Dönem
: 21 Yasama Yılı : 3
T.B.M.M. (S. Sayısı : 637)
2001 Malî Yılı Bütçe Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu
(1/835)
|
T.C. |
|
|
Başbakanlık |
30.3.2001 |
|
Kanunlar
ve Kararlar |
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
Sayı
: B.02.0.KKG.0.10/101-283/1554 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Maliye
Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 30.3.2001
tarihinde kararlaştırılan “2001 Malî Yılı Bütçe Kanununda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz
ederim.
|
|
|
Bülent Ecevit |
|
|
|
Başbakan |
GENEL GEREKÇE
Bilindiği üzere, ekonomimiz 2000 yılının Kasım ayında
ve 2001 yılının Şubat ayında malî sektörde önemli sorunlar yaşamış ve bu
sorunların oluşmasında zayıf bir yapıya sahip olan bankacılık sektörünün önemli
bir rolü olmuştur. Bu sorunlar, zaten hassas olan malî piyasalarda önemli
dalgalanmalara ve istikrarsızlığa neden olmuştur. Malî sistemin içinde
bulunduğu bu durumun aşılabilmesi ve ileride de buna benzer sorunlarla
karşılaşılmaması için gerek kamu bankalarının gerekse Tasarruf Mevduatı Sigorta
Fonu (Fon) kapsamındaki bankaların likidite sorunlarının ve bu durumun
piyasalarda yarattığı baskının en kısa sürede çözümlenmesi gerekmektedir.
Bu çerçevede,
– Bu bankalara ve Fona, çeşitli kanunlara dayanılarak
ihraç edilmiş bulunan Devlet iç borçlanma senetlerinin piyasa koşullarına uygun
hale getirilmesi, gerektiğinde bankalara nakit imkânı yaratabilecek şekilde
erken itfa edilebilmelerinin sağlanması,
– Kamu bankalarının mevcut görev zararlarının tasfiye
edilmesi,
– Kamu bankalarının sermaye yeterlik rasyolarının yasal
orana çıkarılması,
Malî sistemin istikrara kavuşması ve kamu bankaları ile
Fon kapsamındaki bankaların yeniden yapılandırılmalarının sağlanması açısından
ivedilik arzetmektedir. İvedilikle yapılması gereken bu düzenlemeler, kamu
bankaları ve fon kapsamındaki bankaların yükümlülükleri toplam kamu yükümlülüğü
içinde yer aldığından, toplam kamu yükümlülüğünü değiştirmeyecek, ancak, adı
geçen bankalarca üstlenilen finansman yükümlülüğünün Hazineye devrini ve
dolayısıyla kamu borçlarının tek elden ve daha uygun koşullarla yönetimini
sağlayacaktır.
Diğer taraftan, gerek ekonominin büyümesi gerek
Hazinenin sağlıklı işleyen bir malî sistemden çok daha uygun koşullarda
borçlanabileceği gerçeği göz önüne alındığında, bankacılık sektöründeki
sorunların çözümüne ilişkin önlemlerin en kısa sürede alınması gerekmektedir
Bu çerçevede hazırlanan Kanun Tasarısı, bankacılık
sektöründeki sorunların çözümü için ivedilikle ihtiyaç duyulan düzenlemeleri
kapsamaktadır. Piyasa koşullarının henüz tam olarak tahmin edilememesi
nedeniyle, bütçeden yapılacak ödemeler için belirli bir ödenek öngörülememiş,
yapılacak harcamaların öncelikle geçici bir hesapta izlenmesi, yıl sonuna doğru
çıkarılması öngörülen ek ödenek verilmesine ilişkin bir kanun ile de gerekli
ödeneklerin temin edilmesi amaçlanmıştır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. – Gerek 4611 sayılı 2001 Malî Yılı Bütçe
Kanunu gerekse 4389 sayılı Bankalar Kanunu gibi bütçe kanunu haricindeki yasal
düzenlemeler çerçevesinde, Hazine Müsteşarlığınca zaman zaman özel tertip Devlet
iç borçlanma senetleri ihraç edilmektedir. Bu şekilde ihraç edilen senetler
Hazineye bütçe finansmanında kullanılabilecek bir nakit imkânı yaratmadığından,
ilgili yıl bütçe kanunları çerçevesinde “net iç borç kullanımına” ilişkin
limitin hesaplanmasında dikkate alınmamakta, ancak, bu tip senetlerden
vadesinde nakden ödenenler Hazineden bir nakit çıkışı yaratacağı ve söz konusu
ödemenin yapılabilmesi için piyasalardan borçlanma yapma zorunluluğu
doğabileceği için, bu senetler net iç borç kullanımına ilişkin limitin
hesaplanmasında dikkate alınmaktadır.
Bilindiği üzere, ülkemizde 2000 yılının Kasım ayında ve
2001 yılının Şubat ayında malî sektörde önemli dalgalanmalar yaşanmış ve
bunlara benzer sorunların bir daha yaşanmaması için bankacılık sektörüne
yönelik acil önlemler alınması gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Gerek kamu bankalarının gerekse Tasarruf Mevduatı
Sigorta Fonu (Fon) kapsamına alınan bankaların nakit ihtiyaçlarının piyasalarda
yarattığı olumsuz etki malî sistemin önemli ölçüde bozulmasına, faizlerin büyük
oranda yükselmesine, dolayısıyla Hazinenin borçlanma maliyetlerinin artmasına
sebep olmaktadır. Söz konusu bankaların piyasalarda yarattığı olumsuz etkinin
kaldırılabilmesi, bu bankaların borçlanma ihtiyaçlarının azaltılmasına
bağlıdır.
Bu çerçevede, kamu bankalarının ve Fon kapsamındaki
bankaların portföyünde bulunan özel tertip Devlet iç borçlanma senetlerinin
zaman zaman vadesinden önce işlemiş faizleri ödenerek erken itfa edilmesi ve
adı geçen bankalara ve Fona nakit imkânı yaratılarak borçlanma ihtiyaçlarının
azaltılması, itfa edilen bu tutarlar karşılığında yeni senetler ihraç edilerek
bu bankaların piyasalardan daha uygun koşullarda borçlanabilmelerinin
sağlanması gerekli görülmektedir.
Bu bankalara ihraç edilmiş senetlerin vadesinden önce
erken itfaya tâbi tutulabilmelerinin Hazinenin nakit ihtiyacını dolayısıyla
piyasalardan borçlanma ihtiyacını artıracağı açıktır. 31 inci maddenin (a)
fıkrasında yapılan düzenleme ile vadesinden önce erken itfa edilen özel tertip
Devlet iç borçlanma senetlerinin de vadesinde ödenen senetler gibi “net iç borç
kullanımına” ilişkin li-mitin hesaplanmasında dikkate alınması temin
edilmektedir.
Ayrıca, daha önceden öngörülmeyen nakit dışı senetlerin
erken itfa edilerek kısa vadeli senetlere dönüştürülmesi durumunda borçlanma
ihtiyacının artabileceği göz önüne alınarak, net borçlanma limiti yeniden
düzenlenmektedir.
2001 Malî Yılı Bütçe Kanununun Devlet iç borçlanma senetlerinin
tanımlandığı (b) fıkrasında yapılan değişiklikle, yine söz konusu bankaların piyasalardan
daha uygun koşullu borçlanabilmeleri veya bu senetlerin kesin satışını yaparak
kendilerine nakit imkânı yaratabilmelerinin sağlanması açısından “özel tertip
hazine bonosu” ihracı da öngörüldüğünden bu tip bonolar da “Devlet iç borçlanma
senedi” tanımı kapsamına alınmaktadır.
Öte yandan, 2001 yılı için belirlenen faiz ödeneklerinin, gerek daha
önce ihraç edilmiş ve yıl içerisinde erken itfa edilerek kısa vadeli senetlere
dönüştürülecek olan gerek kısa vadeli olarak ihraç edilecek olan özel tertip
senetlerin vadelerinde yapılacak olan faiz ödemeleri nedeniyle yetersiz
kalacağı anlaşıldığından, bu işlemler
sonucu oluşacak faiz ödemelerinin gerekli ödenek temin edilinceye kadar
“Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesabı”ndan yapılması amacıyla maddeye (g)
fıkrası eklenmektedir.
Madde 2. – 4389 sayılı Bankalar Kanununun 15 inci maddesinin (2)
numaralı fıkrasının son cümlesi çerçevesinde Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna
ikrazen uzun vadeli özel tertip Devlet iç borçlanma senedi ihraç edilmektedir.
Ancak, 2000 yılının Kasım ayında ve 2001 yılının Şubat ayında ekonomide yaşanan
dalgalanmalarda da görüldüğü üzere söz konusu uzun vadeli tahviller fon
kapsamındaki bankaların nakit sorununu çözmekte yetersiz kalmaktadır.
Fon kapsamındaki bankaların iyileştirilerek ekonomiye tekrar
kazandırılması ve satışlarının sağlanmasına yönelik faaliyetlerin finanse
edilebilmesi çalışmalarına paralel olarak, gerektiğinde bu kapsamda ihraç
edilecek ya da daha önceden ihraç edilmiş senetlerin erken itfaya tâbi
tutularak karşılığında nakit ödenmesi ve böylece bu bankaların borçlanma
ihtiyacının azaltılması ya da bu senetlerin erken itfa tarihindeki piyasa
koşullarına uygun yeni özel tertip senetlerle değiştirilerek piyasalardan daha
uygun koşullarla borçlanabilme imkânının yaratılması bankacılık sektöründeki
sorunların aşılabilmesi için gereken bir işlemdir. Bu nedenle 32 nci maddede bu
çerçevede gerekli değişiklikler yapılmaktadır.
Madde 3. – Kamu bankalarının yeniden yapılandırılması kapsamında
bankaların özkaynak açıklarının giderilmesi ve sermaye yeterlilik rasyolarının
yasal oran olan % 8’e çıkarılması amacıyla bu bankalara kaynak aktarılması
gerekmektedir. 38 inci maddeye eklenen (b) fıkrası ile bu işlemler sonucu
oluşacak ödemelerin ödenek yetersizliği halinde “Bütçeden Mahsup Edilecek
Ödemeler Hesabı”ndan yapılması öngörülmüştür.
Ayrıca, 38 inci maddeye eklenen (c) fıkrası ile faiz, sermaye, görev
zararı ve sosyal güvenlik giderleri için yeterli ödenek bulunmaması nedeniyle
“Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesabı”ndan yapılan ödemeler karşılığı kadar
Maliye Bakanına bütçeye ödenek ekleme yetkisi verilmektedir.
Madde 4. – 2001 Malî Yılı Bütçe Kanunu çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti
Ziraat Bankası A.Ş., Türkiye Halk Bankası A.Ş. ve Türkiye Emlâk Bankası
A.Ş.’nin çeşitli kanun ve kararnamelerden doğan görev zararlarının tasfiye
edilmesini teminen özel tertip Devlet tahvili ihracına Hazine Müsteşarlığının
bağlı olduğu Bakanın teklifi üzerine Başbakan yetkili kılınmıştır. Ancak, 2000
yılının Kasım ayında ve 2001 yılının Şubat ayında ekonomide yaşanan
dalgalanmalarda da görüldüğü üzere söz konusu uzun vadeli tahviller bu
bankaların nakit sorununu çözmekte yetersiz kalmaktadır.
Kamu bankaları, önemli ölçüde karşılığı nakit olarak ödenmemiş görev
zararı alacakları nedeniyle, gecelik piyasalardan çok yüksek miktarlarda
borçlanmak mecburiyetindedirler ve bu sorunun bir ölçüde çözümü için oluşmuş
görev zararları karşılığında piyasa koşullarında Devlet iç borçlanma senedi
ihraç edilmesi öngörülmektedir. Ancak, halen ihraç edilmiş bulunan uzun vadeli
senetler, kupon dönemlerinin yıllık olması ve vadelerinin uzun olması sebebiyle
piyasalardan yeterli nakit borçlanma yapılmasına imkân vermemektedir.
Bu çerçevede, söz konusu bankaların nakit sıkışıklığının
çözümlenebilmesi amacıyla görev zararı alacakları karşılığı hem daha sık kupon
ödemesine sahip olan ve böylece bu bankalara nakit imkânı yaratabilen hem de
bankaların piyasalardan yapacağı borçlanmalarda daha yüksek bir nakit karşılığı
yaratabilmesini teminen bir yıldan kısa vadeli özel tertip hazine bonosu ihraç
edilebilmesi gerekmektedir.
Kamu bankalarının iyileştirilmesi çalışmalarına paralel olarak,
gerektiğinde bu kapsamda ihraç edilecek ya da daha önceden ihraç edilmiş
senetlerin erken itfaya tâbi tutularak karşılığında nakit ödenmesi ve böylece
bu bankaların borçlanma ihtiyacının azaltılması ya da erken itfa tarihindeki
piyasa koşullarına uygun yeni özel tertip senetlerle değiştirilerek
piyasalardan daha uygun koşullarla borçlanabilme imkânının yaratılması
bankacılık sektöründe, kamu bankalarından kaynaklanan sorunların aşılabilmesi
için, öncelikli olarak yapılması gereken bir işlemdir. Bu doğrultuda, 43 üncü
maddenin (c) fıkrasında gerekli değişiklikler yapılmaktadır.
Öte yandan, söz konusu bankaların 1999 ve daha önceki yıllara ait kâr
paylarından Hazineye isabet eden tutarların bankaların görev zararları
alacakları veya ödenmemiş sermayelerine mahsup etmeye ilişkin işlemleri yapmaya
Maliye Bakanı yetkili kılınmaktadır.
Ayrıca, 43 üncü maddeye eklenen (h) fıkrası ile, Türkiye Cumhuriyeti
Ziraat Bankası A.Ş. ve Türkiye Halk Bankası A.Ş.’nin 2001 yılı içerisinde
kullandıracağı kredilerden doğacak gelir kayıplarının, görev zararı kapsamında
Hazinece bütçeden avans olarak karşılanması esası getirilmekte ve bu konuda da
ödenek yetersizliği halinde “Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesabı”ndan
ödeme yaptırmaya Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yetkili
kılınmaktadır.
Madde 5. –Kamu bankalarının yeniden yapılandırılması kapsamında Türkiye
Emlak Bankası A.Ş.’nin bankacılık bölümünün Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası
A.Ş. ile birleştirilmesi, bankacılık faaliyetleri dışında kalan mal
varlıklarının ve bu konuda faaliyet gösteren iştiraklerindeki hisse paylarının
ve ticarî gayrimenkuller ile ihtiyaç fazlası gayrimenkullerinin ise bilanço
değerleri üzerinden Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devredilmesi
öngörülmektedir. Toplu Konut İdaresine devredilecek hak ve yükümlülükler
nedeniyle bankanın bilançosunda meydana gelen açığın karşılanması amacıyla adı
geçen İdarece TürkiyeEmlak Bankası A.Ş.’ye senet ihraç edilmesi gerektiğinden,
bu senetlere kısmen veya tamamen garanti vermeye Hazine Müsteşarlığının bağlı
olduğu Bakan yetkili kılınmaktadır.
Madde 6. – Yürürlük maddesidir.
Madde 7. – Yürütme maddesidir.
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu
|
|
Türkiye
Büyük Millet Meclisi |
|
|
|
Plan
ve Bütçe Komisyonu |
5.4.2001 |
|
|
Esas
No. : 1/835 |
|
|
|
Karar
No. : 32 |
|
TÜRKİYE
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Maliye Bakanlığınca hazırlanarak, Bakanlar Kurulunca 30.3.2001 tarihinde
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça aynı tarihte
Komisyonumuza havale edilen “2001 Malî Yılı Bütçe Kanununda Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı”, Komisyonumuzun 3.4.2001 tarihinde yaptığı
33 üncü birleşimde Hükümeti temsilen Maliye Bakanı Sümer Oral ile Maliye
Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı
temsilcilerinin de katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.
Bilindiği gibi Türkiye ekonomisi 2000 Kasım ve 2001 Şubat aylarında malî
sektörde önemli sorunlar yaşamıştır. Bu sorunların oluşmasında zayıf bir yapıya
sahip olan bankacılık sektörünün önemli bir rolü olmuştur. Bu sorunlar, oldukça
hassas olan malî piyasalarda önemli dalgalanmalara ve istikrarsızlıklara yol
açmıştır. Malî sistemin içinde bulunduğu bu durumun aşılabilmesi için kamu
bankaları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (FON) kapsamındaki bankaların
likidite sorunlarının ve bu durumun piyasalarda yarattığı baskının en kısa
sürede çözümlenmesi gerekmektedir.
Malî sistemin istikrara kavuşması ve kamu bankaları ile Fon kapsamındaki
bankaların yeniden yapılandırılmalarının sağlanması açısından; çeşitli
kanunlara dayanılarak ihraç edilmiş olan Devlet iç borçlanma senetlerinin
piyasa koşullarına uygun hale getirilmesi ve gerektiğinde bu senetlerin erken
itfa edilebilme imkânının sağlanması yanında kamu bankalarının mevcut görev
zararlarının tasfiye edilmesi ve sermaye yeterlilik rasyolarının yasal oranlara
çıkarılması için gerekli önlemlerin alınması öncelik arz etmektedir.
Bu nedenlerle hazırlanan Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;
– Vadesinden önce erken itfa edilen özel tertip Devlet iç borçlanma
senetlerinin de vadesinde ödenen senetler gibi “net iç borç kullanımına”
ilişkin limitin hesaplanmasında dikkate alınmasına ve net borçlanma limitinin
yeniden düzenlenmesine,
– Kamu bankaları ile Fon kapsamında bulunan bankaların piyasalarda uygun
koşullarla borçlanabilmeleri veya bu senetlerin kesin satışını yaparak
kendilerine nakit imkânı yaratabilmelerinin sağlanması açısından “özel tertip
hazine bonosu” ihracı öngörüldüğünden, bu tip bonoların da “Devlet iç borçlanma
senedi” tanımı kapsamına alınmasına,
– Daha önce ihraç edilmiş olup da yıl içinde erken itfa edilerek kısa
vadeli senetlere dönüştürülen senetler ile kısa vadeli olarak ihraç edilecek
özel tertip senetlerin vadelerinde yapılacak faiz ödemelerinin, gerekli ödenek
temin edilinceye kadar “Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesabı”ndan
yapılmasına,
– Fon kapsamındaki bankaların iyileştirilerek ekonomiye tekrar
kazandırılması ve satışlarının sağlanmasına yönelik işlemlerin finansmanı
amacıyla gerektiğinde özel tertip devlet iç borçlanma senedi ihraç edilebilmesi
ya da daha önce ihraç edilenlerin erken itfaya tabi tutulabilmesi veya özel
tertip başka senetlerle değiştirilebilmesine ilişkin esasların belirlenmesine,
– Kamu bankalarının özkaynak açıklarının giderilmesi ve sermaye
yeterlilik rasyolarının yasal oran olan % 8’e çıkarılması amacıyla bu bankalara
yapılacak sermaye transferlerinin ödenek yetersizliği durumunda “Bütçeden
Mahsup Edilecek Ödemeler Hesabı”ndan yapılması, bu ödeme ile faiz, görev zararı
ve sosyal güvenlik giderleri için “Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler
Hesabı”ndan yapılan ödemeler karşılığı kadar Maliye Bakanına bütçeye ödenek
ekleme yetkisi verilmesine,
– Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası A.Ş., Türkiye Halk Bankası A.Ş. ve
Türkiye Emlak Bankası A.Ş.’nin görev zararlarının tasfiye edilmesi amacıyla
özel tertip Devlet iç borçlanma senedi ihraç edilebilmesine,
– Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası A.Ş. ve Türkiye Halk Bankası
A.Ş.’nin 2001 yılı içinde kullandıracağı kredilerden doğacak gelir
kayıplarının, görev zararı kapsamında Hazinece bütçeden avans olarak
karşılanması esasının getirilmesine,
– Türkiye Emlak Bankası A.Ş.’nin bankacılık bölümünün T.C. Ziraat
Bankası A.Ş. ile birleştirilmesi, bankacılık dışındaki faaliyetlerinin de Toplu
Konut İdaresi Başkanlığına devredilmesi öngörüldüğünden, Toplu Konut İdaresince
bu işlemler için çıkarılacak senetlere kısmen veya tamamen garanti vermeye
Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Devlet Bakanının yetkili kılınmasına,
Yönelik düzenlemelerin yapılmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.
Tasarının geneli üzerinde yapılan müzakerelerde;
– Tasarı ile öngörülen düzenlemelerin 2001 yılı Bütçesi ile öngörülen
bütçe büyüklüklerini değiştireceği, bu nedenle öncelikle bütçe büyüklüklerinin
revize edilerek söz konusu düzenlemelerin hazırlanması gerektiği,
– Son yaşanan krizin özellikle bankacılık sektörünü etkilediği, yeterli
sermaye yapısına sahip olmayan bazı bankaların likidite sorunu ile karşı karşıya
kalması sonucu bu bankaların Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna geçtiği, bu
nedenle krizin faturasının büyük ölçüde Hazinece üstlenildiği,
– Öngörülen düzenlemeler ile kamu bankalarının yıllarca biriken görev
zararlarının tasfiye edilmesinin amaçlandığı, bunun Hükümetin ülkenin
kronikleşmiş sorunlarını çözme konusundaki kararlılığının bir göstergesi olarak
değerlendirilmesi gerektiği,
– Bütçe kanunlarının bir yıllık bir süre için hazırlandığı, 2001 yılı
Bütçe Kanununda yapılması öngörülen düzenlemelerin, Bütçe Kanununda değişiklik
yerine ayrı bir kanun ile yapılması gerektiği,
– Öngörülen düzenlemelerin bütçe tekniği ile bağdaşmadığı, “Bütçeden
Mahsup Edilecek Ödemeler Hesabı”nın bu maksatla kullanılmasının doğru olmadığı,
2001 yılı Bütçe ödeneğinin üçte ikisine tekabül eden bir miktarın bu hesapta
izlenmesinin yanlış sonuçlar doğuracağı,
– Oluşacak borçlanmanın kayıtlarının bütçe hesapları dışında tutulması
ve özel hesaplarda izlenmesinin, bütçe disiplinine ve bütçenin birlik ilkesine
aykırı olduğu,
– Tasarının kamu kesimine yönelik tedbirleri kapsadığı, malî sektördeki
krizin reel sektörü daha fazla etkilememesi için özel sektöre yönelik
önlemlerin alınması gerektiği,
– Piyasaların belirsizlik içinde bulunduğu bir dönemde malî sisteme
dönük düzenlemelerin bir an önce yapılması gerektiği,
– Tasarının, ekonomik krizden çıkış için öngörülen düzenlemelerin
Meclis’in desteği ile toplumsal konsensüs içinde uygulanmasına katkı
sağlayacağı,
– Bu düzenleme ile iç borç stokunun 2001 yılı Bütçesi ile öngörülen limitin
çok üstüne çıkacağı,
– Tasarı ile getirilen düzenlemelerin iç borçlanma konusunda bir limit
öngörmediği, bunun da borçlanma limitinde belirsizliğe neden olacağı,
Şeklindeki görüş ve eleştirileri müteakip Hükümet adına yapılan
tamamlayıcı açıklamalarda ise;
– Tasarı ile kamu bankaları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna çeşitli
kanunlara dayanılarak ihraç edilmiş bulunan Devlet iç borçlanma senetlerinin
piyasa koşullarına uygun hale getirilmesi, gerektiğinden bankalara nakit imkânı
yaratabilecek şekilde erken itfa edilebilmelerinin sağlanmasının amaçlandığı,
– Kamu bankalarının mevcut görev zararlarının tasfiye edilmesi ve bu
bankaların sermaye yeterlilik rasyolarının yasal orana çıkarılmasının
hedeflendiği,
– Kamu bankaları ile Fon kapsamındaki bankaların reorganize edilmesi
amacıyla ihtiyaç duyulan finansmanın iç kaynaklardan karşılanmasına yönelik
olarak borçlanma limitinin yeniden düzenlenmesi ihtiyacı hâsıl olduğundan Bütçe
Kanununda gerekli teknik düzenlemelerin yapıldığı,
– Söz konusu düzenlemelerle esas olarak kamu bankaları ve fon
kapsamındaki bankaların toplam kamu yükümlülüğü içinde yer alan
yükümlülüklerinin Hazinece üstlenilerek, kamu borçlarının tek elden ve daha
uygun koşullarla yönetiminin sağlanacağı,
– Özellikle kamu bankalarının en önemli sorunu olan ve nakit
pozisyonları ile malî yapılarını olumsuz yönde etkileyen görev zararlarının bir
plan dahilinde tasfiye edilmesinin amaçlandığı,
– Kamu maliyesinde şeffaflığı sağlama politikası çerçevesinde ve
ekonomik program kapsamında, küçük çiftçilere ve esnaf ve sanatkâra mevcut
piyasa koşullarına göre kullandırılacak düşük faizli kredilere ilişkin olarak,
faiz farklarının sübvanse edilmesi amacıyla 400 trilyon lirayı geçmemek
kaydıyla bütçeden ödeme yapılabilmesi için düzenleme yapıldığı,
– Tasarı ile öngörülen düzenlemelerin bütçe tekniği açısından ödenek
kullanımını gerektirdiği, ancak piyasa koşullarının henüz tam olarak tahmin
edilmesindeki güçlük nedeniyle, yapılacak harcamaların öncelikle geçici bir
hesapta izlenmesi, yıl sonuna doğru çıkarılması öngörülen ek ödenek verilmesine
ilişkin Tasarı ile de gerekli ödeneğin Meclisin onayına sunularak temin
edilmesinin amaçlandığı,
– 2001 yılının ilk üç ayında 2001 yılı bütçe hedeflerine büyük ölçüde
ulaşıldığı, ancak malî sektörde yaşanan son krizin önümüzdeki aylarda bu
hedeflerde sapmalara yol açabileceği,
– Son yaşanan ekonomik krizin önemli sorunlara yol açtığı, ülkenin sahip
olduğu ekonomik potansiyel ve dinamik ekonomisi ile bu sorunların üstesinden
kısa sürede gelebileceği,
– Bankacılık sektörünün uzun yılların birikimi olan sorunları bulunduğu,
bu düzenleme ve Meclisin gündemine getirilecek diğer düzenlemelerle bu
sorunların çözüme kavuşturulacağı,
– Yeni ekonomik programın bir toplumsal uzlaşma ile uygulanacağı,
böylece 2000’li yıllarda ülkenin öncelikle hedefi olan enflasyonun tek haneli
rakamlara indirilmesinin sağlanacağı,
İfade edilmiştir.
Genel üzerinde yapılan müzakereleri müteakip, Tasarı ve gerekçesi
Komisyonumuzca da benimsenerek maddeleri üzerindeki görüşmelere geçilmiştir.
Tasarının;
– Çerçeve 1 inci maddesi; 4611 sayılı 2001 Malî Yılı Bütçe Kanununun 31
inci maddesine eklenmesi öngörülen (g) fıkrasında yer alan “veya bütçe ile
ilişkilendirmeksizin özel hesaplarda izlemeye,” ifadesinin, bütçenin birlik ve
şeffaflık ilkelerine aykırı olduğu düşüncesiyle metinden çıkarılması suretiyle,
– Çerçeve 2 nci maddesi; 4611 sayılı Kanunun 32 nci maddesinin sonuna
eklenmesi öngörülen (f) fıkrasında geçen “ödenmek” ibaresinin “ödemek” şeklinde
redaksiyona tâbi tutulması suretiyle,
– Çerçeve 3 üncü maddesi; 4611 sayılı Kanunun 38 inci maddesine
eklenmesi öngörülen (b) fıkrasının başında yer alan “Kamu bankalarına”
ibaresinin, bu bankalara açıklık getirilmesi amacıyla “Türkiye Cumhuriyeti
Ziraat Bankası A.Ş., Türkiye Halk Bankası A.Ş. ve Türkiye Emlak Bankası
A.Ş.’ye” şeklinde değiştirilmesi ve bu fıkrada geçen “veya bütçe ile
ilişkilendirmeksizin özel hesaplarda izlemeye” ifadesinin çerçeve 1 inci
maddede yapılan düzenlemeye paralel olarak metinden çıkarılması suretiyle,
– Çerçeve 4 üncü maddesi; 4611 sayılı Kanunun 43 üncü maddesinin (c)
fıkrasının değiştirilmesini öngören düzenlemenin birinci bendinden sonra gelmek
üzere,Tarım Kredi Kooperatiflerinin tabiî afetlere bağlı olarak Bakanlar Kurulu
kararı ile verilen görevler nedeniyle oluşan ve bütçeden karşılanamayan görev
zararlarının tasfiyesine imkân sağlayan bir bendin eklenmesi ve anılan maddeye
eklenmesi öngörülen (h) fıkrasında yer alan “veya bütçe ile
ilişkilendirmeksizin özel hesaplarda izlemeye” şeklindeki ifadenin çerçeve 1
inci maddede yapılan düzenlemeye paralel olarak metinden çıkarılması suretiyle,
– Çerçeve 5 inci maddesi ile yürürlük ve yürütmeye ilişkin 6 ve 7 nci
maddeleri ise aynen,
Kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı
ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Metin
Şahin |
Hayrettin
Özdemir |
Nihat
Gökbulut |
|
|
Antalya |
Ankara |
Kırıkkale |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Cafer
Tufan Yazıcıoğlu |
Dengir
Mir M. Fırat |
Gaffar
Yakın |
|
|
Bartın |
Adıyaman |
Afyon |
|
|
|
(Muhalefet şerhim ektedir.) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Sait
Açba |
M.
Zeki Sezer |
Cengiz
Aydoğan |
|
|
Afyon |
Ankara |
Antalya |
|
|
(Muhalefet şerhim ektedir.) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
M.
Güven Karahan |
Hüseyin
Arabacı |
Necati
Yöndar |
|
|
Balıkesir |
Bilecik |
Bingöl |
|
|
|
|
(Muhalefet şerhim ektedir.) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Zeki
Ergezen |
Hayati
Korkmaz |
Oğuz
Tezmen |
|
|
Bitlis |
Bursa |
Bursa |
|
|
(Muhalefet şerhim ektedir.) |
|
(Muhalefet şerhim ektedir.) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hakkı
Duran |
Hüseyin
Karagöz |
Aslan
Polat |
|
|
Çankırı |
Çankırı |
Erzurum |
|
|
|
(Muhalefet şerhim ektedir.) |
(Muhalefet şerhim ektedir.) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Sadri Yıldırım |
S.
Metin Kalkan |
Mehmet
Dönen |
|
|
Eskişehir |
Hatay |
Hatay |
|
|
(Muhalefet şerhim ektedir.) |
(Muhalefet şerhim ektedir.) |
(Muhalefet şerhim ektedir.) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ali Er |
Masum
Türker |
Nesrin
Nas |
|
|
İçel |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
(İmzada bulunamadı.) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Celal
Adan |
Hasan
Çalış |
Arslan
Aydar |
|
|
İstanbul |
Karaman |
Kars |
|
|
(Muhalefet şerhim ektedir.) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Serdaroğlu |
Necdet
Tekin |
Kemal
Köse |
|
|
Kastamonu |
Kırklareli |
Kocaeli |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Süleyman
Çelebi |
Metin
Ergun |
Ahmet
Kabil |
|
|
Mardin |
Muğla |
Rize |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ş.
Ramis Savaş |
Mehmet
Çakar |
Kemal
Kabataş |
|
|
Sakarya |
Samsun |
Samsun |
|
|
|
|
(Muhalefet şerhimiz eklidir.) |
|
|
Üye |
Üye |
|
|
|
Lütfi
Ceylan |
Bekir
Gündoğan |
|
|
|
Tokat |
Tunceli |
|
|
|
|
|
|
MUHALEFET
ŞERHİ
1. 2001 Malî Yılı Bütçe Kanununda yapılacak değişiklikle ilgili Kanun
Tasarısında Kamu Bankaları ve Fon Bankalarının özellikle likidite
ihtiyaçlarının karşılanmasını içeren, devletin yeni borçlanmalar yapmasını
gerektiren düzenlemeler olmasına rağmen ve her maddede Hazine’den sorumlu Devlet
Bakanı Kemal Derviş yetkili kılınmasına rağmen toplantıya muhatap olarak
katılmaması ve sadece Maliye Bakanının katılması büyük bir zafiyettir.
2. Hazineye arkası belli olmayan bir borçlanma yetkisi veriliyor. Bu
borçlanmayı hangi şartlarda; hangi faiz oranı ile ve hangi vadede
gerçekleştirileceği ile ilgili hiçbir tahmin yetkililerce yürütülemiyor.
Ekonomik etkilerinin ne olacağı konusunda tamamen belirsizlik hakim.
3. Kamu bankalarının ve fon bankalarının görev zararları hangi
boyutlarda olduğu yetkililerce açıklanmadığı gibi, hükümetin bir program
bütünlüğü içinde hareket etmediği açıkça görülüyor. İçi boşaltılan bankalarla
ilgili usulsüzlüklerin üstü örtülüyor. Bir bakıma usulsüzlükler
kanunlaştırılıyor.
4. Kamu bankaları ve fonu dahil bankalarla ilgili dış destekler
konusunda hükümetin hiçbir açıklaması yok. Uluslararası taahhütlerden hiç
bahsedilmiyor. Halbuki malî sistemin rehabilitas- yonu konusunda önceden
bahsedilen Dünya Bankası kredilerinden artılı söz edilmiyor.
5. Krizle birlikte bütün bütçe dengeleri altüst olduğu bir ortamda,
hükümetin belirsizlik ortamında yeni borçlanmalara gitmesi ve ortaya çıkacak
faiz yüklerini karşılayacak gelirlerle parlamentoya gelmemesi büyük bir
zafiyettir.
6. Mevcut yasanın ekonomide ciddi bir kaosa neden olacağı konusunda
endişelerimiz vardır. Hükümete tüm kesimlerin güveninin kalmadığı bir ortamda
böyle bir önemli bir yasa ile, malî politikaları etkileyecek bir yetkinin
verilmesi uygun değildir.
|
|
|
|
|
|
|
Sait Açba |
Zeki Ergezen |
Hüseyin Karagöz |
|
|
Afyon |
Bitlis |
Çankırı |
|
|
Dengir Fırat |
Aslan Polat |
S. Metin Kalkan |
|
|
Adıyaman |
Erzurum |
Hatay |
MUHALEFET ŞERHİ
Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığına
Görüşülmekte olan “2001 Malî Yılı Bütçe Kanununda
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısına” aşağıdaki gerekçelerle
karşıyız.
1. Tasarı ile kamu bankalarında ve TMSF’na devredilen
bankalarda oluşmuş zararların kamu adına Hazineye devrediliyor. Tasarıda
oluşmuş zararların büyüklüğü konusunda açıklamalar yer almıyor. Yapılan
hesaplamalar kamu bankalarında 17 katrilyon, Fon bankalarında ise 13 katrilyon
açık-zarar oluştuğunu ortaya koyuyor. Hazinenin Şubat 2001 sonu itibariyle iç
borç stoku 44 katrilyondur. Bu düzenleme ile iç borç stoku otomatik olarak 74
katrilyon düzeyine yükseltilmektedir. Oluşan ve kamu borcuna dönüşen ek 30
katrilyonluk tutarın ekonomide likiditeyi, para politikalarını, faiz
politikalarını ve enflasyonu nasıl etkileyeceği bilinmiyor. Bu konularda
tasarıda hiç bir politika tedbiri düzenlemesi yer almamaktadır. Getirilen
düzenleme ile işin ekonomik ve finansal boyutu dikkate alınmadan sadece
muhasebeleştirme yetkisi veriliyor. Getirilen düzenleme amacını aşmakta,
ekonomide yeniden içinden çıkılmaz bir tablo yaratmanın önünü açmaktadır.
2. Tasarı ile, yaklaşık 30 katrilyonluk borçlanmanın
kayıtlarının bütçe hesapları dışında tutulması ve özel hesaplarda izlenmesi
yetkisi Hazineden sorumlu Bakana verilmektedir. Bu düzenleme bütçenin birlik
ilkesine, şeffaflık ilkesine aykırıdır. Bütçe disiplinine tümüyle aykırı bu
düzenleme teknik açıdanda yanlıştır. Bu tip borçlanmalardan doğacak faiz
ödemelerininde ödenek kullanılmaksızın yapılması ve Bütçeden mahsup edilecek
ödemeler hesabının bu maksatla kullanılması yanlıştır. Bütçenin kamu
harcamalarını yansıtmamasına, özel hesaplarda izlenmesine, gelecek yıl
bütçelerine aktarılmasına neden olacaktır. Bu uygulama teknik olarak yanlıştır.
Makro ekonomik göstergelerin doğru, güvenilir ve tutarlı olmasınıda
engelleyecektir.
3. Tasarı ile getirilen düzenleme, iç borçlanma
konusunda getirilmesi gereken sınırlamalarında bütçede açıkça gösterilmemesine
borçlanma limitlerinin belirsizliğine neden olacaktır. Bütçe Kanunu ile verilen
borçlanma limitlerinin açık ve net şekilde ortaya konulmaması çok ciddî bir
eksiklik ve boşluk oluşturmaktadır.
4. Tasarının 5 inci maddesi ile Emlak Bankasının
varlıkları arasında yer alan konut ve gayrimenkullerin Toplu Konut İdaresine
devri öngörülmektedir. Emlak Bankası aktifinde yer alan ve değerleri
katrilyonla ifade edilecek çok değerli gayrimenkullerin Toplu Konut İdaresine
devri ilke olarak yanlıştır. Bu değerli taşınmazların yönetiminde çok ciddî
sorunlar yaşanacaktır. Bu taşınmazların karşılığı bankanın pasifinde borç ve
yükümlülük olarak yer almaktadır. Yükümlülük Emlak Bankasında kalacak, bunların
karşılığı olan değerli gayrimenkuller Toplu Konut İdaresine devredilecek, bir
anlamda Banka içi boşaltılarak Ziraat Bankasına devredilecektir. Böylesi bir
yaklaşım teknik açıdan yanlıştır, Emlak Bankın çok değerli taşınmazlarının
israfına, kamunun zararının büyümesine neden olacaktır. Bu hatalı düzenlemeye
karşıyız.
Bilgilerine arz ederiz.
|
|
Kemal Kabataş |
Celâl Adan |
Necati Yöndar |
|
|
Samsun |
İstanbul |
Bingöl |
|
|
Mehmet Dönen |
Oğuz Tezmen |
M. Sadri Yıldırım |
|
|
Hatay |
Bursa |
Eskişehir |
HÜKÜMETİN TEKLİF
ETTİĞİ METİN
2001 MALÎ YILI BÜTÇE KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASI HAKKINDA
KANUN TASARISI
MADDE 1. –
20.12.2000 tarihli ve 4611 sayılı 2001 Malî Yılı Bütçe Kanununun 31 inci
maddesinin (a) fıkrasının son cümlesi ile (b) fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki (g) fıkrası eklenmiştir.
“Bu Kanunun
ilgili maddeleri uyarınca “Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesa-bı”na gider
kaydedilmek suretiyle yapılacak ödemeler bu limite eklenir. Daha önce ihraç
edilmiş olup nakden ödenenler hariç çeşitli ka-nunlara dayanılarak ihraç olunan
özel tertip Devlet iç borçlanma senetleri bu limitin hesaplanmasında dikkate
alınmaz.”
“b) Verilen
yetki sınırları içinde ihraç edilecek Devlet iç borçlanma senetleri bir yıl
(364 gün) ve daha uzun vadeli Devlet tahvilleri ve özel tertip Devlet
tahvilleri ile vadeleri bir yıldan kısa olan (364 güne kadar) hazine bonoları
ve özel tertip hazine bonolarıdır.”
“g) Ödenek
yetersizliği durumunda, Devlet iç borçlanma senetlerinin faiz ödemelerini
“Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesa-bı”ndan yaptırmaya, hesabın yılı içinde
mahsup edilemeyen artıklarını ertesi yıla devretmeye veya bütçe ile ilişkilendirmeksizin
özel hesaplarda izlemeye, Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan
yetkilidir.”
MADDE 2. –
4611 sayılı Kanunun 32 nci maddesinin sonuna aşağıdaki (f) fıkrası eklenmiştir.
“f) 4389
sayılı Bankalar Kanununun 15 inci maddesinin (2) numaralı fıkrasının son
cümlesi çerçevesinde Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna ikrazen özel tertip
Devlet iç borçlanma senedi ihraç etmeye, cari yıl içerisinde çıkarılan veya
daha önceki yıllarda çıkarılmış senetleri, işlemiş faizleri ödenmek suretiyle
geri almaya veya özel tertip başka senetlerle değiştirmeye, bu senetlerin vade,
faiz ve çeşitlerine ilişkin her türlü esaslar ve bunlara müteallik diğer şartlar
ile yapılacak ikraz anlaşmasına ilişkin her türlü düzenlemeleri yapmaya Hazine
Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yetkilidir.”
MADDE 3. –
4611 sayılı Kanunun 38 inci maddesinin başlığı “Avans ve ödenek işlemleri”
olarak değiştirilmiş, mevcut hükümler (a) fıkrası olarak teselsül ettirilmiş,
maddeye aşağıdaki (b) ve (c) fıkraları eklenmiştir.
“b) Kamu
bankalarına yapılacak sermaye ödemelerini, ödenek yetersizliği durumunda
“Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesabı”ndan yaptırmaya, hesabın yılı içinde
mahsup edilemeyen artıklarını ertesi yıla devretmeye veya bütçe ile ilişkilendirmeksizin
özel hesaplarda izlemeye, Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan
yetkilidir.”
“c) 2001
malî yılında “Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesabı”na borç yazılmak
suretiyle gerçekleştirilmiş olan harcamalara ilişkin tertiplere, bu tutarlar
kadar ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir.”
MADDE 4. –
4611 sayılı Kanunun 43 üncü maddesinin (c) fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş, maddeye aşağıdaki (h) fıkrası eklenmiştir.
“c) Yeniden
yapılandırma çalışmalarına paralel olarak, Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası
A.Ş., Türkiye Halk Bankası A.Ş. ve Türkiye Emlak Bankası A.Ş.’nin çeşitli kanun
ve kararnamelerden doğan ve bütçe ödenekleri ile karşılanamayan yıllara sari
olarak banka sigorta muamele vergisi eklenerek oluşmuş görev zararı
alacaklarının tasfiye edilmesini veya ödenmemiş sermayelerine mahsubunu teminen
özel tertip Devlet iç borçlanma senedi ihraç edilebilir. Daha önceden ihraç edilmiş
senetler işlemiş faizleri ödenmek suretiyle geri alınabilir veya özel tertip
başka senetlerle değiştirilebilir.
Bu
senetlerin vade, faiz ve diğer şartları ile görev zararının tespitine ilişkin
usul ve esaslar Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın teklifi üzerine
Başbakan tarafından belirlenir.
Söz konusu
bankaların 1999 ve önceki yıllara ait kâr paylarından Hazineye isabet eden
tutarları, Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın talebi üzerine bütçenin
gelir ve giderleri ile ilişkilendirilmeksizin bankaların görev zararları
alacakları veya ödenmemiş sermayelerine mahsup etmeye ilişkin işlemleri yapmaya
Maliye Bakanı yetkilidir.”
“h) Türkiye
Cumhuriyeti Ziraat Bankası A.Ş.’ce, ekonomik faaliyetleri münhasıran küçük ve
orta boy tarımsal işletmelerin işletilmesinden ibaret olan üreticilere doğrudan
ve/veya tarım kredi kooperatifleri aracılığıyla ve Türkiye Halk Bankası A.Ş.’ce
esnaf ve sanatkârlar ile genç ve kadın girişimcilere Bakanlar Kurulunca
belirlenecek esas ve usullerde, kullandırılacak kredilerin faiz farkları her
iki banka için toplam 400 trilyon lirayı geçmemek kaydıyla bütçeden avans
olarak ödenir. Ödenek yetersizliği halinde bu ödemeleri, “Bütçeden Mahsup
Edilecek Ödemeler Hesabı”ndan yaptırmaya, hesabın yılı içinde mahsup edilemeyen
artıklarını ertesi yıla devretmeye veya bütçe ile ilişkilendirmeksizin özel
hesaplarda izlemeye, Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yetkilidir.”
MADDE 5. –
4611 sayılı Kanunun 44 üncü maddesinin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Türkiye
Emlak Bankası A.Ş.’nin bankacılık faaliyetleri dışında kalan mal varlıklarının
ve bu konuda faaliyet gösteren iştiraklerindeki hisse paylarının ve ticarî
gayrimenkuller ile ihtiyaç fazlası gayrimenkullerinin Toplu Konut İdaresi
Başkanlığına tüm hak ve yükümlülükleriyle bilanço değerleri üzerinden
devredilmesi karşılığında, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca Türkiye Emlak
Bankası A.Ş.’ye ihraç edilecek senetlere Hazine garantisi vermeye Hazine Müsteşarlığının
bağlı olduğu Bakan yetkilidir.”
MADDE 6. –
Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 7. –
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
2001 MALÎ YILI BÜTÇE KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASI HAKKINDAKANUN TASARISI
MADDE 1. –
20.12.2000 tarihli ve 4611 sayılı 2001 Malî Yılı Bütçe Kanununun 31 inci
maddesinin (a) fıkrasının son cümlesi ile (b) fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki (g) fıkrası eklenmiştir.
“Bu Kanunun
ilgili maddeleri uyarınca “Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesa-bı” na gider
kaydedilmek suretiyle yapılacak ödemelerde bu limite eklenir. Daha önce ihraç
edilmiş olup nakden ödenenler hariç çeşitli ka-nunlara dayanılarak ihraç olunan
özel tertip Devlet iç borçlanma senetleri bu limitin hesaplanmasında dikkate
alınmaz.”
“b) Verilen
yetki sınırları içinde ihraç edilecek Devlet iç borçlanma senetleri bir yıl
(364 gün) ve daha uzun vadeli Devlet tahvilleri ve özel tertip Devlet
tahvilleri ile vadeleri bir yıldan kısa olan (364 güne kadar) hazine bonoları
ve özel tertip hazine bonolarıdır.”
“g) Ödenek
yetersizliği durumunda, Devlet iç borçlanma senetlerinin faiz ödemelerini
“Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesabı” ndan yaptırmaya, hesabın yılı içinde
mahsup edilemeyen artıklarını ertesi yıla devretmeye Hazine Müsteşarlığının
bağlı olduğu Bakan yetkilidir.”
MADDE 2. –
4611 sayılı Kanunun 32 nci maddesine aşağıdaki (f) fıkrası eklenmiştir.
“f) 4389
sayılı Bankalar Kanununun 15 inci maddesinin (2) numaralı fıkrasının son
cümlesi çerçevesinde Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna ikrazen özel tertip
Devlet iç borçlanma senedi ihraç etmeye, cari yıl içerisinde çıkarılan veya
daha önceki yıllarda çıkarılmış senetleri işlemiş faizlerini ödemek suretiyle
geri almaya veya özel tertip başka senetlerle değiştirmeye, bu senetlerin vade,
faiz ve çeşitlerine ilişkin her türlü esaslar ve bunlara müteallik diğer şartlar
ile yapılacak ikraz anlaşmasına ilişkin her türlü düzenlemeleri yapmaya Hazine
Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yetkilidir.”
MADDE 3. –
4611 sayılı Kanunun 38 inci maddesinin başlığı “Avans ve ödenek işlemleri”
olarak değiştirilmiş, mevcut hükümleri (a) fıkrası olarak teselsül ettirilmiş,
maddeye aşağıdaki (b) ve (c) fıkraları eklenmiştir.
“b) Türkiye
Cumhuriyeti Ziraat Bankası A.Ş., Türkiye Halk Bankası A.Ş. ve Türkiye Emlak
Bankası A.Ş.’ye yapılacak sermaye ödemelerini, ödenek yetersizliği durumunda
“Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesabı”ndan yaptırmaya, hesabın yılı içinde
mahsup edilemeyen artıklarını ertesi yıla devretmeye Hazine Müsteşarlığının
bağlı olduğu Bakan yetkilidir.”
“c) 2001
malî yılında “Bütçeden Mahsup Edilecek Ödemeler Hesabı”na borç yazılmak
suretiyle gerçekleştirilmiş olan harcamalara ilişkin tertiplere, bu tutarlar
kadar ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir.”
MADDE 4. –
4611 sayılı Kanunun 43 üncü maddesinin (c) fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş, maddeye aşağıdaki (h) fıkrası eklenmiştir.
“c) Yeniden
yapılandırma çalışmalarına paralel olarak Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası
A.Ş., Türkiye Halk Bankası A.Ş. ve Türkiye Emlak Bankası A.Ş.’nin çeşitli kanun
ve kararnamelerden doğan ve bütçe ödenekleri ile karşılanamayan yıllara sari
olarak banka sigorta muamele vergisi eklenerek oluşmuş görev zararı
alacaklarının tasfiye edilmesini veya ödenmemiş sermayelerine mahsubunu teminen
özel tertip Devlet iç borçlanma senedi ihraç edilebilir. Daha önceden ihraç edilmiş
senetler işlemiş faizleri ödenmek suretiyle geri alınabilir veya özel tertip
başka senetlerle değiştirilebilir.
Türkiye
Tarım Kredi Kooperatifleri’ne (TTKK) tabiî afetlere bağlı olarak çeşitli
Bakanlar Kurulu Kararları ile verilen görevler nedeniyle oluşan ve bütçe
ödenekleri ile karşılanamayan görev zararlarının tasfiye edilmesini teminen,
T.C. Ziraat Bankası A.Ş.’ye Hazinece özel tertip Devlet iç borçlanma senedi
ihraç edilebilir.
Bu
senetlerin vade, faiz ve diğer şartları ile görev zararının tespitine ilişkin
usul ve esaslar Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın teklifi üzerine
Başbakan tarafından belirlenir.
Söz konusu
bankaların 1999 ve önceki yıllara ait kâr paylarından Hazineye isabet eden
tutarları, Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın talebi üzerine bütçenin
gelir ve giderleri ile ilişkilendirilmeksizin bankaların görev zararları
alacakları veya ödenmemiş sermayelerine mahsup etmeye ilişkin işlemleri yapmaya
Maliye Bakanı yetkilidir.”
“h) Türkiye
Cumhuriyeti Ziraat Bankası A.Ş.’nce, ekonomik faaliyetleri münhasıran küçük ve
orta boy tarımsal işletmelerin işletilmesinden ibaret olan üreticilere doğrudan
ve/veya tarım kredi kooperatifleri aracılığıyla ve Türkiye Halk Bankası A.Ş.’
nce esnaf ve sanatkârlar ile genç ve kadın girişimcilere Bakanlar Kurulunca
belirlenecek esas ve usullerde kullandırılacak kredilerin faiz farkları her iki
banka için toplam 400 trilyon lirayı geçmemek kaydıyla bütçeden avans olarak
ödenir. Ödenek yetersizliği halinde bu ödemeleri, “Bütçeden Mahsup Edilecek
Ödemeler Hesabı”ndan yaptırmaya, hesabın yılı içinde mahsup edilemeyen
artıklarını ertesi yıla devretmeye Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yetkilidir.”
MADDE 5. –
Tasarının 5 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 6. –
Tasarının 6 ncı maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 7. –
Tasarının 7 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.
Bülent Ecevit
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
D. Bahçeli |
H. H. Özkan |
M. Yılmaz |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
K. Derviş |
Prof. Dr. T. Toskay |
M. Keçeciler |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
Prof. Dr. Ş. S. Gürel |
F. Bal |
Y. Yalova |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
M. Yılmaz |
Prof. Dr. R. Mirzaoğlu |
R. K. Yücelen |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
H. Gemici |
Prof. Dr. Ş. Üşenmez |
E. S. Gaydalı |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı V. |
Devlet
Bakanı |
|
|
F. Ünlü |
Prof. Dr. R. Mirzaoğlu |
R. Önal |
|
|
Adalet
Bakanı |
Millî
Savunma Bakanı |
İçişleri
Bakanı |
|
|
Prof. Dr. H. S. Türk |
S. Çakmakoğlu |
S. Tantan |
|
|
Dışişleri
Bakanı V. |
Maliye
Bakanı |
Millî
Eğitim Bakanı |
|
|
H. H. Özkan |
S. Oral |
M. Bostancıoğlu |
|
|
Bayındırlık
ve İskân Bakanı |
Sağlık
Bakanı |
Ulaştırma
Bakanı |
|
|
K. Aydın |
Doç. Dr. O. Durmuş |
Prof. Dr. E. Öksüz |
|
|
Tarım ve
Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve
Sos. Güv. Bakanı |
Sanayi ve
Ticaret Bakanı |
|
|
Prof. Dr. H. Y. Gökalp |
Y. Okuyan |
A. K. Tanrıkulu |
|
|
En. ve
Tab. Kay. Bakanı |
Kültür
Bakanı |
Turizm
Bakanı V. |
|
|
M. C. Ersümer |
M. İ. Talay |
Y. Yalova |
|
|
|
Orman
Bakanı |
Çevre
Bakanı |
|
|
|
Prof. Dr. N. Çağan |
F. Aytekin |