UYUŞTURUCU MADDELERE DAİR 1961 TARİHLİ TEK
SÖZLEŞMENİN
TADİLİNE İLİŞKİN PROTOKOLUN ONAYLANMASININ
UYGUN
BULUNDUĞUNA DAİR KANUN
|
Kanun No. 4659 |
|
Kabul Tarihi : 26.4.2001 |
MADDE 1. – 25 Mart
1972 tarihinde Cenevre’de imzalanan “Uyuşturucu Maddelere Dair 1961 Tarihli Tek
Sözleşmenin Tadiline İlişkin Protokol”un onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. – Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. – Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
UYUŞTURUCU MADDELERE DAİR 1961 TEK
SÖZLEŞMESİNİN
TADİLİNE İLİŞKİN PROTOKOL
- DİBAÇE -
İşbu Protokol’e Taraf Devletler,
30 Mart 1961 tarihinde New York’da yapılmış olan Uyuşturucu Maddelere
Dair 1961 Tek Sözleşmesi hükümlerini değerlendirmişler (bundan böyle Tek
Sözleşmesi olarak adlandırılacaktır) ve
Tek Sözleşmesini değiştirmek arzusuyla
Aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır :
MADDE 1
TEK SÖZLEŞMESİNİN 2. MADDESİ 4., 6. VE 7 NCİ
FIKRALARINDA
YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Tek Sözleşmesinin 2. maddesi 4., 6. ve 7. fıkraları aşağıdaki şekilde
değiştirilecektir :
“4. III numaralı cetveldeki müstahzarlar, II numaralı cetveldeki
uyuşturucu maddeleri ihtiva eden müstahzarlar ile aynı kontrol tedbirlerine
tabi tutulurlar; ancak 31. maddenin 1. fıkrası (b) bendi ile 3’den 15’e kadar
olan fıkraları ve bunların elde edilişi ile parakende dağıtımı sözkonusu
olduğunda 34 üncü maddenin (b) fıkrası uygulanmayacağı gibi, tahminler (madde 19)
ile istatistikler (madde 20) için talep edilecek olan bilgi, anılan
müstahzarların imalinde kullanılan uyuşturucu maddelerin miktarıyla sınırlı
olacaktır.
6. I numaralı cetveldeki bütün uyuşturucu maddelere uygulanabilecek
kontrol tedbirlerine ilaveten, afyon 19. maddenin 1. fıkrası (f) bendi ile ek
21. madde, 23. ve 24. maddeler, koka yaprağı 26. ve 27. maddeler, kenevir ise
28. madde hükümlerine tabidir.”
7. Haşhaş bitkisi (L. Papaver somniferum), koka ağacı, kenevir
bitkisi, haşhaş kapsülü ve kenevir yaprakları, sırasıyla 19. madde 1. fıkra (e)
bendi, 20. madde 1. fıkra (g) bendi, 21. madde ve 22 ila 24, 26 ve 27; 22 ve
28; 25 ve 28. maddelerde derpiş edilen kontrol tedbirlerine tabidir.”
MADDE 2
TEK SÖZLEŞMESİNİN 9. MADDESİ BAŞLIĞI VE 1 İNCİ
FIKRASINDA
YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER İLE AYNI MADDEYE 4 ÜNCÜ VE 5.
FIKRALARIN EKLENMESİ
Tek Sözleşmesinin 9. maddesi başlığı aşağıdaki şekilde
değiştirilecektir.
“Kurul’un (Uluslararası
Uyuşturucu Maddeler Denetim Kurulu) bileşimi ve işlevleri”
Tek Sözleşmesinin 9. maddesi 1. fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilecektir.
“1. Kurul aşağıda gösterildiği şekilde Konsey tarafından seçilen
onüç üyeden kuruludur.
a) Dünya SağlıkTeşkilâtı tarafından gösterilecek en az beş kişilik
bir listeden seçilen, tıp, farmakoloji veya eczacılıkta deneyimli üç üye; ve
b) BirleşmişMilletler Teşkilâtı üyeleri ve bu teşkilâta üye olmayan
Taraflarca gösterilecek şahıslardan oluşan bir listeden seçilen on üye”
Tek Sözleşmesinin 9. maddesi 3. fıkrasından sonra aşağıdaki yeni
fıkralar ilave edilecektir:
4. Kurul, hükümetlerle işbirliği içinde ve işbu sözleşme şartlarına
uygun olarak uyuşturucu maddelerin ekimi, üretimi ve imali ve kullanımını tıbbî
ve bilimsel ihtiyaçlara yetecek düzeyde sınırlamak; onların sadece bu amaçlar
için mevcudiyetlerini sağlamak ve uyuşturucu maddelerin yasadışı ekimi, üretimi
ve imali ile kaçakçılığı ve kullanımını önlemek amacıyla çaba sarfedecektir.
5. İşbu sözleşme çerçevesinde Kurul tarafından alınan tüm önlemler,
Hükümetlerle Kurul arasındaki işbirliğini daha da ilerletmeye ve Hükümetlerle
Kurul arasında Sözleşmenin amaçlarını gerçekleştirmek için yardımda bulunacak
ve ulusal tasarrufların etkili olmasını kolaylaştıracak sürekli bir diyalog
yapısı kurmaya matuf olacaktır.”
MADDE 3
TEK SÖZLEŞMESİNİN 10. MADDESİ 1. VE 4. FIKRALARINDA
YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Tek Sözleşmesinin 10. maddesi 1. ve 4. fıkraları aşağıdaki şekilde
değiştirilecektir.
“1. Kurul’un üyelerinin görev süreleri 5 yıldır ve yeniden
seçilebilirler.
4. Konsey, Kurul’un tavsiyesi üzerine 9. maddenin 2. fıkrasına göre
gerekli bulunan şartlara haiz olmaktan çıkan bir üyeyi azledebilir. Bu tavsiye,
Kurul üyelerinden 9’unun tasvibi oyu ile yapılmalıdır.
MADDE 4
TEK SÖZLEŞMESİNİN 11. MADDESİ 3. FIKRASINDA
YAPILAN DEĞİŞİKLİK
Tek Sözleşmesinin 11 inci maddesi 3 üncü fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilecektir.
“3. Kurul toplantıları için gerekli çoğunluk 8 üyenin hazır
bulunmasıyla elde olunur”
MADDE 5
TEK SÖZLEŞMESİNİN 12. MADDESİ 5. FIKRASINDA
YAPILAN DEĞİŞİKLİK
Tek Sözleşmesinin 12. maddesi 5. fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilecektir.
“5. Kurul, uyuşturucu maddelerin kullanımı ile dağıtımının tıbbî ve
bilimsel amaçlar için kafi gelecek miktarla sınırlandırılması ve sadece bu
amaçlar için mevcudiyetlerinin sağlanması anlayışıyla, tahminleri ek tahminler
ile birlikte mümkün olan en kısa zamanda tevdi edeceği gibi, bu tahminleri
ilgili devletin muvafakatı ile tadil de edebilecektir. İlgili Hükümet ile Kurul
arasında bir uyuşmazlık durumunda, Kurul ek tahminler de dahil olmak üzere
kendi tahminlerini yapmak, açıklamak ve yayınlamak hakkına sahip olacaktır”
MADDE 6
TEK SÖZLEŞMESİNİN 14. MADDESİ 1. VE 2.
FIKRALARINDA
YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Tek Sözleşmesinin 14. maddesi 1. ve 2. fıkraları aşağıdaki şekilde
değiştirilecektir.
“1. (a) İşbu sözleşme hükümleri gereğince Hükümetler
tarafından veya Birleşmiş Milletler organları ile uzmanlık kuruluşları ya da
Kurul’un tavsiyesi üzerine Komisyon tarafından kabul edilmiş olması şartıyla
gerek diğer hükümetlerarası kuruluşlar, gerek konuyla doğrudan ilgili ve BM
Yasasının 71. Maddesi uyarınca Ekonomik ve Sosyal Konsey nezdinde istişarî
statüye haiz bulunan veya Konsey’le olan özel bir anlaşma sayesinde benzer bir
statüye sahip uluslararası hükümet dışı kuruluşlar tarafından iletilen
bilgilerin incelenmesinden sonra, Kurul Taraflardan birinin veya bir ülkenin
Sözleşme hükümlerini uygulamaması yüzünden işbu sözleşmenin amaçlarının ciddî
bir şekilde ihlal edildiğini gösteren makul nedenler olduğuna kanaat getirir
ise, ilgili Hükümete istişareler başlatılmasını önerme ya da ondan açıklamalarda
bulunmasını isteme hakkına sahip olacaktır. Eğer, sözleşme şartlarının
uygulanmasında herhangi bir kusuru olmaksızın, bir Taraf Devlet veya Ülke,
uyuşturucu maddelerin yasadışı ekimi, üretimi veya imalı veya kaçakçılığı veya
tüketimi konusunda önemli bir merkez haline gelirse veya geleceğine dair ciddî
bir emare varsa, Kurul ilgili Hükümete istişarelerde bulunmayı önerme hakkına
sahip olacaktır. Aşağıdaki (d) bendinde derpiş edildiği üzere, Tarafların
Konsey’in ve Komisyon’un mesele üzerine dikkatlerini çekmek hakkı mahfuz kalmak
kaydıyla Kurul, işbu bende uygun olarak vaki bilgi isteğini ve Hükümet
açıklamasını veya istişare önerisini ve bu bend uyarınca bir Hükümetle yapılan
istişareleri gizli tutacaktır.
(b) Yukarıdaki (a) bendi uyarınca hareket eden Kurul, ihtiyaç
duyarsa, işbu sözleşme hükümlerinin uygulanmasını sağlamak için gerekli
olabilecek düzeltici tedbirleri almasını ilgili Hükümetten isteyebilecektir.
(c) Kurul, bu fıkranın (a) bendinde değinilen bir durumu
değerlendirmek için gerekli görünüyor ise, ilgili Hükümete ülkesinde uygun
göreceği şekilde konuya ilişkin bir çalışma yapılmasını önerebilir. Eğer ilgili
Hükümet böyle bir çalışmayı üstlenirse; Kurul’dan, önerilen çalışmada Hükümet
görevlilerine yardımcı olmak üzere bir veya daha fazla kişinin uzmanlığından
veya hizmetlerinden faydalandırılmasını isteyebilir. Kurul’un temin edeceği
kişi veya kişiler Hükümetin onayına tabi olacaklardır. Bu çalışmanın içeriği ve
süresi Hükümet ile Kurul arasında yapılacak istişare sonucunda belirlenecektir.Hükümet
bu çalışmanın sonuçlarını Kurul’a iletecek ve alınmasını gerekli gördüğü
düzeltici önlemleri belirtecektir.
(d) Kurul, ilgili Hükümetin, yukarıdaki (a) bendine uygun olarak
yapılan talebe karşılık tatmin edici açıklamalarda bulunmadığını veya yukarıdaki
(b) bendi uyarınca alınması istenen düzeltici önlemleri almadığını veya
düzeltilmesi için uluslararası düzeyde ortak tasarrufta bulunulmasını
gerektiren ciddî bir durumun varlığını müşahade ederse, meseleye Tarafların,
Konsey’in ve Komisyon’un dikkatini çekebilir. Kurul, bu sözleşme amaçlarının
ciddî bir şekilde tehlikeye maruz kalması ve sorunun tatmin edici bir şekilde
başka bir yoldan çözümünün mümkün olmaması halinde ancak bu şekilde hareket
edecektir.Kurul uluslararası düzeyde
ortak tasarrufta bulunulmasını gerektiren ciddî bir durumun varlığına ve böyle
bir durumu Tarafların, Konsey’in ve Komisyon’un dikkatine sunmanın bu tür bir
işbirliğini kolaylaştırmanın en uygun yolu olduğuna kanaat getirirse, yine aynı
şekilde hareket edecektir; Kurul’un ve varsa Komisyon’un konuya ilişkin
raporlarını inceledikten sonra Konsey, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun
dikkatini meseleye çekebilir”.
“2. Kurul yukarıdaki 1. fıkranın (d) bendine uygun olarak
Tarafların, Konsey’in ve Komisyon’un bir mesele üzerine dikkatlerini çekerken
belirli bir süre için veya sözkonusu ülkedeki durum kendisini tatmin edinceye
kadar, bu ülkeden gelen uyuşturucu maddelerin ithalini veya bu ülkeye
uyuşturucu madde ihracını veyahut hem ithalini hem de ihracını durdurmayı
gerekli gördüğü takdirde, böyle bir önlemin alınmasını taraflara tavsiye
edebilir. İlgili devlet, meseleyi Konsey’e götürmek hakkını haizdir.”
MADDE 7
EK 14. MADDE (YENİ)
Aşağıdaki yeni madde Tek Sözleşmesinin 14. maddesinden sonra
eklenecektir.
“Ek Madde 14”
Teknik ve Malî Yardım
Kurul uygun gördüğü durumlarda 14. maddenin 1. ve 2. fıkralarında ortaya
konan önlemlere ilaveten veya bir seçenek olarak, ilgili Hükümetin
mutabakatıyla yetkili Birleşmiş Milletler organlarına ve uzmanlık
kuruluşlarına, 2., 35., 38. ve ek 38. maddelerinde belirtilenler de dahil olmak
üzere, bu sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirme çabalarına
destek olmak amacıyla teknik veya malî ya da her iki alanda da yardımda
bulunmalarını tavsiye edebilir.
MADDE 8
TEK SÖZLEŞMESİ 16. MADDESİNDE YAPILAN
DEĞİŞİKLİK
Tek Sözleşmesi 16. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilecektir.
“Komisyon ve Kurul’un sekreterlik hizmetleri Genel Sekreterce temin
edilecektir. Özellikle, Kurul’un Sekreteri Kurul ile istişare içinde Genel
Sekreterce tayin edilecektir.”
MADDE 9
TEK SÖZLEŞMESİ 19. MADDESİ 1., 2. VE 5.
FIKRALARINDA
YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Tek Sözleşmesi 19. maddesi 1. 2. ve 5. fıkraları aşağıdaki şekilde
değiştirilecektir.
“1. Taraflar her yıl, ülkeleri için Kurul’un göstereceği tarz ve
şekilde ve vereceği formüllere göre tanzim edilecek olan aşağıdaki konularla
ilgili tahminleri Kurul’a göndereceklerdir.
a) Tıbbî ve bilimsel amaçlarla kullanılacak uyuşturucu madde
miktarları;
b) Diğer uyuşturucu maddelerin, III numaralı cetveldeki
müstahzarların ve işbu sözleşmede sayılmayan maddelerin imalinde kullanılacak
uyuşturucu madde miktarları;
c) Tahminlerin ait olduğu yılın 31 Aralık tarihinde, stok halinde
bulunacak uyuşturucu madde miktarları,
d) Özel stoklara ilavesi gereken uyuşturucu madde miktarları;
e) Haşnaş bitkisi ekimi için kullanılacak arazi (hektar olarak) ve
coğrafî konumu;
f) Üretilecek afyonun yaklaşık miktarı;
g) Sentetik uyuşturucu maddeler üretecek sanayi kuruluşlarının
sayısı; ve
h) Bir önceki bentte belirtilen kuruluşların herbirince imal edilecek
sentetik uyuşturucu madde miktarı
2. (a) 21. maddenin 3. fıkrasında öngörülen indirimler saklı
kalmak kaydıyla, her bir ülke ile afyon ve sentetik uyuşturucular dışında her
bir uyuşturucu maddeye ait tahminlerin toplamı işbu maddenin 1. fıkrasının (a),
(b) ve (d) bentlerinde tasrih olunan miktarların toplamına, bir önceki yılın 31
Aralık tarihinde mevcut olan stok miktarının 1. fıkrasının (c) bendi hükümleri
uyarınca tahmin edilen seviyeye iblağı için gerekli miktarın ilavesiyle meydana
gelecektir.
(b) 21. maddenin 3. fıkrasındaki ithallere ilişkin olanlar ile ek
21. maddenin 2. fıkrasında öngörülen indirimler saklı kalmak kaydıyla, her bir
ülkeye ait afyon tahminleri toplamı, yüksek olan esas alınmak kaydıyla, ya işbu
maddenin 1. fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerinde tasrih olunan miktarların
toplamına, bir önceki yılın 31 Aralık tarihinde mevcut olan stok miktarını 1.
fıkranın (c) bendi hükümleri uyarınca tahmin edilen seviyeye iblağı için
gerekli miktarın ilavesinden ya da işbu maddenin 1. fıkrasının (f) bendinde
tasrih olunan miktardan meydana gelecektir.
“(c) 21. maddenin 3. fıkrasında öngörülen indirimler saklı kalmak
kaydıyla, her bir ülkeye ait sentetik uyuşturucu madde tahminleri toplamı,
yüksek olan esas alınmak kaydıyla, ya işbu maddenin 1. fıkrasının (a), (b) ve
(d) bentlerinde tasrih olunan miktarların toplamına bir önceki yılın 31 Aralık
tarihinde mevcut olan stok miktarının 1. fıkranın (c) bendi hükümleri uyarınca
tahmin edilen seviyeye iblağı için gerekli miktarın ilavesinden ya da işbu maddenin
1. fıkrasının (h) bendinde tasrih olunan miktarlar toplamından meydana
gelecektir.
(d) İşbu fıkranın önceki bentleri hükümleri uyarınca verilen
tahminler, ele geçirilen ve daha sonra yasal kullanım için serbest bırakılan
miktarların yanısıra halkın ihtiyaçları için özel stoklardan alınan miktarın
dikkate alınması amacıyla uygun bir şekilde değiştirilecektir.
5. 21. maddenin 3. fıkrasında derpiş edilen indirimler ve ek 21.
madde hükümlerinin elverdiği ölçüde tutulan hesaplama saklı kalmak kaydıyla, yapılan
tahminler aşılamayacaktır.”
MADDE 10
TEK SÖZLEŞMESİNİN 20. MADDESİNDE YAPILAN
DEĞİŞİKLİKLER
Tek Sözleşmesinin 20. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilecektir.
“1. Taraflar, ülkeleri için, Kurul’un belirleyeceği tarz ve şekilde
ve formüllere göre tanzim edilecek olan aşağıdaki konularla ilgili
istatistikleri Kurul’a göndereceklerdir.
a) Uyuşturucu madde üretimi veya imali;
b) Diğer uyuşturucu maddelerin, III numaralı cetvelde zikredilen
müstahzarların ve işbu Sözleşmede derpiş edilmeyen maddelerin imali için
uyuşturucu madde kullanılması ve uyuşturucu maddeler imal amacıyla haşhaş
kapsülünün kullanılması;
c) Uyuşturucu maddeler tüketimi;
d) Uyuşturucu maddeler ve haşhaş kapsülü ithalat ve ihracatı;
e) Uyuşturucu maddelere el konulması ve el konulan miktarların
tahsisi;
f) İstatistiklerin ait bulunduğu yılın 31 Aralık tarihindeki
uyuşturucu madde stokları; ve
g) Haşhaş bitkisi ekimi
için kullanılan görülebilir arazi.
2. (a) 1. fıkrada sayılan konularla ilgili istatistikler, (d)
bendi istisna edilmek kaydıyla, her yıl tanzim edilerek en geç ait oldukları
yılı takip eden yılın 30 Haziranında Kurul’a verilecektir.
(b) 1. fıkranın (d) bendinde sayılan konulardaki istatistikler her
üç ayda bir tanzim edilerek, en geç, ait oldukları üç ayın sonunu takip eden ay
içinde Kurul’a verilecektir.
3. Taraflar, özel stoklara ait istatistikleri bildirmekle mükellef
değildirler, fakat özel ihtiyaçlar için ithal edilen veya ülke dahilinden temin
edilen uyuşturucu maddelerle, sivil halkın ihtiyaçlarının karşılanması için
özel stoklardan alınan uyuşturucu madde miktarlarına ait olan istatistikleri
ayrı ayrı bildireceklerdir.
MADDE 11
EK MADDE 21 (YENİ)
Aşağıdaki yeni madde Tek Sözleşmesinin 21. maddesinden sonra gelecektir
:
“Ek Madde 21
Afyon Üretiminin Sınırlandırılması
1. Herhangi bir ülkenin, afyon üretimi, mümkün olduğu ölçüde,
herhangi bir yıl içinde 19. maddenin 1. fıkrası hükmü uyarınca belirtilen afyon
üretimi tahminini aşmayacak şekilde düzenlenecek ve kontrol edilecektir.
2. Eğer Kurul, işbu Sözleşme hükümleri uyarınca kendisine ulaşan
bilgiler ışığında, 19. madde 1. fıkra (f) bendine göre tahmin bildiren bir
Tarafın, kendi sınırları içinde üretilen afyonu sözkonusu tahminlere uygun
olarak yasal amaçlarla sınırlandırmadığına ve böyle bir Tarafın sınırları içinde
gerek yasal gerek yasadışı bir şekilde üretilen afyonun önemli bir miktarının
kaçakçılığa kaydığına kanaat getirirse, bu tespitin tebliğinden itibaren 1 ay
içinde ilgili Tarafça kendisine sunulacak açıklamaları değerlendirdikten sonra,
mevsim itibariyle ve afyon ihracatına ilişkin akdi taahhütler gözönünde
bulundurulduğunda bu tür bir indirimin teknik olarak yapılabileceği bir sonraki
yıl üretim rakamından ve de 19. madde 2. fıkra (b) bendinde tarif edilen
tahmini toplamdan, kaçağın tamamı ya da bir kısmı kadar indirim yapmaya karar
verebilir. Bu karar ilgili Tarafa tebliğinden 90 gün sonra yürürlüğe
girecektir.
3. İndirim için, yukarıdaki 2. fıkra hükümleri uyarınca alınan
kararın ilgili Tarafa tebliğinin ardından, Kurul durumun tatmin edici bir
şekilde çözümlenebilmesi amacıyla ilgili Tarafla istişarede bulunacaktır.
4. Durumun tatmin edici bir şekilde çözümlenememesi halinde Kurul,
uygun gördüğü takdirde, 14. madde hükümlerinden faydalanabilir.
5. Kurul, indirime ilişkin olan yukarıdaki 2. fıkra hükümleri
çerçevesinde karar alırken 2. fıkrada kaçakçılığa neden olanlar da dahil olmak
üzere tüm ilgili durumların yanısıra, sözkonusu Tarafça benimsenmiş olabilecek
yeni kontrol önlemlerini de dikkate alacaktır.”
MADDE 12
TEK SÖZLEŞMESİNİN 22. MADDESİNDE YAPILAN
DEĞİŞİKLİK
Tek Sözleşmesinin 22. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilecektir.
“1. Bir Tarafın ülkesindeki durum, işbu Tarafın kanaatince, halk
sağlığının korunması ve uyuşturucu maddelerin kaçakçılığa kaymasının önlenmesi
için en uygun önlem olarak haşhaş bitkisi, koka ağacı ve kenevir bitkisi
ekiminin yasaklanmasını gerektiriyorsa, ilgili Taraf bu maddenin ekimini
yasaklayacaktır.
2. Haşhaş bitkisi veya kenevir bitkisi ekimini yasaklayan bir
Taraf, bilimsel veya araştırma amaçları için ihtiyaç duyacağı küçük miktarlar
istisna kalmak kaydıyla, kaçak ekilen tüm bitkilere el koymak ve imha etmek
için gerekli tedbirleri alacaktır”
MADDE 13
TEK SÖZLEŞMESİNİN 35. MADDESİNDE YAPILAN
DEĞİŞİKLİK
Tek Sözleşmesinin 35. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilecektir.
“Taraflar anayasa, hukuk ve idarî sistemlerini gözönünde bulundurarak :
(a) Kaçakçılığa karşı, ulusal çapta önleyici tedbirlerin ve
mücadele faaliyetlerinin koordinasyonunu sağlayacaklarıdr. Bu maksatla,
sözkonusu koordinasyonu ifa ile görevli uygun bir teşkilâtın oluşturulması da
faydalı olabilecektir.
(b) Kaçakçılıkla mücadelede birbirlerine karşılıklı yardımda
bulunacaklardır.
(c) Kaçakçılıkla düzenli bir şekilde mücadele edilmek üzere kendi
aralarında ve üyesi bulundukları yetkili uluslararası kuruluşlarla sıkı bir
işbirliğinde bulunacaklardır.
(d) İlgili kuruluşlara ait uluslararası işbirliğinin süratle
gerçekleştirilmesini temin edeceklerdir.
(e) Adlî bir davanın takibinde, ülkeler arasında hukukî belgeler
teati olunduğu takdirde, bu belgelerin Taraflarca tayin edilecek mahkemelere
süratle ulaşmasını temin edeceklerdir; bu hüküm, Tarafların hukukî belgelerin
diplomatik yoldan gönderilmelerini talep etme haklarına halel getirmeyecektir.
(f) Uygun gördükleri takdirde 18. madde hükmünce ihtiyaç duyulan
bilgilere ilave olarak, uyuşturucu maddelerin kaçak ekim, üretim, imali,
kullanımı ve kaçakçılığına ilişkin bilgiler de dahil olmak üzere kendi
sınırları içindeki yasa dışı uyuşturucu faaliyetlerine dair bilgileri Genel
Sekreter aracılığıyla Kurul’a ve Komisyon’a ileteceklerdir.
(g) Taraflar bir önceki fıkrada öngörülen bilgileri, mümkün
olduğunca, Kurul’un isteyeceği tarihlerde ve şekilde bildirecekler; bir Taraf
ülkece talepte bulunulduğu takdirde Kurul, sözkonusu bilgileri verebilmesi ve
sınırları içindeki yasa dışı uyuşturucu faaliyetlerini azaltabilmesi için işbu
Tarafa tavsiyede bulunabilir.
MADDE 14
TEK SÖZLEŞMESİ 36. MADDE 1. VE 2. FIKRALARINDA
YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Tek Sözleşmesinin 36. maddesi 1. ve 2. fıkraları aşağıdaki şekilde
değiştirilecektir.
“1. (a) Kendi anayasa hükümleri baki kalmak kaydı ile, her bir
Taraf, uyuşturucu maddelerin işbu Sözleşme hükümlerine aykırı bir şekilde
yapılacak ekim ve üretiminin, imalinin, istihracının, hazırlanmasının, elde
bulundurulmasının, arzının, satışa çıkarılmasının dağılımının, satın
alınmasının, satışının, herhangi bir maksatla tesliminin, simsarlığının,
gönderilmesinin, transit olarak sevkinin, naklinin, ithal ve ihracının veya
sözü geçen Tarafın görüşüne nazaran, işbu Sözleşme hükümlerine aykırı
olabilecek her türlü fiillerin kasten yapılmalarının cezayı müstelzim memnu
fiiller teşkil etmeleri ve ağır cürümlerin uygun bir cezaya ve özellikle hapis
ve diğer hürriyetten mahrumiyet cezalarına müstahak kılınmaları için gerekli
tedbirleri alacaktır.
(b) Bir önceki bendin hükümlerine rağmen, uşuşturucu madde
kullanıcıları bu tip yasak fiilleri yaptıklarında, Taraflar mahkûmiyet
kararları veya ceza yerine ya da bunların yanı sıra 38. madde 1. fıkra
hükümlerine uygun olarak bu kullanıcıları tedaviye, eğitime, tedavi sonrası
bakıma, rehabilitasyona ve topluma yeniden kazandırmaya yönelik önlemlere tabi
tutabilir.
2. Her bir Tarafın anayasası, kazaî ve adlî sistemi ve ulusal mevzuatı
hükümleri baki kalmak kaydı ile,
(a) i) 1. fıkrada sayılan yasak fiillerin her biri, değişik ülkelerde yapılmaları halinde, ayrı bir suç addedilecektir.
(ii) Sözkonusu suçlardan herhangi birine kasten katılmak, suçu ika
maksadıyla birleşmek veya anlaşmak veya suç ikasına teşebbüs etmek, ve işbu
maddede bahis konusu suçlarla ilgili olarak kasten yapılan hazırlık fiilleri
ile malî işlemler, 1. fıkrada öngörülen cezaları müstelzim birer suç teşkil
edecektir.
(iii) Bu suçlar için yabancı memleketlerde hükmolunan mahkûmiyet
kararları, sabıka teşkili amacı ile nazarı itibare alınacaktır.
(ıv) Yukarıda söz edilen ağır suçlar, bunları ika edenler vatandaş veya
yabancı olsun, suçun ülkesi üzerinde işlendiği Tarafça; veya iade talebinde
bulunulan Tarafın mevzuatı gereğince suçlunun geri verilmesi şayanı kabul
değilse ve sözkonusu suçlu önceden takip ve muhakeme edilmemişse, suçlunun
ülkesi üzerinde bulunduğu Tarafça takip olunacaktır.
(b) (i) Taraflar arasında mevcut olan herhangi bir suçluların iade
anlaşması işbu maddenin 1. fıkra ve 2. fıkra (a) bendi (ii) kısmında sayılan
yasa dışı fiillerin her birini iade edilebilir bir fiil olarak kapsıyor
sayılacaktır. Taraflar aralarında yapacakları her suçluların iadesi anlaşmasına
bu tip fiilleri dahil etmeyi taahhüt ederler.
(ii) İadeyi bir anlaşmanın varlığı şartına bağlayan bir Taraf, iade
anlaşması yapmamış olduğu diğer bir Taraftan iade talebi aldığında, uygun
gördüğü takdirde işbu maddenin 1. fıkrası ve 2. fıkra (a) bendi (ii) kısmında
sayılan fiillere ilişkin olarak bu Sözleşmeyi yasal bir zemin olarak kabul
edebilir. İade, talepte bulunulan Tarafın mevzuatının gerektirdiği koşullara
tabi olacaktır.
(iii) İadeyi bir anlaşmanın varlığı şartına bağlamayan Taraflar
talepte bulunulan tarafın mevzuatının öngördüğü şartlar saklı kalmak kaydı ile,
işbu Sözleşmenin 1. fıkrası ve 2. fıkra (a) bendi (ii) kısmında sayılan
fiilleri kendi aralarında iade edilebilir fiiller olarak tanıyacaklardır.
(ıv) İade, kendisine iade talebi yapılan Tarafın mevzuatı uyarınca
uygulanacak ve işbu fıkranın (b) bendi (i), (ii), (iii) kısımlarındaki
hükümlere rağmen, sözü geçen taraf yetkili makamları, suçu yeter derecede ağır
saymadıkları takdirde, suçlunun tevkifini veya iadesini red hakkını haiz
olacaklardır.
MADDE 15
TEK SÖZLEŞMESİNİN 38. MADDESİ İLE BU MADDE
BAŞLIĞINDA
YAPILAN DEĞİŞİKLİK
Tek Sözleşmesi 38. maddesi ve başlığı aşağıdaki şekilde
değiştirilecektir.
“UYUŞTURUCU MADDE KULLANIMINA KARŞI ÖNLEMLER”
1. Taraflar uyuşturucu maddelerin kötüye kullanımının önlenmesi ve
kullanıcıların erken teşhisi, tedavisi, eğitimi, tedavi sonrası bakımı,
rehabilitasyonu ve topluma yeniden kazandırılması için gerekli tüm önlemleri
almaya özen gösterecekler ve bu amaçlara yönelik çabalarını koordine
edeceklerdir.
2. Taraflar, mümkün olduğunca, uyuşturucu madde kullanıcılarının
tedavisi, tedavi sonrası bakımı, rehabilitasyonu ve topluma yeniden kazandırılmasında
görev alan personelin eğitimini teşvik edeceklerdir.
3. Taraflar işleri icabı uyuşturucu maddelerin kötüye kullanımıyla
ilgili sorunlar ve bunların önlenmesi konularında tam bir bilgi sahibi olması
gereken kişilere yardımcı olmak için gerekli tüm önlemleri alacaklar ve
uyuşturucu maddelerin kullanımının yaygın hale gelmesi riski mevcut ise böyle
bir anlayışın toplumda gelişmesini teşvik edeceklerdir.
MADDE 16
EK MADDE 38 (Yeni)
Aşağıdaki yeni madde Tek Sözleşmesinin 38. maddesinin ardından metne
ilave edilecektir.
“Ek Madde 38
Bölgesel Merkezlere İlişkin Anlaşmalar
Eğer bir Taraf uyuşturucu madde kaçakçılığına karşı mücadelesinin bir
parçası olarak, arzuya şayan bulursa, anayasa, hukuk ve idarî rejimlerini
gözönünde bulundurarak ve istediği takdirde, Kurul’un veya uzmanlık
kuruluşlarının teknik tavsiyeleri ile bölgedeki diğer ilgili Taraflarla
istişare içinde, uyuşturucu maddelerin yasa dışı kullanımı ve kaçakçılığından
kaynaklanan sorunlarla mücadeleye yönelik bilimsel araştırmalar ile eğitim amaçlı
bölgesel merkezlerin geliştirilmesini öngören anlaşmaların oluşturulmasını
teşvik edecektir.”
MADDE 17
PROTOKOL METNİNDE KULLANILAN DİLLER,
İMZA, TASDİK VE KATILMA USULÜ
1. Çince, İngilizce, Fransızca, Rusça ve İspanyolca metinleri aynı
derecede geçerli işbu protokol, 31 Aralık 1972 tarihine kadar, Tek Sözleşmeye
Taraf veya imzacı her Devletin imzasına açıktır.
2. İşbu protokol Tek Sözleşmesini imzalayan ve onaylayan ya da
Sözleşmeye katılan Devletlerin onayına tabidir. Onay belgeleri Genel Sekreter’e
tevdi edilecektir.
3. İşbu protokol 31 aralık 1972 tarihinden sonra protokolü imzalamamış
Tek Sözleşmesine Taraf her Devletin katılımına açık olacaktır. Katılım
belgeleri Genel Sekreter’e tevdi edilecektir.
MADDE 18
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ
1. İşbu protokol, içerdiği değişikliklerle birlikte 17. madde
hükümlerine göre kırkıncı tasdik veya katılma belgesinin tevdiini takip eden
otuzuncu günün sonunda yürürlüğe girecektir.
2. Sözkonusu kırkıncı belgenin tevdiinden sonra tasdik veya katılma
belgeseni tevdi eden herhangi bir Devlet için işbu protokol tasdik veya katılma
belgesenin tevdiini takip eden otuzuncu günün sonunda yürürlüğe girecektir.
MADDE 19
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞİN ETKİSİ
İşbu protokolün yukarıdaki 18. maddesinin 1. fıkra hükümleri uyarınca
yürürlüğe girmesinin ardından, Tek Sözleşmesi’ne Taraf olan herhangi bir Devlet
aksi yönde bir niyeti belirten bir beyanda bulunmaz ise;
(a) Değiştirilmiş Tek Sözleşmesi’ne Taraf olarak kabul edilecek ve
(b) Bu Protokolle bağlı olmayıp Tek Sözleşmesi’ne Taraf olan
herhangi bir Devletle ilişkilerinde ise değiştirilmemiş Tek Sözleşmesi’ne Taraf
olarak kabul edilecektir.
MADDE 20
GEÇİCİ HÜKÜMLER
1. İşbu protokolün içerdiği değişikliklerde
öngörülen Uluslararası Uyuşturucu Maddeler Denetim Kurulu’nun işlevleri
yukarıdaki 18. maddenin 1. fıkra hükümlerini müteakip protokolün yürürlüğe
girişinden itibaren değiştirilmemiş Tek Sözleşmesi tarafından teşkil edilen
Kurul’ca yerine getirilecektir.
2. Ekonomik ve SosyalKonsey işbu protokolün içerdiği değişiklikler
hükmünce teşkil edilen Kurul’un göreve başlayacağı tarihi tespit edecektir. Bu
tarihten itibaren belirtilen şekilde oluşturulan Kurul, değiştirilmemiş Tek
Sözleşmesine Taraf Devletler ve 44. maddede sayılan anlaşmalara Taraf olup işbu
Protokol’e Taraf olmayan Devletler için değiştirilmemiş Tek Sözleşmesi
tarafından teşkil edilen Kurul’un işlevlerini üstlenecektir.
3. Kurul üye sayısının 11’den 13’e yükseltilmesinin ardından yapılacak
ilk seçimde seçilecek üyelerden 6’sının görev süresi 3 yılın sonunda ve diğer 7
üyenin görev süresi ise 5 yılın sonunda sona erecektir.
4. Görev süresi yukarıda belirtilen ilk 3 yıllık dönem sonunda bitecek
Kurul üyesi ilk seçimin tamamlanmasının hemen ardından Genel Sekreter
tarafından çekilecek kura sonucu seçilecektir.
MADDE 21
İHTİRAZİ KAYITLAR
1. Her Devlet Protokolün imzası, onayı veya Protokola katılım
aşamasında, 2. maddenin 6. ve 7. fıkraları (bu Pprotokolün 1. maddesi), 9.
maddenin 1., 4. ve 5. fıkraları (bu Protokolün 2. maddesi), 10. maddenin 1. ve
4. fıkraları (bu Protokolün 3. maddesi), 11. madde (bu Protokolün 4. maddesi),
ek 14. madde (bu Protokolün 7. maddesi), 16. madde (bu Protokolün 8. maddesi),
22. madde (bu Protokolün 12. maddesi), 35. madde (bu Protokolün 13. maddesi),
36. maddenin 1. fıkrası (b) bendi (bu Protokolün 14. maddesi), 38. madde (bu
Protokolün 15. maddesi) ve ek 38. madde (bu Protokolün 16. maddesi) hariç olmak
üzere protokolde öngörülen herhangi bir değişikliğe ilişkin çekince dermeyan
edebilir.
2. Çekince dermeyan eden bir Devlet herhangi bir zamanda yazılı
tebligat ile çekince kayıtlarının tümünü veya bir kısmını geri alabilecektir.
MADDE 22
Genel Sekreter işbu Protokolün tasdik edilmiş asıl nüshalarını, Tek
Sözleşmesi’ne Taraf veya imzacı tüm Devletlere iletecektir. İşbu Protokol
yukarıdaki 18. madde 1. fıkra hükümlerini müteakip yürürlüğe girdiğinde, Genel
Sekreter bu Protokolce değiştirilmiş Tek Sözleşmesinin metnini hazırlayacak ve
tasdik edilmiş asıl nüshalarını tüm Taraf veya değiştirilmiş Sözleşmeye Taraf
olma hakkına sahip Devletlere iletecektir.
Birleşmiş Milletler Teşkilâtı arşivlerinde saklanacak olan tek nüsha
halinde düzenlenmiş işbu Protokol 25 Mart 1972 tarihinde Cenevre’de
düzenlenmiştir.
Usulü veçhile yetkilendirilmiş olan imzaları aşağıda bulunan
temsilciler, kendi Hükümetleri adına tasdiken işbu Protokolü imzalamışlardır.