T.B.M.M. (S. Sayısı : 194)
Millî Müdafaa Mükellefiyeti Kanununun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Millî
Savunma Komisyonu Raporu (1/537)
T.C.
Başbakanlık
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü 15.9.1999
Sayı : B.02.0.KKG.0.11/101-1279/4494
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 3.8.1999 tarihinde kararlaştırılan “Millî Müdafaa Mükellefiyeti Kanununun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Bülent Ecevit
Başbakan
GENEL GEREKÇE
Türk Silâhlı Kuvvetlerinin seferberlik ve savaş hali ihtiyaçları, 7.6.1939 tarihli ve 3634 sayılı Millî Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu ve 4.11.1983 tarihli ve 2941 sayılı Seferberlik ve Savaş Hali Kanununa göre barışta planlanmakta, ancak bu kanunlar uyarınca planlar seferberlik ilanında icra edilmektedir.
Komşu ülkelerle aramızda mevcut olan sorunların her an gündeme gelebileceği ve savaşı gerektirebilecek durumların süratle gelişebileceği gözönüne alındığında, Türk Silâhlı Kuvvetlerinin ihtiyaçlarının zamanında ve süratle karşılanması büyük önem arz etmektedir. Günümüzde krizlerin hazırlık zamanına bağlı kalmaksızın çok kısa bir zamanda tırmandığı dikkate alındığı kısa süre içinde noksansız olarak harbe hazır olunmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Türk Silâhlı Kuvvetlerinin en üst düzeyde harbe hazır olabilmesi ve buna yönelik hazırlıklarını sürdürebilmesi için barış döneminde meydana gelen gerginlik ve kriz esnasında bölgedeki özel kurum ve kuruluşların imkânlarından yararlanılması gerektiğine inanılmaktadır.
Diğer taraftan; günümüzde ülkeler arası ilişkilerde problemler savaş öncesi gerginlik ve kriz dönemlerinde herhangi bir çatışmaya gidilmeden görüşmelerle çözülebilmekte, gerekli manevraları çok kısa bir zamanda gerçekleştirebilen taraf sonucu lehine çözümleyebilmektedir. Bu da o ülkeye durum üstünlüğü ve caydırıcılık gücü kazandırmaktadır.
Tasarı ile; özel kişi, kurum ve kuruluş imkânlarının tamamından, gerginlik ve kriz dönemlerinde de faydalanmayı sağlayacak bir düzenleme getirilmekte ve bu suretle durum üstünlüğü ve caydırıcılığın sağlanması amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. – Madde ile, seferberlik ve savaş hali yanında, seferberlik ve savaş halinin henüz ilan edilmemiş olduğu ancak savaşı gerektirebilecek bir durumun meydana geldiği gerginlik ve kriz dönemlerinde de Türk Silâhlı Kuvvetlerinin ihtiyaç duyacağı özel kurum ve kuruluş imkânlarının tamamından yararlanılmasına imkân verecek bir düzenleme getirilmekte ve bu suretle durum üstünlüğü ve caydırıcılığın sağlanması amaçlanmaktadır.
Madde 2. – Madde ile, mevcut düzenlemede seferberlikten gayri hallerde bu Kanunun 6 ncı maddesinin ilk beş fıkrasında yazılı olanlara millî müdafaa mükellefiyeti konulabileceği öngörülmekte iken, yapılan değişiklikle, söz konusu maddedeki tüm fıkralarda yazılı olanlara da millî müdafaa mükellefiyeti konulabilmesine imkân sağlanmaktadır.
Madde 3. – Yürürlük maddesidir.
Madde 4. – Yürütme maddesidir.
Millî Savunma Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi Millî Savunma Komisyonu 27.10.1999 Esas No. : 1/537 Karar No. : 28
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanarak, Başbakanlıkça 15.9.1999 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlığınızca 1.10.1999 tarihinde Esas Komisyon olarak Komisyonumuza havale edilen 1/537 esas numaralı “Millî Müdafaa Mükellefiyeti Kanununun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” Komisyonumuzun 21.10.1999 tarihinde yaptığı 9 uncu Birleşiminde, Hükümeti temsilen Millî Savunma ve Maliye Bakanlığı temsilcilerinin de katılmalarıyla incelenip görüşülmüştür.
Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;
Türk Silâhlı Kuvvetlerinin seferberlik ve savaş hali ihtiyaçlarının 7.6.1939 tarihli ve 3634 sayılı Millî Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu ile 4.11.1983 tarihli ve 2941 sayılı Seferberlik ve Savaş Halî Kanununa göre planlandığı,
Ancak, komşu ülkelerle aramızda mevcut bazı sorunların he an gündeme gelebileceği ve savaşı gerektirebilecek durumların süratle gelişebileceği gözönüne alındığında Türk Silâhlı Kuvvetlerinin ihtiyaçlarının zamanında ve süratle karşılanmasının daha da önem kazandığı,
Günümüzde ülkeler arası problemlerin, gerginlik ve kriz dönemlerinde görüşmelerle çözülebilmesinde gerekli manevraları çok kısa bir zamanda tamamlayan ülkelerin daha avantajlı bir konumda oldukları,
Tasarının da yukarıdaki gerekçelerle, özel kişi, kurum ve kuruluşların imkânlarından yararlanmayı sağlayacak şekilde düzenlendiği,
Görülmektedir.
Komisyonumuzda yapılan görüşmelerde;
– Bu dönem benzer bir düzenlemenin 2941 sayılı Seferberlik ve Savaş Hali Kanununda da gerçekleştirilerek kamu kurum ve kuruluşlarının imkânlarından Türk Silâhlı Kuvvetlerinin faydalanması olanağı getirildiği,
– Tasarı ile Türk Silâhlı Kuvvetleri için, aynı olanağın ve mutlaka bir bedel ödenmesi suretiyle özel kişi ve kuruluşların imkânlarından yararlanabilmesine yönelik bir düzenleme getirildiği,
– Çağımızda seferberlik ilan etmenin uluslararası kamuoyunda çok daha değişik anlaşılmaya başlandığı, bu nedenle bu tür düzenlemelere gerek duyulduğu,
– Tasarı gerekçesinde de belirtildiği gibi kriz ve gerginlik dönemlerinin sadece dış tehdit ile sınırlı olduğu,
– Verilecek bu yetkinin son derece zorunlu hallerde ve kamu kuruluşlarının imkânlarının yeterli olmadığı dönemlerde kullanılacağı,
– Bedel ödenmesi konusunda, her yıl, her il ve ilçede kurulan Millî Müdafaa Komisyonlarının hazırladığı ihtiyaç listeleri esas alınarak yıllık bütçe kanunlarına bağlı cetvellerdeki rakamların esas alınacağı,
– Seferberliğin Anayasanın 122 nci maddesinde tanımlandığı ve sağlık, ekonomi ve eğitim seferberliği gibi konuların bu kapsama girmediği,
İfade edilmiştir.
Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmiştir.
Tasarının 1 inci ve 2 nci maddeleri ile yürürlük ve yürütmeye ilişkin 3 üncü ve 4 üncü maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak
üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
| Başkan | Kâtip | ||
| Sadık Kırbaş | M. Kemal Tuğmaner | ||
| Çanakkale | Mardin | ||
| Üye | Üye | ||
| M. Metanet Çulhaoğlu | Gönül Saray Alphan | ||
| Adana | Amasya | ||
| Üye | Üye | ||
| Oğuz Aygün | Rıza Ulucak | ||
| Ankara | Ankara | ||
| Üye | Üye | ||
| Hüseyin Arabacı | Vahit Kayrıcı | ||
| Bilecik | Çorum | ||
| Üye | Üye | ||
| Fahrettin Kukaracı | Mukadder Başeğmez | ||
| Erzurum | İstanbul | ||
| Üye | Üye | ||
| Hüseyin Arı | Namık Hakan Durhan | ||
| Konya | Malatya | ||
| Üye | Üye | ||
| Mustafa Enöz | Hasan Gülay | ||
| Manisa | Manisa | ||
| Üye | Üye | ||
| Ekrem Pakdemirli | Şükrü Yürür | ||
| Manisa | Ordu | ||
| Üye | |||
| Ahmet Demircan | |||
| Samsun |
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
MİLLÎ MÜDAFAA MÜKELLEFİYETİ KANUNUNUN BAZI MADDELERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
KANUN TASARISI
MADDE 1. – 7.6.1939 tarihli ve 3634 sayılı Millî Müdafaa Mükellefiyeti Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Seferberlik ve savaş hali ile bu hallerin henüz ilan edilmemiş olduğu ancak savaşı gerektirebilecek bir durumun meydana geldiği gerginlik ve kriz dönemlerinde yapılacak seferberlik hazırlıkları ile kıtaların toplanması esnasında, alelade vasıtalarla temin edilemeyen bütün askerî ihtiyaçları veya hizmetleri bu Kanun hükümleri dairesinde vermeye veya yapmaya her şahıs borçludur.”
MADDE 2. – 3634 sayılı Kanunun 6 ncı maddesindeki “Seferberlikten gayri hallerde bu maddenin yalnız ilk beş fıkrasında yazılı olanlara Millî Müdafaa mükellefiyeti konulabilir.” cümlesi “Seferberlikten gayri hallerde yukarıdaki fıkralarda yazılı olanlara Millî Müdafaa mükellefiyeti konulabilir.” şeklinde değiştirilmiştir.
MİLLÎ SAVUNMA KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
MİLLÎ MÜDAFAA MÜKELLEFİYETİ KANUNUNUN BAZI MADDELERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
KANUN TASARISI
MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
(Hükümetin Teklif Ettiği Metin)
MADDE 3. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 4. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
(Millî Savunma Komisyonunun
Kabul Ettiği Metin)
MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 4. – Tasarının 4 üncü maddesi
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
| Bülent Ecevit | |||
| Başbakan | |||
| Devlet Bak. ve Başb. Yrd. | Devlet Bak. ve Başb. Yrd. | En. ve Tab. Kay. Bak. ve Başb. Yrd. | |
| D. Bahçeli | H. H. Özkan | M. C. Ersümer | |
| Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
| R. Önal | Prof. Dr. T. Toskay | M. Keçeciler | |
| Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
| Prof. Dr. Ş. S. Gürel | S. Somuncuoğlu | Y. Yalova | |
| Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
| M. Yılmaz | Prof. Dr. R. Mirzaoğlu | R. K. Yücelen | |
| Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
| H. Gemici | Prof. Dr. Ş. Üşenmez | E. S. Gaydalı | |
| Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | Devlet Bakanı | |
| F. Ünlü | Prof. Dr. A. Çay | M. A. İrtemçelik | |
| Adalet Bakanı | Millî Savunma Bakanı | İçişleri Bakanı | |
| Prof. Dr. H. S. Türk | S. Çakmakoğlu | S. Tantan | |
| Dışişleri Bakanı | Maliye Bakanı | Millî Eğitim Bakanı | |
| İ. Cem | S. Oral | M. Bostancıoğlu | |
| Bayındırlık ve İskân Bak. | Sağlık Bakanı | Ulaştırma Bakanı | |
| K. Aydın | Doç. Dr. O. Durmuş | Prof. Dr. E. Öksüz | |
| Tarım ve Köyişleri Bak. | Çalışma ve Sos. Güv. Bak. | Sanayi ve Ticaret Bak. | |
| Prof. Dr. H. Y. Gökalp | Y. Okuyan | A. K. Tanrıkulu | |
| Kültür Bakanı | Turizm Bakanı | Orman Bakanı | |
| M. İ. Talay | E. Mumcu | Prof. Dr. N. Çağan | |
| Çevre Bakanı | |||
| F. Aytekin |
SIRA SAYISI 194’ÜN SONU