Dönem : 21 Yasama Yılı
: 2
T.B.M.M. (S. Sayısı : 531)
Uydular
Aracılığı ile Mobil Haberleşme Uluslararası Teşkilâtı Sözleşmesi ve İşletme
Anlaşmasında Yapılan Değişikliklerin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair
Kanun
Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/684)
T.C.
Başbakanlık
Kanunlar
ve Kararlar 16.5.2000
Genel Müdürlüğü
Sayı
: B.02.0.KKG.0.10/101-96/2368
TÜRKİYE
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve
Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 1.5.2000 tarihinde kararlaştırılan
“Uydular Aracılığı ile Mobil Haberleşme Uluslararası Teşkilâtı Sözleşmesi ve
İşletme Anlaşmasında Yapılan Değişikliklerin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna
Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Komisyonlarda ve GenelKurulda öncelikle
görüşülmesini arz ederim.
Bülent Ecevit
Başbakan
GEREKÇE
Ülkemiz, Uydular Aracılığı ile Mobil Haberleşme
Uluslararası Teşkilâtına (Inmarsat) üye olmak üzere 1978 yılında başvuruda
bulunmuş ve Inmarsat Sözleşmesi Hükümetimiz adına, İşletme Anlaşması ise Türk
Telekomünikasyon A.Ş. adına imzalanmıştır. Söz konusu anlaşmaların 12 Nisan
1989 tarihinde TBMM’nce onaylanmasını müteakip, onay belgesinin anlaşmaların
orijinal metinlerini muhafaza eden Uluslararası Denizcilik Teşkilâtı (IMO)
Genel Sekreterliğine teslim edildiği 16 Kasım 1989 tarihi itibariyle ülkemiz
Inmarsat’ın üyesi olmuştur. Bu suretle Hükümetimiz Inmarsat’a karşı “Taraf”,
Türk Telekomünikasyon A.Ş. ise “İmzacı” olmuşlardır.
İşletme Anlaşması uyarınca, İmzacı sıfatı ile Türk
Telekom, üye olma dahil, Inmarsat uydu sistemi ile ilgili her türlü yatırım ve
harcamalardan hissesi oranında sorumlu olup Inmarsat uzay kesiminin
kullanılması ile ilgili konularda Türkiye’de tek yetkili ve sorumlu kuruluştur.
1988 yılından bu yana Imarsat uydu sisteminde Atlantik Okyanusu (doğu) ve Hint
Okyanusu bölgelerindeki Inmarsat uyduları ile çalışan 2 adet yer istasyonumuz
hizmet vermektedir. Inmarsat-A (telefon, teleks, faks) ve Inmarsat-C (teleks)
servisi olarak adlandırılan servisler gerek mobil uydu terminalleri arasında
gerekse mobil terminallerin karşılıklı olarak yurtiçi ve milletlerarası
haberleşmesini sağlamak maksadıyla kullanılmaktadır.
Deniz taşıtları ile karşılıklı telefon, telgraf, teleks
ve faks haberleşmesinin telsiz haberleşmesine nazaran çok daha kaliteli,
güvenilir, kolay, basit ve otomatik hale getirilmesini amaçlayan Inmarsat, kısa
sürede Atlantik, Hint ve Pasifik Okyanusu bölgelerine yerleştirdiği uydularla
bu amacını gerçekleştirmiş, daha sonra karada kullanılan uydu mobil
terminallerini hizmete koyarak haberleşme imkânı bulunmayan veya kısıtlı olan
her yerde kolay taşınabilir, kolay tesis edilebilir ve kolayca ve baist şekilde
kullanılabilir bir mobil uydu sistemi geliştirilerek, tüm kullanıcılara çok
çeşitli haberleşme hizmeti verilmesini sağlamıştır. Daha sonra bu hizmetlere
ilâve olarak hava taşıtlarında kullanılan terminalleri hizmete koyarak uçak
yolcularına haberleşme imkânı tanınmış ve hava seyrüsefer trafiğine olumlu
katkılarda bulunulmuştur.
Inmarsat bugün oluşturduğu global uydu sistemi ile
Teşkilâta üye olsun veya olmasın tüm ülkelerin mobil haberleşmesi
ihtiyaçlarının karşılanmasında dünya lideri bir kuruluş haline gelmiştir.
Inmarsat’ın teşkilât yapısı hükümetlerarası bir statüde
oluşturulmuştur. Teşkilâtın en yüksek karar organı hükümet temsilcilerinden
oluşan ve olağan toplantıları 2 yılda bir yapılan, oylama yapıldığı takdirde
her ülkeye bir oy hakkı tanınan Inmarsat Taraflar Kuruludur. Teşkilâtın teknik,
işletme, malî ve idarî konularında en önemli icra organı ise; 18 temsilcisi en
yüksek yatırım hissesine sahip ülke veya ülke grup temsilcilerinden, diğer 4
temsilcisi ise Taraflar Kurulunca 2 yıllık bir süre için seçilen coğrafî bölge
temsilcilerinden olmak üzere, 22 temsilciden oluşan Inmarsat Konseyidir.
Konseye ihtisas konularında yardımcı olmak üzere, Finans Komitesi ile Teknik ve
İşletme Komitesi isminde 2 Komite
bulunmaktadır. Ayrıca teşkilâtın günlük işlerini yürütmek ve Konsey
kararlarını yerine getirmek üzere bir Genel Müdür yönetiminde Inmarsat Genel
Müdürlüğü oluşturulmuştur.
Inmarsat’ın yanısıra üyesi bulunduğumuz Uydular Aracılığı ile Haberleşme Uluslararası
Teşkilâtı (INTELSAT) ve Uydular Aracılığı ile Haberleşme Avrupa Teşkilâtı
(EUTELSAT) gibi diğer uydu kuruluşlarının kurulduğu yıllarda, hemen hemen her
ülkede posta ve telekomünikasyon hizmetleri tek bir kuruluş tarafından
yürütülmekte ve bu alanda tekel olarak faaliyet göstermekte iken zaman
içerisinde köklü değişiklikler yapılarak birçok ülkede böyle bir tekel ortadan
kaldırılmış, telekomünikasyon hizmeti devlet kuruluşlarının yanısıra
birbirleriyle rekabet halinde olan özel şirketler aracılığı ile verilmeye
başlanmıştır. Son yıllarda büyük bir gelişme gösteren liberalleşme, özelleşme,
serbest pazar ekonomisi ve rekabet, hükümetlerarası bir statüde faaliyet
gösteren uydu kuruluşlarının geleceklerini tehdit etmeye başlamış ve
uluslararası uydu kuruluşları, günümüzde ve gelecekteki faaliyetlerin mevcut
mevzuat uyarınca yürütülemeyeceğini anlayarak yeni bir yapılanma ve mevzuat
arayışına girmişlerdir.
Inmarsat bu konudaki çalışmalarını tamamlamış ve yeni
yapılanma ile ilgili olarak Inmarsat Sözleşmesi ve İşletme Anlaşmasında yapılan değişiklikler 20-24 Nisan 1998
tarihlerinde Londra’da yapılan Inmarsat Taraflar Kurulu toplantısında kabul
edilmiştir. Söz konusu değişikliklerin, 23-25 Eylül 1998 tarihlerinde Rodos’ta
yapılan Olağanüstü Taraflar Kurulu toplantısında geçici olarak uygulamaya
konulması kararlaştırılmıştır.
Inmarsat’ın yeniden yapılanmasında yine hükümet temsilcilerinden
oluşan hükümetlerarası bir organ yer almakla beraber artık teşkilâtın en yüksek
karar organı olma durumundan çıkarılmış ve hükümetlerin sorumluluğu altında
bulunan Küresel Deniz Tehlike ve Emniyet Sistemi, kamu mobil haberleşme
servisleri, ihtiyaç duyulan her yere mobil hizmet götürülmesi ve adil rekabet
sağlanması gibi temel prensiplerin korunmasında gözetim ve denetim hakkı
bulunan bir organ haline getirilmiştir. Bunun sonucunda Inmarsat Sözleşmesinin
birçok maddesi iptal edilerek, Inmarsat uydu sistemi ticarî işletmecilik
faaliyetlerinin İngiltere’de, İngiliz kanunlarına göre faaliyet gösterecek bir
şirket aracılığı ile yürütülmesi ve Inmarsat’ın tüm varlığının bu şirkete
aktarılması kabul edilmiştir. Şirketin ilk ortakları ise İmzacılar olacak ve
her İmzacıya sahip olduğu yatırım hissesine eşdeğer şirket hissesi
verilecektir. Yeni yapılanma hiçbir ülkeye veya İmzacısına malî yönden herhangi
bir ek sorumluluk veya yük getirmemektedir.
Inmarsat Anlaşmalarında daha önce yapılan
değişikliklerin üye ülkelerce onaylanıp yürürlüğe girmesinde gözlenen gecikme
nedeniyle ve en kısa süre içerisinde yeni yapılanmanın tamamlanabilmesi
maksadıyla; değişiklik yapılan Inmarsat Sözleşmesi, üye ülkelerin üçte-ikisi
tarafından onaylanıncaya kadar, 15 Nisan 1999 tarihinden başlamak üzere geçici
olarak yürürlüğe konulmuştur. Bunun sonucu olarak Inmarsat İşletme Anlaşması bu
tarih itibariyle feshedilmiş ve yeni şirketin kuruluş çalışmalarına
başlanılmıştır. Buna göre Türk Telekom’un İmzacı statüsü diğer bütün İmzacılarla
birlikte sona ermiştir. Yeni uygulama sonucu Inmarsat Konseyi ve Konseye bağlı
faaliyet gösteren Finans Komitesi ile Teknik ve İşletme Danışma Komitesi
faaliyetleri de durdurulmuş ve ticarî bir şirketin yönetiminde yer alacak
yönetim uygulamalarına geçilmiştir. Uluslararası anlaşmaların geçici olarak
uygulamaya konulması iç hukukumuz gereği ülkemizde kabul edilmediğinden,
ülkemizin Inmarsat’a üyeliği, söz konusu değişikliklerin TBMM tarafından
onaylanmasına kadar geçecek süre içerisinde askıda kalacaktır.
Değişikliklerin yürürlüğe girmesi için 56 ülkenin onayı
gerekmektedir.
223 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereği çıkarılan 9
Nisan tarih ve 99/12762 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı neticesinde, Londra’da
bir hukukî şirkette muhafaza edilmekte olan 26 182 hisseye ait belge Türk
Telekom’a teslim edilmiştir. Muhtemelen 2 yıl sonra şirket hisselerinin borsaya
girerek dış yatırımcılara açılması ve böylece yeni yatırımlar için daha kolay
finansman sağlanması planlanmıştır.
Ülkemizin geçici uygulama sonucu askıya alınacak olan
üyeliğinin en kısa süre içinde yeniden kazanılması ve Inmarsat Sözleşmesi ile
tanınan haklarına biran önce kavuşturulması maksadıyla; ülkemiz için hiçbir
yeni malî külfet ve sorumluluk getirmeyen yeni yapılanmaya ilişkin değişikliklerin
mümkün olabilecek en kısa süre içinde TBMM tarafından onaylanması ülkemiz
menfaatleri ve prestiji bakımından gerekli görülmektedir.
Dışişleri
Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Dışişleri Komisyonu
Esas No. : 1/684 6.7.2000
Karar No. : 171
TÜRKİYE
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Uydular Aracılığı ile Mobil Haberleşme Uluslararası Teşkilâtı Sözleşmesi
ve İşletme Anlaşmasında Yapılan Değişikliklerin Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 21 Haziran 2000 tarihli 39 uncu
birleşiminde Dışişleri Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı temsilcileri ile Türk
Telekom yetkililerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.
Ülkemizin taraf olduğu, mobil uydu sistemini geliştirerek haberleşme
hizmeti verilmesini sağlayan Inmarsat Teşkilâtı Sözleşmesi ile İşletme
Anlaşmasında yeniden yapılanmaya ilişkin değişiklikler öngören Tasarının
onaylanması Komisyonumuzca uygun görülmüş ve Tasarı kabul edilmiştir.
Raporumuz Genel Kurulun onayına
sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
|
|
B. Suat Çağlayan |
Mehmet Kaya |
|
|
İzmir |
Kahramanmaraş |
|
|
Üye |
Üye |
|
|
Müjdat Kayayerli |
Nesrin Ünal |
|
|
Afyon |
Antalya |
|
|
Üye |
Üye |
|
|
Teoman Özalp |
Hasan Erçelebi |
|
|
Bursa |
Denizli |
|
|
Üye |
Üye |
|
|
Mahmut Erdir |
Mustafa Yaman |
|
|
Eskişehir |
Giresun |
|
|
Üye |
Üye |
|
|
Azmi Ateş |
İrfan Gündüz |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
|
|
Hüseyin Kansu |
Osman Yumakoğulları |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
|
|
Rahmi Sezgin |
Basri Coşkun |
|
|
İzmir |
Malatya |
|
|
Üye |
Üye |
|
|
M. Necati Çetinkaya |
Birol Büyüköztürk |
|
|
Manisa |
Osmaniye |
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
UYDULAR ARACILIĞI İLE MOBİL HABERLEŞME ULUSLARARASI
TEŞKİLÂTI SÖZLEŞMESİ VE İŞLETME ANLAŞMASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN
ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. – Uydular Aracılığı ile Mobil Haberleşme
Uluslararası Teşkilâtı (INMARSAT) Sözleşmesi ve İşletme Anlaşmasında yapılan
değişikliklerin onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu
yürütür.
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL
ETTİĞİ METİN
UYDULAR ARACILIĞI İLE MOBİL HABERLEŞME ULUSLARARASI
TEŞKİLÂTI SÖZLEŞMESİ VE İŞLETME ANLAŞMASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN
ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca
aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen
kabul edilmiştir.
MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca
aynen kabul edilmiştir.
|
|
Bülent
Ecevit |
|
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
|
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd |
En. ve Tab. Kay.
Bak. ve Başb. Yrd. V. |
|
|
|
D.
Bahçeli |
H.
H. Özkan |
R.
K. Yücelen |
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
|
R.
Önal |
Prof.
Dr. T. Toskay |
M.
Keçeciler |
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
|
Prof.
Dr. Ş. S. Gürel |
S.
Somuncuoğlu |
Y.
Yalova |
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
|
M.
Yılmaz |
Prof.
Dr. R. Mirzaoğlu |
R.
K. Yücelen |
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
|
H.
Gemici |
Prof.
Dr. Ş. Üşenmez |
E.
S. Gaydalı |
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
|
F.
Ünlü |
Prof.
Dr. A. Çay |
M.
A. İrtemçelik |
|
|
|
Adalet Bakanı V. |
Millî Savunma Bakanı |
İçişleri Bakanı |
|
|
|
H. H. Özkan |
S.
Çakmakoğlu |
S.
Tantan |
|
|
|
Dışişleri Bakanı V. |
Maliye Bakanı |
Millî Eğitim Bakanı |
|
|
|
Prof.
Dr. Ş. S. Gürel |
S.
Oral |
M.
Bostancıoğl |
|
|
|
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
Ulaştırma Bakanı |
|
|
|
K.
Aydın |
Doç.
Dr. O. Durmuş |
Prof.
Dr. E. Öksüz |
|
|
|
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı |
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
|
|
|
Prof.
Dr. H. Y. Gökalp |
Y.
Okuyan |
A.
K. Tanrıkulu |
|
|
|
Kültür Bakanı |
Turizm Bakanı |
Orman Bakanı |
|
|
|
M.
İ. Talay |
E.
Mumcu |
Prof.
Dr. N. Çağan |
|
|
|
|
Çevre Bakanı |
|
|
|
|
|
F.
Aytekin |
|
|
UYDULAR
ARACILIĞI İLE MOBİL HABERLEŞME ULUSLARARASI TEŞKİLÂTI SÖZLEŞMESİNDE YAPILAN
DEĞİŞİKLİKLER
Sözleşmenin başlığında yer alan “(Inmarsat)” kısaltması
metinden çıkarılmıştır.
Giriş bölümünün üçüncü ve dördüncü paragrafları
metinden çıkarılmıştır.
Giriş bölümünün beşinci paragrafı üçüncü paragraf
olarak aşağıdaki metinle değiştirilmiştir :
Radyo frekans spektrumunun ve uydu yörünge
olanaklarının en etkin ve hakça kullanımına uygun olan ve bütün ulusların
telekomünikasyon kullanıcıları yararı için mevcut en gelişmiş uygun uzay
teknolojisinin kullanımıyla en etkin ve en ekonomik teçhizatı sağlamaya KARARLI
OLARAK,
Giriş bölümünün altıncı ve yedinci paragrafları
metinden çıkarılmıştır.
Aşağıdaki yeni metinler dördüncü, beşinci, altıncı,
yedinci, sekizinci ve dokuzuncu paragraflar olarak giriş bölümüne ilave
edilmiştir.
Uydular Aracılığı ile Mobil Haberleşme Uluslararası
Teşkilâtının, asıl amacı uyarınca, zaman zaman değişikliğe uğrayan 1974 Denizde
Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi ile Küresel Deniz Tehlike ve Emniyet
Sistemi (GMDSS) için gerekli olan radyokomünikasyon hizmetlerinin karşılanması
amacıyla zaman zaman değişikliğe uğrayan Uluslararası Telekomünikasyon Birliği
Ana Anlaşması ve Sözleşmesinde belirtilen Radyo Regülasyondaki tehlike ve
emniyet haberleşme imkânları da dahil olmak üzere, küresle bir mobil uydu
haberleşme sistemi kurduğu GÖZÖNÜNE ALINARAK,
Teşkilâtın, hava trafik yönetimi ve hava taşıtları
işletme kontrolu (hava seyrüsefer emniyet hizmetleri) dahil olmak üzere; hava
seyrüsefer ve kara mobil uydu haberleşmesi temin etmek suretiyle, asıl amacını
daha da ileriye götürdüğü ve ayrıca radyo ile yer tespiti hizmetleri de temin
ettiğini ANIMSAYARAK,
Ticarî olarak hayatta kalabilmek ve böylece temel bir
prensip olarak Küresel Deniz Tehlike ve Emniyet Sistemi (GMDSS) için deniz uydu
tehlike ve emniyet haberleşme hizmetlerinin devamının sağlanabilmesi
maksadıyla; mobil uydu hizmetlerinin sağlanmasında artan rekabetin Inmarsat
uydu sisteminin 1 inci Maddede tanımlanan bir Şirket aracılığı ile
işletilmesini gerekli hale getirdiği KABUL EDİLEREK,
Şirketin, milliyete dayalı ayırım yapılmaması,
münhasıran barışçı amaçlarla hareket edilmesi, mobil uydu haberleşmesine
ihtiyaç duyulan her yerde hizmet verilmesinin araştırılması ve adil rekabet
gibi diğer temel prensipleri yerine getirmesi NİYETİYLE,
Şirketin, kabul görmüş ticarî prensipler dikkate
alınmak suretiyle, sağlam ekonomik ve malî bir temel üzerinde faaliyet
göstereceğine ÖNEM VEREREK,
Şirketin, Küresel Deniz Tehlike ve Emniyet Sistemi
(GMDSS) hizmetlerinin sağlanmasına ilişkin yükümlülüklerini tümüyle yerine
getirmesi ve diğer bazı temel prensiplere uymasını temin amacıyla Şirket
üzerinde hükümetlerarası bir gözetime ihtiyaç olduğunu TASDİK EDEREK,
Madde 1. – Tanımlar aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
Madde 1
Tanımlar
Bu Sözleşmede geçen :
(a) “Teşkilât”, 2 nci Madde uyarınca kurulmuş olan
hükümetlerarası teşkilâtı ifade eder.
(b) “Şirket”, Inmarsat uydu sistemini işleten ve ulusal
kanunlara göre kurulmuş şirket niteliğindeki varlık veya kurumları ifade eder.
(c) “Taraf”, bu Sözleşmenin kendisi için yürürlüğe
girdiği bir Devleti ifade eder.
(d) “Kamu Hizmetleri Anlaşması”, Madde 4 (1)’de sözü
edildiği üzere Şirket ve Teşkilât arasında yapılan Anlaşmayı ifade eder.
(e) “GMDSS”, Uluslararası Denizcilik Teşkilâtı
tarafından oluşturulan Küresel Deniz Tehlike ve Emniyet Sistemini ifade eder.
Madde 2. – Inmarsat’ın Kuruluşu, aşağıdaki yeni başlık
ve metinle değiştirilmiştir.
Madde 2
Teşkilâtın Kuruluşu
Bu Sözleşmede “Teşkilât” olarak belirtilen Uydular
Aracılığı ile Mobil Haberleşme Uluslararası Teşkilâtı, bu belge ile
kurulmuştur.
Madde 3. – Amaç, aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 3
Amaç
Teşkilâtın amacı, bu Maddede belirtilen temel
prensiplerin Şirket tarafından yerine getirilmesinin teminat altına alınmasıdır
ki bunlar;
a) zaman zaman değişikliğe uğrayan 1974 Denizde Can
Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi ile, yine zaman zaman GMDSS ile ilgili
değişikliklere uğrayan Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Ana Anlaşması ve
Sözleşmesinde tanımlanan Radyo Regülasyon hükümleri başta olmak üzere, küresel
deniz tehlike ve emniyet haberleşme hizmetlerinin devamının sağlanmasının garanti
edilmesi,
b) milliyete dayalı ayırım yapılmaksızın hizmet
sağlanması,
c) münhasıran barışçı amaçlarla hareket edilmesi,
d) gelişmekte olan ülkelerin kırsal alanları ve uzak
bölgelerine gerekli önem verilerek, mobil uydu haberleşmesine ihtiyaç duyulan her
yerde hizmet verilmesine çalışılması,
e) uygulanan kanun ve yönetmelikler çerçevesinde, adil
rekabete uygun olarak faaliyet gösterilmesi,
Aşağıdaki Maddeler metinden çıkarılmıştır :
Madde 4 : Taraf ve Atadığı Kuruluş Arasındaki İlişkiler
Madde 5 : Teşkilâtın İşletme ve Malî İlkeleri
Madde 6 : Uzay Kesiminin Temini
Madde 7 : Uzay Kesimini Kullanabilme
Madde 8 : Diğer Uzay Kesimleri
Yeni 4 üncü Madde aşağıdadır :
Madde 4
Temel Prensiplerin Uygulanışı
1. Genel Kurulun onayıyla Teşkilât, Şirket ile bir Kamu
Hizmetleri Anlaşması yapacak ve 3 üncü Maddede belirtilen temel prensiplerin
Teşkilât tarafından izlenebilmesi ve
Şirketçe yerine getirilmesini temin amacıyla ve ayrıca bu Sözleşmenin diğer
hükümlerinin uygulanabilmesi maksadıyla, gerekli olabilecek diğer benzer
düzenlemeleri gerçekleştirecektir.
2. Şirket Merkezinin bulunduğu Taraf ülke, kendi ulusal
kanunlarına uygun olarak, 3 üncü Maddede belirtilen GMDSS hizmetlerinin
devamının sağlanması ve diğer temel prensiplerin yerine getirilmesi için
gerekli olabilecek uygun tedbirleri alacaktır.
Madde 9. – Yapı, yeni Madde 5 olarak yeniden
numaralandırılmıştır.
Yeni Madde 5’in (b) ve (c) fıkraları çıkartılarak
aşağıdaki yeni Madde 5 (b) fıkrası eklenmiştir.
b) Bir Direktörün başkanlığını yaptığı Sekretarya.
Madde 10. – Genel Kurul - Teşekkül tarzı ve
Toplantıları yeni Madde 6 olarak yeniden numaralandırılmıştır.
Yeni Madde 6 (2) aşağıdaki metinle değiştirilmiş ve
aşağıdaki yeni (3) üncü fıkra eklenmiştir.
2. Genel Kurulun olağan toplantıları iki yılda bir
yapılacaktır. Olağanüstü toplantılar ise Tarafların üçte birinin isteği üzerine
veya Direktörün talebiyle veya Genel Kurul Usüllerinde belirlenen esaslara göre
toplanacaktır.
3. Bütün Taraflar nerede olacağına bakılmaksızın, Genel
Kurul toplantılarında hazır bulunma ve bunlara katılma hakkına sahiptir.
Toplantıya ev sahibi olacak ülke ile yapılacak düzenlemeler bu yükümlülüklerle
uyumlu olacaktır.
Madde 11. – Genel Kurul-Usul, yeni Madde 7 olarak
yeniden numaralandırılmıştır.
Madde 12. – Genel Kurul-Görevleri, yeni Madde 8
olarak yeniden numaralandırılmış ve aşağıdaki metinle değiştirilmiştir. :
Madde 8
Genel Kurul-Görevleri
Genel Kurulun görevleri şunlar olacaktır :
a) Şirketçe yapılan tavsiyeler dikkate alınmak
suretiyle, Teşkilâtın amaçları, genel politikası ve uzun dönemdeki hedefleri
ile 3 üncü Maddede belirtilen temel prensiplerle ilgili Şirket faaliyetlerini
değerlendirmek ve gözden geçirmek;
b) 4 üncü Maddenin (1) fıkrası uyarınca, Kamu
Hizmetleri Anlaşmasının akdinin, değiştirilmesinin ve feshinin onaylanması
dahil olmak üzere; 4 üncü Maddede belirtilen temel prensiplerin Şirket tarafından yerine getirilmesini temin
amacıyla gerekli olan her türlü tedbiri almak veya kuralları belirlemek;
c) Teşkilât ile taraf olsun veya olmasın Devletler ve
uluslararası kuruluşlar arasındaki resmî ilişkilerle ilgili sorunlarda karar
vermek;
d) İşbu Sözleşmenin 18 inci Maddesi uyarınca bu
Sözleşmede yapılabilecek herhangi bir değişiklik konusunda karar vermek;
e) 9 uncu Madde uyarınca bir Direktör tayin edilmesi ve
Direktörün görevden alınması;
ve
f) İşbu Sözleşmenin herhangi bir maddesiyle kendisine
verilen görevleri yerine getirmek.
Aşağıdaki Maddeler metinden çıkarılmıştır.
Madde 13 : Konsey-Teşekkülü
Madde 14 : Konsey-Usul
Madde 15 : Konsey-Görevleri
Madde 16 : Genel Müdürlük
Madde 17 : Toplantılarda Temsil
Aşağıdaki yeni Madde 9 ilave edilmiştir :
Madde 9
Sekretarya
1. Direktörün atanma süresi 4 yıl veya Genel Kurulca
kararlaştırılan süredir.
2. Direktör, Teşkilâtın hukukî temsilcisi ve
Sekretaryanın yürütmeden sorumlu en yetkili görevlisi olup Genel Kurula karşı
sorumlu ve onun idaresi altında olacaktır.
3. Direktör, Genel Kurulun rehberliği ve talimatları
doğrultusunda, organizasyon yapısı, yönetici kadroları ile memur ve işçilerin,
danışman ve müşavirlerin çalışma koşulları ve standartlarını belirleyecek ve
Sekretarya personelini tayin edecektir.
4. Direktörün ve Sekreteryanın diğer elemanlarının
atanmasında gözönüne alınacak başlıca husus; dürüstlük, yeterlik ve
verimlilikte en yüksek standartların sağlanması gerekliliğidir.
5. Teşkilât, Sekreteryanın kurulacağı taraf ülke ile
Genel Kurulca onaylanacak ve Teşkilâta, Direktörüne, diğer görevlilerine ve
diğer Taraf ülke temsilcilerine görevlerini yerine getirmek amacıyla ev sahibi
ülke topraklarında tanınacak her türlü imkân, ayrıcalık ve muafiyetlere ilişkin
bir anlaşma yapacaktır. Sekreterya ev sahibi hükümetin topraklarından başka bir
yere taşınırsa anlaşma sona erecektir.
6. 5 inci fıkrada sözü edilen anlaşmayı yapan Taraf dışındaki
bütün Taraflar, Teşkilâtın, Direktörün, görevli personelin, Teşkilât için
çalışan uzmanların ve Taraf ülkelerin temsilcilerinin görevlerini yerine
getirebilmek için Tarafların topraklarında bulundukları süre zarfında sahip
olacakları ayrıcalıklar ve muafiyetler konusunda bir Protokol
imzalayacaklardır. Protokol bu Sözleşmeden bağımsız olacak ve feshine ilişkin
hükümleri de içerecektir.
Madde 18. – Toplantı Masrafları, Madde 10 olarak
yeniden numaralandırılmış ve aşağıdaki metinle değiştirilmiştir.
Madde 10
Masraflar
1. Teşkilât, Kamu Hizmetleri Anlaşmasında, aşağıda
belirtilenlere ilişkin masrafların Şirket tarafından ödeneceğine dair
düzenlemeyi yapacaktır :
a) Sekreteryanın kuruluşu ve işletilmesi,
b) Genel Kurul oturumlarının yapılması, ve
c) 4 üncü Madde uyarınca Şirketin temel prensipleri
yerine getirmesini temin amacıyla Teşkilâtın alacağı tedbirlerin uygulanması.
2. Taraflar, Genel Kurul toplantılarına katılımları ile
ilgili masrafları kendileri karşılayacaktır.
Aşağıdaki Maddeler metinden çıkarılmıştır :
Madde 19 : Kullanım Ücretlerinin Belirlenmesi
Madde 20 : Tedarik
Madde 21 : Buluşlar ve Teknik Bilgiler
Madde 22. – Sorumluluk, Madde 11 olarak yeniden
numaralandırılmış ve aşağıdaki metinle değiştirilmiştir.
Madde 11
Sorumluluk
Taraflar, yetkileri çerçevesinde temsil etmekte
olabilecekleri Taraf olmayanlar veya gerçek veya tüzel kişiler ile ilgili
olarak, kendileri ve ilgili Taraf olmayan arasında Antlaşmalardan
kaynaklanabilecek sorumluluklar hariç olmak üzere, Teşkilâtın veya Şirketin
faaliyetleri ve yükümlülüklerinden sorumlu olmayacaklardır. Ancak, bu hüküm,
temsil etmekte olabileceği birTaraf olmayana veya gerçek veya tüzel kişiliğe,
böyle bir Antlaşma uyarınca tazminat ödemesi gereken bir Tarafın, diğer
herhangi bir Tarafa karşı bu Antlaşma uyarınca sahip olduğu haklara
başvurmasını engellemez.
Aşağıdaki Maddeler metinden çıkarılmıştır :
Madde 23 : Dahil Edilmeyen Masraflar
Madde 24 : Hesapların Denetimi
Madde 25. – Tüzel Kişilik, yeni Madde 12 olarak
yeniden numaralandırılmış ve aşağıdaki metinle değiştirilmiştir :
Madde 12
Tüzel Kişilik
Teşkilât tüzel kişiliğe sahip olacaktır. Görevlerini
gereği gibi yerine getirmek için, özellikle, mukavele yapmak, taşınır ve
taşınmaz mal edinmek, kiralamak elde tutmak ve bunlarla ilgili tasarrufta
bulunmak, davalarda taraf olmak ve Devletler veya Uluslararası Kuruluşlarla
anlaşmalar yapmak yetkilerine sahip olacaktır.
Aşağıdaki madde metinden çıkarılmıştır :
Madde 26 : Ayrıcalıklar ve Muafiyetler
Madde 27 : Diğer Uluslararası Kuruluşlarla İlişkiler,
yeni Madde 13 olarak yeniden numaralandırılmış ve aşağıdaki metinle şekilde
değiştirilmiştir :
Madde 13
Diğer Uluslararası Kuruluşlarla İlişkiler
Teşkilât, Birleşmiş Milletler Teşkilâtı ile onun
Atmosfer Ötesi Uzayın ve Okyanus Bölgesinin Barışçı Amaçlarla Kullanılması ile
ilgili bölümleri, İhtisas Kuruluşları ve diğer uluslararası kuruluşlarla tüm
ulusların ortak çıkarlarını ilgilendiren konularda işbirliği yapacaktır.
Madde 28. – Uluslararası Telekomünikasyon Birliğine
Bildirim, metinden çıkarılmıştır.
Madde 29. –
Çekilme, yeni Madde 14 olarak yeniden numaralandırılmış ve aşağıdaki
metinle değiştirilmiştir.
Madde 14
Çekilme
Herhangi bir Taraf, Müstevdiye yazılı olarak bildirmek
suretiyle, kendi arzusu ile istediği zamanTeşkilâttan ayrılabilir ve böyle bir
çekilme, bildirinin Müstevdi tarafından alındığı tarihten itibaren geçerli
olur.
Aşağıdaki Madde metinden çıkarılmıştır :
Madde 30 : Askıya Alma ve Feshetme
Madde 31. – Uyuşmazlıkların Çözümü, yeni Madde 15
olarak yeniden numaralandırılmış ve
aşağıdaki metinle değiştirilmiştir :
Madde 15
Uyuşmazlıkların Çözümü
Bu Sözleşmede belirtilen herhangi bir husus ile ilgili
olarak Taraflar arasında veya Taraflarla Teşkilât arasında çıkan uyuşmazlıklar,
ilgili taraflar arasında yapılacak görüşmeler ile çözümlenmelidir. Şayet
herhangi bir tarafın çözüm istediği tarihten sonraki bir yıl içerisinde bir
çözüme ulaşılamamışsa ve uyuşmazlığa taraf olanlar; a) Taraflar arasındaki
uyuşmazlıklarda, uyuşmazlığın, Uluslararası Adalet Divanına götürülmesini kabul
etmemişler ise; veya b) diğer uyuşmazlıklarda, uyuşmazlığın çözümü için başka
bir usul hususunda anlaşamamışlarsa; uyuşmazlığa taraf olanlar razı oldukları
takdirde, bu Sözleşmenin Eki uyarınca hakemlik yoluna başvurulabilir.
Madde 32. – İmzalama ve Onaylama, yeni Madde 16
olarak yeniden numaralandırılmış ve aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır :
Madde başlığı Uyulması Gerekli Hususlar olarak
değiştirilmiştir.
3 ve 4 No. lu fıkralar iptal edilmiştir.
5 inci fıkra iptal edilerek aşağıdaki metinle
değiştirilmiştir :
5. Bu
Sözleşmeye hiçbir çekince konulamaz.
Madde 33. – Yürürlüğe Giriş, yeni Madde 17 olarak
yeniden numaralandırılmıştır.
Madde 34. – Değişiklikler, yeni Madde 18 olarak
yeniden numaralandırılmış ve aşağıdaki yeni metinle değiştirilmiştir.
Madde 18
Değişiklikler
1. Herhangi bir Taraf, bu Sözleşmede değişiklik
teklifinde bulunabilir ve bu teklifler Direktör tarafından diğer bütün
Taraflara ve Şirkete gönderilecektir. Bunu müteakip Genel Kurul, değişikliği
altı aydan önce olmamak kaydıyla, Şirketin tavsiyelerini de dikkate alarak
görüşecektir. Bu süre, özel bir durumda Genel Kurulca esasa ilişkin kararla, üç
aya kadar indirilebilir.
2. Genel Kurulca kabul edildiği takdirde, değişiklik,
Genel Kurulun değişikliği kabul ettiği tarihte Taraf olan Devletlerin üçte
ikisinin kabul belgelerinin Müstevdi tarafından alınmasından yüz yirmi gün
sonra yürürlüğe girecektir. Yürürlüğe girmesini takiben değişiklik, değişikliği
kabul eden Taraflar için bağlayıcı olacaktır. Değişikliğin Genel Kurulca kabulü
esnasında Taraf durumunda olan diğer Devletler
için ise değişiklik, Müstevdinin kabul belgesini aldığı tarih itibariyle
bağlayıcı olacaktır.
Madde 35. – Müstevdi, yeni Madde 19 olarak yeniden
numaralandırılmıştır.
Yeni Madde 19’un (2) ve (3) No. lu fıkraları aşağıdaki
metinle değiştirilmiştir.
Madde 19
Müstevdi
2. Müstevdi bütün Tarafları aşağıda belirtilen
hususlardan derhal haberdar edecektir :
a) Sözleşmeye herhangi bir imza.
b) Onaylama, kabul, tasvip veya katılma ile ilgili herhangi
bir belgenin verilmesi.
c) Bu Sözleşmenin yürürlüğe girmesi.
d) Bu Sözleşmede bir değişikliğin kabulü ve yürürlüğe
girmesi.
e) Herhangi bir çekilme ihbarı.
f) Sözleşme ile ilgili diğer ihbar ve haberleşme.
3) Bu Sözleşmede bir değişikliğin yürürlüğe girmesini
takiben Müstevdi, Birleşmiş Milletler Yasasının 102 nci Maddesi uyarınca
değişikliğin tasdikli bir nüshasını kaydı ve yayınlanması için Birleşmiş
Milletler Sekreteryasına gönderecektir.
Sözleşme Ekinin başlığı aşağıdaki yeni başlıkla değiştirilmiştir
:
SÖZLEŞMENİN 15 İNCİ MADDESİNDE SÖZÜ EDİLEN
UYUŞMAZLIKLARIN
ÇÖZÜMÜ HAKKINDAKİ YÖNTEM
Ek’in 1 inci Maddesi aşağıdaki yeni metinle
değiştirilmiştir :
Madde 1
Sözleşmenin 15 inci Maddesi kapsamına giren
uyuşmazlıklara üç üyeden oluşan bir hakem mahkemesinde bakılacaktır.
Ek’in 2 nci Maddesi aşağıdaki yeni metinle
değiştirilmiştir :
Madde 2
Bir uyuşmazlık için hakem usulüne başvurmak isteyen
davacı veya davacılar grubu, her bir davalıya ve Sekreterya’ya aşağıdakileri
içeren bir belge hazırlayarak gönderirler :
a) Uyuşmazlığın tam bir tanımını, her bir davalının
mahkemeye katılması gereğinin sebeplerini ve alınması istenen tedbirleri;
b) Uyuşmazlık konusunun mahkemenin yetki alanına giriş
nedenlerini ve talep edilen tedbirlerin mahkemece davacı lehine bulunması
halinde, kabul edilmesinin gerekçelerini;
c) Davacının hakem usulü dışında, görüşme veya diğer
herhangi bir usulle anlaşmazlığı çözümleyemeyişinin nedenleri konusunda bir
açıklama;
d) Mahkeme için gerekli olduğu takdirde, uyuşmazlığa
taraf olanların mutabakatını veya rızalarını gösterir belge;
e) Mahkemeye üye olarak katılmak üzere davacının tayin
ettiği kişinin adı.
Sekretarya bu belgenin birer suretini derhal bütün
Taraflara gönderecektir.
Ek’in 3 üncü Madde (1) inci fıkrası aşağıdaki yeni
metinle değiştirilmiştir;
1. 2 nci Maddede belirtilen belgenin bütün davalılar
tarafından alınmasını takip eden altmış günlük bir süre içinde davalılar hep
birlikte, mahkeme heyetine üye olarak katılmak üzere bir kişi tayin
edeceklerdir. Bu süre zarfında, davalılar hep birlikte veya tek tek, her
davacıya veya Sekreteryaya, 2 nci Maddede belirtilen belgeye verdikleri
bireysel veya ortak cevapları ve anlaşmazlık konusundan doğan karşı iddiaları
da içeren bir belge gönderebilirler.
Ek’in 5 inci Maddesinin (2), (6), (8) ve (11) inci
fıkraları aşağıdaki yeni metinle değiştirilmiştir :
2. Dava muameleleri gizli olarak yürütülecek ve
mahkemeye sunulan herşey gizli tutulacaktır. Ancak Teşkilât duruşmalarda hazır
bulunmak ve sunulan belgelerden yararlanma hakkına sahip olacaktır. Şayet
uyuşmazlığa taraf Teşkilât ise, bütün Taraflar duruşmalara katılma ve sunulan
bütün belgelerden yararlanma hakkına sahip olacaktır.
6. Mahkeme uyuşmazlıkla doğrudan ilgili olan karşı
talepleri dinleyecek ve Sözleşmenin 15 inci Maddesine göre kendi yetki alanı
içerisinde ise, bunlar hakkında karar verecektir.
8. Mahkeme, davanın herhangi bir aşamasında,
uyuşmazlığın, Sözleşmenin 15 inci Maddesi ile kendisine verilen yetki sınırı
dışında olduğuna karar verdiği takdirde, davayı durdurabilir.
11. Mahkeme, kararını bütün Taraflara dağıtılmak üzere
Sekreteryaya gönderecektir.
Ek’in 7 nci Maddesi aşağıdaki yeni metinle
değiştirilmiştir :
Madde 7
Herhangi bir Taraf veya Teşkilât davaya katılmasına ve taraf olabilmesine izin verilmesi
için mahkemeye başvurabilir. Mahkeme başvuru sahibinin davada önemli bir çıkarı
olduğunu belirlerse izin verecektir.
Ek’in 9 uncu Maddesi aşağıdaki yeni metinle
değiştirilmiştir :
Madde 9
Taraflar ve Teşkilât, mahkemenin, herhangi bir tarafın
isteği üzerine veya kendi tasarrufu ile, davanın yürütülmesinde veya
uyuşmazlığın çözümlenmesinde gerekli gördüğü bütün bilgileri sağlayacaktır.
Ek’in 11 inci Maddesi aşağıdaki yeni metinle
değiştirilmiştir :
Madde 11
1. Mahkeme kararı, uluslararası hukuka uygun olacak ve
aşağıdakilere dayanacaktır :
a) Sözleşme
b) Hukukun genel olarak kabul edilmiş prensipleri.
2. 5 inci Maddenin (7) nci fıkrası uyarınca tarafların
anlaşması ile yapılanlar da dahil olmak üzere, mahkeme kararı uyuşmazlığın
bütün tarafları için bağlayıcı olacak ve taraflarca iyi niyetle uygulanacaktır.
Uyuşmazlığa taraf Teşkilât ise ve mahkeme, Sözleşmeye uygun olmadığı veya
Sözleşmenin yetki vermediği gerekçesiyle Teşkilât organlarından herhangi
birisinin kararının hükümsüz ve geçersiz olduğuna karar verir ise; mahkemenin
bu kararı tüm Taraflar için bağlayıcı olacaktır.
3. Kararının anlamı veya kapsamı hakkında bir
anlaşmazlığın ortaya çıkması halinde, taraflardan herhangi birinin talebi
üzerine mahkeme kararı yorumlayacaktır.
UYDULAR ARACILIĞI İLE MOBİL HABERLEŞME ULUSLARARASI
TEŞKİLÂTI İŞLETME ANLAŞMASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Madde XVII, (2) nci Fıkra-Yürürlüğe Girme, aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
Bu Anlaşma, Sözleşmenin sona ermesi veya Sözleşmede
İşletme Anlaşmasına atıf yapan referansların iptali ile ilgili değişikliklerin
yürürlüğe girmesi hallerinden birisinin gerçekleşmesi durumunda sona erer.
SIRA SAYISI
531 İN SONU