ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLERDE ÇİFTE
VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME VE
VERGİ KAÇAKÇILIĞINA ENGEL OLMA ANLAŞMASININ
ONAYLANMASININ
UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN
|
Kanun No. 4664 |
|
Kabul Tarihi : 26.4.2001 |
MADDE 1. – 1 Temmuz
1999 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Kırgız Cumhuriyeti
Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve
Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması”nın onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. – Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. – Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ
İLE KIRGIZ CUMHURİYETİ
ARASINDA GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLERDE
ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME VE VERGİ KAÇAKÇILIĞINA
ENGEL OLMA ANLAŞMASI
TÜRKİYE CUMHURİYETİ
VE
KIRGIZ CUMHURİYETİ
Gelir üzerinden alınan
vergilerde çifte vergilendirmeyi önleyen ve vergi kaçakçılığına engel olan bir
Anlaşma yapmak isteğiyle
Aşağıdaki anlaşmaya varmışlardır
:
Madde 1
Kişilere İlişkin Kapsam
Bu Anlaşma, Âkit Devletlerden
birinin veya her ikisinin mukimi olan kişilere uygulanacaktır.
Madde 2
Kavranan Vergiler
1. Bu Anlaşma, ne şekilde
alındığına bakılmaksızın, bir Âkit Devlet ya da mahallî idareler adına gelir
üzerinden alınan vergilere uygulanacaktır.
2. Menkul veya gayrimenkul
varlıkların devrinden doğan kazançlara uygulanan vergiler ve ücretin veya
maaşın toplam tutarı üzerinden teşebbüsler tarafından ödenen vergiler de dahil
olmak üzere, toplam gelir veya gelirin unsurları üzerinden alınan tüm vergiler,
gelirden alınan vergiler olarak kabul edilecektir.
3. Anlaşmanın uygulanacağı şu
anda geçerli olan vergiler özellikle :
a) Türkiye’de :
i) gelir vergisi;
ii) kurumlar vergisi;
iii) gelir vergisi ve kurumlar
vergisi üzerinden alınan fon payı;
(Bundan böyle “Türk vergisi”
olarak bahsedilecektir).
b) Kırgızistan’da :
i) tüzel kişilerden alınan
kazanç vergisi;
ii) gerçek kişilerden alınan
gelir vergisi;
iii) gelir üzerinden alınan
vergi;
(Bundan böyle “Kırgız vergisi”
olarak bahsedilecektir).
4. Anlaşma aynı zamanda,
Anlaşmanın imza tarihinden sonra mevcut vergilerin yerine onlara ilave olarak
alınacak olan ve mevcut vergilerle aynı nitelikte olan veya onlara önemli ölçüde benzeyen vergilere de
uygulanacaktır. Âkit Devletlerin yetkili makamları, ilgili vergi mevzuatlarında
yapılan önemli değişiklikleri birbirine bildireceklerdir.
Madde 3
Genel Tanımlar
1. Bu Anlaşmanın amaçları
yönünden, metin aksini öngörmedikçe :
a) i) “Türkiye” terimi,
Türkiye’nin sahip olduğu egemenlik alanını, karasularını, aynı zamanda
uluslararası hukuka uygun olarak doğal kaynakların aranması, işletilmesi ve
korunması amaçlarıyla yargı yetkisi veya egemenlik haklarına sahip olduğu deniz
alanlarını ifade eder;
ii) “Kırgızistan” terimi, Kırgız
Cumhuriyetini ifade eder. Coğrafî anlamda kullanıldığında, Kırgızistan terimi,
Kırgız Cumhuriyeti’nin uluslararası hukuka uygun olarak üzerinde yargı yetkisi
ve egemenlik haklarına sahip olduğu alanları ifade eder.
b) “Bir Âkit Devlet” ve “diğer
Âkit Devlet” terimleri, metnin gereğine göre, Türkiye veya Kırgızistan anlamına
gelir;
c) “Vergi” terimi, bu Anlaşmanın
2 nci maddesinde kavranan vergiler anlamına gelir;
d) “Kişi” terimi, bir gerçek
kişiyi, bir şirketi ve kişilerin oluşturduğu diğer herhangi bir kuruluşu
kapsamına alır;
e) “Şirket” terimi, herhangi bir
kurum veya vergileme yönünden kurum olarak muamele gören herhangi bir kuruluş anlamına gelir ve
Kırgızistan yönünden bir anonim şirketi, limited şirketi, ortaklığı, iş
ortaklığını veya diğer herhangi bir tüzel kişiliği veya Kırgızistan mevzuatına
göre kurulup, kazançlar üzerinden vergiye tâbi tutulan diğer kuruluşları
kapsar;
f) “Kayıtlı merkez” terimi, Âkit
Devletlerin ilgili Kanunlarına göre tescil edilen merkezi ifade eder;
g) “Vatandaş” terimi :
i) bir Âkit Devletin vatandaşlığına
sahip herhangi bir gerçek kişiyi;
ii) bir Âkit Devlette yürürlükte
olan mevzuata göre statü kazanan herhangi bir hükmî şahsı, ortaklığı veya
derneği
ifade eder;
h) “Bir Âkit Devletin teşebbüsü”
ve “diğer Âkit Devletin teşebbüsü” terimleri sırasıyla, bir Âkit Devletin bir
mukimi tarafından işletilen bir teşebbüs ve diğer Âkit Devletin bir mukimi
tarafından işletilen bir teşebbüs anlamına gelir;
i) “Yetkili makam” terimi :
i) Türkiye’de, Maliye Bakanını
veya onun yetkili temsilcisini ve
ii) Kırgızistan’da, Maliye
Bakanlığını veya onun yetkili temsilcisini
ifade eder;
j) “Uluslararası trafik” terimi,
bir Türk veya Kırgız teşebbüsü tarafından, yalnızca Türkiye veya Kırgızistan
sınırları içinde gerçekleştirilen uçak veya kara nakil vasıtası işletmeciliği hariç,
uçak veya kara nakil vasıtası işletilerek yapılan taşımacılığı ifade eder.
2. Bir Âkit Devletin bu
Anlaşmayı herhangi bir zamanda uygulaması bakımından, metin aksini
öngörmedikçe, Anlaşmada tanımlanmamış herhangi bir terim, Anlaşmanın
uygulanacağı vergilerin amaçları yönünden, o dönemde, bu Devletin mevzuatındaki
anlamı taşıyacak; bu Devletin uygulanan vergi mevzuatındaki herhangi bir anlam,
bu Devletin diğer mevzuatında bu terime karşılık gelen anlama göre öncelik
taşıyacaktır.
Madde 4
Mukim
1. Bu Anlaşmanın amaçları
bakımından, “bir Âkit Devletin mukimi” terimi, o Devlet ve mahallî idaresini de
içermekte olup, o Devletin mevzuatı gereğince ev, ikametgâh, kanunî ana merkez,
yönetim yeri veya benzer yapıda diğer herhangi bir kriter nedeniyle vergi mükellefi
olan kişi anlamına gelir. Ancak bu terim, yalnızca o Devletteki kaynaklardan
elde edilen gelir nedeniyle vergiye tâbi tutulan herhangi bir kişiyi kapsamaz.
2. 1 inci fıkra hükümleri
dolayısıyla bir gerçek kişi her iki Âkit Devlette de mukim olduğunda, bu
kişinin durumu aşağıdaki şekilde belirlenecektir :
a) Bu kişi, yalnızca daimi
olarak kalabileceği bir meskenin bulunduğu Devletin mukimi kabul edilecektir.
Eğer bu kişinin her iki Devlette de daimi olarak kalabileceği bir meskeni
varsa, bu kişi, kişisel ve ekonomik ilişkilerinin daha yakın olduğu Devletin mukimi kabul edilecektir (hayati
menfaatlerin merkezi);
b) Eğer kişinin hayatî
menfaatlerinin merkezinin yer aldığı Devlet saptanamazsa veya her iki Devlette
de daimi olarak kalabileceği bir meskeni yoksa, bu kişi, yalnızca kalmayı âdet
edindiği evin bulunduğu Devletin mukimi kabul edilecektir;
c) Eğer kişinin her iki Devlette
de kalmayı âdet edindiği bir ev varsa veya her iki Devlette de böyle bir ev
sözkonusu değilse, bu kişi, yalnızca vatandaşı bulunduğu Devletin bir mukimi
kabul edilecektir;
d) Eğer kişi her iki Devletin de
vatandaşıysa veya her iki Devletin de vatandaşı değilse, Âkit Devletlerin
yetkili makamları sorunu karşılıklı anlaşmayla çözeceklerdir.
3. 1 inci fıkra hükümleri
dolayısıyla gerçek kişi dışındaki bir kişi her iki Âkit Devletin de mukimi
olduğunda, bu kişi, yalnızca kayıtlı merkezinin bulunduğu Devletin bir mukimi
olarak kabul edilecektir.
Madde 5
İşyeri
1. Bu Anlaşmanın amaçları
bakımından “işyeri” terimi, bir teşebbüsün işinin tamamen veya kısmen
yürütüldüğü işe ilişkin sabit bir yer anlamına gelir.
2. “İşyeri” terimi özellikle
şunları kapsamına alır :
a)Yönetim yeri;
b)Şube;
c) Büro;
d) Fabrika;
e) Atölye, ve
f) Maden ocağı, petrol veya
doğal gaz kuyusu, taş ocağı veya doğal kaynakların çıkarıldığı diğer herhangi
bir yer.
3. “İşyeri” terimi aynı zamanda;
i) 15 ay’ı aşan bir süre devam
eden bir inşaat şantiyesi, yapım, kurma veya montaj projesi veya bu
faaliyetlerle ilgili gözetim hizmetlerini;
ii) Danışmanlık hizmetleri de
dahil olmak üzere bir mukim tarafından bu amaçla işe alınan ücretli veya diğer
personel vasıtasıyla ülke içinde 12 ay’ı aşan bir süreyle (aynı veya bağlı
proje için) ifade edilen hizmetleri
kapsar.
4. Bu maddenin daha önceki hükümleri ile bağlı kalınmaksızın, “İşyeri” teriminin aşağıdaki hususları kapsamadığı
kabul edilecektir :
a) Teşebbüs olanaklarının,
yalnızca teşebbüse ait malların veya ticarî eşyanın depolanması, teşhiri veya
teslimi amacıyla kullanılması;
b) Teşebbüse ait mal veya ticarî
eşya stoklarının yalnızca depolama, teşhir veya teslim amacıyla elde tutulması;
c) Teşebbüse ait mal veya ticarî
eşya stoklarının yalnızca bir başka teşebbüse işlettirilmesi amacıyla elde
tutulması;
d) İşe ilişkin sabit bir yerin
yalnızca teşebbüse mal veya ticarî eşya satın alma veya bilgi toplama amacıyla
elde tutulması;
e) İşe ilişkin sabit bir yerin
teşebbüs için yalnızca hazırlayıcı veya yardımcı karakter taşıyan diğer
herhangi bir işin yapılması amacıyla
elde tutulması;
f) İşe ilişkin sabit bir yerin,
yalnızca (a) ila (e) bentlerinde bahsedilen faaliyetlerin bir veya birkaçını
bir arada icra etmek için elde tutulması; ancak bu faaliyetlerin bir arada icra
edilmesi sonucunda kendini gösteren toplu faaliyetin hazırlayıcı veya yardımcı
karakterde olması gerekmek-
tedir.
5. 1 inci ve 2 nci fıkra
hükümleriyle bağlı kalınmaksızın, bir kişi -6 ncı fıkranın uygulanacağı
bağımsız nitelikteki bir acente dışında- bir Âkit Devlette bir teşebbüs adına
hareket eder ve bu teşebbüsün adına mukavele akdetme yetkisine sahip olur ve bu
yetkisini mutaden kullanırsa, sözkonusu kişinin faaliyetleri 4 üncü fıkrada
belirtilen ve işe ilişkin sabit bir yerden yapılması durumunda bu yeri işyeri
haline getirmeyen nitelikteki faaliyetlerle sınırlı olmamak kaydıyla işyerinin
varlığı kabul edilecektir.
6. Bir Âkit Devlet teşebbüsü,
diğer Devlette işlerini yalnızca, bir simsar, bir genel komisyon acentesi veya
bağımsız statüde diğer herhangi bir acente vasıtasıyla yürüttüğü için bu diğer
Âkit Devlette bir işyerine sahip kabul
olunmayacaktır; şu kadar ki, bu kişilerin kendi işlerine olağan şekilde
devam etmeleri şarttır.
7. Bir Âkit Devletin mukimi olan
bir şirket, diğer Âkit Devletin mukimi olan veya bu diğer Devlette ticarî
faaliyette bulunan bir şirketi (bir işyeri vasıtasıyla veya diğer bir şekilde)
kontrol eder ya da onun tarafından kontrol edilirse, bu şirketlerden herhangi
biri diğeri için bir işyeri oluşturmayacaktır.
Madde 6
Gayrimenkul
Varlıklardan Elde Edilen Gelir
1. Bir Âkit Devlet
mukiminin diğer Âkit Devlette bulunan
gayrimenkul varlıklardan elde ettiği gelir (tarım veya ormancılıktan elde
edilen gelir dahil), bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
2. “Gayrimenkul varlık” terimi,
sözkonusu varlığın bulunduğu Âkit Devletin mevzuatına göre tanımlanacaktır. Terim her halükârda,
gayrimenkul varlığa müteferri varlıkları, tarım ve ormancılıkta kullanılan
araçları ve hayvanları, özel hukuk
hükümlerinin uygulanacağı gayrimenkul mülkiyetine ilişkin hakları,
gayrimenkul intifa haklarını ve maden ocaklarının, kaynakların ve diğer doğal
kaynakların işletilmesi veya işletme hakkı karşılığında doğan sabit ya da
değişken ödemeler üzerindeki hakları kapsayacak; uçaklar ve kara nakil
vasıtaları gayrimenkul varlık sayılmayacaktır.
3. 1 inci fıkra hükümleri,
gayrimenkul varlığın doğrudan kullanımından, kiralanmasından veya diğer
herhangi bir şekilde kullanımından elde edilen gelire uygulanacaktır.
4. 1 inci ve 3 üncü fıkra
hükümleri aynı zamanda, bir teşebbüsün gayrimenkul varlıklardan elde ettiği gelir ile serbest meslek
faaliyetlerinin icrasında kullanılan gayrimenkul varlıklardan elde edilen
gelire de uygulanacaktır.
Madde 7
Ticarî Kazançlar
1. Bir Âkit Devlet teşebbüsüne
ait kazanç, sözkonusu teşebbüs diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri
vasıtasıyla ticarî faaliyette bulunmadıkça, yalnızca bu Devlette
vergilendirilecektir. Eğer teşebbüs yukarıda bahsedilen şekilde ticarî
faaliyette bulunursa, teşebbüsün kazançları bu diğer Devlette, yalnızca, bu
işyerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere vergilendirilebilir.
2. 3 üncü fıkra hükümleri saklı
kalmak üzere, bir Âkit Devlet teşebbüsü diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri
vasıtasıyla ticarî faaliyette bulunduğunda, bu işyerine her iki Âkit Devlette
de, eğer bu iş yeri, aynı veya benzer koşullar altında, aynı veya benzer
faaliyetlerde bulunan, tamamen ayrı ve bağımsız bir teşebbüs olsaydı ve
işyerini oluşturduğu teşebbüsten tamamen bağımsız nitelik kazansaydı, ne kazanç
elde edecek ise, aynı miktarda bir kazanç atfedilecektir.
3. Bir işyerinin kazancı
belirlenirken, işyerinin bulunduğu
Devlette veya başka herhangi bir yerde yapılan, yönetim ve genel idare
giderlerini de kapsamına alan, işyerinin amaçlarına uygun düşen giderlerin
indirilmesine müsaade edilecektir.
4. İşyerine, bu işyeri
tarafından teşebbüs adına yalnızca mal veya ticarî eşya satın alınması
dolayısıyla hiç bir kazanç atfedilmeyecektir.
5. Kazanç, bu Anlaşmanın diğer
maddelerinde ayrı olarak düzenlenen gelir unsurlarını da kapsamına aldığında, o maddelerin hükümleri bu madde
hükümlerinden etkilenmeyecektir.
Madde 8
Uluslararası Taşımacılık
1. Bir Âkit Devlet teşebbüsünün,
uluslararası trafikte uçak veya kara nakil vasıtası işletmeciliğinden elde
ettiği kazanç, yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir.
2. Bu maddenin amaçları
bakımından, bir Âkit Devlet teşebbüsünce uluslararası trafikte uçak
işletmeciliğinden elde edilen kazançlar :
a) uçakların tam donanımlı veya
çıplak olarak kiralanmasından elde edilen kazançları;
b) uluslararası trafikte
kullanılan konteynerlerin (çekici ve konteyner taşımacılığı ile ilgili
ekipmanlar dahil) kullanımı veya kiralanmasından elde edilen kazançları da;
bu kazançların 1 inci fıkra
hükümlerindeki kazançların yanısıra arızi olarak yapılıyorsa kapsayacaktır.
3. Bu maddenin 1 inci fıkra
hükümleri aynı zamanda, bir ortaklığa, bağlı işletmeye veya uluslararası
işletilen bir acenteye iştirak dolayısıyla elde edilen kazançlara da
uygulanacaktır.
Madde 9
Bağımlı Teşebbüsler
1. a) Bir Âkit Devlet teşebbüsü
doğrudan veya dolaylı olarak diğer Âkit Devlet teşebbüsünün yönetim, kontrol
veya sermayesine katıldığında, veya
b) Aynı kişiler, doğrudan veya
dolaylı olarak bir Âkit Devlet teşebbüsünün ve diğer Âkit Devlet teşebbüsünün
yönetim, kontrol veya sermayesine katıldığında
ve her iki halde de, iki
teşebbüs arasındaki ticarî ve malî ilişkilerde oluşan veya empoze edilen
koşullar, bağımsız teşebbüsler arasında oluşması gereken koşullardan
farklılaştığında, bu teşebbüslerden birisinde olması gereken, fakat bu koşullar
dolayısıyla kendini göstermeyen kazanç, o teşebbüsün kazancına eklenir ve buna
göre vergilendirilebilir.
2. Bir Âkit Devletin kendi
teşebbüsünün kazancına dahil edip
vergilendirdiği kazanç, diğer Âkit
Devlette vergilendirilen diğer Devletin teşebbüsünün kazancını içermesi ve aynı
zamanda, ilk bahsedilen Devletin
kavradığı kazanç, iki teşebbüs arasında olması gereken koşullar
gözönünde tutularak, sonradan ilk bahsedilen Devletçe yapılan hesaplamalar sonucunda belirlenen kazanç
olması durumunda diğer Devlet bu belirlemenin yerinde olduğu kanaatine varırsa,
sözkonusu kazanç üzerinden aldığı verginin miktarında gerekli düzeltmeleri
yapacaktır. Bu düzeltme yapılırken, bu Anlaşmanın diğer hükümleri gözönünde tutulacak ve gerektiğinde Âkit
Devletlerin yetkili makamları birbirlerine danışacaklardır.
Madde 10
Temettüler
1. Bir Âkit Devletin mukimi olan
bir şirket tarafından diğer Âkit Devletin bir mukimine ödenen temettüler, bu
diğer Devlette vergilendirilebilir.
2. Bununla beraber sözkonusu
temettüler, aynı zamanda temettü ödemesini yapan şirketin mukim olduğu Âkit
Devlette ve bu Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak,
temettünün gerçek lehdarı diğer Âkit Devletin bir mukimi ise, bu şekilde
alınacak vergi gayrisafi temettü tutarının yüzde 10’unu aşmayacaktır.
3. Bu maddede kullanılan
“temettü” terimi, hisse senetlerinden kurucu hisse senetlerinden veya alacak
niteliğinde olmayıp kazanca katılmayı sağlayan diğer haklardan elde edilen
gelirleri, bunun yanısıra dağıtımı yapan şirketin mukim olduğu Devletin
mevzuatına göre, vergileme yönünden hisse senetlerinden elde edilen gelirle
aynı muameleyi gören diğer şirket haklarından elde edilen gelirler ile yatırım
fonu ve yatırım ortaklığından elde edilen gelirleri kapsar.
4. Diğer Âkit Devlette yer alan
bir işyeri vasıtasıyla ticarî faaliyette bulunan bir Âkit Devlet şirketinin
kazancı, bu işyerinin bulunduğu Âkit Devlette 7 nci maddeye göre
vergilendirildikten sonra, kalan kısım üzerinden, bu maddenin 2 nci fıkrasına
uygun olarak vergilendirilebilir.
5. Bir Âkit Devlet mukimi olan
temettünün gerçek lehdarı, temettüyü ödeyen şirketin mukim olduğu diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri
vasıtasıyla ticarî faaliyette bulunursa veya bu diğer Devlette bir sabit yeri
kullanarak serbest meslek faaliyeti icra ederse ve sözkonusu temettü elde ediş
olayı ile bu işyeri veya sabit yer arasında etkin bir bağ bulunmaktaysa, 1 inci
ve 2 nci fıkra hükümleri uygulanmayacaktır. Bu durumda, olayına göre, 7 nci
veya 14 üncü madde hükümleri uygulanacaktır.
Madde 11
Faiz
1. Bir Âkit Devlette doğan ve
diğer Âkit Devletin bir mukimine ödenen faiz, bu diğer Devlette
vergilendirilebilir.
2. Bununla beraber bu faiz, elde
edildiği Âkit Devlette ve o Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebilir;
ancak, faizin gerçek lehdarı diğer Âkit Devletin bir mukimi ise, bu şekilde
alınacak vergi, faizin gayrisafi tutarının yüzde 10’unu aşmayacaktır.
3. 2 nci fıkra hükümlerine
bakılmaksızın :
a) Kırgızistan’da doğan ve
Türkiye Hükümetine veya Türkiye Merkez Bankasına ödenen faizler Kırgız
vergisinden muaf tutulacaktır.
b) Türkiye’de doğan ve
Kırgızistan Hükümetine veya Kırgızistan Ulusal Bankasına ödenen
faizler Türk vergisinden muaf tutulacaktır.
4. Bu maddede kullanılan “faiz”
terimi, ipotek garantisine bağlı olsun olmasın veya borçlunun kazancına katılma
hakkını tanısın tanımasın, her nevi alacaktan doğan gelirleri ve özellikle,
kamu menkul kıymetleri ile tahvil veya bonolardan elde edilen gelirleri kapsar.
5. Bir Âkit Devlet mukimi olan
faizin gerçek lehdarı, faizin elde edildiği diğer Âkit Devlette yer alan bir
işyeri vasıtasıyla ticarî faaliyette bulunursa veya bu diğer Devlette yer alan
bir sabit yerden serbest meslek faaliyeti icra ederse söz konusu faizin
ödendiği alacak ile bu işyeri veya sabit yer arasında etkin bir bağ
bulunmaktaysa, 1 inci ve 2 nci fıkra hükümleri uygulanmayacaktır. Bu durumda,
olayına göre, 7 nci veya 14 üncü madde hükümleri uygulanacaktır.
6. Bir Devletin kendisi, mahallî
idaresi veya bu Devletin bir mukimi
tarafından ödenen faizin, o Âkit Devlette elde edildiği kabul olunacaktır.
Bununla beraber faiz ödeyen kişi, bir Âkit Devletin mukimi olsun veya olmasın,
bir Âkit Devlette faiz ödemeye neden olan borç-alacak ilişkisiyle bağlantılı
bir işyerine veya sabit yere sahip olduğunda ve faiz bu işyerinden veya sabit
yerden kaynaklandığında, söz konusu faizin işyerinin veya sabit yerin bulunduğu
Âkit Devlette elde edildiği kabul olunacaktır.
7. Alacak karşılığında ödenen faizin miktarı, ödeyici ile gerçek
lehdar arasında veya her ikisi ile bir
başka kişi arasında var olan özel ilişki nedeniyle, böyle bir ilişkinin
olmadığı durumlarda ödeyici ve lehdar arasında kararlaştırılacak miktarı
aştığında, bu madde hükümleri yalnızca en son bahsedilen miktara
uygulanacaktır. Bu durumda ilave ödeme, bu Anlaşmanın diğer hükümleri de
dikkate alınarak her bir Âkit Devletin mevzuatına göre vergilendirilecektir.
Madde 12
Gayrimaddî Hak
Bedelleri
1. Bir Âkit Devlette doğan ve
diğer Âkit Devletin bir mukimine ödenen gayrimaddî hak bedelleri, bu diğer
Devlette vergilendirilebilir.
2. Bununla beraber, söz konusu
gayrimaddî hak bedelleri elde edildikleri Âkit Devlette ve o Devletin
mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak, gayrimaddî hak bedelinin gerçek lehdarı diğer Âkit
Devletin bir mukimi ise, bu şekilde alınacak vergi, gayrimaddî hak bedelinin
gayrisafi tutarının yüzde 10’unu aşmayacaktır.
3. Bu maddede kullanılan
“gayrimaddî hak bedelleri” terimi, sinema filmleri ile radyo ve televizyon
yayınlarında kullanılan bantlar dahil olmak üzere edebî, sanatsal veya bilimsel
her nevi telif hakkının, her nevi patentin, alameti farikanın, desen veya
modelin, planın, gizli formül veya
üretim yönteminin; sınaî, ticarî, bilimsel teçhizatın kullanımı veya kullanım
hakkı karşılığında veya sınaî, ticarî veya bilimsel tecrübeye dayalı bilgi birikimi için yapılan her türlü
ödemeleri kapsar.
4. Bir Âkit Devlet mukimi olan
gayrimaddî hak bedelinin gerçek lehdarı, söz konusu bedelin elde edildiği diğer
Âkit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticarî faaliyette bulunursa veya
diğer Devlette bulunan bir sabit yerden serbest meslek faaliyeti icra ederse ve
söz konusu bedelin ödendiği hak veya varlık ile bu işyeri veya sabit yer
arasında etkin bir bağ bulunmaktaysa, 1 inci ve
2 nci fıkra hükümleri
uygulanmayacaktır. Bu durumda, olayına göre, 7 nci veya 14 üncü madde hükümleri
uygulanacaktır.
5. Bir Devletin kendisi, mahallî
idaresi veya bu Devletin bir mukimi tarafından ödenen gayrimaddî hak bedelinin,
o Âkit Devlette elde edildiği kabul olunacaktır. Bununla beraber, gayrimaddî
hak bedelini ödeyen kişi bir Âkit Devletin mukimi olsun veya olmasın, bir Âkit
Devlette gayrimaddî hak bedelini
ödemeye neden olan hak veya varlık ile bağlantılı bir işyerine veya sabit yere
sahip olduğunda ve gayrimaddî hak bedeli bu işyerinden veya sabit yerden
kaynaklandığında, söz konusu gayrimaddî hak bedelinin, işyerinin veya sabit
yerin bulunduğu Devlette elde edildiği kabul olunacaktır.
6. Kullanım, hak veya bilgi
karşılığında ödenen gayrimaddî hak bedelinin miktarı, ödeyici ile gerçek lehdar
arasında veya her ikisi ile bir başka
kişi arasında var olan özel ilişki nedeniyle, böyle bir ilişkinin olmadığı
durumlarda ödeyici ile gerçek lehdar arasında kararlaştırılacak miktarı
aştığında, bu madde hükümleri yalnızca en son bahsedilen miktara
uygulanacaktır. Bu durumda ilave ödeme, bu Anlaşmanın diğer hükümleri de
dikkate alınarak, her bir Âkit Devletin mevzuatı uyarınca vergilendirilecektir.
Madde 13
Sermaye Değer Artış
Kazançları
1. Bir Âkit Devlet mukimince,
diğer Âkit Devlette yer alan ve 6 ncı maddede belirtilen gayrimenkul
varlıkların elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar, bu diğer Devlette
vergilendirilebilir.
2. Bir Âkit Devlet teşebbüsünün
diğer Âkit Devlette sahip olduğu bir işyerinin ticarî varlığına dahil menkul
varlıkların veya bir Âkit Devlet mukiminin diğer Âkit Devlette serbest meslek
faaliyeti icra etmek üzere kullandığı sabit bir yere ait menkul varlıkların
elden çıkarılmasından doğan kazançlar, bu işyerinin (yalnız veya tüm teşebbüsle
birlikte) veya sabit yerin elden çıkarılmasından doğan kazanç da dahil olmak
üzere, bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
3. Bir Âkit Devlet mukimince,
uluslararası trafikte işletilen uçak veya kara nakil vasıtalarının veya söz
konusu uçak veya kara nakil vasıtalarının işletilmesiyle ilgili menkul
varlıkların elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar, yalnızca bu Devlette
vergilendirilecektir.
4. 1, 2 ve 3 üncü fıkralarda
belirtilenlerin dışında kalan varlıkların elden çıkarılmasından sağlanan
kazançlar, yalnızca elden çıkaranın mukim olduğu Âkit Devlette
vergilendirilecektir. Bununla beraber, diğer Âkit Devletten elde edilen ve
bundan önceki cümlede bahsedilen sermaye değer artış kazançları, iktisap ve
elden çıkarma arasındaki süre bir yılı aşmadığı takdirde, diğer Âkit Devlette
vergilendirilebilecektir.
Madde 14
Serbest Meslek
Faaliyetleri
1. Bir Âkit Devlet mukiminin,
serbest meslek faaliyetleri veya bağımsız nitelikteki diğer faaliyetleri dolayısıyla elde ettiği gelir, bu kişi diğer
Âkit Devlette faaliyetlerini icra etmek amacıyla sürekli kullanabileceği sabit
bir yere sahip olmadığı sürece, yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir.
Kişinin, böyle bir sabit yere sahip olması
durumunda gelir, yalnızca söz konusu sabit yere atfedilebilen miktarla
sınırlı olmak üzere, bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
2. “Serbest meslek faaliyetleri”
terimi, özellikle bağımsız olarak yürütülen bilimsel, edebî, sanatsal, eğitici
veya öğretici faaliyetleri, bunun yanısıra doktorların, avukatların,
mühendislerin, mimarların, dişçilerin ve muhasebecilerin bağımsız
faaliyetlerini kapsamına alır.
Madde 15
Bağımlı Faaliyetler
1. 16, 18, 19 ve 20 nci
maddelerin hükümleri saklı kalmak üzere, bir Âkit Devlet mukiminin bir hizmet
dolayısıyla elde ettiği ücret, maaş ve diğer benzeri gelirler, bu hizmet diğer
Âkit Devlette ifa edilmedikçe, yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir.
Hizmet diğer Devlette ifa edilirse, buradan elde edilen söz konusu gelir bu
diğer Devlette vergilendirilebilir.
2. 1 inci fıkra hükümlerine
bakılmaksızın, bir Âkit Devlet mukiminin diğer Âkit Devlette ifa ettiği bir hizmet dolayısıyla elde ettiği
gelir, eğer :
a) Gelir elde eden kişi, diğer
Devlette ilgili takvim yılı içinde başlayan veya sona eren herhangi bir oniki
aylık dönemde bir veya bir kaç seferde toplam 183 günü aşmamak üzere kalırsa,
ve
b) Ödeme, diğer Devletin mukimi
olmayan bir işveren tarafından veya böyle bir işveren adına yapılırsa, ve
c) Ödeme, işverenin diğer
Devlette sahip olduğu bir işyerinden veya sabit yerden yapılmazsa
yalnızca ilk bahsedilen Devlette
vergilendirilecektir.
3. Bu maddenin önceki fıkra
hükümleri ile bağlı kalınmaksızın, bir Âkit Devlet teşebbüsü tarafından
uluslararası trafikte işletilen bir uçak veya kara nakil vasıtasında icra
edilen çalışma karşılığında elde edilen ücret, maaş ve diğer gelirler bu
Devlette vergilendirilebilir.
Madde 16
Müdürlere Yapılan
Ödemeler
Bir Âkit Devlet mukiminin, diğer
Âkit Devlet mukimi olan bir şirketin yönetim kurulu üyesi olması dolayısıyla
elde ettiği ücret ve diğer benzeri ödemeler, bu diğer Devlette
vergilendirilebilir.
Madde 17
Sanatçı ve Sporcular
1. 14 ve 15 inci maddelerin
hükümlerine bakılmaksızın, bir Âkit Devlet mukimi olan tiyatro, sinema, radyo veya televizyon
sanatçısı gibi bir sanatçının, bir müzisyenin veya bir sporcunun diğer Âkit
Devlette icra ettiği şahsî faaliyetleri dolayısıyla elde ettiği gelir, bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
2. Bir sanatçının ya da sporcunun icra ettiği şahsî faaliyetlerden
doğan gelir, sanatçının veya sporcunun kendisine değil de bir başkasına
yönelirse, bu gelir 7, 14 ve 15 inci maddelerin hükümleriyle bağlı
kalınmaksızın, sanatçı ya da sporcunun faaliyetlerinin icra edildiği Âkit
Devlette vergilendirilebilir.
3. Bir sanatçı veya sporcunun
bir Âkit Devlette icra ettiği faaliyetlerden elde ettiği gelir, bu Devlete
yapılan ziyaretin diğer Âkit Devletin veya mahallî idaresinin kamusal
fonlarından tamamen veya önemli ölçüde desteklenmesi halinde, bu Devlette vergiden istisna edilecektir.
Madde 18
Emekli Maaşları
1. 19 uncu maddenin 1 inci
fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, bir Âkit Devlet mukimine geçmiş
çalışmalarının karşılığında ödenen emekli maaşları ve diğer benzeri menfaatler,
yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir. Bu hüküm aynı zamanda, bir Âkit
Devlet mukimine ömür boyu sağlanan düzenli ödemelere de uygulanacaktır.
2. “Düzenli ödeme” terimi, belli
bir bedel ödeme yükümlülüğüne karşılık, ömür boyu veya belli bir süre veya
belirlenebilir bir süre, belli zamanlarda düzenli olarak para veya para ile
ölçülebilir bir menfaat şeklinde ödenecek toplam bir meblağı ifade eder.
Madde 19
Kamu Görevi
1. Bir ÂkitDevletin kendisine
veya bir mahallî idaresine bir kamu görevi
dolayısıyla bir gerçek kişi tarafından verilen hizmetler karşılığında,
bu Devlet veya idare tarafından emekli maaşları da dahil yapılan ücret, maaş ve
diğer benzeri ödemeler, yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir.
2. Bir ÂkitDevletin kendisi veya
bir mahallî idaresi tarafından yürütülen ticarî faaliyetlerle bağlantılı
hizmetler karşılığında yapılan ücret, maaş ve diğer benzeri ödemeler ile emekli
maaşlarına, 15, 16, 17 ve 18 inci madde hükümleri uygulanacaktır.
Madde 20
Öğretmenler ve
Öğrenciler
1. Bir ÂkitDevletin vatandaşı
olup, diğer ÂkitDevlette yalnızca öğrenim veya meslekî eğitim amacıyla bulunan
bir öğrenci veya stajyere geçim, öğrenim veya meslekî eğitim masraflarını
karşılamak için, diğer Devletin dışındaki kaynaklardan yapılan ödemeler, bu
diğer Devlette vergilendirilmeyecektir.
2. Aynı şekilde, bir
ÂkitDevletin vatandaşı olup, diğer ÂkitDevlette yalnızca öğretim veya bilimsel
araştırma yapmak amacıyla bulunan bir öğretmen veya öğretim üyesinin iki yılı
aşmayan bir süre veya süreler için öğretim veya araştırma karşılığında kişisel
hizmetlerden bu diğer Devletin dışındaki kaynaklardan elde ettiği gelirler, bu
diğer Devlette vergiden istisna edilecektir.
Madde 21
Diğer Gelirler
1. Bir ÂkitDevlet mukiminin,
nerede doğarsa doğsun, bu Anlaşmanın daha önceki maddelerinde belirtilmeyen
gelir unsurları, yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir.
2. 6 ncı maddenin 2 nci
fıkrasında tanımlanan gayrimenkul varlıklardan elde edilen gelir hariç olmak
üzere, bir ÂkitDevlet mukimi olan ve diğer Devlette yer alan bir işyeri
vasıtasıyla ticarî faaliyette veya sabit yer vasıtasıyla serbest meslek
faaliyetinde bulunan bir lehdarın, söz konusu işyeri ya da sabit yer ile etkin
bir şekilde bağlantılı bir hak veya varlıktan bir gelir elde etmesi halinde, bu
gelire 1 inci fıkra hükümleri uygulanmayacaktır. Bu durumda, olayına göre 7 nci
veya 14 üncü madde hükümleri uygulanacaktır.
Madde 22
Çifte
Vergilendirmenin Önlenmesi Yöntemi
1. Türkiye mukimleri için çifte
vergilendirme aşağıdaki şekilde önlenecektir :
a)Bir Türkiye mukimi, b)bendinde
kavranan gelir hariç olmak üzere, bu Anlaşmanın hükümlerine göre Kırgızistan’da
vergilendirilebilir bir gelir elde ettiğinde Türkiye, bu geliri vergiden muaf
tutacaktır. Ancak, bu kişinin geriye kalan gelirine ilişkin verginin
hesaplanmasında, söz konusu gelire, istisna bulunmaması halinde uygulanacak
olan vergi oranını uygulayabilir.
b) Bir Türkiye mukimi, bu
Anlaşmanın 10, 11 ve 12 nci maddelerinin hükümlerine göre, Kırgızistan’da
vergilendirilebilir bir gelir elde ettiğinde, Türkiye bu kişinin söz konusu
gelirleri üzerindeki vergiden Kırgızistan’da ödenen vergiye eşit bir meblağın mahsubuna izin verecektir.
Bununla beraber, söz konusu
mahsup Kırgızistan’da vergilendirilebilir gelir için mahsuptan önce Türkiye’de
hesaplanan vergi miktarını aşmayacaktır.
2. Kırgızistan mukimleri için çifte
vergilendirme aşağıdaki şekilde önlenecektir.
a) Bir Kırgızistan mukimi, bu
Anlaşma hükümleri uyarınca Türkiye’de vergilendirilebilen bir gelir elde
ettiğinde, Kırgızistan, Türkiye’de ödenen gelir üzerindeki vergiye eşit bir
miktarı doğrudan doğruya veya indirim yoluyla bu mukimin geliri üzerinden
ödeyeceği vergiden mahsup edecektir. Bununla beraber, söz konusu mahsup, Türkiye’de
vergilendirilebilen gelire isabet eden gelir üzerinden alınan vergi miktarını
(mahsuptan önce hesaplanan) aşmayacaktır.
b) Bir Kırgızistan mukimi, bu
Anlaşma hükümleri uyarınca Türkiye’de vergilendirilebilecek bir gelir elde
ettiğinde, Kırgızistan, bu geliri Kırgızistan’da vergilendirebilen diğer
gelirler üzerindeki vergi oranının belirlenmesi amacıyla vergi matrahına dahil
edebilir.
Madde 23
Ayrım Yapılmaması
1. Bir Âkit Devletin
vatandaşları, diğer Âkit Devlette, bu diğer Devletin vatandaşlarının aynı
koşullarda karşı karşıya kaldıkları veya kalabilecekleri vergilemeden ve buna
bağlı mükellefiyetlerden, özellikle mukimlik yönünden, değişik veya daha ağır
vergilemeye ve buna bağlı mükellefiyetlere tâbi tutulmayacaklardır.
2. 10 uncu maddenin 4 üncü
fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, bir Âkit Devlet teşebbüsünün diğer Âkit
Devlette sahip olduğu bir işyeri, bu diğer Devletin aynı faaliyetleri yürüten
teşebbüslerine göre daha az lehe bir vergileme ile karşı karşıya kalmayacaktır.
3. 9 uncu madde, 11 inci
maddenin 7 nci fıkrası veya 12 nci maddenin 6 ncı fıkrası hükümlerinin
uygulanacağı haller hariç olmak üzere, bir Âkit Devlet teşebbüsünce diğer Âkit
Devletin bir mukimine faiz, gayrîmaddî hak bedeli ödemesi veya diğer ödemelerde
bulunulması halinde; bu teşebbüsün vergiye tâbi kazancı saptanırken, sanki bu
ödemeler aynı koşullardaki ilk bahsedilen Devletin bir mukimine yapılmış gibi
indirilebilecektir.
4. Bir Âkit Devletin, diğer Âkit
Devletin bir veya birkaç mukimi tarafından, doğrudan veya dolaylı olarak,
kısmen veya tamamen sermayesine sahip olunan veya kontrol edilen teşebbüsleri
ilk bahsedilen Devlette, bu Devletin benzeri teşebbüslerinin tâbi oldukları
veya olabilecekleri vergilemeden veya buna bağlı mükellefiyetlerden değişik
veya daha ağır vergilemeye ve buna bağlı mükellefiyetlere tâbi
tutulmayacaklardır.
5. Bu hükümler, bir Âkit
Devletin kendi mukimlerine şahsî veya ailevî durumları dolayısıyla uyguladığı
şahsî indirimleri, vergi ve matrah indirimlerini diğer Âkit Devletin
mukimlerine de uygulama zorunda olduğu yönünde anlaşılmayacaktır.
Madde 24
Karşılıklı Anlaşma
Usulü
1. Bir Âkit Devlet mukimi, Âkit
Devletlerden birinin veya her ikisinin işlemlerinin kendisi için bu Anlaşmanın
hükümlerine uygun düşmeyen bir vergileme yarattığı veya yaratacağı kanaatine
vardığında, bu Devletlerin iç mevzuatlarında öngörülen müracaat usulleriyle
bağlı kalmaksızın, sorunu mukimi olduğu Âkit Devletin yetkili makamına veya
durumu 23 üncü maddenin 1 inci fıkrasına uygun düşerse, vatandaşı olduğu Âkit
Devletin yetkili makamına arz edebilir. Söz konusu müracaatın, Âkit Devletlerin
iç mevzuatlarında belirtilen süre içinde yapılması gerekmektedir.
2. Söz konusu yetkili makam,
itirazı haklı bulmakla beraber kendisi tatminkâr bir çözüme ulaşamadığı
takdirde, bu Anlaşmaya ters düşen bir vergilemeyi önlemek amacıyla, diğer Âkit
Devletin yetkili makamıyla karşılıklı anlaşmaya gayret sarfedecektir.
3. Âkit Devletlerin yetkili
makamları, Anlaşmanın yorumundan veya uygulamasından kaynaklanan her türlü
güçlüğü veya tereddütü karşılıklı anlaşmayla çözmek için gayret
göstereceklerdir. Yetkili makamlar aynı zamanda, bu Anlaşmada ele alınmayan
durumlardan kaynaklanan çifte vergilendirmenin ortadan kaldırılması için de
birbirlerine danışabilirler.
4. Âkit Devletlerin yetkili
makamları, bundan önceki fıkralarda belirtilen hususlarda anlaşmaya varabilmek
için birbirleriyle doğrudan doğruya ya da kendilerinden veya temsilcilerinden
oluşan bir komisyon vasıtasıyla haberleşebilirler.
Madde 25
Bilgi Değişimi
1. Âkit Devletlerin yetkili
makamları, bu Anlaşma hükümlerinin yürütülmesi için gerekli olan bilgileri ve
Anlaşma ile uyumsuzluk göstermediği sürece, Anlaşma kapsamına giren vergiler
ile ilgili iç mevzuat hükümlerinin yürütülmesi için gerekli olan bilgileri
değişime tâbi tutacaklardır. Bilgi değişimi 1 inci maddeyle sınırlı değildir.
Bir Âkit Devlet tarafından alınan her türlü bilgi, o Devletin kendi iç mevzuatı
çerçevesinde elde ettiği bilgiler gibi gizli tutulacak ve yalnızca bu Anlaşmada
belirtilen vergilerin tahakkuk veya tahsilleri veya cebrî icra ya da cezasıyla
ve bu hususlardaki şikâyet ve itirazlara bakmakla görevli kişi veya makamlara
(adlî makamlar ve idarî kuruluşlar dahil) verilebilecektir. Bu kişi veya
makamlar söz konusu bilgiler yalnızca bu amaçlar doğrultusunda
kullanacaklardır. Bu kişi veya makamlar söz konusu bilgileri mahkeme
duruşmalarında veya adlî kararlar alınırken açıklayabilirler.
2. 1 inci fıkra hükümleri,
hiçbir surette bir Âkit Devleti:
a) Kendisinin veya diğer Âkit
Devletin mevzuatına veya idarî uygulamalarına uymayacak idarî önlemler alma;
b) Kendisinin veya diğer Âkit
Devletin mevzuatı veya normal idarî işlemleri çerçevesinde elde edilemeyen
bilgileri sunma;
c) Herhangi bir ticarî, sınaî,
meslekî sırrı veya ticarî işlemi aleni hale getiren bilgileri veya aleniyeti
kamu düzenine aykırı düşen bilgileri verme
yükümlülüğü altına sokacak
şekilde yorumlanamaz.
Madde 26
Diplomat
Hüviyetindeki Memurlar
ve Konsolosluk
Memurları
Bu Anlaşma hükümleri, diplomat
hüviyetindeki memurlar veya konsolosluk memurlarının uluslararası hukukun genel
kuralları veya özel anlaşma hükümleri uyarınca yararlandıkları malî
ayrıcalıkları etkilemeyecektir.
Madde 27
Yürürlüğe Girme
1. Her bir Âkit Devlet, bu
Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için kendi iç mevzuatında öngörülen işlemlerin
tamamlandığını diğer Âkit Devlete bildirecektir. Bu Anlaşma, bu bildirimlerden
sonuncusunun alındığı tarihte yürürlüğe girecektir.
2. Bu Anlaşmanın hükümleri:
a) Kaynakta tevkif edilen
vergiler yönünden, bu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihi izleyen Ocak ayının
ilk günü veya daha sonra ödenen veya mahsup edilen miktarlar için; ve
b) Diğer vergiler yönünden, bu
Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihi izleyen Ocak ayının ilk günü veya daha
sonra başlayan vergilendirme yılları için
hüküm ifade edecektir.
Madde 28
Yürürlükten Kalkma
Bu Anlaşma, bir Âkit Devlet
tarafından feshedilinceye kadar yürürlükte kalacaktır. Âkit Devletlerden biri,
Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıllık bir sürenin
bitiminden sonra başlayan herhangi bir takvim yılının sonundan en az altı ay
önce diplomatik yollardan yazılı fesih ihbarnamesi vermek suretiyle Anlaşmayı
feshedebilir. Bu durumda Anlaşma :
a) Kaynakta tevkif edilen
vergiler yönünden, fesih ihbarnamesinin verildiği takvim yılının bitiminden
sonra ödenen veya mahsup edilen miktarlar için; ve
b) Diğer vergiler yönünden,
fesih ihbarnamesinin verildiği takvim yılının bitiminden sonra başlayan
vergilendirme yılları için
hüküm ifade etmeyecektir.
Bu Hususları Teyiden, aşağıda
imzaları bulunan tam yetkili temsilcileri bu Anlaşmayı imzaladılar.
Türk, Kırgız, Rus ve İngiliz
dillerinde her dört metin aynı derecede geçerli olmak üzere 1 Temmuz 1999
tarihinde Ankara’da düzenlenmiştir. Metinler arasında farklılık olduğunda,
İngilizce metin geçerli olacaktır.
Türkiye Cumhuriyeti Adına Kırgız Cumhuriyeti Adına