Kahramanmaraş Milletvekili Avni Doğan ve 41 Arkadaşının, Elbistan Adı ile Bir İl ve Üç İlçe Kurulmasına Dair Kanun Teklifi ve İçtüzüğün 37 nci Maddesine Göre Doğrudan

24.1.2000 tarihinde tali komisyon olarak İçişleri, esas komisyon olarak Plan ve Bütçe Komisyonlarına havale edilmiş bulunan 2/428 esas numaralı Kanun Teklifimin İçtüzüğün 37 nci maddesine göre doğrudan Genel Kurul Gündemine alınması hususunda gereğini saygılarımla arz ederim.

Avni Doğan

Kahramanmaraş

Elbistan adı ile bir il ve 3 ilçe kurulmasına dair kanun teklifi ilişikte sunulmuştur.

Gereğini arz ederiz.

Saygılarımızla.
 

	Avni Doğan	Ali Sezal	Prof. Dr. Mustafa Kamalak
	Kahramanmaraş	Kahramanmaraş	Kahramanmaraş
	Dr. Azmi Ateş	Oya Akgönenç	Ahmet Aydın
	İstanbul	Ankara	Siirt
	Mehmet Çiçek	M. Altan Karapaşaoğlu	Mahfuz Güler
	Yozgat	Bursa	Bingöl
	Nevzat Yalçıntaş	Celal Esin	Salih Kapusuz
	İstanbul	Ağrı	Kayseri
	Lütfi Doğan	Musa Demirci	Yakup Budak
	Gümüşhane	Sivas	Adana
	Hüseyin Kansu	M. Fuat Fırat	Mahmut Göksu
	İstanbul	İstanbul	Adıyaman
	Cemil Çiçek	Musa Uzunkaya	Lütfü Esengün
	Ankara	Samsun	Erzurum
	Zeki Ergezen	Eyüp Fatsa	Faruk Çelik
	Bitlis	Ordu	Bursa
	Hüseyin Karagöz	A. Cemil Tunç	İlyas Arslan
	Çankırı	Elazığ	Yozgat
	Yaşar Canbay	Sacit Günbey	Rıza Ulucak
	Malatya	Diyarbakır	Ankara
	Mehmet Bekâroğlu	Âkif Gülle	Yahya Akman
	Rize	Amasya	Şanlıurfa
	Şükrü Ünal	M. Niyazi Yanmaz	Ahmet Sünnetçioğlu
	Osmaniye	Şanlıurfa	Bursa
	Hüseyin Arı	Fahrettin Kukaracı	M. Zeki Okudan
	Konya	Erzurum	Antalya
	Ali Gören	Suat Pamukçu	Mustafa Geçer
	Adana	Bayburt	Hatay

Tarihin ilk çağlarından beri bir çok kavimlerin yerleşme merkezi olan Elbistan, Büyük Roma-Makedonya-Selçuklu ve Osmanlı Devletlerinin hakimiyetine girmiştir. Dulkadiroğulları Beyliğinin hükümet merkezliğini de yaptıktan sonra Kanunî devriminde Kahramanmaraş’a bağlı bir ilçe haline getirilmiştir.

Kahramanmaraş İlinin Kuzeydoğusunda yer alan Elbistan ekonomik ve coğrafî bakımından ilin en büyük ilçesidir.

Elbistan bazı kesimleri ile Akdeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgesi sınırları içinde yer almıştır. Kuzeyinde Darende, Gürün; Güneyinde Ekinözü, Nurhak; Doğusunda Akçadağ ve Doğanşehir; Batısında da Afşin, Sarız ve Göksun ilçeleri ile çevrilmiştir. Elbistan Şardağı kütlesinin kuzeydoğu eteğinde 1150 rakım ve kendi adıyla anılan Türkiye’nin 4 üncü büyük ovasında kurulmuştur.

Elbistan’ın bitki örtüsü genelinde step denilen mevsimlik bitki türündedir. Ancak ilçenin güney ve güneybatısına düşen Koç, Engizek ve Berit dağlarını içine alan bölge orman bakımından zengindir. Çam ve meşe ağaçlarının çoğunlukta olduğu bu bölge de bodur çalılıklara da rastlanır. Şehrin güneydoğusunda kaynağını alan Ceyhan Nehri, mecraı boyunca Elbistan Ovasını sular. Ayrıca Ceyhan Nehrinin kolları olan Söğütlü Çayı, Hurman ve Göksun çayları da münbit ovanın sulanmasına katkıda bulunur. Bunların yanında 1992 programına teklif edilen ve projesi 1950 yılında yapılıp, daha sonraki tarihlerde geliştirilen Adatepe (yapımı devam etmekte) ve Karagut Barajlarının yapılması ile de gerek bölge, gerekse Türk tarımına çok büyük katkıda bulunacaktır.

Elbistan’da kurulan fabrikalar, gelişen küçük sanayi ve ulaşım kolaylığı şehir merkezinde nüfus patlamasına yol açmıştır. 1997 yılı genel nüfus sayımına göre Elbistan İlçe merkez nüfusu 87 274, kasaba ve köylerin toplam nüfusunun da 57 167 olduğu tespit edilmiştir. Buna göre ilçenin genel nüfus toplamı da 144 441 olmaktadır.

Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte bütün yurtta olduğu gibi eğitim ve öğretim alanında Elbistan da yeni bir devreye girilmiş, günümüze kadar hızla gelişmelerle devam etmiştir. Bu sebeple ilçemizde okur-yazar oranı oldukça yüksektir. 106 ilköğretim okulu, 13 adet lise, sağlık meslek lisesi ile Sütçü İmam Üniversitesine bağlı bir meslek yüksek okulu mevcuttur. Ayrıca Devlet Hastanesi (yüz yataklı), Özel ASEV Vakfı Hastanesi (yüzotuz yataklı), iki sağlık ocağı, Verem Savaş Dispanseri ile sağlık alanında da büyük gelişme göstererek bölgenin sağlık merkezi haline gelmiştir.

Büyük bir ticarî potansiyele sahip olan Elbistan, yedi adet Devlet ve özel bankası, 234 anonim şirket ve Koop. 2234 adet esnaf ve sanatkâr ile bölgenin ticaret merkezi olma özelliğini her geçen gün artırarak devam etmektedir.

1272 işçi kapasiteli şeker fabrikası, 2416 işçi ve teknik eleman ve personel kapasiteli TKİ, 2500 teknik eleman ve işçi kapasiteli TEAŞ (AEL Termik Santrali) bölge ekonomisine ve ticaretine girdi ve çıktıları ile büyük katkılarda bulunmaktadır.

Gerek ticarî, gerek ekonomik, gerek ulaşım, gerek sosyal, gerek eğitim, gerek idarî, gerek 440 000’e ulaşan bölge nüfusu ve gerekse coğrafî durumu bakımından Elbistan’ın il olması yöre insanına büyük kolaylık ve imkânlar sağlayacaktır.

Şöyle ki, Elbistan-Kahramanmaraş arasındaki mesafe 169 km.’dir. Bu yol Torosları kuzeyden-güneye geçiren bir yoldur. Kış aylarında ulaşım güçlüklü yapılmakta ve zaman zaman aksamaktadır. En normal zamanlarda bile bu yol iki buçuk üç saatte ancak alınabilmektedir. Bu durumda idarî bakımdan sıkıntılara sebep olmakta, bölgede meydana gelen terör olaylarına zamanında müdahale edilememektedir.

Bölge insanının her türlü kültürel, ekonomik, ulaşım, idarî ve fiili bağlarının Elbistan’a ait olduğu gerçeği de dikkate alınırsa Elbistan’ın il yapılmasının gerekliliği ortaya çıkacaktır. Bu sebeple hazırlanan teklif Yüce Meclisin takdirlerine sunulmuştur.

Elbistan, bütün ulaşım bağlantılarını karayolu ile sağlamaktadır. Bu bağlantı geniş bir ulaşım ağı şeklinde Türkiye’nin en uç noktalarına dahi uzanmaktadır. Her gün düzenli seferlerle, doğu yönünde; Malatya, Elazığ, Diyarbakır, Güney Yönünde; Kahramanmaraş, Adana, Mersin, Antalya, Batı yönünde; Kayseri, Kırşehir, Ankara, İstanbul, Kuzey Yönünde; Sivas, Tokat, Amasya, Samsun’a ulaşım sağlamaktadır. Ayrıca GAP projesi doğrultusunda düşünülen Ankara GAP ulaşım ağı (Urfa-Adıyaman-Elbistan-Kayseri-Ankara) Elbistan ekonomisine büyük katkılar sağlayacaktır.

Tanır, hali hazırda 5511 nüfusu ile Afşin İlçesinin en büyük kasabası olup, ilçe merkezine 28 km uzaklıktadır. Yörenin merkezi durumunda olması gerek ticarî, gerek kültürel ve gerekse sosyal bakımdan gelişmesini sağlamıştır. Hurman Çayının kasabanın yakınından çıkması, Tanır’a ayrı bir güzellik katmaktadır. Bu nedenle çevrenin tatilini değerlendirdiği merkez haline gelmiştir. Yaz aylarında nüfusu iki katına yaklaşmaktadır. Bu da idarî açıdan zorlamalara sebep olmaktadır.

Uzun süreden beri belediyelik olması sebebiyle, alt yapı ve idarî yapı bakımından ilçe olmaya hazır hale gelmiştir. Jandarma karakolu, sağlık ocağı, ilköğretim okulu, tarım kredi kooperatifi ve diğer sosyal ve idarî kurumları ile çevre köyleri nezdinde ilçelik özelliklerini yansıtmakta ve benimsemektedir.

Daha önceki siyasî hükümetler döneminde de bu şirin beldemiz ilçe yapılmak istenmiş ancak siyasî mülahazalar sebebi ile gerçekleştirilmemiştir.

Gerek Afşin’e gerekse Elbistan’a olan uzaklığı, çevre köylerin merkezi oluşu, sosyal, kültürel ve ticarî konumu itibariyle Tanır’ın ilçe olması idarî bakımdan da büyük kolaylıklar ve faydalar sağlayacağı için durum yüce meclisin takdirlerine sunulur.

Çardak, Göksun-Elbistan karayolu üzerinde kurulmuş 5279 nüfuslu bir kasabadır. Coğrafî konum itibariyle yöreye hâkimdir. Çevre köylerin merkezi durumundadır.

Tarihî bakımdan da dikkat çekici bir durum arz eder. Osmanlı Devletinin son zamanlarında bucak merkezi haline getirilmiş ve Kafkaslardan gelen göçmenler özellikle burada iskân edilmiş, yörenin nüfus yoğunluğunu artırarak büyük yerleşim merkezi meydana getirmiştir. Bu yerleşim merkezlerinin, Elbistan-Afşin ve Göksun ilçelerinde ulaşım bakımından uzak oluşu; ayrıca Çardak Kasabasında, lise, ilköğretim okulu, ilkokul, jandarma karakolu, Tarım Kredi Kooperatifi ve diğer sosyal, idarî ve ticarî kurumlarının bulunmasından dolayı her türlü irtibatını bura ile sağlamasına sebep olmaktadır.

Türkiye’nin 4 üncü büyük ovası üzerinde kurulmuş olan Elbistan İlçesinin mesahası 402 830 hektar olup; bunun yaklaşık 252 376 hektarı tarım arazisi, 59 376 hektarı ormanlık, 65 000 hektarı çayır-mera, 77 440 hektarı tarım dışı geri kalan kısmı bağ ve bahçelik olarak kullanılmaktadır. Tarımsal üretim bakımından da Türkiye’nin belli merkezlerinden biri olan Elbistan, 216 595 ton-yıl hububat, 1 000 000 ton-yıl şeker pancarı, 6 000 ton-yıl ayçiçeği ve bol miktarda meyve ve sebze üretimi ile Türk tarımına büyük katkı sağlamaktadır.

Bu tarımsal üretime bağlı olarak, şeker fabrikası, un fabrikası kurulmuş olup, hayvancılık ve besicilikte de büyük atılım yaparak 45 780 ton süt, 1550 ton et ve diğer hayvansal ürünlerle 18 680 000 adet yumurta üretimiyle kendi çevre ihtiyacını karşılamakla beraber, zaman zaman ihracatta yapılmaktadır. Elbistan su ürünleri bakımından da yüksek üretim potansiyeline sahiptir.

Yıl da 18,6 milyon ton linyit çıkaran TKİ ve 8,1 milyar kilowatsaat enerji üreten Afşin-Elbistan Termik Santralinin gerek iş gücü, gerekse çevrede geliştirdiği yan kuruluş-sanayi bakımından bölgenin gelişmesini olumlu yönden etkilemektedir.

Elbistan’ın 35 km. uzağında yeni ilçe olan Ekinözü-İçme maden suları büyük önem taşımakta olup, her yaz Türkiye’nin güney illerinden ve birçok komşu ülkelerden gelen insanlar bu sudan içerek şifa bulmaktadırlar. Bu da bölge ekonomisi ve turizm potansiyeline katkıda bulunmaktadır.

Ayrıca projelendirilen Adatepe Baraj Gölüne yakın olması da yoğun bir nüfus artışı sağlayacaktır. Aynı zamanda yörenin keşif bir orman sahası olması ve Çardak Kasabasının da bu ormanlık arazinin merkezinde bulunması, ormanların korunması ve değerlendirilmesi yönünden de ayrı bir önem arz etmektedir.

Yukarıda saydığımız sebeplerden dolayı ve ilişikte sunulan haritanın da tetkiki ile Çardak Kasabasının ilçe olmasının bir zaruret olduğu görülecektir.

Arıtaş; 1954 yılında Belediye olan kasabamızın alt yapısı ilçe olmaya hazırdır. Halen Jandarma, Tarım Kredi Kooperatifi, 1 lisesi, Temel Eğitim, 3 ilköğretim okulu vardır. Nüfusu 9 864’dür. Türkiye’de ki ilçelerinden % 60 büyüktür. İlçe olması halinde kamuya alt yapı olarak yük getirmeyecektir.

7 mahallesi bulunan Arıtaş Kasabası birçok ilçeden ekonomik ve yerleşim olarak da büyüktür.

Durum Yüce Meclisin takdirlerine sunulur.

MADDE 1. – a) Ekli (1) sayılı listede adları yazılı kasaba ve köyleri kapsamak ve Merkezi Tanır Kasabası olmak üzere, Kahramanmaraş İlinde Tanır adıyla,

b) Ekli (2) sayılı listede adları yazılı kasaba ve köyleri kapsamak ve merkezi Çardak olmak üzere, Kahramanmaraş İlinde Çardak adıyla,

c) Ekli (3) sayılı listede adları yazılı kasaba ve köyleri kapsamak ve merkezi Arıtaş Kasabası olmak üzere, Kahramanmaraş İlinde Arıtaş adıyla,

3 ilçe kurulmuştur.

MADDE 2. – Kahramanmaraş İline bağlı Elbistan İlçe merkezi merkez olmak üzere ve ekli (4) sayılı listede adları yazılı ilçe, bucak kasaba ve köyler aynen bağlamak suretiyle Elbistan adı ile bir il kurulmuştur.

MADDE 3. – Bu kanuna göre kurulan Elbistan İlinin ihtiyacını karşılamak üzere ekli (5) sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye bağlı İçişleri Bakanlığına ait (1) sayılı cetvelin ilgili bölümlerine eklenmiştir.

GEÇİCİ MADDE 1. – Bu Kanunla kurulan il ve ilçelerde merkezi idare tarafından oluşturulacak, Teşkilâta ait kadroları bu kanunun yürürlüğü girişinden itibaren geçecek 30 günlük süre içinde ihdas etmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

GEÇİCİ MADDE 2. – Bu Kanunla kurulan Elbistan İlinde Merkezi İdare tarafından oluşturulacak teşkilâtla ilgili her türlü atama işlemleri bu Kanunun yürürlüğe girişinden itibaren geçecek 60 günlük süre içinde tamamlanır.

Bu süre içinde yeni kurulan Elbistan İlinde ve bu İle bağlanan ilçelerde Merkezî ve Mahallî İdarelere ait her türlü iş ve işlemler ile idarî ve adlî davalar ve bunlara ilişkin bütün iş ve işlemler halihazır bağımlılık durumuna göre yürütülür.

GEÇİCİ MADDE 3. – Bu Kanunla kurulan Elbistan İlinin İl Genel Meclisi Merkez ilçe ile bu il’e bağlanan ilçelerin halihazır İl Genel Meclis üyelerinden teşekkül eder. İl Genel Meclisi İl Valisinin davetiyle toplanır, organlarını seçer ve bütçesini yapar.

MADDE 4. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 5. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

TANIR İLÇESİNE BAĞLI BUCAK, KASABA VE KÖYLER :

1. Armutalanı Köyü

2. By. Tatlar Köyü

3. Büget Köyü

4. Çomudüz Köyü

5. Dağlıca Köyü

6. Dokuztay Köyü

7. İnciköy Köyü

8. İncirli Köyü

9. Koçovası Köyü

10. Kangal Köyü

11. Kaşanlı Köyü

12. Oğlakkaya Köyü

13. Örenli Köyü

14. Söğütdere Köyü

15. Tarlacık Köyü

16. Tatlar Köyü

17. Topaktaş Köyü

18. Hatice Pınar Köyü

ÇARDAK İLÇESİNE BAĞLI BUCAK, KASABA VE KÖYLER :

1. Deveboynu Köyü

2. Ericek Köyü

3. Fındık Köyü

4. Kamışçık Köyü

5. Karadut Köyü

6. Karaömer Köyü

7. Kınıkkız Köyü

8. Kötüre Köyü

9. Korkmaz Köyü

10. Nadir Köyü

11. Ördek Köyü

12. Soğucak Köyü

13. Tonbak Köyü

14. Yazıköy Köyü

ARITAŞ MERKEZ İLÇEYE BAĞLI BUCAK, KASABA VE KÖYLER :

1. Altunelma Bld.

2. Emirilyas Köyü

3. Türkçayır Köyü

4. İncirli Köyü

5. Sevin Köyü

ELBİSTAN MERKEZ İLÇEYE BAĞLI BUCAK, KASABA VE KÖYLER :

1. Ağlıca Köyü

2. Akbayır Köyü

3. Aksakal Köyü

4. Akveren Köyü

5. Alkayaoğlu Köyü

6. Anbarcık Köyü

7. Atmalıkaşanlı Köyü

8. B. Yapalak Kasabası

9. Bakış Köyü

10. Balıkçıl Köyü

11. Beştepe Köyü

12. Bayyurdu Köyü

13. Çatova Köyü

14. Çıtlık Köyü

15. Çiçek Köyü

16. Demircilik Köyü

17. Devrişcimli Köyü

18. Doğan Köyü

19. Erdelek Köyü

20. Elembey Köyü

21. Elmalı Köyü

22. Evcihüyük Köyü

23. Fakıoğlu Köyü

24. Geçit Köyü

25. Gökçek Köyü

26. Gözecik Köyü

27. Gücük Köyü

28. Günaltı Köyü

29. Gündere Köyü

30. Güvercinlik Köyü

31. Küçükyapalak Köyü

32. Ovacık Köyü

33. Özbek Köyü

34. Özcanlı Köyü

35. Sarıyatak Köyü

36. Sevdilli Köyü

37. Soğucak Köyü

38. Sünnet Köyü

39. Taşburun Köyü

40. Tapıkan Köyü

41. Tapkırankale Köyü

42. Tepebaşıkastal Köyü

43. Topallı Köyü

44. Toprakhisar Köyü

45. Türkveren Köyü

46. Uncular Köyü

47. Uzunpınar Köyü

48. Yalak Köyü

49. Yalıntaş Köyü

50. Yapılı Köyü

51. Yapılıpınar Köyü

52. Yapraklı Köyü

53. Yoğunsöğüt Köyü

54. Hasanalili Köyü

55. Hasankendi Köyü

56. Höyücek Köyü

57. Horhor Köyü

58. Izgın Köyü

59. İğde Köyü

60. İkizpınar Köyü

61. İncecik Köyü

62. Kalaycık Köyü

63. Kalealtı Köyü

64. Kantarma Köyü

65. Kangal Köyü

66. K.hasanuşağı Köyü

67. Karaelbistan Köyü

68. Karahüyük Köyü

69. Karamağra Köyü

70. Kayageçit Köyü

71. Keçemağra Köyü

72. Kışla Köyü

73. Körücek Köyü

74. Köşeyahya Köyü

75. Köşk Köyü

76. K. Yapalak Köyü

AFŞİN İLÇESİNE BAĞLI BUCAK, KASABA VE KÖYLER :

1. Arıtaş Ksb. Ferhatlı Mah.

2. Ağcaşar Köyü

3. Alemder Köyü

4. Altaş Köyü

5. Alimpınarı Köyü

6. Bakraç Köyü

7. Başüstü Köyü

8. Binboğa Köyü

9. Büyüksevin Köyü

10. Çağılhan Köyü

11. Çukurpınar Köyü

12. Çobanbeyli Ksb. Aydınlar Mah.

13. Çoğulhan KSB. Cumhuriyet Mah.

14. Deveboynu Köyü

15. Esence Ksb. Arkbaşı Mah.

16. Emirilyaş Köyü

17. Emirli Köyü

18. Erçene Köyü

19. Gözpınar Köyü

20. Hüyüklü Köyü

21. İğdemlik Köyü

22. Kabaağaç Köyü

23. Karagöz Köyü

24. Kargabükü Köyü

25. Kuşkayası Köyü

26. Ortaklı Köyü

27. Örenderesi Köyü

28. Türkçayırı Köyü

29. Türksevin Köyü

30. Yazıbelen Köyü

31. Yazıdere Köyü

GÖKSUN İLÇESİ :

1. Acıelma Köyü

2. Ahmetçik Köyü

3. Alıçlıbucak Köyü

4. Altınoba Köyü

5. Aslanbeyçiftliği Köyü

6. Bozhüyük Köyü

7. B. Çamurlu Köyü

8. Çağlayan Köyü

9. Çamdere Köyü

10. Değirmendere Ksb.

11. Doğankonak Köyü

12. Esenköy Köyü

13. Fındıklıkoyak Köyü

14. Gölpınar Köyü

15. Göynük Köyü

16. Hotaş Köyü

17. Hacıkodal Köyü

18. Hacımirza Köyü

19. Hacıömer Köyü

20. Kalesalyen Köyü

21. Kanlıkavak Kasabası

22. Kavşut Köyü

23. Karaahmet Köyü

24. Kireç Köyü

25. Kareç Köyü

26. Keklikoluk Köyü

27. Kömür Köyü

28. K. Çamurlu Köyü

29. Kızılöz Köyü

30. Küçüksu Köyü

31. Mahmutbey Köyü

32. Mehmetbey Köyü

33. Mürsel Köyü

34. Ortatepe Köyü

35. Saraycık Köyü

36. Sırmalı Köyü

37. Tahirbey Köyü

38. Taşoluk Köyü

39. Temurağa Köyü

40. Yantepe Köyü

41. Yağmurlu Köyü

42. Yeniyapan Köyü

43. Yeşilköy Köyü

44. Yiricik Köyü

45. Yoğunoluk Köyü

46. Esenköy Köyü

47. Uyukkızılcık Kasabası

NURHAK İLÇESİ :

1. Ağcaşar Köyü

2. Alçiçek Köyü

3. Değm.kaya Köyü

4. Derbent Köyü

5. Hançıplaklar Köyü

6. Kullar Köyü

7. Kulartatlar Köyü

8. Umutlu Köyü

KURUMU : İçişleri Bakanlığı

TEŞKİLÂTI : Taşra