Dönem : 21

Dönem : 21 Yasama Yılı : 3

T.B.M.M. (S. Sayısı : 636)

Şeker Kanunu Tasarısı ile Plan ve Bütçe ve Tarım, Orman ve Köyişleri ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar,

Bilgi ve Teknoloji Komisyonları Raporları (1/798)

	T.C.
	Başbakanlık	14.12.2000
	Kanunlar ve Kararlar
	Genel Müdürlüğü
	Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-166/6349

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 8.12.2000 tarihinde kararlaştırılan “Şeker Kanunu Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

GENEL GEREKÇE

Ülkemizde şeker üretimi ve pazarlaması; bir iktisadî devlet teşekkülü olan Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. (Türkşeker) ile Türkşekerin bağlı ortaklığı durumundaki Adapazarı Şeker Fabrikası A.Ş. ve Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş. ile kooperatiflere ait Konya, Kayseri ve Amasya Şeker Fabrikaları tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu faaliyetlerinde tüm fabrikalar 6747 sayılı Şeker Kanununa, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. ile bağlı ortaklıkları ise 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile şirket ana statüsü hükümlerine tabidir.

Türkiye’de Şeker rejimini düzenleyen 22.6.1956 tarihli ve 6747 sayılı Şeker Kanununun birçok maddesinin, zaman içinde özellikle iktisadî devlet teşekkülleri ve kamu iktisadî kuruluşlarının yeniden yapılanmalarına ilişkin kanunî düzenlemeler, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun yürürlüğe girmesi ve şeker istihlak vergisinin katma değer vergisine dönüşmesi ile uygulama olanağı kalmamıştır.

Halen sektörde pazar payları % 20’nin üzerinde bulunan Konya, Kayseri ve Amasya Şeker Fabrikalarının özel fabrikalar olarak 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri yanında, 6747 sayılı Şeker Kanununa tabi olmaları, bu fabrikalar için müdahaleci ve kısıtlayıcı bir durum arz etmektedir. Birçok teşebbüs gibi Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin de özelleştirilmesinin gündemde olduğu bu günlerde şeker üretimi pazar ve fiyat mekanizmalarının sektör bazında yeniden değerlendirilmesi, böylece hukukî anlamda yeni bir sektörel altyapı oluşturulması gereği ortaya çıkmıştır.

Şeker Kanunu, VII nci Beş Yıllık Kalkınma Planının tarımsal politikalar ile ilgili yapısal değişim projesi kapsamında, güncelleştirilmesi öngörülen kanunî düzenlemeler arasında yer almıştır.

Avrupa Birliği Helsinki Zirvesi sonrasında kazanılan aday ülke statüsü yanı sıra, Dünya Ticaret Örgütü çerçevesindeki taahhüt ve gelişmeler de şeker rejiminin yeniden düzenlenmesini gerekli kılmıştır.

Bu bakımdan, tasarı ile;

– Şeker üretiminde istikrarın sağlanması ve korunması,

– Sektörün iç piyasada rekabet kurallarına göre yönlendirilmesi,

– Avrupa Birliği düzenlemeleri yanı sıra, Dünya Ticaret Örgütü ve diğer uluslararası taahhütlere uyum sağlanması,

– Özelleştirmeye olanak sağlayacak hukukî alt yapının hazırlanması,

ilke olarak benimsenmiştir.

Şeker sektörünün, yarattığı yüksek katma değer yanında tarım ve endüstri kesiminde sağladığı yüksek istihdam düzeyi nedeniyle pancar şekeri üreticisi gelişmiş ülkelerde bile düzenleme altına alınmıştır. Bu düzenlemeler pancar üreticileri ve işleyicilerinin menfaatlerini buluşturan düzenlemeler olup, sektörü yapısal anlamda düzenleyici bir nitelik arz etmektedir.

Ülkemizdeki şeker fabrikalarında halen otuz bin civarında işçi istihdam edilmekte ve binlerce çiftçi ailesi geçimini pancar tarımı ile sağlamaktadır. Bu nedenledir ki halen mevcut ve ileride kurulacak şeker fabrikalarının tam kapasite ile üretim yapmaları ve rasyonel çalışmaları, sadece ekonomik yönden değil sosyal yönden de geçimlerini pancar tarımına bağlamış üreticiler için de büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, yapılan düzenleme ile şeker fabrikalarının iç pazar paylarının kotalara bağlanması yoluna gidilmiş, sektör, iç piyasada rekabete açık hale getirilmiş, Devletin ilgisi ile sektörün özelliklerinin gerektirdiği asgarî düzeyde tutulmuş, pancarda ve şekerde tek fiyat uygulaması terkedilmiş, şeker fabrikası kurulmasına yönelik 6747 sayılı Şeker Kanununda yer alan kısıtlamalar kaldırılmıştır.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. – Madde ile, bu Kanunun, yurt içi şeker talebinin yurt içi üretimle karşılanmasına yönelik olarak Türkiye’deki şeker rejimini, şeker üretimindeki usul ve esaslar ile fiyatlandırma, pazarlama şart ve yöntemlerini belirleme amacıyla düzenlendiği belirtilmiştir.

Madde 2. – Madde ile, bu Kanunda geçen bazı ifadeler tanımlanmıştır.

Madde 3. – Madde ile, gerçekçi ve makul bir fiyatla tüketiciye iç pazarda şeker sağlanarak hammadde yetiştiricilerine ve şeker üreticilerine haklı kazanç temin edilmesi, üretimin garanti altına alınarak istikrarın korunması ve Avrupa Birliği şeker rejimine uyum sağlanması amacıyla şeker üretimi ve pazarında kota sistemi uygun görülmüş, bu amaçla kota kavramına yer verilmiştir. Ayrıca kotaların belirlenmesine ve teminine ilişkin esaslar düzenlenmiştir.

Kotaların beşer yıllık periyotlar halinde belirlenmesi suretiyle şeker üretiminin orta vadede planlanması, böylece piyasaya istikrarlı şeker arzının temini öngörülmüştür. Kotaların hesaplanmasında; elverişsiz iklim koşulları nedeniyle yeterli hammadde temin edilememesi ya da kapasite kaybına neden olan diğer etkilerden kaynaklanan sapmaların asgariye indirilmesi amacıyla fabrikalara gerçek performanslarına uygun kota tahsisinin sağlanması amacıyla üç yıllık ortalama değerlerin esas alınması öngörülmüştür.

Yeni fabrika kurulması ve/veya mevcut fabrikaların kapasitelerini artırabilmeleri için kota temin edilmesi zorunluluğu, sektörün sağlıklı ve talep projeksiyonları paralelinde büyümesinin sağlanmasına, atıl kapasite yaratılmasının önlenmesine yöneliktir.

Madde 4. – Madde ile, istikrarlı bir arz sağlamak üzere kota taahhütlerinin yerine getirilmesini teminen kota iptalleri ile karşılaşılabilecek olağan dışı durumlarda üretimin aksamaması için kota aktarımına imkân veren hükümler düzenlenmiştir.

Şirket ve ülke bazında üretim kaybının önlenmesi, piyasaya düzenli şeker arzı, şeker fiyatlarının istikrarı ve sektörün disiplini açısından şirketlerin, kendilerine tahsis edilen kota miktarlarından iki yıl üst üste % 90’ın altında arz sağlamaları durumunda geçici bir süre için kota iptali öngörülmüştür.

Ülke genelinde doğal şartlardan kaynaklanabilecek arz daralması durumunda B kotasından A kotasına, güvenlik stoku artırılması ihtiyacı karşısında ise A kotasından B kotasına transfer yapılması olanağı sağlanmaktadır.

Şirketlerin fabrikaları arasında kota aktarımına imkân verilmesi, fabrikalarda ortaya çıkabilecek arızî durumlarda kotanın şirketin diğer fabrikalarına devredilmesine, böylece şirket bazında arzın istikrarına yöneliktir.

Stok oluşumunu önlemek amacıyla, A kotasının pazarlanamayan kısmının bir sonraki yılın A kotasına aktarılması ve bir sonraki yılın A kotasının aktarılan miktar kadar düşürülmesi öngörülmüştür.

Bunun yanında, elde olmayan nedenlerle şirketlerin A kotası şekerini pazarlayamamaları durumunda, aynı pazarlama yılında talep etmeleri halinde, pazarlanamayan kısmın ihracına olanak sağlanmıştır.

Madde 5. – Madde ile, ana hammadde olan şeker pancarının fiyatını belirlemede üretici ile mutabık kalınmak suretiyle fiyatın arz ve talebe göre oluşturulması, pancar dışı hammadde ise halen işlemekte olan sistemin devamı öngörülmüştür. 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile ilke olarak kabul edilen serbesti sistemi, şeker satış fiyatlarının belirlenmesinde de benimsenmiş, şeker satış fiyatları şirketlerin inisiyatiflerine bırakılmıştır. Gelecekte sektör kompozisyonunda beklenen gelişmeler çerçevesinde bu sistemin rekabeti artırıcı fonksiyonu göz önüne alınmıştır.

Madde 6. – Madde ile, dünya borsa fiyatları, iç fiyatlar, arz talep dengesi, spekülatif etkiler ve diğer ilgili hususların Kurul tarafından değerlendirilerek, Dış Ticaret Müsteşarlığına görüş bildirilmesi suretiyle şeker ticaretine ilişkin düzenlemelere sektörün düzenleyici organı durumundaki Kurumun da katkı sağlaması öngörülmüştür.

Şirketlere ayrılan kotalar dahilinde pazar garantisinin de verilebilmesi için, ihraç kaydıyla dahilde işleme rejimi ve benzeri uygulamalar çerçevesinde ithal edilen şekerin, amacına uygun olarak kullanılmasına ve iç piyasada sirkülasyona girerek şirketlerin pazar payını daraltması önlenmeye çalışılmıştır.

Madde 7. – Madde ile, Kanunda gösterilen yetkiler çerçevesinde düzenlemeler yapmak, uygulamak ve denetimde bulunmak üzere, kamu tüzelkişiliğine sahip Şeker Kurumu oluşturulması öngörülmüş ve Kurumun teşkilât yapısı belirlenmiştir.

Madde 8. – Madde ile, şeker sektörünün, ilgili kuruluş temsilcilerinden oluşan, katılımcı bir organ tarafından yönetilmesi amacıyla, Kurumun bir organı olarak Şeker Kurulu oluşturulmuştur. Kurul başkanının aynı zamanda Kurumun da başkanı olması, Kurumu idare ve yargı mercilerinde ve üçüncü kişilere karşı temsil etmesi ve gerekli gördüğünde bu temsil yetkisini devredebilmesi öngörülmüştür. Kurul başkan ve üyelerine, her yıl Yüksek Planlama Kurulunca kamu iktisadî teşebbüsleri yönetim kurulu başkan ve üyeleri için belirlenen ücretin ödenmesi hükme bağlanmıştır. Kurulda memurların da üye olarak görev alabilmesine olanak sağlamak üzere, Kurul üyeliği görevi 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 399 sayılı Kamu İktisadî Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamede düzenlenen başka iş ve hizmet yasağının kapsamı dışında tutulmuştur.

Ayrıca madde ile, Kurul üyeliğine seçilme şartları, Kurul üyelerinin görev süresi, kurul üyeliklerinin sona ermesi durumunda izlenecek yol belirlenmiş ve Kurulun toplantı ve karar alma yeter sayısı ile oy kullanma ve toplantı kararlarının duyurulmasına ilişkin hususlar düzenlenmiştir.

Madde 9. – Madde ile, Kurulun, şeker rejiminin üç ana unsuru olan; üretim, fiyat ve pazarlama genel esasları çerçevesinde görev ve yetkileri, alacağı kararlar ve yapacağı uygulamaların çerçevesi belirlenmiştir.

Şeker Kurulu üyelerinin görevlerini yaptıkları sırada işledikleri suçlarda Devlet memurları gibi cezalandırılmaları ve öğrendikleri gizli bilgileri açıklamaları halinde Kurul üyeliklerinin sona ermesi öngörülmüştür.

Kurulun görev ve yetkileri çerçevesinde elde edeceği gelirlerin toplanma yeri belirlenmiş, Kurula harcama yetkisi verilmiş ve Kurumun ne şekilde denetleneceği belirtilmiştir.

Madde 10. – Madde ile, Kurumun teşkilât yapısı içinde Sekretarya oluşturulması öngörülmüş, Sekretarya personelinin istihdamı, kadroların düzenlenmesi, iptali ve ihdası hususları düzenlenmiştir.

Madde 11. – Madde ile, şeker arzının Kanuna uygun olarak işlemesini teminen, şeker üreten gerçek ve tüzel kişilerin, pazarlama yılı içinde B kotası şekeri bulundurma zorunluluğunu ihlâl etmelerini ve C şekerini iç piyasada satma, kullanma veya devretmelerini önlemek için idarî para cezaları öngörülmüş, idarî para cezalarının tebliğ ve tahsili ile cezalara itiraz şartları düzenlenmiştir.

Madde 12. – Madde ile, yönetmelikle düzenlenecek hususlar belirtilmiştir.

Madde 13. – Madde ile, 22.6.1956 tarihli ve 6747 sayılı Şeker Kanunu ile 10.9.1960 tarihli ve 79 sayılı Millî Korunma Suçlarının Affına, Millî Korunma Teşkilât, Sermaye ve Fon Hesaplarının Tasfiyesine ve Bazı Hükümler İhdasına Dair Kanunun 8 inci Maddesinin yürürlükten kaldırılması öngörülmüştür.

Geçici Madde 1. – Madde ile, bu Kanun ile yürürlükten kaldırılan 6747 sayılı Şeker Kanununa göre yurt içinde şeker fabrikası kurup işletmek üzere Bakanlar Kurulundan izin alan, ancak henüz üretime geçmeyen gerçek ve tüzel kişilerin, kota sistemi nedeniyle doğabilecek muhtemel mağduriyetlerinin önlenmesi amacıyla kota haklarının 3 yıl süre ile saklı tutularak, bu kişilere üretim ve pazar garantisi verilmesi öngörülmüştür.

Geçici Madde 2. – Madde ile, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki ilk kota tespitine esas pazarlama yılının belirlenmesi için Kurula yetki verilmiştir.

Geçici Madde 3. – Madde ile, uygulamada doğabilecek sorunların önlenebilmesi için yeni kurumsal yapının en kısa zamanda tesisini sağlamak amacıyla Şeker Kurulunun bir ay içerisinde oluşturulması öngörülmüştür.

Geçici Madde 4. – Madde ile, Kurul ve Sekretarya oluşturuluncaya kadar bu Kanunda öngörülen iş ve işlemlerin kesintiye uğratılmaması amacıyla, söz konusu çalışmaların Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmesi öngörülmüştür.

Geçici Madde 5. – Madde ile, ilk pazarlama yılı başında stoklarında şeker bulunduran şirketlerin talep etmeleri halinde, şeker stoklarının tamamı veya bir kısmının bir sonraki pazarlama yılının A kotasından düşülmeyerek C şekeri kapsamına alınması öngörülmüştür. Bununla, ilk pazarlama yılı başında kota dağıtımında sorun yaşanmaması amaçlanmıştır.

Madde 14. – Yürürlük maddesidir.

Madde 15. – Yürütme maddesidir.

Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu

	Türkiye Büyük Millet Meclisi
	Plan ve Bütçe Komisyonu	9.2.2001
	Esas No :1/798
	Karar No : 26

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanarak, Bakanlar Kurulunca 14.12.2000 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 20.12.2000 tarihinde esas komisyon olarak Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna, tali komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen "Şeker Kanunu Tasarısı", Komisyonumuzun 30.1.2001 tarihinde yaptığı 26 ncı birleşimde Hükümeti temsilen Sanayi ve Ticaret Bakanı Ahmet Kenan Tanrıkulu ile Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel Müdürlüğü temsilcilerinin katılımıyla incelenip, görüşülmüştür.

Ülkemizde şeker üretimi ve pazarlaması, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. (Türkşeker) ile bağlı ortaklık ve kooperatiflere ait şeker fabrikalarınca 22.6.1956 tarihli ve 6747 sayılı Şeker Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılmaktadır. Bu sektörde, kamu fabrikaları yanında sektördeki pazar payları % 20'nin üzerinde olan özel şeker fabrikaları da faaliyette bulunmaktadır. Ancak, özel fabrikaların 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri yanında, 6747 sayılı Kanun hükümlerine göre faaliyette bulunma zorunluluğu, söz konusu şirketler için müdahaleci ve kısıtlayıcı bir durum arzederek rekabet güçlerini olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Bu olumsuzlukları gidermek amacıyla, Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planının tarımsal politikalar ile ilgili hukukî ve kurumsal düzenlemeler kapsamında, şeker üretim-tüketim dengesinin gözetilmesi esasına dayalı olarak şeker sanayiinde özel sektörün daha etkin kılınması amacıyla 6747 sayılı Şeker Kanununda gerekli düzenlemeler yapılması öngörülmektedir.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde; şeker üretiminde istikrarın sağlanması ve korunması, sektörün iç piyasada rekabet kurallarına göre yönlendirilmesi ve özelleştirmeye olanak sağlayacak hukukî alt yapının oluşturulması, Avrupa Birliği düzenlemelerinin yanında Dünya Ticaret Örgütü ve Uluslararası taahhütlere uyum sağlanmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.

Yapılan bu düzenlemeler neticesinde;

– Şeker fabrikalarının iç pazar paylarına kota getirilmesi,

– Sektörün iç piyasada rekabete açılması ve Devletin sektör üzerindeki ilgisinin asgarî düzeye çekilmesi,

– Pancarda ve şekerde tek fiyat uygulamasının kaldırılması,

– Şeker fabrikası kurulmasına yönelik 6747 sayılı Şeker Kanununda yer alan kısıtlamaların kaldırılması,

Suretiyle sektöre yeni bir dinamizm kazandırılması amaçlanmıştır.

Tasarının tümü üzerinde yapılan müzakerelerde;

– 2000'li yıllara girerken idarî, malî ve hukukî mevzuatımızın çağın gerekleri ile uluslararası kuruluşlara karşı yükümlülüklerimiz doğrultusunda zaman geçirilmeden yeniden düzenlenmesinin yararlı olacağı, bu çerçevede getirilen düzenlemelerin şeker sektörüne dinamizm kazandırılması açısından önemli olduğu,

– Şeker piyasasında şeker üretimi ile ilgili olarak oluşturulması öngörülen kota sisteminin, serbest rekabetin oluşmasına engel teşkil edebileceği,

– Özelleştirilecek şeker fabrikalarında halen otuzbin işçi istihdam edildiği, üç milyona yakın çiftçi ailesinin geçimini pancar tarımından sağladığı, bu nedenle özelleştirmenin sosyal boyutunun ihmal edilmemesi gerektiği,

– Tasarının, pancar üreticisi açısından önemli olduğu, ancak tasarıda pancar çiftçisinin durumunu iyileştirmeye yönelik tedbirlere yer verilmediği, Avrupa çiftçisinin rekabet gücüne karşın hem üreticinin, hem de ihracatçının desteklenmesine dönük bir prim sisteminin oluşturulmasında yarar görüldüğü,

– Öngörülen düzenlemelerde şeker üreticisine stok zorunluluğu getirilmesinin, üretim maliyetlerini artıracağı, bunun yerine Toprak Mahsulleri Ofisi benzeri merkezî bir kuruluşun stratejik öneme sahip gıda ürünlerinde zorunlu hallerde kullanılmak üzere stoklama yapmasının serbest piyasa ekonomisinin özüne daha uygun düşeceği,

– 1956 yılında yürürlüğe giren 6747 sayılı Kanun ile günümüzün ekonomik ve malî yapısına uyum sağlamanın mümkün olmadığı, bu nedenle getirilen düzenlemelerin memnuniyetle karşılandığı, getirilen düzenlemeler ile şeker sektörünün çağın gereklerine göre yeniden yapılanmasının sağlanacağı,

– Pamukta ve diğer önemli tarım ürünlerinde olmayan bir modelin şeker sektöründe oluşturulmasının serbest piyasa ekonomisi açısından yararlı olmayacağı, bu nedenle kurulması öngörülen kurumun düzenleyici ve denetleyici olmaktan ziyade sektörde yönlendirici olacak şekilde yapılandırılması gerektiği,

Şeklindeki görüş ve eleştirileri müteakip, Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamada ise;

– Ülkemizde şeker rejimini düzenleyen 6747 sayılı Şeker Kanununun 1956 yılında çıkarıldığı, ekonomik ve malî yapıdaki hızlı gelişmeler karşısında bazı maddelerinin güncelliğini yitirdiği, bu nedenle ekonominin yapısal değişim ve gelişmelerini kapsayacak yeni bir düzenleme yapılması ihtiyacının hasıl olduğu,

– Dış ticaret boyutu ile dünya şeker borsalarını etkileyecek büyüklüğe ulaşan şeker sektörünün, Dünya Ticaret Örgütüyle yapılan anlaşmalar ve AB'liğine üyelik sürecinde üstlenilen yükümlülükler çerçevesinde yeniden düzenlenmesi gerektiği,

– Tasarının ülke tarımı ve ekonomisine katkıları gözönüne alınarak, şeker üretimi alanında dengeli bir gelişmenin sürdürülmesinin sağlanmasına yönelik olarak hazırlandığı,

– Türkiye'nin pancar şekeri ve nişasta bazlı şekerlerden oluşan tadlandırıcı sektöründe, 2001 yılı fiyatları ile 1.4 milyar dolarlık üretim kapasitesine ulaştığı,

– Tasarı ile öngörülen düzenlemelerin, şeker sektörünün gelecekteki yapılanmasında önemli bir rol oynayacağı,

– Geçmişte şeker sektöründe yaşanan istikrarsız üretimin yapısının giderilmesi ve pazar büyümesine uyumlu sektörel bir gelişmenin sağlanması amacıyla kota sistemi oluşturulduğu, bu sistemin dünya pancar şekeri üretiminin yaklaşık yarısına sahip AB'de de uygulandığı,

– Kurulun yapısının, sektörün sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla ilişkili olduğu kamu kuruluşları ile organik bağ içinde olması ve kararlarda katılımcılık ilkesini öne çıkartacak doğrultuda oluşturulduğu,

İfade edilmiştir.

Bu görüşmeleri müteakip, konunun daha ayrıntılı bir şekilde incelenebilmesini teminen bir alt Komisyon kurulmasına karar verilmiştir.

Alt Komisyonumuz, 6.2.2001 tarihinde, ilgili Bakanlık ve kuruluş temsilcilerinin de katılımıyla yapmış olduğu toplantıda yapılan titiz çalışmalar sonucunda oluşturduğu metni bir raporla birlikte Komisyonumuza sunmuştur.

Alt Komisyonda yapılan çalışmalar sonucunda Tasarının;

• "Kotalar ve kotaların tespiti" başlıklı 3 üncü maddesi; birinci fıkrasına, pancar şekeri üreticilerinin de desteklenmesi amacıyla, nisaşta kökenli şeker üretimine % 12 düzeyinde kota getirilmesine ilişkin bir hükmün eklenmesi suretiyle,

• "Şeker Kurumu" başlıklı 7 nci maddesi, Kurumun ilişkili olduğu Bakanlığın, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı olduğuna açıklık getirecek bir düzenlemenin ikinci fıkra olarak eklenmesi suretiyle,

• "Şeker Kurulu" başlıklı 8 inci maddesinin;

– Kurulun yapısının biri Başkan ve biri Başkan vekili olmak üzere 7 üyeden oluşacak şekilde yeniden belirlenmesi,

– Kurul Başkanının sorumluluk alanına, Kurulun işleri ile ilgili olarak kamuya bilgi verilmesinin eklenmesi, Başkanvekilinin seçilme usulünün belirlenmesi ve Başkanvekilinin Başkanın yokluğunda üstleneceği görev ve yetkilerine açıklık getirilmesi,

– Kurul üyelerinin, Bakanlar Kurulunca, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığının ilgili olduğu Bakanlık, sakaroz kökenli şeker üreten sermayesi kamuya ait olan şirket ile pancar kooperatiflerinin oluşturduğu üst birliğin göstereceği ikişer temsilciden oluşan adaylar arasından birer üye olmak üzere biri Başkan ve 6 üye seçilmesine imkân verecek doğrultuda yeniden düzenlenmesi,

– Yüksek Planlama Kurulunca kamu iktisadi teşebbüsleri yönetim kurulu başkan ve üyeleri için tespit edilen ücretin, Kurul Başkan ve üyeleri için üç kat olarak belirlenmesi,

– Kurul üyeliklerine seçileceklerde aranan 4 yıllık lisans düzeyinde öğrenim yapmış olma şartından, pancar kooperatiflerinin oluşturduğu üst birlik temsilcisinin muaf tutulması ile Kurul üyeliklerine atanacaklarda özel veya kamu sektöründe olmak üzere mesleklerinde en az 10 yıl süre ile çalışmış olma şartının eklenmesi,

– Kurul üyelerinin 3 yıllık görev sürelerinin 5 yıl olarak değiştirilmesi, herhangi bir nedenle Kurul üyelikleri sona erenlerin yerine Bakanlar Kurulunca en geç 1 ay içinde yeni atama yapılacağının hükme bağlanması,

– Kurulun ayda en az "iki" defa toplanması, Kurulun toplantıları ile Kurul üyelerinin bu toplantılara devamlarına ilişkin esas ve usullere açıklık getirilmesi,

– Kurul kararlarının üye tam sayısının salt çoğunluğunun aynı yöndeki oyu ile alınacağı şeklinde,

Düzenlenmesi suretiyle,

• "Kurulun görev ve yetkileri ile denetimi" başlıklı 9 uncu maddesi;

– Birinci fıkrasının (b) bendi, kurum harcamaları ve işlemleri, depolama primi araştırma geliştirme faaliyetleri ile benzeri idarî giderler için şirketlerden alınacak katılım payının cari yıla ait gayri safi satış gelirlerinin binde beşini aşmayacak şekilde sınırlanması ve bu miktarı bir katına kadar artırma yetkisinin Bakanlar Kuruluna verilmesi, (g) bendine kurul tarafından ilgili kurum ve kuruluşlardan talep edilen bilgilerin tam ve doğru olarak verileceğine açıklık getirecek bir ibarenin eklenmesi ve Kurulun yurt içinde ve yurt dışında faaliyet alanı ile ilgili kuruluşlarla işbirliği yapabilmesine ve bu kuruluşlara gerektiğinde üye olabilmesine olanak sağlayan bir düzenlemenin fıkraya (k) bendi olarak eklenmesi,

– Üçüncü fıkradan sonra gelmek üzere; Kurulun, ticari sırları, gizli rekabet bilgileri başta olmak üzere ticari açıdan hassas her türlü bilginin açıklanmasını engelleyici esas ve usulleri belirleyerek uygulamasına imkân veren bir düzenlemenin yeni bir fıkra olarak eklenmesi,

– Dördüncü fıkrası, fıkrada geçen "millî bankalardan" ibaresinin konuya açıklık getirilmesi amacıyla "Türkiye'de yerleşik bankalardan" şeklinde değiştirilmesi,

– Beşinci fıkrası; kurumun idarî yönden Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, malî yönden ise Sayıştayca denetleneceğine açıklık getirilmesi,

Suretiyle,

• "Sekretarya" başlıklı 10 uncu maddesi, Kurumun sekretarya personelinin sayısını gösterir listenin eklenmesi suretiyle,

• "İdari para cezaları" başlıklı 11 inci maddesi; Kurulun belirlediği esas ve usullere aykırı olarak hareket edenlere uygulanacak idarî para cezalarını belirleyen düzenlemelerin eklenmesi, Kurulca verilen idarî para cezalarının % 10'unun kurum özel hesabına aktarılabilmesi ve kalan miktarın bütçeye gelir yazılmak üzere Hazineye intikal ettirilmesine olanak tanıyan düzenlemeler yapılması suretiyle,

• Geçici 2 nci maddesi; Kanunun yürürlük tarihi dikkate alınarak Kurulun hammadde ekim dönemini tespit edebilmesine olanak verecek şekilde yeniden düzenlenmesi suretiyle,

• Geçici 3 üncü maddesi; ilgili kuruluşların kurul üyeliğine atanacak adaylarını bir ay içinde tespit ederek Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bildirmeleri ve Kurul Başkan ve üyelerinin bu süreyi takip eden bir ay içinde atanmalarını öngören hükümleri ihtiva edecek şekilde yeniden düzenlenmek suretiyle,

• Sakaroz kökenli şeker üreten sermayesi kamuya ait Şirketin, özelleştirilmesinden sonra bu Şirkete ait Şeker Kurulu üyeliği kontenjanının, ödenmiş sermayesi en yüksek olan sakaroz kökenli şeker üretimi yapan ikinci şirkete intikal etmesini öngören bir düzenlemenin geçici 6 ncı madde olarak eklenmesi suretiyle,

• Diğer maddeleri ise aynen,

Kabul edilmiştir.

Bu defa Komisyonumuz; 8.2.2001 tarihinde, Hükümeti temsilen Sanayi ve Ticaret Bakanı A. Kenan Tanrıkulu ile ilgili kurum ve kuruluş temsilcilerinin de katılımıyla yapmış olduğu 28 inci birleşimde, görüşmelere Alt Komisyon tarafından hazırlanan metnin dikkate alınması suretiyle devam edilmesine karar vermiştir.

Alt Komisyon Metninin;

• "Kotalar ve kotaların tespiti" başlıklı 3 üncü maddesi;birinci fıkrası, nişasta kökenli şekerler için belirlenen toplam A kotası miktarı için öngörülen "% 12"lik toplam ülke A kotası üst sınırının "% 10" olarak değiştirilmesi, üçüncü fıkrasında yer alan "...beşer yıllık..." ibaresinden önce "...müteakip..." ibaresi eklenmesi suretiyle,

• "Şeker ihracat ve ithalat" başlıklı 6 ncı maddesi, madde metninde yer alan "her yıl" ibarelerinin metinden çıkarılması suretiyle,

• "Şeker Kurulu" başlıklı 8 inci maddesinin; üçüncü fıkrasında yer alan "sakaroz ve nişasta kökenli şeker üreten Türkiye'de ödenmiş sermayesi en yüksek olan şirketlerin ayrı ayrı önerecekleri" ibaresi, ifadeye açıklık kazandırmak amacıyla "sakaroz ve nişasta kökenli şeker üreten şirketlerin her grubundan Türkiye'de öz sermayesi en yüksek olan birer şirketin ayrı ayrı önerecekleri" şeklinde değiştirilmesi, dördüncü fıkrası, kurul üyelerine ödenecek ücretin, Tasarıda olduğu gibi, Yüksek Planlama Kurulunca kamu iktisadi teşebbüsleri yönetim kurulu başkan ve üyeleri için belirlenen ücret kadar olması doğrultusunda değiştirilmesi suretiyle,

• "Kurulun görev ve yetkileri ile denetimi" başlıklı 9 uncu maddesi; birinci fıkrasının (b) bendi; Tasarının kanunlaşmasından sonra yeni kurulacak şirketlerin ve katılım paylarının ödenmesine ilişkin esasların ilave edilmesi ve (d) bendinde yer alan "her yıl" ibaresinin çıkarılması suretiyle,

• "Sekretarya" başlıklı 10 uncu maddesi; Kurumun sekretarya personelini gösterir cetvelde yer alan kadroların statüleri ile yeni kadro ihdaslarında değişikliklerin Kanunla yapılabileceğinin hükme bağlanması suretiyle,

• "İdarî para cezaları" başlıklı 11 inci maddesi; beşinci fıkrasından sonra gelmek üzere; Kurulun görevlerini yerine getirmek için; ihtiyaç duyacağı bilgi ve belgelerin ihtiyaca uygun,tam ve doğru olarak zamanında verilmesini sağlamaya dönük bir düzenlemenin altıncı fıkra olarak metne eklenmesi ve yedinci fıkrasında yer alan "Verilen idarî para cezaları" ibaresi, malî mevzuatla uyum sağlaması açısından "Tahsil edilen idarî para cezaları" şeklinde değiştirilmesi suretiyle,

• Geçici 4 üncü maddesi; Kurulun faaliyete geçmesinden sonra, yeterli malî olanaklara kavuşuncaya kadar Kurulun ihtiyaçlarının Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından karşılanabilmesine olanak sağlayacak doğrultuda düzenlenmesi suretiyle,

• Geçici 6 ncı maddesi; madde metninde yer alan "ödenmiş sermayesi en yüksek olan" ibaresi "öz sermayesi en yüksek olan" şeklinde değiştirilmesi ve bu maddeden sonra gelmek üzere; 2001 yılında da pancar fiyatlarının Bakanlar Kurulunca belirleneceğine ilişkin bir düzenlemenin geçici 7 nci madde olarak metne eklenmesi suretiyle,

Diğer maddeleri ise aynen,

Kabul edilmiştir.

Ayrıca, Komisyonumuz, Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketinin fabrikalarının özelleştirilmesinden sonra, Kurulun yeniden yapılandırılmasının ve görevlerinin yeniden düzenlenmesinin zorunlu olacağı, bu nedenle Hükümetin bu gelişmelere karşı duyarlı ve hazırlıklı olunması istenmiştir.

Raporumuz, havalesi gereği Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna sevk edilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Metin Şahin	Hayrettin Özdemir	Nihat Gökbulut
Antalya	Ankara	Kırıkkale
Kâtip	Üye	Üye
Cafer Tufan Yazıcıoğlu	Dengir Mir Mehmet Fırat	Gaffar Yakın
Bartın	Adıyaman	Afyon
	(Muhalefet şerhim ektedir)
Üye	Üye	Üye
Sait Açba	M. Zeki Sezer	Cengiz Aydoğan
Afyon	Ankara	Antalya
(Muhalefet şerhim ektedir)
Üye	Üye	Üye
M. Güven Karahan	Hüseyin Arabacı	Necati Yöndar
Balıkesir	Bilecik	Bingöl
		(Muhalefet şerhim ektedir)
Üye	Üye	Üye
Zeki Ergezen	Hayati Korkmaz	Oğuz Tezmen
Bitlis	Bursa	Bursa
(İmzada bulunamadı)		(Muhalefet şerhim eklidir)
Üye	Üye	Üye
Hakkı Duran	Hüseyin Karagöz	Aslan Polat
Çankırı	Çankırı	Erzurum
	(Muhalefet şerhim ektedir)	(Muhalefet şerhim ektedir)
Üye	Üye	Üye
Mehmet Sadri Yıldırım	S. Metin Kalkan	Mehmet Dönen
Eskişehir	Hatay	Hatay
(Muhalefet şerhim ektedir.)	(Muhalefet şerhim ektedir)	(Muhalefet şerhim ektedir)
Üye	Üye	Üye
Masum Türker	Nesrin Nas	Celal Adan
İstanbul	İstanbul	İstanbul
		(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
Hasan Çalış	Arslan Aydar	Mehmet Serdaroğlu
Karaman	Kars	Kastamonu
Üye	Üye	Üye
Necdet Tekin	Kemal Köse	Süleyman Çelebi
Kırklareli	Kocaeli	Mardin
Üye	Üye	Üye
Metin Ergun	Ş. Ramis Savaş	Cevat Ayhan
Muğla	Sakarya	Sakarya
		(Muhalefet şerhi eklidir)
Üye	Üye	Üye
Mehmet Çakar	Kemal Kabataş	Lütfi Ceylan
Samsun	Samsun	Tokat
	(Muhalefet şerhim eklidir)
Üye		Üye
Bekir Gündoğan		Tevfik Ahmet Özal
Tunceli		Malatya
		(İmzada bulunamadı)

MUHALEFET ŞERHİ

1/798 Şeker Kanunu Tasarısı ile ilgili muhalefet şerhimiz, aşağıda arz edilmiştir.

Tasarının gerekçesinde bu tasarı ile şeker üretiminde istikrar sağlanması, sektörde rekabet kurallarının hâkim kılınması, Avrupa Birliği ve Dünya Ticaret Örgütüne karşı taahhütlerin yerine getirilmesi ve özelleştirmeye imkân verecek hukukî şartların hazırlanması hedeflerine ulaşılmak istendiği ifade edilmektedir. Ancak tasarı tetkik edildiğinde bir ucunda pancar üreticisinin, diğer ucunda ise tüketicilerin bulunduğu sektörün rekabet şartlarında ayakta kalabilmesini mümkün kılacak tedbirlerin alınmadığı görülmektedir.

1. Tasarıya göre pancar ve şeker fiyatları serbest bırakılacak, rekabete açılacaktır. Rekabet piyasasında ithal şeker de bulunacaktır.

AB’de şeker 60 sente mal edilmekte, iç piyasada 120 sente tüketilmekte, fazlası 30 sente ihraç edilmektedir. Aradaki farklar fondan karşılanarak çiftçinin pancar ekmesi desteklenmektedir. AB’nin milyonlarca ton şeker fazlası ihraç edilmektedir. Tasarıda pancar çiftçisinin nasıl, ne miktar ve hangi usullerle destekleneceği belli değildir.

İlgili sayın Bakanın komisyonumuzdaki açıklamasına göre; Türkiye’nin Dünya Ticaret Örgütü (WTO) ile yaptığı anlaşmalar neticesinde şeker ithalinin engellenmesi ve yerli üretimin fonlarla desteklenmesi imkânsız hale gelmiştir. AB ise WTO ile yaptığı anlaşmalarda kendi çiftçisini ve şeker piyasasını korumuştur. Fonlarla desteklenmektedir.

Bu tasarı kanunlaştığı takdirde son yıllarda pancar ekim alanı devamlı daraltılan çiftçimiz pancar ekemeyecek hale gelecek ve şeker fabrikaları kapanacaktır. Türkiye şekerde dışa bağımlı hale gelecektir.

2. Şeker pancarı, işçiliği fazla olduğu için istihdam destekleyen bir bitki çeşididir.

Şeker pancarı yaprakları, küspesi ve melası ile hayvan besiciliğinde aranan bir bitkidir.

Diğer taraftan şeker pancarı çevre dostu bir bitkidir. Ormanlara göre 7 misli fazla oksijen vermektedir.

Yeni getirilen şeker kanunu ile pancar ekiminin getirdiği bu imkânlar ortadan kalkacaktır.

3. Türkiye şeker piyasası son yıllarda ithal mısıra dayalı nişasta esaslı tatlandırıcı üretiminin baskısı altına girmiştir. Gerekli tedbirler alınmadığı için pancar tarımı giderek gerileyecektir. AB’de mısır esaslı izoglikoz üretimi pancardan üretilen toplam şeker miktarının yüzde 2’si ile sınırlandırılmıştır. 1999/2000 döneminde AB’de pancar şekeri üretimi 14, 5 milyon tondur. Türkiye’de gerekli kontrol olmadığı için mısırdan üretilen izoglikoz kapasitesi 292 000 tona ulaşmıştır. Pancar şekeri üretimi ise 2 milyon ton mertebesindedir.

4. Tasarı ile getirilen Şeker Kurulunun özerk bir kurum olması gerekir. Bu kurulun sadece şeker için değil, bütün tarım sektörü için “Denetleyici ve Düzenleyici” bir kurul olarak kurulması gerekir. Buğday, pamuk, fındık, tütün, süt, et ve diğer tarım ürünleri için güçlü bir kurum kurulmalıdır.

5. Tasarı IMF’ye verilen sözü yerine getirmek için alelacele, iyi hazırlanmadan getirilmiştir.

6. Tasarı kanunlaştığı takdirde öncelikle Doğu ve Güneydoğu Anadoludaki fabrikalar rekabet şartları kalmayacağından kapanacaktır.

7. Et Balık ve Süt Endüstrisi kurumları gerekli tedbirler alınmadan özelleştirilince hayvancılık bugün çökmüştür. Aynı durumla bitkisel üretim ve öncelikle pancar tarımı karşı karşıya kalacaktır.

8. Pancar tarımında ve şeker sanayiinde büyük ağırlığı olan Türk Şeker bünyesindeki Şeker Enstitüsü ne olacak, faaliyetlerine nasıl devam edecek. Bu belli değil.

9. Tasarıda şeker depolama priminin, yani stok maliyetinin, hangi esaslara göre ödeneceği açıklanmamıştır. İlerde ihtilâflara sebep olacak ve sistem çalışmayacaktır.

10. Güvenlik stokunun ticarî ve sınaî kuruluşlar tarafından yapılması hükmü getirilmektedir. Sistemin çalışması mümkün görünmemektedir.

11. Şeker fabrikaları özelleşecekse kurulun Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile ilgilendirilmesi gerekir.

Cevat Ayhan	Hüseyin Karagöz	Aslan Polat
Sakarya	Çankırı	Erzurum
Sait Açba	Dengir Mir Mehmet Fırat	S. Metin Kalkan
Afyon	Adıyaman	Hatay

ŞEKER KANUNU TASARISINA MUHALEFET ŞERHİMİZDİR

Türkiye şeker pancarından şeker üreten bir ülke olarak şekerpancarı üreticilerini desteklemek zorundadır. Entegre olmaya çalıştığımız AB ülkeleri nüfuslarının % 5’ini oluşturan tarım kesimini desteklemeye devam etmektedir. Biz de nüfusumuzun % 40’ını oluşturan tarım kesimimizi desteklemek zorunda olduğumuzun bilincinde olmalıyız. Şekerpancarı tarım ürünleri içerisinde çok önemli bir yer tutmaktadır. Çünkü şekerpancarı en yüksek katma değer, en yüksek istihdam sağlayan yan ürünlerinin tamamı değerlendirilebilen bir bitkidir. Yetiştirildiği bölgelerin (karşılaştırmalı üstünlüğü) tartışmasız bir bitkisidir. Onun için şekerpancarı üretimi desteklenmesi gereken bir ürün olduğu tartışma götürmez bir gerçektir.

Şeker Fabrikalarının Özellikleri :

Şeker varlığı yüksek pancarların yetiştirildiği, yüksek pancar işleme kapasiteli fabrikaların bulunduğu İç Anadolu Şeker Fabrikalarında şeker üretim maliyeti düşüktür.

Diğer şeker fabrikalarının şeker üretim maliyeti % 20-50 daha fazladır.

Türk şeker, şekeri paçal maliyetle hesap edip, pazarlandığında, bilançosunu başa-baş veya çok cüzi bir zararla kapatmaktadır.

Türk şeker zarar etmemekte, zarar ettirilmektedir.

Şekeri 50 bin TL./Kg ilave bir fiyatla toptan pazarlayabilse, 1.6 milyon ton/yıl şeker satışı ile, 80 trilyon TL. kâr edebilir. Şeker ucuza sattırılmaktadır.

Şeker şirketinin zarar ettirilmesinde, yönetimin ve çalışanların hiçbir kusuru yoktur.

Şeker Kanunu akabinde özelleştirme gündeme gelecektir.

Türk şeker yüksek pancar işleme kapasiteli + sosyal amaçlı fabrikalar ile beraber özelleşti-rilmelidir.

Sosyal amaçlı fabrikalar, Türk şekerin elinde bırakılır, satılmazsa, bu özelleştirilme değil, kârlı fabrikalara peşkeş çekme olur.

Özelleştirilme sonucu Türk şeker, şeker fabrikalarının tamamını satın alan bir özel sektör şeker fabrikalarının yönetiminde niçin şeker kuruluna tâbi olsun. Özel sektör mevcut tesislerini nasıl çalıştırıyor ise, sistemini kendi kurallarına göre yürütmek ister.

Hem özelleştireceğim diyorsun hem de özelleştireceğin tesisleri katı bir merkeziyetçi yaklaşımla yönetmek istiyorsun. Tüm tesislere sahip olabilecek bir özel sektöre şeker kuruluşundan 2/7 yer veriyorsun.

Tüm şeker fabrikalarını satın alacak bir özel sektör, niçin şeker kurulu tarafından kendine yön verdirsin.

Şeker Kanunu bu yönü itibariyle özelleştirme yaklaşımına ters düşmektedir.

Devlet; iç tüketimi karşılayacak şeker üretimini fabrikalar üzerinden adil paylaştırsın.

Kasıtlı fazla üretene tedbir alsın (burada çok önemli bir gerçek, Türkiye tüm fabrikalarını tam kapasite ile çalıştırıp, 2,4 milyon ton/yıl şeker üretimini gerçekleştirmeli. 400 000 ton/yıl tüketim fazlası şekerin ihracatı için gereken tedbirleri almalıdır.)

Dahili tüketim fazlası şekerin stoklanması/ihracatın esaslarını getirsin.

Sınırlardan kaçak şeker girişini önlesin.

Madde 3

Fabrikada yapılacak modernizasyon yatırımları ile de mevcut şeker fabrikalarının kapasitelerini ve randımanlarını artırmak mümkün olabilmektedir. Şeker fabrikalarının pancar kıyım kalitesini artırıcı, difüzyonda daha az zayiatla pancarın şekerini artırıcı, mesela giden şekeri azaltıcı moder-nizasyon yatırımları ile randıman artırılabilmektedir.

Örneğin, Kayseri ve Konya Şeker Fabrikaları bu tür yatırımlarla şeker üretim randımanlarını yükseltmişlerdir. 40-50 yıllık şeker fabrikaları modernizasyon yatırımlarına ihtiyaç duyulmaktadır.

Fabrikalar özelleştirildiğinde, özel sektör bir yandan maliyeti düşürücü diğer yandan randımanı artırıcı yatırımlar yapmak mecburiyetindedir.

Bu konu teşvik edilmesi gerekirken;

Yasada yer alan “Yeni fabrika kurulabilmesi ve/veya mevcut fabrikaların kapasitelerini artırabilmeleri için kota temin etmek zorunludur. Şirketlere yeni kota tahsisine kurul yetkilidir.” Cümlesi, bu yatırımları engelleyici anlamdadır.

60-70 yıllık Uşak-Alpullu-Eskişehir-Turhal Şeker Fabrikaları çok yüksek bakım-onarım yatırımları ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Özelleştirme sonucu bu fabrikaları alan özel sektörün şehir dışında daha modern, mecburen de daha yüksek kapasitede yeni bir şeker fabrikası inşa etmesine engel olunmamalıdır.

Madde 4

Ülkemizdeki iklim seyri şeker pancarındaki şeker varlığının % 2 daha az oluşmasına sebep olmaktadır. 1 milyon ton pancar işleyen bir fabrikada üretilen şeker % 12 randımanla 120 000 ton, % 14 randımanla 140 000 ton olabilmektedir. 140 000 ton kotası olan bir fabrika, elde edilen şeker olarak iki yıl % 90’ın altına düşebilir.

İyi niyetle fabrikalarını çalıştıracak bir özel sektör, şeker kurulunun insafına bırakılamaz.

“....kota ile arz arasındaki fark kadar kota haklarını Kurulca belirlenecek süre için kaybederler. Şirketler bu süre içinde kaybettikleri kota hakkına karşılık yeni kota sağlayamazlar.”

Çok katı ve özel sektöre itimatsızlık ve güvensizlik ifadesi taşımaktadır.

Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’ni bir yandan özelleştireceksin, diğer yandan,

“Kotaların tespiti, tahsisi, iptali ve transferleri ile yeni kota tahsisine ilişkin hususlar ve uygulamaya ilişkin denetimler Bakanlık tarafından, Müsteşarlığın görüşü alınarak çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenir.” İbaresini yazacaksın. Bunlar, özgürlüğü kısıtlayıcı serbest piyasa ekonomisine ters düşen kararlardır.

Madde 5

“Şeker pancarı ve şeker fiyatları üreticiler ve şeker fabrikasını işleten gerçek ve tüzel kişiler tarafından serbestçe belirlenir.” İfadesine yer verilirken (doğrusu bu) aynı maddede, “buna ilişkin usul ve esaslar, Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.” İfadesi bir mantıksızlık örneğidir.

Madde 6

Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’ne ait tüm şeker fabrikalarını satın alan özel sektör tüm iyi niyeti ile fabrikalarını çalıştırıp iç tüketimi karşılayacak şekeri üretirken, diğer yönden ihraç gayesiyle ithal ettirilip, iç piyasada satışı kontrol edilmezse, bu uygulama sonucu şeker fabrikalarının hiç biri çalıştırılamaz. Türkiye piyasası mısırdan tatlandırıcı imal eden Amerikan sermayeli firmaların eline geçer.

Her ne sebeple olursa olsun, Türkiye’ye ham veya işlenmiş şeker ithalatı yapılmamalıdır.

Devlet; İmalatçı, ihracatçılara, şekeri yurt içinden temin etmeleri ile ilgili tedbirleri almalıdır.

Madde 7

Şeker kurulu : Toplam 7 üye olmasına rağmen, (E) bendinde, (c) bendinde belirtilen üye dışında,

Nişasta kökenli şeker üreten şirketleri temsil etmek üzere birer üye.

Bu yaklaşım ve anlayış yanlıştır.

Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’ne ait şeker fabrikalarının tamamını satın alan bir şirket, en fazla iki kişiyle temsil ediliyorken (1,6 milyon ton/yıl şeker üreten şirket) 100-200 bin ton/yıl nişasta kökenli şeker üreten şirket bir kişiyle temsil edilmektedir.

Nişasta kökenli şeker üreten şirketlere kota verildikten sonra bunlardan birisinin Genel Müdürüne, Şeker Kurulunda yer vermek gerekir mi?

Madde 11

“C Şekerini Kurul kararı dışında iç piyasada satan veya bedelsiz devredenler hakkında 1 inci fıkrada ön görülen ceza uygulanır.”

İfadesi açık ve anlaşılır değil, 1 inci fıkrada C Şekerinden bahsedilmiyor.

Son derece tehlikeli, sanki kasıtlı olarak anlamı taşımaktadır.

Türkiye Şeker üretim maliyeti paçal : 60 cent/kg, ithal şeker 30 cent/kg.

İthal şeker yurt içinde satılırsa, ithalatçı kilo başına 25 cent kazanabilir.

150 000 tonluk bir ithalatta, (Türkiye’nin bir aylık tüketimi) 150 000 000 kg x 25 cent/kg : 3 750 000 000 cent = 37,5 milyon Dolar = (67 000 TL./kg ile) = 25 trilyon TL.’lık bir kazanç demektir.

Madde 13

Geçici Madde :

Ülkemizde şeker fabrikaları 5-10 yılda tamamlanabilmektedir. Yurt içinde şeker fabrikası kurup işletmek üzere Bakanlar Kurulundan izin alanların kota hakkı 3 yıl süre ile geçerli kılınmış. Gerekli finansı bulmakta zorlanan özel sektör, bu madde gereğince, yatırım yapmak istemez.

Bu madde yatırımcılığı engellemektedir.

Türkiye, ileriki yıllarda artan nüfusun şeker ihtiyacını dahili üretimle karşılayamaz duruma gelince ithalat cihetine yönelten bir maddedir.

Kemal Kabataş	Oğuz Tezmen	Mehmet Dönen
Samsun	Bursa	Hatay
M. Sadri Yıldırım		Necati Yöndar
Eskişehir		Bingöl

Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Raporu

	Türkiye Büyük Millet Meclisi
	Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu	19.2.2001
	Esas No. : 1/798
	Karar No. : 3

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Şeker Kanunu Tasarısı; Sanayi ve Ticaret, Tarım ve Köyişleri, Maliye Bakanlıkları, Dış Ticaret ve Hazine Müsteşarlıkları, Panko Birlik ile Nişasta ve Glikoz Üreticileri Derneği temsilcilerinin de katıldığı 15.2.2001 tarihli Komisyonumuz toplantısında görüşülmüştür.

Kanun Tasarısının tümü üzerinde yapılan müzakerelerde;

Komisyonumuza davet edilen temsilciler, bugün içinde bulunduğumuz konjonktürün, Şeker Kanunu Tasarısının bir an önce yasalaşmasının ve sektörün, rekabete açık, özel sektörün yatırım yapabileceği, devletin sahip olduğu mevcut şeker fabrikalarının özel kesime açılacağı ve şeker ürününün serbestçe ticaretinin yapılabileceği bir altyapının hazırlanmasını zorunlu hale getirmiş bulunduğunu;

Bugün Türkiye’de içinde bulunduğumuz sistemde, Türkiye’nin yaklaşık üçte ikisinin şeker pancarı ziraatıyla uğraştığını, 30 civarında fabrikanın faaliyet gösterdiğini, 3 tane özel şeker fabrikasının bu konuda faaliyette bulunduğunu ayrıca nişasta bazlı şeker üreten 5 özel fabrikanın faaliyette bulunduğu ikili, hatta üçlü diyebileceğimiz bir yapının söz konusu olduğunu;

Dünya şeker üretiminin kaynaklarına bakıldığında ülkemizdeki bu yapının dünyanın diğer ülkelerinde de yürürlükte olan bir yapı olduğunu, Dünya şeker ihtiyacının büyük bir kısmının şeker kamışından, şeker pancarından ve yine ülkemizde olduğu gibi nişasta kökenli, mısır kökenli ürünlerden elde edildiğini, ancak şeker pancarından elde edilen şekerin, şeker kamışından elde edilen veya diğer yollarla elde edilen şekerle rekabet edebilmesinin arkasında herhangi bir destek olmaksızın mümkün olmadığını, bu bakımdan Türkiye için öngörülen bu Kanun Tasarısının;daha çok Türkiye’nin mevcut durumunu dikkate alan, şeker pancarı üretim coğrafyasının ve Türkiye’nin şe-keri hangi teknolojiyle ürettiğini dikkate alan ve dolayısıyla, bu mevcut yapıyı muhafaza etmeyi öngören ama Dünyadaki gelişmelere de bir anlamda dikkat etmek suretiyle mevcut gelişmeyi muhafaza etmeye çalışan bir anlayışla hazırlandığını,

Yine, bu Tasarı kapsamında mevcut beş tane nişasta kökenli şeker üreten firmanın da bu rejime dahil edildiğini,

Ayrıca, Avrupa Birliği rejiminde, yapay tatlandırıcıların da bu sisteme dahil edilmesinin söz konusu olduğunu, bu konunun tartışıldığını ancak, bizdeki hububat rejimi içerisinde nişasta kökenliler, kimya rejimi içerisinde yapay tatlandırıcılar çok tartışmaya mahal vermeksizin tanımlanmadığından, sonuç itibariyle bunların şeker veya şeker yerine ikame ediciler pazarında kullanıldığından, bu tanımın bu Kanunla yapılmasının ve Kanunda birtakım kotaların verilmesinin uygun olacağı kanaatine varıldığını, bu düşüncenin Plan ve Bütçe Komisyonunda da, alt komisyon çalışmalarında da kabul gördüğünü, bunun Kanunun en can alıcı noktalarından bir tanesi olduğunu,

İfade etmişlerdir.

Kanun Tasarısının tümü üzerinde yapılan müzakereler sonucunda maddelerin müzakeresine geçilmesi Komisyonumuzca oy birliği ile kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının maddelerinin müzakeresi sonucunda;

1. Kanun Tasarısının 1 inci maddesine şekerin ihraç edilebilme faktörü de göz önüne alınarak “ve gerektiğinde ihracat” ibareleri eklenmiştir.

2. Kanun Tasarısının 2 nci maddesinin (e) bendinde tanımlanan tatlandırıcıların kapsamını genişletmek üzere “kurutulmuş glikoz, glikoz şurubu, yüksek fruktozlu mısır şurubu” ibareleri eklenmiş, yine aynı maddenin (i) bendindeki “ile işlenmek üzere ihraç kaydıyla temin edilen ham ve beyaz şekeri” ibareleri, ihracat kaydıyla getirilen ve suiistimal edilerek yurt içinde tüketilen ve büyük haksız kazanç sağlayan şekerlerin yurda girişini önlemek amacıyla metinden çıkarılmıştır.

3. Kanun Tasarısının 3 üncü maddesinin birinici fıkrasına Plan ve Bütçe Komisyonunca eklenen “Nişasta kökenli şekerler için belirlenecek toplam A kotası, ülke toplam A kotasının % 10’unu geçemez” ibareleri, şeker pancarından şeker elde edilmesini teşvik etmek ve şeker pancarı üreticilerini korumak amacıyla benimsenmiştir.

4. Kanun Tasarısının 5 inci maddesinin üçüncü fıkrasının sonuna 1980 yılında liberal ekonomiye geçen ülkemizde şirketlerin biraraya gelerek tröst yaratmamaları için “şirketler monopol ve oligopolik kararlar alamazlar” cümlesi eklenmiştir.

5. Plan ve Bütçe Komisyonunun kabul ettiği 8 inci madde 1 inci fıkrasının birinci cümlesi 7 nci maddenin sonuna eklenmiş, aynı maddenin üçüncü fıkrası, ülke ekonomisine daha fazla katma değer sağlayan sakaroz kökenli şirketlerin korunmasına katkıda bulunmak ve özel şirketlerin ülke genelindeki üretimlerinin temsil oranlarının hakkaniyet ölçüsünde dağılımını sağlamak, sermayenin fazlalığından ziyade gerçek üretim gücünün büyüklüğünün tam kapasitede kullanılarak üretilmesi, pazarlanması riskine de katılmasını sağlamak, böylece yabancı ve yerli girişimcilerin sadece sermaye artırımı yoluyla söz sahibi olmak gibi niyetlerini önlemek amacıyla yeniden düzenlenmiş, keza yapılan bu düzenlemeye paralel olarak 7 nci fıkradaki “Bakanlar Kurulu” ibaresi “Bakanlık” olarak değiştirilerek kabul edilmiştir.

6. Plan ve Bütçe Komisyonunun kabul ettiği 9 uncu maddenin son fıkrası Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun denetim yetkisinin; kuruluşların kendi yasalarıyla ve sermayesinin çoğunluğunun Devlete ait kuruluşların, ayrıca Kamu İktisadî Teşebbüslerinin idarî, sosyal, ekonomik, malî ve teknik açıdan her türlü denetim faaliyetlerini kapsaması ve hazırladığı raporun Yüce Meclis tarafından ibra edilerek daha geniş kapsamlı denetlenmesi amacıyla “Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu” olarak değiştirilmiştir.

7. Kanun Tasarısının geçici 1 inci maddesinde yer alan 3 yıllık süre; kurulma izni almış ve kurulma çalışması yapan fabrikaların öngörülen 3 yıllık sürede bitirilememe ihtimali yüksek olduğundan 5 yıllık süreye çıkarılmıştır.

8. Plan ve Bütçe Komisyonunca Kanun Tasarısına geçici 6 ncı madde olarak ilave edilen madde, 8 inci maddede yapılan değişiklik gerekçelerine paralel olarak yeniden düzenlenmiştir.

Kanun Tasarısı üzerinde yapılan bu değişiklikler haricindeki diğer maddeleri Plan ve Bütçe Komisyonunun kabul ettiği şekilde Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz gereği yapılmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Mahmut Erdir	Nail Çelebi	Evren Bulut
Eskişehir	Trabzon	Edirne
		(İmzada bulunamadı)
Kâtip	Üye	Üye
Numan Gültekin	Mehmet Halit Dağlı	Adnan Fatin Özdemir
Balıkesir	Adana	Adana
	(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
İsmet Vursavuş	Mahmut Nedim Bilgiç	Ali Uzunırmak
Adana	Adıyaman	Aydın
Üye	Üye	Üye
Ali Keskin	Mustafa İlimen	Latif Öztek
Denizli	Edirne	Elazığ
	(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
Zeki Ertugay	Necati Albay	Ali Özdemir
Erzurum	Eskişehir	Gaziantep
Üye	Üye	Üye
Mecit Piruzbeyoğlu	Yücel Erdener	Musa Demirci
Hakkâri	İstanbul	Sivas
Üye	Üye
Ahmet Karavar	Maliki Ejder Arvas
Şanlıurfa	Van

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve

Teknoloji Komisyonu Raporu

	Türkiye Büyük Millet Meclisi
	Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar,	27.3.2001
	Bilgi ve Teknoloji Komisyonu
	Esas No.: 1/798
	Karar No.: 5

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca 14.12.2000 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 20.12.2000 tarihinde esas komisyon olarak Komisyonumuza havale edilen "Şeker Kanunu Tasarısı" Komisyonumuzun 20.3.2001 tarihinde yaptığı 7 nci birleşiminde, Hükümeti temsilen Sanayi ve Ticaret Bakanı sayın Ahmet Kenan TANRIKULU, Maliye Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel Müdürlüğü temsilcilerinin katılımıyla incelenip görüşülmüştür.

Ülkemizde şeker üretimi ve pazarlaması; bir iktisadî devlet teşekkülü olan Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. (Türkşeker) ile Türkşekerin bağlı ortaklığı durumundaki Adapazarı Şeker Fabrikası A.Ş. ve Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş. ile kooperatiflere ait Konya, Kayseri ve Amasya şeker fabrikaları tarafından gerçekleştirildiği, bu faaliyetlerinde tüm fabrikaların 6747 sayılı Şeker Kanununa, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. ile bağlı ortaklıklarının ise 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile şirket ana statüsü hükümlerine tâbi olduğu,

Türkiye'de şeker rejimini düzenleyen 22/6/1956 tarihli ve 6747 sayılı Şeker Kanununun birçok maddesinin, zaman içinde özellikle iktisadî devlet teşekkülleri ve kamu iktisadî kuruluşlarının yeniden yapılanmalarına ilişkin kanuni düzenlemeler, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun yürürlüğe girmesi ve şeker istihlak vergisinin katma değer vergisine dönüşmesi ile uygulama olanağı kalmadığı,

Halen sektörde pazar payları % 20'nin üzerinde bulunan Konya, Kayseri ve Amasya şeker fabrikalarının özel fabrikalar olarak 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri yanında, 6747 sayılı Şeker Kanununa tâbi olmaları, bu fabrikalar için müdahaleci ve kısıtlayıcı bir durum arz etmekte; Bir çok teşebbüs gibi Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.'nin özelleştirilmesinin gündemde olduğu bu günlerde şeker üretimi pazar ve fiyat mekanizmalarının sektör bazında yeniden değerlendirilmesi, böylece hukuki anlamda yeni bir sektörel alt yapı oluşturulması gereğinin ortaya çıktığı,

Şeker Kanunu, VII nci Beş Yıllık Kalkınma Planının tarımsal politikalar ile ilgili yapısal değişim projesi kapsamında, güncelleştirilmesi öngörülen kanuni düzenlemeler arasında yer aldığı,

Bu bakımdan tasarı ile;

- Şeker üretiminde istikrarın sağlanması ve korunması,

- Sektörün iç piyasada rekabet kurallarına göre yönlendirilmesi,

- Avrupa Birliği düzenlemeleri yanı sıra, Dünya Ticaret Örgütü ve diğer uluslararası taahhütlere uyum sağlanması,

- Özelleştirmeye olanak sağlayacak hukuki alt yapının hazırlanmasının,

İlke olarak benimsendiği,

Şeker sektörünün, yarattığı yüksek katma değer yanında tarım ve endüstri kesiminde sağladığı yüksek istihdam düzeyi nedeniyle pancar şekeri üretiminin gelişmiş ülkelerde bile düzenleme altına alındığı, bu düzenlemelerin pancar üreticileri ve işleyicilerinin menfaatlerini buluşturan düzenlemeler olup, sektörü yapısal anlamda düzenleyici bir nitelik arz edeceği,

Ülkemizdeki şeker fabrikalarında halen otuz bin civarında işçi istihdam edildiği ve binlerce çiftçi ailesinin geçimini pancar tarımı ile sağladığı, bu nedenledir ki halen mevcut ve ileride kurulacak şeker fabrikalarının tam kapasite ile üretim yapmaları ve rasyonel çalışmalarının, sadece ekonomik yönden değil sosyal yönden de geçimlerini pancar tarımına bağlamış üreticiler için büyük önem taşıdığı, bu nedenle, yapılan düzenleme ile şeker fabrikalarının iç pazar paylarının kotalara bağlanması yoluna gidilmiş, sektör iç piyasada rekabete açık hale getirilmiş, Devletin ilgisi ise sektörün özelliklerinin gerektirdiği asgari düzeyde tutulmuş, pancarda ve şekerde tek fiyat uygulaması terkedilmiş, şeker fabrikası kurulmasına yönelik 6747 sayılı Şeker Kanununda yer alan kısıtlamaların kaldırıldığı belirtilmiştir.

Komisyonda yapılan müzakerelerde;

- Şeker sektörünün iç piyasada rekabete açılması, devletin sektör üzerindeki ilgisinin asgari düzeye çekilmesi,

- Şeker fabrikalarının kurulmasına yönelik 6747 sayılı Şeker Kanununda yer alan kısıtlamaların kaldırılması,

- Sektöre yeni bir dinamizmin kazandırılması,

- 1998 yılında şekere kota koyulduğu şeker pancarı üretimiyle ve şeker pancarı çiftçiliğiyle ilgilenen herkesin bunu bildiği, kota meselesinin yeni olmadığı, ayrıca 1999 ve 2000 yıllarında şeker üretimindeki maliyet yüzünden stok şekerin satılamadığı bilhassa dış ticaret pazarlarına bu sebeple sürekli sübvansiyon olduğu bu sübvansiyonun Hazineden karşılandığı, dolayısıyla, bunun yine şeker pancarı üreten ve şeker pancarı üretiminin sonucunda hasıl olan şekeri kullanan Türk Toplumunun her türlü ekonomik ve sosyal kesimini ilgilendiren bir mesele olduğu vurgulanmış,

Geçmişte şeker sektöründe yaşanan istikrarsız üretim yapısının giderilmesi ve pazar büyümesine uyumlu sektörel bir gelişmenin sağlanması amacıyla kota sisteminin oluşturulduğu, bu sistemin Dünya pancar şekeri üretiminin yaklaşık yarısına sahip AB'nde de uygulandığı,

Kurulun yapısının, sektörün sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla, ilişkili olduğu kamu kuruluşları ile organik bağ içinde olması ve kararlarda katılımcılık ilkesini öne çıkaracak doğrultuda oluşturulduğu,

Ülkemizde şeker rejimini düzenleyen 6747 sayılı Şeker Kanununun 1956 yılında çıkarıldığı, ekonomik ve mali yapıdaki hızlı gelişmeler karşısında bazı maddelerinin güncelliğini yitirdiği, bu nedenle ekonominin yapısal değişim ve gelişmelerini kapsayacak yeni bir düzenleme yapılması ihtiyacının hasıl olduğu belirtilmiştir.

Bu görüşmelere müteakip Kanun Tasarısının daha ayrıntılı bir şekilde incelenebilmesini teminen bir alt komisyon kurulmasına karar verilmiştir.

Alt komisyonumuz 15.3.2001 tarihinde ilgili Bakanlık ve kuruluş temsilcilerinin de katılımıyla yapmış olduğu toplantıda yapılan çalışmalar sonucunda oluşturduğu metni bir raporla birlikte komisyonumuza sunmuştur.

Komisyonumuz Alt Komisyon metnini çalışmalarında esas alarak Kanun Tasarısının maddelerine geçilmesini oybirliği ile kararlaştırmıştır.

Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu metninin 1 inci maddesi komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Plan ve Bütçe Komisyonu metninin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasındaki "kategorilerine" ibaresi daha anlaşılır ve öztürkçe olması gerekçesiyle "türlerine" olarak düzeltilmiş; aynı fıkranın sonuna "Bakanlar Kurulu bu oranı, Kurumun görüşünü alarak % 50'sine kadar artırmaya, % 50'sine kadar eksiltmeye yetkilidir." ifadesi değişen şartlara göre uygulamaya esneklik kazandırmak amacıyla eklenmiş; Ayrıca, aynı maddenin dördüncü fıkrasının ikinci cümlesinin “fabrikaları” ibaresinden sonra " ile bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kapasite artırım izni almış olan fabrikalar" ibaresi, tevsiat yapmakta olan fabrikaların kotalarının düzenlemesine olanak sağlamak üzere eklenmiş ve 3 ncü madde olarak kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının 4 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının 5 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Plan ve Bütçe Komisyonu metninin 6 ncı maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Tasarının 7 nci maddesinin son cümlesi, "Kurumun organları, Şeker Kurulu ve Hizmet Birimlerinden oluşur." şeklinde değiştirilmiş; " Kurum Şeker Kurulu tarafından yönetilir." ifadesi eklenmiş ayrıca, ikinci fıkra olarak "Kurumun ilişkili olduğu Bakanlık Sanayi ve Ticaret Bakanlığıdır." cümlesi eklenerek 7 nci madde olarak kabul edilmiştir.

Plan ve Bütçe Komisyonu metninin 8 inci maddesinin üçüncü fıkrası, “grubundan” ibaresinden sonra, "Türkiye'deki fabrikalarından nominal üretim kapasitesinin son üç yıl ortalama üretimi en fazla olan iki şirketin ayrı ayrı önerecekleri ikişer aday arasından birer üye olmak üzere bir başkan ve altı üye seçer ve atar. Başkanvekilini, kurul üyeleri kendi aralarından seçer." şeklinde düzenlenerek 8 nci madde olarak kabul edilmiştir.

Plan ve Bütçe Komisyonu metninin 9 uncu maddesinin (b) bendinin son cümlesi, "Katılım paylarını yeniden belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir" şeklinde düzenlenmiş; (i) bendi, özelleştirme işlemlerinin geçiciliği ve özelleştirme sonrası gerekliliğini kaybedeceğinden madde metninden çıkarılmış; bent numaraları yeniden teselsül ettirilmiş, aynı maddenin sondan ikinci fıkrası, "Kuruma ait gelirler Türkiye'de yerleşik bankalarda açılacak bir hesapta toplanır. Bu hesaplardan Kurul, bu Kanunun amaçlarına uygun olarak harcama yapmaya yetkilidir." şeklinde düzeltilmiş ayrıca son fıkra " Kurumun denetimi Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu tarafından yapılır" şeklinde düzenlenerek 9 uncu madde olarak kabul edilmiştir.

Plan ve Bütçe Komisyonu metninin 10 uncu maddesi ve ekli cetveli 7 nci maddeye paralel olarak başlığı ile birlikte yeniden düzenlenerek kabul edilmiştir.

Plan ve Bütçe Komisyonu metninin 11 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının 12 nci maddesindeki "Sekretaryanın" ibaresi 7 nci maddeye paralel olarak "Hizmet Birimlerinin" olarak düzeltilerek 12 nci madde olarak kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının 13 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu metninin geçici 1 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Plan ve Bütçe Komisyonu metninin geçici 2 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Plan ve Bütçe Komisyonu metninin geçici 3 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.

Plan ve Bütçe Komisyonu metninin geçici 4 üncü maddesindeki "sekretaryanın" ibaresi, "Hizmet Birimlerinin" olarak düzeltilerek kabul edilmiştir.

Tasarının geçici 5 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu metninin geçici 6 ncı maddesi aynen kabul edilmiştir.

Plan ve Bütçe Komisyonunun geçici 7 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

1996-2004 dönemi için geçerli olan Dünya Ticaret Örgütü taahhütlerimizin 2005 yılı başından itibaren yenileneceği gözönüne alınarak, oluşabilecek şartlar çerçevesinde Kurum ve organlarının görev ve yetkilerinin sona erdirilebilmesi öngörülmektedir. Ancak, ileriye dönük kararlarda bugünden bağlayıcı olmamak üzere, Bakanlar Kurulu'nun aksi bir karar alabileceği hükmüne de yer verilmesi amacıyla Kanun Tasarısına geçici 8 inci madde olarak yeni bir madde eklenmiştir.

Kanun Tasarısının 14 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının 15 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

İşbu raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.

Başkan	Başkanvekili	Üye
Hasan Kaya	Miraç Akdoğan	Mustafa Cihan Paçacı
Konya	Malatya	Ankara
		(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
Cengiz Altınkaya	Halit Dikmen	Aydın Gökmen
Aydın	Aydın	Balıkesir
Üye	Üye	Üye
İlyas Yılmazyıldız	Suat Pamukçu	Kenan Sönmez
Balıkesir	Bayburt	Bursa
	(Muhalefet şerhi eklidir.)	(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
Abdülsamet Turgut	Akif Serin	Ali Coşkun
Diyarbakır	İçel	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Mustafa Haykır	Ahmet Arkan	Cumali Durmuş
Kırşehir	Kocaeli	Kocaeli
	(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
Remzi Çetin	Eyüp Doğanlar	Mükerrem Levent
Konya	Niğde	Niğde
	Üye
	Şükrü Ünal
	Osmaniye
	(İmzada bulunamadı)

MUHALEFET ŞERHİ

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİÎ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ

KOMİSYONU BAŞKANLIĞINA

Komisyonumuzca görüşülüp kabul edilen Şeker Kanununa aşağıdaki hususlardan dolayı muhalifim. Arz ederim.

1. Kanun, pancar çiftçimizin ihtiyaçlarını gidermekten ve gelişmesine katkı sağlamaktan uzaktır. Bu husus en büyük çiftçi kuruluşumuz TZOB Başkanlığınca da teyid edilmektedir. (Bkz. Şeker ve Şekerpancarı-Sorunları ve Çözüm Önerileri, Faruk Yücel, TZOB Yönetim Kurulu Bşk., Ankara-Mart 2000)

2. Pancar fiyatının önceden belirlenmesi ticaretin temel kuralı ve pancar çiftçisinin talebi olduğu halde bu kanunda bu husus dikkate alınmamıştır.

3. İhraç edilemeyen şekerin ihraç edilememesinin faturası pancar çiftçisine çıkarılarak ayrıca haksızlık yapılmaktadır.

4. 1998 yılından beri uygulanan kota, üretimi düşürmüştür. Son üç yılın ortalamasına göre kota belirlenmesi pancar çiftçisine ikinci bir haksızlıktır.

5. Doğu Anadolu gibi rakımı yüksek olan yörelerimizde pancar üretiminin dışında başka bir sanayi bitkisi üretimi yapılamadığından bu yörelerde de kota uygulanması göç olgusunu artırıcı bir faktördür.

6. Bu Kanun pancar çiftçisinin ihtiyaçları dikkate alınarak hazırlanan bir kanun değil; doğrudan IMF’nin dayatması neticesinde çıkarılmak istenen, pancar üretimini giderek ortadan kaldıran, neti-ce itibariyle Türk çiftçisinden esirgenen desteği giderek yabancı ülke çiftçilerine sağlayacak olan bir kanundur.

21.3.2001

Suat Pamukçu

Bayburt

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

ŞEKER KANUNU TASARISI

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1. – Bu Kanunun amacı, yurt içi talebin yurt içi üretimle karşılanmasına yönelik olarak Türkiye’de şeker rejimini, şeker üretimindeki usul ve esaslar ile fiyatlandırma, pazarlama şart ve yöntemlerini düzenlemektir.

Tanımlar

MADDE 2. – Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Bakanlık :Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,

b) Müsteşarlık : Dış Ticaret Müsteşarlığını,

c) Kurum : Şeker Kurumunu,

d) Kurul : Şeker Kurulunu,

e) Şeker : Beyaz şeker (standart, rafine küp ve kristal şeker), yarı beyaz şeker, rafine şeker, ham şeker ve kahverengi şeker olarak sınıflandırılan, pancar veya kamıştan üretilen kristallendirilmiş sakaroz ile nişasta kökenli izoglukoz, likid ya da kurutulmuş halde glukoz şurubu, sakaroz veya invert şeker veya her ikisinin karışımının suda çözünmesinden meydana gelen şeker çözeltisi ve invert şeker şurubu ile inülin şurubunu,

f) Pazarlama yılı : 1 Eylül ile 31 Ağustos tarihleri arasındaki dönemi,

g) A kotası : Yurt içi talebe göre üretilen ve pazarlama yılı içinde iç pazara verilebilen şeker miktarını,

h) B kotası : A kotasının belli bir oranına tekabül eden ve güvenlik payı için bulundurulmak üzere üretilen şeker miktarını,

ı) C şekeri : A ve B kotaları dışında üretilen ve yurt içinde pazarlanamayan şeker ile işlenmek üzere ihraç kaydıyla temin edilen ham ve beyaz şekeri,

j) Şeker fabrikası : Şekeri girdi olarak kullanan işletmeler hariç olmak üzere (e) bendinde tanımlanan ürünler ile ham şekeri işleyerek şeker üreten işletmeyi,

k) Şirket : Bir veya birden fazla sayıda şeker fabrikasını bünyesinde bulunduran ve/veya işleten tüzel kişiliği,

l) Hammadde : Şeker üretiminde kullanılan ana girdiyi,

m) İşlenmiş ürün : İşleme suretiyle şekeri girdi olarak bünyesine alan mamul maddeyi,

n) İmalatçı-ihracatçı : İşlenmiş ürünü üreten ve ihraç eden firmayı,

o) Depolama primi : Şekerin üreticiden tüketiciye istikrarlı bir fiyat ile düzenli olarak ulaşmasını sağlamak üzere depolama masraflarını karşılamak için yapılacak ödemeleri,

p) Depolama kesintisi : Şekerin üreticiden tüketiciye istikrarlı bir fiyat ile düzenli olarak ulaşmasını sağlamak üzere satış zamanlarından kaynaklanan tüm masrafları dengelemek amacıyla şeker satış miktarları üzerinden yapılacak kesintileri,

İfade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Kota ve Fiyat Tespiti ile Şeker Ticareti

Kotalar ve kotaların tespiti

MADDE 3. – Şeker üretimi ve arzında istikrarı sağlamak amacıyla pazarlanacak şeker miktarı, her yıl sakaroz kökenli ve diğer şekerler için ayrı ayrı olmak üzere şeker kategorile-rine göre, gerektiğinde dönemsel olarak kotalar ile belirlenir.

Sakaroz kökenli şekerler dışındaki depolanabilir nitelikte olmayan diğer şekerler için B kotası belirlenmez.

Şirketlerin A ve B kotaları her yıl en geç 30 Haziran tarihine kadar, yurt içi şeker talebi ile fabrikaların işleme ve şeker üretim kapasiteleri göz önünde bulundurularak Kurul tarafından beşer yıllık dönemler için tespit edilir.

Kotalar, fabrikaların üretim süreleri ile son üç yıllık ortalama fiili günlük işleme kapasiteleri ve/veya üretim miktarları ve randımanları esas alınmak suretiyle hesaplanır. İlk kez üretime geçecek ve üç yaşın altındaki şeker fabrikaları için kota belirlenmesinde nominal üretim verileri esas alınır.

Yeni fabrika kurulabilmesi ve/veya mevcut fabrikaların kapasitelerini artırabilmeleri için kota temin etmeleri zorunludur. Şirketlere yeni kota tahsisine Kurul yetkilidir.

Kota iptal ve transferleri

MADDE 4. – Şirketler haklı bir sebebe dayanmadan iki yıl üst üste kendilerine tahsis edilen kotalardan % 90’ın altında arz sağladıkları takdirde, kota ile arz arasındaki fark kadar kota haklarını Kurulca belirlenecek süre için kaybederler. Şirketler bu süre içinde kaybettikleri kota hakkına karşılık yeni kota sağlayamazlar.

Şirketlere tahsis edilen kotalar, Kurul tarafından belirlenecek süre içinde kullanılmadığı takdirde iptal edilir.

Zorunlu hallerde pazarlama yılı içinde kotalar arası şeker transferi yapılır. A kotasının bir kısmı pazarlanamadığı takdirde, pazarlanamayan miktar gelecek yılın A kotasına aktarılır ve bir sonraki yılın A kotası aktarılan miktar kadar düşürülür veya cari pazarlama yılı içinde, şirketlerin talep etmesi durumunda ve Kurulca uygun bulunması halinde pazarlanamayan A kotasının tamamı veya bir kısmı, aynı pazarlama yılı içinde ihraç edilmek kaydıyla C şekerine aktarılabilir.

Şirketler yapacakları kapasite değişikliklerine göre ve/veya mücbir sebeplerin tespiti durumunda Kurul kararı ile bünyelerindeki fabrikalar arasında kota aktarımı yapabilirler.

Kotaların tespiti, tahsisi, iptali ve transferleri ile yeni kota tahsisine ilişkin hususlar ve uygulamaya ilişkin denetimler Bakanlık tarafından, Müsteşarlığın görüşü alınarak çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenir.

Hammadde ve şeker fiyatları

MADDE 5. – Şeker pancarı fiyatları her yıl, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişi-ler ile üreticiler ve/veya temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenir. Buna ilişkin usul ve esaslar, Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Şeker üretiminde kullanılan diğer hammaddeler ise şirketler tarafından üreticiler ve/veya piyasadan temin edilir.

Şeker satış fiyatları, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişiler tarafından serbestçe belirlenir.

Şeker ihracat ve ithalatı

MADDE 6. – Dünya borsa fiyatları, iç fiyatlar, arz talep dengesi, spekülatif etkiler ve diğer ilgili hususlar dikkate alınarak şeker ticaretinde yapılması istenen düzenlemeler konusunda Kurul, her yıl Müsteşarlığa görüş bildirir.

İmalatçı-ihracatçıların dahilde işleme rejimi ve /veya benzer uygulamalar çerçevesinde hammadde veya yardımcı madde olarak kullandıkları yabancı menşeli şeker, C şekeri kapsamında olup, doğrudan veya işlenmiş ürün olarak yurt içinde pazarlanamaz. Bu kapsamda ithal edilecek şeker için Kurul her yıl Müsteşarlığa görüş bildirir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Teşkilât

Şeker Kurumu

MADDE 7. – Bu Kanun ve ilgili diğer mevzuatın uygulanmasını sağlamak, uygulamayı denetlemek ve sonuçlandırmak, Kanunda verilen yetkiler çerçevesinde düzenlemeler yapmak ve Kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak üzere, kamu tüzel kişiliğine sahip Şeker Kurumu kurulmuştur. Kurumun merkezi Ankara’dadır. Kurumun organları, Şeker Kurulu ve Sekretaryadır.

Şeker Kurulu

MADDE 8. – Kurum, Şeker Kurulu ta-rafından yönetilir. Kurul, Kurumun karar orga-nı niteliğinde olup, bu Kanun kapsamındaki konularda her türlü kararları almak ve uygu-lamak üzere, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarının başkanlığında toplam 8 üyeden oluşur.

Kurul başkanı, Kurumunda başkanıdır. Kurumu, idare ve yargı mercilerinde ve üçüncü kişilere karşı başkan temsil eder. Başkan, gerektiğinde temsil yetkisini devredebilir.

Kurulda başkan dışında;

a) Tarım ve Köyişleri Bakanlığından genel müdür düzeyinde 1 üye,

b) Müsteşarlıktan genel müdür düzeyinde 1 üye,

c) Sakaroz kökenli şeker üreten ve Türkiye’de sermayesi en fazla olan şirketten genel müdür düzeyinde 1 üye,

d) Pancar kooperatiflerinin oluşturdukları üst birlikten genel müdür veya yönetim kurulu üyesi düzeyinde 1 üye,

e) (c) bendinde belirtilen üye dışında, sakaroz kökenli ve nişasta kökenli şeker üreten şirketleri ayrı ayrı temsil etmek üzere genel müdür, başkan veya yönetim kurulu üyesi düzeyinde birer üye,

f) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden başkan veya yönetim kurulu üyesi düzeyinde 1 üye,

Görev alır.

Kurul başkan ve üyelerine, Yüksek Planlama Kurulunca kamu iktisadî teşebbüsleri yönetim kurulu başkan ve üyeleri için belirlenen ücret ödenir.

Kurul üyeliği görevi; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 399 sayılı Kamu İktisadî Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamede düzenlenen başka iş ve hizmet yasağının kapsamı dışındadır.

Kurulun başkan hariç, diğer üyeleri hukuk, iktisat, mühendislik, işletme, uluslararası iliş-kiler, kamu yönetimi veya maliye dallarında yurt içi ya da yurt dışında en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş, mesleki açıdan yeterli bilgi ve deneyime sahip bulunan kişiler arasından seçilir. Üyelerde ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) fıkrasının (1), (4), (5), (6) ve (7) numaralı bentlerinde belirtilen şartlar aranır.

Kurul üyelerinin görev süresi 3 yıldır. Kurul üyeleri, ilgili kuruluşların teklifi üzerine Bakanlık tarafından atanır. Kurula atanan üyelerin, temsil ettikleri kuruluşlardaki görevlerinden ayrılmaları halinde üyelikleri sona erer. Bu nedenle veya diğer herhangi bir nedenle üyelikleri sona erenlerin yerlerine ilgili kuruluş tarafından en geç 2 ay içinde yeni bir üye seçilir ve bu maddede belirtilen usule göre atamaları yapılır. Bu şekilde atananlar, yerine atandıkları üyelerin sürelerini tamamlar.

Kurul, başkanın daveti üzerine ayda bir defadan az olmamak üzere üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Kurul, başkanın daveti veya en az 3 üyenin yazılı isteği ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile olağanüstü toplantı yapabilir.

Kurul, kararlarını en az 5 üyenin aynı yöndeki oyu ile alır. Kurul üyeleri çekimser oy kullanamazlar.

Toplantı kararları ilgililere Kurum tarafından duyurulur.

Kurulun görev ve yetkileri ile denetimi

MADDE 9. – Kurulun görev ve yetkileri şunlardır :

a) A ve B kotalarının tespiti, iptal ve transferleri hakkında kararlar alır ve uygular.

b) Kurum harcamalarında kullanılmak üzere, şirketlerin üretim durumlarına göre araştırma geliştirme faaliyetlerine ve idarî giderlere katılım paylarını belirler, bu konuda karar alır ve uygular.

c) Şeker için, depolama kesintisinin yapılıp yapılmaması, prim ödenip ödenmemesi hususunda karar alır ve uygular. Yurt içi üretim ve pazar işleyişlerinde bu Kanunun amaçlarına uygun olarak düzenleme yapmaya, depolama kesintisi almaya, depolama prim miktarlarını tayin, sarf ve mahsuba ilişkin karar alır.

d) İç fiyat, arz talep dengesi ve spekülatif etkileri dikkate alarak şeker ticaretinde yapılması istenen düzenlemeler konusundaki görüşlerini her yıl Müsteşarlığa bildirir.

e) Bu Kanunda öngörülen idarî para cezalarını uygular.

f) Sektörle ilgili araştırma geliştirme faaliyetlerini yönlendirerek organizasyonu sağlar ve gerekli olduğu hallerde kaynak tahsis eder.

g) Bu Kanunun kendisine verdiği görevleri yerine getirirken, gerekli gördüğü her türlü bilgiyi, kamu kurum ve kuruluşları ile piyasada mal veya hizmet üreten, pazarlayan, satan gerçek ve tüzel kişilerle, bunların her türlü birliklerinden isteyebilir. Kurul tarafından istenen bilgiler, talep edilen süre dahilinde ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından Kurula verilir.

h) Şirket ve bünyesindeki fabrikalarda, görevleri ile ilgili konularda araştırma ve denetimde bulunabilir, bu amaçla gerektiğinde ilgili kurum, kuruluş ve kişilerden yararlanabilir.

ı) Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketinin işletme birimlerinin, bağlı ortaklık ve iştiraklerindeki paylarının satışı, kiralanması ve işletme hakkının devrine ilişkin işlemlerin usul ve esaslarının belirlenmesi ve yürütülmesi hususlarındaki görüşlerini Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirir.

j) Bu Kanunun amaçlarına uygun olarak sektörle ilgili diğer hususlarda kararlar alır ve uygular.

Kurul üyeleri, Kurumun para, para hükmündeki evrak, senet ve diğer mevcutlarına karşı işledikleri suçlar ile bilanço, tutanak, rapor ve benzeri her türlü belge ve defterler üzerinde işledikleri suçlardan dolayı Devlet memuru sayılırlar ve haklarında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 2 nci kitabının 3 ve 6 ncı bablarındaki hükümler uygulanır.

Kurul üyelerinin, görevlerini yaptıkları sırada öğrendikleri gizli bilgileri açıklamaları halinde, haklarında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 229 uncu maddesi hükmü uygulanır. Ayrıca Kuruldaki görevlerine son verilir ve bu kişiler Kurul üyeliğine tekrar seçilemez-ler.

Kuruma ait gelirler millî bankalardan birinde açılacak bir hesapta toplanır. Bu hesaptan Kurul, bu Kanunun amaçlarına uygun olarak harcama yapmaya yetkilidir.

Kurum, Bakanlık tarafından denetlenir.

Sekretarya

MADDE 10. – Kurum hizmetlerinin gerektirdiği görevler, sekretarya tarafından yürütülür. Sekretarya personeli 1475 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre istihdam edilir.

İhtiyaca uygun işçi kadrolarının ihdas ve iptali, kurumun teklifi ve Hazine Müsteşar-lığının görüşü üzerine Devlet Personel Başkan-lığınca yapılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Ceza Hükümleri

İdarî para cezaları

MADDE 11. – B kotası şekeri bulundurmayan veya Kurul kararı dışında satan ya da bedelsiz devreden gerçek ve tüzel kişiler hakkında, bulundurmadığı veya elinden çıkardığı şeker miktarının, tespitin yapıldığı tarihteki fabrika satış fiyatı üzerinden hesap-lanacak tutar kadar Kurulca idarî para cezası uygulanır.

C şekeri Kurul kararı dışında iç piyasada satan veya bedelsiz devredenler hakkında birinci fıkrada öngörülen cezalar uygulanır.

İdarî para cezalarının verilmesini gerektiren fiillerin tekrarı halinde verilecek para cezası, önceki ceza tutarının iki katı olarak uygulanır.

İdarî para cezaları 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir.

İdarî para cezalarına karşı tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. Yapılacak itiraz-lar idarî para cezalarının yerine getirilmesini durdurmaz.

Kesinleşen idarî para cezalarının tahsilinde 6183 sayılı Âmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yönetmelikler

MADDE 12. – Kurumun yönetim ve temsili, Kurulun çalışma usul ve esasları ile sekretaryanın çalışma usul ve esasları, depolama kesinti ve primi ile ilgili düzenlemeler ve diğer hususlar, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 4 ay içinde Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.

Yürürlükten kaldırılan mevzuat

MADDE 13. – 22.6.1956 tarihli ve 6747 sayılı Şeker Kanunu ile 10.9.1960 tarihli ve 79 sayılı Millî Koruma Suçlarının Affına, Millî Korunma Teşkilât, Sermaye ve Fon Hesap-larının Tasfiyesine ve Bazı Hükümler İhdasına Dair Kanunun 8 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

GEÇİCİ MADDE 1. – 6747 sayılı Şeker Kanununa uygun olarak yurtiçinde şeker fabrikası kurup işletmek üzere Bakanlar Kurulun-dan izin alan, ancak henüz üretime geçmeyen gerçek ve tüzel kişilerin kota hakkı saklıdır. Bu hak, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 yıl süre ile geçerlidir. Bu süre içinde kota, hak sahibince başkasına devredilemez.

GEÇİCİ MADDE 2. – İlk kotalar, Kuru-lun, hammadde ekim dönemini dikkate alarak uygun göreceği pazarlama yılı baz kabul edilerek belirlenir.

GEÇİÇİ MADDE 3. – Kurul, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir ay içinde oluşturulur.

GEÇİCİ MADDE 4. – Kurul ve sekretaryanın oluşumu tamamlanıncaya kadar bu Kanunda belirtilen iş ve işlemler Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür.

GEÇİCİ MADDE 5. – Kurulca belirlene-cek ilk pazarlama yılı başında stokunda şeker bulunduran şirketlerin talep etmeleri halinde şeker stoklarının tamamı veya bir kısmı Kurul kararı ile C şekeri kapsamına alınır.

Yürürlük

MADDE 14. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 15. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Bülent Ecevit
Başbakan
Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
D. Bahçeli	H. H. Özkan	M. Yılmaz
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
R. Önal	Prof. Dr. T. Toskay	M. Keçeciler
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
Prof. Dr. Ş. S. Gürel	F. Bal	Y. Yalova
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
M. Yılmaz	Prof. Dr. R. Mirzaoğlu	R. K. Yücelen
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
H. Gemici	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	E. S. Gaydalı
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.	Adalet Bakanı
F. Ünlü	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	Prof. Dr. H. S. Türk
Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı	Dışişleri Bakanı
S. Çakmakoğlu	S. Tantan	İ. Cem
Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı
S. Oral	M. Bostancıoğlu	K. Aydın
Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı
Doç. Dr. O. Durmuş	Prof. Dr. E. Öksüz	Prof. Dr. H. Y. Gökalp
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı	En. ve Tab. Kay. Bakanı
Y. Okuyan	A. K. Tanrıkulu	M. C. Ersümer
Kültür Bakanı	Turizm Bakanı	Orman Bakanı V.
M. İ. Talay	E. Mumcu	M. İ. Talay
	Çevre Bakanı
	F. Aytekin

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

ŞEKER KANUNU TASARISI

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1. – Bu kanunun amacı, yurt içi talebin yurt içi üretimle karşılanmasına yönelik olarak Türkiye'de şeker rejimini, şeker üreti-mindeki usul ve esaslar ile fiyatlandırma, pa-zarlama şart ve yöntemlerini düzenlemektir.

Tanımlar

MADDE 2. – Bu kanunun uygulanmasında;

a) Bakanlık : Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,

b) Müsteşarlık : Dış Ticaret Müsteşarlığını,

c) Kurum : Şeker Kurumunu,

d) Kurul : Şeker Kurulunu,

e) Şeker : Beyaz şeker (standart, rafine, küp ve kristal şeker), yarı beyaz şeker, rafine şeker, ham şeker ve kahverengi şeker olarak sınıflandırılan, pancar veya kamıştan üretilen kristallendirilmiş sakaroz ile nişasta kökenli izoglukoz, likid ya da kurutulmuş halde glukoz şurubu, sakaroz veya invert şeker veya her ikisinin karışımının suda çözünmesinden meydana gelen şeker çözeltisi ve invert şeker şurubu ile inülin şurubunu,

f) Pazarlama Yılı : 1 Eylül ile 31 Ağustos tarihleri arasındaki dönemi,

g) A Kotası : Yurt içi talebe göre üretilen ve pazarlama yılı içinde iç pazara verilebilen şeker miktarını,

h) B Kotası : A kotasının belli bir oranına tekabül eden ve güvenlik payı için bulundurulmak üzere üretilen şeker miktarını,

i) C Şekeri : A ve B kotaları dışında üretilen ve yurt içinde pazarlanamayan şeker ile işlenmek üzere ihraç kaydıyla temin edilen ham ve beyaz şekeri,

j) Şeker fabrikası : Şekeri girdi olarak kullanan işletmeler hariç olmak üzere (e) bendinde tanımlanan ürünler ile ham şekeri işleyerek şeker üreten işletmeyi,

k) Şirket : Bir veya birden fazla sayıda şeker fabrikasını bünyesinde bulunduran ve/veya işleten tüzel kişiliği,

l) Hammadde : Şeker üretiminde kullanılan ana girdiyi,

m) İşlenmiş ürün : İşleme suretiyle şekeri girdi olarak bünyesine alan mamul maddeyi,

n) İmalatçı-ihracatçı : İşlenmiş ürünü üreten ve ihraç eden firmayı,

o) Depolama primi : Şekerin üreticiden tüketiciye istikrarlı bir fiyat ile düzenli olarak ulaşmasını sağlamak üzere depolama masraflarını karşılamak için yapılacak ödemeleri,

İfade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Kota ve Fiyat Tespiti ile Şeker Ticareti

Kotalar ve kotaların tespiti

MADDE 3. – Şeker üretimi ve arzında istikrarı sağlamak amacıyla pazarlanacak şeker miktarı, sakaroz kökenli ve diğer şekerler için ayrı ayrı olmak üzere şeker kategorilerine göre, gerektiğinde dönemsel olarak kotalar ile belirlenir. Nişasta kökenli şekerler için belirlenecek toplam A kotası, ülke toplam A kota-sının % 10'unu geçemez.

Sakaroz kökenli şekerler dışındaki depo-lanabilir nitelikte olmayan diğer şekerler için B kotası belirlenmez.

Şirketlerin A ve B kotaları her yıl en geç 30 Haziran tarihine kadar, yurt içi şeker talebi, fabrikaların işleme ve şeker üretim kapasiteleri göz önünde bulundurularak Kurul tarafından müteakip beşer yıllık dönemler için tespit edilir.

Yeni fabrika kurulabilmesi ve/veya mevcut fabrikaların kapasitelerini artırabilmeleri için kota temin etmeleri zorunludur. Şirketlere yeni kota tahsisine Kurul yetkilidir.

Kota iptal ve transferleri

MADDE 4. – Şirketler haklı bir sebebe dayanmadan iki yıl üst üste kendilerine tahsis edilen kotalardan % 90'ın altında arz sağladıkları takdirde, kota ile arz arasındaki fark kadar kota haklarını Kurulca belirlenecek süre için kaybederler. Şirketler bu süre içinde kaybettikleri kota hakkına karşılık yeni kota sağlayamazlar.

Şirketlere tahsis edilen kotalar, Kurul tarafından belirlenecek süre içinde kullanılmadığı taktirde iptal edilir.

Zorunlu hallerde pazarlama yılı içinde kotalar arası şeker transferi yapılır. A kotasının bir kısmı pazarlanamadığı taktirde, pazarlanamayan miktar gelecek yılın A kotasına aktarılır ve bir sonraki yılın A kotası aktarılan miktar kadar düşürülür veya cari pazarlama yılı içinde, şirketlerin talep etmesi durumunda ve Kurulca uygun bulunması halinde pazarlanamayan A kotasının tamamı veya bir kısmı, aynı pazarlama yılı içinde ihraç edilmek kaydıyla C şekerine aktarılabilir.

Şirketler yapacakları kapasite değişikliklerine göre ve/veya mücbir sebeplerin tespiti durumunda Kurul kararı ile bünyelerindeki fabrikalar arasında kota aktarımı yapabilirler.

Hammadde ve şeker fiyatları

Şeker üretiminde kullanılan diğer hammaddeler ise şirketler tarafından üreticiler ve/veya piyasadan temin edilir.

Şeker satış fiyatları, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişiler tarafından serbestçe belirlenir.

Şeker ihracat ve ithalatı

İmalatçı-ihracatçıların dahilde işleme rejimi ve/veya benzer uygulamalar çerçevesinde hammadde veya yardımcı madde olarak kullandıkları yabancı menşeli şeker, C şekeri kapsamında olup, doğrudan veya işlenmiş ürün olarak yurt içinde pazarlanamaz. Bu kapsamda ithal edilecek şeker için Kurul Müsteşarlığa görüş bildirir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Teşkilât

Şeker Kurumu

MADDE 7. – Bu Kanun ve ilgili diğer mevzuatın uygulanmasını sağlamak, uygulamayı denetlemek ve sonuçlandırmak, Kanunda verilen yetkiler çerçevesinde düzenlemeler yapmak ve kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak üzere, kamu tüzel kişiliğine sahip, Şeker Kurumu kurulmuştur. Kurumun merkezi Ankara'dadır.Kurumun organları, Şeker Kurulu ve Sekretaryadır.

Kurumun ilişkili olduğu Bakanlık Sanayi ve Ticaret Bakanlığıdır.

Şeker Kurulu

MADDE 8. – Kurum, Şeker Kurulu tarafından yönetilir. Kurul, Kurumun karar organı niteliğinde olup, bu Kanun kapsamındaki konularda her türlü kararları almak ve uygulamak üzere, biri Başkan ve biri Başkanvekili olarak toplam 7 üyeden oluşur.

Kurul başkanı, Kurumun da başkanıdır. Kurumu, idare ve yargı mercilerinde ve üçüncü kişilere karşı başkan temsil eder.Bu sorumluluk; Kurulun işleri ile ilgili olarak kamuya bilgi verilmesi görevini de kapsar. Başkanvekili, Başkanın yokluğunda Başkanın tüm görevlerini ve yetkilerini üstlenir.

Bakanlar Kurulu; Bakanlık, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakanlık, sakaroz kökenli şeker üreten ve sermayesi kamuya ait olan Şirket ile pancar kooperatiflerinin oluşturduğu üst birliğin göstereceği ikişer aday, sakaroz ve nişasta kökenli şeker üreten şirketlerin her grubundan Türkiye'de öz sermayesi en yüksek olan birer şirketin ayrı ayrı önerecekleri ikişer aday arasından birer üye olmak üzere bir Başkan ve 6 üye seçer ve atar. Başkanvekilini, Kurul üyeleri kendi aralarında seçer.

Kurul Başkan ve üyelerine Yüksek Planlama Kurulunca kamu iktisadî teşebbüsleri yönetim kurulu başkan ve üyeleri için belirlenen ücret ödenir.

Kurul üyeliği görevi; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 399 sayılı Kamu İktisadî Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamede düzenlenen başka iş ve hizmet yasağının kapsamı dışındadır.

Kurul üyeleri; hukuk, iktisat, mühendislik, işletme, uluslararası ilişkiler, kamu yönetimi veya maliye dallarında yurt içi ya da yurt dışında en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş (pancar kooperatiflerinin oluşturduğu üst birliği temsil eden üye için bu şart aranmaz), meslekî açıdan yeterli bilgi ve deneyime sahip bulunan ve meslekleri ile ilgili olarak kamu veya özel sektörde en az 10 yıl çalışmış kişiler arasından seçilir. Üyelerde ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) fıkrasının 1,4,5,6 ve 7 numaralı bentlerinde belirtilen şartlar aranır.

Kurul üyelerinin görev süresi 5 yıldır. Kurula atanan üyelerin, temsil ettikleri kuruluşlardaki görevlerinden ayrılmaları halinde üyelikleri sona erer. Bu nedenle veya diğer herhangi bir nedenle üyelikleri sona erenlerin yerlerine Bakanlar Kurulu tarafından en geç 1 ay içinde yeni bir üye seçilir ve bu maddede belirtilen usule göre atamaları yapılır. Bu şekilde atananlar, yerine atandıkları üyelerin sürelerini tamamlar.

Kurul, başkanın daveti üzerine ayda iki defadan az olmamak üzere üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Kurul, başkanın daveti veya en az 3 üyenin yazılı isteği ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile olağanüstü toplantı yapabilir. Toplantıyı Kurul Başkanı veya yokluğunda Başkanvekili yönetir. Her bir toplantının gündemi, toplantıdan önce Başkan ya da yokluğunda Başkanvekili tarafından hazırlanarak Kurul üyelerine bildirilir.

Kurul Başkan ve üyelerinin toplantılara katılmaları esastır. Kurul üyelerinden mazereti olanların toplantıdan önce mazeretlerini Kurul Başkanına bildirmeleri gerekir. Arka arkaya dört toplantıya veya bir yıl içinde toplam on toplantıya mazeretsiz olarak katılmayan üyeler istifa etmiş sayılırlar. Yerlerine bu maddede belirtilen usullere göre yeni üye atanır.

Kurul, kararlarını üye tam sayısının salt çoğunluğunun aynı yöndeki oyu ile alır. Kurul üyeleri çekimser oy kullanamazlar.

Toplantı kararları ilgililere Kurum tarafından duyurulur.

Kurulun görev ve yetkileri ile denetimi

MADDE 9. – Kurulun görev ve yetkileri şunlardır :

a) A ve B kotalarının tespiti, iptal ve transferleri hakkında kararlar alır ve uygular.

b) Kurum harcamaları ve işlemleri, depolama primi, araştırma geliştirme faaliyetleri ile benzeri idarî giderler için kullanılmak üzere, faaliyetteki şirketlerin cari pazarlama yılına ait, yeni kurulan şirketlerin ise ilk pazarlama yılına ait A kotaları karşılığı şeker miktarının ilgili pazarlama yılı başındaki fabrika satış fiyatı üzerinden hesaplanacak tutarının binde beşini aşmamak üzere katılım paylarını belirler, bu konuda karar alır ve uygular. Her bir pazarlama yılı için Kurulca hesaplanarak Eylül ayının ilk haftasında şirketlere bildirilecek olan katkı payı tutarının onikidebiri Eylül ayından başlamak ve takip eden takvim yılının Ağustos ayında tamamlanmak üzere, her ay sonunu takip eden yedi iş günü içinde Kurum özel hesabına aktarılır. Katılım paylarını bir katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

c) Şeker için, depolama kesintisinin yapılıp yapılmaması, prim ödenip ödenmemesi hususunda karar alır ve uygular. Yurt içi üretim ve pazar işleyişlerinde bu Kanunun amaçlarına uygun olarak düzenleme yapmaya, depolama kesintisini almaya, depolama prim miktarlarını tayin , sarf ve mahsuba ilişkin kararlar alır.

d) İç fiyat, arz talep dengesi ve spekülatif etkileri dikkate alarak şeker ticaretinde yapılması istenen düzenlemeler konusundaki görüşlerini Müsteşarlığa bildirir.

e) Bu Kanunda öngörülen idarî para cezalarını uygular.

f) Sektörle ilgili araştırma-geliştirme faaliyetlerini yönlendirerek organizasyonu sağlar ve gerekli olduğu hallerde kaynak tahsis eder.

g) Bu Kanunun kendisine verdiği görevleri yerine getirirken, gerekli gördüğü her türlü bilgiyi; kamu kurum ve kuruluşları ile piyasada mal veya hizmet üreten, pazarlayan, satan gerçek ve tüzel kişilerle, bunların her türlü birliklerinden isteyebilir. Kurul tarafından istenen bilgiler tam ve doğru olarak, talep edilen süre dahilinde ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından Kurula verilir.

h) Şirket ve bünyesindeki fabrikalarda, görevleri ile ilgili konularda araştırma ve denetimde bulunabilir. Bu amaçla gerektiğinde ilgili kurum, kuruluş ve kişilerden yararlanabilir

i) Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi' nin işletme birimlerinin, bağlı ortaklık ve iştiraklerindeki paylarının satışı, kiralanması ve işletme hakkının devrine ilişkin işlemlerin yöntem ve esaslarının belirlenmesi ve yürütülmesi hususlarındaki görüşlerini Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirir.

j) Bu Kanunun amaçlarına uygun olarak sektörle ilgili diğer hususlarda kararlar alır ve uygular.

k) Yurt içinde ve dışında konusu ile ilgili kuruluşlarla işbirliği yapabilir, gerektiğinde bu kuruluşlara üye olabilir.

Kurul üyeleri, Kurulun para, para hükmündeki evrak, senet ve diğer mevcutlarına karşı işledikleri suçlar ile bilanço, tutanak, rapor ve benzeri her türlü belge ve defterler üzerinde işledikleri suçlardan dolayı memur sayılırlar ve haklarında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 2 nci Kitabının 3 ve 6 ncı bablarındaki hükümler uygulanır.

Kurul üyelerinin, görevlerini yaptıkları sırada öğrendikleri gizli bilgileri açıklamaları halinde, haklarında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 229 uncu maddesi hükmü uygulanır ve Kuruldaki görevlerine son verilir. Bu kişiler Kurul üyeliğine tekrar seçilemezler.

Kurul, ticarî sırlar ve gizli rekabet bilgileri de dahil olmak üzere, ticarî açıdan hassas olan her türlü bilginin açıklanmasını engelleyecek usul ve esasları belirlemek ve uygulamakla görevlidir.

Kuruma ait gelirler Türkiye’de yerleşik bankalardan birinde açılacak bir hesapta toplanır. Bu hesaptan Kurul, bu Kanunun amaçlarına uygun olarak harcama yapmaya yetkilidir.

Kurum, idarî yönden Bakanlık, malî yönden Sayıştay tarafından denetlenir.

Sekretarya

MADDE 10. – Kurum hizmetlerinin gerektirdiği görevler, Sekretarya tarafından yürütülür. Bu Kanuna ekli cetvelde yer alan Sekretarya personeli 1475 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre istihdam edilir. Söz konusu ekli cetvelde yer alan kadrolarda değişiklik ve yeni kadro ihdası bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle mümkündür .

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Ceza Hükümleri

İdarî para cezaları

MADDE 11. – B kotası şekeri bulundurmayan veya Kurul kararı dışında satan ya da bedelsiz devreden gerçek ve tüzel kişiler hakkında, bulundurmadığı veya elinden çıkardığı şeker miktarının, tespitin yapıldığı tarihteki fabrika satış fiyatı üzerinden hesaplanacak tutar kadar Kurulca idarî para cezası verilir.

C şekerini Kurul kararı dışında iç piyasada satan veya bedelsiz devredenler hakkında birinci fıkrada öngörülen cezalar uygulanır.

Kurulun bilgi ve kararı dışında şirketlerin, fabrikaları arasında kota aktarımı yapmaları halinde her biri için ayrı ayrı olmak üzere, aktardıkları şeker miktarının, tespitin yapıldığı tarihteki fabrika satış fiyatı üzerinden hesaplanacak tutar kadar Kurulca idarî para cezası verilir.

Bu Kanun hükümlerine aykırı olarak, şirketlerin birbirleri arasında kota aktarımı yapmaları halinde her biri için ayrı ayrı olmak üzere, aktardıkları kota karşılığı şeker miktarının, tespitin yapıldığı tarihteki fabrika satış fiyatı üzerinden hesaplanacak tutar kadar Kurulca idarî para cezası verilir.

Bu Kanunun amaçlarına aykırı olarak, şirketler tarafından A ve B kotası dışında temin edildiği tespit edilen şekerin doğrudan veya dolaylı olarak iç piyasada satılması veya devredilmesi halinde bu fiili işleyenler hakkında bu maddenin birinci fıkrasında öngörülen cezalar uygulanır.

Kurul tarafından bilgi isteme veya yerinde inceleme hallerinde; istenen bilgilerin yanlış, eksik veya yanıltıcı olarak verildiğinin saptanması veya hiç bilgi verilmemesi ya da yerinde inceleme imkânının verilmemesi hallerinde, bu fiili işleyen şirketler 7 gün içinde bilgilerin verilmesi ve/veya inceleme imkânının sağlanması için ihtar edilir. Bu süre zarfında bilgilerin verilmemesi ve/veya inceleme imkânının sağlanmaması halinde, şirketlerin Kurulca cari pazarlama yılı için tahsis edilen A kotası miktarının cari pazarlama yılı başındaki fabrika satış fiyatı üzerinden hesaplanacak tutarının % 3'üne kadar idarî para cezası verilir.

İdarî para cezalarının verilmesini gerektiren fiillerin tekrarı halinde verilecek para cezası, önceki ceza tutarının iki katı olarak uygulanır.

Tahsil edilen idarî para cezalarının % 10'u Kurum özel hesabına aktarılır, kalan miktar bütçeye gelir yazılmak üzere Hazine hesaplarına intikal ettirilir.

İdarî para cezaları 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir.

İdari para cezalarına karşı tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. Yapılacak itirazlar idarî para cezalarının yerine getirilmesini durdurmaz.

Kesinleşen idarî para cezalarının tahsilinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanun hükümleri uygulanır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yönetmelikler

MADDE 12. – Kurumun yönetim ve temsili, Kurulun çalışma usul ve esasları ile Sekretaryanın çalışma usul ve esasları, depolama kesinti ve primi ile ilgili düzenlemeler ve diğer hususlar, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 4 ay içinde Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.

Yürürlükten kaldırılan mevzuat

MADDE 13. – 22/6/1956 tarihli ve 6747 sayılı Şeker Kanunu ile 10/9/1960 tarihli ve 79 sayılı Milli Korunma Suçlarının Affına, Milli Korunma Teşkilat, Sermaye ve Fon Hesaplarının Tasfiyesine ve Bazı Hükümler İhdasına Dair Kanunun 8 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

GEÇİCİ MADDE 1. – 6747 sayılı Şeker Kanununa uygun olarak yurt içinde şeker fabrikası kurup işletmek üzere Bakanlar Kurulundan izin alan, ancak henüz üretime geçmeyen gerçek ve tüzel kişilerin kota hakkı saklıdır. Bu hak, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 yıl süre ile geçerlidir. Bu süre içinde kota, hak sahibince başkasına devredilemez.

GEÇİCİ MADDE 2. – Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra, Kurul hammadde ekim dönemini dikkate alarak ilk pazarlama yılını belirler. İlk kota tespiti, bu pazarlama yılı baz alınarak yapılır.

GEÇİCİ MADDE 3. – İlgili kuruluşlar, kurul üye adaylarını bu Kanunun yürürlüğe girmesini izleyen bir ay içerisinde Bakanlığa bildirirler. Bu süreyi takip eden bir ay içerisinde Kurul Başkan ve üyeleri atanır.

GEÇİCİ MADDE 4. – Kurul ve Sekretaryanın oluşumu tamamlanıncaya kadar bu Kanunda belirtilen iş ve işlemler ile gerekli harcamalar Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilir.

GEÇİCİ MADDE 5. – Kurulca belirlenecek ilk pazarlama yılı başında stokunda şeker bulunduran şirketlerin talep etmeleri halinde şeker stoklarının tamamı veya bir kısmı Kurul kararı ile C şekeri kapsamına alınır.

GEÇİCİ MADDE 6. – Şeker Kurulu üyelerinin seçilip atanması ile ilgili 8 inci maddedeki sakaroz kökenli şeker üreten ve sermayesi kamuya ait Şirketin önereceği iki aday arasından seçilerek belirlenecek üyelik, özelleştirme suretiyle kamu payının devredilmesi halinde, öz sermayesi en yüksek olan sakaroz kökenli ikinci şirkete ait olur.

GEÇİCİ MADDE 7. – 2001 yılı pancar fiyatı Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.

Yürürlük

MADDE 14. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 15. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

TARIM, ORMAN VE KÖYİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

ŞEKER KANUNU TASARISI

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç ve Tanımlar

Amaç

MADDE1. – Bu Kanunun amacı, yurt içi talebin yurt içi üretimle karşılanmasına ve gerektiğinde ihracata yönelik olarak Türkiye’de şeker rejimini, şeker üretimindeki usul ve esaslar ile fiyatlandırma, pazarlama şart ve yöntemlerini düzenlemektir.

Tanımlar

MADDE2. –Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Bakanlık :Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,

b) Müsteşarlık :Dış Ticaret Müsteşarlığını,

c) Kurum :Şeker Kurumunu,

d) Kurul :Şeker Kurulunu,

e) Şeker :Beyaz şeker (standart, rafine küp ve kristal şeker), yarı beyaz şeker, rafine şeker, ham şeker ve kahverengi şeker olarak sınıflandırılan, pancar veya kamıştan üretilen kristallendirilmiş sakaroz ile nişasta kökenli izoğlukoz, kurutulmuş glikoz, glikoz şurubu, yüksek fruktozlu mısır şurubu, likid yada kurutulmuş halde sakaroz, invert şeker veya bunların karışımının suda çözümlenmesinden meydana gelen şeker çözeltisi ve invert şeker şurubu ile inülin şurubunu,

f) Pazarlama Yılı :1 Eylül ile 31 Ağustos tarihleri arasındaki dönemi,

g) A Kotası :Yurt içi talebe göre üretilen ve pazarlama yılı içinde iç pazara verilebilen şeker miktarını,

h) B Kotası :Akotasının belli bir oranına tekabül eden ve güvenlik payı için bulundurulmak üzere üretilen şeker miktarını,

i) C Şekeri :A ve B kotaları dışında üretilen ve yurt içinde pazarlanamayan şekeri,

j) Şeker Fabrikası :Şekeri girdi olarak kullanan işletmeler hariç olmak üzere (e) bendinde tanımlanan ürünler ile ham şekeri işleyerek şeker üreten işletmeyi,

k) Şirket :Bir veya birden fazla sayıda şeker fabrikasını bünyesinde bulunduran ve/veya işleten tüzel kişiliği,

l) Hammadde :Şeker üretiminde kullanılan ana girdiyi,

m) İşlenmiş Ürün :İşleme suretiyle şekeri girdi olarak bünyesine alan mamul maddeyi,

n) İmalatçı-İhracatçı :İşlenmiş ürünü üreten ve ihraç eden firmayı,

o) Depolama Primi :Şekerin üreticiden tüketiciye istikrarlı bir fiyat ile düzenli olarak ulaşmasını sağlamak üzere depolama masraflarını karşılamak için yapılacak ödemeleri,

p) Depolama Kesintisi :Şekerin üreticiden tüketiciye istikrarlı bir fiyat ile düzenli olarak ulaşmasını sağlamak üzere satış zamanlarından kaynaklanan tüm masrafları dengelemek üzere şeker satış miktarları üzerinden yapılacak kesintileri,

İfade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Kota ve Fiyat Tespiti ile Şeker Ticareti

Kotalar ve kotaların tespiti

MADDE3. – Plan ve Bütçe Komisyonunun kabul ettiği 3 üncü madde Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Kota iptal ve transferleri

MADDE4. – Kanun Tasarısının 4 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Hammadde ve şeker fiyatları

MADDE5. – Şeker pancarı fiyatları her yıl, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişi-ler ile üreticiler ve/veya temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenir. Buna ilişkin usul ve esaslar, Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

Şeker üretiminde kullanılan diğer hammaddeler ise şirketler tarafından üreticiler ve öncelikle iç piyasadan temin edilir.

Şeker satış fiyatları, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişiler tarafından serbestçe belirlenir. Şirketler monopol ve oligopolik kararlar alamazlar.

Şeker ihracat ve ithalatı

MADDE6. – Plan ve Bütçe Komisyonunun 6 ncı maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Teşkilât

Şeker Kurumu

MADDE7. – Bu Kanun ve ilgili diğer mevzuatın uygulanmasını sağlamak, uygulamayı denetlemek ve sonuçlandırmak, Kanunda verilen yetkiler çerçevesinde düzenlemeler yapmak ve kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak üzere, kamu tüzel kişiliğine sahip, Şeker Kurumu kurulmuştur. Kurumun merkezi Ankara’dadır. Kurumun organları Şeker Kurulu ve Sekretaryadır. Kurum, Şeker Kurulu tarafından yönetilir.

Şeker Kurulu

MADDE8. – Kurul, Kurumun karar organı niteliğinde olup, bu Kanun kapsamındaki konularda her türlü kararları almak ve uygulamak üzere, biri Başkan ve biri Başkanvekili olarak toplam 7 üyeden oluşur.

Kurul Başkanı, Kurumun da başkanıdır. Kurumu, idare ve yargı mercilerinde ve üçüncü kişilere karşı başkan temsil eder. Bu sorumluluk; Kurulun işleri ile ilgili olarak kamuya bilgi verilmesi görevini de kapsar. Başkanvekili, Başkanın yokluğunda Başkanın tüm görevlerini ve yetkilerini üstlenir.

Bakanlık; Bakanlık, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakanlık, sakaroz kökenli şeker üreten ve sermayesi kamuya ait olan şirket ile pancar kooperatiflerinin oluşturduğu üst birliğin göstereceği ikişer aday, sakaroz ve nişasta kökenli şeker üreten şirketlerin her grubundan Türkiye’deki fabrikalarından nominal üretim kapasitesinin son üç yıl ortalama üretimi en fazla olan iki şirketin ayrı ayrı önerecekleri ikişer aday arasından birer üye olmak üzere bir başkan ve 6 üye seçer ve atar, Başkanvekilini kurul üyeleri kendi aralarından seçer.

Kurul Başkan ve üyelerine Yüksek Planlama Kurulunca Kamu İktisadî Teşebbüsleri yönetim kurulu başkan ve üyeleri için belirlenen ücret ödenir.

Kurul üyeleri; hukuk, mühendislik, işletme, uluslararası ilişkiler, kamu yönetimi veya maliye dallarında yurt içi ya da yurt dışında en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş (pancar kooperatiflerinin oluşturduğu üst birliği temsil eden üye için bu şart aranmaz), meslekî açıdan yeterli bilgi ve deneyime sahip bulunan ve meslekleri ile ilgili olarak kamu veya özel sektörde en az 10 yıl çalışmış kişiler arasından seçilir. Üyelerde ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A)fıkrasının 1, 4, 5, 6 ve 7 numaralı bentlerinde belirtilen şartlar aranır.

Kurul üyelerinin görev süresi 3 yıldır. Kurula atanan üyelerin, temsil ettikleri kuruluşlardaki görevlerinden ayrılmaları halinde üyelikleri sona erer. Bu nedenle veya diğer herhangi bir nedenle üyelikleri sona erenlerin yerlerine Bakanlık tarafından en geç 1 ay içinde yeni bir üye seçilir ve bu maddede belirtilen usule göre atamaları yapılır. Bu şekilde atananlar, yerine atandıkları üyelerin sürelerini tamamlar.

Kurul, başkanın daveti üzerine ayda iki defadan az olmamak üzere üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Kurul, başkanın daveti veya en az 3 üyenin yazılı isteği ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile olağanüstü toplantı yapabilir. Toplantıyı Kurul Başkanı veya yokluğunda Başkanvekili yönetir. Her bir toplantının gündemi toplantıdan önce Başkan ya da yokluğunda Başkanvekili tarafından hazırlanarak Kurul üyelerine bildirilir.

Kurul Başkan ve üyelerinin toplantılara katılmaları esastır. Kurul üyelerinden mazereti olanların toplantıdan önce mazeretlerini Kurul Başkanına bildirmeleri gerekir.Arka arkaya dört toplantıya veya bir yıl içinde toplam on toplantıya mazeretsiz olarak katılmayan üyeler istifa etmiş sayılırlar. Yerlerine bu maddede belirtilen usullere göre yeni üye atanır.

Kurul, kararlarını üye tam sayısının salt çoğunluğunun aynı yöndeki oyu ile alır. Kurul üyeleri çekimser oy kullanamazlar.

Toplantı kararları ilgililere Kurum tarafından duyurulur.

Kurulun görev ve yetkileri ile denetimi

MADDE 9. – Kurulun görev ve yetkileri şunlardır:

a) A ve B kotalarının tespiti, iptal ve transferleri hakkında kararlar alır ve uygular.

b) Kurum harcamaları ve işlemleri, depolama primi, araştırma geliştirme faaliyetleri ile benzeri idarî giderler için kullanılmak üzere, faaliyetteki Şirketlerin cari pazarlama yılına ait, yeni kurulan Şirketlerin ise ilk pazarlama yılına ait A kotaları karşılığı şeker miktarının ilgili pazarlama yılı başındaki fabrika satış fiyatı üzerinden hesaplanacak tutarının binde beşini aşmamak üzere katılım paylarını belirler, bu konuda karar alır ve uygular. Her bir pazarlama yılı için Kurulca hesaplanarak Eylül ayının ilk haftasında Şirketlere bildirilecek olan katkı payı tutarının onikide biri Eylül ayından başlamak ve takip eden takvim yılının Ağustos ayında tamamlanmak üzere, her ay sonunu takip eden yedi iş günü içinde Kurum özel hesabına aktarılır. Katılım paylarını bir katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

c) Şeker için, depolama kesintisinin yapılıp yapılmaması, prim ödenip ödenmemesi hususunda karar alır ve uygular. Yurtiçi üretim ve Pazar işleyişlerinde bu Kanunun amaçlarına uygun olarak düzenleme yapmaya, depolama kesintisini almaya, depolama prim miktarlarını tayin, sarf ve mahsuba ilişkin kararlar alır.

d) İç fiyat, arz talep dengesi ve spekülatif etkileri dikkate alarak şeker ticaretinde yapılması istenen düzenlemeler konusundaki görüşlerini Müsteşarlığa bildirir.

e) Bu Kanunda öngörülen idarî para cezalarını uygular.

f) Sektörle ilgili araştırma-geliştirme faaliyetlerini yönlendirerek organizasyonu sağlar ve gerekli olduğu hallerde kaynak tahsis eder.

g) Bu Kanunun kendisine verdiği görevleri yerine getirirken, gerekli gördüğü her türlü bilgiyi; kamu kurum ve kuruluşları ile piyasada mal ve hizmet üreten, pazarlayan, satan gerçek ve tüzel kişilerle, bunların her türlü birliklerinden isteyebilir. Kurul tarafından istenen bilgiler tam ve doğru olarak, talep edilen süre dahilinde ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından Kurula verilir.

h) Şirket ve bünyesindeki fabrikalarda, görevleri ile ilgili konularda araştırma ve denetimde bulunabilir. Bu amaçla gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluş ve kişilerden yararlanabilir.

i) Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi’nin işletme birimlerinin, bağlı ortaklık ve iştiraklerindeki paylarının satışı, kiralanması ve işletme hakkının devrine ilişkin işlemlerin yöntem ve esaslarının belirlenmesi ve yürütülmesi hususlarındaki görüşlerini Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirir.

j) Bu Kanunun amaçlarına uygun olarak sektörle ilgili diğer hususlarda kararlar alır ve uygular.

k) Yurt içinde ve dışında konusu ile ilgili kuruluşlarla işbirliği yapabilir, gerektiğinde bu kuruluşlara üye olabilir.

Kurul üyelerinin, görevlerini yaptıkları sırada öğrendikleri gizli bilgileri açıklamaları halinde, haklarında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 229 uncu maddesi hükmü uygulanır ve Kuruldaki görevlerine son verilir. Bu kişiler Kurul üyeliğine tekrar seçilemezler.

Kuruma ait gelirler Türk bankalarından birinde açılacak bir hesapta toplanır. Bu hesaptan Kurul, bu Kanunun amaçlarına uygun olarak harcama yapmaya yetkilidir.

Kurumun denetimi Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu tarafından yapılır.

Sekretarya

MADDE 10. – Plan ve Bütçe Komisyonunun 10 uncu maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Ceza Hükümleri

İdarî para cezaları

MADDE 11. – Plan ve Bütçe Komisyonununun 11 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yönetmelikler

MADDE 12. – Kanun Tasarısının 12 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Yürürlükten kaldırılan mevzuat

MADDE 13. – Kanun Tasarısının 13 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 1. – 6747 sayılı Şeker Kanununa uygun olarak yurt içinde şeker fabrikası kurup işletmek üzere Bakanlar Kurulundan izin alan, ancak henüz üretime geçmeyen gerçek ve tüzel kişilerin kota hakkı saklıdır. Bu hak, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 5 yıl süre ile geçerlidir. Bu süre içinde kota, hak sahibince başkasına devredilemez.

GEÇİCİ MADDE 2. – Plan ve Bütçe Komisyonunun geçici 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 3. – Plan ve Bütçe Komisyonunun geçici 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 4. – Plan ve Bütçe Komisyonunun geçici 4 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 5. – Plan ve Bütçe Komisyonunun geçici 5 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 6. – Şeker Kurulu Üyelerinin seçilip atanması ile ilgili 8 inci maddedeki sakaroz kökenli şeker üreten ve sermayesi kamuya ait şirketin önereceği iki aday arasından seçilerek belirlenecek üyelik, özelleştirme suretiyle kamu payının devredilmesi halinde, sakaroz kökenli şeker üreten şirketlerin Türkiye’deki fabrikasından son üç yıl ortalama üretimi en fazla olan ikinci şirkete ait olur.

GEÇİCİ MADDE 7. – Plan ve Bütçe Komisyonunun geçici 7 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Yürürlük

MADDE 14. – Kanun Tasarısının 14 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Yürütme

MADDE 15. – Kanun Tasarısının 15 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİÎ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİS-

YONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

ŞEKER KANUNU TASARISI

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1.- Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonunun kabul ettiği metnin 1 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Tanımlar

MADDE 2.- Kanun Tasarısının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

İKİNCİ BÖLÜM

Kota ve Fiyat Tespiti ile Şeker Ticareti

Kotalar ve kotaların tespiti

MADDE 3.- Şeker üretimi ve arzında istikrarı sağlamak amacıyla pazarlanacak şeker miktarı, sakaroz kökenli ve diğer şekerler için ayrı ayrı olmak üzere şeker türlerine göre, gerektiğinde dönemsel olarak kotalar ile belirlenir. Nişasta kökenli şekerler için belirlenecek toplam A kotası, ülke toplam A kotasının % 10'unu geçemez. Bakanlar Kurulu bu oranı, Kurumun görüşünü alarak % 50'sine kadar artırmaya, % 50'sine kadar eksiltmeye yetkilidir.

Sakaroz kökenli şekerler dışındaki depola-nabilir nitelikte olmayan diğer şekerler için B kotası belirlenmez.

Şirketlerin A ve B kotaları her yıl en geç 30 Haziran tarihine kadar, yurt içi şeker talebi, fabrikaların işleme ve şeker üretim kapasiteleri gözönünde bulundurularak Kurul tarafından müteakip beşer yıllık dönemler için tespit edilir.

Kotalar, fabrikaların üretim süreleri ile son üç yıllık ortalama fiili günlük işleme kapasiteleri ve/veya üretim miktarları ve randımanları esas alınmak suretiyle hesaplanır. İlk kez üretime geçecek ve üç yaşın altındaki şeker fabrikaları ile bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kapasite artırım izni almış olan fabrikalar için kota belirlenmesinde nominal üretim verileri esas alınır.

Yeni fabrika kurulabilmesi ve/veya mevcut fabrikaların kapasitelerini artırabilmeleri için kota temin etmeleri zorunludur. Şirketlere yeni kota tahsisine Kurul yetkilidir.

Kota iptal ve transferleri

MADDE 4.- Kanun Tasarısının 4 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Hammadde ve şeker fiyatları

MADDE 5.- Kanun Tasarısının 5 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Şeker ihracat ve ithalatı

MADDE 6.- Plan ve Bütçe Komisyonunun kabul ettiği metnin 6 ncı maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Teşkilât

Şeker Kurumu

MADDE 7.- Bu Kanun ve ilgili diğer mevzuatın uygulanmasını sağlamak, uygulamayı denetlemek ve sonuçlandırmak, Kanunda verilen yetkiler çerçevesinde düzenlemeler yapmak ve Kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak üzere, kamu tüzel kişiliğine sahip Şeker Kurumu kurulmuştur. Kurumun merkezi Ankara'dadır. Kurumun organları, Şeker Kurulu ve Hizmet Birimlerinden oluşur. Kurum, Şeker Kurulu tarafından yönetilir.

Kurumun ilişkili olduğu Bakanlık Sanayi ve Ticaret Bakanlığıdır.

Şeker Kurulu

MADDE 8.- Kurul, Kurumun karar organı niteliğinde olup, bu Kanun, kapsamındaki konularda her türlü kararları almak ve uygulamak üzere, biri Başkan ve biri Başkanvekili olarak toplam 7 üyeden oluşur.

Kurul Başkanı, Kurumun da Başkanıdır. Kurumu, idare ve yargı mercilerinde ve üçüncü kişilere karşı Başkan temsil eder. Bu sorumluluk; Kurulun işleri ile ilgili olarak kamuya bilgi verilmesi görevini de kapsar. Başkanve-kili, Başkanın yokluğunda Başkanın tüm görevlerini ve yetkilerini üstlenir.

Bakanlar Kurulu; Bakanlık, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakanlık, sakaroz kökenli şeker üreten ve sermayesi kamuya ait olan Şirket ile pancar kooperatiflerinin oluşturduğu üst birliğin göstereceği ikişer aday, sakaroz ve nişasta kökenli şeker üreten şirketlerin her grubundan Türkiye'deki fabrikalarından nominal üretim kapasitesinin son üç yıl ortalama üretimi en fazla olan iki şirketin ayrı ayrı önerecekleri ikişer aday arasından birer üye olmak üzere bir Başkan ve altı üye seçer ve atar. Başkanvekilini, Kurul üyeleri kendi aralarından seçer.

Kurul Başkan ve üyelerine Yüksek Planlama Kurulunca kamu iktisadi teşebbüsleri yönetim kurulu başkan ve üyeleri için belirlenen ücret ödenir.

Kurul üyeliği görevi; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamede düzenlenen başka iş ve hizmet yasağının kapsamı dışındadır.

Kurul üyeleri; hukuk, iktisat, mühendislik, işletme, uluslararası ilişkiler, kamu yönetimi veya maliye dallarında yurt içi ya da yurt dışında en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş (pancar kooperatiflerinin oluşturduğu üst birliği temsil eden üye için bu şart aranmaz), mesleki açıdan yeterli bilgi ve deneyime sahip bulunan ve meslekleri ile ilgili olarak kamu veya özel sektörde en az on yıl çalışmış kişiler arasından seçilir. Üyelerde ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) fıkrasının 1,4,5,6 ve 7 numaralı bentlerinde belirtilen şartlar aranır.

Kurul üyelerinin görev süresi beş yıldır. Kurula atanan üyelerin, temsil ettikleri kuruluşlardaki görevlerinden ayrılmaları halinde üyelikleri sona erer. Bu nedenle veya diğer herhangi bir nedenle üyelikleri sona erenlerin yerlerine Bakanlar Kurulu tarafından en geç bir ay içinde yeni bir üye seçilir ve bu maddede belirtilen usule göre atamaları yapılır. Bu şekilde atananlar, yerine atandıkları üyelerin sürelerini tamamlar.

Kurul, Başkanın daveti üzerine ayda iki defadan az olmamak üzere üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Kurul, Başkanın daveti veya en az üç üyenin yazılı isteği ve üye tam sayısının salt çoğunluğu ile olağanüstü toplantı yapabilir. Toplantıyı Kurul Başkanı veya yokluğunda Başkanvekili yönetir. Her bir toplantının gündemi toplantıdan önce Başkan ya da yokluğunda Başkanvekili tarafından hazırlanarak Kurul üyelerine bildirilir.

Kurul, kararlarını üye tam sayısının salt çoğunluğunun aynı yöndeki oyu ile alır. Kurul üyeleri çekimser oy kullanamazlar.

Toplantı kararları ilgililere Kurum tarafından duyurulur.

Kurulun görev ve yetkileri ile denetimi

MADDE 9.- Kurulun görev ve yetkileri şunlardır:

a) A ve B kotalarının tespiti, iptal ve transferleri hakkında kararlar alır ve uygular.

b) Kurum harcamaları ve işlemleri, depolama primi, araştırma geliştirme faaliyetleri ile benzeri idarî giderler için kullanılmak üzere, faaliyetteki şirketlerin cari pazarlama yılına ait, yeni kurulan şirketlerin ise ilk pazarlama yılına ait A kotaları karşılığı şeker miktarının ilgili pazarlama yılı başındaki fabrika satış fi-yatı üzerinden hesaplanacak tutarının binde beşini aşmamak üzere katılım paylarını belirler, bu konuda karar alır ve uygular. Her bir pazarlama yılı için Kurulca hesaplanarak Eylül ayının ilk haftasında şirketlere bildirilecek olan katkı payı tutarının on ikide biri Eylül ayından başlamak ve takip eden takvim yılının Ağustos ayında tamamlamak üzere, her ay sonunu takip eden yedi iş günü içinde Kurum özel hesabına aktarılır. Katılım paylarını yeniden belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

c) Şeker için, depolama kesintisinin yapılıp yapılmaması, prim ödenip ödenmemesi hususunda karar alır ve uygular. Yurt içi üretim ve pazar işleyişlerinde bu Kanunun amaçlarına uygun olarak düzenleme yapmaya, depolama kesintisini almaya, depolama prim miktarlarını tayin, sarf ve mahsuba ilişkin kararlar alır.

d) İç fiyat, arz talep dengesi ve spekülatif etkileri dikkate alarak şeker ticaretinde yapılması istenen düzenlemeler konusundaki görüşlerini Müsteşarlığa bildirir.

e) Bu Kanunda öngörülen idarî para ceza-larını uygular.

f) Sektörle ilgili araştırma-geliştirme faali-yetlerini yönlendirerek organizasyon sağlar ve gerekli olduğu hallerde kaynak tahsis eder.

h) Şirket ve bünyesindeki fabrikalarda, görevleri ile ilgili konularda araştırma ve denetimde bulunabilir. Bu amaçla gerektiğinde ilgili kurum, kuruluş ve kişilerden yararlanabilir.

i) Bu Kanunun amaçlarına uygun olarak sektörle ilgili diğer hususlarda kararlar alır ve uygular.

j) Yurt içinde ve dışında konusu ile ilgili kuruluşlarla işbirliği yapabilir, gerektiğinde bu kuruluşlara üye olabilir.

Kurul üyeleri, Kurulun para, para hükmündeki evrak, senet ve diğer mevcutlarına karşı işledikleri suçlar ile bilanço, tutanak, rapor ve benzeri her türlü belge ve defterler üzerinde işledikleri suçlardan dolayı memur sayılırlar ve haklarında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun ikinci Kitabının üç ve altıncı bablarındaki hükümler uygulanır.

Kurul üyelerinin, görevlerini yaptıkları sırada öğrendikleri gizli bilgileri açıklamaları halinde, haklarında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 229 uncu maddesi hükmü uygulanır ve Kuruldaki görevlerine son verilir. Bu kişiler Kurul üyeliğine tekrar seçilemezler.

Kuruma ait gelirler Türkiye'de yerleşik bankalarda açılacak hesaplarda toplanır. Bu hesaplardan Kurul, bu Kanunun amaçlarına uygun olarak harcama yapmaya yetkilidir.

Kurumun denetimi Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu tarafından yapılır.

Hizmet birimleri

MADDE 10.- Kurum hizmetlerinin gerektirdiği görevler, Hizmet Birimleri tarafından yürütülür. Bu Kanuna ekli cetvelde yer alan personel, 1475 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre istihdam edilir. Söz konusu ekli cetvelde yer alan kadrolarda toplam sayı aşılmamak üzere unvan ve statü değişikliği yapmaya, söz konusu sayının altında personel istihdam etmeye Kurul yetkilidir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Ceza Hükümleri

İdarî ve para cezaları

MADDE 11.- Plan ve Bütçe Komisyonunun kabul ettiği metnin 11 inci maddesi komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yönetmelikler

MADDE 12.- Kurumun yönetim ve temsili, Kurulun çalışma usul ve esasları ile Hizmet Birimlerinin çalışma usul ve esasları, depolama kesinti ve primi ile ilgili düzenlemeler ve diğer hususlar, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 4 ay içinde Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.

Yürürlükten kaldırılan mevzuat

MADDE 13.- Kanun Tasarısının 13 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 1.- Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonunun kabul ettiği metnin geçici 1 inci maddesi komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 2.- Plan ve Bütçe Komisyonunun kabul ettiği metnin geçici 2 nci maddesi komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 3.- Plan ve Bütçe Komisyonunun kabul ettiği metnin geçici 3 üncü maddesi komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 4.- Kurul ve hizmet birimlerinin oluşumu tamamlanıncaya kadar bu Kanunda belirtilen iş ve işlemler ile gerekli harcamalar Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilir.

GEÇİCİ MADDE 5.- Kanun Tasarısının geçici 5 inci maddesi komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 6.- Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonunun kabul ettiği metnin geçici 6 ncı maddesi komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 7.- Plan ve Bütçe Komisyonunun kabul ettiği metnin geçici 7 nci maddesi komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 8.- 2005 yılında işlerlik kazanacak olan yeni dönem Dünya Ticaret Örgütü taahhütleri de göz önünde bulundurularak, Bakanlar Kurulu aksine bir karar almadıkça, Kurum ve organlarının görev ve yetkileri en geç 31.12.2004 tarihinde sona erer.

Yürürlük

MADDE 14.- Kanun Tasarısının 14 üncü maddesi komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Yürütme

MADDE 15.- Kanun Tasarısının 15 inci maddesi komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METNE EKLİ LİSTE

(1) SAYILI LİSTE

SEKRETARYADA İSTİHDAM EDİLECEK PERSONELE İLİŞKİN CETVEL

Unvan Adet

Genel Sekreter 1

Genel Sekreter Yardımcısı 1

Uzman 20

Uzman Yardımcısı 10

İdarî Personel 25

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİÎ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ

KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METNE EKLİ LİSTE

(1) SAYILI LİSTE

HİZMET BİRİMLERİNDE İSTİHDAM EDİLECEK PERSONELE İLİŞKİN CETVEL

Unvan Adet

Genel Sekreter 1

Genel Sekreter Yardımcısı 1

Uzman 20

Uzman Yardımcısı 10

İdarî Personel 25

sırasayısının sonu