Dönem
: 21 Yasama Yılı : 3
T.B.M.M. (S. Sayısı : 677)
Telgraf ve
Telefon Kanunu, Posta, Telgraf ve Telefon İdaresinin Biriktirme ve Yardım
Sandığı Hakkında Kanun ile Ulaştırma Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri
Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ve Bayındırlık,
İmar, Ulaştırma ve Turizm ve Plan ve Bütçe
Komisyonları
Raporları (1/859)
|
|
T.C. |
|
|
|
Başbakanlık |
|
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
10.5.2001 |
|
|
Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-245/2268 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınıza
arzı Bakanlar Kurulunca 8.5.2001 tarihinde kararlaştırılan “Telgraf ve Telefon
Kanunu, Posta, Telgraf ve Telefon İdaresinin Biriktirme ve Yardım Sandığı
Hakkında Kanun ile Ulaştırma Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında
Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte
gönderilmiştir.
Gereğini arz
ederim.
Bülent Ecevit
Başbakan
GENEL GEREKÇE
Bu Kanun, telekomünikasyon hizmetlerinin etkin,
güvenilir ve verimli olarak, yeni teknolojik gelişmeler ile ortaya çıkan ve
giderek artan ihtiyaçlara kamu hizmeti niteliği çerçevesinde cevap verebilecek
şekilde yeniden düzenlenmesi amacıyla hazırlanmıştır.
Dünyada son yıllarda telekomünikasyon alanında göze
çarpan en önemli gelişme, söz konusu alandaki politika belirleme, idarî
düzenleme yapma ile işletmecilik işlevlerinin birbirinden ayrılması ve her bir
işlevin, o işlevin niteliğine uygun esaslar dairesinde yürütülür hale
getirilmesidir. Bu çerçevede, gelişmiş ülkelerde uygulama alanı bulan sektör
yapısı genel olarak siyasal sorumluluk taşıyan hükümetin sektör politikaları
ile genel esaslar ve hedefleri belirlemesi, faaliyetlerinde özerk nitelikteki
bir düzenleyici otoritenin teknik nitelikteki gerekli idarî düzenlemeleri
yapması ve uygulaması, buna karşılık işletmecilik faaliyetlerinin de ekonomik
esaslar dairesinde ticarî kuruluşlar tarafından yerine getirilmesini
içermektedir.
Tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de telekomünikasyon
sektörünün yeniden yapılandırılması için ilk girişim 27.1.2000 tarihli ve 4502
sayılı Kanun ile olmuştur. Bu Kanunla, telekomünikasyon sektöründe çok önemli
yapısal değişikliklere gidilmiştir.
Ancak, yaşanan gelişmeler karşısında, anılan Kanunla
getirilen düzenlemelerin günün koşullarına uyumlaştırılması gereği ortaya
çıkmıştır.
Yukarıda belirtilen hususlar ışığında bu Kanunun asıl
amacı, yeniden yapılandırılan telekomünikasyon sektöründe düzenleme ve
denetleme görevleri verilen, idarî ve malî özerkliği haiz Telekomünikasyon
Kurumunun yetkilerinin bu Kurumun niteliklerine uygun olarak genişletilmesi,
sektörün rekabete açılmasının sağlanması ve bu doğrultuda Türk Telekom
hisselerinin satışına ilişkin yeni düzenlemeler yapılmasıdır.
Kanunla, tüm telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin her
türlü görev sözleşmesi, imtiyaz sözleşmesi, genel izin ve ruhsat verme yetkisi
Telekomünikasyon Kurumuna verilmektedir.
Ayrıca, yakın bir gelecekte gerçekleştirilmesi
hedeflenen Türk Telekom hisselerinin özelleştirilmesine ilişkin satış
stratejisinin son dönemde global telekomünikasyon piyasalarında yaşanan
konjonktürel değişim paralelinde yeniden düzenlenmesi de gereklilik arz
etmektedir. Bu bağlamda, Türk Telekom hisselerinden, devamı süresince tekel
mahiyetinin yaratabileceği sakıncalar da dahil ekonomik ve güvenlik ile ilgili
olarak millî yararların korunması amacıyla, şirketin yetkili kurullarında
alınacak kararlarda Devlete söz ve onay hakkı verecek imtiyazlı hisse
haricindeki tüm hisselerinin satılabileceği hükmü getirilmiştir. Ancak, yapılan
bu yeni düzenleme ile yabancı gerçek veya tüzel kişilerin doğrudan ya da
dolaylı olarak şirketin çoğunluk hisselerine sahip olamayacaklarına ve
gerçekleştirilecek tüm satış işlemlerinde yukarıda bahsi geçen şart ile
karşılıklılık ilkesinin göz önünde bulundurulacağı hükme bağlanmıştır.
Türk Telekom hisselerinin satışında T.C. Posta ve
Telgraf Teşkilâtı Genel Müdürlüğü ile Türk Telekom çalışanları ve küçük
tasarruf sahiplerine % 5 pay ayrılacaktır. Bu payın satışı halka arz yöntemiyle
ve sermaye piyasası mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilecektir.
Değer tespiti sonuçları ile satışa sunulacak hisselerin
ne kadarının ve hangi satış yöntemiyle satılacağına, çalışanlar ve küçük
tasarruf sahiplerine ayrılan % 5’lik payın ne oranda satılacağına, değişen
şartlar çerçevesinde, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının teklifi üzerine
Bakanlar Kurulunun karar vermesi esası getirilmiştir. Ayrıca, hisselerin blok
satışında ihale usulüne açıklık kazandırılmıştır.
İhale komisyonunu oluşturan kuruluşlarda da yeniden
düzenlemeye gidilmiştir. Hisseleri satışa çıkartılacak olan kuruluşun satış
işlemlerini yürütecek komisyonda temsilci bulundurmasının sakıncaları gözönüne
alınarak, ihale komisyonunda Ulaştırma Bakanlığı ve Özelleştirme İdaresi
Başkanlığından iki ve Hazine Müsteşarlığından bir temsilci bulundurulması hükmü
getirilmiştir.
Bunun yanında, Dünyanın dev telekom şirketleri ile
rekabet etmesi istenilen Türk Telekomun nitelikli personel istihdam
edebilmesini teminen Türk Telekomda aslî ve sürekli görevleri ifa eden
personelin Genel Kurulda belirlenmekte olan maaşlarına Kanunla getirilen üst
sınır yükseltilmiştir.
Türk Telekom hisselerinin satışı sonucu kamu payının %
50’nin altına düşmesi durumunda, bu kuruluşta çalışan 657 sayılı Kanuna tâbi
personel ile sözleşmeli personelin özlük haklarının güvence altına alınması
amacıyla düzenlemelere gidilmiştir.
Ayrıca, kuruluşta çalışan personelden emeklilik hakkını
elde etmiş ve 2002 yılı sonuna kadar elde
edeceklerin emekliliklerini
teşvik etmek amacıyla emekli ikramiyesi ve kıdem tazminatının % 30 fazla
ödenmesi hususu esasa bağlanmıştır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. – Türk Telekom ana sözleşmesinde yapılacak
değişikliklerin, kamu payı % 50’nin altına düşünceye kadar Ulaştırma Bakanınca
onaylanarak yürürlüğe girmesi hükmü getirilmiştir. Ayrıca, 406 sayılı Kanunun
4502 sayılı Kanunla değişik 1 inci maddesinde; Türk Telekomun Anayasanın 165
inci maddesinde belirtilen düzenleme dışında, tamamen özel hukuk hükümlerine
tâbi olacağı, sadece 3346 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi hükümlerinin
uygulanacağı hususu düzenlenmiştir. Ancak uygulamada, sermayesinin yarıdan
fazlası Devlete ait olan kurum ve kuruluşlara uygulanan diğer mevzuat
hükümlerinin Türk Telekoma uygulanıp uygulanmayacağı yönünde tereddüt
bulunduğundan konu belirgin hale getirilmiştir. Ayrıca, savaş, sıkıyönetim,
olağanüstü hâl ve seferberlik durumlarında telekomünikasyon hizmetlerinin
yürütülmesine ilişkin olarak 697 sayılı Ulaştırma ve Haberleşme Hizmetlerinin
Olağanüstü Hallerde ve Savaşta Ne Suretle Yürütüleceğine Dair Kanun ile millî
güvenlik ve kamu düzeniyle ilgili diğer özel kanunların hükümlerinin saklı
kalacağı hükme bağlanmıştır.
Madde 2. – Telekom sektöründe son yıllarda meydana
gelen teknolojik gelişmeler, sektörün yapısını değiştirmiş, bu çerçevede genel
olarak siyasal sorumluluk taşıyan hükümetin, sektör politikaları ile genel
esaslar ve hedefleri belirlemesi, faaliyetlerinde özerk nitelikteki bir
düzenleyici otoritenin teknik nitelikteki gerekli idarî düzenlemeleri yapması
ve uygulaması, buna karşılık işletmecilik faaliyetlerinin de ekonomik esaslar
dairesinde ticarî kuruluşlar tarafından yerine getirilmesi gündeme gelmiştir.
Buradan hareketle, telekomünikasyon hizmetlerinin millî güvenlik ve ulusal
bağımsızlık hususlarındaki endişeler doğrultusunda Devlet tarafından tekel
olarak yürütülmesi gerekliliği ortadan kalkmış, anılan hususların imtiyazlı
hisse teşkili ile garanti altına alınması yeterli hale gelmiştir.
Bu bağlamda, 4502 sayılı Kanunla 31.12.2003 olarak
belirlenen tekel süresinin sona erme tarihi, yakın bir gelecekte
gerçekleştirilmesi hedeflenen Türk Telekom özelleştirmesi ile ilişkili hale
getirilmiştir. Böylece, sektörde özelleştirme ile birlikte hem Türk Telekomun
rekabet ortamına daha hızlı hazırlanması hem de sektörün daha hızlı
ilerleyebilmesi temin edilmiş olacaktır. Bu çerçevede, Türk Telekomdaki kamu
payı % 50’nin altına düştüğünde, Türk Telekomun tüm tekel haklarının 31.12.2003
tarihinden önce de olsa ortadan kalkacağı hükmü getirilmektedir.
Madde 3. – 4502 sayılı Kanunun Genel Gerekçesinin 1
inci sayfasında şu ifadeler yer almaktadır: “Dünyada son yıllarda
telekomünikasyon alanında göze çarpan en önemli gelişme, söz konusu alandaki
politika belirleme, idarî düzenleme ile işletmecilik görevlerinin birbirinden
ayrılması ve her bir işlevin, o işlevin niteliğine uygun esaslar dairesinde
yürütülür hale getirilmesidir. Bu çerçevede, gelişmiş ülkelerde uygulama alanı
bulan sektör yapısı genel olarak siyasal sorumluluk taşıyan hükümetin sektör
politikaları ile genel esaslar ve hedefleri belirlemesi, faaliyetlerinde özerk
nitelikteki bir düzenleyici otoritenin teknik nitelikteki gerekli idarî
düzenlemeleri yapması ve uygulaması, buna karşılık işletmecilik faaliyetlerinin
de ekonomik esaslar dairesinde ticarî kuruluşlar tarafından yerine
getirilmesini içermektedir.” Kanunun yukarıdaki esaslar dairesinde
telekomünikasyon sektörünü yeniden yapılandırmayı amaçladığı ifade edilmektedir.
Ancak yukarıda çerçevesi çizilen yapılandırma, Kanuna lisans verme konusunda
amaca uygun biçimde yansıtılamamıştır. Zira yukarıdaki ifadelere göre “teknik
nitelikteki lisans verme ve lisansla ilgili usul, esas ve şartları tespit konusunda
gerekli idarî düzenlemeleri yapma ve uygulama yetkisi” Kuruma bırakılmalıdır.
Avrupa Birliğinin direktiflerinde de lisans verme yetkisinin ulusal düzenleyici
kurumlara bırakılması gerektiği ifade edilmektedir.
Bu çerçevede, telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin
görev ve imtiyaz sözleşmesi yapma ve telekomünikasyon ruhsatı ve genel izin
verme yetkisi bu madde ile Telekomünikasyon Kurumuna devredilmektedir. Buradan
hareketle, bu madde ile telekomünikasyon alanında ilgili lisansları vermeye
yetkili kılınan Telekomünikasyon Kurumu, bahsekonu lisanslar çerçevesinde
işletmeciler tarafından yerine getirilen uygulamaları denetlemeye aykırılık
halinde idarî para cezası uygulamaya ve millî güvenlik ve kamu düzeni
gereklerince gerekli her türlü tedbiri almaya yetkili kılınmıştır.
Madde 4. – Türk Telekom hisselerinin blok satışı ile
ilgili olarak 2000 yılında açılan iki ihaleye de yatırımcıların yeterli ilgi
göstermedikleri görülmüştür. Gerek uluslararası telekomünikasyon sektöründe
yaşanan durgunluk, gerekse bahsekonu ihalelerin koşulları nedeniyle, blok satış
ihalesinde satışa sunulacak hisse oranının yükseltilmesi gündeme gelmiştir. Bu
doğrultuda, telekomünikasyon hizmetlerinin ulusal güvenlik ve bağımsızlık
açısından önemine binaen, daha önce gerek 4502 sayılı gerekse 697 sayılı
Kanunlarla yasal bazda düzenlenmiş ve bu Kanunla da getirilmekte olan yeni
düzenlemelerin destekleyici bir öğesi olarak, devamı süresince tekel
mahiyetinin yaratabileceği sakıncalar da dahil ekonomik ve güvenlik ile ilgili
olarak millî yararların korunması amacıyla, Şirketin yetkili kurullarında
alınacak stratejik kararlarda Devlete söz ve onay hakkı verecek bir imtiyazlı
hisse dışındaki tüm hisselerin satılabileceği hükmü getirilmektedir.
Telekomünikasyon sektörünün kendine has yapısı
nedeniyle ulusal güvenlik ve bağımsızlık açısından millî yararların
korunabilmesini teminen, imtiyazlık hisseyi temsilen Hazine Müsteşarlığının
Türk Telekom Yönetim Kurulunda bir üye bulundurması, imtiyazlı hisse sahibine
Genel Kurula katılma ve konuşma hakkı verilmesi, imtiyazlı hisse sahibinin millî
yararların korunması amacıyla ana sözleşme değişiklikleri, yeni şirketler
kurulması veya kurulu bulunan şirketlere iştirak edilmesi, uluslararası
telekomünikasyon birliklerine katılınması veya uluslararası anlaşmalara taraf
olunması, yönetim kontrolünü etkileyecek oranlardaki nama yazılı hisselerin
devri ve nama yazılı hisselerin devrinin pay defterine işlenmesi konularında
onay vermesi, imtiyazlı hisse sahibinin sermaye artırımlarına katılmayacağı ve
kârdan pay almayacağı hükümleri getirilmektedir.
Yabancı gerçek veya tüzel kişilerin Türk Telekomdaki
hisse oranının % 45’i geçemeyeceği ve bunların doğrudan ya da dolaylı olarak
şirketin çoğunluk hisselerine sahip olamayacakları ve yönetim ve denetimde oy
çoğunluğuna sahip olamayacakları ile tüm satış işlemlerinde bu şart ve
karşılıklılık ilkesinin gözönünde bulundurulacağı da getirilen hükümler
arasında bulunmaktadır.
Türk Telekom hisselerinin % 5’inin Türk Telekom ve T.C.
Posta ve Telgraf Teşkilâtı çalışanları ile küçük tasarruf sahiplerine halka arz
yöntemiyle satışı öngörülmüş olup, bu şekilde öncelikle çalışanlar olmak üzere
küçük tasarruf sahiplerinin de Şirkete ortak olması amaçlanmaktadır.
Türk Telekom hisselerinin ne oranda satılacağına, uluslararası
telekomünikasyon sektöründe yaşanan gelişmeler ve ulusal ekonominin seyri de
dikkate alınarak, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının görüşü ve Ulaştırma
Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca karar verileceği, blok satış
yapılması halinde ihale şartlarının ihale tarihinden en az 45 gün önce, kesinleşmiş
ihale sonuçlarının ise 15 gün içinde Resmî Gazete'de ve Türkiye çapında
yayımlanan yüksek tirajlı iki gazetede, yurt dışında ise uygun görülecek basın
ve yayın organında en az bir defa yayımlanacağı, blok satışta 4046 sayılı
Kanunda yer alan kapalı teklif usulünün uygulanacağı ve satışa ilişkin nihai
devir işlemlerinin Bakanlar Kurulunca onaylanacağı hükme bağlanmıştır.
Madde 5. – Yaşanan son ekonomik gelişmeler neticesinde, Türk Telekom
özelleştirmesi kapsamında hisse satışından elde edilecek satış gelirleri ile
telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin görev ve imtiyaz sözleşmesi, ruhsat ve
genel izin satışlarından elde edilecek gelirlerin tamamının Hazineye
aktarılması hükme bağlanmıştır.
Madde 6. – Hisseleri satışa çıkartılacak olan bir kuruluşun, kendisi ile
ilgili değer tespiti ve satış işlemlerini yürütecek komisyonlarda temsilci
bulundurmasının sakıncaları olacağı düşüncesinden hareketle, bu madde ile, söz
konusu komisyonlarda şirket hisselerinin sahibi olan kuruluşun yanı sıra,
telekomünikasyon sektörü ve özelleştirme konularında uzmanlaşmış kuruluşların
daha fazla katılımının sağlanması hedeflenmiştir. Aynı şekilde,
telekomünikasyon sektöründe yer alan tüm işletmecilere aynı mesafede olması
gereken Sermaye Piyasası Kurulu gibi düzenleyici kurumların da bahse konu
komisyonlarda temsilci bulundurmamaları gerektiği mütalâa edilmiştir.
Bu itibarla, anılan madde ile Türk Telekomun özelleştirme sürecinde
teşkil edilen değer tespit ve ihale komisyonlarında sektör ve özelleştirme
tecrübesi daha fazla olan Ulaştırma Bakanlığı ile Özelleştirme İdaresi
Başkanlığının ikişer, hissedar konumundaki Hazine Müsteşarlığının ise bir
temsilci bulundurması hükme bağlanmıştır.
Anılan madde ile bahse konu komisyonların teşkili ve çalışma esasları
düzenlenmiş, komisyonların karar alma süreci açıklığa kavuşturulmuştur.
Ayrıca, 406 sayılı Kanunda aynı değerlendirme prosedürüne tâbi tutulmuş
bulunan Türk Telekom hisselerinin değer tespiti ile telekomünikasyon
hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin verilecek lisansların (görev ve imtiyaz
sözleşmesi, telekomünikasyon ruhsatı, genel izin) ücretlerinin tespitinin,
hisse değerinin tespitinin özelleştirmeye yönelik bir işlem olması ve
telekomünikasyon hizmetlerinin yürütülmesine yönelik olarak verilecek
lisansların ücretlerinin belirlenmesinin ise pazar liberalizasyonuna yönelik
bir mahiyet arz etmesi nedeniyle, söz konusu lisans ücretlerinin asgari
değerlerinin tespiti Kuruma bırakılmıştır. Kurumun belirleyeceği bu asgari
değerler Bakanlar Kurulu tarafından onaylanacaktır.
Madde 7. – Türk Telekomun, yakın bir gelecekte tam rekabete açılacak
sektörde faaliyetlerini başarı ile sürdürebilmesini teminen, misyonu şirketi
özelleştirmeye hazırlamak olan profesyonel yöneticiler eliyle yönetilmesi ve bu
sayede hızla ticarileşmesi önkoşul olarak görülmektedir.
Bu önkoşulun yerine getirilebilmesi amacıyla, işletme, finans-muhasebe,
bankacılık, pazarlama ve hukuk gibi değişik alanlardan da profesyonel
yöneticilerin atanabilmesini mümkün kılmak üzere 4502 sayılı Kanun ile
getirilen "telekomünikasyon alanında sekiz yıl tecrübe sahibi olmak"
koşulunun kaldırılması hükme bağlanmaktadır. Ayrıca, değişen telekomünikasyon
piyasalarında, Türk Telekom'un dünyanın dev telekom şirketleri ile rekabet
etmesi Şirketin nitelikli personel istihdam edebilmesine bağlı olup,
yöneticilerin Genel Kurulda belirlenmekte olan ücretlerine Kanunla getirilen
üst sınır yükseltilmektedir. Bunun yanında, Şirket Yönetim Kuruluna
atanacaklarda Devlet memurluğuna atanabilme genel şartlarına sahip olma ve en
az dört yıllık yüksek öğrenim görme şartları aranacağı hükmü getirilmektedir.
Madde 8. – Madde ile 406 sayılı Kanuna üç ek madde eklenmektedir.
Ek 27 nci madde ile; telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin görev ve
imtiyaz sözleşmesi yapma ve telekomünikasyon ruhsatı ve genel izin verme
yetkisi bu madde ile Telekomünikasyon Kurumuna devredilmekte, imtiyaz
sözleşmesi akdedilerek yürütülecek olan telekomünikasyon hizmetleri veya alt
yapısına yönelik yetkilendirmeye ilişkin planların Kurum tarafından
hazırlanarak Ulaştırma Bakanlığına gönderilmesi ve Ulaştırma Bakanlığının
teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmesi ve Kurum tarafından
yürütülmesi esası getirilmekte, ayrıca görev ve imtiyaz sözleşmeleri,
telekomünikasyon ruhsatı ve genel izinlerin asgari değerlerinin, Kurumun
teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirleneceği hükmü de
getirilmektedir.
Ek 28 inci madde ile; millî yararların korunmasını teminen Türk Telekom
ile Türk Silâhlı Kuvvetleri, Millî Savunma Bakanlığı ve ülke güvenliği, emniyet
ve asayiş ile ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları arasında telekomünikasyon
hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin olarak imzalanan tüm sözleşme ve
protokollerin geçerliliğini aynen koruyacağı esasa bağlanmaktadır.
Ek 29 uncu madde ile; Türk Telekom hisselerinin satışı sonucu kamu
payının % 50'nin altına düşmesi durumunda, bu kuruluşta çalışan 657 sayılı
Kanuna tâbi personel ile sözleşmeli personelin özlük haklarının güvence altına
alınması amacıyla yeni düzenlemeler gerçekleştirilmiştir.
Bu çerçevede, Türk Telekom hisselerinin satışı sonucu kamu payının %
50'nin altına düşmesi durumunda, hisse devir sözleşmesinin imzalanmasından
itibaren 30 gün içerisinde, bu kuruluşta çalışan 657 sayılı Kanuna tâbi
personel ile sözleşmeli personel olup başka kamu kurum ve kuruluşlarına
nakledilecek personele ilişkin hükümler getirilmiştir.
Nakledilecek personelin başka kamu kurum ve kuruluşlarına atanmasına
kadar geçecek süredeki aylık, ücret, ikramiye ve sosyal hak ve yardımlar ile bu
döneme ilişkin harcırah, sağlık yardımı gibi özlük hakları ile yine aynı
personelin başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakli sürecinde aylık, ek
gösterge, ikramiye, her türlü zam ve tazminat haklarında meydana gelebilecek
farkın Hazinece karşılanması öngörülmektedir.
Bu madde gereğince nakledilecek personelden 399 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin eki I sayılı cetvelde belirtilen personelin, eski kadrolarına ait
aylık, ek gösterge ve her türlü zam ve tazminat (ek tazminat hariç) haklarının
şahıslarına bağlı olarak atandıkları görevlerde kaldıkları sürece saklı
tutulması esası getirilmektedir.
Madde 9. – 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanununun 4000 sayılı Kanunla
değişik 1 inci maddesi ile Posta, Telgraf ve Telefon İşletmesi Genel
Müdürlüğünün; T.C. Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü ve Türk Telekomünikasyon
Anonim Şirketi olarak ikiye ayrılması nedeniyle, personelin ihtiyari olarak
iştirak ettiği PTT Biriktirme ve Yardım Sandığının da, her türlü varlıkları
bölüştürülmek suretiyle ikiye ayrılması gerekli bulunmaktadır.
Söz konusu ikiye ayrılma hali, 4502 sayılı Kanunda Posta, Telgraf ve
Telefon İdaresinin Sağlık Yardım Sandığı ile Kefalet Sandıkları için de
öngörülmüştür. Diğer ikiye ayrılmalarda gerçekleştirildiği üzere, bu ikiye
ayrılmada da halen üye olan personelin tüm hak ve yükümlülükleri bölünmeden
önceki durumda olduğu gibi saklı kalacaktır.
Madde 10. – 4157 sayılı Kanuna bir madde eklenerek anılan Kanunda ve
diğer mevzuatta Türkiye Cumhuriyeti Posta, Telgraf ve Telefon İşletmesi Genel
Müdürlüğüne yapılan atıfların Türkiye Cumhuriyeti Posta ve Telgraf Teşkilâtı
Genel Müdürlüğü ile Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketi Genel Müdürlüğüne
yapılmış sayılacağı hükmü getirilmiştir.
Madde 11. – 406 sayılı Kanunun 4000 sayılı Kanunla değişik 1 inci
maddesi ile Posta, Telgraf ve Telefon İşletmesi Genel Müdürlüğünün; T.C. Posta
İşletmesi Genel Müdürlüğü ve Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketi olarak ikiye
ayrılması nedeniyle, ikiye ayrılması öngörülen PTT Biriktirme ve Yardım
Sandığının ayrım işlemleri için düzenleme yapılmıştır.
Madde 12. – Bu Kanun ile telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin görev ve
imtiyaz sözleşmesi yapma ve telekomünikasyon ruhsatı ve genel izin verme
yetkisinin Telekomünikasyon Kurumuna devrine ilişkin olarak 9.4.1987 tarihli ve
3348 sayılı Kanun ve diğer mevzuat genelindeki düzenlemelere atıfta
bulunulmaktadır.
Geçici Madde 1. – Bu Kanun ile düzenlenen imtiyazlı hisse ve kapsamının,
Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren üç ay içinde Şirket ana sözleşmesine
dahil edilmesi hükme bağlanmıştır.
Geçici Madde 2. – Bu Kanun ile telekomünikasyon hizmetlerinde lisans
verme yetkisinin Telekomünikasyon Kurumuna verilmesine ilişkin düzenlemenin,
mevcut sözleşmelere yansıması sağlanmak istenmiştir. Ayrıca, taraflara, bu
Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren bir ay içinde sözleşmeleri yeniden
gözden geçirme ve mutabakat sağlanan hususların değiştirilmesi imkânı
getirilmektedir. Değişiklik yapılmasına ilişkin mutabakat sağlanması sürecinde
GSM Lisans Sözleşmelerinde Hazine payı ile ilgili olarak yer alan hükümlerle
ilgili olarak Kurumun Hazine Müsteşarlığının görüşünü alması esası
getirilmektedir. Bir ayın sonunda değişikliğe ilişkin mutabakat sağlanamaması
halinde bir ay içinde Ulaştırma Bakanlığı ile görev, GSM görev veya imtiyaz
sözleşmesi imzalayarak veya Ulaştırma Bakanlığından telekomünikasyon ruhsatı
veya genel izin alarak halihazırda hizmet veren işletmeciler, bu Kanuna ve
Kurum düzenlemelerine aykırı olmayacak şekilde ve mevcut sözleşmelerinde yer
alan hak ve yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla, görev veya imtiyaz
sözleşmelerini Kurum ile yenilemek zorundadır. Bu süre zarfında imtiyaz
sözleşmelerinin yenilenmemesi halinde Kurum, 406 sayılı Kanunun bu Kanunla
değişik 2 nci maddesinin (f) fıkrasındaki yetkilerini kullanacaktır.
Ayrıca, her durumda, yenilenen sözleşmelerin 406 sayılı Kanunun 2 nci
maddesinin (b) bendinde yer alan hükümlere tâbi olması hususu getirilmektedir.
Geçici Madde 3. – Türk Telekom, 406 sayılı Kanun ve özel hukuk
hükümlerine tâbi olup, sermayesinin yarısından fazlası devlete ait olan kamu
kurum, kuruluş ve ortaklıklarına uygulanan mevzuatın Türk Telekoma
uygulanmayacağı hususundaki düzenleme sonucu, Şirkette 1475 sayılı İş Kanununa
tâbi olarak çalışanlar ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tâbi olarak
kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışmakta olanlardan istekleri
üzerine iş mevzuatına geçmiş veya geçecek olanların gerek Türk Telekomda
gerekse başka kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süreleri ve bu sürelere
ilişkin tazminat haklarının korunabilmesi ve uygulamada tereddüde düşülmemesi
için açıkça ifade edilmiştir.
Türk Telekomun, 406 sayılı Kanunun 4502 sayılı Kanun ile değişik 2 nci
maddesinin (b) bendine göre, bazı telekomünikasyon hizmetlerini yürütmek üzere
kuracağı ya da iştirak edeceği Şirketlerin, nitelikli ve bilgi birikimine
ihtiyaç duyulan personelinin sektörde alt yapı sahibi temel telekomünikasyon
işletmecisi durumunda bulunan Türk Telekomdaki insan kaynağından karşılanması
zorunluluk arz ettiğinden, bu Şirketlere geçecek söz konusu personelin
kazanılmış haklarının korunması amaçlanmıştır.
Geçici Madde 4. – Hisse satışı sürecinin kolaylaştırılması amacıyla,
Türk Telekomun istihdam yapısında değişikliğe gidilmesi gerekmektedir. Bu
çerçevede, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren kuruluşta çalışan
personelden 4502 sayılı Kanuna göre iş mevzuatına geçmiş veya geçecek olanlar
da dahil 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre emeklilik hakkını
kazanmış olanlara Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay, bu hakkı
2002 yılı sonuna kadar kazanacak olanlara da kazandıkları tarihten itibaren üç
ay içinde emeklilik başvurusunda bulunmaları halinde emekli ikramiyeleri ve
kıdem tazminatlarının % 30 fazlasıyla ödenmesi ve bu farkın Hazinece
karşılanması hükmü getirilmektedir.
Geçici Madde 5. – Türk Telekom hisselerinin satışı sonucu kamu payının %
50'nin altına düşmesi durumunda, ek 27 nci maddede belirtilen personelin
naklinin yapılmasını müteakip ek 22 nci madde ve 4502 sayılı Kanunun geçici 4
üncü maddesi yürürlükten kalkacağı, ek 22 nci maddenin (c) bendi uyarınca T.C.
Emekli Sandığı ile irtibatları devam eden personelin herhangi bir işleme gerek
kalmaksızın T.C. Emekli Sandığı ile ilgisinin ise aynı esaslar dahilinde
kesenekler ilgililerden, karşılıkları ise Türk Telekom tarafından ödenmek
suretiyle devam ettirileceği hükmü getirilmektedir.
Geçici Madde 6. – Türk Telekom tarafından yürütülmekte olan uydu
hizmetlerinin millî güvenlik ve ülke savunması açısından stratejik önemi
dikkate alınarak, bu hizmetleri yürütmek üzere 233 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname kapsamında bir kamu iktisadî kuruluşunun kurulması hükmü
getirilmektedir.
Madde 13. – Yürürlük maddesidir.
Madde 14. – Yürütme maddesidir.
Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm
Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Bayındırlık, İmar, Ulaştırma 10.5.2001
ve Turizm Komisyonu
Esas No. : 1/859
Karar No. : 45
TÜRKİYE
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başbakanlıkça 10.5.2001 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına sunulan ve aynı tarihte Başkanlıkça Esas Komisyon olarak Plan ve
Bütçe, Tali Komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen 1/859 esas numaralı
“Telgraf ve Telefon Kanunu, Posta, Telgraf ve Telefon İdaresinin Biriktirme ve
Yardım Sandığı Hakkında Kanun ile Ulaştırma Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri
Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” Komisyonumuzun
10.5.2001 tarihli 20 nci Birleşiminde Hükümeti temsilen Ulaştırma Bakanlığı,
Maliye Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, Başbakanlık
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Emekli Sandığı, Posta ve
Telgraf Teşkilâtı Genel Müdürlüğü temsilcilerinin katılmalarıyla incelenip
görüşüldü.
Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;
Tasarının telekomünikasyon hizmetlerinin etkin, güvenilir ve verimli
olarak, yeni teknolojik gelişmeler ile ortaya çıkan ve giderek artan
ihtiyaçlara kamu hizmeti niteliği çerçevesinde cevap verebilecek şekilde
yeniden düzenlenmesi amacıyla hazırlandığı,
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de telekomünikasyon sektörünün yeniden
yapılandırılması için girişim başlatıldığı, ilk girişimin 27.1.2000 tarihli ve
4502 sayılı Kanun ile olduğu, Tasarı ile, telekomünikasyon sektöründe çok
önemli yapısal değişikliklere gidilmesinin hedeflendiği, ancak, yaşanan
gelişmeler karşısında, anılan Kanunla getirilen düzenlemelerin günün
koşullarına uygun hale getirilmesi gereğinin ortaya çıktığı,
Belirtilen hususlar ışığında bu Tasarının asıl amacının, yeniden
yapılandırılan telekomünikasyon sektöründe düzenleme ve denetleme görevleri
verilen, idarî ve malî özerkliği haiz Telekomünikasyon Kurumunun yetkilerinin
bu Kurumun niteliklerine uygun olarak genişletilmesi, sektörün rekabete
açılmasının sağlanması ve bu doğrultuda Türk Telekom hisselerinin satışına
ilişkin yeni düzenlemeler yapılması olduğu,
Tasarı ile, tüm telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin her türlü görev
sözleşmesi, imtiyaz sözleşmesi, genel izin ve ruhsat verme yetkisinin
Telekomünikasyon Kurumuna verildiği,
Gerçekleştirilmesi hedeflenen Türk Telekom hisselerinin
özelleştirilmesine ilişkin satış stratejisinin son dönemde global
telekomünikasyon piyasalarında yaşanan konjonktürel değişim paralelinde yeniden
düzenlenmesinin de gereklilik arz ettiği, Türk Telekom hisselerinden, devamı
süresince tekel mahiyetinin yaratabileceği sakıncalar da dahil, ekonomik ve
güvenlik ile ilgili olarak millî yararların korunması amacıyla, Şirketin
yetkili kurullarında alınacak kararlarda Devlete söz ve onay hakkı verecek
imtiyazlı hisse haricindeki tüm hisselerinin satılabileceği hükmünün
getirildiği, ancak, yapılan bu düzenleme ile yabancı gerçek veya tüzel
kişilerin doğrudan ya da dolaylı olarak şirketin çoğunluk hisselerine sahip
olamayacaklarına ve gerçekleştirilecek tüm satış işlemlerinde yukarıda bahsi
geçen şart ile karşılıklılık ilkesinin göz önünde bulundurulacağının hükme
bağlandığı,
Türk Telekom hisselerinin satışında T.C. Posta ve Telgraf Teşkilâtı
Genel Müdürlüğü ile Türk Telekom çalışanları ve küçük tasarruf sahiplerine % 5
pay ayrılacağı, bu payın satışının halka arz yöntemiyle ve sermaye piyasası
mevzuatına uygun olarak gerçekleştirileceği,
Değer tespiti sonuçları ile satışa sunulacak hisselerin ne kadarının ve
hangi satış yöntemiyle satılacağına, değişen şartlar çerçevesinde, Özelleştirme
İdaresi Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunun karar vermesi esasının
getirildiği, ayrıca, hisselerin blok satışında ihale usulüne açıklık
kazandırıldığı,
İhale komisyonunu oluşturan kuruluşlarda da yeniden düzenlemeye
gidildiği, hisseleri satışa çıkartılacak olan kuruluşun satış işlemlerini
yürütecek komisyonda temsilci bulundurmasının sakıncaları gözönüne alınarak,
ihale komisyonunda Ulaştırma Bakanlığı ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığından
iki ve Hazine Müsteşarlığından bir temsilci bulundurulması hükmünün
getirildiği,
Bunun yanında, Dünyanın dev telekom şirketleri ile rekabet etmesi
istenilen Türk Telekomun nitelikli personel istihdam edebilmesini teminen Türk
Telekomda aslî ve sürekli görevleri ifa eden personelin Genel Kurulda
belirlenmekte olan maaşlarına Kanunla getirilen üst sınırın yükseltildiği,
Türk Telekom hisselerinin satışı sonucu kamu payının % 50’nin altına
düşmesi durumunda, bu kuruluşta çalışan 657 sayılı Kanuna tâbi personel ile
sözleşmeli personelin özlük haklarının güvence altına alınması amacıyla
düzenlemelere gidildiği,
Ayrıca, kuruluşta çalışan personelden emeklilik hakkını elde etmiş ve
2002 yılı sonuna kadar elde edeceklerin emekliliklerini teşvik etmek amacıyla
emekli ikramiyesi ve kıdem tazminatının % 30 fazla ödenmesi hususunun esasa
bağlandığı,
Anlaşılmaktadır.
Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmeler sırasında Komisyon üyelerince
belirtilen görüşlerde;
Zaman darlığı nedeniyle Tasarının yeterince incelenemediği, detaylı
değerlendirme imkânının bulunmadığı, bu nedenlerle konunun Esas Komisyon olan
Plan ve Bütçe Komisyonunda incelenmesinin yerinde olduğu,
İfade edilmiştir.
Yukarıda Komisyon üyelerinin çoğu tarafından belirtilen bu görüş, oya
sunularak kabul edilmiştir.
Alınan karar doğrultusunda raporumuz Esas Komisyon olan Plan ve Bütçe
Komisyonuna sunulması amacıyla Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Sözcü |
Kâtip |
|
|
Mustafa Gül |
Ahmet Sancar Sayın |
Yusuf Kırkpınar |
|
|
Elazığ |
Antalya |
İzmir |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Celal Esin |
Nidai Seven |
Mustafa Vural |
|
|
Ağrı |
Ağrı |
Antalya |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hüsamettin Korkutata |
Mustafa Örs |
Nevfel
Şahin |
|
|
Bingöl |
Burdur |
Çanakkale |
|
|
|
(İnceleme
ve katkıda |
(İmzada
bulunamadı) |
|
|
|
bulunma
imkânı olmadığı |
|
|
|
|
için
muhalifim) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Osman Aslan |
Hüseyin Mert |
Fadlı Ağaoğlu |
|
|
Diyarbakır |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Çümen |
Ali Sezal |
M. Turhan İmamoğlu |
|
|
İzmir |
Kahramanmaraş |
Kocaeli |
|
|
|
(İnceleme
imkânı |
|
|
|
|
olmadığından
muhalifim) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Yaşar Canbay |
Veysi Şahin |
Mümtaz Yavuz |
|
|
Malatya |
Mardin |
Muş |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Osman Fevzi Zihnioğlu |
|
Mehmet Güneş |
|
|
Sakarya |
|
Şanlıurfa |
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu
|
|
Türkiye BüyükMillet Meclisi |
|
|
|
Plan ve Bütçe Komisyonu |
11.5.2001 |
|
|
Esas No. : 1/ 859 |
|
|
|
Karar No: 49 |
|
TÜRKİYE
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Bakanlar Kurulunca 10.5.2001 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına sunulan ve aynı tarihte Başkanlıkça esas komisyon olarak
Komisyonumuza, tali komisyon olarak da Bayındırlık, İmar,Ulaştırma ve Turizm
Komisyonuna havale edilen "Telgraf ve Telefon Kanunu, Posta, Telgraf ve
Telefon İdaresinin Biriktirme ve Yardım Sandığı Hakkında Kanun ile Ulaştırma
Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun Tasarısı", Komisyonumuzun 11.5.2001 tarihinde yaptığı 46
ncı birleşiminde Hükümeti temsilen Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz, Millî Savunma
Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, Maliye Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı,
Hazine Müsteşarlığı, T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü, Posta ve Telgraf
Teşkilâtı Genel Müdürlüğü ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı temsilcilerinin de
katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.
Bilindiği gibi; telekomünikasyon alanında dünyada son yıllarda dikkati
çeken en önemli gelişmeler; politika belirleme, idarî düzenleme yapma ve
işletmecilik işlevlerinin birbirinden ayrılması ve her işlevin niteliğine uygun
esaslar çerçevesinde yürütülmesidir.
Ülkemizde bu gelişmelere paralel olarak, 27.1.2000 tarihli ve 4502
sayılı Kanun ile telekomünikasyon sektörü yeniden yapılandırılmıştır. Ancak,
yaşanan gelişmeler karşısında yapılan düzenlemelerin günün koşullarına uyumlu
hale getirilmesi için; sektörde düzenleme ve denetleme görevlerini yerine
getiren, idarî ve malî özerkliğe haiz Telekomünikasyon Kurumunun yetkilerinin
bu kurumun niteliklerine uygun olarak genişletilmesi, sektörün rekabete
açılması ve bu doğrultuda Türk Telekom hisselerinin satışına ilişkin yeni
düzenlemelerin yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;
– Türk Telekom ana sözleşmesinde yapılacak değişikliklerin, kamu payı %
50'nin altına düşünceye kadar Ulaştırma Bakanınca onaylanarak yürürlüğe
girmesi, Türk Telekom'un tâbi olacağı mevzuatın açıklığa kavuşturulması ve 697
sayılı Kanun ile millî güvenlik ve kamu düzeniyle ilgili diğer özel kanunların
hükümlerinin saklı tutulması,
– Türk Telekom'daki kamu payının % 50'nin altına düşmesi halinde,
31.12.2003 tarihinden önce olsa bile, tüm tekel haklarının ortadan
kaldırılması,
– Telekomünikasyon Kurumuna; telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin görev
ve imtiyaz sözleşmesi yapma ve telekomünikasyon ruhsatı ve genel izin verme
yetkisinin devredilmesi, işletmeciler tarafından yerine getirilen uygulamaların
denetlenmesi, aykırılık halinde idarî para cezası uygulanması ile millî
güvenlik ve kamu düzeninin gerektireceği her türlü tedbiri alma yetkisinin
verilmesi,
– Türk Telekom'un, Devlete söz ve onay hakkı verecek bir adet imtiyazlı
hisse dışındaki tüm hisselerinin satılabilmesi,
– Yabancı gerçek veya tüzel kişilerin Türk Telekom'daki hisse
oranlarının % 45 'in üzerine geçememesi,
– Türk Telekom hisselerinin % 5 'inin, Türk Telekom ve T.C Posta ve
Telgraf Teşkilâtı çalışanları ile küçük tasarruf sahiplerine halka arz yoluyla
satışının sağlanması,
– Türk Telekom hisselerinin ne oranda satılacağına, uluslararası
telekomünikasyon sektöründe yaşanan gelişmeler ve ulusal ekonominin seyri de
dikkate alınarak, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının görüşü ve Ulaştırma
Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca karar verilmesi, blok satış
yapılması halinde satıştaki usullerin belirlenmesi,
– Türk Telekom'un özelleştirilmesi kapsamında elde edilecek gelirler ile
görev ve imtiyaz sözleşmesi, ruhsat ve genel izin satışlarından elde edilecek
gelirlerin tamamının Hazineye aktarılması,
– Hisse değerinin tespiti ve ihale işlemlerini yürütmek üzere kurulan
değerlendirme ve ihale komisyonlarının oluşumu ve çalışma esaslarının
değiştirilmesi ve karar alma sürecinin açıklığa kavuşturulması,
– Türk Telekom'un yakın bir gelecekte tam rekabete açılarak sektörde
faaliyetlerini başarı ile sürdürebilmesini teminen; şirketin profesyonel
yöneticiler eliyle yönetilebilmesi için yönetim kuruluna atanacaklarda aranan
niteliklerin açıkça belirlenmesi ve personelin genel kurulda belirlenen
ücretlerine Kanunla getirilen üst sınırın yükseltilmesi,
– Türk Telekom'da kamu payının % 50'nin altına düşmesi halinde
personelin durumuna açıklık getirilmesi,
– T.C. Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü ile Türk Telekomünikasyon Anonim
Şirketinin ayrılması nedeniyle PTT Biriktirme ve Yardım Sandığına üye olan personelin tüm hak ve
yükümlülüklerinin de bölünmeden önceki durumlarının saklı kalması kaydıyla, her
türlü varlıkların bölüştürülmesi suretiyle ikiye ayrılması,
– Türk Telekom tarafından yürütülmekte olan uydu hizmetlerinin millî
güvenlik ve ülke savunması açısından stratejik önemi dikkate alınarak, bu
hizmetleri yürütmek üzere, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tâbi bir kamu
iktisadî kuruluşu kurulması,
öngörülmektedir.
Komisyonumuzda Tasarının geneli üzerinde yapılan görüşmelerde;
– Telekomünikasyon alanında dünyada yaşanan gelişmelere paralel olarak
sektörün yeniden yapılanmasını öngören düzenlemelerin, ülke ekonomisinin
ihtiyacı olan malî kaynak yanında, yabancı sermaye yatırımlarının ülke
ekonomisine çekilmesi açısından önem taşıdığı,
– Türk-Sat uydularının özelleştirme kapsamı dışında tutulmasının ve
ülkenin ulusal güvenliği konusunda tereddütleri giderici düzenlemelerin metinde
yer almasının memnuniyetle karşılandığı,
– Telekom’un özelleştirilme çalışmalarının uzun zamandır
tamamlanamamasının ülkemiz açısından önemli kayıplara neden olmasının yanısıra,
kuruluşun bu süre içerisinde ekonomik değerinin de azaldığı,
– Telekom’un özelleştirilmesi konusundaki Anayasal engellerin kamuoyunda
kapsamlı olarak tartışıldığı, daha önce bu konudaki dört ayrı düzenlemenin
Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiği, bu nedenle Anayasa Mahkemesinin
iptal gerekçelerinin Tasarıda dikkate alınmış olması gerektiği,
– Son yıllarda stratejik sektörler olarak nitelenen enerji ve haberleşme
alanında globalleşme yaşandığı, uluslararası şirketlerin bu alanda büyük
yatırımlar yaptığı, ülke çıkarları açısından ortaya çıkabilecek sakıncalar da
dikkate alınarak, bu konuda gereken özenin gösterilmesinin önemli olduğu,
– Yabancılara Telekom hisselerinin % 45'inden fazla satış yapılmayacağı
konusunun uygulanabilirliğinden endişe duyulduğu,
– Altın hisse ile soruna çözüm getirilebileceğinden şüphe duyulduğu,
– Askerî ve sivil haberleşmenin birbirinden acilen ayrılmasında yarar
görüldüğü,
gibi görüş ve eleştiriler dile getirilmiştir.
Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda ise;
– Türk Telekomünikasyon A.Ş. Genel Müdürlüğünde 70 binin üzerinde
personel çalıştığı ve yaygın bir teşkilâtı bulunduğu, dünyadaki son teknoloji
ile hizmet verdiği, ancak özelleştirilmesinin önünü açabilmek amacıyla
mevzuatın değiştirilmesine ihtiyaç duyulduğu,
– Türk Telekom'un Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü bünyesinden 1996
yılında ayrılmasından sonra, günün teknolojik koşullarına hızla intibak ettiği,
1996-2000 döneminde 22 milyar dolar civarında gelir elde ettiği, bunun 11
milyar dolarını Hazine'ye yatırdığı, kalanını giderlerini karşılamak üzere
kullandığı,
– Türk Telekom'un stratejik önemi dikkate alınarak tasarının
hazırlanmasında Silahlı Kuvvetlerin bilgi birikimlerinden yararlanıldığı,
– Konunun ülke açısından büyük önem taşıdığı, hukukî engeller çıkmaması
için çok titiz davranıldığı,
– Telekom'un özelleştirilmesi halinde sağlanacak gelir konusunda şu anda
bir rakam vermenin mümkün olmadığı, oluşturulacak değerlendirme komisyonunun
tespitleri sonucunda bir rakamın oluşabileceği,
– Özelleştirme aşamasında özel veya yabancı tekellerin sektöre
girebileceği konusunda hassas davranıldığı,
– Altın hisse konusunun önemi dikkate alınarak Tasarıda gerekli
düzenlemenin yapıldığı,
belirtilmiştir.
Bu görüşmeleri takiben, Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da
benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmiştir.
Tasarının;
– Çerçeve 1 inci maddesi ile değiştirilen 406 sayılı Kanunun 1 inci
maddesinin ikinci fıkrasının; şirketteki kamu payı % 50'nin altına düşünceye
kadar ana sözleşmede yapılacak değişikliklerde Ulaştırma Bakanının görüşünün
alınması doğrultusunda yeniden düzenlenmesi suretiyle,
– Çerçeve 2 ve 3 üncü maddelerinin; 406 sayılı Kanunun aynı maddesinde
düzenlemeler içermesi nedeniyle 2 nci madde olarak birleştirilmeleri ve takip
eden maddelerin numaralarının buna göre teselsül ettirilmeleri suretiyle,
– Çerçeve 7 nci maddesi; Telekom'da asli ve sürekli görevlerde çalışan
personelin ücretlerine Kanunla getirilen üst sınırın yükseltilmesini teminen
406 sayılı Kanunun ek 22 nci maddesinin (b) bendindeki ifadenin
değiştirilmesini öngören düzenlemenin, mevzuattaki mevcut düzenleme
Komisyonumuzca yeterli bulunduğundan metinden çıkarılması ve madde numarasının
6 olarak değiştirilmesi suretiyle,
– Çerçeve 8 inci maddesi, bağlı;
• Ek 27 nci maddesi aynen,
• Ek 28 inci maddesine; Türk Telekom ile Türk Silahlı Kuvvetleri, Millî
Savunma Bakanlığı ve ülke emniyet ve güvenliği ile ilgili olarak diğer kamu
kurum ve kuruluşları arasında telekomünikasyon hizmetlerinin yürütülmesine
ilişkin olarak imzalanan tüm sözleşme ve protokollerin geçerliliğinin devam
etmesine ilişkin hükmün kapsamı genişletilerek, imzalanacak sözleşmelerin de bu
kapsam içine alınmasını temin edecek bir ibarenin eklenmesi,
•Ek 29 uncu maddesinin, ikinci fıkrasına, uygulamada herhangi bir
mağduriyete sebebiyet vermemek amacıyla "...zam ve tazminatlar..."
ibaresinin ilave edilmesi ,
Madde numarasının 7 olarak değiştirilmesi suretiyle,
– Çerçeve 9 uncu maddesi ile 4157 sayılı Kanunun değiştirilen birinci
maddesinin son fıkrasında, sandıkların yönetim kurulunda yer alacak üyelerden
üçünün belirli unvanlara sahip olan personelden seçilmesini düzenleyen hükmün
metinden çıkarılması ve çerçeve madde numarasının 8 olarak değiştirilmesi
suretiyle,
– Çerçeve 10 uncu maddesi ile 4157 sayılı Kanuna eklenen ek 1 inci
maddesine; "...yapılan atıflar..." ibaresinden sonra gelmek üzere
"...ilgisine göre..." ibaresinin eklenmesi ve çerçeve madde
numarasının 9 olarak değiştirilmesi suretiyle,
– Geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrasına "Ancak, görev
sözleşmesinde millî güvenlik ve kamu düzeni ile ilgili olarak yer alan hükümler
geçerliliğini korur." hükmünün ilave edilmesi suretiyle,
– Geçici 5 inci maddesinde geçen ek 22 ve 29 uncu maddelerin 4.2.1924
tarihli ve 406 sayılı Kanunun ek maddeleri olduğuna açıklık getirilmesi
suretiyle,
– 4, 5, 6, 11 ve 12 nci maddeleri 3, 4, 5, 10 ve 11 inci maddeler ile
yürürlük ve yürütmeye ilişkin 13 ve 14 üncü maddeleri 12 ve 13 üncü maddeler
olarak aynen,
– Geçici 1, geçici 3, geçici 4 ve geçici 6 ncı maddeleri aynen,
kabul edilmiştir.
Tasarının maddeleri Kanun tekniğine uygunluk açısından redaksiyona tâbi
tutulmuştur.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı
ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Metin
Şahin |
Hayrettin
Özdemir |
Nihat
Gökbulut |
|
|
Antalya |
Ankara |
Kırıkkale |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Cafer
Tufan Yazıcıoğlu |
Dengir
Mir Mehmet Fırat |
Gaffar
Yakın |
|
|
Bartın |
Adıyaman |
Afyon |
|
|
|
(Muhalefet şerhimiz eklidir) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Sait Açba |
M.
Zeki Sezer |
Cengiz
Aydoğan |
|
|
Afyon |
Ankara |
Antalya |
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
M.
Güven Karahan |
Hüseyin
Arabacı |
Necati
Yöndar |
|
|
Balıkesir |
Bilecik |
Bingöl |
|
|
|
|
(Muhalefet şerhim ektedir) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Zeki
Ergezen |
Hayati
Korkmaz |
Oğuz
Tezmen |
|
|
Bitlis |
Bursa |
Bursa |
|
|
(Muhalefet şerhi eklidir) |
|
(Muhalefet şerhi eklidir) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hakkı Duran |
Hüseyin
Karagöz |
Aslan
Polat |
|
|
Çankırı |
Çankırı |
Erzurum |
|
|
(İmzada bulunamadı) |
(Muhalefet şerhi eklidir) |
(Muhalefet şerhi ektedir) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Sadri Yıldırım |
Mehmet
Dönen |
Ali Er |
|
|
Eskişehir |
Hatay |
İçel |
|
|
(Muhalefet şerhim eklidir) |
(Muhalefet şerhim eklidir) |
(İmzada bulunamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Masum
Türker |
Nesrin
Nas |
Celal
Adan |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
|
|
(Muhalefet şerhim eklidir) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hasan
Çalış |
Mehmet
Serdaroğlu |
Necdet
Tekin |
|
|
Karaman |
Kastamonu |
Kırklareli |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Kemal
Köse |
Metin
Ergun |
Ahmet
Kabil |
|
|
Kocaeli |
Muğla |
Rize |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ş.
Ramis Savaş |
Cevat
Ayhan |
Mehmet
Çakar |
|
|
Sakarya |
Sakarya |
Samsun |
|
|
|
(Muhalefet şerhim eklidir) |
|
|
|
Üye |
Üye |
|
|
|
Lütfi
Ceylan |
Bekir
Gündoğan |
|
|
|
Tokat |
Tunceli |
|
|
|
|
|
|
MUHALEFET ŞERHİ
406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu ile ilgili diğer
kanunları tadil eden 1/859 sayılı
Kanun Tasarısı ile ilgili muhalefet şerhimiz
1. Tasarı 10.05.2001 tarihinde saat 17.00’de üyelere
dağıtılmış ve 11.05.2001 tarihinde saat 11.00’de müzakereye başlanmıştır.
Hükümetin 2 yıldır neticelendiremediği bir tasarının Komisyondan bir günde
geçirilmesi müzakerelerin ne kadar sıhhatli olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca
tali komisyon olan Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunda tasarı
görüşülememiştir.
2. Tasarının getirdiği değişikliklerin Anayasa hukuku
bakımından tetkiki için Anayasa Komisyonunda görüşülmesi gerekirdi.
3. Tasarı “Telekom Özelleştirmesi” ismi ile iki yıldır
uluslararası sermaye kuruluşları tarafından Türkiye’ye baskı vasıtası olarak
kullanılmakta, yapılacak yardımlar bu özelleştirmenin yapılması şartına
bağlanmaktadır. Özelleştirmede sınır kabul edilmemekte, tamamının
özelleştirilmesi istenmektedir. Hatta mevcut Türk Telekom Yönetim Kurulunun bu
özelleştirmeyi yapamayacağı ifade edilerek değiştirilmesi istenmektedir. Hazine
Müsteşarlığı tarafından genel kurul çok acele pazartesi günü toplantıya davet
edilmiştir. Bir taraftan da bu işin acele yapılması için Hükümete baskı
mektupları yazılmaktadır. Kanunun 15 Mayıs 2001 tarihine kadar TBMM’den
geçmemesi halinde beklenen kredi desteğinin verilmeyeceği ifade edilmektedir.
Dört yıldır iktidar olan ANASOL-D, DSP ve ANASOL-M
hükümetleri Türkiye Cumhuriyetini küçük düşürmekte, millî itibarımızı
zedelemektedir. Siyasî ve iktisadî yönden memleketi batıran bugünkü hükümet
Türkiye’yi layık olmadığı istiskal ve hakaretlere maruz bırakmaktadır.
4. Tasarının baskı altında hazırlanması, Türkiye’nin
borç batağında olması dikkate alınırsa, Türk Telekom kelepir fiyatına
satılacaktır. Her geçen gün değeri düşürülmektedir. Dünyanın sayılı telekom
firmaları arasında bulunan TürkTelekom, bir millî varlık olarak peşkeş
çekilecektir.
5. Haberleşmenin savunma ve güvenlik yönünden stratejik
önemi dikkate alınırsa tamamı özelleştirilen bir Türk Telekomda bunun nasıl
sağlanacağı belli değildir. Tasarının birinci maddesinin son paragrafında “özel
kanunların hükümleri saklıdır” denilmekte ise de devamlı değişen ve gelişen
teknolojik şartlarda bunun pratikte ne netice vereceği şüphelidir.
6. Türk Telekom’un acele özelleştirilmesini isteyen
uluslararası kuruluşlar, aslında çok uluslu şirketler için kârlı bir pazarı
açmak istemektedirler.
7. Türk Telekom özelleştirilince hâkim olacak çok
uluslu şirketler Türkiye’de haberleşme teknolojisinin gelişmesini ve üretimi de
caydıracaklardır. Bu pazar her yönü ile yabancı sermaye tekeline teslim
olacaktır.
|
|
Cevat Ayhan |
Hüseyin Karagöz |
Zeki Ergezen |
|
|
Sakarya |
Çankırı |
Bitlis |
|
|
|
|
|
|
|
Dengir Mir Mehmet Fırat |
Aslan Polat |
|
|
|
Adıyaman |
Erzurum |
|
Telgraf ve Telefon
Kanunu, Posta,Telgraf ve Telefon İdaresinin Biriktirme ve Yardım Sandığı
Hakkında Kanun ile, Ulaştırma Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Konusunda
Kanunda
Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanun Tasarısına Muhalefet Şerhimizdir
Bugün görüşmekte olduğumuz, kısaca Telekom Yasası olarak adlandırılan bu
yasa, 10 yıldır ülkemizin gündeminde tartışılmaktadır. Kimileri ülkemizin
bağımsızlığını öne sürerek, kimileri Telekom’un stratejik önemini öne sürerek
bu yasaya karşı çıkmış, defalarca Anayasa Mahkemesine götürerek yasanın iptal
edilmesini sağlayarak Telekom’un özelleştirilmesini engellemişlerdir.
Zaman içinde roller değişmiş, yasanın iptali için Anayasa Mahkemesine
gidenler, iktidar koltuğuna oturmuşlar, eski çekincelerini bir taraf ederek, bu
yasayı savunur hale gelmişlerdir.
Ancak; ülkemize 7-8 yıl gibi çok uzun bir zaman kaybettirmişlerdir.
Yani; bizim, bundan 7-8 yıl önce söylediğimiz noktaya ancak şimdi
gelmişlerdir, ama ülkemize hem zaman hem de büyük kaynak kaybettirmişlerdir.
Bu arkadaşlarımız şimdi, çıkıp halktan ve ülkeden "biz o zaman
yanlış yaptık" diye özür dilemelidirler.
Eğer bu yasa, 8 yıl önce bu arkadaşlarımız tarafından engellenmese ve
telekomünikasyon şirketimiz özelleştirilebilseydi, o günkü iç borç stokumuzu
sıfırlıyor ve ülkemizi iç borç sarmalından kurtarıyorduk.
Aynı zamanda, o günden bu yana iç borç stoklarımıza ödediğimiz faizleri
yatırımlara dönüştürerek bugün krizlerle boğuşan bir ülke yerine, ekonomisi
gelişmiş, fert başına düşen millî gelir 2500 dolarlardan, 7000 dolarlara
ulaşmış bir refah ülkesinde yaşıyor olacaktık.
Tüm bunları göremeyen ve ülkenin geleceğine ipotek koyan, bugün dış
güçlerin direktifleriyle bu yasayı çıkartmak zorunda kalan zihniyetin, ülkemizi
nasıl yönettiklerini görmemiz ve anlamamız gerekmektedir.
Bugün Telekom olayı bir başka boyut kazanmıştır. Kamuoyuna açık olarak
yapılan Hükümet içindeki tartışmaları izlediğimizde ve bu yasanın gerekçesini
okuduğumuzda Hükümet edenlerin ne dünyadaki gelişmelerden ne Telekom
gerçeğinden ne de ülke gerçeklerinden bihaber olduklarını görmekteyiz.
Bugünkü tartışmalara baktığımızda Telekomünikasyonun yüzde kaçının
satılacağı ve kime satılacağı stratejik önemi gibi konular üzerinde
yoğunlaştığını görmekteyiz.
Oysa günümüzde; Telekomünikasyonun kaça satılacağı, satılıp
satılmayacağı gibi konuların çok önem taşımadığı kanısındayız.
Önem taşıyan konu, telekomünikasyonumuzun yeniden yapılandırılarak,
ülkemizdeki bütün sektörlerde kullanılabilir hale getirilmesidir.
Çünkü telefon 20 nci yüzyılın önemli bir sektörüydü. Artık ses ve
görüntünün tek hat üzerinden yapıldığı yeni bir teknolojinin gündemde olduğu ve
birçok eski teknolojiyi (santralleri) ortadan kaldırdığı bir dönemi
yaşamaktayız.
Gelişmiş ülkelerin bilgi toplumunun gereği olan telekomünikasyonu daha
kaliteli, daha ucuz ve daha çabuk bir şekilde, ekonominin her alanında
kullandığını görmekteyiz.
Ancak; biz, 125 000 km. fiberoptik yüksek iletim hattına sahip olmamıza
rağmen, bugün Kahramanmaraş'ta, Çorum'da, Bursa'da, Eskişehir'de üretim
faaliyeti gösteren işletmelerimizi dünyaya açacak hızlı, güvenli ve kaliteli data
hatlarına sahip değildir.
Bir örnek verecek olursak; bizim gibi 18 milyon aboneye sahip olan bir
Amerikan Telekom firması, bizden daha ucuz hizmet sunmasına rağmen 20 milyar
dolar ciro yaparken, biz ancak 2,5 milyar dolar ciro yapabiliyorsak dönüp
telekomünikasyonumuzun yönetimine ve teknolojisine yeniden bakmak zorunda
olduğumuz kanısındayım.
Yukarıdaki örnekte de görülmektedir ki, Telekom’un özelleştirilmesi
sırasında yalnız kaça satılacağı değil, ülkemizin bütün sektörlerinde ucuz,
güvenilir, hızlı ve kaliteli biçimde daha iyi hizmet vererek ülke ekonomisini
bilgi toplumu gereklerine uygun olarak dünyaya açacak ve aynı zamanda da
Telekom şirketimizin 20 milyar dolar ciro yapmasıyla ekonomiye büyük katkıda
bulunmasının sağlanmasını gerçekleştirecektir.
Olaya bu boyuttan bakıldığında daha doğru bir noktaya varılacağı
kanısında olduğumuzdan, bu yasa ile ilgili görüşü ve tartışmaları bilgilerinize
sunuyoruz.
|
|
Oğuz Tezmen |
Mehmet Dönen |
|
|
Bursa |
Hatay |
|
|
Necati Yöndar |
Celal Adan |
|
|
Bingöl |
İstanbul |
|
M. Sadri Yıldırım |
|
|
|
Eskişehir |
|
|
HÜKÜMETİN
TEKLİF ETTİĞİ METİN
TELGRAF VE
TELEFON KANUNU,
POSTA,
TELGRAF VE TELEFON İDA-RESİNİN BİRİKTİRME VE YARDIM SANDIĞI HAKKINDA KANUN İLE ULAŞTIRMA BAKANLIĞININ TEŞKİLÂT VE
GÖREVLERİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN TASARISI
MADDE 1. – 4.2.1924 tarihli ve
406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanununun 1 inci maddesinin ikinci ve yedinci
fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Şirket ana sözleşmesinde yapılacak değişiklikler, şirketteki kamu payı
% 50’nin altına düşünceye kadar Ulaştırma Bakanı tarafından onaylanarak
yürürlüğe girer.”
“Türk Telekom, bu Kanun ve özel hukuk hükümlerine tâbi bir anonim
şirkettir. Bu Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, kamu iktisadi teşebbüsleri de
dahil, sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait olan kamu kurum, kuruluş ve
ortaklıklarına uygulanan mevzuat Türk Telekoma uygulanmaz. Sermayesinin
yarısından fazlası kamuda kaldığı sürece, Türkiye Büyük Millet Meclisi
denetimine ilişkin 2.4.1987 tarihli ve 3346 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi
hükümleri uygulanır. 16.7.1965 tarihli ve 697 sayılı Kanun ile millî güvenlik
ve kamu düzeniyle sıkıyönetim ve seferberlik hallerinde teleko-münikasyon
hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin özel kanunların hükümleri saklıdır.”
MADDE 2. – 406 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (c) bendinin birinci
paragrafının sonuna aşağıdaki ifade eklenmiştir.
“Ancak, Türk Telekomdaki kamu payı % 50’nin altına düştüğünde, Türk
Telekomun tüm tekel hakları 31.12.2003 tarihinden önce de olsa ortadan kalkmış
olur.”
MADDE 3. – 406 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (f) bendi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“f) Kurum; Türk Telekom dahil işletmecilerle imzaladığı sözleşmelerin ve
verdiği genel izin ve telekomünikasyon ruhsatlarının şartlarına uyulmasının
sağlanması için gereken tedbirleri almaya, faaliyetlerin mevzuat ile görev ve
imtiyaz sözleşmesi, telekomünikasyon ruhsatı veya genel izin şartlarına uygun
yürütülmesini izleme ve denetlemeye, aykırılık halinde ilgili işletmecinin bir
önceki takvim yılındaki cirosunun % 3’üne kadar idarî para cezası uygulamaya,
millî güvenlik, kamu düzeni veya kamu hizmetinin gereği gibi yürütülmesi
amaçlarıyla gerekli tedbirleri almaya, gerektiğinde tesisleri tazminat
karşılığında devralmaya ya da ağır kusur halinde imtiyaz sözleşmesini,
telekomünikasyon ruhsatını ya da genel izni iptal etmeye yetkilidir.”
MADDE 4. – 406 sayılı Kanunun ek
17 nci maddesinin birinci, ikinci, üçüncü ve yedinci fıkraları aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Türk Telekomun, yetkili kurullarında alınacak kararlarda, devamı
süresince tekel mahiyetinin yaratabileceği sakıncalar da dahil, ekonomi ve
güvenlik ile ilgili olarak millî yararların korunması amacıyla Devlete söz ve
onay hakkı verecek bir adet imtiyazlı hisse dışındaki tüm hisseleri
satılabilir. İmtiyazlı hisse, millî yararların korunması amacıyla ana sözleşme
değişiklikleri, yeni şirketler kurulması veya kurulu bulunan şirketlere iştirak
edilmesi, uluslararası telekomünikasyon birliklerine katılınması veya
uluslararası anlaşmalara taraf olunması, yönetim kontrolünü etkileyecek
oranlardaki nama yazılı hisselerin devri ve nama yazılı hisselerin devrinin pay
defterine işlenmesi konularında söz ve onay yetkisine sahiptir.
İmtiyazlı hisseyi temsilen Hazine Müsteşarlığı, Türk Telekom Yönetim
Kurulunda bir üye bulundurur. İmtiyazlı hisse sahibinin Genel Kurula katılma ve
konuşma hakkı vardır. İmtiyazlı hisse sahibi sermaye artırımlarına katılmaz,
kârdan pay almaz.
Yabancı gerçek veya tüzel kişilerin Türk Telekomdaki hisse oranı % 45’i
geçemez ve bunlar doğrudan ya da dolaylı olarak şirketin çoğunluk hisselerine
sahip olamazlar. Yabancı gerçek ve tüzel kişilere Türk Telekomun yönetim ve
denetiminde oy çoğunluğu sağlanamaz. Tüm satış işlemlerinde bu şart ve
karşılıklılık ilkesi göz önünde bulundurulur.”
“Türk Telekom hisselerinin satışında Türk Telekom ile T.C. Posta ve
Telgraf Teşkilâtı Genel Müdürlüğü çalışanları ve küçük tasarruf sahiplerine % 5
pay ayrılır. Bu payın satışı halka arz yöntemiyle ve sermaye piyasası
mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilir. Değer tespiti sonuçları ile satışa
sunulacak hisselerin ne kadarının ve hangi satış yöntemiyle satılacağına,
çalışanlar ve küçük tasarruf sahiplerine ayrılan % 5’lik payın ne oranda
satılacağına, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının görüşü ve Ulaştırma
Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca karar verilir. Blok satışta
ihale şartları ihale tarihinden en az 45 gün önce, kesinleşmiş ihale sonuçları
15 gün içinde Resmî Gazetede ve Türkiye çapında yayımlanan yüksek tirajlı iki
gazetede, yurt dışında ise uygun görülecek basın veya yayın organıyla en az bir
defa yayımlanır. Hisselerin blok
satışında 4046 sayılı Kanunda yer alan kapalı teklif usulü uygulanır. Satışa
ilişkin nihai devir işlemleri Bakanlar Kurulunca onaylanır.”
MADDE 5. –
406 sayılı Kanunun
ek 19 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Ek Madde 19. – Türk Telekomdaki kamu hisselerinin satışı ile
telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin GSM görev ve imtiyaz sözleşmeleri ile
telekomünikasyon ruhsatı ve genel izinlerden elde edilecek gelirlerin tamamı
Hazineye devredilir.”
MADDE 6. – 406 sayılı Kanunun ek 21 inci maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Ek Madde 21. – Bu Kanun gereğince hisse değerini tespit etmek üzere
değerlendirme komisyonu, tespit edilen ve Bakanlar Kurulunca onaylanan hisse
değeri üzerinden satış ve ihale işlemlerini yürütmek üzere de ihale komisyonu
kurulur. Komisyonlar, ikisi Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, ikisi Ulaştırma
Bakanlığı ve biri Hazine Müsteşarlığı temsilcilerinden olmak üzere 5 üyeden
oluşturulur. Her üye için aynı kurumdan olmak üzere bir yedek üye de seçilir.
Komisyonlara Özelleştirme İdaresi Başkanlığı temsilcilerinden birisi başkanlık
yapar. Komisyon üyelerinde işletme, ekonomi, kamu yönetimi, uluslararası
ilişkiler, hukuk, istatistik, mühendislik dallarında lisans düzeyinde yüksek
öğrenim görmüş olma şartı aranır. Ancak lisans düzeyinde bir öğrenimden sonra
sayılan dallarda lisansüstü öğretim yapanlar da komisyonlara üye olabilirler.
Komisyon üyelerinin hizmet süresi bir yıldır. Süresi biten üye yeniden
görevlendirilebilir. Hukuki veya fiili nedenlerle komisyona katılamayan asıl
üyenin yerine yedeği çağrılır. Komisyonlar, üyelerinin tamamının katılımı ile
toplanır. Komisyonlar kararlarını en az 3 üyenin mutabakatı ile alır.
Değerlendirme ve ihale komisyonlarına yardımcı olmak üzere, komisyon
kararlarına katılmamak şartıyla yerli ve yabancı danışmanlar
görevlendirilebilir. Danışman seçimi komisyonların önerisi üzerine Özelleştirme
İdaresi Başkanlığınca yapılır.
Komisyonların sekretarya hizmetleri Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca
yerine getirilir. Komisyon üyeleri aylık ödenek, her türlü zam ve tazminatlar
ile diğer malî sosyal hak ve yardımları kurumlarınca ödenmek kaydıyla komisyonda
görev yaptıkları zaman dilimlerinde asli görevlerinden izinli sayılırlar.
Değerlendirme ve ihale komisyonlarının çalışmalarına ilişkin tüm
giderler Özelleştirme Fonundan karşılanır.
Danışmanlar ile danışmanlık hizmet sözleşmesini ve halka arz aşamasında
gerekli aracılık yüklenim sözleşmesini imzalamaya ihale komisyonunun önerisi
üzerine Özelleştirme İdaresi Başkanlığı yetkilidir.”
MADDE 7. –
406 sayılı Kanunun
ek 22 nci maddesinin (a) bendinde “Personelin statüsü” ifadesinden sonra
gelmek üzere “Türk Telekomdaki kamu payı % 50’nin altına düşünceye kadar, Türk
Telekom Yönetim Kurulu üyeliklerine atanacaklarda Devlet memurluğuna atanabilme
genel şartlarına sahip olma ve en az dört yıllık yüksek öğrenim görme şartları
aranır.” ifadesi eklenmiş, aynı bentte yer alan “telekomünikasyon alanında
sekiz yıl tecrübeye sahip ve” ifadesi yürürlükten kaldırılmış ve (b) bendinde
yer alan “Bu Kanun uyarınca belirlenen asli ve sürekli görevlerde çalışan
personelin aylık ücretleri en yüksek Devlet memurunun her türlü ödemeler dahil
net aylık tutarının iki katını geçmeyecek şekilde” ifadesi “Bu Kanun uyarınca
belirlenen asli ve sürekli görevlerde çalışan personelin net aylık ücretleri en
yüksek Devlet memuruna kadro karşılığı sözleşme ücreti dahil yapılan her türlü
ödemelerin toplam net aylık tutarının beş katını geçmeyecek şekilde” şeklinde
değiştirilmiştir.
MADDE 8. – 406 sayılı Kanuna aşağıdaki maddeler eklenmiştir.
“EK MADDE 27. – Bu Kanunda ve diğer mevzuatta Ulaştırma Bakanlığına,
görev sözleşmesi veya imtiyaz sözleşmesi yapma veya telekomünikasyon ruhsatı
veya genel izin verme yetkisi ile bu yetkiye ilişkin yapılacak düzenlemeler ile
ilgili her türlü göreve yönelik yapılan atıflar Kuruma yapılmış sayılır.
İmtiyaz sözleşmesi akdedilerek yürütü-lecek olan telekomünikasyon
hizmetleri veya alt yapısına yönelik yetkilendirmeye ilişkin planlar Kurum
tarafından hazırlanır. Kurum tarafından hazırlanan bu planlar Ulaştırma
Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından onaylanır ve Kurum
tarafından yürütülür.
Görev ve imtiyaz sözleşmeleri, teleko-münikasyon ruhsatı ve genel
izinlerin asgari değerleri, Kurumun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından
belirlenir.
EK MADDE 28. – Türk Telekom ile Türk Silahlı Kuvvetleri, Millî Savunma
Bakanlığı ve ülke güvenliği, emniyet ve asayiş ile ilgili diğer kamu kurum ve
kuruluşları arasında telekomünikasyon hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin
olarak imzalanan tüm sözleşme ve protokollerin geçerliliği devam eder.
EK MADDE 29. – Türk Telekom hisselerinin satışı sonucu kamu payının %
50’nin altına düşmesi durumunda, hisse devir sözleşmesinin imzalanmasından
itibaren 30 gün içerisinde, Türk Telekomda ek 22 nci maddenin (a) bendi
uyarınca belirlenen asli ve sürekli görevlerde çalışan personel, 399 sayılı
Kanun Hükmünde Kararnameye tâbi kadrolu ve sözleşmeli personel ile kapsam dışı
personelin listesi Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Bu personel, Devlet
Personel Başkanlığınca 30 gün içerisinde başka kamu kurum ve kuruluşlarına
nakledilir. Nakle ilişkin usul ve esaslar Devlet Personel Başkanlığınca bu
Kanunun yayımından itibaren 60 gün içerisinde çıkarılacak yönetmelik ile
belirlenir.
Nakledilecek personelin başka kamu kurum ve kuruluşuna atanarak burada
göreve başlamasına kadar geçecek süredeki aylık, ücret, ikramiye ve sosyal hak
ve yardımlar ile bu döneme ilişkin harcırah, sağlık yardımı gibi özlük hakları
Hazine tarafından ödenir. Bunlardan T.C. Emekli Sandığına tâbi olanların bu
süre içinde Sandıkla olan ilgileri devam eder.
Sözleşmeli statüde veya kapsam dışı personel olarak çalışanların 657
sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi kurumlara nakledilerek Devlet memuru
statüsüne geçirilmesi halinde sözleşmeli statüde veya kapsam dışı olarak geçen
hizmet süreleri, aynı Kanunun ek geçici 1, 2 ve 3 üncü maddelerine göre, 458
sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri de dikkate alınmak suretiyle, öğrenim
durumlarına göre yükselebilecekleri tavanı aşmamak kaydıyla kadro şartı
aranmaksızın kazanılmış hak aylık, derece ve kademelerinin tespitinde
değerlendirilir.
Kamu kurum ve kuruluşlarına atanan personelin atandıkları tarihteki
kadro ve pozisyonlara ait aylık, ücret, ek gösterge, ikramiye, her türlü zam ve
tazminat haklarının veya sözleşme ücretlerinin net tutarının, nakledildiği
kuruluş mevzuatına göre hakedeceği aylık, ek gösterge, varsa ikramiye, her
türlü zam ve tazminat haklarının veya sözleşme ücretinin (varsa ikramiye dahil)
net tutarından fazla olması halinde aradaki fark giderilinceye kadar, herhangi
bir kesintiye tâbi tutulmaksızın tazminat olarak Hazinece ödenir.
Ancak bu madde gereğince nakledilen personelden 399 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin eki I sayılı cetvelde belirtilen personelin, eski
kadrolarına ait aylık, ek gösterge ve her türlü zam ve tazminat (ek tazminat
hariç) hakları şahıslarına bağlı olarak atandıkları görevlerde kaldıkları
sürece saklı tutulur. Ek 22 nci maddenin (a) bendi uyarınca asli ve sürekli
görevlere ilişkin kadrolarda çalışmakta iken bu madde gereğince nakledilen
personelin aylık ücretleri ile ikramiyeleri tutarının 399 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin eki I sayılı cetvelde yer alan emsali kadrolar için belirlenen
aylık, ek gösterge, ikramiye, her türlü zam ve tazminat haklarıyla eşit
olmasından itibaren, emsali durumdaki kadrolara ait aylık, ek gösterge ve her
türlü zam ve tazminat (ek tazminat hariç)hakları şahıslarına bağlı olarak
atandıkları görevde kaldıkları sürece saklı tutulur. 399 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname gereğince I sayılı cetvele tâbi iken 4502 sayılı Kanunun geçici 4
üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri çerçevesinde daha önce nakil işlemi
gerçekleştirilenler de bu madde hükmünden yararlanırlar.
Türk Telekom hisselerinin satışı sonucu kamu payının % 50’sinin altına
düşmesinden itibaren bir yıl içinde, 1475 sayılı İş Kanununa göre çalışanların
hizmet akitlerinin haklı neden olmaksızın işveren tarafından feshedilmesi veya
1475 sayılı İş Kanununa göre haklı nedenlerle (emeklilik dışında) kendileri
tarafından feshedilmesi sonucunda işsiz kalanlar 4046 sayılı Kanunun 21 inci
maddesinde belirtilen iş kaybı tazminatı ve diğer hizmetlerden yararlanırlar.
Bu husustaki işlemlerin yürütülmesinden Türkiye İş Kurumu görevli, yetkili ve
sorumludur. Bu madde uyarınca Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından
yapılması gereken ödemeler Hazine tarafından yapılır.”
MADDE 9. – 22.12.1941 tarihli ve 4157 sayılı Posta, Telgraf ve Telefon
İdaresinin Biriktirme ve Yardım Sandığı Hakkında Kanunun 1 inci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 1. – Bu Kanun ile kurulmuş olan ve yeni bir düzenlemeye kadar
geçerliliğini koruması öngörülen Posta, Telgraf ve Telefon İdaresinin
Biriktirme ve Yardım Sandığı bu Kanunla ikiye ayrılır; hak ve yükümlülüklerinin
devamını sağlamak üzere iki ayrı “Posta ve Telgraf Teşkilâtı Biriktirme ve
Yardım Sandığı” ile “Türk Telekom Personeli Biriktirme ve Yardım Sandığı”
kurulmuştur.
PTT ve Türk Telekom’un % 50 ve daha fazla hissesine sahip olduğu iştirak
ve şirketlerinde çalışan personel de bu sandıklara üye olabilir.
Sandıkların gelirleri;
a) Üye olan personelden alınacak aidattan,
b) Gayrimenkul ve menkullerinin satış, kira ve işletilmesinden elde
edilecek gelirlerden,
c) Sandık mevcudunun faizleri, teberrulardan elde edilecek gelirlerden,
d) Şirket, iştirak ve ticarî işletmeler ile bunların devir ve
kiralamalarından elde edilecek gelirlerden,
e) Diğer gelirlerden,
Oluşur.
Sandıkların idaresi Genel Kurullarında ayrı ayrı çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir. Sandıklarla ilgili yeni düzenlemeler yapılıncaya kadar
mevcut mevzuatın bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam
olunur.
Sandıkların Yönetim Kurulu yedi üyeden oluşur, üyelerden üçü Sandık
üyesi olan I. Hukuk Müşaviri, Daire Başkanları ve Başkan Yardımcıları arasından
Genel Kurulda seçilir.”
MADDE 10. – 4157 sayılı Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.
“EK MADDE 1. – Bu Kanunda ve diğer mevzuatta Türkiye Cumhuriyeti Posta,
Telgraf ve Telefon İşletmesi Genel Müdürlüğüne yapılan atıflar Türkiye
Cumhuriyeti Posta ve Telgraf Teşkilâtı Genel Müdürlüğü ile Türk
Telekomünikasyon Anonim Şirketi Genel Müdürlüğüne yapılmış sayılır.”
MADDE 11. – 4157 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 1. – Posta ve Telgraf Teşkilâtı Biriktirme ve Yardım
Sandığı ile Türk Telekom Personeli Biriktirme ve Yardım Sandığı bu Kanun
yayımlandığı tarihten itibaren bir ay içinde Olağanüstü Genel Kurullarını
toplayarak Yönetim Kurullarını oluştururlar.
Posta, Telgraf ve Telefon İdaresinin Biriktirme ve Yardım Sandığının her
türlü mevcudu, varlığı, borç ve yükümlülükleri o günkü bakiyeleri ile; Posta ve
Telgraf Teşkilâtı Biriktirme ve Yardım Sandığı ile Türk Telekom Personeli
Biriktirme ve Yardım Sandığı arasında T.C. Posta ve Telgraf Teşkilâtı Genel
Müdürlüğü ile Türk Telekom çalışanlarından halen üye olanların nemalandırılmış
toplam birikimleri anlamına gelen emeklilik yardımlarının toplamları oranında
tasfiye edilir. Aynı tasfiye kuralları ve oranları Sandığın tüm menkul ve
gayrimenkul mal varlıklarının bölüşümünde de kullanılır.
Tasfiye işlemi bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak, T.C.
Posta ve Telgraf Teşkilâtı Genel Müdürlüğü ile Türk Telekom Teftiş
Kurullarından üçer başmüfettiş görevlendirilerek yapılır. Tasfiye işlemi altı
ayda tamamlanır. Bölünme ile ilgili işlemler her türlü vergi, resim, harç ve
fondan muaftır.
Tasfiye bitimi itibarıyla bir ay içerisinde ayrılmadan önceki Tüzük ve
Yönetmelikler çerçevesinde olağanüstü Genel Kurulları yapılır. Posta, Telgraf
ve Telefon İdaresinin Biriktirme ve Yardım Sandığının halen çalışan personeli
sandıklarının ihtiyaçları doğrultusunda özlük hakları ile paylaştırılırlar.”
MADDE 12. – 9.4.1987 tarihli ve 3348 sayılı Ulaştırma Bakanlığının
Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 13 üncü maddesinin (g) bendi yürürlükten
kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1. – 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanununun ek 17 nci
maddesinde düzenlenen imtiyazlı hisse ve kapsamı, bu Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren üç ay içinde Şirket ana sözleşmesine dahil edilir.
GEÇİCİ MADDE 2. – Ulaştırma Bakanlığı ile görev, GSM görev ve imtiyaz
sözleşmesi imzalayarak veya Ulaştırma Bakanlığından telekomünikasyon ruhsatı
veya genel izin alarak halihazırda hizmet veren işletmecilerle Kurum, bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde, karşılıklı
mutabakat sağlayarak, bu Kanuna ve Kurum düzenlemelerine aykırı olmayacak
şekilde sözleşmelerde değişikliklere gidebileceklerdir. Kurum, taraflar
arasında mutabakat sağlanarak sözleşmelerin yenilenmesi sürecinde, Hazine payı
ile ilgili maddelerin düzenlenmesinde Hazine Müsteşarlığının görüşünü almak
zorundadır.
Bu süre içinde mutabakat sağlanamaması halinde, Ulaştırma Bakanlığı ile
görev, GSM görev veya imtiyaz sözleşmesi imzalayarak veya Ulaştırma
Bakanlığından telekomünikasyon ruhsatı veya genel izin alarak halihazırda
hizmet veren işletmeciler anılan süre sonundan itibaren bir ay içinde bu Kanuna
ve Kurum düzenlemelerine aykırı olmayacak şekilde ve mevcut sözleşmelerinde yer
alan hak ve yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla, görev veya imtiyaz
sözleşmelerini Kurum ile yenilemek zorundadır. Bu süre zarfında imtiyaz
sözleşmelerinin yenilenmemesi halinde Kurum, 406 sayılı Kanunun 2 nci
maddesinin (f) fıkrasındaki yetkilerini kullanır.
Yenilenen sözleşmelere 406 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (b) bendinde
yer alan hükümler uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 3. – Türk Telekomda 1475 sayılı İş Kanununa tâbi olarak
çalışanlar ile 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tâbi olarak kadrolu veya
sözleşmeli personel statüsünde çalışmakta olanlardan istekleri üzerine iş
mevzuatına tâbi statüye geçmiş ve geçecek olanların 1475 sayılı İş Kanununun 14
üncü maddesindeki nedenler ve esaslar dikkate alınmak üzere hizmet akitlerinin
kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermesi halinde, Türk
Telekomda geçen hizmetleri dahil, daha önceden kamu kurum ve kuruluşlarında
geçen hizmet süreleri kıdem tazminatının hesabında dikkate alınır.
Türk Telekomun kurduğu, kuracağı ve iştirak edeceği Şirketlere, Türk
Telekomdan geçen ve iş mevzuatına tâbi olup T.C. Emekli Sandığı ile irtibatları
devam eden personelden, isteyenlerin T.C. Emekli Sandığı ile irtibatları devam
eder ve haklarında 406 sayılı Kanunun ek 22 nci maddesinin (c) bendi hükümleri
uygulanır. Söz konusu Şirketlere geçen İş Kanununa tâbi personelin, kıdem
tazminatlarının hesabında birinci fıkrada belirtilen esaslar geçerlidir.
GEÇİCİ MADDE 4. – Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren Türk
Telekomda çalışan personelden 4502 sayılı Kanuna göre iş mevzuatına geçmiş veya
geçecek olanlar dahil, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre emeklilik
hakkını kazanmış olanlara Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay,
bu hakkı 2002 yılı sonuna kadar kazanacak olanlara da kazandıkları tarihten
itibaren üç ay içinde emeklilik başvurusunda bulunmaları halinde emekli
ikramiyeleri veya kıdem tazminatları % 30 fazlasıyla ödenir. Bu fark Hazinece
karşılanır.
GEÇİCİ MADDE 5. – Türk Telekom hisselerinin satışı sonucu kamu payının %
50’sinin altına düşmesi durumunda ek 29 uncu maddede belirtilen personelin
nakli yapıldığında ek 22 nci madde ve 4502 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi
yürürlükten kalkar. Ancak, ek 22 nci maddenin (c) bendi uyarınca T.C. Emekli
Sandığı ile irtibatları devam eden personelin herhangi bir işleme gerek
kalmaksızın T.C. Emekli Sandığı ile ilgisi aynı esaslar dahilinde kesenekler
ilgililerden, karşılıkları ise Türk Telekom tarafından ödenmek suretiyle devam
ettirilir.
GEÇİCİ MADDE 6. – Türk Telekom tarafından yürütülmekte olan uydu
hizmetlerini yürütmek üzere 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tâbi bir kamu
iktisadî kuruluşu kurulur.
MADDE 13. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 14. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
Bülent Ecevit |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
|
|
|
|
|
|
D.
Bahçeli |
H.
H. Özkan |
M.
Yılmaz |
|
|
|
|
|
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
|
|
|
|
|
|
K.
Derviş |
Prof.
Dr. T. Toskay |
M.
Keçeciler |
|
|
|
|
|
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
|
|
|
|
|
|
Prof.
Dr. Ş. S. Gürel |
F.
Bal |
Y.
Yalova |
|
|
|
|
|
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
|
|
|
|
|
|
M.
Yılmaz |
Prof.
Dr. R. Mirzaoğlu |
R.
K. Yücelen |
|
|
|
|
|
|
|
|
Devlet Bakanı V. |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
|
|
|
|
|
|
M.
Yılmaz |
Prof.
Dr. Ş. Üşenmez |
E.
S. Gaydalı |
|
|
|
|
|
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
|
|
|
|
|
|
F.
Ünlü |
Prof.
Dr. A. Çay |
R.
Önal |
|
|
|
|
|
|
|
|
Adalet Bakanı |
Millî Savunma Bakanı |
İçişleri Bakanı V. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Prof.
Dr. H. S. Türk |
S.
Çakmakoğlu |
E.
Mumcu |
|
|
Dışişleri Bakanı |
Maliye Bakanı |
Millî Eğitim Bakanı |
|
|
|
İ.
Cem |
S.
Oral |
M.
Bostancıoğlu |
|
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
Ulaştırma Bakanı |
|
|
|
|
K.
Aydın |
Doç.
Dr. O. Durmuş |
Prof.
Dr. E. Öksüz |
|
|
|
|
|
|
|
|
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı |
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
|
|
|
|
|
|
|
|
Prof.
Dr. H. Y. Gökalp |
Y.
Okuyan |
A.
K. Tanrıkulu |
|
|
|
|
|
|
|
|
En. ve Tab. Kay. Bakanı V. |
Kültür Bakanı |
Turizm Bakanı |
|
|
|
|
|
|
|
|
S.
Oral |
M.
İ. Talay |
E.
Mumcu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Orman Bakanı |
|
Çevre Bakanı |
|
|
|
|
|
|
|
|
Prof.
Dr. N. Çağan |
|
F.
Aytekin |
|
|
|
|
|
|
PLAN
VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN
KABUL
ETTİĞİ METİN
TELGRAF VE
TELEFON KANUNU, POSTA, TELGRAF VE TELEFON İDA-RESİNİN BİRİKTİRME VE YARDIM
SANDIĞI HAKKINDA KANUN İLE ULAŞTIRMA BAKANLIĞININ TEŞKİLÂT VE GÖREVLERİ
HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA
KANUN TASARISI
MADDE 1. – 4.2.1924 tarihli ve
406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanununun değişik
1 inci maddesinin ikinci ve
dokuzuncu fıkraları aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Şirkette kamu payı % 50'nin altına düşünceye kadar ana sözleşmede
yapılacak değişikliklerde Ulaştırma
Bakanının görüşü alınır."
"Türk Telekom, bu Kanun ve özel hukuk hükümlerine tâbi bir anonim
şirkettir. Bu Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, kamu iktisadi teşebbüsleri de
dahil, sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait olan kamu kurum, kuruluş ve
ortaklıklarına uygulanan mevzuat Türk Telekom'a uygulanmaz. Sermayesinin
yarısından fazlası kamuda kaldığı sürece, Türkiye Büyük Millet Meclisi
denetimine ilişkin 2.4.1987 tarihli ve 3346 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi
hükümleri uygulanır. 16/7/1965 tarihli ve 697 sayılı Kanun ile millî güvenlik
ve kamu düzeniyle sıkıyönetim ve seferberlik hallerinde teleko-münikasyon
hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin özel kanunların hükümleri saklıdır."
MADDE 2.- 406 sayılı
Kanunun değişik 2 nci maddesinin (c)
bendinin birinci alt bendinin sonuna aşağıdaki cümle eklenmiş, (f) bendi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Ancak, Türk
Telekomdaki kamu payı
% 50'nin altına düştüğünde, Türk Telekomun tüm tekel hakları 31.12.2003
tarihinden önce de olsa ortadan kalkmış olur."
"f) Kurum; Türk Telekom dahil işletmecilerle imzaladığı
sözleşmelerin ve verdiği genel izin ve telekomünikasyon ruhsatlarının
şartlarına uyulmasının sağlanması için gereken tedbirleri almaya, faaliyetlerin
mevzuat ile görev ve imtiyaz sözleşmesi, telekomünikasyon ruhsatı veya genel
izin şartlarına uygun yürütülmesini izleme ve denetlemeye, aykırılık halinde
ilgili işletmecinin bir önceki takvim yılındaki cirosunun % 3'üne kadar idarî
para cezası uygulamaya, millî güvenlik, kamu düzeni veya kamu hizmetinin gereği
gibi yürütülmesi amaçlarıyla gerekli tedbirleri almaya, gerektiğinde tesisleri
tazminat karşılığında devralmaya ya da ağır kusur halinde imtiyaz sözleşmesini,
telekomünikasyon ruhsatını ya da genel izni iptal etmeye yetkilidir."
MADDE 3. – Tasarının 4 üncü maddesi
3 üncü madde olarak aynen kabul edilmiştir.
MADDE 4. – Tasarının
5 inci maddesi 4 üncü madde
olarak aynen kabul edilmiştir.
MADDE 5. – Tasarının
6 ncı maddesi 5 inci madde
olarak aynen kabul edilmiştir
MADDE 6. –
406 sayılı Kanunun
ek 22 nci maddesinin (a)
bendinde "Personelin statüsü:" ifadesinden sonra gelmek üzere
"Türk Telekomdaki kamu payı % 50'nin altına düşünceye kadar, Türk Telekom
Yönetim Kurulu üyeliklerine atanacaklarda Devlet memurluğuna atanabilme genel
şartlarına sahip olma ve en az dört yıllık yüksek öğrenim görme şartları
aranır." ifadesi eklenmiş, aynı bentte yer alan "telekomünikasyon
alanında sekiz yıl tecrübeye sahip ve" ifadesi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 7. – 406 sayılı Kanuna
aşağıdaki maddeler eklenmiştir.
"EK MADDE 27. – Bu Kanunda ve diğer mevzuatta Ulaştırma
Bakanlığına, görev sözleşmesi veya imtiyaz sözleşmesi yapma veya
telekomünikasyon ruhsatı veya genel izin verme yetkisi ile bu yetkiye ilişkin
yapılacak düzenlemeler ile ilgili her türlü göreve yönelik yapılan atıflar
Kuruma yapılmış sayılır.
İmtiyaz sözleşmesi akdedilerek yürütü-lecek olan telekomünikasyon
hizmetleri veya alt yapısına yönelik yetkilendirmeye ilişkin planlar Kurum
tarafından hazırlanır. Kurum tarafından hazırlanan bu planlar Ulaştırma
Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından onaylanır ve Kurum
tarafından yürütülür.
Görev ve imtiyaz sözleşmeleri, teleko-münikasyon ruhsatı ve genel
izinlerin asgari değerleri, Kurumun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından
belirlenir.
EK MADDE 28. – Türk Telekom ile Türk Silahlı Kuvvetleri, Millî Savunma
Bakanlığı ve ülke güvenliği, emniyet ve asayiş ile ilgili diğer kamu kurum ve
kuruluşları arasında telekomünikasyon hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin
olarak imzalanan ve imzalanacak tüm
sözleşme ve protokollerin geçerliliği devam eder.
EK MADDE 29. – Türk Telekom hisselerinin satışı sonucu kamu payının %
50'nin altına düşmesi durumunda, hisse devir sözleşmesinin imzalanmasından itibaren
30 gün içerisinde, Türk Telekomda ek 22 nci maddenin (a) bendi uyarınca
belirlenen asli ve sürekli görevlerde çalışan personel, 399 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnameye tâbi kadrolu ve sözleşmeli personel ile kapsam dışı
personelin listesi Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Bu personel, Devlet
Personel Başkanlığınca 30 gün içerisinde başka kamu kurum ve kuruluşlarına
nakledilir. Nakle ilişkin usul ve esaslar Devlet Personel Başkanlığınca bu
Kanunun yayımından itibaren 60 gün içerisinde çıkarılacak yönetmelik ile
belirlenir.
Nakledilecek personelin başka kamu kurum ve kuruluşuna atanarak burada
göreve başlamasına kadar geçecek süredeki aylık, ücret, ikramiye, zam ve
tazminatlar ve sosyal hak ve yardımlar ile bu döneme ilişkin harcırah, sağlık
yardımı gibi özlük hakları Hazine tarafından ödenir. Bunlardan T.C. Emekli
Sandığına tâbi olanların bu süre içinde Sandıkla olan ilgileri devam eder.
Sözleşmeli statüde veya kapsam dışı personel olarak çalışanların 657
sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi kurumlara nakledilerek Devlet memuru
statüsüne geçirilmesi halinde sözleşmeli statüde veya kapsam dışı olarak geçen
hizmet süreleri, aynı Kanunun ek geçici 1, 2 ve 3 üncü maddelerine göre, 458
sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri de dikkate alınmak suretiyle, öğrenim
durumlarına göre yükselebilecekleri tavanı aşmamak kaydıyla kadro şartı
aranmaksızın kazanılmış hak aylık, derece ve kademelerinin tespitinde
değerlendirilir.
Kamu kurum ve kuruluşlarına atanan personelin atandıkları tarihteki
kadro ve pozisyonlara ait aylık, ücret, ek gösterge, ikramiye, her türlü zam ve
tazminat haklarının veya sözleşme ücretlerinin net tutarının, nakledildiği
kuruluş mevzuatına göre hakedeceği aylık, ek gösterge, varsa ikramiye, her
türlü zam ve tazminat haklarının veya sözleşme ücretinin (varsa ikramiye dahil)
net tutarından fazla olması halinde aradaki fark giderilinceye kadar, herhangi
bir kesintiye tâbi tutulmaksızın tazminat olarak Hazinece ödenir.
Ancak bu madde gereğince nakledilen personelden 399 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin eki I sayılı cetvelde belirtilen personelin, eski kadrolarına ait
aylık, ek gösterge ve her türlü zam ve tazminat (ek tazminat hariç) hakları şahıslarına
bağlı olarak atandıkları görevlerde kaldıkları sürece saklı tutulur. Ek 22 nci
maddenin (a) bendi uyarınca asli ve sürekli görevlere ilişkin kadrolarda
çalışmakta iken bu madde gereğince nakledilen personelin aylık ücretleri ile
ikramiyeleri tutarının 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki I sayılı
cetvelde yer alan emsali kadrolar için belirlenen aylık, ek gösterge, ikramiye,
her türlü zam ve tazminat haklarıyla
eşit olmasından itibaren, emsali durumdaki kadrolara ait aylık, ek gösterge ve
her türlü zam ve tazminat (ek tazminat hariç) hakları şahıslarına bağlı olarak
atandıkları görevde kaldıkları sürece saklı tutulur. 399 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname gereğince I sayılı cetvele tâbi iken 4502 sayılı Kanunun geçici 4
üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri çerçevesinde daha önce nakil işlemi
gerçekleştirilenler de bu madde hükmünden yararlanırlar.
Türk Telekom hisselerinin satışı sonucu kamu payının % 50'nin altına
düşmesinden itibaren bir yıl içinde, 1475 sayılı İş Kanununa göre çalışanların
hizmet akitlerinin haklı neden olmaksızın işveren tarafından feshedilmesi veya
1475 sayılı İş Kanununa göre haklı nedenlerle (emeklilik dışında) kendileri
tarafından feshedilmesi sonucunda işsiz kalanlar 4046 sayılı Kanunun 21 inci
maddesinde belirtilen iş kaybı tazminatı ve diğer hizmetlerden yararlanırlar.
Bu husustaki işlemlerin yürütülmesinden Türkiye İş Kurumu görevli, yetkili ve
sorumludur. Bu madde uyarınca Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından
yapılması gereken ödemeler Hazine tarafından yapılır."
MADDE 8.- 22.12.1941 tarihli ve
4157 sayılı Posta, Telgraf ve Telefon İdaresinin Biriktirme ve Yardım Sandığı
Hakkında Kanunun 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 1. – Bu Kanun ile kurulmuş olan ve yeni bir düzenlemeye
kadar geçerliliğini koruması öngörülen Posta, Telgraf ve Telefon İdaresinin
Biriktirme ve Yardım Sandığı bu Kanunla ikiye ayrılır; hak ve yükümlülüklerinin
devamını sağlamak üzere iki ayrı "Posta ve Telgraf Teşkilâtı Biriktirme ve
Yardım Sandığı" ile "Türk Telekom Personeli Biriktirme ve Yardım
Sandığı" kurulmuştur.
PTT ve Türk Telekom'un % 50 ve daha fazla hissesine sahip olduğu iştirak
ve şirketlerinde çalışan personel de bu sandıklara üye olabilir.
Sandıkların gelirleri;
a) Üye olan personelden alınacak aidattan,
b) Gayrimenkul ve menkullerinin satış, kira ve işletilmesinden elde
edilecek gelirlerden,
c) Sandık mevcudunun faizleri, teberrulardan elde edilecek gelirlerden,
d) Şirket, iştirak ve ticarî işletmeler ile bunların devir ve
kiralamalarından elde edilecek gelirlerden,
e) Diğer gelirlerden,
Oluşur.
Sandıkların idaresi Genel Kurullarında ayrı ayrı çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir. Sandıklarla ilgili yeni düzenlemeler yapılıncaya kadar
mevcut mevzuatın bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam
olunur.”
MADDE 9. – 4157 sayılı Kanuna
aşağıdaki madde eklenmiştir.
"EK MADDE 1. – Bu Kanunda ve diğer mevzuatta Türkiye Cumhuriyeti
Posta, Telgraf ve Telefon İşletmesi Genel Müdürlüğüne yapılan atıflar ilgisine
göre Türkiye Cumhuriyeti Posta ve Telgraf Teşkilâtı Genel Müdürlüğü ile Türk
Telekomünikasyon Anonim Şirketi Genel Müdürlüğüne yapılmış sayılır."
MADDE 10. – Tasarının 11 inci maddesi 10 uncu madde
olarak aynen kabul edilmiştir.
MADDE 11. – Tasarının 12 nci maddesi
11 inci madde olarak aynen kabul
edilmiştir
GEÇİCİ MADDE 1. – Tasarının geçici 1 inci maddesi aynen kabul
edilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 2. – Ulaştırma
Bakanlığı ile görev, GSM görev veya imtiyaz sözleşmesi imzalayarak veya
Ulaştırma Bakanlığından telekomünikasyon ruhsatı veya genel izin alarak
halihazırda hizmet veren işletmecilerle Kurum, bu Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren en geç bir ay içinde, karşılıklı mutabakat sağlayarak, bu
Kanuna ve Kurum düzenlemelerine aykırı olmayacak şekilde sözleşmelerde değişikliklere
gidebileceklerdir. Ancak, görev
sözleşmesinde millî güvenlik ve
kamu düzeni ile ilgili olarak yer alan hükümler geçerliliğini korur. Kurum,
taraflar arasında mutabakat sağlanarak sözleşmelerin yenilenmesi sürecinde,
Hazine payı ile ilgili maddelerin düzenlenmesinde Hazine Müsteşarlığının görüşünü
almak zorundadır.
Bu süre içinde mutabakat sağlanamaması halinde, Ulaştırma Bakanlığı ile
görev, GSM görev veya imtiyaz sözleşmesi imzalayarak veya Ulaştırma
Bakanlığından telekomünikasyon ruhsatı veya genel izin alarak halihazırda
hizmet veren işletmeciler anılan süre sonundan itibaren bir ay içinde bu Kanuna
ve Kurum düzenlemelerine aykırı olmayacak şekilde ve mevcut sözleşmelerinde yer
alan hak ve yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla, görev veya imtiyaz
sözleşmelerini Kurum ile yenilemek zorundadır. Bu süre zarfında imtiyaz
sözleşmelerinin yenilenmemesi halinde Kurum, 406 sayılı Kanunun 2 nci
maddesinin (f) fıkrasındaki yetkilerini kullanır.
Yenilenen sözleşmelere 406 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (b) bendinde
yer alan hükümler uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 3. – Tasarının geçici 3 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 4. – Tasarının
geçici 4 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 5. – Türk Telekom
hisselerinin satışı sonucu kamu payının
% 50'nin altına düşmesi durumunda
4.2.1924 tarihli ve 406 sayılı Kanunun ek 29 uncu maddesinde belirtilen
personelin nakli yapıldığında, anılan Kanunun ek 22 nci maddesi ve 4502 sayılı
Kanunun geçici 4 üncü maddesi yürürlükten kalkar. Ancak, sözkonusu Kanunun ek 22 nci maddesinin (c) bendi uyarınca T.C. Emekli Sandığı ile
irtibatları devam eden personelin herhangi bir işleme gerek kalmaksızın T.C.
Emekli Sandığı ile ilgisi aynı esaslar dahilinde kesenekler ilgililerden,
karşılıkları ise Türk Telekom tarafından ödenmek suretiyle devam ettirilir.
GEÇİCİ MADDE 6. – Tasarının
geçici 6 ncı maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 12. –Tasarının 13 üncü maddesi 12 nci madde olarak aynen kabul
edilmiştir.
MADDE 13.-Tasarının 14 üncü maddesi 13 üncü madde olarak aynen kabul edilmiştir.