Dönem
: 21 Yasama Yılı : 3
T.B.M.M. (S. Sayısı : 638)
Memurlar ve
Diğer Kamu Görevlileri Hakkındaki Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair
Yetki Kanunu Tasarısı ve Anayasa ve Plan ve Bütçe Komisyonları
Raporları
(1/832)
|
T.C. |
|
|
Başbakanlık |
26.3.2001 |
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-135/1464 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınıza
arzı Bakanlar Kurulunca 22.3.2001 tarihinde kararlaştırılan “Memurlar ve Diğer
Kamu Görevlileri Hakkındaki Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Yetki
Kanunu Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz
ederim.
Bülent Ecevit
Başbakan
GENEL GEREKÇE
Bilindiği gibi, Hükümet Programında, kamu yönetiminde
ve kamu hizmetlerinde adaletli biryönetim anlayışının benimseneceği ve aynı işi
yapan personel arasındaki ücret farklılıklarının gide-rileceği; bu amaçla
yapılacak düzenlemelerde iş, görev ve sorumluluk esasına göre “eşit işe eşit
ücret” ilkesinin uygulanacağı belirtilmektedir. Bu ilkeden hareketle, kamu
hizmetlerinde etkinliğin artırılması ve kamu kesiminde ücret adaletinin
sağlanması amacıyla yürütülen yasal düzenlemelerle ilgili çalışmaların
tamamlanmasına kadar, kamu personeli arasındaki ücret dengesizliklerinin
giderilmesi için bazı ivedi düzenlemelerin yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Bu gereksinimin karşılanması amacıyla, kamu kurum ve
kuruluşlarında görev yapan memurlarla diğer kamu görevlilerinin idarî, malî ve
sosyal haklarına ilişkin olarak 657, 926, 2802 ve 2914 sayılı kanunlarla 399
sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede ve diğer kanun ve kanun hükmünde
kararnamelerde değişiklikler ve yeni düzenlemeler yapılması gereği ortaya
çıkmıştır. Bununla birlikte, TBMM’nin gündeminin yoğunluğu, birden fazla yasa
değişikliğini gerektiren söz konusu düzenlemelerin kanun hükmünde kararnameler
çıkarılması yoluyla gerçekleştirilmesini zarurî kıldığından, 21.12.2000 tarihli
ve 4615 sayılı Yetki Kanunu ile Bakanlar Kuruluna üç ay süreyle kanun hükmünde
kararname çıkarma yetkisi verilmiştir.
Yetki Kanunu kapsamında yapılması öngörülen
düzenlemelerle ilgili çalışmalar Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığınca
titizlikle sürdürülmüştür. Ancak, 2001 yılının Şubat ayında meydana gelen
olumsuz ekonomik gelişmeler yeni bir ekonomik programın uygulamaya konulmasını
gerektirmiştir. Hükümetimizce uygulamaya konulacak yeni ekonomik programın
uygulama esasları ortaya çıkmadan yapılacak düzenlemelerin, gerek ülke
ekonomisine gerekse kamu perso-neline olumlu bir katkı sağlamayacağı
düşünülmektedir. Bu nedenle, kamu personeline ilişkin olarak yapılması
öngörülen düzenlemelerin yeni ekonomik programın sonuçları alınmaya
başlandıktan sonra yürürlüğe konulmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
Belirtilen nedenlerle, Bakanlar Kuruluna memurlar ve
diğer kamu görevlilerinin malî ve sosyal hakları arasındaki adaletsizlikleri
gidermek üzere kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek amacıyla bu
Yetki Kanunu Tasarısı hazırlanmıştır.
Tasarıyla, kanun hükmünde kararname çıkarma süresi üç
ayla sınırlanmakta ve Anayasa Mahkemesince belirlenen ölçütlere uygun olarak
kısa bir süre içinde ve sınırlı bir konuda kanun hükmünde kararnameler
çıkarılması öngörülmektedir.
Ayrıca, Anayasa Mahkemesinin 4615 sayılı Yetki
Kanununda geçen “idarî” ibaresini iptal ettiğini kamuoyuna açıklaması nedeniyle
bu Yetki Kanunu Tasarısında “idarî” ibaresine yer verilmemiştir.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. – Kanunun amacını ve kapsamını belirleyen bu
maddede, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin çalışmalarında etkinliği
artırmak, kamu hizmetlerinin düzenli ve hızlı bir şekilde yürütülmesini
sağlamak amacıyla bunların malî ve sosyal hakları arasındaki adaletsizlikleri
gidermek üzere Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi
verildiği belirtilmekte ve bu Kanuna göre çıkarılacak kanun hükmünde
kararnamelerin, memurlarla diğer kamu görevlilerinin malî ve sosyal haklarına
ilişkin olarak 657, 926, 2802 ve 2914 sayılı kanunlarla 399 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamede ve diğer kanunlarla kanun hükmünde kararnamelerin memurlar
ile diğer kamu görevlilerinin malî ve sosyal haklarına ilişkin hükümlerinde
yapılacak değişiklik ve yeni düzenlemeleri kapsadığı ifade edilmektedir.
Madde 2. – Bu madde ile, kanun hükmünde kararnamelerin
hazırlanması sırasında gözönünde bulundurulacak ilkeler belirlenmektedir.
Ayrıca, Bakanlar Kuruluna verilen yetkinin süresinin üç
ay olduğu ve yetki süresi içinde Bakanlar Kurulunun birden fazla kanun hükmünde
kararname çıkarabileceği açıklanmaktadır.
Madde 3. – Yürürlük maddesidir.
Madde 4. – Yürütme maddesidir.
Anayasa Komisyonu Raporu
|
Türkiye BüyükMilletMeclisi |
|
|
Anayasa Komisyonu |
28.3.2001 |
|
Esas No. : 1/832 |
|
|
Karar No. : 9 |
|
TÜRKİYE
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınızca 26.3.2001 tarihinde Esas Komisyon olarak Plan ve Bütçe;
Tali Komisyon olarak Anayasa Komisyonuna gönderilen "Memurlar ve Diğer
Kamu Görevlileri Hakkındaki Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Yetki
Kanunu Tasarısı" (1/832) Komisyonumuzun 28.3.2001 tarihli toplantısında
Devlet Bakanı Sayın Mehmet Keçeciler ve diğer yetkililerin katılımıyla
incelenip görüşülmüştür.
Tasarı ile kamu hizmetlerinde etkinliğin artırılması ve ücret adaletinin
sağlanması amacıyla Bakanlar Kuruluna üç ay süre ile kanun hükmünde kararname
çıkarma yetkisi verilmesi öngörülmekte, kararname çıkarma yetkisi kullanılırken
gözönünde tutulacak ilkeler belirlenmekte ve Bakanlar Kurulunun bu süre içinde
birden çok kanun hükmünde kararname çıkarabilmesi hükmü getirilmektedir.
Ayrıca; Anayasa Mahkemesinin 4615 sayılı Yetki Kanununda geçen
"idarî" ibaresini iptal ettiğini kamuoyuna açıklaması nedeniyle bu
Tasarıda "İdarî" ibaresine yer verilmediği ve Anayasa Mahkemesince
belirlenen ölçütlere uygun olarak kısa bir süre ve sınırlı bir konuda kanun
hükmünde kararnameler çıkarılmasının öngörüldüğü gerekçede yer almaktadır.
Devlet Bakanı Sayın Mehmet Keçeciler; Tasarı ile ilgili konuşmasında
kısaca şu hususlara yer vermiştir: Avrupa Birliğine Uyum Programı ve Ulusal
Ekonomik Program gereğince Türkiye Büyük Millet Meclisinin gündemi oldukça
yoğundur. Bunun yanı sıra Anayasa Mahkemesinin çeşitli kanun ve kanun hükmünde
kararnameleri iptali nedeniyle yapılacak yeni düzenlemeler yoğunluğu daha da
artırmaktadır.
İvedilik gerektiren düzenlemelerde kanun hükmünde kararname yoluna
başvurulması kaçınılmazdır. Kamu hizmetlerinin adaletli, şeffaf, verimli ve
katılımcı bir anlayışla yürütülmesi, eşit işe eşit ücret ilkesinin
yerleştirilmesi, aynı işi yapanlar arasında ayrımcılığa son verilmesi ve kamu
hizmetlerinde etkinliğin artırılması amacı ile bu Tasarı getirilmiştir. Hükümet
programında belirlenen hedeflere hızlı ulaşım ülkemiz açısından hayatidir. 2001
yılının Şubat ayında yaşanan ekonomik kriz, daha önce çıkarılan 4615 sayılı
Yetki Kanununun süresi içinde amaçlanan kanun hükmünde kararnamelerin
çıkarılmasını engellemiştir. Bu nedenle bu Tasarı zorunlu hale gelmiştir. Yetki
Kanunu Tasarısı, kapsamı, ilkeler ve süre ile diğer hususlarda Anayasanın kanun
hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermeyi düzenleyen 91 inci maddesi gözönünde
tutularak hazırlanmıştır. Kamu hizmetlerinde etkinliğin artırılması ve ücret
adaletsizliğinin giderilmesi en önde gelen amacımızdır.
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yaşanan ekonomik durum karşısında
ücret dengesinin korunması zorunlu olup Türkiye Büyük Millet Meclisinin yoğun
gündemi karşısında Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi
vermek ihtiyacı doğmaktadır.
Tasarının tümü üzerindeki görüşmelerde yetki kapsamının belirsiz olduğu
"diğer kamu görevlileri" ile "diğer kanun ve kanun hükmünde
kararnameler" ibarelerinin bu belirsizliği gösterdiği ifade edilmiştir.
Hangi kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılacağı açık ve net
olarak yer almalıdır. Diğer kamu görevlilerinin kimler olduğu tek tek
belirtilmelidir. Ayrıca burada ivedilik şartı yoktur. Memurların durumunun bu
sürede düzeltilmesi mümkün görülmemektedir. Türkiye Büyük Millet Meclisinin
faal olduğu bir dönemde devlet personelinin özlük haklarını düzenleme yetkisini
idareye bırakması doğru değildir; pasifize olmasına yol açacaktır. Ayrıca
Tasarı, kanun yazım tekniğine uygun olarak hazırlanmamıştır. Maddede geçen ve
adeta örnek olarak sayılan bentler kaldırılmalıdır. Parlamento tarafından
verilen ve süresi içinde kullanılmayan yetkinin süre bitiminde yürütme organına
tekrar verilip verilmeyeceği tartışılmalıdır. Anayasa Mahkemesi; yürütme
organına verilen bir yetkiye, süresi uzatılmak suretiyle süreklilik
kazandırılmasını, yasama yetkisinin devri olarak görmektedir (1990 tarihli ve
64/2 sayılı karar). Süresinde önceki yetkinin kullanılmaması ivedilik şartının
olmadığını göstermektedir. Reform hangi alanda olursa olsun kanun hükmünde
kararnamelerle yapılamaz, ancak yasama organınca gerçekleştirilebilir.
Aleyhteki görüşlere cevaben; Anayasa Mahkemesinin 1986 yılında aynı
yönde çıkarılan bir yetki kanununu Anayasaya uygun bulduğu ve ayrıca yine
21.12.2000 tarihinde 4615 sayılı Kanunun Anayasa Mahkemesince incelendiği ve
sadece Kanunda geçen "idarî" ibaresini iptal ettiğini kamuoyuna
açıkladığı ifade edilmiştir.
Tasarının tümü üzerindeki görüşmelerden sonra maddelere geçilmesi oy
çokluğu ile kabul edilmiştir.
1 inci madde üzerindeki görüşmelerde; kamu çalışanlarını mevcut duruma
getirenin iktidarın uygulamaları olduğu ve 4615 sayılı Kanunla verilen yetkiyi
kullanamayan iktidarın böyle bir yetki talebinin olmaması gerektiği
belirtilmiştir.
Ayrıca kapsamdaki belirsizlik de Tasarıyı Anayasaya aykırı hale
getirmektedir. Bu görüş karşısında; kapsamın belli olduğu, memurlar ve diğer
kamu görevlilerinin malî ve sosyal haklarını içerdiği ifade edilmiştir. Kanun
ve kanun hükmünde kararnamelerin tek tek sayılması durumunda, gözden kaçan
kanun ve kanun hükmünde kararnamelerin olmasının yaratacağı sakıncaları ortadan
kaldırmak amacıyla (m) bendinin getirildiği, bu düzenlemenin topyekûn yetki
devri anlamına gelmediği ve bu yönde Anayasa Mahkemesi kararı bulunduğuna
dikkat çekilmiştir (6.1.1987 tarihli 1986/15 E 1987/1 sayılı kararı). Görüşülen
Tasarıda bu durum gözönünde tutulmuştur. Yapılacak düzenlemelerle bu yetki
sadece memurlar ve diğer kamu görevlilerinin malî ve sosyal haklarını
iyileştirme yönünde kullanılacaktır. Hakları azaltma, kötüleştirme gibi bir
düzenleme söz konusu olamaz.
Tasarının "ilkeler ve yetki süresini" düzenleyen 2 nci
yürürlük ve yürütmeyi düzenleyen 3 ve 4 üncü maddeleri Komisyonumuzca oy
çokluğu ile kabul edilmiştir.
Tasarının tümü oya sunulmuş ve Komisyonumuzca oy çokluğu ile kabul
edilmiştir.
Raporumuz havalesi gereği esas komisyon olan Plan ve Bütçe Komisyonuna
gönderilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
Turhan Tayan |
N. Kemal Atahan |
Mehmet Nacar |
|
Bursa |
Hatay |
Kilis |
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
E. Cenap Gülpınar |
Ahmet İyimaya |
Cemil Çiçek |
|
Şanlıurfa |
Amasya |
Ankara |
|
|
(Muhalifim,
şerhim eklidir) |
(İmzada
bulunamadı) |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
H. Tayfun İçli |
Şaban Kardeş |
İsmail Alptekin |
|
Ankara |
Bayburt |
Bolu |
|
|
|
(Muhalifim) |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Ayvaz Gökdemir |
Edip Özgenç |
Cahit Tekelioğlu |
|
Erzurum |
İçel |
İçel |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Cavit Kavak |
Osman Kılıç |
Necdet Saruhan |
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
(İmzada
bulunamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Nevzat Yalçıntaş |
Işın Çelebi |
Rahmi Sezgin |
|
İstanbul |
İzmir |
İzmir |
|
(Muhalifim) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Mustafa Kamalak |
İsmail Çevik |
Şeref Malkoç |
|
Kahramanmaraş |
Nevşehir |
Trabzon |
|
(Muhalifim) |
|
(Muhalifim) |
KARŞI OY GÖRÜŞÜ
Tasarı ile istenen yetki, Yüce Meclis tarafından,
22.12.2000 tarih, 4165 sayılı Yasa ile, yürütme organına verilmiştir.
Sözü geçen yetki yasasına dayanılarak hiçbir Kanun
Hükmündeki Kararname çıkarılmamıştır (Bkz. Anayasa Komisyonundaki bakan
cevabı). Başka deyimle yasa, uygulanmadan tükenmiştir.
“Yetki yasası süreleri, izleyen yetki yasaları ile
uzatılabilir mi? Süresi uzatılan önceki yetki yasasının hiç uygulanmamasının
Anayasal soruna özel yansıması var mıdır?” sualine verilecek cevaplar,
önemlidir.
a) Yetki yasalarının sürelerinin uzatılması, Kanun Hükmündeki Kararname rejimi ve yasama yetkisinin devredilmezliği açılarından Anayasa ile bağdaşmamaktadır. Yetki yasasında “uzatma” ve normatif atıf ibarelerinin yeralmaması, “yetkinin uzatıldığı” gerçeğini ortadan kaldırmaz. 21.3.2001 tarihinde Anayasa Komisyonunun gündemine alınan (1/828 esasına kayıtlı)tasarı, şu anda görüşülen tasarının gerekçesi, bakanın açıklamaları ve yetki yasasının bitiş tarihi ile tasarının veri-liş tarihleri birlikte değerlendirildiğinde, bu tasarı, bir uzatma tasarısıdır. Uzatma, yasama yetkisinin belli konuda sürekli olarak devri anlamını taşır, kuvvet dengelerini bozar (Any. Başlangıç hükmü, 7,87,91) (An. Mahk. 1.2.1990 t, 64/2-E/K).
b) Yetki yasasının hiç kulllanılmaması, Anayasa
Mahkemesi içtihatları ile geliştirilen, “İvedilik” kurucu unsurunu göçerten bir
karşı-karine oluşturur. “İvedi idi ise, neden yetkiyi kullanmadın?” sorusu,
açıkta kalmaktadır.
Kriz ve program, siyasal bir tartışmaya girmeksizin
denebilir ki, yetkinin kullanılmamış olmasını açıklayamamaktadır. Yetkinin
verildiği tarih ile kriz tarihi arasındaki serbest zamanda neden KHK.’deki
kararname çıkarılmamıştır suali cevapsızdır. Aynı konuda kullanılmayan yetkinin
yeniden verilmesi, makul bir sürenin geçmiş olmasına ve şartlarda
önem/ivedilik/zorunluluk değişiminin varlığına bağlı olmalıdır (Any. Mad.
7,87,91,2).
Bu olayın ortaya çıkardığı olgu, “nasıl olsa kullanırız
yedekleme anlayışı içinde hiçbir hazırlık yapılmadan yetki kanunları
çıkarıldığı gerçeği”dir. Bu anlayış, parlamentoyu kuşatan ve bünyesi zaafla
malûl bir anlayıştır.
Yasama organları, geçirilen süreler içinde tasarıyı
yasalaştırabilirdi. Yürütme organı, yönünü ve gücünü kaybetmiştir. Anayasayı
hiçe sayan, yetkisini kullanmayan güç, yasama organı tarafından anayasal
sınırlara çekilmelidir.
Kullanılmayan yetkinin hükümete yeniden verilmesi ile
yasama yetkisinin devri yasağı arasında hiçbir fark yoktur. Tipik bir devir
hali söz konusudur.
c) Kamu görevlilerinin sorunları bizim de
sorunlarımızdır. Çözüm, yasa ile üretilmeli ve büyük Mecliste tartışılmalıdır.
Sorunlar, Meclis dışlanarak, Anayasa dolanılarak çözülemez. Çözüm, uzlaşma
kültürünün gereklerine ve bilgiye saygılı müzakereci Meclistedir.
Belirtilen nedenlerle, tasarı, Anayasaya aykırıdır.
Saygılarımla.
Ahmet
İyimaya
Amasya
MUHALEFET
ŞERHİ
Memurlarımızla diğer kamu çalışanlarımızın içinde bulundukları ekonomik
sıkıntının ne kadar “vahim” olduğunu biliyoruz.
Ancak bu vahim durumun sebep ve sorumlusu mevcut hükümettir. Şimdi,
bozduğu durumu düzeltmek için yetki talep eden de mevcut hükümettir.
Hukukun temel kuralıdır ki :
“Hiçbir kişi veya kurum kendi kusuruna dayanarak hak ve yetki talep
edemez.”
Ayrıca, 4615 sayılı Yetki Kanununu hiç kullanamamıştır, yani bu Kanunda
acziyet göstermiştir.
Yine hukukun temel prensibidir ki :
“Hiç kimse kendi aczine dayanarak aynı yetkiyi talep edemez.”
Ve asıl itibariyle, görüşülmekte olan Yetki Tasarısı
1. “Konusu” belli olmadığı için Anayasanın 87;
2. “Kapsamı” belli olmadığı için Anayasanın 91;
3. “Kuvvetler dengesini” Yürütme Organının lehine Yasama Organının
aleyhine olmak üzere bozacağı için, Anayasanın “Başlangıç” kısmının dördüncü
fıkrasına;
Açıkça aykırıdır. 28.3.2001
|
Prof. Dr. Mustafa Kamalak |
İsmail Alptekin |
|
Kahramanmaraş |
Bolu |
|
|
|
ANAYASA KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
MEMURLAR VE
DİĞER KAMU GÖREVLİLERİ HAKKINDAKİ BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
YETKİ KANUNU TASARISI
MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi aynen kabul
edilmiştir.
MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi aynen kabul
edilmiştir.
MADDE 4. – Tasarının 4 üncü maddesi aynen kabul
edilmiştir.
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu
|
Türkiye Büyük Millet Meclisi |
|
|
Plan ve Bütçe Komisyonu |
5.4.2001 |
|
Esas No. :1/832 |
|
|
Karar No. :33 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Bakanlar Kurulunca 26.3.2001 tarihinde Türkiye Büyük
Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça aynı gün tâli komisyon
olarak Anayasa Komisyonuna esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen
“Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri Hakkındaki Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılmasına Dair Yetki Kanunu Tasarısı” Komisyonumuzun 4.4.2001 tarihinde
yaptığı 34 üncü birleşiminde Hükümeti temsilen, Devlet Bakanı Mehmet Keçeciler,
Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı ve Devlet Personel
Başkanlığı temsilcilerinin katılımıyla incelenip görüşülmüştür.
Bilindiği gibi; kamu hizmetlerinde etkinliğin
artırılması ve kamu kesiminde ücret adaletinin sağlanması için ivedilikle bazı
düzenlemelerin yapılmasına ihtiyaç duyulmuş ancak, yapılması gereken
düzenlemelerin birden fazla yasa değişikliğini gerektirmesinin yanı sıra
Türkiye Büyük Millet Meclisi gündeminin bilinen yoğunluğu da dikkate alınarak,
kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan memurlarla diğer kamu görevlilerinin
idarî, malî ve sosyal haklarına ilişkin hükümlerde değişiklikler ve yeni
düzenlemeler yapılabilmesi için, 21.12.2000 tarihli ve 4615 sayılı Yetki Kanunu
ile Bakanlar Kuruluna üç ay süreyle Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi
verilmiştir.
Yetki Kanunu kapsamında yapılması öngörülen düzenlemelerle ilgili
çalışmalar Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığınca titizlikle
sürdürülmüş, ancak 2001 yılının Şubat ayında meydana gelen olumsuz ekonomik
gelişmeler yeni bir ekonomik programın uygulamaya konulmasını gerektirmiştir.
Bu çerçevede; kamu personeline ilişkin olarak yapılması öngörülen
düzenlemelerin de Hükümet tarafından uygulamaya konulacak yeni ekonomik
programın sonuçları alınmaya başlandıktan sonra yürürlüğe konulmasının daha
uygun olacağı değerlendirilmiştir.
Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde; memurlar ve kamu görevlilerinin
çalışmalarında etkinliği artırmak, kamu hizmetlerinin, düzenli ve hızlı bir
şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla; memurlarla diğer kamu görevlilerinin,
malî ve sosyal hakları arasındaki adaletsizlikleri gidermek üzere, yeni
düzenlemelerde bulunmak amacıyla, Bakanlar Kuruluna üç ay süre ile birden fazla
Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi verilmesinin amaçlandığı
anlaşılmaktadır.
Ayrıca; 4615 sayılı Yetki Kanununda yer alan “idarî” ibaresinin de
Anayasa Mahkemesince iptal edildiğinin kamuoyuna açıklanması nedeniyle, bu defa
Tasarıda bu ibareye yer verilmemiştir.
Komisyonumuzda Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerde;
- Ücret farklılıklarının yanısıra, yaşanan ekonomik kriz sonucunda
mevcut ücretlerin de yeniden düzenlenmesi ihtiyacının ortaya çıktığı, getirilen
Tasarının, bu nedenle daha önemli hale geldiği Hükümetin bir an önce gerekli
çalışmaları yapmasının ve kamuoyuna güven veren açıklamalarda bulunmasının
yararlı olacağı,
- Tüm kamu personelinin yanısıra; teknik personelin amiri bulunduğu işçi
statüsündeki personelden daha düşük düzeyde ücret almasının iş verimini olumsuz
yönde etkilediği, alınan yetki ile işçi ve memur kesimi arasındaki ücret
adaletsizliklerinin de giderilmesinin beklendiği,
- Ücretler arasındaki dengesizlik ile ücretlerin yetersizliğinin ayrı
ayrı değerlendirilmesi gerektiği, ücretler arasında adeta bir kast sisteminin
oluştuğu, kamuda 150 milyon lira ile 5 milyar lira arasında değişen bir ücret
skalası bulunduğu, alınan yetki ile bu sorunların bir çözüme
kavuşturulamayacağı, krizden sonra, ücret eşitsizliklerinin ve ücretlerdeki
kayıpların karşılanması gerektiği, ancak bu hususta yeterince umutlu
olunmadığı,
- Daha önce verilen yetkinin süresi içerisinde kullanılamadığı,
getirilen Tasarının umut verici olduğu ancak; yeni ekonomik gelişmeler nedeniyle
yetkinin gereğinin yerine getirilemeyeceği hususunda endişe duyulduğu,
- Getirilen düzenlemelerin hangi kaynaktan karşılanacağı hususunun
Tasarıda yer almadığı Hükümetin, bütçede bu konuda yeterli kaynağın bulunup
bulunmadığı konusunda bilgi vermesi gerektiği
İfade edilmiştir.
Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda;
- Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 21 inci yasama döneminde yoğun bir
çalışma temposu sergileyerek 242 adet kanun çıkarttığı, görev alanına giren
diğer işlerin yanısıra Komisyonlarda ve Genel Kurul gündeminde görüşülmeyi
bekleyen pek çok tasarı ve teklif bulunduğu, bunların kısa sürede yasalaşmasına
da olanak bulunmadığı,
- Yeni ekonomik program çerçevesinde, malî sektörde ortaya çıkan
sorunların bir an önce giderilmesi amacıyla hazırlanan 12 adet Tasarının en
kısa sürede Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulacağı ve Nisan ayı içerisinde
yasalaştırılmasına çalışılacağı,
- 4615 sayılı Yetki Kanunu kapsamında yapılması öngörülen düzenlemelerle
ilgili çalışmaların kapsamlı ve titiz bir şekilde sürdürüldüğü, ancak 2001
Şubat ayında meydana gelen ekonomik gelişmeler yeni ekonomik programın
uygulanmaya konulmasını gerektirdiği, yapılması öngörülen düzenlemelerin yeni
ekonomik programın sonuçları alınmaya başlandıktan sonra yürürlüğe konulmasının
daha uygun olacağı kanaatinin oluştuğu ve sözkonusu Yetki Kanunu çerçevesinde
yapılması öngörülen düzenlemelerin ertelendiği,
- Kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan memurlarla diğer kamu
görevlilerinin malî ve sosyal hakları arasındaki adaletsizliklerin
giderilmesinin amaçlandığı ve bu şekilde alınan yetkinin sınırlarının net bir
şekilde çizildiği,
- Bu yetki tasarısı ile yüksek ücret alan kamu görevlilerinin
ücretlerinden herhangi bir azalmaya yol açacak düzenlemelerin öngörülmediği,
- Kamu personeli arasındaki ücret dengesizliğinin olağanüstü boyutlara
ulaştığı, bu durumun kamu personeli arasında huzursuzluğa yol açtığı, yapılan
işin niteliği, öğrenim durumu gibi kıstaslara göre ücret rejiminin yeniden
düzenlenmesinin kamu yönetiminde verimliliğin artmasına yardımcı olacağı,
- Hükümetin, bugüne kadar kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisini,
son derece sınırlı alanlarda Anayasa
Mahkemesi kararlarında yer alan önemli, zorunlu ve ivedi durumlarda aldığı,
- 4615 sayılı Yetki Kanununun; Anayasa Mahkemesince 6.1.1987 tarihli ve
E : 1986/15, K : 1987/1 sayılı Kararıyla iptal istemi reddedilen 12.3.1986
tarih ve 3268 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri Hakkındaki Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Yetki Kanunu gözönünde bulundurularak
hazırlandığı, ancak, Anayasa Mahkemesinin daha önceki kararında Anayasaya
aykırı bulmadığı “idarî” ibaresini bu defa iptal ettiğini kamuoyuna açıklaması
nedeniyle Tasarıda bu ibareye yer verilmediği,
İfade edilmiştir.
Tümü üzerindeki görüşmelerin müteakip Tasarı ve
gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerinin görüşülmesine
geçilmiştir.
Tasarının;
– “Amaç ve kapsam” başlıklı 1 inci maddesi,
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel
Sekreterliği Teşkilâtlarının, yürütme yetkilerinin Cumhurbaşkanlığı Genel
Sekreteri ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanına ait olması nedeniyle,
“kamu kurum ve kuruluşlarında” ibaresinden sonra gelmek üzere, söz konusu
teşkilâtların Tasarının kapsamı dışında tutulmasına ilişkin bir hükmün ilave
edilmesi suretiyle,
– “İlkeler ve yetki süresi” başlıklı 2 nci maddesi ile
Yürürlük ve Yürütmeye ilişkin 3 üncü ve 4 üncü maddeleri aynen kabul
edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek
Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
Metin Şahin |
Hayrettin Özdemir |
Nihat Gökbulut |
|
Antalya |
Ankara |
Kırıkkale |
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
Cafer Tufan Yazıcıoğlu |
Dengir Mir M. Fırat |
Gaffar Yakın |
|
Bartın |
Adıyaman |
Afyon |
|
|
(Muhalefet
şerhim ektedir.) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Sait Açba |
M. Zeki Sezer |
Cengiz Aydoğan |
|
Afyon |
Ankara |
Antalya |
|
(Muhalefet
şerhim ektedir.) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
M. Güven Karahan |
Hüseyin Arabacı |
Necati Yöndar |
|
Balıkesir |
Bilecik |
Bingöl |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Zeki Ergezen |
Hayati Korkmaz |
Oğuz Tezmen |
|
Bitlis |
Bursa |
Bursa |
|
(Muhalefet
şerhim ektedir.) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Hakkı Duran |
Hüseyin
Karagöz |
Aslan Polat |
|
Çankırı |
Çankırı |
Erzurum |
|
|
(İmzada
bulunamadı.) |
(Muhalefet
şerhim ektedir.) |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Mehmet Sadri Yıldırım |
S. Metin Kalkan |
Mehmet Dönen |
|
Eskişehir |
Hatay |
Hatay |
|
|
(Muhalefet
şerhim ektedir.) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Ali
Er |
Masum Türker |
Nesrin Nas |
|
İçel |
İstanbul |
İstanbul |
|
(İmzada
bulunamadı.) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Celal
Adan |
Hasan Çalış |
Arslan Aydar |
|
İstanbul |
Karaman |
Kars |
|
(İmzada
bulunamadı.) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Mehmet Serdaroğlu |
Necdet Tekin |
Kemal Köse |
|
Kastamonu |
Kırklareli |
Kocaeli |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Süleyman Çelebi |
Metin Ergun |
Ahmet Kabil |
|
Mardin |
Muğla |
Rize |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Ş. Ramis Savaş |
Mehmet Çakar |
Kemal Kabataş |
|
Sakarya |
Samsun |
Samsun |
|
Üye |
Üye |
|
|
Lütfi Ceylan |
Bekir Gündoğan |
|
|
Tokat |
Tunceli |
|
MUHALEFET ŞERHİ
1. Memurlar ve
diğer kamu görevlileri hakkındaki bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair
yetki kanunu tasarısı; Anayasanın 87 ve 91 ve diğer hükümlerine aykırıdır.
2. Bu yetki
yasasının yürürlüğe konulması yeni ekonomik programın olumlu sonuçları
görülmeden uygulamaya konulmayacağı genel gerekçenin 3 üncü paragrafında ifade
edilmektedir. Yeni ekonomik programın olumlu sonuçlar getirmesi mümkün
görülmüyor. Ekonomik program net değildir.
3. Bugüne kadar
aynı konu ile ilgili 2 defa yetki verilmiş. Hükümet kullanamamış yetkilerini
zamanında kullanmıyor. Hükümete tekrar yetki verilmesi uygun değildir.
4. Kamu çalışanlarının ekonomik durumunu bozan mevcut Hükümet uygulamalarıdır.
|
Zeki Ergezen |
Sait Açba |
Aslan Polat |
|
Bitlis |
Afyon |
Erzurum |
|
S. Metin Kalkan |
Dengir Mir M. Fırat |
|
|
Hatay |
Adıyaman |
|
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
MEMURLAR VE
DİĞER KAMU GÖREVLİLERİ HAKKINDAKİ BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
YETKİ KANUNU TASARISI
Amaç ve kapsam
MADDE 1. – Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin çalışmalarında
etkinliği artırmak ve kamu hizmetlerinin düzenli, süratli, verimli ve ekonomik
bir şekilde yürütülmesini temin etmek amacıyla bunların malî ve sosyal hakları
arasındaki adaletsizlikleri gidermek üzere Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde
kararname çıkarma yetkisi verilmiştir.
Bu Kanuna göre çıkarılacak kanun hükmünde kararnameler, kamu kurum ve
kuruluşlarında çalışan memurlarla diğer kamu görevlilerinin, malî ve sosyal
haklarına ilişkin olarak;
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda,
b) 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununda,
c) 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununda,
d) 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununda,
e) 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede,
f) Diğer kanun ve kanun hükmünde kararnamelerin memurlar ile diğer kamu
görevlilerinin malî ve sosyal haklarına ilişkin hükümlerinde,
Yapılacak değişiklik ve yeni düzenlemeleri kapsar.
İlkeler ve yetki süresi
MADDE 2. – Bakanlar Kurulu 1 inci madde ile verilen yetkiyi kullanırken
kamu hizmetlerinin verimli ve etkin bir şekilde yürütülmesini; ülkenin ekonomik
ve sosyal durumunu dikkate alarak, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin malî
ve sosyal haklarında hizmetin özellik ve gereklerine uygun olarak
adaletsizlikleri giderecek düzenlemeler yapılmasını gözönünde bulundurur.
Bu Kanunla Bakanlar Kuruluna verilen yetki, Kanunun yayımından itibaren
üç ay süre ile geçerlidir. Bu süre içinde Bakanlar Kurulu birden fazla kanun
hükmünde kararname çıkarabilir.
Yürürlük
MADDE 3. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 4. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
Bülent Ecevit |
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
D. Bahçeli |
H. H. Özkan |
M. Yılmaz |
|
|
Devlet
Bakanı V. |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
Prof. Dr. Ş. S. Gürel |
Prof. Dr. T. Toskay |
M. Keçeciler |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
Prof. Dr. Ş. S. Gürel |
F. Bal |
Y. Yalova |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
M. Yılmaz |
Prof. Dr. R. Mirzaoğlu |
R. K. Yücelen |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
H. Gemici |
Prof. Dr. Ş. Üşenmez |
E. S. Gaydalı |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
F. Ünlü |
Prof. Dr. A. Çay |
R. Önal |
|
|
Adalet
Bakanı |
Millî
Savunma Bakanı |
İçişleri
Bakanı |
|
|
Prof. Dr. H. S. Türk |
S. Çakmakoğlu |
S. Tantan |
|
|
Dışişleri
Bakanı |
Maliye
Bakanı |
Millî
Eğitim Bakanı |
|
|
İ. Cem |
S. Oral |
M. Bostancıoğlu |
|
|
Bayındırlık
ve İskân Bakanı |
Sağlık
Bakanı |
Ulaştırma
Bakanı |
|
|
K. Aydın |
Doç. Dr. O. Durmuş |
Prof. Dr. E. Öksüz |
|
|
Tarım
ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma
ve Sos. Güv. Bakanı |
Sanayi
ve Ticaret Bakanı |
|
|
Prof. Dr. H. Y. Gökalp |
Y. Okuyan |
A. K. Tanrıkulu |
|
|
En.
ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür
Bakanı |
Turizm
Bakanı |
|
|
M. C. Ersümer |
M. İ. Talay |
E. Mumcu |
|
|
Orman
Bakanı |
|
Çevre
Bakanı |
|
|
Prof. Dr. N. Çağan |
|
F. Aytekin |
|
PLAN
VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
MEMURLAR VE
DİĞER KAMU GÖREVLİLERİ HAKKINDAKİ BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
YETKİ KANUNU TASARISI
Amaç ve kapsam
MADDE 1. – Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin çalışmalarında
etkinliği artırmak ve kamu hizmetlerinin düzenli, süratli, verimli ve ekonomik
bir şekilde yürütülmesini temin etmek amacıyla bunların malî ve sosyal hakları
arasındaki adaletsizlikleri gidermek üzere Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde
kararname çıkarma yetkisi verilmiştir.
Bu Kanuna göre çıkarılacak kanun hükmünde kararnameler, kamu kurum ve
kuruluşlarında (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ve Türkiye Büyük Millet
Meclisi Genel Sekreterliği Teşkilât Kanunları ile diğer kanun ve kanun hükmünde
kararnamelerin bu teşkilâtlarla ilgili hükümleri hariç) çalışan memurlarla
diğer kamu görevlilerinin, malî ve sosyal haklarına ilişkin olarak;
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda,
b) 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununda,
c) 2802 Sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununda,
d) 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununda,
e) 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede,
f) Diğer kanun ve kanun hükmünde kararnamelerin memurlar ile diğer kamu görevlilerinin malî ve sosyal
haklarına ilişkin hükümlerinde,
Yapılacak değişiklik ve yeni düzenlemeleri kapsar.
MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 4. – Tasarının 4 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.
SIRA SAYISININ SONU