Dönem : 21 Yasama Yılı : 3

T.B.M.M. (S. Sayısı : 720)

Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu Teşkiline Dair Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/865)

NOT : Tasarı Başkanlıkça Millî Savunma ve Dışişleri Komisyonlarına havale edilmiştir.

T.C.
Başbakanlık	24.5.2001
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü
Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-300/2540

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 2.5.2001 tarihinde kararlaştırılan “Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu Teşkiline Dair Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesiilişikte gönderilmiştir.

Komisyonlarda ve Genel Kurulda öncelikle görüşülmesini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

TASARI GEREKÇESİ

1. Karadeniz’e sahildar devletlerin Deniz Kuvvetleri arasında işbirliğine gidilmesi fikri Türkiye tarafından 1998 yılında ortaya atılmıştır. Bu çerçevede, Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu (BLACKSEAFOR) kurulması yönünde Karadeniz’e sahildar devletler Türkiye, Bulgaristan, Gürcistan, Romanya, Rusya Federasyonu ve Ukrayna arasındaki çalışmalara Ekim 1998’de başlanmış ve BLACKSEAFOR’un teşkiline dair Anlaşma iki yılı aşkın bir süre sonunda sonuçlandırılmış, Taslak Anlaşma metni bütün katılımcı devletler tarafından kabul edilmiştir. Anlaşma, 2 Nisan 2001 tarihinde İstanbul’da düzenlenen bir törenle katılımcı devletler temsilcileri tarafından imzalanmıştır. Anlaşma, taraf devletlerin oydaşmayla alacakları karar yoluyla ehil ve istekli diğer devletlerin taraf olmasına ve BLACKSEAFOR faaliyetlerine katılmasına da imkân vermektedir.

2. BLACKSEAFOR, soğuk savaş döneminde farklı bloklarda yer alan sahildar devletler arasında, içerdiği siyasî-askerî işbirliği konuları itibariyle Karadeniz’de bir ilk yaratmaktadır. BLACKSEAFOR, Karadeniz’deki sahildar devletler arasında bölgesel işbirliğini teşvike yönelik çabalara katkı sağlamak doğrultusunda, bölge ülkeleri deniz kuvvetleri arasında işbirliğini ve birlikte çalışabilirliği (interoperability) geliştirerek Karadeniz’de dostluk, iyi ilişkiler ve karşılıklı anlayışı daha da güçlendirmeyi hedeflemektedir.

3. Bu çerçevede, katılımcı devletlerin deniz kuvvetleri arasında bir görev gücü oluşturulması ve bu gücün, BLACKSEAFOR’un görevlerini yerine getirmesi ihtiyacı duyulduğunda çağrı üzerine (on-call) faaliyete geçirilmesi öngörülmektedir. BLACKSEAFOR’un görevleri aşağıda sıralanmaktadır:

- Denizde arama-kurtarma operasyonları

- İnsanî yardım operasyonları

- Mayın karşı önlemleri

- Çevre koruma operasyonları

- İyi niyet ziyaretleri

- Taraflarca kararlaştırılan diğer görevler

4. Söz konusu çağrı gücünü oluşturacak deniz kuvvetleri unsurlarının düzenli olarak tatbikatlar yapması öngörülmektedir. Böylelikle, denizde vuku bulabilecek çevre felaketlerine, doğal afetlere ve deniz kazalarına karşı gerektiğinde hızlı ve eşgüdümlü şekilde taraf devletlerce tarafından ortaklaşa müdahale edilmesi imkânı artacaktır.

5. BLACKSEAFOR, Karadeniz’de görevlendirilmek üzere tesis edilmiş olup, gerektiğinde Tarafların oydaşmayla alacağı karar uyarınca başka bir yerde de görevlendirilmesi mümkündür. BLACKSEAFOR ayrıca Birleşmiş Milletler veya Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilâtı mandasında gerçekleştirilen harekâtlara veya görev ve amaçlarına uygun olarak diğer uluslararası faaliyetlere de iştirak edebilir.

6. BLACKSEAFOR Anlaşmasının yürürlüğe girmesi için en az dört imzacı devletin ulusal onay süreçlerini tamamlamış olması gerekmektedir. Bununla beraber, Anlaşma, resmen yürürlüğe girmeden önce, iç hukuk mevzuatları imkân veren imzacı devletler arasında geçici uygulama imkânını da tanımaktadır. Bu çerçevede, BLACKSEAFOR’un ilk olarak 2001 Temmuz ayında aktive edilmesi planlanmaktadır. BLACKSEAFOR’un icrasından sorumlu olacak Karadeniz Deniz Kuvvetleri Komutanlar Komitesinin (BSNC) başkanlığını ilk olarak Türkiye’nin üstlenmesi öngörülmektedir.

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ GEREKÇE

1. Karadeniz’e kıyısı bulunan devletlerin Deniz Kuvvetleri arasında işbirliğine gidilmesi fikri Türkiye tarafından 1998 yılında ortaya atılmıştır. Bu çerçevede, Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu (BLACKSEAFOR) kurulması yönünde Karadeniz’e kıyısı bulunan devletler Türkiye, Bulgaristan, Gürcistan, Romanya, Rusya Federasyonu ve Ukrayna arasındaki çalışmalara Ekim 1998’de başlanmış ve BLACKSEAFOR’un teşkiline dair Anlaşma iki yılı aşkın bir süre sonunda sonuçlandırılmış, Taslak Anlaşma metni bütün katılımcı devletler tarafından kabul edilmiştir. Anlaşma, 2 Nisan 2001 tarihinde İstanbul’da düzenlenen bir törenle katılımcı devletler temsilcileri tarafından imzalanmıştır. Anlaşma, taraf devletlerin ittifakla alacakları karar yoluyla ehil ve istekli diğer devletlerin taraf olmasına ve BLACKSEAFOR faaliyetlerine katılmasına da imkân vermektedir.

2. BLACKSEAFOR, Soğuk Savaş döneminde farklı bloklarda yer alan Karadeniz’e kıyısı bulunan devletler arasında, içerdiği siyasî-askerî işbirliği konuları itibariyle Karadeniz’de bir ilk yaratmaktadır. BLACKSEAFOR, Karadeniz’e kıyısı bulunan devletler arasında bölgesel işbirliğini teşvike yönelik çabalara katkı sağlamak doğrultusunda, bölge ülkeleri deniz kuvvetleri arasında işbirliğini ve birlikte çalışabilirliği (interoperability) geliştirerek Karadeniz’de dostluk, iyi ilişkiler ve karşılıklı anlayışı daha da güçlendirmeyi hedeflemektedir.

3. Bu çerçevede, katılımcı devletlerin deniz kuvvetleri arasında bir görev gücü oluşturulması ve bu gücün, BLACKSEAFOR’un görevlerini yerine getirmesi ihtiyacı duyulduğunda çağrı üzerine, (on-call) faaliyete geçirilmesi öngörülmektedir. BLACKSEAFOR’un görevleri aşağıda sıralanmaktadır.

– Denizde arama-kurtarma operasyonları

– İnsanî yardım operasyonları

– Mayın karşı önlemleri

– Çevre koruma operasyonları

– İyi niyet ziyaretleri

– Taraflarca kararlaştırılan diğer görevler.

4. Sözkonusu çağrı gücünü oluşturacak deniz kuvvetleri unsurlarının düzenli olarak tatbikatlar yapması öngörülmektedir. Böylelikle, denizde vuku bulabilecek çevre felaketlerine, doğal afetlere ve deniz kazalarına karşı gerektiğinde hızlı ve eşgüdümlü şekilde taraf devletlerce ortaklaşa müdahale edilmesi imkânı artacaktır.

5. BLACKSEAFOR, Karadeniz’de görevlendirilmek üzere tesis edilmiş olup, gerektiğinde tarafların ittifakla alacağı karar uyarınca başka bir yerde de görevlendirilmesi mümkündür. BLACKSEAFOR ayrıca Birleşmiş Milletler veya Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilâtı mandasında gerçekleştirilen harekâtlara veya görev ve amaçlarına uygun olarak diğer uluslararası faaliyetlere de iştirak edebilir.

6. BLACKSEAFOR Anlaşmasının yürürlüğe girmesi için en az dört imzacı devletin ulusal onay işlemlerini tamamlamış olması gerekmektedir. Bununla beraber, Anlaşma, resmen yürürlüğe girmeden önce, iç hukuk mevzuatları imkân veren imzacı devletler arasında geçici uygulama imkânını da tanımaktadır. Bu çerçevede BLACKSEAFOR’un ilk olarak 2001 Temmuz ayında faaliyete geçirilmesi planlanmaktadır. BLACKSEAFOR’un yönetiminden sorumlu olacak Karadeniz Deniz Kuvvetleri Komutanlar Komitesinin (BSNC) başkanlığını ilk olarak Türkiye’nin üstlenmesi öngörülmektedir.

Dışişleri Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi
Dışişleri Komisyonu	19.6.2001
Esas No. : 1/865
Karar No. : 35

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu Teşkiline Dair Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 14 Haziran 2001 tarihli 19 uncu Birleşiminde Genel Kurmay Başkanlığı ve Dışişleri Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

Karadeniz’de kıyısı bulunan devletlerin deniz kuvvetleri arasında işbirliğine gidilmesi fikri, Türkiye tarafından 1998 yılında ortaya atılmıştır.

Bu çerçevede, Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu (BLACKSEAFOR) kurulması yönünde Karadeniz’de kıyısı bulunan Türkiye, Bulgaristan, Gürcistan, Romanya, Rusya Federasyonu ve Ukrayna arasındaki çalışmalar iki yılı aşkın bir süre sonunda sonuçlandırılmış ve Anlaşma 2 Nisan 2001 tarihinde İstanbul’da imzalanmıştır. Anlaşma, taraf devletlerin ittifakla alacakları karar doğrultusunda ehil ve istekli diğer devletlerin BLACKSEAFOR faaliyetlerine katılmasına imkân vermektedir.

Anlaşma soğuk savaş döneminde farklı bloklarda yer alan, Karadeniz’e kıyısı olan devletler arasında, siyasî-askerî işbirliğini geliştirerek Karadeniz’de dostluk, iyi ilişkiler ve karşılıklı anlayışı güçlendirmeyi hedeflemektedir.

Katılımcı devletlerin deniz kuvvetleri arasında bir görev gücü oluşturulması ve bu gücün, çağrı üzerine faaliyete geçmesini öngören Anlaşma ile denizde vuku bulabilecek çevre felaketlerine, doğal afetlere ve deniz kazalarına karşı, taraf devletlerce ortaklaşa, hızlı ve eşgüdüm içinde müdahale edilmesi imkânı artacaktır.

BLACKSEAFOR’un yönetiminden sorumlu olacak Karadeniz Deniz Kuvvetleri Komutanlar Komitesinin (BSNC) başkanlığını ilk olarak Türkiye’nin üstleneceğini öngören Anlaşma Komisyonumuzca uygun bulunarak kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Kâmran İnan	Suat Çağlayan	Mehmet Kaya
Van	İzmir	Kahramanmaraş
Üye	Üye	Üye
Teoman Özalp	Servet Sazak	Zafer Güler
Bursa	Eskişehir	İstanbul
Üye	Üye	Üye
İrfan Gündüz	M. Ali İrtemçelik	Hüseyin Kansu
İstanbul	İstanbul	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Osman Yumakoğulları	Abdullah Gül	Hüseyin Arı
İstanbul	Kayseri	Konya
Üye	Üye	Üye
Cevdet Akçalı	Basri Coşkun	M. Necati Çetinkaya
Kütahya	Malatya	Manisa
	Üye
	Mehmet Yaşar Ünal
	Uşak

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

KARADENİZ DENİZ İŞBİRLİĞİ GÖREV GRUBU TEŞKİLİNE DAİR ANLAŞMA-NIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUN-DUĞU HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. – 2 Nisan 2001 tarihinde İstanbul’da imzalanan “Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu (BLACKSEAFOR) Teşkiline Dair Anlaşma”nın onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Bülent Ecevit
Başbakan
Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet. Bak. ve Başb. Yrd.
D. Bahçeli	H. H. Özkan	M. Yılmaz
Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
Prof. Dr. N. Çağan	Prof. Dr. T. Toskay	M. Keçeciler
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.
Prof. Dr. Ş. S. Gürel	F. Bal	R. K. Yücelen
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
M. Yılmaz	Prof. Dr. R. Mirzaoğlu	R. K. Yücelen
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
H. Gemici	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	E. S. Gaydalı
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
F. Ünlü	Porf. Dr. A. Çay	R. Önal
Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
Prof. Dr. H. S. Türk	S. Çakmakoğlu	S. Tantan
Dışişleri Bakanı	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı
İ. Cem	S. Oral	M. Bostancıoğlu
Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı
K. Aydın	Doç. Dr. O. Durmuş	Prof. Dr. E. Öksüz
Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı
Prof. Dr. H. Y. Gökalp	Y. Okuyan	A. K. Tanrıkulu
En. ve Tab. Kay. Bakanı V.	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı
S. Oral	M. İ. Talay	E. Mumcu
Orman Bakanı	Çevre Bakanı
Prof. Dr. N. Çağan	F. Aytekin

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

KARADENİZ DENİZ İŞBİRLİĞİ GÖREV GRUBU TEŞKİLİNE DAİR ANLAŞMA-NIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUN-DUĞU HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

ANLAŞMA KISMI AYNEN FİLME ALINMIŞTIR.

SIRA SAYISININ SONU