Dönem : 21 Yasama Yılı : 3

T.B.M.M. (S. Sayısı : 659)

Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü Değişikliğinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu

(1/827)

T.C.

Başbakanlık 21.2.2001

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-249/993

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 5.2.2001 tarihinde kararlaştırılan “Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü Değişikliğinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

GEREKÇE

Türkiye, “Ozon Tabakasının Korunmasına Dair Viyana Sözleşmesi” ile “Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü” ne 19 Aralık 1991 tarihinden itibaren taraf bulunmaktadır.

Montreal Protokolü ve getirilen değişiklikler ile çevreyi ve insan sağlığını korumak amacıyla, ozon tabakasını incelten maddelerin yayılmasının kontrol altına alınması ve gelişme yolundaki ülkelerin ihtiyaçlarını da gözönüne alacak şekilde uluslararası işbirliğinin arttırılması öngörülmektedir.

Montreal Protokolü’ne 1990 yılında Londra’da ve 1992’de Kopenhag’da getirilen değişiklikleri Türkiye sırasıyla 1994 ve 1995’de çıkartılan iki Kanun ile uygun bulmuştur.

Protokole, Montreal’de düzenlenen Taraf Ülkeler 9. Toplantısında getirilen değişikliğin onaylanmasına ilişkin Kanun Tasarısı (1/541) ise, TBMM Genel Kurul Gündeminde yer almaktadır.

29 Kasım-3 Aralık 1999 tarihlerinde Pekin’de yapılan Taraf Ülkeler 11. Toplantısında Protokole yeni değişiklikler getirilmiştir:

* Ülkemizde üretilmeyen ve yurt dışından ithal edilen, ilaç hammaddesi üretiminde kullanılmakta olan bromoklorometan (BCM) maddesinin üretim ve tüketimi kontrol altına alınmaktadır. Değişiklikle 1 Ocak 2002 tarihinden itibaren bu maddenin tüketim ve üretiminin zorunlu kullanım alanları dışında ortadan kaldırılması hükmü getirilmekle birlikte, ilaç hammaddesi olarak kullanımı kısıtlama dışında bırakıldığı için ülkemiz bakımından herhangi bir sorunla karşılaşılmayacağı görülmektedir.

* Protokol kapsamındaki hidrokloroflorokarbon (HCFC) grubu maddeleri ile yukarıda sözkonusu bromoklorometanın taraf olmayan ülkelerle ticareti yasaklanmaktadır.

Sözkonusu Pekin değişikliklerinin onaylanması, Türkiye’nin ozon tabakasının incelmesine karşı uluslararası işbirliğine süreklilik arzeden uyumlu katkısının devamının temini açısından gereklidir.

Dışişleri Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Dışişleri Komisyonu 25.4.2001

Esas No.: 1/827

Karar No.: 23

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü değişikliğinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 19 Nisan 2001 tarihli 15 inci Birleşiminde Dışişleri Bakanlığı ve Çevre Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

Montreal Protokolü ve getirilen değişiklikler ile çevreyi ve insan sağlığını korumak amacıyla, ozon tabakasını incelten maddelerin yayılmasının kontrol altına alınması ve gelişme yolundaki ülkelerin ihtiyaçları da gözönünde bulundurulacak şekilde uluslararası işbirliğinin artırılması öngörülmektedir.

Pekin’de yapılan Taraf Ülkeler 11 inci Toplantısında, ilaç hammaddesi üretiminde kullanılmakta olan bromoklorometan maddesinin üretim ve tüketimini kontrol altına alan değişikliğin onaylanması Komisyonumuzca benimsenmiş ve Tasarı kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurul’un onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Kâmran İnan	Suat Çağlayan	Mehmet Kaya
Van	İzmir	Kahramanmaraş
Üye	Üye	Üye
Ş. Bülent Yahnici	Nesrin Ünal	Agah Oktay Güner
Ankara	Antalya	Balıkesir
Üye	Üye	Üye
Teoman Özalp	Servet Sazak	Zafer Güler
Bursa	Eskişehir	İstanbul
Üye	Üye	Üye
İrfan Gündüz	Hüseyin Kansu	Abdullah Gül
İstanbul	İstanbul	Kayseri
Üye	Üye	Üye
Hüseyin Arı	Basri Coşkun	Birol Büyüköztürk
Konya	Malatya	Osmaniye
Üye	Üye	Üye
Ahmet Zamantılı	Hasan Özgöbek	Mehmet Yaşar Ünal
Tekirdağ	Uşak	Uşak

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

OZON TABAKASINI İNCELTEN MADDELERE DAİR MONTREAL PROTOKOLÜ DEĞİŞİKLİĞİNİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU HAKKINDA

KANUN TASARISI

MADDE 1. – 3 Aralık 1999 tarihinde Pekin’de kabul edilen “Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü Değişikliği” nin onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

OZON TABAKASINI İNCELTEN MADDELERE DAİR MONTREAL PROTOKOLÜ DEĞİŞİKLİĞİNİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU HAKKINDA

KANUN TASARISI

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Bülent Ecevit
Başbakan
Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
D. Bahçeli	H. H. Özkan	M. Yılmaz
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
R. Önal	Prof. Dr. T. Toskay	M. Keçeciler
Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
F. Ünlü	F. Bal	Y. Yalova
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
M. Yılmaz	Prof. Dr. R. Mirzaoğlu	R. K. Yücelen
Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
M. Yılmaz	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	E. S. Gaydalı
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Adalet Bakanı V.
F. Ünlü	Prof. Dr. A. Çay	M. Bostancıoğlu
Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı	Dışişleri Bakanı
S. Çakmakoğlu	S. Tantan	İ. Cem
Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı
S. Oral	M. Bostancıoğlu	K. Aydın
Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı
Doç. Dr. O. Durmuş	Prof. Dr. E. Öksüz	Prof. Dr. H. Y. Gökalp
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı	En. ve Tab. Kay. Bakanı
Y. Okuyan	A. K. Tanrıkulu	M. C. Ersümer
Kültür Bakanı	Turizm Bakanı	Orman Bakanı
M. İ. Talay	E. Mumcu	Prof. Dr. N. Çağan
	Çevre Bakanı
	F. Aytekin

OZON TABAKASINI İNCELTEN MADDELERE DAİR

MONTREAL PROTOKOLÜ DEĞİŞİKLİĞİ

Madde 1: Değişiklik

A. Madde 2, fıkra 5

Protokolün 2. Maddesinin 5. fıkrasında geçen

Madde 2A’dan 2E’ye

ibaresi yerine aşağıdaki ibareye yer verilecektir:

Madde 2A’dan 2F’ye

B. Madde 2, fıkra 8(a) ve 11

Protokolün 2. Maddesinin 8(a) ve 11. fıkralarında geçen

Madde 2A’dan 2H’ye

ibaresi yerine aşağıdaki ibareye yer verilecektir:

Madde 2A’dan Madde 2I’ya

C. Madde 2F, fıkra 8

Aşağıdaki fıkra Protokolün 2F Maddesinin 7. fıkrasının arkasına eklenecektir:

Bu maddelerin bir veya daha fazlasını üreten Taraf ülkelerin her biri, 1 Ocak 2004 tarihinden başlayan oniki aylık dönem ve daha sonra gelecek her oniki aylık dönemde, Ek C Grup I’de sıralanan kontrol altındaki maddelerin kendilerine ait hesaplanmış üretim seviyesinin yılda:

(a) Ek C Grup I’de sıralanan kontrol altındaki maddelerin 1989’da kendilerine ait hesaplanmış tüketim seviyesi ile Ek A Grup I’de sıralanan kontrol altındaki maddelerin 1989’da kendilerine ait hesaplanmış tüketim seviyesinin % 2.8’inin toplamı ile

(b) Ek C Grup I’de sıralanan kontrol altındaki maddelerin 1989’da

kendilerine ait hesaplanmış üretim seviyesi ile Ek A Grup I’de sıralanan kontrol altındaki maddelerin 1989’da kendilerine ait hesaplanmış tüketim seviyesinin % 2.8’inin toplamının

ortalamasını aşmamasını temin edeceklerdir.

Ancak, 5. Maddenin 1. fıkrası uyarınca faaliyet gösteren tarafların temel iç ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla hesaplanmış üretim seviyesi bu limiti, Ek C Grup I’de sıralanan kontrol altındaki maddelere ait yukarıda tanımlanan hesaplanmış üretim seviyesinin % 15’i kadar aşabilir.

D. Madde 2I

Aşağıdaki Madde Protokolün 2H Maddesinin arkasına eklenecektir:

Madde 2I: Bromoklorometan

Tarafların her biri 1 Ocak 2002 tarihinden itibaren başlayan oniki aylık dönem ve daha sonra gelecek her oniki aylık dönemde, Ek C Grup III’deki kontrol altındaki maddenin kendilerine ait hesaplanmış tüketim ve üretim seviyesinin sıfırı aşmamasını temin edecektir. Bu fıkra Tarafların kararı ile izin verilecek ve Taraflarca zorunlu olarak kabul edilen kullanımları karşılamak için gerekli üretim ve tüketim seviyelerinin dışında kalan üretim ve tüketim seviyelerine uygulanacaktır.

E. Madde 3

Protokolün 3. Maddesinde geçen

2. Madde, 2A’dan 2H’ye

ibaresi yerine aşağıdaki ibareye yer verilecektir:

2. Madde, 2A’dan 2I’ya

F. Madde 4, fıkra 1 4.Tekrar ve 1 5.Tekrar

Aşağıdaki fıkralar Protokolün 4. Maddesinin 1 3.Tekrar fıkrası arkasına eklenecektir:

1 4. Tekrar: Tarafların her biri 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren, bu Protokole taraf olmayan herhangi bir devletten, Ek C Grup I’de sıralanan kontrol altındaki maddelerin ithal edilmesini yasaklayacaktır.

1 5. Tekrar: Tarafların her biri bu fıkranın yürürlüğe girmesinden sonraki bir yıl içerisinde bu Protokole taraf olmayan herhangi bir devletten, Ek C Grup III’deki kontrol altındaki maddenin ithal edilmesini yasaklayacaktır.

G. Madde 4, fıkra 2 4.Tekrar ve 2 5.Tekrar

Aşağıdaki fıkralar Protokolün 4. Maddesinin 2 3. Tekrar fıkrası arkasına eklenecektir.

2 4. Tekrar: Tarafların her biri 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren, bu Protokole taraf olmayan herhangi bir devlete Ek C Grup I’de sıralanan kontrol altındaki maddelerin ihracını yasaklayacaktır.

2 5. Tekrar: Tarafların her biri bu fıkranın yürürlüğe girmesinden sonraki 1 yıl içerisinde bu Protokole taraf olmayan devletlere Ek C Grup III’deki kontrol altındaki maddenin ihracını yasaklayacaktır.

H. Madde 4, fıkra 5, 6 ve 7

Protokolün 4. Maddesinin 5, 6 ve 7. fıkralarında geçen

Ek A ve Ek B, Ek C Grup II ve Ek E’deki

ibaresinin yerine aşağıdaki ibareye yer verilecektir:

Ek A, B, C ve E’deki

I. Madde 4, fıkra 8

Protokolün 4. Maddesinin 8. fıkrasında geçen

Madde 2A’dan 2E’ye, Madde 2G ve 2H

ibaresinin yerine aşağıdaki ibareye yer verilecektir:

Madde 2A’dan 2I’ya

J. Madde 5, fıkra 4

Protokolün 5. Maddesinin 4. fıkrasında geçen

Madde 2A’dan 2H’ye

ibaresinin yerine aşağıdaki ibareye yer verilecektir:

Madde 2A’dan 2I’ya

K. Madde 5, fıkra 5 ve 6

Protokolün 5. Maddesinin 5 ve 6. fıkralarında geçen

Madde 2A’dan 2E’ye kadar olan Maddelerde

ibaresinin yerine aşağıdaki ibareye yer verilecektir:

Madde 2A’dan 2E’ye kadar olan Maddelerde ve Madde 2I’da

L. Madde 5, fıkra 8 2. Tekrar

Aşağıdaki cümle, Protokolün 5. Maddesinin 8 2.Tekrar fıkrası (a) bendinin sonuna eklenecektir:

1 Ocak 2016 tarihinden itibaren bu Maddenin 1. fıkrası uyarınca faaliyet gösteren taraflardan her biri 2F Maddesinin 8. fıkrasında belirtilen kontrol önlemlerine uyacak ve bu kontrol önlemlerine uygunluğunun tesbitinde esas olmak üzere 2015 yılı hesaplanmış tüketim ve üretim seviyeleri ortalamasını kullanacaktır;

M. Madde 6

Protokolün 6. Maddesinde geçen

Madde 2A’dan 2H’ye

ibaresinin yerine aşağıdaki ibareye yer verilecektir:

Madde 2A’dan 2I’ya

N. Madde 17, fıkra 2

Protokolün 7. Maddesinin 2. fıkrasında geçen:

EK B ve C

ibaresinin yerine aşağıdaki ibareye yer verilecektir:

Ek B ve Ek C Grup I ve II’de

O. Madde 7, fıkra 3

Aşağıdaki cümle Protokolün 7. Maddesinin 3. fıkrasının ilk cümlesinin arkasına eklenecektir:

Tarafların her biri EK E’deki kontrol altındaki maddenin yıllık olarak karantina ve taşıma öncesi uygulamaları için kullanılan miktarına ait istatistiki veriyi Sekretaryaya sunacaktır

P. Madde 10

Protokolün 10. Maddesinin 1. fıkrasında geçen

Madde 2A’dan 2E’ye

ibaresinin yerine aşağıdaki ibareye yer verilecektir:

Madde 2A’dan 2E’ye ve Madde 2I

Q. Madde 17

Protokolün 17. Maddesinde geçen:

2A’dan 2H’ye

ibaresinin yerine aşağıdaki ibareye yer verilecektir:

2A’dan 2I’ya

R. Ek C

Aşağıdaki grup, Protokolün Ek C’sine eklenecektir:

Ozon tüketme

Grup Madde İzomer sayısı potansiyeli

Grup III

CH2BrC1 Bromoklorometan 1 0.12

Madde 2: 1997 Değişikliği ile İlişki

Hiçbir Devlet ya da bölgesel ekonomik bütünleşme örgütü; 17 Eylül 1997 tarihinde Montreal’de Taraflar Dokuzuncu Toplantısında kabul edilen Değişiklik için, daha önce, ya da bununla aynı zamanda bir onay, kabul ya da uygun bulma ya da katılma belgesi sunmadıkça, işbu Değişiklik için benzer bir belge sunamaz.

Madde 3: Yürürlüğe Giriş

1. İşbu Değişiklik, Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü’ne Taraf olan Devletler veya bölgesel ekonomik bütünleşme örgütlerince en az yirmi onay, kabul ya da uygun bulma belgesinin verilmesi koşuluna bağlı olarak, 1 Ocak 2001 tarihinde yürürlüğe girer. Bu koşulun sözkonusu tarihe dek gerçekleşmemesi durumunda, Değişiklik, bu koşulun sağlanmasını izleyen doksanıncı günde yürürlüğe girecektir.

2. 1. fıkra bakımından, bir bölgesel ekonomik bütünleşme örgütü tarafından sunulan böyle bir belge, bu örgüte üye devletlerce sunulan belgelere ek bir belge olarak sayılmayacaktır.

3. Bu Değişiklik, 1. fıkrada düzenlendiği biçimde yürürlüğe girdikten sonra, Protokol’e Taraf herhangi bir devlet bakımından onay, kabul ya da uygun bulma belgesinin sunulduğu günü izleyen doksanıncı günde yürürlüğe girecektir.