 2

T.B.M.M. (S. Sayısı : 514)

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe ve Dışişleri

Komisyonları Raporları (1/686)

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 16.5.2000

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-86/2370

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 17.4.2000 tarihinde kararlaştırılan “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

GEREKÇE

Ülkemizin öncülüğünde 1992 yılında kurulan, İstanbul’da kâin Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ), 5 Haziran 1998 tarihinde Yalta’da imzalanan KEİ Şartı’nın üye ülkelerce onaylanmasını müteakip yürürlüğe girmesi ile birlikte tam teşekküllü uluslararası bir örgüt niteliğini kazanmıştır.

KEİ Şartı’nın onaylanması 23 Haziran 1999 tarihli ve 4392 sayılı Kanunla uygun bulunmuştur. Bakanlar Kurulu tarafından 21.7.1999 tarihli ve 99/13159 sayılı Kararla onaylanmıştır. Şartın 28 inci maddesinde KEİ yetkililerinin ve üye ülkeler temsilcilerinin, üye ülkelerin topraklarında BM Genel Kurulu tarafından 13 Şubat 1946 tarihinde kabul edilen “BM Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Sözleşmesi”nde tanımlanan ayrıcalık ve bağışıklıklardan faydalanacakları kayıtlıdır. Aynı maddenin üçüncü paragrafında ise üye ülkelerin KEİ Örgütü ve KEİ Sekretaryası personelinin ayrıcalık ve bağışıklıkları hakkında bir Ek Protokol yapacakları ayrıca hükme bağlanmıştır.

Anılan hüküm çerçevesinde hazırlanan KEİ Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolü 30 Nisan 1999 tarihinde Tiflis’te yapılan KEİ Dışişleri Bakanları Konseyi sırasında imzalanmıştır.

Ek Protokol’de KEİ’ye ait malvarlığı, arşiv, yayın ve haberleşmeye ilişkin bağışıklıklar ile üye ülke temsilcilerinin ve Sekretarya personelinin görevli olarak üye ülkelerin topraklarına gidiş ve dönüşlerinde ve görevlerini yaparken tâbi olacakları hukukî statü belirlenmektedir. Ek Protokol’de KEİ’nin ilke ve amaçları doğrultusundaki faaliyetlerin bağımsız bir şekilde yerine getirilebilmesi için tanınan ayrıcalık ve bağışıklıkların kötüye kullanılmasını önlemek üzere tedbirler de öngörülmüştür.

Ek Protokol dokuz imzacı ülkenin onay belgesini sundukları tarihten sonraki ayın ilk günü yürürlüğe girecektir. Ancak onaylayan ülke bakımından onay belgesinin sunulduğu tarihten itibaren yürürlüğe girmiş sayılacaktır.

KEİ Sekretaryasının İstanbul’da yerleşik olması nedeniyle Ek Protokol’ün yürürlüğe girmesi ülkemiz açısından özel bir önem taşımaktadır.

Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Plan ve Bütçe Komisyonu 9.6.2000

Esas No. : 1/686

Karar No. : 117

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca 16.5.2000 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 22.5.2000 tarihinde esas komisyon olarak Dışişleri Komisyonuna, tali komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı”, Komisyonumuzun 8.6.2000 tarihinde yaptığı 54 üncü birleşiminde Hükümeti temsilen Millî Eğitim Bakanı Metin Bostancıoğlu ile Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı temsilcilerinin katılımıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi; KEİ 5 Haziran 1998 tarihinde Karadeniz Ekonomik İşbirliğinin Kuruluş Şartının üye ülkelerce imzalanmasıyla tam teşekküllü uluslararası bir örgüt niteliğini kazanmıştır. KEİ Örgütü Şartında, KEİ yetkililerinin ve üye ülke temsilcilerinin Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen “Birleşmiş Milletler Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Sözleşmesinde” tanımlanan ayrıcalık ve bağışıklıklar çerçevesinde, üye ülkelerin topraklarında, KEİ ilkeleri ve amaçları doğrultusunda görevlerini bağımsız olarak yerine getirebilmeleri için gerekli düzenlemelerin yapılması hükme bağlanmıştır. Bu hüküm çerçevesinde, 30 Nisan 1999 tarihinde KEİ Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolü imzalanmıştır. KEİ Sekretaryasının İstanbul’da yerleşik olması nedeniyle Türkiye tarafından da imzalanan bu Protokolün TBMM’nce onaylanarak yürürlüğe girmesi ülkemiz açısından özel bir önem taşımaktadır.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde; KEİ’ye ait mal varlığı, arşiv, yayın ve haberleşmeye ilişkin bağışıklıklar ile üye ülke temsilcilerinin ve KEİ Örgütü Sekretarya personelinin görevli olarak üye ülkelerin topraklarına gidiş ve dönüşlerinde ve görevlerini yaparken tâbi olacakları hukukî statünün belirlenmesi ve KEİ’nin ilke ve amaçları doğrultusundaki faaliyetlerin bağımsız bir şekilde yerine getirilmesi için tanınan bu ayrıcalık ve bağışıklıkların kötüye kullanılmasını önlemeye yönelik tedbirleri kapsayan “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolünün” onaylanmasının uygun bulunmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.

Tasarının geneli üzerinde yapılan müzakereleri müteakip Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerin görüşülmesine geçilmiş ve Tasarının 1 inci maddesi ile yürürlük ve yürütmeye ilişkin 2 ve 3 üncü maddeleri aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Dışişleri Komisyonuna sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 
     
  Başkan Başkanvekili
  Metin Şahin Mehmet Hanifi Tiryaki
  Antalya Gaziantep
  Sözcü Kâtip
  Nihat Gökbulut Cafer Tufan Yazıcıoğlu
  Kırıkkale Bartın
  Üye Üye
  Sait Açba Abdülkadir Akcan
  Afyon Afyon
  (İmzada bulunamadı)  
  Üye Üye
  Gaffar Yakın Hikmet Uluğbay
  Afyon Ankara
    (İmzada bulunamadı)
  Üye Üye
  Cengiz Aydoğan Ali Uzunırmak
  Antalya Aydın
  Üye Üye
  Zeki Ergezen M. Altan Karapaşaoğlu
  Bitlis Bursa
    (İmzada bulunamadı)
  Üye Üye
  Oğuz Tezmen Süleyman Coşkuner
  Bursa Burdur
  (İmzada bulunamadı)  
  Üye Üye
  Mücahit Himoğlu Aslan Polat
  Erzurum Erzurum
    (İmzada bulunamadı)
  Üye Üye
  Mehmet Dönen Ramazan Gül
  Hatay Isparta
  Üye Üye
  Ali Er Celal Adan
  İçel İstanbul
    (İmzada bulunamadı)
  Üye Üye
  Aydın Ayaydın Ali Coşkun
  İstanbul İstanbul
    (İmzada bulunamadı)
  Üye Üye
  Nesrin Nas Masum Türker
  İstanbul  İstanbul
  Üye Üye
  Hasan Metin İlhami Yılmaz
  İzmir Karabük
  Üye Üye
  Zeki Ünal Necdet Tekin
  Karaman Kırklareli
  Üye Üye
  Ali Gebeş Süleyman Çelebi
  Konya Mardin
  Üye Üye
  Cevat Ayhan Ş. Ramis Savaş
  Sakarya Sakarya
  Üye Üye
  Kemal Kabataş Lütfi Ceylan
  Samsun Tokat
  Üye  
  Hasan Özgöbek  
  Uşak  

 

Dışişleri Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Dışişleri Komisyonu 16.6.2000

Esas No. : 1/686

Karar No. : 165

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 14 Haziran 2000 tarihli 38 inci birleşiminde Dışişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

KEİ’ye ait malvarlığı, arşiv, yayın ve haberleşmeye ilişkin bağışıklıklar ile üye ülke temsilcilerinin ve Sekretarya personelinin görevlerini yaparken tâbi olacakları hukukî statüyü belirleyen Ek Protokol Komisyonumuzca benimsenmiş ve Tasarı kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurul’un onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 
 
 
 
 
  Başkan Başkanvekili Sözcü
  Kâmran İnan B. Suat Çağlayan Mehmet Kaya
  Van İzmir Kahramanmaraş
  Kâtip Üye Üye
  Mehmet Ali Bilici Müjdat Kayayerli Nesrin Ünal
  Adana Afyon Antalya
  Üye Üye Üye
  Teoman Özalp Hasan Erçelebi Mahmut Erdir
  Bursa Denizli Eskişehir
  Üye Üye Üye
  Mustafa Yaman Ayfer Yılmaz Azmi Ateş
  Giresun İçel İstanbul
  Üye Üye Üye
  İrfan Gündüz Hüseyin Kansu Necdet Saruhan
  İstanbul İstanbul İstanbul
  Üye Üye Üye
  Osman Yumakoğulları Rahmi Sezgin Süha Tanık
  İstanbul İzmir İzmir
  Üye Üye  
  Basri Coşkun Bülent Arınç  
  Malatya Manisa  

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ AYRICALIKLAR VE BAĞIŞIKLIKLAR EK PROTOKOLÜNÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA

DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1. – 30 Nisan 1999 tarihinde Tiflis’te imzalanan “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Ek Protokolü”nün onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL

ETTİĞİ METİN

KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ AYRICALIKLAR VE BAĞIŞIKLIKLAR EK PROTOKOLÜNÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA

DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
  Bülent Ecevit    
  Başbakan    
  Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bak. ve Başb. Yrd. En. ve Tab. Kay. Bak. Baş. Yrd.
  D. Bahçeli H. H. Özkan M. C. Ersümer
  Devlet Bakanı V. Devlet Bakanı Devlet Bakanı
  Prof. Dr. N. Çağan Prof. Dr. T. Toskay M. Keçeciler
  Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
  Prof. Dr. Ş. S. Gürel S. Somuncuoğlu Y. Yalova
  Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
  M. Yılmaz Prof. Dr. R. Mirzaoğlu R. K. Yücelen
  Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
  H. Gemici Prof. Dr. Ş. Üşenmez E. S. Gaydalı
  Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
  F. Ünlü Prof. Dr. A. Çay M. A. İrtemçelik
  Adalet Bakanı Millî Savunma Bakanı İçişleri Bakanı
  Prof. Dr. H. S. Türk S. Çakmakoğlu S. Tantan
  Dışişleri Bakanı Maliye Bakanı Millî Eğitim Bakanı
  İ. Cem S. Oral M. Bostancıoğlu
  Bayındırlık ve İskân Bak. Sağlık Bakanı V. Ulaştırma Bakanı
  K. Aydın Prof. Dr. R. Mirzaoğlu Prof. Dr. E. Öksüz
  Tarım ve Köyişleri Bak. Çalışma ve Sos. Güv. Bak. Sanayi ve Ticaret. Bak.
  Prof. Dr. H. Y. Gökalp Y. Okuyan A. K. Tanrıkulu
  Kültür Bakanı Turizm Bakanı Orman Bakanı
  M. İ. Talay E. Mumcu Prof. Dr. N. Çağan
    Çevre Bakanı  
    F. Aytekin  

 

KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ

AYRICALIKLAR VE BAĞIŞIKLIKLAR EK PROTOKOLÜ

Karadeniz Ekonomik İşbirliğinin kurucu üyeleri-Arnavutluk Cumhuriyeti, Ermenistan Cumhuriyeti, Azerbeycan Cumhuriyeti, Bulgaristan Cumhuriyeti, Gürcistan, Yunanistan, Moldova Cumhuriyeti, Romanya, Rusya Federasyonu, Türkiye Cumhuriyeti ve Ukrayna;

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Şartının 1 inci maddesinde, kurucu üyelerin Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütünü kurmaları öngörüldüğü cihetle;

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Şartının 28 inci maddesinde, Üyelerin, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütünün Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklara ilişkin bir Ek Protokol imzalamaları öngörüldüğü cihetle;

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Şartının 28 inci maddesinde, KEİ’nin, KEİ yetkililerinin ve üye ülkeler temsilcilerinin, Üye Ülkelerin topraklarında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 13 Şubat 1946 tarihinde kabul edilen “Birleşmiş Milletler Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar Sözleşmesi”nde tanımlanan ayrıcalık ve bağışıklıklardan faydalanacakları ve söz konusu ayrıcalık ve bağışıklıkların KEİ ilkeleri ve amaçları uyarınca görevlerini bağımsız olarak yerine getirebilmeleri için gerekli olduğu belirtildiği cihetle;

aşağıdakileri kararlaştırmışlardır:

BÖLÜM I

Tanımlar

Madde 1

Bu Protokolün amaçları için:

a) “Şart”, Yalta’da 5 Haziran 1998 tarihinde imzalanan Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Şartı anlamını taşımaktadır.

b) “KEİ”, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü anlamını taşımaktadır.

c) “Üye ülkeler”, şarta ve bu Protokole taraf olan ülkeler anlamını taşımaktadır.

d) “Konsey”, KEİ Üye Ülkeleri Dışişleri Bakanları Konseyi anlamını taşımaktadır.

e) “Üye Ülkelerin Temsilcileri”, KEİ ve organlarının çalışmalarına katılan tüm temsilciler, alternatif temsilciler, danışmanlar, teknik uzmanlar ve ulusal heyetlerin sekreterleri anlamını taşımaktadır.

f) “KEİUDS”, KEİ Uluslararası Daimi Sekretaryası anlamını taşımaktadır.

g) “Genel Sekreter”, KEİUDS’un Genel Sekreteri anlamını taşımaktadır.

h) “KEİUDS Kadrosu”, KEİUDS Yönetim Kadrosu, Profesyonel Kadro ve Destek Kadrosu anlamını taşımaktadır.

ı) “KEİ Mal Varlığı”, KEİ tarafından yürütülmekte olan resmî görevler çerçevesinde, fonlar ve diğer mal varlıkları da dahil olmak üzere, KEİ’ne ait olan, sahip olduğu ve/veya denetimi altında tuttuğu tüm mal varlığı anlamını taşımaktadır.

j) “KEİ Bina ve Müştemilatı”, Mülkiyetin kime ait olduğuna bakılmaksızın, sadece KEİ amaçları için kullanılan tüm binaları ve binaların çevresindeki alanı içermektedir.

k) “Arşivler”, kayıtlar, yazışmalar, belgeler, muhasebe kayıtları ve tüm malî belgeler, el yazıları, hareketli ve hareketsiz resimler ve filmler, ses kayıtları, bilgisayar programları, yazılı malzeme, video bantları veya diskleri, KEİ’ye ait veya KEİ tarafından muhafaza edilen verileri içeren disketler veya bantlar anlamını taşımaktadır.

BÖLÜM II

Protokolün Uygulanması

Madde 2

Bu Protokolün uygulanması için Genel Sekreter Dönem Başkanının yetkisi altında ve/veya Konseyin onayı ile hareket eder.

Madde 3

Genel Sekreter, işbu Protokolde sayılan ayrıcalıklar, bağışıklıklar, muafiyetler ve kolaylıklar ile bağlantılı olarak herhangi bir kötüye kullanmanın önlenmesi, polis yönetmeliklerine uyulmasının sağlanması, adaletin gerektiği şekilde yerine getirilmesi için Üye Ülkelerin yetkili makamlarıyla her zaman işbirliği yapacaktır.

BÖLÜM III

Mülkiyet

Madde 4

KEİ, mülkiyeti ve mal varlığı, nerede yerleşik olursa olsun ve mülkiyeti kime ait olursa olsun her tür yasal işlemden, özel durumlarda Konseyin aldığı bir kararla, bağışıklığın kaldırılması yetkisini vermesi dışında, bağışıklığa sahip olacaktır. Ancak, bağışıklığın kaldırılmasının mal varlığına el koymaya veya mal varlığı ile ilgili önlemler alınmasına yol açmayacağı zımnen kabul edilmiştir.

Madde 5

KEİ binası ve müştemilatı dokunulmazlığa sahip olacaktır. Mülkiyeti ve mal varlığı, nerede yerleşik olursa olsun ve sahibi kim olursa olsun arama, mükellefiyete tabi tutma, haciz, istimlak veya yürütmeye ilişkin, idarî, yasal ve yasamaya ilişkin diğer her türlü müdahalelerden muaf olacaktır.

Madde 6

KEİ arşivleri ve KEİ’ne ait olan veya muhafaza edilen genel olarak tüm belgeler nereden bulunurlarsa bulunsunlar dokunulmazlığı haiz olacaktır.

Madde 7

KEİ bayrağı ve amblemi KEİ binası ve müştemilatı içerisinde ve resmî amaçlar için kullanıldığında ulaşım araçları üzerinde bulunacaktır. Üye ülkelerin bayrakları KEİ binası ve müştemilatı içerisinde sergilenecektir.

Madde 8

Her türlü malî kontrol, yönetmelik ve moratoryum tarafından kısıtlanmamak kaydıyla:

a) KEİ, kendi amaç ve işlevlerine yönelik fonlar, altın veya her tür döviz bulundurabilir, her çeşit para biriminde banka hesapları açabilir ve işletebilir;

b) KEİ, fonlarını bir ülkeden diğerine veya aynı ülke içerisinde transfer edebilir veya fonları istediği diğer bir para birimine çevirebilir.

Madde 9

KEİ, mal varlığı, geliri ve diğer mülkiyeti aşağıdakilerden muaf tutulacaktır:

a)Her tür doğrudan vergi; ancak, KEİ, kamu yararına yapılan hizmetlerden alınan ücretlerden yüksek olmayan oranlar, vergiler ve aidatlardan muafiyet talep edemeyecektir.

b) Depolama ücretleri, bu amaçla belirlenmiş mahaller dışında gümrükten çekme işlemleri ve gümrük yetkililerinin resmî çalışma saatleri dışında yapılan işlemler haricinde, KEİ’nin resmî kullanımı için ithal veya ihraç ettiği mallara ait her tür gümrük harçları ve ilave malî yükümlülükler, yasaklamalar ve kısıtlamalar. İlgili Üye Ülke ile üzerinde anlaşmaya varılan koşullar dışında, muafiyet çerçevesinde ithal edilen ürünler ithal edildikleri ülke içerisinde satılamayacaktır.

c) Depolama ücretleri, belirlenmiş mahaller dışında gümrükten çekme işlemleri, gümrük yetkililerinin resmî çalışma saatleri dışında yapılan işlemler haricinde, KEİ’nin yayınları için her tür gümrük harçları, yasaklamalar ve kısıtlamalar.

Madde 10

KEİ, genel kural olarak, taşınır ve taşınmaz malların satışı nedeniyle ortaya çıkacak istihlak vergisi ve satış bedelinin bir bölümünü oluşturan vergiden muafiyet talep etmeyecektir, ancak KEİ, daha önce bu tür vergilere tabi olmuş veya tabi olabilecek mülklerin resmî kullanımı için önemli alımlar yaparken, üye Ülkeler, mümkün olduğunda, söz konusu harç veya vergilerin geri ödenmesi veya telafi edilmesi için gerekli idari düzenlemeyi yapacaklardır.

BÖLÜM IV

KEİ Haberleşmesi ve Yayınları

Madde 11

KEİ, her Üye Ülkenin topraklarında, resmî haberleşmesi için, o ülkenin diğer ülkelerin diplomatik temsilciliklerine uygulanandan daha az olmamak kaydıyla bir uygulamaya tabi olacaktır.

KEİ’nin resmî yazışmaları ve diğer resmî haberleşmesine sansür uygulanmayacaktır.

KEİ’nin yayınları, hareketli veya hareketli olmayan resimleri, filmleri ve ses kayıtlarına sansür uygulanmayacaktır.

BÖLÜM V

Üye Ülkelerin Temsilcileri

Madde 12

Üye Ülkelerin temsilcileri, KEİ toplantılarına gidiş ve dönüşlerindeki seyahatlerinde ve görevlerini yaparken aşağıdaki bağışıklık ve ayrıcalıklara sahip olacaklardır:

a) Tutuklanma veya gözaltına alınma ve şahsi valizlerine el konulmasından bağışıklık ve sözlü veya yazılı ifadeler nedeniyle ve temsilci olarak gerçekleştirdikleri tüm faaliyetlerde, her tür yasal uygulamadan muaf olacaklardır;

b) Kendilerinde mevcut, verileri içeren bilgisayar programları, video bantlar ve disketler de dahil olmak üzere tüm kâğıt ve belgelerin dokunulmazlığı;

c) Şifre kullanma ve mühürlü çanta içinde veya kurye aracılığı ile evrak veya yazışma alabilme hakkı;

d) Kendileri, eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları akrabalarının göçmenlere ilişkin kısıtlamalardan, yabancılara ilişkin kayıtlardan, ziyaret etmekte veya görevlerini yerine getirmek üzere geçmekte oldukları ülkede millî hizmet yükümlülüklerinden muaf tutulmaları;

e) Benzer düzeydeki diplomatik temsilcilik mensuplarına tanınan para ve döviz kısıtlamaları ile aynı uygulamaya tabi olmak;

f) Benzer düzeydeki diplomatik temsilcilik mensuplarına tanınan şahsi eşyaya ilişkin bağışıklık ve kolaylıklar;

Yukarıda maruz bağışıklık ve ayrıcalıklara ek olarak, diplomatik kimliğe sahip olan Üye Ülkelerin temsilcileri, eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları akrabaları, 18 Nisan 1961 tarihinde imzalanan Diplomatik İlişkiler konusundaki Viyana Sözleşmesinde diplomatik ajanlara tanınan bağışıklık ve ayrıcalıklara sahip olacaktır.

Madde 13

Üye ülkelerin temsilcilerine konuşma özgürlüğü ve görevlerini yerine getirmeleri sırasında bağımsız hareket edebilmelerini sağlamak amacıyla, görevlerini yerine getirirken söyledikleri veya yazdıkları ifadeler ve yaptıkları tüm işlemlerde hukukî bağışıklık, ilgili kişiler söz konusu görevlerini sürdürmüyor olsalar dahi devam edecektir.

Madde 14

Bağışıklık ve ayrıcalıklar üye ülke temsilcilerine şahısların kendi şahsi çıkarları için değil KEİ ile ilgili görevlerini yerine getirebilmelerini sağlamak amacıyla verilmektedir. Dolayısıyla, bir üye ülkenin kendi temsilcisinin faydalandığı bağışıklıkları hukuk ile bağdaşmadığı ve adaletin yerine getirilmesine engel teşkil ettiği görüşünde olması halinde, herhangi bir durumda, verilen bağışıklığı kaldırma hakkı ve görevi bulunmaktadır.

Madde 15

12, 13 ve 14 üncü maddelerde yeralan hükümler temsilci ve temsil ettiği devlet arasında uygulanamaz.

VI. BÖLÜM

Daimi Uluslararası Sekretarya Görevlileri

Madde 16

KEİUDS görevlileri;

a) Kendi yetki sınırları içinde ve resmî görevleri çerçevesinde yaptıkları tüm eylemlerden, sözlü veya yazılı ifadelerden dolayı yargı kapsamından muaf olacaklardır.

b) KEİ tarafından kendilerine ödenen maaş ve ek ödemeler üzerinden alınan vergilerden muaf olacaklardır.

c) Eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları akrabaları ile birlikte göçmenlikle ilgili kısıtlamalardan ve yabancılara uygulanan kayıt işlemlerinden muaf olacaklardır.

d) Kambiyo işlemleri konusunda benzer düzeydeki diplomatik temsilciliklerin mensuplarına tanınan ayrıcalıklardan yararlanacaklardır.

e) Eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları akrabaları ile birlikte uluslararası kriz dönemlerinde benzer düzeydeki diplomatik temsilciliklerin mensuplarına tanınan kendi vatanına iade edilme kolaylıklarına sahip olacaklardır.

f) Evsahibi ülkenin kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak, ülkede ilk göreve başladıklarında bir motorlu araç da dahil olmak üzere gümrüksüz mobilya ve malzemeyi ithal etmek ve KEİUDS’ndaki görev sürelerinin bitiminde gümrüksüz olarak ihraç etmek hakları olacaktır. Ancak, bu tür kanun ve yönetmeliklere uygun olarak, bu alt-paragrafta muafiyet verilen ürünler başkalarına devredilemez, kiralanamaz ve borç verilemez, sürekli veya geçici olarak satılamaz.

Madde 17

16 ncı Madde’de kaydedilen bağışıklık ve ayrıcalıklara ek olarak, Genel Sekreter ve Yardımcıları kendileri, eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları akrabaları 18 Nisan 1961 tarihinde imzalanan Diplomatik İlişkiler konusundaki Viyana Sözleşmesindeki ayrıcalık ve bağışıklıklar, muafiyet ve imkânlara sahip olacaktır.

Madde 18

Evsahibi ülkenin vatandaşları olan veya evsahibi ülkede sürekli ikamet eden KEİUDS çalışanları, sadece görevlerini yerine getirirken yaptıkları resmî eylemler için yargı kapsamından muaf tutulacak ve dokunulmazlığa sahip olacaktır.

Madde 19

KEİ görevlilerine tanınan ayrıcalık ve bağışıklıklar, kişilerin şahsi çıkarları için değil KEİ’nin çıkarları için tanınmaktadır.

Konsey, Genel Sekreter tarafından sağlanan bilgiler muvacehesinde, bağışıklığın adaletin yerine gelmesini engellediği görüşünde olduğu her durumda, KEİ’nin çıkarlarına halel getirmeksizin, Yönetim Kadrosu veya Profesyonel kadronun herhangi bir mensubunun bağışıklığını kaldırma hakkı ve görevini haiz olacaktır.

Genel Sekreter, bağışıklığın, adaletin yerine gelmesini engellediği görüşünde olduğu her durumda, KEİ’nin çıkarlarına halel getirmeksizin, Destek kadrosunun herhangi bir mensubunun bağışıklığını kaldırma hakkı ve görevini haiz olacaktır.

Madde 20

Bu bölümün gerektiği şekilde uygulanmasını teminen, Genel Sekreter, KEİUDS görevlilerinin isimlerini ve görevlerini havi bir liste hazırlayarak Üye Ülkelere dağıtacaktır.

BÖLÜM VII

Anlaşmazlıkların Çözümü

Madde 21

Bu Protokolün yorumlanması veya uygulanmasında Üye Ülkeler veya Üye Ülkeler ile KEİ arasında ortaya çıkan tüm anlaşmazlıklarda danışmalara başvurulacak ve hiçbir uzlaşıya varılamadığı takdirde, ilgili taraflar, değerlendirme yapılabilmesini ve gerekli işlemlerin yerine getirilebilmesini teminen anlaşmazlığı Konseye sunacaklardır.

BÖLÜM VIII

Nihai Maddeler

Madde 22

Bu Protokol tüm KEİ Kurucu Üyelerinin imzasına açık olacaktır.

Bu Protokol onaylamaya, kabul veya tasdike tabidir.

Bu Protokol Şarta üye tüm ülkelerin katılımına açık olacaktır.

Onay, kabul, tasdik veya katılıma ilişkin belgeler Depozitöre tevdi edilecektir.

Madde 23

Bu Protokole hiçbir çekince getirilemez.

Madde 24

Bu Protokol dokuz imzacı ülkenin onay, kabul veya tasdik belgelerini tevdi ettikleri tarihten sonraki ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.

Bu Protokol, Protokolü onaylayan, kabul veya tasdik eden veya katılan ülke bakımından, ilgili belgenin tevdi edildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer.

Madde 25

Her üye ülke, bu Protokole değişiklik önerisi getirebilir.

Her değişiklik önerisi, KEİUDS aracılığı ile Üye Ülkelere dağıtılacak ve değerlendirme veya onay için Konseye sunulacaktır.

Yukarıdaki 2 nci paragraf uyarınca onaylanmak suretiyle, bu Protokole getirilecek değişiklikler, Üye Ülkeler tarafından onay, kabul veya tasdike tabi olup, 24 üncü maddedeki usule göre yürürlüğe girecektir.

Madde 26

KEİUDS, bu Protokolün Depozitörü olacaktır.

Bu Protokolün aslı tek bir İngilizce nüsha olarak Depozitör tarafından muhafaza edilecektir.

Aşağıdaki imzası bulunanlar, tamamen yetkili olarak, bu Protokolü imzalamıştır.

Tiflis’te, Otuz Nisan Bindokuzyüzdoksandokuz tarihinde imzalanmıştır.

Arnavutluk Cumhuriyeti için

Ermenistan Cumhuriyeti için

Azerbeycan Cumhuriyeti için

Bulgaristan Cumhuriyeti için

Gürcistan için

Yunanistan Cumhuriyeti için

Moldova Cumhuriyeti için

Romanya için,

Rusya Federasyonu için

Türkiye Cumhuriyeti için

Ukrayna için

SIRA SAYISI 514 ÜN SONU