Türkiye Cumhuriyeti ile Makedonya Cumhuriyeti Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe ve

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar 1.11.1999

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-1520/5372

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 30.9.1999 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti ile Makedonya Cumhuriyeti Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Komisyonlarda ve Genel Kurul’da öncelikle görüşülmesini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

Türkiye ile Makedonya arasında 7 Eylül 1999 tarihinde Ankara’da imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması, taraflar arasında, Dünya Ticaret Örgütü ve Ticaret ve Tarifeler Genel Anlaşması (GATT 1994) prensipleri doğrultusunda, 2008 yılına kadar aşamalı olarak bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını öngören bir tercihli ticaret anlaşmasıdır.

Türkiye, Batı Avrupa bölgesinde başlayan ve zaman içerisinde Avrupa’nın tamamı ile bazı Akdeniz ülkelerini de kapsayan ekonomik bütünleşmesürecine katılımı yönündeki ilk adımını, Avrupa Ekonomik Topluluğu Ortaklık Anlaşması ile atmış, bunu EFTA Devletleri, İsrail, Macaristan, Romanya, Litvanya, Estonya, Çek Cumhuriyeti, Slovak Cumhuriyeti, Slovenya, Letonya, Bulgaristan ve son olarak Makedonya ile imzalanan Serbest Ticaret Anlaşmaları izlemiştir.

Anlaşma, Armonize Mal Tanımlama Sisteminin 25 ila 97 ncifasılları arasında yer alan sanayi ürünleri ile başlangıç olarak bir bölüm tarım ürünleri ve işlenmiş tarım ürünlerinde sağlanacak pazara giriş kolaylıklarını kapsamaktadır.

Anlaşma, tarafların AB ile mevcut anlaşmaları çerçevesinde, karşılıklılık esasına dayanan asimetrik modele sahiptir. Bu model çerçevesinde, Türkiye, AB ile Makedonya arasında İşbirliği Anlaşması hükümlerine uygun olarak, Makedonya menşeli tüm sanayi ürünlerine uygulanan gümrük vergilerini tarife tavanları çerçevesinde Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldıracaktır. Serbest pazar ekonomisine geçiş sürecinde bulunan Makedonya ise, Türkiye menşeli sanayi ürünlerine uyguladığı gümrük vergilerini 10 yıllık geçiş dönemi içerisinde kaldıracaktır. Böylece, Türkiye bir yandan Gümrük Birliği yükümlülükleri çerçevesinde AB’nin Makedonya’ya uyguladığı tercihli rejimi üstlenirken, diğer yandan tarafların yükümlülükleri arasında ekonomik bir denge sağlanmıştır.

Anlaşma’nın başlıca amaçları aşağıda sıralanmaktadır:

– Taraflar arasında ikili ticaret hacminin artırılması, ekonomik ve ticarî işbirliğinin geliştirilmesi, Türk ve Makedon işadamları arasındaki işbirliği imkânları oluşturulması, üçüncü ülkelerde ortak ticaret ve yatırım olanakları sağlanması;

– Hammaddelerini Makedonya’dan sağlayan Türk sanayicilerinin üretim maliyetlerinin azaltılması ve Türkiye için bu pazarda Topluluk ve Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri ile eşit rekabet şansı yaratılması;

– Türkiye’nin Gümrük Birliği uyarınca AB’nin tercihli gümrük rejimine uyum yükümlülüğü kapsamında, AB ile Makedonya arasındaki İşbirliği Anlaşmasının ticarî hükümlerine uyumu;

– Türk sanayici ihracatçı ve müteşebbislerine Makedonya pazarında rekabet imkânı sağlanması ve bu pazar üzerinden özellikle eski Yugoslavya Cumhuriyetlerine ulaşılması;

Makedonya’nın sanayi ürünlerine ilişkin rejimi EK-II çerçevesinde düzenlemiştir. Söz konusu EK’in A Listesi kapsamındaki ürünlerde Makedonya’nın Türkiye’ye uyguladığı gümrük vergileri Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte, B listesinde yer alan ürünlere uygulanan gümrük vergileri ise Anlaşmanın yürürlüğe girmesini izleyen 5 yıl içerisinde yılda %20 oranındaki indirimler ile sıfırlanacaktır. Bu ürünlerin dışında kalan tüm ürünler için uygulanan gümrük vergileri ise, Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte %90’a, 1 Ocak 2006 tarihinde % 60’a, 1 Ocak 2007 tarihinde %30‘a indirilecek ve 1 Ocak 2008 tarihinde sıfırlanacaktır. Bu bağlamda, ülkemiz ihracatı açısından önem arzeden bazı hammadde ve ara mallar için gümrük vergilerinin sıfırlanması sağlanmış, portland beyaz çimento, televizyonlar, manyetik bantlar, elektrikli ısıtıcılar, fritözler, kahve ve çay makineleri için ise hızlandırılmış gümrük vergi indirimleri temin edilmiştir.

EK-III ile, Avrupa Birliği’nin İşbirliği Anlaşması ile Makedonya menşeli sanayi ürünlerine uyguladığı tarife tavanları üstlenilmiştir. Türkiye, Makedonya’dan ithalatında bu EK’teki ürünler için belirtilen miktarların aşılması halinde, gümrük vergilerini yeniden uygulama hakkına sahiptir.

Makedonya’dan ithalatımızın ara malı ve hammaddelerde yoğunlaştığı dikkate alındığında, bu ürünlerin vergisiz olarak ithal edilmesi, Türk sanayicilerinin üretim maliyetlerini düşürerek dünya pazarlarında rekabet şanslarını artıracaktır.

Anlaşma ile tarife kontenjanları çerçevesinde pazara giriş kolaylıkları sağlanan tarım ve işlenmiş tarım ürünleri, özellikle Türkiye için ihracat şansının yüksek olduğu ürünlerdir. Türkiye açısından en önemli pazara giriş avantajı kümes hayvanlarının etleri, mercimek, fındık, turunçgiller, zeytinyağı, zeytin, ton balığı, biralar, pamuk, keten ve kendir gibi ürünlerde sağlanmıştır. Makedonya açısından ise, bazı taze meyva ve sebzeler, pirinç, mantarlar, hazır çorbalar ve şaraplarda alınan tavizler önem taşımaktadır.

Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, Türkiye ile Makedonya arasında 1998 yılı itibariyle yalnızca 81 milyon dolar civarında bulunan ticaret hacminin kısa vadede üç katına çıkartılarak ticaretin çeşitlenmesi hedeflenmektedir.

Türkiye ile Makedonya arasında imzalanan Anlaşma, GATT 1994 ve Dünya Ticaret Örgütü, Türkiye-AB 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı ve AB ile Makedonya arasındaki İşbirliği Anlaşması hükümleri paralelinde damping, rekabet, devlet yardımları, fikrî, sınaî ve ticarî mülkiyet hakları, korunma önlemleri ve devlet tekelleri gibi konularda da hükümler içermektedir.

Anlaşmanın menşe kurallarına ilişkin protokol hükümleri, taraflar arasında ikili kümülasyon sisteminin tesisine imkân tanıyacak şekilde düzenlenmiştir.

Anlaşma, Tarafların diğer üçüncü ülkeler ile tercihli ilişki kurmasına engel teşkil etmemekte ve süresiz olarak imzalanmış bulunmaktadır. Ancak, Taraflardan birisinin altı ay önce yazılı bir bildirimde bulunması şartı ile çekilme hakkı bulunmaktadır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Plan ve Bütçe Komisyonu 3.12.1999

Esas No.: 1/574

Karar No.: 72

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanarak, Bakanlar Kurulunca 1.11.1999 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 4.11.1999 tarihinde esas komisyon olarak Dışişleri Komisyonuna, tali komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen “Türkiye Cumhuriyeti ile Makedonya Cumhuriyeti Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı”, Komisyonumuzun 2.12.1999 tarihinde yaptığı 23 üncü birleşiminde Hükümeti Temsilen Devlet Bakanı Hasan Gemici, Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı temsilcilerinin de katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi; ülkemiz ile Makedonya Cumhuriyeti arasında, 7 Eylül 1999 tarihinde, Ankara’da, üyesi oldukları Dünya Ticaret Örgütü ve Ticaret ve Tarifeler Genel Anlaşması (GATT 1994) prensipleri doğrultusunda 2008 yılına kadar aşamalı olarak bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını öngören tercihli bir ticaret anlaşması imzalanmıştır.

Söz konusu Anlaşma ile;

– Taraflar arasında ticaret hacminin artırılması, ekonomik ve ticarî işbirliği imkânlarının oluşturulması,

– Hammaddelerini Makedonya’dan sağlayan Türk sanayicilerinin üretim maliyetlerinin azaltılması,

– Türk iş adamlarına Makedonya pazarında rekabet imkânı sağlanması ve bu pazar üzerinden özellikle eski Yugoslavya Cumhuriyetlerine ulaşılması,

Amaçlanmaktadır.

Tasarı ile, Anayasanın 90 ıncı maddesi uyarınca, sözkonusu Anlaşmanın Türkiye Büyük Millet Meclisince onaylanmasının uygun bulunması öngörülmektedir.

Komisyonumuzda yapılan görüşmelerde;

– Sözkonusu anlaşmanın ülkemiz ekonomisine katkı sağlayacağı,

– Tarihî ve kültürel bağlarımızın bulunduğu Makedonya ile ekonomik ilişkilerin yanısıra siyasal ilişkilerin de geliştirilmesinin yararlı olacağı,

– Makedonya’nın piyasa ekonomisine geçiş süreci içinde bulunduğu, bu itibarla serbest ticaret anlaşmasının önem arz ettiği,

Şeklinde görüşleri takiben Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda;

– Serbest ticaret anlaşması ile asimetrik olarak ve 10 yıllık geçiş döneminde taraflar arasında bir serbest ticaret alanı oluşturulacağı,

– Türkiye’nin, sanayi ürünlerinde AB’nin tarife tavanlarına paralel olarak gümrük vergilerini kaldıracağı, Makedonya’nın da 10 yıl içerisinde gümrük vergisi indirimlerini üç ayrı takvim çerçevesinde tamamlayacağı,

– Makedonya ile ekonomik ve ticarî ilişkilerin geliştirilmesinin Türkiye’nin Balkanlardaki varlığını uzun dönemde etkileyebileceğinden sözkonusu Anlaşmanın büyük önem arzettiği,

– Siyasî ve ekonomik sarsıntı geçiren Makedonya’nın Türk işadamları için ciddî işbirliği ve yatırım olanaklarına sahip olduğu,

– İki ülke arasında son derece sınırlı olan ticaret hacminin bu Anlaşma ile önemli ölçüde artabileceği,

İfade edilmiştir.

Tümü üzerindeki görüşmeleri takiben Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmiş ve Tasarının maddeleri aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz esas komisyon olan Dışişleri Komisyonuna havale edilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Sözcü
	Metin Şahin	Nihat Gökbulut
	Antalya	Kırıkkale
	Kâtip	Üye
	Cafer Tufan Yazıcıoğlu	Sait Açba
	Bartın	Afyon
	Üye	Üye
	Abdülkadir Akcan	Gaffar Yakın
	Afyon	Afyon
	Üye	Üye
	Hikmet Uluğbay	Ali Uzunırmak
	Ankara	Aydın
	(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye
	Zeki Ergezen	Oğuz Tezmen
	Bitlis	Bursa
	Üye	Üye
	Süleyman Coşkuner	Hakkı Duran
	Burdur	Çankırı
	Üye	Üye
	Mücahit Himoğlu	Aslan Polat
	Erzurum	Erzurum
	Üye	Üye
	Ramazan Gül	Ali Er
	Isparta	İçel
	Üye	Üye
	Aydın Ayaydın	Yılmaz Karakoyunlu
	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye
	Nesrin Nas	Masum Türker
	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye
	Hasan Metin	İlhami Yılmaz
	İzmir	Karabük
	Üye	Üye
	Necdet Tekin	Ali Gebeş
	Kırklareli	Konya
	Üye	Üye
	Mehmet Ali Yavuz	Süleyman Çelebi
	Konya	Mardin
	Üye	Üye
	Cevat Ayhan	Tarık Cengiz
	Sakarya	Samsun
	Üye	Üye
	Kemal Kabataş	Lütfi Ceylan
	Samsun	Tokat
	Üye	Üye
	Hasan Özgöbek	Bekir Gündoğan
	Uşak	Tunceli

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Dışişleri Komisyonu 17.12.1999

Esas No. : 1/574

Karar No. : 133

Türkiye Cumhuriyeti ile Makedonya Cumhuriyeti Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 15 Aralık 1999 tarihli 20 nci Birleşiminde Dışişleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı temsilcileri ile Dış Ticaret Müsteşarlığı yetkililerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

İki ülke arasında, Dünya Ticaret Örgütü ve Ticaret ve Tarifeler Genel Anlaşması prensipleri doğrultusunda, 2008 yılına kadar aşamalı olarak bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını öngören ve ikili ticaret hacminin artırılmasını amaçlayan Tasarı, Komisyonumuzca uygun görülerek kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
 

	Başkan	Başkanvekili
	Kâmran İnan	B. Suat Çağlayan
	Van	İzmir
	Sözcü	Kâtip
	Mehmet Kaya	Mehmet Ali Bilici
	Kahramanmaraş	Adana
	Üye	Üye
	Müjdat Kayayerli	Nesrin Ünal
	Afyon	Antalya
	Üye	Üye
	Teoman Özalp	Hasan Erçelebi
	Bursa	Denizli
	Üye	Üye
	Seyyit Haşim Haşimi	Mahmut Erdir
	Diyarbakır	Eskişehir
	Üye	Üye
	Mustafa Yaman	Ayfer Yılmaz
	Giresun	İçel
		(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye
	Azmi Ateş	Hüseyin Kansu
	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye
	Osman Yumakoğulları	Rahmi Sezgin
	İstanbul	İzmir
	Üye	Üye
	Basri Coşkun	Bülent Arınç
	Malatya	Manisa
	Üye	Üye
	M. Necati Çetinkaya	Birol Büyüköztürk
	Manisa	Osmaniye
		Üye
		M. Cengiz Güleç
		Sıvas

 

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE MAKEDONYA CUMHURİYETİ ARASINDAKİ SERBEST TİCARET ANLAŞMASININ ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDU-

MADDE 1. – 7 Eylül 1999 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Makedonya Cumhuriyeti Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması”nın onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Söz konusu Anlaşmaya ekli cetvellerde değişiklik yapmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

MADDE 3. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
 

	Devlet Bahçeli
	Başbakan V.
	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	En. ve Tab. Kay. Bak ve Başb. Yrd. V.
	D. Bahçeli	H. H. Özkan	Y. Okuyan
	Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	H. H. Özkan	Prof. Dr. T. Toskay	M. Keçeciler
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.
	Prof. Dr. Ş. S. Gürel	S. Somuncuoğlu	R. K. Yücelen
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
	M. Yılmaz	Prof. Dr. R. Mirzaoğlu	R. K. Yücelen
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı
	H. Gemici	R. Mirzaoğlu	E. S. Gaydalı
	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı
	F. Ünlü	H. Y. Gökalp	M. A. İrtemçelik
	Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
	Prof. Dr. H. S. Türk	S. Çakmakoğlu	S. Tantan
	Dışişleri Bakanı V.	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı
	Prof. Dr. Ş. S. Gürel	S. Oral	M. Bostancıoğlu
	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı V.
	K. Aydın	Doç. Dr. O. Durmuş	S. Somuncuoğlu
	Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı V.
	Prof. Dr. H. Y. Gökalp	Y. Okuyan	Prof. Dr. T. Toskay
	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı	Orman Bakanı
	M. İ. Talay	E. Mumcu	Prof. Dr. N. Çağan
		Çevre Bakanı
		F. Aytekin

 
 
 
 
 

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE MAKEDONYA CUMHURİYETİ ARASINDAKİ SERBEST TİCARET ANLAŞMASININ ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDU-

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.
 
 
 
 

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.

MADDE 4. – Tasarının 4 üncü maddesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.