EFTA Devletleri ile Türkiye Arasında Anlaşmada Yapılan Değişikliklerin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji ve Dışişleri Komisyonları Raporları

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 15.9.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-289/4500

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 20.8.1999 tarihinde kararlaştırılan “EFTA Devletleri ile Türkiye Arasında Anlaşmada Yapılan Değişikliklerin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

1. Bilindiği üzere, “Türkiye ile Avrupa Serbest Ticaret Alanına (EFTA)Üye Devletler Arasında Bir Serbest Ticaret Alanı Kurulmasına Dönük Anlaşma”, 10 Aralık 1991 tarihinde Cenevre’de imzalanmıştır. 24.3.1992 gün ve 3788 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan Anlaşma, Bakanlar Kurulunca 28.3.1992 tarihinde onaylanmış ve onaylama kararı 18 Nisan 1992 tarih ve 21203 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.

2. Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra, bazı EFTA Devletleri 1995 yılının başında Avrupa Birliğine üye olmuşlar, Dünya Ticaret Örgütünü kuran anlaşma ve Uruguay Round Çok Taraflı Ticaret Müzakereleri sonuç metinleri 1995 yılında yürürlüğe girmiş ve Türkiye 1.1.1996 tarihinden itibaren AB ile Gümrük Birliği tesis etmiştir.

Ülkemizin uluslararası mükellefiyetleri bakımından gerçekleşen bu gelişmeler Türkiye-EFTA Serbest Ticaret Anlaşmasının esasa müteallik bazı hükümlerinde de değişiklik yapılmasını gündeme getirmiştir.

3. Bu bağlamda, sözkonusu Anlaşmanın 25 inci maddesi çerçevesinde oluşturulan Ortak Komite bünyesinde yürütülen müzakereler sonucunda taraflar;

– Avrupa Birliği üyesi olan İsveç’in EFTA üyeliğinin 1.1.1995 tarihinde sona ermesi nedeniyle depositer ülkeye ilişkin 35 inci maddede değişiklik yapılarak Norveç’in depositer devlet olarak belirlenmesi;

– Dünya Ticaret Örgütü Ticarette Teknik Engeller Anlaşmasında getirilen düzenlemeler çerçevesinde Anlaşmanın teknik düzenlemelere ilişkin 10 uncu maddesinin DTÖ yükümlülükleri ve Gümrük Birliğindeki düzenlemelere paralel hale getirilmesi;

– Ticaretle Bağlantılı Fikrî Mülkiyet Hakları Anlaşmasının getirdiği yeni düzenlemeler ve Türkiye’nin AB ile gerçekleştirdiği Gümrük Birliği nedeniyle Türkiye tarafından ilgili mevzuatta yapılan değişiklikler de gözönüne alınarak, fikrî mülkiyet haklarının korunmasına ilişkin 15 inci maddesinin güncelleştirilmesi ve fikrî mülkiyet haklarına ilişkin XII sayılı EK’in Anlaşma metnine ilave edilmesi;

konularında mutabakata varmışlardır.

Bu çerçevede, Türkiye ile EFTA Devletleri arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının 10. 15. ve 35 inci maddelerinin değiştirilmesi ve XII nci sayılı Ek’in Anlaşma metnine eklenmesi hususundaki Türkiye-EFTA Ortak Komitesi kararlarının onaylanması amacıyla, bir kanun tasarısı hazırlanarak sözkonusu Anlaşmaya ilişkin iç hukuk düzenlememizin taraf olduğumuz uluslararası düzenlemeler ve çağdaş normlarla paralel hale getirilmesinde fayda mütalaa edilmektedir.

1. “Türkiye ile Avrupa Serbest Ticaret Alanına (EFTA) Üye Devletler Arasında Bir Serbest Ticaret Alanı Kurulmasına Dönük Anlaşma”, 10 Aralık 1991 tarihinde Cenevre’de imzalanmıştır. 24.3.1992 gün ve 3788 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan Anlaşma, Bakanlar Kurulunca 28.3.1992 tarihinde onaylanmış ve onaylama kararı 18 Nisan 1992 tarih ve 21203 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.

2. Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra, bazı EFTA Devletleri 1995 yılı başında Avrupa Birliğine üye olmuşlar, Dünya Ticaret Teşkilâtını kuran anlaşma ve Uruguay Round Çok Taraflı Ticaret Müzakereleri sonuç metinleri 1995 yılında yürürlüğe girmiş ve Türkiye 1.1.1996 tarihinden itibaren AB ile Gümrük Birliği tesis etmiştir.

Ülkemizin uluslararası mükellefiyetleri bakımından gerçekleşen bu gelişmeler Türkiye-EFTA Serbest Ticaret Anlaşmasının esasa müteallik bazı hükümlerinde de değişiklik yapılmasını gündeme getirmiştir.

3. Bu bağlamda, sözkonusu Anlaşmanın 25 inci maddesi çerçevesinde oluşturulan Ortak Komite bünyesinde yürütülen müzakereler sonucunda taraflar :

– Avrupa Birliği üyesi olan İsveç’in EFTA üyeliğinin 1.1.1995 tarihinde sona ermesi nedeniyle depositer ülkeye ilişkin 35 inci maddede değişiklik yapılarak Norveç’in depositer devlet olarak belirlenmesi;

– Dünya Ticaret Teşkilâtı Ticarette Teknik Engeller Anlaşmasında getirilen düzenlemeler çerçevesinde Anlaşmanın teknik düzenlemelere ilişkin 10 uncu maddesinin DTT yükümlülükleri ve Gümrük Birliğindeki düzenlemelere paralel hale getirilmesi;

– Ticaretle Bağlantılı Fikrî Mülkiyet Hakları Anlaşmasının getirdiği yeni düzenlemeler ve Türkiye’nin AB ile gerçekleştirdiği Gümrük Birliği nedeniyle Türkiye tarafından ilgili mevzuatta yapılan değişiklikler de gözönüne alınarak, fikrî mülkiyet haklarının korunmasına ilişkin 15 inci maddesinin güncelleştirilmesi ve fikrî mülkiyet haklarına ilişkin XII sayılı Ek’in Anlaşma metnine ilave edilmesi;

konularında mutabakata varmışlardır.

Bu çerçevede, Türkiye ile EFTA Devletleri arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının 10. 15. ve 35 inci maddelerinin değiştirilmesi ve XII sayılı Ek’in Anlaşma metnine eklenmesi hususundaki Türkiye-EFTA Ortak Komitesi kararlarının onaylanması amacıyla, bir kanun tasarısı hazırlanarak sözkonusu Anlaşmaya ilişkin iç hukuk düzenlememizin taraf olduğumuz uluslararası düzenlemeler ve çağdaş normlarla paralel hale getirilmesinde fayda mütalaa edilmektedir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, 15.10.1999 Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Esas No. : 1/529 Karar No. : 19

“EFTA Devletleri ile Türkiye Arasında Anlaşmada Yapılan Değişikliklerin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” Dışişleri Bakanlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı temsilcilerinin katıldığı Komisyonumuzun 14.10.1999 tarihli toplantısında görüşüldü.

Kanun Tasarısının genel gerekçesi okundu.

Kanun Tasarısının geneli üzerinde yapılan görüşmeler tamamlanarak maddelerine geçilmesi oybirliği ile kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının 1, 2 ve 3 üncü maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

İşbu Raporumuz havalesi gereği Dışişleri Komisyonuna gönderilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.
 

	Başkan	Sözcü	Kâtip
	Oktay Vural	Fahrettin Gülener	Cumali Durmuş
	İzmir	Bursa	Kocaeli
			(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye	Üye
	Halit Dikmen	İlhan Aytekin	Orhan Şen
	Aydın	Balıkesir	Bursa
		(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye	Üye
	Nurettin Atik	Akif Serin	Nevzat Taner
	Diyarbakır	İçel	Kahramanmaraş
	Üye	Üye	Üye
	Ahmet Arkan	Özkan Öksüz	Ali Serdengeçti
	Kocaeli	Konya	Manisa
	Üye	Üye	Üye
	Eyüp Doğanlar	Mükerrem Levent	Şükrü Ünal
	Niğde	Niğde	Osmaniye

Türkiye Büyük Millet Meclisi Dışişleri Komisyonu 5.11.1999 Esas No. : 1/529 Karar No. : 121

EFTA Devletleri ile Türkiye Arasında Anlaşmada Yapılan Değişikliklerin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 17 nci Birleşiminde Dışişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı temsilcileri ile Dış Ticaret Müsteşarlığı, Türk Patent Enstitüsü Başkanlığı yetkililerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

Türkiye ile EFTA Devletleri arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının 10. 15. ve 35 inci maddelerinin değiştirilmesi ve XII sayılı Ek’in Anlaşma metnine eklenmesi hususundaki Türkiye-EFTA Ortak Komitesi kararlarının onaylanmasının uygun bulunması amacıyla hazırlanan Tasarı, Komisyonumuzca uygun görülerek gerekçede yapılan değişikliklerle kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili	Sözcü
	Kâmran İnan	B. Suat Çağlayan	Mehmet Kaya
	Van	İzmir	Kahramanmaraş
	Kâtip	Üye	Üye
	Mehmet Ali Bilici	Ali Tekin	Müjdat Kayayerli
	Adana	Adana	Afyon
	Üye	Üye	Üye
	Nesrin Ünal	Teoman Özalp	Hasan Erçelebi
	Antalya	Bursa	Denizli
	Üye	Üye	Üye
	Mahmut Erdir	M. Bedri İncetahtacı	Azmi Ateş
	Eskişehir	Gaziantep	İstanbul
	Üye	Üye	Üye
	Hüseyin Kansu	Osman Yumakoğulları	Rahmi Sezgin
	İstanbul	İstanbul	İzmir
	Üye	Üye	Üye
	Basri Coşkun	M. Necati Çetinkaya	Birol Büyüköztürk
	Malatya	Manisa	Osmaniye
	Üye
	M. Cengiz Güleç
	Sıvas

 

EFTA DEVLETLERİ İLE TÜRKİYE ARASINDA ANLAŞMADA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN

MADDE 1. – 24.3.1992 tarihli ve 3788 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan “EFTA Devletleri ile Türkiye Arasında Anlaşma”nın 10, 15 ve 35 inci maddelerinde yapılan değişikliklerin ve 15 inci maddede atıfta bulunulan XII sayılı Ek’in Anlaşmaya ilave edilmesinin onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL

EFTA DEVLETLERİ İLE TÜRKİYE ARASINDA ANLAŞMADA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.
 
 
 
 
 
 
 
 

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.
 

	Bülent Ecevit
	Başbakan
	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Enerji ve Tabiî Kay. Bak. ve Başb. Yrd.
	D. Bahçeli	H. H. Özkan	M. C. Ersümer
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	R. Önal	Prof. Dr. T. Toskay	M. Keçeciler
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. Dr. Ş. S. Gürel	S. Somuncuoğlu	Y. Yalova
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	M. Yılmaz	Prof. Dr. R. Mirzaoğlu	R. K. Yücelen
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	H. Gemici	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	E. S. Gaydalı
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	F. Ünlü	Prof. Dr. A. Çay	M. A. İrtemçelik
	Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
	Prof. Dr. H. S. Türk	S. Çakmakoğlu	S. Tantan
	Dışişleri Bakanı	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı
	İ. Cem	S. Oral	M. Bostancıoğlu
	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı
	K. Aydın	Doç. Dr. O. Durmuş	Prof. Dr. E. Öksüz
	Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bak.	Sanayi ve Ticaret Bak.
	Prof. Dr. H. Y. Gökalp	Y. Okuyan	A. K. Tanrıkulu
	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı	Orman Bakanı
	M. İ. Talay	E. Mumcu	Prof. Dr. N. Çağan
		Çevre Bakanı
		F. Aytekin

1. Anlaşmaya Taraf Devletler teknik düzenlemeler, standartlar ve uygunluk değerlendirme usulleri alanında işbirliğinde bulunacaklar ve uygun tedbirlerle Avrupa ölçeğinde çözümleri teşvik edeceklerdir. Ortak Komite bu paragrafın uygulanma esaslarını belirleyecektir.

2. Anlaşmaya Taraf Devletler, Taraf Devletlerden birinin diğer bir Taraf Devletin ticaretin önünde teknik bir engel yaratan veya yaratması muhtemel bir önlem alındığını düşünmesi durumunda, uygun bir çözüm bulmak için Ortak Komite bünyesinde acilen danışmalarda bulunmayı kabul eder.

3. Anlaşmaya Taraf Devletler, taslak teknik düzenlemeleri, DTÖ Ticarette Teknik Engeller Anlaşması hükümlerine uygun olarak bildirmeye yükümlülüğünü teyit eder.

1. Anlaşmaya Taraf Devletler, bu Madde ve işbu Anlaşma ekinde yer alan XII sayılı Ek’te yer alan hükümler ile bu ekte atıfta bulunulan uluslararası anlaşmalara uygun olarak, fikrî mülkiyet haklarının ihlali, sahtecilik ve korsanlığa karşı fikrî mülkiyet haklarının yeterli, etkin ve ayrımcı olmayan bir biçimde korunmasını sağlayacaklardır.

2. Anlaşmaya Taraf Devletler, birbirlerinin vatandaşlarına kendi vatandaşlarına tanıdıkları muameleden daha az elverişli muamele tanımayacaklardır. Bu yükümlülüğe getirilen istisnalar, 15 Nisan 1994 tarihli Ticaretle Bağlantılı Fikrî Mülkiyet Hakları Anlaşmasının (TRIPS Anlaşması) 3 üncü Maddesinin esasa ilişkin hükümleri ile uyumlu olmalıdır.

3. Anlaşma Taraf Devletler, birbirlerinin vatandaşlarına üçüncü Devletlerin vatandaşlarına tanıdıkları muameleden daha az elverişli muamele tanımayacaklardır. Bu yükümlülüğe getirilen istisnalar, TRIPS Anlaşmasının esasa ilişkin hükümleri ile, özellikle 4 ve 5 inci Maddeleri ile uyumlu olmalıdır.

4. Anlaşmaya Taraf Devletler, Taraf Devletlerden herhangi birisinin talebi üzerine, bu maddede ve XII sayılı Ek’te yer alan fikrî mülkiyet haklarının korunmasına ilişkin hükümleri, koruma seviyesinin artırılması ve fikrî mülkiyet haklarının carî koruma seviyelerinin yol açtığı ticaret bozulmasının önlenmesi veya telafisi amacıyla gözden geçirmeyi kabul eder.

Depoziter Devlet olarak hareket eden Norveç Hükümeti, bu Anlaşmayı imzalayan veya Anlaşmaya katılan bütün Devletlere, her türlü onay, kabul veya katılma belgesinin tevdiîni, Anlaşmanın yürürlüğe girişini ve bu Anlaşmaya ilişkin diğer işlem ve bildirimleri tebliğ edecektir.

EK - XII

“Fikrî mülkiyet haklarının korunması” bilgisayar programları ve veri tabanları dahil telif hakları ve komşuluk haklarının, mal ve hizmet ticarî markalarının, menşe isimlendirmesi dahil coğrafî işaretlerin, sınaî tasarımların, patentlerin, bitki türlerinin, entegre devre topografyalarının ve açıklanmamış bilginin korunmasını kapsar.

1. Anlaşmaya Taraf Devletler, aşağıda belirtilen çok taraflı anlaşmalarda yer alan hak ve yükümlülüklere uyma taahhütlerini teyit ederler.

– 15 Nisan 1994 tarihli DTÖ Ticaretle Bağlantılı Fikrî Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS Anlaşması)

– Sınaî Mülkiyetin Korunmasına Dair 20 Mart 1883 tarihli Paris Sözleşmesi (1967 Stokholm Anlaşması)

– Edebî ve Sanat Eserlerinin Korunmasına Dair 9 Eylül 1886 tarihli Bern Sözleşmesi (1971 Paris Anlaşması)

2. Anlaşmaya Taraf Devletlerden aşağıda sayılan anlaşmalardan bir veya daha fazlasına taraf olmayanlar, bu Anlaşmanın yürürlüğe giriş tarihinden 1 Ocak 1999 tarihine kadar aşağıda sayılan çok taraflı anlaşmalara katılmayı taahhüt ederler.

– Patent İşlemleri Amacıyla Mikro-organizmaların Saklanmasının Uluslararası Tanınmasına Dair 28 Nisan 1977 tarihli Budapeşte Anlaşması;

– İcracılar, Fonogram Üreticileri ve Yayın Kuruluşlarının Korunmasına Dair 26 Ekim 1961 tarihli Uluslararası Sözleşme (Roma Sözleşmesi);

– Yeni Bitki Türlerinin Korunmasına Dair 2 Aralık 1961 tarihli Uluslararası Sözleşme (UPOV);

– Markaların Uluslararası Tescili ile ilgili Madrid Anlaşmasına ilişkin 27 Haziran 1989 tarihli Protokol;

3. Anlaşmaya Taraf Devletler, fikrî mülkiyet haklarının uyumlaştırılması, yönetimi ve uygulanması ile ilgili belirlenmiş veya gelecekte yapılması gündeme gelecek uluslararası sözleşmelere ilişkin faaliyetler, DTÖ ve Dünya Fikrî Mülkiyet Hakları Örgütü (WIPO) gibi uluslararası teşkilâtlardaki faaliyetler ve Taraf Devletlerin üçüncü ülkelerle fikrî mülkiyet haklarına ilişkin konulardaki ilişkileri hakkında Taraf Devletlerden herhangi birinin talebi üzerine, uzmanlar seviyesinde ivedilikle danışmalarda bulunmayı kabul ederler.

1. Anlaşmaya Taraf Devletler ulusal kanunlardaki asgarî aşağıdaki hususları sağlayacaklardır.

– Bilgisayar programları dahil, telif hakları ve komşuluk haklarının yeterli ve etkin korunması,

– Özellikle tanınmış ticarî markalar olmak üzere mal ve hizmet ticarî markalarının yeterli ve etkin korunması;

– Tüm mal ve hizmetlere ilişkin olarak, menşe isimlendirmesi dahil coğrafî işaretlerin yeterli ve etkin korunması;

– Özellikle başvuru tarihinden itibaren 10 yıllık bir koruma dönemi sağlayarak, sınaî tasarımların yeterli ve etkin korunması;

– Patentlerin zorunlu lisanslandırılmaları, ancak TRIPS Anlaşmasının 31 inci maddesindeki şartlar altında tanınacaktır. Çalıştırılmama temelinde verilen lisanslar sadece makul ticarî koşullarla iç piyasanın tatmin edilmesini gerektirecek seviyede kullanılacaktır.

– Teknolojinin tüm seviyelerindeki buluşların, 5 Ekim 1973 tarihli Avrupa Patent Sözleşmesine taraf devletlerde 2 Mayıs 1992 tarihinde uygulamada bulunan korunmaya eş düzeyde etkin ve yeterli korunması, özellikle :

– başvuru tarihinden itibaren en az 20 yıllık bir korunma dönemi,

– buluşun yeri, teknoloji alanı ve ürünlerin ithal edilmesi veya dahilde üretilmesi hususlarında ayırım yapmaksızın patentlerin edinilebilirliği ve patent haklarının yararlanılabilirliği,

– tarımsal kimya ürünlerinin ve işlemlerinin patent edilebilirliği.

2. Anlaşmaya Taraf Devletler, en geç 1 Ocak 1999 tarihinden önce ulusal kanunlarında asgarî aşağıdaki hususları sağlayacaklardır.

– eczacılık ürünleri ve işlemlerinin patent edilebilirliği,

– entegre devrelerin topografyalarının yeterli ve etkin korunması;

– açıklanmamış bilginin yeterli ve etkin korunması;

– veri tabanlarının yeterli ve etkin korunması;

Fikrî mülkiyet haklarının edinilmesinin, hakkın verilmesine veya kayıt edilmesine bağlı olduğu durumlarda, Anlaşmaya Taraf Devletler verme veya kayıt işlemlerinin, TRIPS Anlaşmasında, özellikle 62 nci Maddede öngörülenlerle aynı seviyede olmasını sağlayacaklardır.

Anlaşmaya Taraf Devletler, TRIPS Anlaşmasında, özellikle 41-61 Maddelerde öngörülenlere eşit seviyedeki uygulama hükümlerine ulusal kanunlarında yer vereceklerdir.

Anlaşmaya Taraf Devletler, Taraf Devletlerin yetkili makamları arasında, teknik yardım ve işbirliğine ilişkin uygun yöntemler üzerinde mutabakata varacaklardır. Bu amaçla, çalışmalarını ilgili uluslararası teşkilâtlar ile koordine edeceklerdir.