AVRUPA-KAFKASYA-ASYA ULAŞTIRMA KORİDORUNUN ÜZERİNDE
ULUSLARARASI TAŞIMACILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ HAKKINDA ÇOK
TARAFLI TEMEL ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN
BULUNDUĞUNA DAİR KANUN
|
Kanun No. 4660 |
|
Kabul Tarihi : 26.4.2001 |
MADDE 1. – 8 Eylül 1998
tarihinde Bakü’de imzalanan “Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaştırma Koridorunun
Üzerinde Uluslararası Taşımacılığın Geliştirilmesi Hakkında Çok Taraflı Temel
Anlaşma”nın ekli beyan ve çekince ile onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. – Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. – Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
AVRUPA-KAFKASYA-ASYA ULAŞTIRMA KORİDORUNUN ÜZERİNDE
ULUSLARARASI TAŞIMACILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ HAKKINDA
ÇOK TARAFLI TEMEL ANLAŞMA
Bundan
böyle Taraflar olarak anılacak olan bu Anlaşmanın Devletleri-Katılımcıları,
Avrupa, Karadeniz, Kafkasya, Hazar Denizi ve Asya bölgelerindeki ekonomik
ilişkilerin, ticaretin ve taşımacılığın geliştirilmesi isteği ile
Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaştırma Koridoru Üzerinde Uluslararası Taşımacılığın Geliştirilmesi
Hakkında Çok Taraflı Temel Anlaşma (bundan sonra Temel Anlaşma olarak
anılacaktır) üzerinde mutabakata varmışlardır.
Madde 1
Genel Hükümler
Bu
Temel Anlaşma’nın hükümleri, Taraflar arasındaki ve Tarafların ülkeleri
üzerinden transit olarak gerçekleştirilecek uluslararası mal ve yolcu
taşımacılığını düzenleyecektir.
Madde 2
Tanımlar
“Uluslararası
taşımacılık”, Temel Anlaşma’nın amacı bakımından mal veya yolcuların, kontratta
belirtildiği gibi, alındıkları ve teslim edilmeleri için belirlenen yerin,
ülkelerden en az birinin Temel Anlaşma’nın tarafı olduğu iki farklı ülkede yer
alması ve transit güzergâhta ardiyenin dahil olması durumunda, aşağıda
belirtilen şekillerdeki veya vasıtalarla hareketine karşılık gelir :
a.
karayolları taşımacılığı (römork ve yarı-römork dahil olmak üzere);
b.
demiryolu taşımacılığı;
c.
su taşımacılığı;
d.
hava taşımacılığı;
e.
Konteyner İlgili Gümrük Sözleşmesi kapsamındaki tüm konteynerler;
f.
boru hattı.
Madde 3
Temel Anlaşma’nın Amaçları
Bu
Temel Anlaşma’nın amaçları,
a.
Avrupa, Karadeniz, Kafkasya, Hazar Denizi ve Asya bölgelerinde ekonomik
ilişkilerin, ticaretin ve taşımacılığın geliştirilmesi;
b.
Uluslararası kara, hava ve demiryolu taşımacılığı ile ticarî deniz seyrüseferi
pazarlarına girişin kolaylaştırılması;
c.
Uluslararası mal ve yolcu taşımacılığı ile uluslararası hidrokarbon
taşımacılığının kolaylaştırılması;
d.
Trafik emniyeti, malların güvenliği ve çevrenin korunmasının sağlanması;
e.
Taşımacılık politikalarının ve taşımacılık alanındaki yasal çerçevenin uyumlaştırılması;
f.
Farklı taşımacılık türleri arasında eşit rekabet şartlarının yaratılmasıdır.
Madde 4
Uluslararası Taşımacılığın Kolaylaştırılması
1.
Her bir Taraf, Temel Anlaşma’da belirtilen şartlar uyarınca, uluslararası
taşımacılık araçları, mal ve yolcular için diğer Taraflara kendi ülkesi
üzerinden geçiş hakkı verecektir.
2.
Taraflar, kendi ülkeleri üzerinden transit olarak gerçekleştirilecek
taşımacılığın kolaylaştırılması için en etkili düzenlemeleri sağlayacaktır.
3.
Temel Anlaşmanın hükümleri Tarafların bağlı oldukları veya olacakları diğer
uluslararası sözleşmeler ve anlaşmalardan kaynaklanan hak ve yükümlülüklerini
etkilemeyecektir.
Madde 5
Vergi, Resim ve Diğer Ödemeler
Taşımacılık
ve gümrük hizmetleri için yapılan ödemeler, taşımacılığa ilişkin hizmetler ve
ulaştırma altyapısının kullanımından kaynaklanan ödemeler haricinde isimleri ve
kaynaklarına bakılmaksızın transit taşımacılıkta vergi, resim ve benzeri diğer
ödemeler tahsil edilmeyecektir.
Madde 6
Öncelikli Esaslar ve Tarifeler
1.
Transit halindeki taşımacılık hizmetlerine ilişkin tarifeler, öncelik esasına
oluşturulacaktır.
2.
Taraflar, iki Taraf arasında Temel Anlaşma’nın 1 inci Maddesinde atfolunan
taşımacılık türleri için öncelikli esaslar ve tarifelerin oluşturulması
halinde, bu Taraflar ile diğer Taraflar arasında daha az öncelikli muamele ve
tarifelerin uygulanmayacağı konusunda mutabık kalmışlardır.
Madde 7
Trafik Emniyeti, Malların Güvenliği ve Çevresel Koruma
Taraflar,
Temel Anlaşma’nın 1 inci maddesinde atfolunan uluslararası taşımacılıkta,
trafik, yolcu ve taşımacıların emniyetinin, malların ve taşıma araçlarının
güvenliğinin ve çevrenin korunmasının sağlanması için uygun tedbirleri
alacaklardır.
Madde 8
Hükümetlerarası Komisyon
1.
Taraflar, Temel Anlaşma’nın hükümlerinin yürütülmesi ve uygulanmasına ilişkin
konuların düzenlenmesi için bir Hükümetlerarası Komisyon kuracaklardır.
2.
Hükümetlerarası Komisyon, Tarafların en yüksek düzeydeki Hükümet
yetkililerinden veya bunların, bu Temel Anlaşma uyarınca karar almak için tam
yetkiyle donatılmış temsilcilerinden oluşacaktır.
Hükümetlerarası
Komisyon, kararlarını oydaşma esasına dayalı olarak alacaktır.
3.
Hükümetlerarası Komisyon, dönüşümlü olarak bir yıl boyunca evsahipliği yapacak
bir Tarafın ülkesinde, yılda bir defadan az olmamak kaydıyla, düzenli olarak
toplanacaktır. Böylelikle ev sahibi Taraf, bir yıl için Başkanlık yapacaktır.
Toplantıyı düzenleyen Tarafın heyet başkanı, Hükümetlerarası Komisyonun Başkanı
olacaktır.
Hükümetlerarası
Komisyon, Tarafların temsilcilerinin katılımıyla, Başkanın veya ilgili
uzmanları davet edebilecek herhangi bir Tarafın teklifi üzerine toplanacaktır.
4.
Hükümetlerarası Komisyon, kendi Usul Kurallarını hazırlayacaktır.
5.
Hükümetlerarası Komisyon, gerekli olması halinde, Temel Anlaşma ile ilgili
değişikliklere ve Temel Anlaşma’ya ait yeni Teknik Ekler’in kabul edilmesine
dair teklifler sunabilecektir.
6.
Hükümetlerarası Komisyon, Temel Anlaşma’ya ilişkin aşağıda belirtilen konularda
Taraflarca kabul edilmek üzere kararlar ve uygun tavsiyeler formüle edecektir:
a.
taşımacılık politikalarının koordinasyonu;
b.
Temel Anlaşma’nın hükümlerinin uygulanmasının temini;
c.
ilgili bilgilerin toplanması ve serbest değişimi;
d.
trafik emniyeti, mal güvenliği ve ilgili çevresel unsurlar öncelikle dikkate
alınmak üzere, taraflar arasında taşımacılığın uyumlu bir şekilde
geliştirilmesi;
e.
nakliye teşebbüsleri ve kurumları arasındaki işbirliğinin teşvik edilmesi;
f.
çok-modlu taşımacılığın teşvik edilmesi;
g.
Gümrük noktalarında uygulanacak olan gümrük süreç ve uygulamalarının
basitleştirilmesi.
7.
Hükümetlerarası Komisyon, Temel Anlaşma’nın 10 uncu maddesinin 1 inci
fıkrasında atfolunan her bir alan için çalışma grupları oluşturabilecek ve
bunların yetki ve görevlerini tanımlayacaktır.
Madde 9
Daimi Sekretarya
1.
Hükümetlerarası Komisyon, Temel Anlaşma’nın hükümlerinin uygulamaya konulması
için bir Daimi Sekretarya kuracaktır.
2.
Sekretarya Bakü’de, Azerbaycan Cumhuriyeti, yerleşik olacaktır ve Tarafların
her birinde daimi temsilcilik bulunduracaktır.
3.
Hükümetlerarası Komisyon, Daimi Sekretarya’nın Talimatlarını düzenleyecek ve
onaylayacak; yetki, hak ve yükümlülüklerinin kapsamını, görevlerin atanmasına
ilişkin usulü belirleyecek ve Daimi Sekretarya’nın çalışmalarına ilişkin ortak
finansman sistemi hakkında önerileri hazırlayacaktır.
Finansman
sistemi Tarafların hükümetleri tarafından onaylanacaktır.
4.
Daimi Sekretarya, Temel Anlaşma hükümlerinin uygulanmasını denetleyecek,
Hükümetlerarası Komisyonun kararlarını uygulayacak ve Hükümetlerarası Komisyona
uygun öneriler getirecektir.
Madde 10
Teknik Ekler
1.
Uluslararası karayolu taşımacılığı, uluslararası demiryolu taşımacılığı,
uluslararası ticarî deniz seyrüseferi ve gümrük ve belge sürecine ilişkin
Teknik Ekler ve ayrıca, gerektiği takdirde sonradan kabul edilecek Teknik Ekler,
Temel Anlaşma’nın ayrılmaz parçalarıdır.
2.
Teknik Ekler, Taraflar açısından Temel Anlaşma ile aynı şekil ve aynı derecede
bağlayıcı olacak ve Temel Anlaşma’da belirtilen konulara dair detaylı
düzenlemeler sağlayacaktır. Ancak, Temel Anlaşma’nın hükümleri ile Teknik Ek’in
hükümleri arasında bir uyuşmazlık bulunması halinde, Temel Anlaşma’nın
hükümleri esas alınacaktır.
3.
Herhangi bir Taraf Teknik Ekler’e değişiklik teklif edebilir ve gerektiği
takdirde, yeni Teknik Ek taslaklarını Daimi Sekretarya’ya sunabilir.
4.
Teknik Ek’e teklif edilen değişiklikler ve yeni taslaklar, Hükümetlerarası
Komisyon tarafından değerlendirilecektir.
Madde 11
Değişiklik ve İlavelerin Sunulması
1.
Temel Anlaşma’ya getirilen değişiklik ve ilaveler, tarafların mutabakatı üzerine
Temel Anlaşma’nın ayrılmaz bir parçasını oluşturacak Protokoller aracılığıyla
Anlaşmaya dahil edilecektir.
2.
Protokollerin yürürlüğe girmesi usulü Temel Anlaşma ile aynı olacaktır.
Madde 12
Uyuşmazlıkların Çözümü
1.
Tarafların arasında, müzakere yolu ile çözümlenemeyen Temel Anlaşma’nın
uygulanması, yorumlanması veya bu Anlaşma’nın ihlali veya sona erdirilmesinden
ileri gelen tüm uyuşmazlık, çekişme ya da istemler, ilgili Tarafların herhangi
biri tarafından değerlendirilmek üzere Hükümetlerarası Komisyona havale
edilecektir.
2.
Hükümetlerarası Komisyon tarafından çözümlenmeyen bu gibi uyuşmazlık, ihtilaf
veya iddialar, ilgili Tarafların tümünün talep etmesi halinde, uygun bir
uluslararası mahkeme veya tahkim kuruluna ya da yetki alanı dahilinde Lahey’deki
Uluslararası Adalet Divanı’na havale edilecektir.
Madde 13
Yürürlüğe Giriş
1.
Temel Anlaşma, ilgili millî mevzuat uyarınca onay için gerekli devlet sürecinin
tamamlandığının Dördüncü Tarafça Temel Anlaşma’nın 15 inci maddesinde
belirtilen Saklayıcıya bildirilmesinden 30 gün sonra yürürlüğe girecektir.
2.
Temel Anlaşma, diğer Taraflar için, millî mevzuatları uyarınca onay için
gerekli devlet sürecinin tamamlandığının Depozitere bildirilmesinden 30 gün
sonra yürürlüğe girecektir.
Madde 14
Anlaşma’ya Katılım
1.
Temel Anlaşma tüm Devletlerin katılımına açıktır.
2.
Katılımına ilişkin belgeler, bu katılımların tüm Taraflarca uygun bulunması
üzerine, Temel Anlaşma’nın 15 inci maddesinde belirtilen Saklayıcıya, muhafaza
edilmek üzere, teslim edilecektir.
3.
Temel Anlaşma, katılım talebinde bulunan Devletler bakımından katılım
belgelerinin Saklayıcıya teslim edilmesinden 30 gün sonra yürürlüğe girecektir.
4.
Bölgesel Ekonomik Bütünleşme Örgütleri, Temel Anlaşma’ya ortak olarak
katılabilirler.
5.
Hükümetlerarası Komisyon, Bölgesel Ekonomik Bütünleşme Örgütlerinin, Temel
Anlaşma’nın Tarafları ile ortaklık kurmasını sağlayabilecek şartları formüle
edebilir.
Madde 15
Saklayıcı
1.
Bu Temel Anlaşma’nın Saklayıcısı, Temel Anlaşma’yı imzalayan Devletlere
Anlaşma’nın onaylı suretini gönderecek olan Azerbaycan Cumhuriyeti olacaktır.
2.
Saklayıcı, diğer Devletlerin Temel Anlaşma’ya katılımı ve Anlaşma’nın herhangi
bir Taraf için sona ermesi durumlarında Tarafları bilgilendirecektir.
Madde 16
Süre ve Değişim
1.
Temel Anlaşma 10 yıllık bir süre için yapılmıştır.
Temel
Anlaşma’nın geçerliliği, Taraflar aksini beyan etmediği sürece, takip eden 5
yıllık dönemler halinde yenilenir.
2.
Temel Anlaşma, bir Tarafın Temel Anlaşma’yı sona erdirme iradesini en az altı
ay öncesinden Saklayıcıya yazılı olarak bildirmesi halinde söz konusu Tarafın
ülkesi açısından sona erdirilebilir.
3.
Temel Anlaşma hükümlerine uygun olarak imzalanan antlaşma, anlaşma ve diğer
mukavelelerden doğan yükümlülükler bu Anlaşma yürürlükten kalktıktan sonra da
tamamen yerine getirilene kadar yürürlükte kalacaktır.
Bakü’de
8 Eylül 1998 tarihinde tek bir nüsha halinde, her ikisi de eşit şekilde geçerli
olmak üzere, İngilizce ve Rusça dillerinde düzenlenmiştir.
Yukarıdaki
hususları tasdik amacıyla, aşağıda imzası bulunan Devlet ve Hükümet Başkanları
veya tam yetkili temsilcileri ilişikteki çekinceleri de kapsayan Temel
Anlaşma’yı imzalamışlardır.
Ermenistan Cumhuriyeti adına Moldova Cumhuriyeti adına
(imza) (imza)
Azerbaycan Cumhuriyeti adına Romanya adına
(imza) (imza)
Bulgaristan Cumhuriyeti adına Tacikistan Cumhuriyeti adına
(imza) (imza)
Gürcistan adına Türkiye
Cumhuriyeti adına
(imza) (imza)
Kazakistan adına Ukrayna
adına
(imza) (imza)
Kırgızistan Cumhuriyeti adına Özbekistan Cumhuriyeti adına
(imza) (imza)
Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaştırma Koridorunun Üzerinde Uluslararası
Taşımacılığın
Geliştirilmesi Hakkında Çok Taraflı Temel Anlaşma’ya Dair Azerbaycan
Cumhuriyetinin
Çekincesi
1.
Azerbaycan Cumhuriyeti, kendi ülkesi üzerinden gerçekleşecek, çıkış, transit veya
varış ülkesi Ermenistan Cumhuriyeti olan taşımacılık itibariyle
Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaştırma Koridorunun Üzerinde Uluslararası Taşımacılığın
Geliştirilmesi Hakkında Çok Taraflı Temel Anlaşma ve Teknik Eklerinde
belirtilen hak, yükümlülük ve hükümlerin hiçbirinin Azerbaycan Cumhuriyeti
tarafından uygulanmayacağını beyan eder.
2.
Azerbaycan Cumhuriyeti, mevcut çekinceye ait 1 inci Paragrafı istediği zaman
değiştirme veya feshetme hakkını muhafaza eder ve bu gibi değişiklik veya
fesihler itibariyle diğer Tarafları yazılı olarak bilgilendirir.
Azerbaycan
Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanı
Haydar
ALİYEV
(imza)
Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaştırma Koridorunun Üzerinde Uluslararası
Taşımacılığın
Geliştirilmesi Hakkında Çok Taraflı Temel Anlaşma’ya Dair Kazakistan
Cumhuriyetinin
Çekincesi
Temel
Anlaşma’nın Uluslararası Demiryolu Taşımacılığına ilişkin Teknik Eki’nin 4 üncü
maddesindeki ve buna ilişkin Ek 2’deki hükümler Kazakistan Cumhuriyetine
uygulanmayacaktır.
Kazakistan
Cumhuriyeti
Heyet
Başkanı
Ulaştırma
ve Haberleşme Bakanı
Erkin
KALİYEV
(imza)
Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaştırma Koridorunun Üzerinde Uluslararası
Taşımacılığın
Geliştirilmesi Hakkında Çok Taraflı Temel Anlaşma’ya Dair Romanya’nın
Çekincesi
Uluslararası
Demiryolu Taşımacılığına ilişkin Teknik Ek’in Ek 2’si Romanya’ya
uygulanmayacaktır.
Romanya
Cumhurbaşkanı
Emil
CONSTANTİNESCU
(imza)
TEMEL ANLAŞMA’NIN ULUSLARARASI KARAYOLU TAŞIMACILIĞINA İLİŞKİN
TEKNİK EKİ
Madde 1
Genel Hükümler
Bu
Teknik Ek’in hükümleri, mal ve yolcuların
a.
Taraflar arasında ikili,
b.
Tarafların ülkeleri üzerinden transit olarak karayoluyla uluslararası
taşımacılığını düzenleyecektir.
Madde 2
Tanımlar
Bu
Teknik Ek’in amaçları bakımından aşağıdaki ifadeler belirtilen anlamda
kullanılır:
1.
“taşıyıcı” ifadesi, Taraflardan birinin ülkesinde tescil edilmiş ve
yürürlükteki millî mevzuatı uyarınca mal ve yolcuların uluslararası karayoluyla
taşımacılığını gerçekleştirmesine izin verilmiş gerçek veya tüzel kişi anlamına
gelir.
2.
“motorlu-taşıt” ifadesi şu anlama gelir :
–
mallar taşınırken-kamyon, römorklu kamyon, traktör veya yarı-römorklu traktör;
–
yolcular taşınırken-otobüs, yani yolcu taşımacılığı için dizayn edilmiş ve
sürücü koltuğu hesaba katılmaksızın en az sekiz koltuğa ve ayrıca bagajların
taşınması için bir römorka sahip motorlu bir taşıt.
3.
“taşımacılık” ifadesi, seyahatin bir kısmında motorlu-taşıt, römork veya
yarı-römorkun su veya demiryolunu kullandığı durumlarda dahi, yüklü veya boş
motorlu-taşıtların karayolları üzerindeki hareketi anlamına gelir.
4.
“Tehlikeli mallar” terimi, 1957 tarihli Karayolları ile Tehlikeli Malların
Uluslararası Taşımacılığı ile ilgili Avrupa Anlaşması (ADR) uyarınca tehlikeli
addedilen mallar anlamına gelir;
5.
“Dayanıksız mallar” ifadesi, 1970 tarihli Dayanıksız Gıda Maddelerinin
Uluslararası Taşımacılığı ve Bu Taşımacılıkta Kullanılacak Olan Özel Ekipman
Hakkındaki Anlaşma (ATP) uyarınca dayanıksız addedilen mallar anlamına gelir.
6.
“İzin belgesi”, bir Tarafın yetkili makamınca düzenlenen ve diğer Tarafça
tescil edilmiş olan bir motorlu-taşıta, ilk Tarafın ülkesine giriş, çıkış ve
transit geçiş hakkı veren belge anlamına gelir.
7.
“Özel izin belgesi”, bir Tarafın yetkili makamınca düzenlenen ve diğer Tarafça
tescil edilmiş olan bir motorlu-taşıta, ilk Tarafın ülkesinde veya ülkesi
üzerinden özel kategorilerde taşımacılık yapma hakkı veren belge anlamına
gelir.
8.
“Tescil”, bir Tarafın motorlu-taşıtının yetkili ulusal makamlarının taleplerine
uygun olarak tescili anlamına gelir.
Madde 3
Pazara Giriş
1.
Her bir Taraf, diğer Tarafın ülkesinde tescil edilmiş olan herhangi bir
taşıyıcıya; kendi ülkesi içindeki herhangi bir nokta ile diğer Tarafların
ülkelerindeki herhangi bir nokta arasında veya tam tersi durumlarda ve kendi
ülkesi üzerinden transit olarak mal ve yolcu taşınmasına izin belgesine tabi
olarak ve herhangi bir temelsiz gecikme veya kısıtlamaya sebep olmaksızın izin
verecektir.
2.
Bir taşıyıcı, üçüncü ülke taşımacılığını ancak Tarafların yetkili makam veya
kuruluşlarından bu tür bir taşımacılık için özel bir izin belgesi temin ettiği
takdirde gerçekleştirebilir.
Madde 4
Ağırlık ve Ebatlar
1.
Yüklü veya yüksüz motorlu-taşıtların ağırlık ve ebatları, bu motorlu-taşıtların
resmî tescil belgelerindeki kayıtlara uygun olacaktır ve ev sahibi Tarafın
yürürlükteki sınırlamalarını aşmayacaktır.
2.
Bu Teknik Ek’e uygun olarak taşımacılıkta kullanılan yüklü veya yüksüz bir
motorlu-taşıtın ağırlık ve ebatlarının ev sahibi Tarafın izin verilen azami
sınırlarını aşması halinde özel izin belgesi gereklidir.
Madde 5
Özel Taşımacılık Sınıfları
1.
Tehlikeli ve dayanıksız malların taşımacılığı, Tarafların millî mevzuatına
uygun olarak gerçekleştirilecektir.
2.
Tehlikeli ve dayanıksız malların Tarafların ülkeleri dahilinde motorlu-taşıtlar
tarafından taşınması için özel izin belgesi gereklidir.
Madde 6
Sürücü Belgeleri ve Yola Elverişlilik Sertifikaları
Bir
Tarafın yetkili makamınca motorlu-taşıtlar için düzenlenen ve kendi ülkesinde
geçerli olan sürücü belgeleri, yola elverişlilik sertifikaları ve resmî tescil
belgeleri diğer Tarafların ülkelerinde de geçerli kabul edilecektir.
Madde 7
İhlaller
Bu
Teknik Ek hükümlerinin bir Tarafa ait taşıyıcı tarafından ihlal edilmesi
halinde, ülkesinde ihlalin gerçekleştiği Taraf, kendi millî mevzuatı uyarınca
gerekli tedbirleri alacak olan diğer Tarafa en kısa süre içiresinde bildirimde
bulunmakla yükümlü olacaktır. Tarafalar, kendilerince uygulanan tüm yaptırımlar
hakkında birbirlerini bilgilendireceklerdir.
Madde 8
Malî Konular
Bu
Teknik Ek’e uygun olarak taşımacılık yapılırken, bir Tarafın ülkesine ithal edilen
aşağıda belirtilen ürünler karşılıklı olarak gümrük resim, harç ve
vergilerinden muaf tutulacaktır:
1.
Bir Tarafın millî mevzuatında belirtilen kurallar dahilinde, üretici tarafından
yerleştirilmiş olan taşıtın standart deposunda mevcut motor yakıt ve yağları.
2.
Taşımacılığı gerçekleştiren hasarlı motorlu-taşıtın onarımı için gerekli yedek
parça ve aletler.
Kullanılmamış
yedek parçalar yeniden ihraca tabidir. Değiştirilmiş yedek parçalar, ilgili
Tarafın ülkesindeki mevcut süreç gereğince yeniden ihraç edilmeli, imha
edilmeli veya teslim edilmelidir.
TEMEL ANLAŞMA’NIN ULUSLARARASI DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞINA
İLİŞKİN TEKNİK EKİ
Madde 1
Genel Hükümler
Bu
Teknik Ek’in hükümleri, mal ve yolcuların
a.
Taraflar arasında ikili
b.
Tarafların ülkeleri üzerinden transit olarak
demiryoluyla
uluslararası taşımacılığını düzenleyecektir.
Madde 2
Tanımlar
Bu
Teknik Ek’in amaçları bakımından aşağıdaki ifadeler belirtilen anlamda
kullanılır:
1.
“Millî demiryolu şirketi” ifadesi, Tarafların birinde kurulmuş olan ve kurulduğu
ülkenin millî mevzuatı uyarınca uluslararası demiryolu taşımacılığı yapma
hakkına sahip tüzel kişi anlamına gelir.
2.
“Tren” ifadesi, Tarafların birinde tescil edilmiş olan ve mal ve/veya
yolcuların taşınması için kullanılan ve donatılan bir lokomatif ve/veya
vagonlar anlamına gelir.
3.
“Taşımacılık” ifadesi, taşımacılığın bir kısmının su yolları ile
gerçekleştirildiği durumlarda dahi yük ve yolcu trenlerinin demiryolu
üzerindeki hareketi anlamına gelir.
Madde 3
Teknik Ek’in Uygulanması
Bu
Teknik Ek’in hükümlerinin uygulanmasından sorumlu olan kuruluşlar bu Teknik
Ek’in Ek 1’inde belirtilmiştir.
Madde 4
Öncelikli Esaslar ve Tarifeler
Öncelikli
esaslar ve tarifeler, Temel Anlaşma’nın 6 ncı ve 8 inci maddeleri ile bu Teknik
Ek’in Ek 2’si uyarınca tespit edilecektir.
Madde 5
Belgeler
Taraflar,
Tarafların millî düzenlemelerine uygun olarak verilmiş olan taşımacılık, yük
sevkiyatı ve diğer faaliyetlere ilişkin ruhsatlar ile Tarafların ülkelerindeki
işletme ve tren katarları hakkındaki sertifika ve diğer belgeleri geçerli kabul
edeceklerdir.
Madde 6
İşbirliği Amaçları
1.
Taraflar,
a.
Çok-modlu bağlantılar da dahil olmak üzere, uluslararası demiryolu
taşımacılığının geliştirilmesi,
b.
Tarafların millî demiryolu altyapıları arasında kurulan demiryolu bağlantılarının
ve ulusal demiryolu sistemlerinin karşılıklı örgütsel işletilmelerinin
sağlanması ve geliştirilmesi,
c.
Millî demiryolu şirketleri ve diğer ilgili teşebbüsler arasında en öncelikli
esaslara dayalı olarak terminallerin ve ambarların müşterek kullanımı da dahil
olmak üzere doğrudan ekonomik ilişkilerin kurulması,
d.
Tarafların ülkelerinde ulusal demiryolu şirketlerine ait temsilciliklerin
açılması,
e.
İstatistiksel bilgi de dahil olmak üzere bilgi değişiminde bulunulması,
için
hükümetler düzeyinde işbirliği yapacaklardır.
2.
Taraflar,
a.
Sınır geçişi işlemlerinin kolaylaştırılması,
b.
Uluslararası demiryolu taşımacılığı için enerji kaynaklarının sağlanması,
c.
Öncelikli tarifeler ve ortak işletme oranlarına temel teşkil etmek üzere
mutabık kalınacak maliyet hesaplama metodları üzerinde çalışılması,
d.
Millî demiryolu şirketlerine ait trenlerin taşımacılık, yükleme ve boşaltma
işlemleri ile geri dönüşleri ile ilgili teknolojik parametrelerin ihlaline ve
çevre kirliliğine ilişkin bir tazminat sisteminin oluşturulması,
e.
Millî demiryolu şirketlerinin karşılıklı olarak kabul edecekleri devralma,
tren, konteyner, ekipman ve makinelerin onarımı hakkındaki yükümlülüklerin
uygulanması,
f.
Demiryolu personelinin eğitimlerinin uluslararası eğitim standartlarında geliştirilmesi,
g.
Demiryolu personeline, diğer Tarafın ülkesinde kaldıkları ve görevde oldukları
sürece yardım sağlanması ve ani hastalık veya yaralanma durumlarında ücretsiz
ilk yardım hizmetinin verilmesi,
için
yetkili makamlar düzeyinde işbirliği yapacaklardır.
ULUSLARARASI DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞINA İLİŞKİN TEKNİK EK
EK 1
Uluslararası
demiryolu taşımacılığına ilişkin Teknik Ek’in 3 üncü maddesi uyarınca sorumlu
kuruluşlar şunlardır:
1.
Ermenistan Cumhuriyeti için “Ermenistan Cumhuriyeti Demiryolu” Devlet-Anonim
Şirket ortaklığı.
2.
Azerbaycan Cumhuriyeti için-Azerbaycan Devlet Demiryolları
3.
Bulgaristan Cumhuriyeti için - “Bulgaristan Devlet Demiryolları” Millî Şirketi
4.
Gürcistan için-Demiryolu Taşımacılığı Dairesi
5.
Kazakistan Cumhuriyeti için - “Kazakistan Demiryolları” Devlet İktisadî
Teşekkülü
6.
Kırgız Cumhuriyeti için-Kırgız Demiryolları Dairesi
7.
Moldova Cumhuriyeti için “Moldova Demiryolları” Devlet İktisadî Teşekkülü
8.
Romanya için-Romanya Ulaştırma Bakanlığı
9.
Tacikistan Cumhuriyeti için-Tacikistan Demiryolları İdaresi
10.
Türkiye Cumhuriyeti için-Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD)
11.
Ukrayna için-Ukrayna Demiryolları “Ukrzaliznytsya”
12.
Özbekistan Cumhuriyeti için-Özbekistan Demiryolları Devlet Hisseli Demiryolu
Şirketi
ULUSLARARASI DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞINA İLİŞKİN TEKNİK EK
EK 2
Uluslararası
demiryolu taşımacılığına ilişkin Teknik Ek’in 4 üncü maddesine göre aşağıda
belirtilen öncelikli esas ve tarifeler Temel Anlaşma’nın Taraflarına uygulanır:
a.
Malların demiryoluyla taşımacılığında, ilgili anlaşma ve kontratlarda mevcut
öncelikli tarifeler haricinde, tüm cari tarifelerde % 50’ye kadar;
b.
Boş vagonların tren feribotu ile taşınması halinde tüm cari tarifelerde % 50’ye
kadar indirim yapılır.
Boş
vagonların tren feribotları ile taşımacılığına ait ödemeler, göndericiler
tarafından doğrudan feribot sahiplerine veya feribot sahibi ile kontratı
bulunan sevkiyatçılara yapılacaktır.
TEMEL ANLAŞMA’NIN ULUSLARARASI TİCARÎ DENİZ SEYRÜSEFERİNE İLİŞKİN
TEKNİK EKİ
Madde 1
Genel Hükümler
Bu
Teknik Ek’in hükümleri, Taraflar arasında ve herhangi bir Tarafın gemileri ile
Tarafların ülkeleri üzerinden transit olarak gerçekleştirilen uluslararası
ticarî deniz seyrüseferini düzenleyecektir.
Madde 2
Tanımlar
Bu
Teknik Ek’in amaçları bakımından aşağıdaki ifadeler belirtilen anlamlarda
kullanılacaktır:
1.
“Gemi” ifadesi, bir Tarafın Gemi Sicili veya diğer resmî listelerine
kaydedilmiş olan ve ilgili Tarafın mevzuatı uyarınca bu Tarafın bayrağı altında
sefer yapan ticaret gemisi anlamına gelir.
Bu
ifade
a.
savaş gemileri ve ticarî olmayan amaçlar için kullanılan gemiler ile
b.
balıkçı gemilerini kapsamaz.
2.
“Mürettebat” ifadesi, gemide kumanda, işletme ve hizmet işlerinde görevli olan
ve seyrüsefer sırasında geminin mürettebat listesinde yer alan kaptan ve diğer
personel anlamına gelir.
Madde 3
Taşımacılığın Kolaylaştırılması
Taraflar,
kendi millî mevzuatlarının sınırları içinde, ticarî deniz seyrüseferinin
kolaylaştırılması, verimsizliğe yol açan gecikmelerin önlenmesi ve limanlardaki
gümrük formalitelerinin mümkün olduğunca çabuklaştırılması ve kolaylaştırılması
için uygun tüm tedbirleri almaya kabul edeceklerdir.
Madde 4
1.
Taraflar, hakça eşitlik prensipleri altında ticarî gemiciliğinin
geliştirilmesini teşvik edeceklerdir.
2.
Taraflar, mal ve yolcu taşımacılığı esnasında kendi nakliye, gemicilik ve
ilgili teşebbüs ve kuruluşlarının yakın işbirliğinde bulunmalarını teşvik
edeceklerdir.
Madde 5
Uluslararası Ticarî Deniz Seyrüseferinin Geliştirilmesi
1.
Taraflar,
a.
diğer Taraflara ait gemilerin, Tarafların limanları arasında deniz taşımacılığı
ve kara içi su yolları taşımacılığı yapmasını ve üçüncü ülkelere ait transit
malların taşınması esnasında Tarafların deniz rotalarının ve kara içi su
yollarının kullanımını ve bu alandaki güçlüklerin ortadan kaldırılmasını teşvik
edeceklerdir;
b.
çok-modlu taşımacılık bakımından kara kesimlerinde, ev sahibi Tarafın
mevzuatına uygun olmak kaydıyla serbest girişi temin edeceklerdir.
2.
Bu maddenin hükümleri, Tarafların limanları arasında taşımacılık yapacak olan
üçüncü ülke gemilerinin haklarını ihlal etmez.
Madde 6
Taraflar,
yürürlükteki mevzuatlarına uygun olarak, bir Tarafın gemicilikle ilgili
teşebbüs veya ticarî kuruluşlarına kendi limanlarına ve diğer bir Tarafın
limanına hat açılması ve diğer Tarafın ülkesinde temsilcilik açılması veya
ortak girişim kurulması için gerekli yardımı sağlayacaktır.
Madde 7
Taraflar,
ticarî deniz seyrüseferini yürüten makamları arasındaki etkin iş ilişkilerini
sağlamak ve geliştirmek için çaba gösterecekler ve aşağıdaki konularda kendi
teşebbüs ve kuruluşları arasındaki temasları teşvik edeceklerdir:
a.
Ticarî filo ve limanlarının etkin kullanımı, ekonomik ve bilimsel ilişkilerin
genişletilmesi;
b.
Deniz rotalarındaki taşımacılık akışını hızlandırmak ve kolaylaştırmak amacıyla
muhtelif denizcilik faaliyetlerinde tecrübe ve bilgi değişimi;
c.
Ticarî deniz seyrüseferi sorunlarıyla ilgili uluslararası örgütlerin
faaliyetlerine yönelik politikaların eşgüdümü ve deniz taşımacılığı hakkındaki
uluslararası anlaşmalara katılım.
Madde 8
Her
bir Taraf, Taraflar arasında lineer veya tramp seyrüsefer gerçekleştiren diğer
bir Tarafın gemilerine yönelik ayrım gözeten herhangi bir tedbir almayacaktır.
Madde 9
İltimaslı Muamele
1.
Her bir Taraf, diğer Tarafın gemilerine dış ticaret ve gemiciliğe açık
limanlarında iltimaslı muamele uygulayacaktır.
2.
Bu Maddenin 1 inci Fıkrasının hükümleri, gümrük formaliteleri, ücret ve liman
resimlerinin alınması, limanlara giriş serbestisi ve bunların imkânlarının
kullanımı ve gemi, mürettebat, mal ve yolcular bakımından denizcilik ve ticarî
işlemlerde sağlanan tüm kolaylıklar için uygulanacaktır.
3.
Bu Maddenin 1 inci Fıkrasına ait hükümler :
a.
Yabancı gemilere kapalı limanlar için uygulanmaz;
b.
Sadece bir ülkenin kendi vatandaşları ve kuruluşları için saklı tutulan kabotaj
ve diğer faaliyetlere uygulanmaz;
c.
Hiçbir Tarafı, kendi ve diğer Tarafların gemilerine sağlanan zorunlu kılavuzluk
hizmeti hakkındaki kurallara istisna getirmeye mecbur bırakmaz.
Madde 10
Belgeler
1.
Her bir Taraf, diğer Tarafça düzenlenmiş olan veya kabul gören gemilerin
tabiyetini tasdik eden belgeleri ve diğer gemi belgelerini geçerli kabul
edecektir.
2.
1969 tarihli Gemi Ölçümleri hakkındaki Uluslararası Sözleşme uyarınca ölçüm
sertifikalarına sahip olan herhangi bir Tarafa ait gemiler, diğer Tarafların
limanlarında yeniden ölçümden muaf tutulacak ve liman resimleri hesaplanırken
bu sertifika esas kabul edilecektir.
Madde 11
Çevresel Koruma
1.
Tarafların gemileri, uluslararası düzenlemelere uygun olarak, herhangi bir
Tarafın ülkesi dahilinde çevresel tahribata yol açmamak için gerekli tedbirleri
alacaktır.
2.
Sahibi herhangi bir Taraftan olan gemiler, bu Maddenin 1 inci Fıkrasında
atfolunan tahribattan, çevresel tahribatın meydana geldiği ülkenin mevzuatı ve
uluslararası anlaşmalar gereğince yükümlü olacaklardır.
TEMEL ANLAŞMA’NIN GÜMRÜK VE BELGE SÜRECİNE İLİŞKİN
TEKNİK EKİ
Madde 1
Genel Hükümler
1.
Bu Teknik Ek’in hükümleri, mal ve yolcuların Tarafların ülkeleri üzerinden
uluslararası taşımacılığında gümrük ve belge sürecini düzenleyecektir.
2.
Bu Teknik Ek’in düzenlemediği tüm durumlarda, ilgili Tarafın millî mevzuatı
uygulanacaktır.
Madde 2
Uluslararası Sözleşmeler
1.
Tüm tarafların, aşağıda belirtilen Sözleşmelere en kısa sürede katılmaları
tavsiye olunur:
a.
TIR Karnesi Altında Uluslararası Mal Taşımacılığı Hakkındaki Gümrük
Sözleşmesi-1975;
b.
Malların Sınır Kontrollerinin Uyumlaştırılması Hakkındaki Uluslararası
Sözleşme-1982;
c.
Konteynerler Hakkındaki Gümrük Sözleşmesi-1972.
2.
Taraflar, bu Maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen Sözleşmelerde öngörülen
hükümlere uygun olarak kendi faaliyetlerini düzenlemeyi kabul edeceklerdir.
Madde 3
Gümrük Kontrolü
1.
Gümrük kontrolü, özel tayin edilmiş Gümrük kontrol noktalarında
gerçekleştirilecektir.
2.
Bir Tarafın ülkesi üzerinden gerçekleştirilen uluslararası taşımacılıkta
durdurma ve malları inceleme yetkisine bahsekonu ülkede sadece gümrük
görevlileri sahip olacaktır.
Madde 4
Belge Süreci
1.
Her bir Taraf, mallara ilişkin gümrük beyannamesini esas gümrük belgesi olarak
bulunduracaktır.
2.
Mallara ilişkin gümrük beyannamesi için BM düzenindeki form şeklinde
uyumlaştırılmış bir format geliştirilecek ve Tarafların ülkeleri dahilinde
kullanılmaya başlanacaktır.
3.
İki dilde malların listesinin dahil olduğu BM formuyla uyumlu ticarî belgelerin
Tarafların ülkeleri dahilinde kullanılmasına en kısa sürede başlanacaktır.
4.
Taraflar, gümrük komisyoncularının ruhsatlı hizmetlerinin başlatılması ve
geliştirilmesini teşvik edeceklerdir.
Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaştırma Koridorunun Üzerinde Uluslararası Taşımacılığın
Geliştirilmesi Hakkında Çok Taraflı Temel Anlaşma’ya Dair Türkiye
Cumhuriyetinin
Çekincesi
Türkiye
Cumhuriyeti, Türkiye ile Ermenistan arasındaki ulaştırmanın söz konusu olduğu
durumlarda Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaştırma Koridorunun Üzerinde Uluslararası
Taşımacılığın Geliştirilmesi Hakkında Çok Taraflı Temel Anlaşma’nın (Temel
Anlaşma) hükümleri ile bağlı olmayacaktır.
Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaştırma Koridorunun Üzerinde Uluslararası
Taşımacılığın
Geliştirilmesi Hakkında Çok Taraflı Temel Anlaşma’ya Dair Türkiye
Cumhuriyetinin
Anlayış Beyanı
Türkiye
Cumhuriyeti, 1615 sayılı Gümrük Kanununa uygun olarak transit eşyaya uygulanan
teminatın Temel Anlaşma’nın 5 inci Maddesi kapsamına girmediği yönündeki
anlayışını beyan eder.