Doğal Afet Bölgelerinde Afetten Kaynaklanan Hukukî Uyuşmazlıkların Çözümüne ve Bazı İşlemlerin Kolaylaştırılmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararname ve Adalet

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 11.9.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-1/397/4451

“Doğal Afet Bölgelerinde Afetten Kaynaklanan Hukukî Uyuşmazlıkların Çözümüne ve Bazı İşlemlerin Kolaylaştırılmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararname” bugünkü Resmî Gazetede yayımlanmış ve Anayasanın 91 inci maddesi uyarınca bir sureti ekli olarak gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

17 Ağustos 1999 günü meydana gelen ve çeşitli illerimizi etkileyen deprem sonucu çok sayıda konut ve işyeri yıkılmış veya ağır derecede hasar görmüş ve birçok kişi hayatını kaybetmiştir.

Doğal afetlere karşı alınacak önlemler ve doğal afetler nedeniyle doğan zararların giderilmesi için yapılacak düzenlemeler konusunda Bakanlar Kuruluna üç ay süre ile Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi veren 4452 sayılı Kanun 29.8.1999 tarih ve 23801 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Yetki Kanununun 3 üncü maddesinin (f) bendinde doğal afet bölgelerinde afetten kaynaklanan hukukî ihtilâfların çözümüne dair işlemlerin hızlandırılması, Kanun Hükmünde Kararname çıkartılmasında uyulacak ilkeler arasında sayılmıştır.

Bu amaçla hazırlanan Kanun Hükmünde Kararnamede, doğal afet bölgelerinde doğal afete maruz kalanların afetten kaynaklanan hukukî uyuşmazlıkların çözümü amacıyla, yapılacak delil tespiti işlemlerinin kolaylaştırılması, avukatların vekâletname verme şartı aranmaksızın yetki belgesi ve kimlik belgesini ibraz etmek suretiyle işlem yapmalarının sağlanması, doğal afete maruz kalanların istemleri halinde, her türlü dava ve işlemlerde adlî müzaheret hükümlerinden yararlanmalarının sağlanması, veraset belgelerinin alınmasında kolaylık getirilmesi öngörülmektedir.

Madde 1. – Doğal afet bölgelerinde afetten kaynaklanan hukukî uyuşmazlıkların çözümü bakımından, afete maruz kalanların delil tespiti işlemlerini kolaylaştırmak üzere, yazılı başvurunun yanında sözlü başvurunun tutanağa geçirilmesi usulü getirilmiştir.

Ayrıca ölüm, gaiplik veya yaralanma gibi nedenlerle delil tespiti yaptıramayacak durumda olanların eş ve üçüncü dereceye kadar kan veya sıhrî hısımlarının da delil tespiti yaptırabilecekleri öngörülmüştür.

Delil tespiti istemleri mahkemece öncelikle incelenip karara bağlanacaktır.

Madde 2. – Afete maruz kalanların, delil tespiti ve veraset belgesi alınmasına ilişkin istemlerinde, kendilerini bir avukatla temsil ettirebilmelerini kolaylaştırmak için avukatların vekâletname verme şartı kaldırılmış, istem sahiplerince verilen yetki belgeleri ile kayıtlı bulundukları baro tarafından düzenlenen kimlik belgesinin ibrazı yeterli kabul edilmiştir.

Madde 3. – Doğal afet bölgelerinde, afete maruz kalanların ekonomik durumlarında genel olarak meydana gelen sarsılma dolayısıyla adlî müzaheret hükümlerinden yararlanmaları konusunda kolaylık getirilmiştir.

Bu çerçeve içinde ayrıca, doğal afete maruz kalanların afetten kaynaklanan hukukî uyuşmazlıkların çözümü için adlî mercilere yapacakları başvurularda dosya ve basılı evrak ücretleri alınmaması hükme bağlanmıştır.

Madde 4. – Doğal afete maruz kalan bölgelerde afet dolayısıyla çok sayıda insanın hayatını kaybetmesi nedeniyle, veraset belgesi alınması konusunda resmî kayıtların esas alınması, resmî kayıt bulunmaması halinde tanık ve diğer muteber delillerin ikame edilmesi öngörülmüştür.

Madde 5. – Yürürlük maddesidir.

Madde 6. – Yürütme maddesidir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Adalet Komisyonu 18.2.2000

Esas No. : 1/528

Karar No. : 20

Doğal Afet Bölgelerinde Afetten Kaynaklanan Hukukî Uyuşmazlıkların Çözümüne ve Bazı İşlemlerin Kolaylaştırılmasına İlişkin Kanun Hükmünde Kararname, Adalet Bakanı Sayın Prof. Dr. Hikmet Sami Türk’ün ve Adalet Bakanlığı temsilcilerinin de katılmalarıyla Komisyonumuzca incelenip görüşülmüş, gerekçesi uygun görülerek maddelerine geçilmesi kabul edilmiştir.

Kararnamenin başlığı, kanun tekniğine uygun olarak düzenlenerek, 2, 5 ve 6 ncı maddelerinde yer alan “Bu Kanun Hükmünde Kararname” ibareleri, Kararnamenin yasalaşacak olması nedeniyle “Bu Kanun” şeklinde değiştirilerek, diğer maddeleri Bakanlar Kurulundan gelen şekli ile aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Emin Karaa	Turhan Tayan
	Kütahya	Bursa
	Sözcü	Kâtip
	Mehmet Nacar	Mustafa İlimen
	Kilis	Edirne
	Üye	Üye
	Adnan Fatin Özdemir	Dengir Mir Mehmet Fırat
	Adana	Adıyaman
	(Toplantıya katılmadı)	(Toplantıya katılmadı)
	Üye	Üye
	Ramazan Toprak	Ali Arabacı
	Aksaray	Bursa
	(Toplantıya katılmadı)
	Üye	Üye
	Yasin Hatiboğlu	Beyhan Aslan
	Çorum	Denizli
	(Toplantıya katılmadı)
	Üye	Üye
	Mehmet Sadri Yıldırım	Süleyman Turan Çirkin
	Eskişehir	Hatay
	(Toplantıya katılmadı)	(Toplantıya katılmadı)
	Üye	Üye
	İsmail Aydınlı	Mehmet Gül
	İstanbul	İstanbul
		(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye
	A. Nazlı Ilıcak	Nazire Karakuş
	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye
	Edip Özbaş	Sevgi Esen
	Kahramanmaraş	Kayseri
		(Toplantıya katılmadı)
	Üye	Üye
	Cemal Özbilen	İsmail Çevik
	Kırklareli	Nevşehir
	Üye	Üye
	Yekta Açıkgöz	Erdoğan Sezgin
	Samsun	Samsun
		(Toplantıya katılmadı)
	Üye	Üye
	YaşarTopçu	Yahya Akman
	Sinop	Şanlıurfa
	Üye
	Kamer Genç
	Tunceli
	(Toplantıya katılmadı)

DOĞAL AFET BÖLGELERİNDE AFETTEN KAYNAKLANAN HUKUKÎ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNE VE BAZI İŞLEMLERİN KOLAYLAŞTIRILMASINA İLİŞKİN

Doğal afet bölgelerinde afetten kaynaklanan hukukî uyuşmazlıkların çözümüne ve bazı işlemlerin kolaylaştırılmasına ilişkin düzenlemeler yapılması; 27.8.1999 tarihli ve 4452 sayılı Yetki Kanununun verdiği yetkiye dayanılarak, Bakanlar Kurulunca 7.9.1999 tarihinde kararlaştırılmıştır.

MADDE 1. – Doğal afet bölgelerinde afete maruz kalanların, afetten kaynaklanan hukukî uyuşmazlıkların çözümü amacıyla delillerin tespitine ilişkin istemleri, ispat olunacak olay ile tanıklar ve bilirkişiye sorulacak sorulara ilişkin konuları belirten ve üç nüshadan oluşan bir dilekçenin verilmesi veya mahkeme kalemine yapılacak sözlü başvurunun tutanağa geçirilmesi suretiyle yapılır.

Ölüm, gaiplik veya yaralanma gibi nedenlerle delil tespiti yaptıramayacak durumda olanların eşleri ile üçüncü dereceye kadar kan veya sıhrî hısımları da delil tespiti isteminde bulunabilirler.

Delil tespitine ilişkin başvurular, mahkemece öncelikle incelenir ve karara bağlanır.

MADDE 2. – Doğal afet bölgelerinde avukatlar, vekâletname verme şartı aranmaksızın, istem sahiplerince verilen yetki belgesi ile kayıtlı bulundukları baro tarafından düzenlenen kimlik belgesini ibraz etmek suretiyle bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 ve 4 üncü maddelerinde öngörülen işlemleri yapabilirler.

MADDE 3. – Doğal afete maruz kalanların istemleri halinde, afetten kaynaklanan hukukî uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin her türlü dava ve işlemlerde adlî müzaheret hükümleri uygulanır.

Ancak, doğal afete maruz kaldığını beyan edenler bakımından 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 465 ve 468 inci maddelerindeki delil gösterme ve şahadetname verme şartları aranmaz.

DOĞAL AFET BÖLGELERİNDE AFETTEN KAYNAKLANAN HUKUKÎ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNE VE BAZI İŞLEMLERİN KOLAYLAŞTIRILMASINA İLİŞKİN KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN KABULÜ HAKKINDA KANUN TASARISI
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

MADDE 1. – Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

MADDE 2. – Doğal afet bölgelerinde avukatlar, vekâletname verme şartı aranmaksızın, istem sahiplerince verilen yetki belgesi ile kayıtlı bulundukları baro tarafından düzenlenen kimlik belgesini ibraz etmek suretiyle bu Kanunun 1 ve 4 üncü maddelerinde öngörülen işlemleri yapabilirler.

MADDE 3. – Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

(Hükümetin Teklif Ettiği Metin)

Doğal afete maruz kalanlardan, afet tarihinden itibaren altı ay müddetle 3454 sayılı Adalet Teşkilâtını Güçlendirme Fonu Kurulmasına Dair Kanunun 3 üncü maddesinin (e) bendinde belirtilen ücretler alınmaz.

MADDE 4. – Doğal afete maruz kalanları ilgilendiren veraset belgelerinin alınmasında öncelikle resmî kayıtlar esas alınır. Resmî kayıt bulunmaması halinde diğer muteber deliller ikame edilir.

MADDE 5. – Bu Kanun Hükmünde Kararname yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 6. – Bu Kanun Hükmünde Kararname hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

MADDE 4. – Kanun Hükmünde Kararnamenin 4 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
 
 

MADDE 5. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 6. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
 

	Süleyman Demirel
	Cumhurbaşkanı
	Bülent Ecevit
	Başbakan
	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	En. ve Tab. Kay. Bak. ve Başb. Yrd.
	D. Bahçeli	H. H. Özkan	M. C. Ersümer
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	R. Önal	Prof. Dr. T. Toskay	M. Keçeciler
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	Prof. Dr. Ş. S. Gürel	S. Somuncuoğlu	Y. Yalova
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	M. Yılmaz	Prof. Dr. R. Mirzaoğlu	R. K. Yücelen
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	H. Gemici	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	E. S. Gaydalı
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	F. Ünlü	Prof. Dr. A. Çay	M. A. İrtemçelik
	Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
	Prof. Dr. H. S. Türk	S. Çakmakoğlu	S. Tantan
	Dışişleri Bakanı	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı
	İ. Cem	S. Oral	M. Bostancıoğlu
	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı
	K. Aydın	Doç. Dr. O. Durmuş	Prof. Dr. E. Öksüz
	Tarım ve Köyişleri Bakanı V.	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı
	A. K. Tanrıkulu	Y. Okuyan	A. K. Tanrıkulu
	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı	Orman Bakanı
	M. İ. Talay	E. Mumcu	Prof. Dr. N. Çağan
		Çevre Bakanı
		F. Aytekin