Dönem : 21 Yasama Yılı : 3

T.B.M.M. (S. Sayısı : 692)

Türkiye Cumhuriyeti ile İtalya Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe ve Dışişleri Komisyonları Raporları (1/855)

T.C.

Başbakanlık 18.4.2001

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-262/1845

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 2.4.2001 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti ile İtalya Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

GEREKÇE

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının ana amacı; beraberinde yalnız sermaye değil aynı zamanda teknoloji, yönetim becerisi, çeşitli pazarlara giriş şansını getiren doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını taraf ülkeler arasında teşvik etmek ve ilgili ülkenin hukukî düzeni içinde yatırımların korunmasını sağlamaktır.

Ülkemiz müteşebbis ve sermayesinin dış ülkelere açılması, aynı zamanda yabancı sermaye ve ileri teknolojinin ülkemize gelmesi yolu ile ekonomimizin küreselleşen dünya ekonomisi içinde etkin bir şekilde yer alması, genel ekonomik politikamızın ana hedefleri arasındadır. Bu çerçevede, ülkemizde yapılan yabancı sermaye yatırımlarının korunması ve daha fazla yabancı sermaye gelişinin özendirilebilmesi için, yatırım ve ticarî ilişkilerimizin yoğun olduğu veya bu ilişkilerin genişlemesine yönelik potansiyele sahip olduğu düşünülen ülkelerle, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının imzalanmasına 1962 yılında başlanmıştır. Ülkemizin sermaye ihraç eder hale gelmesi ile bu süreç hızlandırılmış ve bugüne kadar 61 ülke ile anılan anlaşma imzalanmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti ile İtalya Cumhuriyeti arasında imzalanan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmasının esasları aşağıda özet halinde sunulmaktadır.

1. Anlaşmaya taraf ülke sınırlarında gerçekleştirilen yabancı sermayeli yatırımların ve ilgili faaliyetlerin tâbi olacağı muameleyi belirleyerek ekonomik işbirliği için uygun koşulları yaratmak.

2. Türkiye ve İtalya’da yabancı sermayenin kamulaştırma ve devletleştirme yönünden tâbi olacağı muamele ve sahip olduğu haklara açıklık getirmek.

3. Her iki ülkede, özel teşebbüsle Devlet arasında çıkabilecek ihtilafların çözüm yollarını tespit etmek.

Daha istikrarlı bir yatırım ortamının teminini öngören bu Anlaşma ile birlikte iki ülke arasındaki sermaye akışında artış gerçekleşmesi beklenmektedir. Anlaşma, yatırımcılara ekonomik ve yasal güvence verirken, ilgili ülkelere yeni herhangi bir yük getirmemektedir.

Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Plan ve Bütçe Komisyonu 2.5.2001

Esas No. : 1/855

Karar No. : 41

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanarak, Bakanlar Kurulunca 18.4.2001 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 26.4.2001 tarihinde tali komisyon olarak Komisyonumuza, esas komisyon olarak da Dışişleri Komisyonuna havale edilen “Türkiye Cumhuriyeti ile İtalya Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” Komisyonumuzun 1.5.2001 tarihinde yaptığı 43 üncü birleşiminde Hükümeti temsilen Devlet Bakanı Rüştü Kâzım Yücelen ile Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı temsilcilerinin de katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi, yatırımların karşılıklı teşviki ve korunmasına yönelik anlaşmalar ile taraf ülkeler arasında sermaye ve teknoloji akımının hızlandırılması, yatırımların teşvik edilmesi ve ilgili ülkenin hukuk düzeni içinde korunması gibi hususlar düzenlenmektedir.

Ülkemiz, müteşebbis ve sermayesinin yabancı ülkelere açılması, yabancı sermaye ve teknolojinin ülkemize çekilmesi gibi önlemlerle dünya ekonomisine entegre olmayı hedeflemiştir. Bu çerçevede yatırım ve ticarî ilişkilerimizin yoğun olduğu veya bu yönde potansiyel görülen ülkelerle 1962 yılından bu yana yatırımların karşılıklı teşviki ve korunmasına ilişkin anlaşmalar imzalanmaktadır. Bu çerçevede İtalya Cumhuriyeti ile de 22.3.1995 tarihinde Ankara’da Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma imzalanmıştır. Söz konusu anlaşma ile; taraf ülkeler arasında ekonomik işbirliği için uygun koşullar yaratılmakta, yabancı sermayenin kamulaştırma ve devletleştirme yönünden tâbi olacağı muameleler ve sahip olduğu haklara açıklık getirilmekte, özel teşebbüs ile Devlet arasında çıkabilecek ihtilafların çözüm yollarının tespit edilmesi öngörülmektedir.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde; “Türkiye Cumhuriyeti ile İtalya Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma”nın onaylanmasının uygun bulunmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.

Geneli üzerinde yapılan müzakerelerde;

– İtalyan müteşebbislerinin Türkiye’deki yatırımlarının miktarı ile İtalya’nın Türk yatırımcılara sağladığı teşviklerin neler olduğu,

– İtalya ve Türkiye arasındaki ticaret hacminin miktarı ve ticarî ilişkilerin gelişme seyrinin ne istikamette olduğu,

– İtalya ve Türkiye’nin ekonomik ve siyasal ilişkilerinin bu anlaşma vesilesiyle daha geniş bir perspektifte ele alınarak tartışılması gerektiği,

Şeklinde görüş ve sorunları müteakip hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamada ise;

– Türkiye ile İtalya’nın ticaret hacminin 2000 yılında 6 milyar dolara yaklaştığı,

– İtalya’nın dış ticaretimizde 2 nci sırada yer alırken yabancı sermaye sıralamasında 7 nci sırada olduğu,

– 1998 yılı itibarıyla toplam 199 İtalyan firmasının ülkemizde faaliyet gösterdiği, bu faaliyetlerin parasal değerinin 1.4 milyar dolar olduğu,

İfade edilmiştir.

Geneli üzerindeki görüşmeleri müteakip Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmiş ve Tasarının 1 inci maddesi ile yürürlük ve yürütmeye ilişkin 2 ve 3 üncü maddeleri aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Dışişleri Komisyonuna havale edilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

	Başkan	Başkanvekili	Sözcü
	Metin Şahin	Hayrettin Özdemir	Nihat Gökbulut
	Antalya	Ankara	Kırıkkale
	Kâtip	Üye	Üye
	Cafer Tufan Yazıcıoğlu	Dengir Mir Mehmet Fırat	Gaffar Yakın
	Bartın	Adıyaman	Afyon
	Üye	Üye	Üye
	Sait Açba	Cengiz Aydoğan	M. Güven Karahan
	Afyon	Antalya	Balıkesir
	Üye	Üye	Üye
	Hüseyin Arabacı	Necati Yöndar	Zeki Ergezen
	Bilecik	Bingöl	Bitlis
	Üye	Üye	Üye
	Hayati Korkmaz	Oğuz Tezmen	Hakkı Duran
	Bursa	Bursa	Çankırı
	Üye	Üye	Üye
	Hüseyin Karagöz	Aslan Polat	Mehmet Sadri Yıldırım
	Çankırı	Erzurum	Eskişehir
			(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye	Üye
	S. Metin Kalkan	Mehmet Dönen	Ali Er
	Hatay	Hatay	İçel
	(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye	Üye
	Masum Türker	Nesrin Nas	Celal Adan
	İstanbul	İstanbul	İstanbul
	Üye	Üye	Üye
	Arslan Aydar	Mehmet Serdaroğlu	Necdet Tekin
	Kars	Kastamonu	Kırklareli
	Üye	Üye	Üye
	Kemal Köse	Süleyman Çelebi	Metin Ergun
	Kocaeli	Mardin	Muğla
	Üye	Üye	Üye
	Ahmet Kabil	Ş. Ramis Savaş	Cevat Ayhan
	Rize	Sakarya	Sakarya
	Üye	Üye	Üye
	Mehmet Çakar	Kemal Kabataş	Lütfi Ceylan
	Samsun	Samsun	Tokat
Üye
Bekir Gündoğan
Tunceli

Dışişleri Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Dışişleri Komisyonu 23.5.2001

Esas No. : 1/855

Karar No. : 31

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Türkiye Cumhuriyeti ile İtalya Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı, Komisyonumuzun 10 Mayıs 2001 tarihli 17 nci Birleşiminde Dışişleri Bakanlığı temsilcileri ile Hazine Müsteşarlığı yetkililerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

Bilindiği gibi yatırımların karşılıklı teşviki ve korunmasına yönelik anlaşmalar ile ülkeler arasında sermaye ve teknoloji akımının hızlandırılması amaçlanmaktadır.

Bu çerçevede, ülkemizde yapılan yabancı sermaye yatırımlarının korunması ve yabancı sermaye gelişinin özendirilmesi suretiyle ekonomimizin küreselleşen dünya ekonomisi içinde etkin bir şekilde yer alması hedeflenmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti ile İtalya Cumhuriyeti arasında imzalanan ve ekonomik işbirliği için uygun şartları hazırlamak, iki ülkede yabancı sermayenin kamulaştırma ve devletleştirme yönünden tâbi olacağı muameleye açıklık getirmek, her iki ülkede özel teşebbüsle devlet arasında çıkabilecek ihtilafların çözüm yollarını tespit etmek amacını taşıyan Tasarı, Komisyonumuzca uygun görülerek kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Kâmran İnan	Suat Çağlayan	Mehmet Kaya
Van	İzmir	Kahramanmaraş
Üye	Üye	Üye
Hikmet Uluğbay	Ş. Bülent Yahnici	Nesrin Ünal
Ankara	Ankara	Antalya
(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
Servet Sazak	Ayfer Yılmaz	Zafer Güler
Eskişehir	İçel	İstanbul
Üye	Üye	Üye
M. Ali İrtemçelik	Hüseyin Kansu	Abdullah Gül
İstanbul	İstanbul	Kayseri
Üye	Üye	Üye
Hüseyin Arı	Cevdet Akçalı	Basri Coşkun
Konya	Kütahya	Malatya
Üye	Üye	Üye
M. Necati Çetinkaya	Ahmet Zamantılı	Hasan Özgöbek
Manisa	Tekirdağ	Uşak
	Üye
	Mehmet Yaşar Ünal
	Uşak

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE İTALYA CUMHURİYETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA

DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1. – 22 Mart 1995 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ile İtalya Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma”nın onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE İTALYA CUMHURİYETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA

DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Bülent Ecevit

Başbakan

Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

D. Bahçeli	H. H. Özkan	M. Yılmaz
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
K. Derviş	Prof. Dr. T. Toskay	M. Keçeciler
Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.
F. Ünlü	F. Bal	R. K. Yücelen
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
M. Yılmaz	Prof. Dr. R. Mirzaoğlu	R. K. Yücelen
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
H. Gemici	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	E. S. Gaydalı
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
F. Ünlü	Prof. Dr. A. Çay	R. Önal
Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
Prof. Dr. H. S. Türk	S. Çakmakoğlu	S. Tantan
Dışişleri Bakanı	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı V.
İ. Cem	S. Oral	H. Gemici
Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı
K. Aydın	Doç. Dr. O. Durmuş	Prof. Dr. E. Öksüz
Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı
Prof. Dr. H. Y. Gökalp	Y. Okuyan	A. K. Tanrıkulu
En. ve Tab. Kay. Bakanı	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı
M. C. Ersümer	M. İ. Talay	E. Mumcu
	Orman Bakanı		Çevre Bakanı
	Prof. Dr. N. Çağan		F. Aytekin

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE İTALYA CUMHURİYETİ

ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE

KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve İtalya Cumhuriyeti Hükümeti (bundan sonra Âkit Taraflar olarak anılacaktır),

İki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin gelişmesi ve özellikle bir Âkit Taraf yatırımcısının diğer Âkit Taraf ülkesindeki yatırımları için uygun ortamın tesisi arzusu ile,

mezkur yatırımların, Uluslararası Anlaşmalara dayanarak karşılıklı olarak teşviki ve korunmasının her iki Âkit Tarafın refah seviyesini güçlendirecek iş ortaklıklarını özendirici bir katkısı olacağının bilinci ile,

aşağıdaki şekilde anlaşmaya varmışlardır.

Madde 1

Tanımlar

İşbu Anlaşmada,

1. “Yatırım”, bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden önce veya sonra bir Âkit Tarafın uyruğunda bulunan gerçek ya da tüzel kişi tarafından diğer Âkit Tarafın ülkesinde, onun kanunlarına ve nizamlarına uygun olarak yatırılmış her türlü mal varlığını ifade eder.

Varlıkların yatırım ya da yeniden yatırım şeklinde olabilecek herhangi bir değişiklik bunların yatırım olma özelliğini etkilemez.

Yukarıda belirtilen genel hükümleri sınırlamamak şartıyla “yatırım” terimi aşağıdakileri içerir:

a) taşınır ya da taşınmaz mal ve yatırım amacıyla kullanıldıkları sürece diğer kişilerin gayrimenkulleri üzerindeki rehinler de dahil olmak üzere diğer ayni haklar;

b) bir yatırım ile ilgili ortaklık, hisse senetleri, tahvilat, hisse payı ya da şirketlere katılımın diğer şekilleri;

c) bir yatırımla ilgili olan para alacakları ve kredi anlaşmalarından doğan faiz ödemeleri veya ekonomik değere haiz yükümlülükler, hizmetler ve servislerle aşağıda 5. paragrafda belirtilen yeniden yatırımda kullanılmış hasılat;

d) telif hakları, ticari markalar, patentler, sanayi tasarımları ve diğer fikrî ve sınaî haklar, know-how, ticarî sırlar, ticarî isimler ve peştemaliye;

e) kanunla ya da sözleşme sonucu doğan malî karakteri olan her türlü hak ve bir yatırımla ilgili doğal kaynakların aranması, işlenmesi, çıkarılması ve kullanılması da dahil iş faaliyetlerini düzenleyen geçerli düzenlemelere uygun olarak verilen her türlü lisans, imtiyaz ve franchise,

2. “Yatırımcı” terimi bir Âkit Tarafın vatandaşlığına haiz ve diğer Âkit Taraf ülkesinde yatırımlar yapmış olan, yapmakta olan ya da yapacak olan gerçek veya tüzel kişileri ifade eder.

3. “Gerçek Kişi” bir Âkit Tarafın geçerli kanunlar çerçevesinde vatandaşlık statüsüne haiz gerçek kişileri ifade eder.

4. Herhangi bir Âkit Tarafa atıfla “Tüzel Kişi” sorumluluğunun sınırlı olup olmadığına bakılmaksızın kamu kuruluşları, şirketler veya ortaklıklar, kamu tröstleri ya da birlikler gibi, Âkit Taraflardan birinin ülkesinde kurulmuş olan ve ilgili ulusal mevzuatla tüzel kişi olarak tanınan herhangi bir kuruluşu ifade eder.

5. “Hasılat” özellikle kârları, faiz gelirlerini, yatırılmış sermayeden gelen hasılatı, kâr paylarını, royaltileri, teknik hizmetler ve yardım gelirlerini, yeniden yatırılmış gelirleri, sermaye kazançlarını ve diğer ücretleri kapsamak üzere elde edilmiş veya gerçekleştirilmiş ancak henüz bir yatırımdan elde edilmemiş miktarları ifade eder.

6. “Ülke” terimi her Âkit Tarafın kara sınırları içerisinde kalan bölgeyi ve kara suları sınırlarının ötesine uzanan, Âkit Tarafların, üzerlerinde uluslararası hukuk çerçevesinde doğal kaynakların aranması, kullanılması ve korunması amacıyla yargı yetkisine ya da hükümranlık haklarına sahip oldukları veya olabilecekleri münhasır ekonomik bölge ve kıta sahanlığı da dahil olmak üzere kara sularını ifade eder.

Madde 2

Yatırımların Teşviki ve Korunması

1. Her iki Âkit Taraf da diğer Âkit Tarafın yatırımcılarını ülkelerinde yatırım yapmak amacıyla teşvik edecekler ve bu yatırımlara kendi mevzuatları çerçevesinde izin vereceklerdir.

2. Her iki Âkit Taraf da diğer Âkit Taraf Yatırımcılarının yatırımlarına her zaman adil ve eşit muameleyi garanti edeceklerdir. Her iki Âkit Taraf da ülkelerindeki Diğer Âkit Taraf yatırımcıları tarafından yapılan yatırımların yönetimi, idamesi, faydalanılması, kullanımı, transferi, çevirimi, elden çıkarılması ve tasfiyesi ile bu yatırımların yapıldığı firmaların hiç bir şekilde haksız ve ayırımcı tedbirlere maruz kalmayacaklarını garanti edecektir.

3. Yabancıların girişi ve geçici ikamesi ile ilgili kanunlar çerçevesinde, her iki Âkit Tarafın da vatandaşlarına ve aile üyelerine kendilerince ya da çalıştıkları şirketlerce diğer Âkit Tarafın ülkesinde yapılan ya da yapılmakta olan bir yatırımı kurmak, geliştirmek, yönetmek ya da faaliyetleri hakkında danışmanlıkta bulunmak amacıyla diğer Âkit Tarafın ülkesine girmek ve ülkesinde kalmak için izin verilecektir.

4. Her bir Âkit Taraf yatırımlarla ilgili ya da yatırımları etkileyecek tüm kanunları, nizamları, idari uygulamaları ve prosedürleri yayımlayacaktır.

Madde 3

Millî Muamele ve En Ziyade Müsaadeye Mazhar Millet Hükümleri

1. Her iki Âkit Taraf kendi ülkelerinin sınırları içerisinde, diğer Âkit Tarafın yatırımcıları tarafından yapılan yatırımlara ve bu yatırımcıların hak ettikleri gelirlere kendi yatırımcıları ya da üçüncü devlet yatırımcıları tarafından gerçekleştirilen yatırımlara ya da bu yatırımcıların hak ettikleri gelirlere uyguladığı muameleden daha az elverişli bir muamele uygulamayacaktır.

2. Âkit Taraflardan her birinin yatırımcılarının yatırımları ile ilgili faaliyetlerine uygulanan muamele, Tarafların kendi yatırımcılarının ya da üçüncü Devlet yatırımcılarının benzer faaliyetlerine uygulanandan daha az elverişli olmayacaktır.

3. Bu maddenin 1. ve 2. paragraflarındaki hükümler bir Âkit Tarafın, Üçüncü Devletlere Gümrük veya Ekonomik Birlikler, Ortak Pazar Birlikleri, Serbest Ticaret Bölgeleri, Bölgesel ya da Alt Bölgesel Anlaşmalar, ya da çifte vergilendirmeyi önleme veya sınır ticaretini kolaylaştırma amacıyla yapılan Anlaşmalar nedeniyle verdikleri veya gelecekte verecekleri ayrıcalık ve avantajlara uygulanmaz.

Madde 4

Zarar ve Kayıpların Karşılanması

Herhangi bir Âkit Taraf uyruğundaki yatırımcıların diğer Âkit Taraf ülkesindeki yatırımlarında savaş ya da diğer silahlı çatışma, olağanüstü durum, ayaklanma, başkaldırma, isyan veya diğer benzer olaylar neticesi kayıplar meydana gelmesi durumunda, etkilenen yatırımların bulunduğu Âkit Taraf yeterli tazminatı verecektir. Tazminat ödemeleri konvertibl para birimi üzerinden gereksiz gecikme olmadan ve serbestçe transfer edilecektir.

İlgili yatırımcılar mesul durumdaki Âkit Tarafın vatandaşı olan yatırımcılar ile aynı muameleyi görecekler ve bir önceki paragrafda belirtilen tüm olaylarda üçüncü ülke yatırımcılarından daha az elverişli muameleye maruz kalmayacaklardır.

Madde 5

Devletleştirme veya Kamulaştırma

1. a) Bu Anlaşma kapsamındaki yatırımlar yasayla açıkça belirlenmedikçe ve yargılama yetkisi olan Mahkeme veya Heyetlerce verilmiş talimat ya da kararlar olmadıkça ortak mülkiyetlerini, zilyetliğini, kontrol ya da kullanımını devamlı ya da geçici olarak sınırlayabilecek herhangi bir tasarrufa maruz bırakılmayacaklardır.

b) Bir Âkit Tarafın yatırımcılarının yatırımları alınan tedbirlerin ayırımcı olmaması ve tüm yasal hükümlere ve prosedürlere uygun olması şartıyla tam, süratli ve etkili tazminat ödenmesi kaydıyla kamu menfaati ya da ulusal çıkar söz konusu olduğu durumlar hariç, doğrudan ya da dolaylı olarak devletleştirilemez, kamulaştırılamaz, istimval edilemez ya da diğer Âkit Tarafın ülkesinde benzer sonuçlar doğuracak tedbirlere maruz bırakılamaz.

c) Adil tazminat, devletleştirme ya da kamulaştırma kararı duyurulduğu veya ilan edildiği anda hemen önceki uluslararası kabul görmüş değerlendirme standartları ile hesaplanmış etkin piyasa değerine eşit olacaktır. Piyasa değerinin tespitinde sorun çıktığı takdirde tazminat kuruluşun asli ve ayırdedilebilir unsurları ile birlikte firma faaliyetlerinin bileşenleri ve sonuçlarının adil bir şekilde değerlendirilmesiyle hesaplanacaktır. Tazminat, ilgili Âkit Taraf Hazinesi için ödeme günü geçerli olan uygulanabilir en yüksek iç borçlanma faiz oranları ile devletleştirme ya da kamulaştırma gününden ödeme gününe kadar geçen sürede hesaplanacak faizi de içerir. Yatırımcı ile mesul Âkit Taraf arasında bir anlaşmaya varılamaması durumunda tazminat miktarı işbu Anlaşmanın 9. Maddesinde belirtilen uyuşmazlıkların çözümü prosedürleri takip edilerek hesaplanır. Tazminat belirlendikten sonra derhal ödenir ve konvertibl para birimi üzerinden transfer için yetki verilir.

Madde 6

Anapara, Kârlar ve Hasılatın Ülkeye İadesi

1. Âkit Taraflardan her biri, yatırımcıların, tüm malî yükümlülüklerini yerine getirmelerinden sonra, aşağıda belirtilenleri, gereksiz gecikmelere meydan vermeden ve herhangi bir konvertibl para birimiyle transfer tarihinde geçerli olan kur üzerinden ülke dışına çıkarabileceklerini taahhüt eder:

a) anapara ve yatırımları devam ettirmek ve büyütmek için kullanılan ek anaparalar;

b) net gelir, temettüler, royaltiler, teknik servis ve yardımlar için yapılan ödemeler ve diğer kârlar;

c) yatırımın tümünün ya da bir kısmının satışından ya da tasfiyesinden gelen gelirler;

d) bir yatırımla ilgili olan kredilerin ve bundan doğan faizlerin geri ödemeleri için fonlar;

e) yürürlükteki millî mevzuat ve düzenlemelerde belirtilen şekil ve miktarlarda bir Âkit Tarafın ülkesinde yapılan bir yatırımla ilgili diğer Âkit Taraf vatandaşlarına taşaronluk ve hizmetler için ödenen ücret ve yapılan tahsisatlar;

f) işbu Anlaşmanın 4. ve 5. Maddeleri hükümlerinden doğan ödemeler.

2. İşbu Anlaşmanın 3. Maddesi hükümleri uygulanırken bu Maddenin 1. paragrafında belirtilen transferlere üçüncü bir ülke yatırımcılarına uygulanan şartların daha elverişli olması durumunda aynı şartları uygulamayı taahhüt ederler.

3. Her iki Âkit Taraf da 1. ve 2. paragrafların hükümlerine bakılmaksızın a) gereksiz gecikmeye meydan verilmeden uygulamak şartıyla 1. ve 2. paragraflarda belirtilen hakların özüne dokunmadan bu Maddede belirtilen transferler konusunda takip edilecek prosedürü düzenleyen b) döviz transferleri ile ilgili raporları talep eden kanun ve düzenlemeleri sürdürebilir.

4. Bu anlaşma çerçevesinde transferlerle ilgili “gereksiz gecikmeye meydan verilmeden” terimi söz konusu transferlerin normal ticari işlem prosedürlerine uygun olarak mümkün olduğunca hızlı gerçekleştirileceğini ifade eder.

Madde 7

Halefiyet

Bir Âkit Taraf veya onun herhangi bir kuruluşu tarafından bu Âkit Taraf yatırımcılarından birinin diğer Âkit Taraf ülkesindeki yatırımlarına ticari olmayan risklere karşı sigorta garantisi verilmesi, ve bu garanti çerçevesinde ödemelerde bulunulması durumunda diğer Âkit Taraf, sigorta edilmiş yatırımcının haklarını garanti eden Âkit Tarafa orijinal hakları aşmaması kaydıyla geçeceğini kabul eder. Bu halefiyet dolayısıyla Âkit Tarafa ya da onun kuruluşuna yapılacak ödemelerin transferiyle ilgili olarak işbu Anlaşmanın 4. 5. ve 6. Madde hükümleri uygulanır.

Madde 8

Yatırımcılarla Âkit Taraflar Arasındaki

Uyuşmazlıkların Çözümlenmesi

1. Bir Âkit Taraf ile diğer Âkit Taraf yatırımcısı arasında, kamulaştırma, devletleştirme ve istimvalin tazmini veya muadili tedbirlerle ve bunlara ilişkin ödemelerle ilgili olanlar da dahil olmak üzere, çıkacak herhangi bir uyuşmazlık mümkün olduğunca dostane bir şekilde çözümlenecektir.

2. Yukarıda bahsedilenler gibi bir uyuşmazlık, yazılı başvurudan itibaren altı ay içerisinde çözümlenememesi durumunda söz konusu yatırımcı istediği takdirde uyuşmazlığı aşağıdakilerden birine götürebilir:

a) Geçerli iç mevzuata göre daha önce mutabık kalınmış olan herhangi bir uyuşmazlık çözümü prosedürü;

b) Âkit Tarafın her halükârda yetkili mahkemesi;

c) “BM Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu” (UNCITRAL) nun Uzlaşma ve Tahkim Hükümlerine uygun olarak kurulan bir Tahkim Komisyonu.

UNCITRAL tahkimi Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Tahkim Standartlarına uygun olarak, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 15 Aralık 1976 tarihli ve 31/98 sayılı Kararı çerçevesinde aşağıdaki koşullarla uygulanır:

Üç hakem olacaktır. Hakemlerin, Âkit Taraf vatandaşları olmadığı durumlarda her iki Âkit Tarafla da diplomatik ilişki içinde olan devletlerin vatandaşı olmaları gerekmektedir.

d) Her iki Âkit Tarafın, 18 Mart 1965 tarihli “Devletler ile Diğer Devlet Vatandaşları Arasındaki Yatırımla İlgili Uyuşmazlıkların Çözümü” konusundaki Washington Sözleşmesini imzaladığı zaman veya imzalar imzalamaz söz konusu Anlaşma hükümlerince konan uzlaşma veya tahkim prosedürlerinin uygulanması için “Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Merkezi”.

Her bir Âkit Taraf kendileriyle diğer Âkit Taraf yatırımcıları arasında çıkacak yatırımla ilgili uyuşmazlıklarda yukarıda bahsedilen “UNCITRAL” veya “ICSID” prosedürlerini uygulamayı kabul eder.

3) İlgili Yatırımcı tarafından seçilen prosedür uyarınca varılan tahkim kararı nihai olup uyuşmazlığın bütün taraflarını bağlayıcı niteliktedir. Her iki Taraf tahkim kararını kendi millî hukukuna uygun olarak uygulamayı taahhüt eder. Tahkim Kurulunun kararının Âkit Tarafların ülkelerinde kabulü ve uygulanması, taraf oldukları uluslararası anlaşmalara uygun olarak kendi ulusal mevzuatları uyarınca yapılır.

4) Her iki Âkit Taraf, başlanmış olan herhangi bir Tahkim Prosedürü veya Hukukî Prosedür tamamlanmadan ve Âkit Taraflardan biri tahkim kararından veya yargı hükmünde belirtilen hükümler çerçevesinde karara veya hükme veya söz konusu dava ile ilgili uluslararası veya ulusal hukuka dayanan herhangi bir hükme uymadığı anlaşılmadan diplomatik yollarla bu tahkim veya yargı prosedürü konusunda pazarlığa girmekten kaçınacaklardır.

Madde 9

Âkit Taraflar Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözümü

1. Âkit Taraflar arasında bu anlaşmanın yorumu ve uygulanması ile ilgili olarak çıkabilecek uyuşmazlıklar mümkün olduğunca diplomatik kanallardan dostane bir şekilde çözülecektir.

2. Uyuşmazlık, Âkit Taraflardan birinin diğerine yazılı bildiriminden itibaren üç ay içerisinde çözümlenemezse Âkit Taraflardan birinin isteği üzerine bu Maddede belirtilen Tahkim Kuruluna gönderilecektir.

3. Tahkim Kurulu aşağıdaki şekilde teşkil edilir:

Tahkim talebinin alınmasından itibaren iki ay içerisinde her Âkit Taraf, kurula birer üye tayin eder. Bu iki üye üçüncü bir ülkenin vatandaşını Başkan olarak seçer. Başkan, diğer iki üyenin tayininden itibaren üç ay içerisinde tayin edilir.

4. Tayinlerin bu Maddenin 3. paragrafında belirtilen sürelerde gerçekleşmemesi ve başka bir düzenlemenin mevcut olmaması durumunda Âkit Taraflardan biri Uluslararası Adalet Divanı Başkanından, üç ay içerisinde tayinleri gerçekleştirmesini isteyebilir. Divan Başkanının Âkit Taraflardan birinin vatandaşı olması ya da kendisinin başka bir nedenle yukarıda belirtilen talebi yerine getirememesi durumunda başvuru Divanın Başkan yardımcısına yapılır. Divan Başkan Yardımcısının Âkit Taraflardan birinin vatandaşı olması ya da kendisinin aynı şekilde talebi yerine getirememesi durumunda Divanın Âkit Taraflardan herhangi birinin vatandaşı olmayan en kıdemli üyesi tayinleri yapmak üzere davet edilir.

5. Tahkim Kurulu çoğunlukla karar alır ve kararları bağlayıcıdır. Her iki Âkit Taraf da kendi hakemlerinin giderleri ile duruşmalardaki kendi giderlerini öder. Başkanın giderleri ile diğer giderler taraflar arasında eşit şekilde paylaştırılır.

6. Kurul, Başkanının seçiminden itibaren üç ay içerisinde bu Anlaşmanın diğer hükümleri ile uyumlu olmak şartıyla, usul kurallarına karar verir. Böyle bir kararın alınmamış olması durumunda kurul, Uluslararası Adalet Divanından genel olarak tanınan uluslararası tahkim prosedürlerini dikkate alarak usul kurallarını belirlemelerini talep eder.

Madde 10

Diğer Hükümlerin Uygulanması

1. Herhangi bir konu hem bu Anlaşmanın hem de her iki Tarafın da taraf olduğu diğer bir uluslararası Anlaşmanın ya da Uluslararası Genel Hukuk kurallarının kapsamına girdiğinde Âkit Taraflara ve yatırımcılarına, vak’a bazında, çıkarlarına en uygun hükümler uygulanır.

2. Kanunlar, düzenlemeler, hükümler veya belirli kontratlar sonucu Âkit Taraflardan biri diğer Âkit Tarafın yatırımcılarına bu Anlaşma ile verilenden daha elverişli bir muamele sağlarsa yatırımcılara daha lehteki bu muamele uygulanır.

Madde 11

Yürürlüğe Giriş

İşbu Anlaşma her iki Âkit Tarafın birbirlerine kendi anayasal yükümlülüklerini yerine getirdiklerini bildirdikleri tarihte yürürlüğe girecektir.

Madde 12

Süre ve Sona Eriş

1. İşbu Anlaşma Madde 11’de belirtilen anayasal işlemlerin gerçekleştirildiği tarihten itibaren 10 yıl süreyle yürürlükte kalacak ve Taraflardan birinin Anlaşmanın herhangi bir bitiş tarihinden bir yıl önce Anlaşmanın bittiğini yazılı olarak bildirmediği durumlarda kendiliğinden 5’er yıllık sürelerle uzayacaktır.

2. İşbu Anlaşmanın Madde 12’de belirtilen bitiş sürelerinden önce gerçekleştirilen yatırımlar açısından 1. Maddeden 10. Maddeye kadarki maddeler yukarıda belirtilen tarihlerden itibaren beş yıl daha geçerli olacaktır.

İşbu Anlaşma, aşağıda imzaları bulunan ve Hükümetlerince Yetkili kılınanlarca ANKARA’da 22 Mart 1995 tarihinde, her biri asıl olan, Türkçe, İtalyanca ve İngilizce olmak üzere üç nüsha olarak imzalanmıştır. Yorumda farklılıkların bulunması durumunda İngilizce metin esas alınacaktır.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ	İTALYA CUMHURİYETİ
HÜKÜMETİ ADINA	HÜKÜMETİ ADINA
Murat KARAYALÇIN	Susanna AGNELLİ