MADDE 1. – 28 Ekim 1999 tarihinde Viyana’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Avusturya Cumhuriyeti Arasında Sosyal Güvenlik Hakkında Anlaşma”nın onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Her iki devletin sosyal güvenlik alanındaki ilişkilerini geliştirmek ve hasıl olan hukukî gelişme ile uyum sağlamak arzusu içinde,

Her iki devletin vatandaşlarının sosyal güvenlik hakkındaki iç mevzuatlarının uygulanmasında eşit muameleye tabî tutulmaları, keza kazanılmış ve kazanılacak hakların korunması ilkesinden hareket ederek,

Aşağıdaki Anlaşma üzerinde mutabakata varmışlardır.

Prim ödeme süreleri ile her iki Âkit Taraf mevzuatına göre muadil kabul edilen süreleri,

10. “Para Yardımı”, “Aylık” veya “Gelir”

(1) Bu Anlaşma hükümleri aşağıdaki yazılı sigorta kolları ile ilgili mevzuat hakkında uygulanır.

1. Avusturya bakımından;

a) Hastalık sigortası,

b) Kaza sigortası,

c) Noterlere ilişkin özel sigorta mevzuatı hali hariç, Emeklilik Sigortası,

2. Türkiye bakımından;

a)Hastalık ve Analık Sigortası (T. C. Emekli Sandığı ve Bağ-Kur mevzuatı hariç),

b)İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Sigortası,

Bu Anlaşma aşağıdaki kişiler için geçerlidir :

a) Haklarında bir veya her iki Âkit Taraf mevzuatının geçerli olduğu veya geçerli olmuş bulunduğu kişiler,

b) (a) bendinde belirtilen kişiler dolayısıyla hak sahibi olanlar.

(1) Bir Âkit Taraf mevzuatının uygulanmasında, bu Âkit Taraf vatandaşları;

a) Diğer Âkit Taraf vatandaşları,

b) Mültecilerin Hukukî Durumu Hakkındaki 28 Temmuz 1951 tarihli Anlaşma ile buna ilişkin 31 Ocak 1967 tarihli Protokolde belirtilen ve Âkit Taraflardan birisinin ülkesinde ikamet eden mülteciler,

c) Âkit Taraflardan birisinin ülkesinde ikamet eden, Vatansızların Hukukî Durumu Hakkındaki 28 Eylül 1954 tarihli Anlaşmada belirtilen vatansızlar ile eşit muameleye tabi tutulurlar.

a) Avusturya mevzuatının seferberlik hizmet süreleri ve bu sürelere muadil süreleri nazarı itibare alan ilgili hükümlerine,

b) Her iki Âkit Tarafın sigortalılarının işçi ve işveren kuruluşları ile sigorta birliklerinin yönetim organları ve sosyal güvenlik konusundaki mahkemelerinin karar mekanizmalarına katılmalarına ilişkin mevzuatlarına,

Bir kimsenin her iki Âkit Taraf ülkesinde sigortalı olarak çalışmış olması halinde, bu sigortalılık süreleri, bir yardım hakkının kazanılması, idamesi ve ihyası bakımından, aynı zamana rastlamamak şartıyla, birleştirilir.

(1) Âkit Taraflardan birinin mevzuatına göre sağlık yardımlarının yapılması için gerekli koşulları yerine getiren ve

a) diğer Âkit Taraf ülkesinde ikâmet eden veya

c) sağlık durumu nedeni ile gerekli tedaviyi görmek üzere, yetkili sosyal sigorta merciinden diğer Âkit Taraf ülkesine gitmesine izin verilen veya verilecek olan bir kimse, yetkili sosyal sigorta mercii nam ve hesabına olmak üzere, geçici ikamet ettiği veya devamlı ikamet ettiği ülkedeki sosyal sigorta merciinden, bu merciin uyguladığı mevzuata göre, sanki bu sosyal sigorta merciinde sigortalı imiş gibi, sağlık yardımlarını talep etme hakkına sahiptir.

(2) 15 inci maddenin 2 nci fıkrasına göre, masrafların götürü olarak tazmin edilmesi hususunun kararlaştırılmamış olması durumunda, 1 inci fıkrada zikredilen hallerde; vücut protezlerinin, büyük maliyetli yardımcı maddelerin ve önemli sağlık yardımlarının yapılması, yardımın ilgili kişinin yaşam ve sağlığının ciddî olarak tehlikeye sokulmaksızın ertelenebilecek olması durumunda, yetkili sosyal sigorta merciinin önceden muvafakatının alınmasına bağlıdır.

(1) 11 inci maddenin 1 inci fıkrasında zikredilen hallerde para yardımları, yetkili sosyal sigorta mercii tarafından, bu merciin uyguladığı mevzuata göre yapılır.

(2) Bir Âkit Taraf mevzuatına göre para yardımları miktarının aile ferdi sayısına bağlı olarak yapılması halinde, yetkili sosyal sigorta mercii, yasal olarak diğer Âkit Taraf ülkesinde ikamet eden aile fertlerini de nazarı itibare alır.

(1) Âkit Tarafların emekli sigortasından kendilerine aylık bağlanmış bulunan aylık sahipleri hakkında, bunların ülkesinde ikamet ettikleri Âkit Tarafın aylık sahiplerinin hastalık sigortasına ilişkin mevzuatı uygulanır. Sadece diğer Âkit Taraf mevzuatına göre bir aylığın bağlanmasında, bu aylık, ilk Âkit Taraf mevzuatına göre bağlanmış bulunan aylık olarak geçerlidir.

(2) 1 inci fıkra hükmü, aylık tahsis talebinde bulunanlar için de geçerlidir.

Madde 14

(1) Yetkili sosyal sigorta mercii, 11 inci madde ile 13 üncü maddenin 1 inci fıkrasının ikinci cümlesi gereği, idarî masraflar dışındaki masrafları geçici veya daimi ikamet yerindeki sosyal sigorta merciine tazmin eder.

(2) Yetkili makamlar, idarî işlerin basitleştirilmesi amacı ile bütün vak’alar veya belirli vak’a grupları için, münferit hesaplaşmalar yerine, götürü ödemeler yapılmasını kararlaştırabilirler.

(3) 13 üncü maddenin 1 inci fıkrasının ikinci cümlesine göre haksahipleri için, Avusturya emekli sigortasından yapılan masraflar, emeklilerin hastalık sigortası primi olarak Avusturya Sosyal Sigorta Mercileri Genel Birliğine ödenen sigorta prim meblağlarından tazmin edilir.

(1) Âkit Taraflardan birinin mevzuatına göre sigortalı olan veya aylık almaya hak kazanmış bulunan bir kimsenin veya aile ferdinin bir Âkit Taraf ülkesinde ölümü halinde, ölüm ilk Âkit Taraf ülkesinde vuku bulmuş sayılır.

(2) Cenaze yardımı, yardıma müstehak olan kimsenin diğer Âkit Taraf ülkesinde ikâmet etmekte olması halinde de, yetkili sosyal sigorta mercii tarafından ödenir.

(1) Âkit Taraflardan birinin mevzuatına göre bir yardım hakkının kazanılması, idamesi veya ihya edilmesi sigortalılık sürelerine bağlı olduğu takdirde, yetkili sosyal sigorta mercii, gereği halinde, diğer Âkit Taraf mevzuatına göre geçen sigortalılık sürelerini, aynı zamanda rastlamamak şartıyla, kendi mevzuatına göre geçmiş sigortalılık süreleri gibi nazarı itibare alır.

(2) Âkit Taraflardan birinin mevzuatına göre, belirli yardımların yapılması, sigortalılık sürelerinin özel bir sisteme tabi olan bir meslekte veya belirli bir meslekte veya belirli bir uğraşta geçmiş olmasına bağlı bulunduğu takdirde, bu yardımların yapılması için, diğer Âkit Taraf mevzuatına göre geçen sigortalılık süreleri sadece, bu sigortalılık sürelerinin benzer bir sistemde böyle bir sistem yok ise, aynı meslekte veya aynı uğraşta geçmiş olması halinde, nazarı itibare alınır.

Madde 18

(1) Âkit Taraflardan birinin mevzuatına göre, yardımın yapılması için nazara alınacak olan sigortalılık sürelerinin toplam olarak oniki aya ulaşmaması halinde, bu Âkit Taraf mevzuatına göre hiçbir yardım yapılmaz. Ancak, bu durum, bu Âkit Taraf mevzuatına göre bir yardım hakkının sadece bu sigortalılık sürelerine istinaden kazanılmış olması halinde geçerli değildir.

(2) 1 inci fıkranın birinci cümlesinde belirtilen sigortalılık süreleri, diğer Âkit Taraf sosyal sigorta mercii tarafından, bir yardım hakkının kazanılması, idamesi ve ihya edilmesi ve miktarı bakımından, sanki bu süreler kendi mevzuatına göre geçmiş gibi nazarı itibare alınır.

Her iki Âkit Taraf mevzuatına göre sigortalı olarak çalışmış olan bir kişinin veya geride kalan haksahiplerinin yardım talebinde bulunmaları halinde, yetkili Avusturya sosyal sigorta mercii, Avusturya mevzuatına göre, ilgili kişinin, 17 nci maddeye göre sigortalılık sürelerini birleştirerek ve aşağıdaki hükümleri nazarı dikkate alarak, yardım hakkına sahip olup olmadığını tespit eder :

1. Avusturya mevzuatına göre aylık bağlama sürelerinin zorunlu sigorta sürelerinin, zorunlu sigorta sürelerinin içinde olduğu zaman bölümünü uzatması halinde, bu zaman bölümü, Türk mevzuatına göre aylık ödeme sürelerine de uygun olarak uzar.

2. Gün olarak ifade edilen Türk sigortalılık süreleri ay’a tahvil edilir, 30 gün bir ay olarak dikkate alınır; geri kalan günler bir tam ay olarak kabul edilir.

(1) Avusturya mevzuatına göre 17 nci madde hükmü uygulanmaksızın da yardım talep hakkının mevcut olması durumunda, yetkili Avusturya sosyal sigorta mercii yardımı münhasıran Avusturya mevzuatına göre geçen süreleri nazarı itibare alarak tespit eder.

(2) Avusturya mevzuatına göre yardım hakkının sadece 17 nci maddenin uygulanması durumunda mevcut olması halinde, Avusturya yetkili sosyal sigorta mercii bu yardımı münhasıran Avusturya mevzuatına göre geçen sigortalılık sürelerini ve aşağıda zikredilen hükümleri nazarı itibare alarak tespit eder :

1. Şayet kısmî veya tam olarak yapılacak olan yardımların miktarı, geçirilen sigortalılık sürelerine bağlı değil ise, Avusturya mevzuatına göre yardımın hesabında dikkate alınan 30 yıllık sigortalılık süresine oranla bir ödeme yapılacak ise, her halükârda yapılacak olan ödeme, bu sürenin tamamı nazarı itibare alınarak tayin edilir.

2. Maluliyet veya geride kalan hak sahiplerine yapılacak yardımlar hesap edilirken, yardım hakkını doğuran sigorta olayının vukuundan sonra geçen sürenin hesabında, Avusturya mevzuatına göre yardımın yapılabilmesi için nazarı itibare alınacak sigortalılık süreleri olarak ilgili kişinin 16 yaşını doldurmasından, talep hakkını doğuran sigorta olayının vukuuna kadar tam ay olarak hesaplanan sürelerin 2/3 ü oranındaki kısmı ve ancak her halükârda azamî tamamı dikkate alınır.

3. 1 numaralı bend;

Türk Mevzuatına Göre Yapılan Yardımlar

Madde 21

b) Bir kişi Türkiye’de sigortalı olmadan önce Avusturya mevzuatına göre emeklilik sigortasına tabi olmuş ise, Türk mevzuatının uygulanmasında Avusturya’daki sigortalılığın başlangıcı, sigortaya ilk giriş tarihi olarak kabul edilir.

c) Ay olarak ifade edilen Avusturya sigortalılık süreleri güne çevrilir ve 1 ay 30 gün olarak kabul edilir.

(1) Türk mevzuatına göre, 17 nci madde hükmü uygulanmaksızın yardım talep hakkının mevcut olması durumunda yetkili Türk sosyal sigorta mercii, yardımı münhasıran Türk mevzuatına göre geçen süreleri dikkate alarak hesaplar.

(2) Türk mevzuatına göre yardım hakkının sadece 17 nci maddenin uygulanması durumunda mevcut olması halinde Türk yetkili sosyal sigorta mercii bu yardımı aşağıdaki şekilde tespit eder.

a) Yetkili sosyal sigorta mercii ilk olarak her iki Âkit Taraf mevzuatına göre geçen sigortalılık sürelerinin münhasıran kendi mevzuatına göre geçmiş olsaydı müstehak olunacak olan nazarî yardım miktarını hesaplar.

Şayet yardım bir sigortalılık süresine bağlı değil ise yardımın miktarı nazarî miktardır.

b) Yetkili sosyal sigorta mercii, daha sonra (a) fıkrasına göre hesaplanan meblağın ilgiliye ödenecek bölümünü, kendi mevzuatına göre dikkate alınacak olan sigortalılık süreleri ile her iki Âkit Taraf mevzuatına göre geçen tüm sigortalılık süreleri arasındaki organa uygun olarak hesaplar.

c) Türk mevzuatına göre aylıklara ilave olarak yapılan yardımlar da (a) ve (b) bendlerine göre hesaplanır.

(1) Bir işkazası veya meslek hastalığı dolayısıyle Âkit Taraflardan birinin mevzuatına göre, sağlık yardımlarını talep etme hakkına sahip olan ve diğer Âkit Taraf ülkesinde geçici veya devamlı ikâmet etmekte olan bir kişi, yetkili sosyal sigorta mercii nam ve hesabına, geçici veya devamlı ikâmet etmekte olduğu Âkit Tarafın sosyal sigorta merciinden, bu mercii için geçerli olan mevzuata göre, sanki bu tarafın sosyal sigorta merciinde sigortalı imiş gibi, sağlık yardımı talep etme hakkına sahiptir. 11 inci maddenin 2 nci fıkrası buna uygun olarak uygulanır.

(2) 1 inci fıkrada öngörülen sağlık yardımları,

Bir meslek hastalığı nedeniyle her iki Âkit Taraf mevzuatına göre bir tazminat ödenecek ise, bu tazminat, ülkesinde son olarak ve mahiyeti itibariyle böyle bir meslek hastalığına neden olabilecek işin yapıldığı Âkit Taraf ülkesindeki mevzuata göre ödenir.

(1) Yetkili makamlar, bu Anlaşmanın uygulanması için gerekli olan idarî önlemleri bir Anlaşma ile düzenlerler.

Yetkili makamlar, bu Anlaşmanın uygulanmasını kolaylaştırmak ve özellikle her iki Âkit Taraf ilgili sosyal sigorta mercileri arasında kolay ve süratli bir temasın tesis edilmesi maksadıyla irtibat büroları kurabilirler.

(1) Bir Âkit Tarafın mevzuatında öngörülen ve bu Âkit Taraf mevzuatının uygulanmasında ibraz edilecek olan yazı ve belgelerin vergi, damga resmi, mahkeme veya kayıt ücretlerinden bağışık tutulması veya bundan indirim yapılması gibi hususlar, bu Anlaşmanın veya diğer Âkit Taraf mevzuatının uygulanmasında ibraz edilecek olan aynı mahiyetteki yazı ve belgeler için de geçerlidir.

(2) Bu Anlaşmanın uygulanmasında ibraz edilecek olan her türlü belge ve yazıların tasdikine gerek yoktur.

Madde 28

(2) Bir Âkit Taraf mevzuatına göre verilen yardım hakkındaki bir dilekçe, bu Anlaşma nazarı itibare alınmak suretiyle, diğer Âkit Taraf mevzuatına göre söz konusu olan aynı mahiyetteki bir yardıma ilişkin dilekçe olarak da geçerlidir; bu husus, dilekçe sahibinin, bir Âkit Taraf mevzuatına göre kazanılan yaşlılık aylığının tespitinin ileri bir tarihe ertelenmesini talep etmesi halinde geçerli değildir.

(3) Bir Âkit Taraf mevzuatının uygulanmasında, bu Âkit Tarafın bir makamına, bir merciine veya başka bir yetkili kuruluşuna belirli bir süre içerisinde verilecek olan dilekçeler, beyannameler veya itiraz başvuruları, aynı süre içerisinde diğer Âkit Tarafın benzeri mercilerine verilebilir.

(1) Âkit Taraflardan birinin Sosyal Sigorta merciinin, bir yardıma mahsuben bir avans ödemiş olması halinde, diğer Âkit Tarafın mercii, kendi mevzuatına göre müstehak olunan aynı mahiyetteki bir yardımın aynı zaman bölümüne rastlayan fark ödemesini ilk Âkit Taraf Sosyal Sigorta merciinin talebi üzerine ve onun nam ve hesabına mahfuz tutar. Bir Âkit Taraf Sosyal Sigorta merciinin, diğer Âkit Taraf ülkesindeki bir Sosyal Sigortalar merciinin bilahare, aynı mahiyette yardımda bulunacağı bir süre için, gerekeninden fazla olarak bir yardımda bulunmuş olması halinde, bu yardımı aşan meblağ, bilahare ödenecek meblağ miktarı kadar, ilk cümle anlamında avans olarak yapılan bir ödeme olarak kabul edilir.

(2) Bir Âkit Taraf ülkesindeki bir hak sahibine, bu hak sahibinin para yardımını talep etmeye hakkı olduğu bir zaman aralığı içinde bir sosyal yardımın veya işsizlik sigortasından geçici bir yardımın yapılmış olması halinde, yükümlü Sosyal Sigorta mercii veya ödemeyi yapan Sosyal Sigorta mercii, talep üzerine ve ilgili Sosyal Sigorta merciinin nam ve hesabına olmak üzere aynı zaman aralığına rastlayan ve birikmiş olup ödenecek olan meblağların, ödenmiş bulunan yardım tutarındaki kısmı, sanki yardım, talepte bulunan Sosyal Sigorta merciinin ülkesinde bulunduğu Âkit Taraf mevzuatına göre yapılmış gibi mahsup edilir.

Madde 32

(1) Bir Âkit Taraf mevzuatına göre, diğer Âkit Taraf ülkesinde verilen bir zarar nedeniyle tazminat talep hakkı olan bir kimsenin, zarara uğranılan ülke mevzuatına göre, üçüncü kişilere karşı tazminat talep hakkı varsa, bu tazminatı talep etme hakkı uyguladığı mevzuata göre iki Âkit Taraf yetkili Sosyal Sigorta merciine geçer.

(2) Hâsıl olan zarar dolayısı ile her iki Âkit Taraf Sosyal Sigortalar mercileri tazminat talep etmek hakkına sahip iseler, üçüncü şahıs, birinci fıkra gereğince her iki taraf Sosyal Sigorta merciine ödenmesi gereken tazminatı, bunlardan birine ödeyerek mükellefiyetini yerine getirmiş sayılabilir. Bu durumda her iki Âkit Taraf Sosyal Sigorta mercileri müteselsil alacaklı sayılırlar ve alınacak tazminatı, yardımlarıyla orantılı olarak paylaşırlar.

(1) Âkit Taraf yetkili makamları, Âkit Taraflar arasında bu Anlaşmanın yorumu ve tatbiki nedeni ile çıkacak tüm anlaşmazlıkları müzakere yolu ile halletmeye çalışırlar.

(2) Bir anlaşmazlığın bu şekilde altı ay içinde giderilmesi mümkün olmazsa, bu durumda anlaşmazlığın çözümü Âkit Taraflardan birinin müracaatı üzerine aşağıdaki şekilde oluşturulacak olan bir hakem heyetine devredilir :

b) Anlaşmaya taraf olan devletlerden birinin tespit edilen süre içinde hakem tayin etmemesi durumunda, diğer devlet Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin başkanına başvurarak, hakem tayin etmesini isteyebilir. Tayin edilen iki hakemin atanacak üçüncü hakemin seçimi konusunda mutabakata varamamaları halinde, aynı şekilde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurulur.

c) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin başkanının Anlaşmaya taraf olan devletlerden birinin uyruğunda olması halinde, bu madde ile kendisine verilen görevler mahkemenin başkan yardımcısına ya da aynı uyrukta olma durumunun söz konusu olmadığı en yüksek dereceli hâkime devredilir.

(1) Âkit Tarafların mevzuatlarında süresi içinde yapılan başvurularda geriye doğru geçerli olmak üzere belirli yardımların yapılacağının öngörülmesi durumu hariç bu anlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce vakî olan ya da 35 inci maddenin 3 üncü fıkrası kapsamına giren kişiler için 1 Ekim 1996 tarihinden önceki yardım taleplerine mesnet teşkil etmez.

(2) Bu Anlaşmaya göre bir yardım hakkının tespiti için Âkit Taraf mevzuatlarından birine göre bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce geçirilmiş bulunan sigortalılık süreleri de dikkate alınacaktır.

(3) Bu Anlaşma birinci fıkra hükümleri saklı kalmak kaydı ile Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce vuku bulan sigorta olayları için de daha önce tespit edilen talepler toplu olarak ödenmediği müddetçe geçerlidir.

(4) Bu Anlaşmanın yürürlük tarihinden önce kazanılmış haklar bu Anlaşma ile haleldar edilemez.

(1) Bu Anlaşma onaylanacaktır. Onay belgeleri mümkün olan en kısa zamanda Ankara’da teati edilecektir.

(2) Bu Anlaşma onay belgelerinin teati edildiği ayı takip eden ayın birinci günü yürürlüğe girer.

(3) Bu Anlaşma’nın sosyal güvenlik çerçevesindeki yardımlardan yararlanılması ve bu yardımların verilmesi ile ilgili hükümleri, 1 Ekim 1996 tarihinden itibaren Âkit Taraf arasındaki, bu tarihten önce geçerli olan Sosyal Güvenlik Anlaşmasının kapsamına giren şahıslara uygulanır. Bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce sağlık yardımlarının yapılması bakımından değişik bir yöntemin uygulanmış olması halinde, bu uygulama aynen kabul edilir.

Madde 36

(1) Bu Anlaşma süresiz olarak akdedilmiştir. Her bir Âkit Taraf bir takvim yılı sonu itibariyle altı aylık bir feshi ihbar süresine riayet ederek ve yazılı olarak diplomatik yoldan bu Anlaşmayı feshedebilir.

(2) Fesih edilmesi halinde, bu Anlaşmanın müktesep haklara ilişkin hükümleri geçerli olmakta devam eder.

Tükiye Cumhuriyeti adına

Avusturya Cumhuriyeti adına