Dönem : 21           Yasama Yılı : 3

 

              T.B.M.M.                                                (S. Sayısı : 588)

 

Güneydoğu Avrupa Çokuluslu Barış Gücü Anlaşmasına Üçüncü Ek Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/769)

 

 

 

 

 

T.C.

 

 

Başbakanlık

25.10.2000

 

Kanunlar ve Kararlar

 

 

Genel Müdürlüğü

 

 

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-165/5097

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 22.9.2000 tarihinde kararlaştırılan “Güneydoğu Avrupa Çokuluslu Barış Gücü Anlaşmasına Üçüncü Ek Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

                                                                                                                 Bülent Ecevit

                                                                                                                   Başbakan

TASARI GEREKÇESİ

Arnavutluk, Bulgaristan, Yunanistan, İtalya, Makedonya, Romanya ve ülkemizin katılımcı, Slovenya ve ABD’nin de gözlemci statüsüyle iştirak ettikleri Güneydoğu Avrupa Çokuluslu Barış Gücü, 26 Eylül 1998 tarihinde Üsküp’te Savunma Bakanlarının imzaladığı kuruluş anlaşmasıyla hayata geçirilmiştir. Gücün karargâh yeri, rotasyona tabi komuta grubu kadroları ile sürekli nitelikte  olacak  barış  zamanı  kadrolarının  katılımcı ülkeleri ne şekilde tahsis edileceği gibi hususlar, 16-20 Kasım 1998 tarihinde İstanbul’da yapılan 6. Uzman toplantısında belirlenmiştir. İstanbul’da üzerinde anlaşmaya varılan bu husular bir Ek Protokole dönüştürülerek 12 Ocak 1999 tarihinde Atina’da ilgili ülkelerin Savunma Bakanları tarafından imzalanmıştır.

Güneydoğu Avrupa ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini geliştirme, bölgesel güvenlik ve istikrara katkıda bulunma ve katılımcı ülkelerin silâhlı kuvvetleri arasında karşılıklı kullanılabilirliği artırma amaçlarına yönelik olarak kurulan Güneydoğu Avrupa Çokuluslu Barış Gücünün kuruluşundan bu yana görülen bazı aksaklıkların giderilmesi amacıyla, Güneydoğu Avrupa Karargâhı, personeli ve bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilere uygun statünün tanınması hususunda hazırlanan Üçüncü Ek Protokol 21 Haziran 2000 tarihinde Atina’da imzalanmıştır. Sözkonusu protokolü ülkemiz adına Millî Savunma Bakanlığı Müsteşarı Korgeneral M. Şener Eruygur imzalamıştır.

Sözkonusu protokolde öngörülen değişiklik ve ilave unsurların, Güneydoğu Avrupa Çokuluslu Barış Gücünün etkinliğinin artırılmasına ve gerek Güneydoğu Avrupa Karargâhının, gerek personeli ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin statüsünün açıklığa kavuşturulmasına, şimdiye kadar karşılaşılan aksaklıkların giderilmesine ve adıgeçenlerin mağduriyetinin önlenmesine katkıda bulunacağı mütalaa edilmektedir.

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ GEREKÇE

Arnavutluk, Bulgaristan, Yunanistan, İtalya, Makedonya, Romanya ve ülkemizin katılımcı, Slovenya ve ABD’nin de gözlemci statüsüyle iştirak ettikleri Güneydoğu Avrupa Çokuluslu Barış Gücü, 26 Eylül 1998 tarihinde Üsküp’te Savunma Bakanlarının imzaladığı kuruluş anlaşmasıyla hayata geçirilmiştir. Gücün karargâh yeri, rotasyona tabi komuta grubu kadroları ile sürekli barış zamanı kadrolarının katılımcı ülkelere ne şekilde tahsis edileceği gibi hususlar, 16-20 Kasım 1998 tarihinde İstanbul’da yapılan 6. Uzman toplantısında belirlenmiştir. İstanbul’da üzerinde anlaşmaya varılan bu hususlar bir Ek Protokole dönüştürülerek 12 Ocak 1999 tarihinde Atina’da ilgili ülkelerin Savunma Bakanları tarafından imzalanmıştır.

Güneydoğu Avrupa ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini geliştirme, bölgesel güvenlik ve istikrara katkıda bulunma ve katılımcı ülkelerin silâhlı kuvvetleri arasında karşılıklı kullanılabilirliği artırma amaçlarına yönelik olarak kurulan Güneydoğu Avrupa Çokuluslu Barış Gücünün kuruluşundan bu yana görülen bazı aksaklıkların giderilmesi amacıyla, Güneydoğu Avrupa Karargâhı, personeli ve bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilere uygun statünün tanınması hususunda hazırlanan Üçüncü Ek Protokol 21 Haziran 2000 tarihinde Atina’da imzalanmıştır.

Dışişleri Komisyonu Raporu

                              

 

Türkiye Büyük Millet Meclisi

 

 

Dışişleri Komisyonu

18.1.2001

 

Esas No. : 1/769

 

 

Karar No. : 9

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Güneydoğu Avrupa Çokuluslu Barış Gücü Anlaşmasına Üçüncü Ek Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 4 Ocak 2001 tarihli 6 ncı Birleşiminde Dışişleri Bakanlığı ile Millî Savunma Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

Güneydoğu Avrupa ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini geliştirme, bölgesel güvenlik ve istikrara katkıda bulunma ve katılımcı ülkelerin silâhlı kuvvetleri arasında, karşılıklı kullanılabilirliği artırma amaçlarına yönelik olarak kurulan Güneydoğu Avrupa Çokuluslu Barış Gücünün kuruluşundan bu yana görülen bazı aksaklıkların giderilmesi amacıyla, Güneydoğu Avrupa Karargâhı, personeli ve bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilere uygun statünün tanınması hususunda hazırlanan Üçüncü Ek Protokol Komisyonumuzca benimsenmiş ve Tasarı, Gerekçede yapılan değişiklikle kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.

 

Başkan

Başkanvekili

Sözcü

 

Kâmran İnan

Suat Çağlayan

Mehmet Kaya

 

Van

İzmir

Kahramanmaraş

 

Kâtip

Üye

Üye

 

Bülent Akarcalı

Hikmet Uluğbay

Ş. Bülent Yahnici

 

İstanbul

Ankara

Ankara

 

Üye

Üye

Üye

 

Nesrin Ünal

Teoman Özalp

Servet Sazak

 

Antalya

Bursa

Eskişehir

 

Üye

Üye

Üye

 

Ayfer Yılmaz

İrfan Gündüz

Hüseyin Kansu

 

İçel

İstanbul

İstanbul

 

Üye

Üye

Üye

 

Osman Yumakoğulları

Cevdet Akçalı

Basri Coşkun

 

İstanbul

Kütahya

Malatya

 

Üye

Üye

Üye

 

M. Necati Çetinkaya

Birol Büyüköztürk

Ahmet Zamantılı

 

Manisa

Osmaniye

Tekirdağ

 

Üye

Üye

 

 

Hasan Özgöbek

Mehmet Yaşar Ünal

 

 

Uşak

Uşak

 

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

 

GÜNEYDOĞU AVRUPA ÇOKULUSLU BARIŞ GÜCÜ ANLAŞMASINA ÜÇÜNCÜ EK PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN  TASARISI

 

MADDE 1. – 21 Haziran 2000 tarihinde Atina’da imzalanan “Güneydoğu Avrupa Çokuluslu Barış Gücü Anlaşmasına Üçüncü Ek Protokolün”onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

 

 

 

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

 

GÜNEYDOĞU AVRUPA ÇOKULUSLU BARIŞ GÜCÜ ANLAŞMASINA ÜÇÜNCÜ EK PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN  TASARISI

 

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

 

·  

·          Bülent Ecevit

·           

·           

·  

·          Başbakan

·           

·           

·  

·          Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

·          Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

·          Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

·  

·          D. Bahçeli

·          H. H. Özkan

·          M. Yılmaz

·  

·          Devlet Bakanı V.

·          Devlet Bakanı

·          Devlet Bakanı

·  

·          N. Çağan

·          Prof. Dr. T. Toskay

·          M. Keçeciler

·  

·          Devlet Bakanı

·          Devlet Bakanı

·          Devlet Bakanı

·  

·          Prof. Dr. Ş. S. Gürel

·          F. Bal

·          Y. Yalova

·  

·          Devlet Bakanı

·          Devlet Bakanı

·          Devlet Bakanı

·  

·          M. Yılmaz

·          Prof. Dr. R. Mirzaoğlu

·          R. K. Yücelen

·  

·          Devlet Bakanı V.

·          Devlet Bakanı

·          Devlet Bakanı

·  

·          M. Yılmaz

·          Prof. Dr. Ş. Üşenmez

·          E. S. Gaydalı

·  

·          Devlet BakanıV.

·          Devlet Bakanı V.

·          Adalet Bakanı

·  

·          M. İ. Talay

·          F. Bal

·          Prof. Dr. H. S. Türk

·  

·          Millî Savunma Bakanı

·          İçişleri Bakanı V.

·          Dışişleri Bakanı

·  

·          S. Çakmakoğlu

·          S. Oral

·          İ. Cem

·  

·          Maliye Bakanı

·          Millî Eğitim Bakanı

·          Bayındırlık ve İskân Bakanı

·  

·          S. Oral

·          M. Bostancıoğlu

·          K. Aydın

·  

·          Sağlık Bakanı

·          Ulaştırma Bakanı V.

·          Tarım ve Köyişleri Bakanı

·  

·          Doç. Dr. O. Durmuş

·          Prof. Dr. T. Toskay

·          Prof. Dr. H. Y. Gökalp

·  

·          Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı

·          Sanayi ve Ticaret Bakanı

·          Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı

·  

·          Y. Okuyan

·          A. K. Tanrıkulu

·          M. C. Ersümer

·  

·          Kültür Bakanı

·          Turizm Bakanı

·          Orman Bakanı

·  

·          M. İ. Talay

·          E. Mumcu

·          Prof. Dr. N. Çağan

·  

·           

·          Çevre Bakanı

·           

·  

·           

·          F. Aytekin

·           

GÜNEYDOĞU AVRUPA ÇOK ULUSLU BARIŞ GÜCÜ ANLAŞMASINA ÜÇÜNCÜ EK PROTOKOL

26 Eylül 1998’de Üsküp’te imzalanan Güneydoğu Avrupa Çok Uluslu Barış Gücü (GAÇBG) Anlaşmasına Taraf Devletler;

GAÇBG Anlaşması’na göre, PfP SOFA ve Ek Protokolü’nün hükümlerinin prensip Anlaşma için kendiliğinden (mutatis mutandis) geçerli olacağını göz önüne alarak,

GAÇBG Anlaşmasına göre geçici/dönüşümlü biçimde yekdiğerinin topraklarında kurulmuş veya konuşlandırılmış Güneydoğu Avrupa Tugayı Karargâhı, personeli ve bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilere uygun statüyü tanımlamak amacıyla, aşağıdaki hususlarda mutabakata varmışlardır.

MADDE 1 : Bu Protokoldeki ifadeler;

a. “MPFSEE (GAÇBG)Anlaşması” terimi, 26 Eylül 1998’de, Üsküp’te imzalanan “Güneydoğu Avrupa Çok Uluslu Barış Gücü Anlaşması” anlamındadır.

b. “PfP SOFA” terimi, Kuzey Atlantik Paktı’na taraf olan ülkeler ile Barış İçin Ortaklık’a katılan diğer devletler arasındaki kuvvetlerin statüsüne dair 19 Haziran 1995’te, Brüksel’de imzalanan Anlaşma anlamındadır.

c. “SEEBRIG (Güneydoğu Avrupa Tugayı) Karargâhı” terimi, GAÇBG Anlaşması’nın 7 nci Maddesi’nde ve EK-C’sinde tanımlandığı gibi, Kuvvet Karargâhı anlamındadır.

d. “Personel” terimi, SEEBRIG Karargâhı’nın asker ve sivil personeli anlamını taşır.

e. “Bakmakla yükümlü olduğu kişiler” terimi, personel mensubunun eşi veya geçinebilmek için onu desteğine ihtiyaç duyan çocuğu anlamına gelir.

MADDE 2 : PfP SOFA ve Ek Protokolü’nün hükümleri, GAÇBG Anlaşması ve Eklerinde ve bu Protokol’de aksi belirtilmedikçe, kabul eden ülke veya (GAÇBG) Karargâhı’nın topraklarında bulunduğu GAÇBG Anlaşması’nı imzacı diğer Devletin ülkesinde uygulanır. Ceza ve disiplin yargısı yetkisi ile alakalı hak ve yükümlülükler PfP SOFA’nın ilgili hükümleri gereğince, gönderen ülke tarafından yerine getirilir.

MADDE 3 : Personel ve bakmakla yükümlü oldukları şahıslar, kabul eden devletin yetkili makamları tarafından verilen, isim, doğum yeri ve tarihini, milliyeti, rütbesi, fotoğraf ve geçerlilik dönemini gösteren bir kimlik kartına sahip olacaklardır. Bu kart, talep üzerine verilir ve idarî açıdan kart sahibinin kabul eden ülkede görevli veya görevlinin bakmakla yükümlü olduğu şahıs olduğuna delil teşkil eder.

MADDE 4 : Personel ve bakmakla yükümlü oldukları şahıslar, yürürlükteki yönerge ve talimatlar uyarınca; kabul eden devletin aynı durum/rütbedeki personeline uygulanabilen şartlar altında, askerî tesislerden faydalanacaklardır.

MADDE 5 : SEEBRIG Karargâhı, tüzel kişiliğe; sözleşme yapma, mülk edinme ve tasarrufta bulunma yetkisine sahip olacaktır. Bununla beraber, kabul eden devlet ve SEEBRIG Karargâhı, kabul eden devletin herhangi bir davada, davalı ve davacı olarak, SEEBRIG Karargâhı ad ve hesabına hareket edebileceği hususunda anlaşabilirler.

MADDE 6 : SEEBRIG Karargâhı kurulma, inşaat, bakım ve faaliyetini kolaylaştırmak amacıyla, GAÇBG Anlaşması EK-D 4 üncü maddesi uyarınca, GAÇBG Anlaşması’nda ortaya konulan amaçları gerçekleştirmek üzere resmî ve münhasıran ve bu amaçlar için yapılan harcamaları etkileyen gümrük vergileri ve diğer vergilerden muaf tutulacaktır.

MADDE 7 : Kabul eden devlet tarafından, ücretsiz olarak SEEBRIG Karargâhı’nın kullanımına tahsis edilen ve artık Karargâh’ca talep edilmeyen her türlü arsa, bina ya da sabit tesis, kabul eden devlete geri verilecektir. Kabul eden devlet tarafından sağlanan bu mülkün değerinde onun Karargâh’ca kullanımından doğan artış ve kayıplar, (kabul eden devletin yürürlükteki hukuk kuralları göz önüne alınarak) tarafların Savunma Bakanları tarafından görüş birliği ile saptanacak, bu artış ve kayıplar GAÇBG Anlaşması’na taraf ülkeler arasında, kuruluş giderlerine katkıları oranında paylaştırılacak, kredi veya borç olarak kaydedilecektir.

MADDE 8 : Ortak bütçenin kullanılmasını sağlamak için, SEEBRIG Karargâhı, ABD Doları veya kabul eden ülkenin yerel para biriminde döviz bulundurabilir ve hesaplarını kabul eden ülkenin yerel para birimi ile kullanabilir.

MADDE 9 : SEEBRIG Karargâhı’nın, bu Karargâh tarafından kullanılan, Karargâh binalarında tutulan ya da usulüne uygun şekilde yetkilendirilmiş Karargâh mensuplarında bulunan arşiv ve diğer resmî dokümanları, Karargâh tarafından bağışıklığı kaldırılmadıkça, dokunulmazdır. Karargâh, kabul eden devletin talebi üzerine ve bu devletin temsilcisinin huzurunda, bu maddeye göre evrakın, bağışıklıktan yararlanacağını teyit etmek için, dokümanların niteliğini tasdik edecektir.

MADDE 10 : Taraflar arasındaki veya taraflar ile SEEBRIG Karargâhı arasındaki, bu Protokol’ün yorumlanması veya uygulanmasına dair tüm anlaşmazlıklar, GAÇBG Anlaşması’nın 13. Maddesi uyarınca çözümlenecektir.

MADDE 11 : Bu Protokol, GAÇBG Anlaşması’nın ayrılmaz bir parçasını teşkil eder.

MADDE 12 : Bu Protokol, onaya tâbidir. Dört taraf ülkenin depozitere, iç usullerinin tamamlandığını bildirmelerinden 10 gün sonra, bu Protokol, onlar arasında yürürlüğe girecektir. Kalan tarafların, depoziteri kendi iç usullerinin tamamlandığından haberdâr etmelerinden 10 gün sonra, bu Protokol, onlar arasında da yürürlüğe girecektir.

Bu Protokol, yürürlüğe girene kadar, ülkelerinde Karargâh’ın bulunduğu, GAÇBG Anlaşması’nı imzalayan devletler tarafından, geçici olarak uygulanacaktır.

Bu amaçla, Karargâh’ın konuşlandığı imzacı devlet, kendi iç mevzuatının icap ettirdiği tedbirleri alacak ve bu Protokol’ün etkin geçici uygulamasının başlayacağı tarihten depoziteri haberdâr edecektir.

21 Haziran 2000 tarihinde Atina’da yedi orijinal kopya olarak imzalanmıştır.

GAÇBG Anlaşması’na Taraflar/Devletler adına

 

 

 

 

 

Sn. Ilir BOÇKA

Sn. Velizar SHALAMANOV

Sn. Kadri KADRİU

 

Savunma Bakan Yardımcısı

Savunma Bakan Yardımcısı

Savunma Bakan Yardımcısı

 

Sn. Dimitrios APOSTOLAKİS

Sn. Giaveni RİVERA

Sn. Ion Mircea PLANGU

 

Millî Savunma Bakanı Yardımcısı

Savunma Bakanı Yardımcısı

Savunma Politika Devlet Bakanı

 

 

Sn. Korg. M. Şener ERUYGUR

 

 

 

Millî Savunma Bakanlığı Müsteşarı

 

 

 

 

 

 

SIRA SAYISI 588’İN SONU