Dönem : 21 Yasama Yılı : 3

T.B.M.M. (S. Sayısı : 625)

Uzman Jandarma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve İçişleri Komisyonu Raporu (1/810)

T.C.

Başbakanlık 16.1.2001

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-208/257

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

İçişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 14.12.2000 tarihinde kararlaştırılan “Uzman Jandarma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

GENEL GEREKÇE

3466 sayılı Uzman Jandarma Kanununun uygulanmasından kaynaklanan sorunların giderilmesi, Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde istihdam edilen uzman jandarmaların uzmanlık seviyesinin yükseltilmesi ve personel sisteminin uyumlu hale getirilmesi amacıyla, söz konusu Kanunda değişiklik yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.

Bu kapsamda, uzman jandarma adaylarının da gerek görülmesi halinde okuldaki eğitim ve öğretimleri sırasında kurs ve ihtisas eğitimine tâbi tutulabilmelerine imkân sağlanmaktadır.

Diğer taraftan, uzman jandarmaların astsubay olabilmeleri için gerekli olan en az bir yıl kıt’ada bekleme süresi artırılmakta ve astsubay olmak için başvuracak adaylar için “Birinci Kademeli Çavuş” rütbesinde olma şartı getirilmektedir. Bu düzenleme ile uzman jandarmaların astsubay olabilmeleri için, en az üç yıl uzman jandarma olarak kıt’alarda görev yapmaları gerekecektir. Bu şekilde, astsubay olacak adayların daha uzun süre denenmeleri ve yetişmeleri amaçlanmaktadır.

Astsubay nasbedilenlerin uzman jandarmalıkta geçen sürelerinin astsubaylık kıdemlerinden sayılması, astsubaylıkta gerekli tecrübe ve bilgi birikimine sahip olmadan, yaşlarının ve seviyelerinin üstünde bir rütbeye kısa sürede ulaşmalarına neden olduğundan uzman jandarmalıkta geçen sürelerin astsubaylık kıdeminden sayılmaması yönünde bir düzenleme yapılmaktadır. Böylece, bir uzman jandarma çavuş, astsubay olduğunda; astsubay çavuş rütbesinden başlayarak üst rütbelere ulaşabilecektir. Nitekim, astsubaylıktan subaylığa geçenler, teğmen rütbesinden başlayarak subay nasbedilmektedirler. Bu düzenleme ile benzer idarî işlemler arasında esas ve usul açısından paralellik sağlanmaktadır.

Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları, 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununun 30 uncu maddesi çerçevesinde hırsızlık, emniyeti suiistimal, sahtekârlık, dolandırıcılık gibi suçları işlemeleri halinde, haklarında Silahlı Kuvvetlerden çıkarma cezası da uygulanmakta ise de, bu cezaların ertelenmesi, tedbire ve para cezasına çevrilmesi, affa uğraması halinde mevcut hükümlere göre görevlerine devam etmeleri de mümkün olabilmektedir.

Ancak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125 inci maddesine göre, tecil edilmiş, tedbire veya para cezasına çevrilmiş, affa uğramış olsa bile yukarıda belirtilen suçların işlenmesi halinde devlet memurları için memuriyetten çıkarma cezası uygulanmaktadır.

657 sayılı Kanunda yer alan bu düzenlemeye paralel olarak uzman jandarmalar için de, bu tür suçların işlenmesi halinde “Silahlı Kuvvetlerden çıkarma” cezasının uygulanması şeklinde düzenleme yapılmıştır.

Memurin Muhakematı Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmış ve yerine 2.12.1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun yürürlüğe konulmuştur. Bu nedenle, Uzman Jandarma Kanununda Memurin Muhakematı Hakkında Kanundan bahsedilen yerlerde gerekli düzenlemeler yapılarak, yürürlüğe giren yeni Kanunun adı yazılmıştır.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. – Uzman jandarmalar, mevcut düzenleme uyarınca ancak, uzman jandarma okulunun bitirilmesini müteakip ihtisas eğitimine tâbi tutulabilmektedir. Yapılan düzenleme ile uzman jandarma adaylarının da, gerek görülmesi halinde ihtisas eğitimine tâbi tutulabilmesine imkân sağlanmaktadır.

Madde 2. – Uzman jandarmalar, çavuş rütbesini taşıyan asker kişidir. Asker kişi sayılmalarının sonucu olarak askerlerin tâbi olduğu hükümlere tâbidirler. Türk Silahlı Kuvvetlerinin rütbe hiyerarşisi içerisinde, er ve erbaşlardan daha üst rütbede bulundukları gibi; uzman erbaşların da üstü durumundadırlar. Ancak, bu husus Kanunda açıkça ifade edilmediği için uygulamada tereddütler yaşanmaktadır.

Bu sebeple, Kanunun 6 ncı maddesinde, uzman jandarmaların, uzman erbaşların üstü olduğu hususu açıkça düzenlenmiştir.

1632 sayılı Askerî Ceza Kanununun yeni baştan askerlik cezasına ilişkin 38 inci maddesi 14.6.1989 tarihli ve 3574 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırıldığından, uzman jandarmalar için de paralel bir düzenleme yapılmıştır.

Memurin Muhakematı Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılarak, yerine 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun ihdas edildiğinden, maddede yeni kanunun adı zikredilmiştir.

Madde 3. – 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125 inci maddesinde yer alan düzenlemeye paralel olarak 3466 sayılı Kanunun 16 ncı maddesine (f) bendi eklenmiştir. Bu düzenlemeyle, ertelenmiş, para cezasına veya tedbire çevrilmiş, affa uğramış olsa bile, Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, Askerî Ceza Kanununun 131 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen az vahim hali hariç basit veya nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas, iftira gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı nitelikteki suçlardan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma suçlarından hüküm giyen uzman jandarmaların ilişiğinin kesileceği hüküm altına alınmıştır.

Madde 4. – Uzman jandarmaların astsubay olmaları için gerekli olan en az bir yıl kıt’ada bekleme süresi üç yıla çıkarılmakta ve astsubay adayı olabilmek için “Birinci Kademeli Çavuş” rütbesinde bulunmak koşulu getirilmektedir.

“Uzman jandarma çavuşluk” bir rütbe “uzman jandarmalık” ise bir statü olduğundan, madde metninde düzeltme yapılarak “uzman jandarma” ifadesi kullanılmıştır.

Mevcut düzenlemede, astsubay nasbedilen uzman jandarmaların, bu statüde geçen hizmet süreleri astbubaylık kıdemlerinden sayılmaktadır. Ancak, söz konusu personelin, astsubaylık için gerekli bilgi ve tecrübeye sahip olmadan, kısa sürede tecrübe birikimini gerektiren bir statüye ulaşmaları, uygulamada sakıncalar yaratmaktadır. Yapılan düzenlemeyle, uzman jandarmalıkta geçen sürelerin astsubaylıktan sayılması uygulamasına son verilmiştir.

Astsubaylıktan subaylığa geçen personelde olduğu gibi; uzman jandarmalıktan astsubaylığa geçenlerin de, rütbelerinin gerektirdiği sorumlulukları taşıyabilmeleri ve yetkileri kullanabilmeleri için sıralı rütbelerin karşılığı görevlerde çalışarak üst rütbelere ulaşmaları, sakıncaları ortadan kaldıracaktır. Yapılan düzenleme ile uzman jandarmalıkta geçen hizmet sürelerinin astsubaylıktan sayılması uygulamasına son verilerek, amaca uygun düzenleme yapılmıştır.

Maddede yapılan diğer bir düzenleme ile de; 926 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi uyarınca subaylığa geçen astsubaylarda olduğu gibi, astsubaylığa geçen uzman jandarmaların da, bulundukları derece ve kademeden aylık almaya devam etmeleri sağlanmaktadır.

Madde 5. – 3466 sayılı Kanunla eklenen geçici madde ile, getirilen yeni düzenleme nedeniyle uzman jandarmaların astsubaylığa geçme başvuru hakkının kayba uğramaması için, her adaya toplam üç başvuru hakkı tanınmaktadır.

Madde 6. – Yürürlük maddesidir.

Madde 7. – Yürütme maddesidir.

İçişleri Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi
İçişleri Komisyonu	23.2.2001
Esas No. : 1/810
Karar No. : 17

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

İçişleri Bakanlığınca hazırlanarak 16.1.2001 tarihinde Bakanlar Kurulunca Başkanlığınıza sunulan, “Uzman Jandarma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”, Başkanlığınızca 19.1.2001 tarihinde tali komisyon olarak Millî Savunma Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilmiştir. Komisyonumuzun 22.2.2001 tarihli 8 inci toplantısında İçişleri ve Adalet Bakanlıkları temsilcilerinin de katılımıyla Tasarı incelenip görüşülmüştür.

Tasarı ile

– Uzman Jandarma Kanununun uygulamasından kaynaklanan sorunlar giderilmekte,

– Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde istihdam edilen uzman jandarmaların uzmanlık seviyeleri yükseltilmekte,

– Personel sistemindeki çelişkiler giderilmekte, sistemde uyum sağlanmaktadır.

Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerden sonra Tasarı ile gerekçesi Komisyonumuzca benimsenmiş ve Tasarının maddelerinin görüşülmesine geçilmesi kabul edilmiştir.

Tasarının uzman jandarma adaylarının da uzman jandarmalar gibi ihtisas eğitimine tabi tutulacağını öngören 1 inci maddesi; bunların uzman erbaşların da üstü olduğunu hüküm altına alan 2 nci maddesi; uzman jandarmalıktan çıkarılma suçlarını düzenleyen 3 üncü maddesi; astsubaylığa geçişin koşullarını değiştiren 4 üncü maddesi; astsubaylığa geçişte kazanılmış hakları korumaya çalışan 5 inci maddesi ve yürürlük ile yürütmeye ilişkin 6 ve 7 nci maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurula sunulmak üzere arz olunur.

Başkan	Sözcü	Kâtip
Mehmet Pak	Hasan Fehmi Konyalı	Hasan Hüseyin Balak
İstanbul	Ordu	Tokat
Üye	Üye	Üye
Halil İbrahim Özsoy	EyyüpSanay	Hüsamettin Korkutata
Afyon	Ankara	Bingöl
Üye	Üye	Üye
Necmi Hoşver	Cezmi Polat	Hasan Akgün
Bolu	Erzurum	Giresun
Üye	Üye	Üye
MustafaZorlu	Yalçın Kaya	AbdulkadirAksu
Isparta	İçel	İstanbul
		(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
Ali Oğuz	Kemal Vatan	Ali Sezal
İstanbul	İzmir	Kahramanmaraş
		(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
Mustafa Eren	M. Cihan Yazar	Zeki Eker
Karabük	Manisa	Muş
(İmzada bulunamadı)

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

UZMAN JANDARMA KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1. – 28.5.1988 tarihli ve 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanununun 6 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 6. – Uzman jandarma adayları ve uzman jandarmalar, ihtiyaca göre düzenlenecek kurslar ile ihtisas eğitimine tâbi tutulabilir. Uzman jandarmalar, eğitim aldıkları ihtisas kollarında istihdam edilebilir. Tâbi tutulacakları kurslar ile ihtisas eğitimlerinin süre ve şekli yönetmelikle düzenlenir.”

MADDE 2. – 3466 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 9. – Uzman jandarmalar çavuş rütbesini taşıyan asker kişi sayılır. Bunlar, uzman erbaş, erbaş ve erlerin üstü olup, disiplin ve cezaî müeyyideler ile yargılama usulü bakımından erbaşlarla aynı hükümlere tâbi tutulur. Askerî öğrencilerle astlık ve üstlük münasebetleri yoktur.

Uzman jandarmalar, mülkî görevlerinin ifası sırasında işledikleri suçlardan dolayı, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümlerine tâbidir.”

MADDE 3. – 3466 sayılı Kanunun 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (f) bendi eklenmiştir.

“f) Ertelenmiş, para cezasına veya tedbire çevrilmiş, affa uğramış olsa bile, Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, Askerî Ceza Kanununun 131 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen az vahim hali hariç, basit veya nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas, iftira gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı nitelikteki suçlardan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma suçlarından hüküm giyenler.”

MADDE 4. – 3466 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin bir, iki ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Uzman jandarma birinci kademeli çavuş rütbesinde olan ve üçüncü hizmet yılını tamamlamış, altıncı hizmet yılını bitirmemiş uzman jandarmalar, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ve bu Kanuna ait Türk Silahlı Kuvvetleri Sınıf Okulları Yönetmeliği hükümleri uyarınca aranılan şartları da haiz iseler, astsubay sınıf okullarında verilecek öğrenim ve eğitimi müteakip astsubay nasbedilebilir.

Astsubay sınıf okullarına alınan uzman jandarmaların sınıf okulundaki öğrenim ve eğitimlerinde, özlük hakları yönünden uzman jandarmalık statüleri devam eder.

Bunlardan astsubay nasbedilenlerin, sadece muvazzaf erbaş veya er olarak geçen askerlik hizmeti süreleri kıdemlerinden sayılır ve nasıpları buna göre düzeltilir. Nasıp düzeltilmesinden dolayı maaş ve maaş farkları ödenmez ve diğer özlük hakları verilmez. Ayrıca, derece ve kademesi, astsubay çavuş rütbesinin birinci hizmet yılındaki derece ve kademesinden daha üst derece ve kademesinde bulunanlar, halen bulundukları derece ve kademelerine göre aylık almaya devam ederler. Bu şekilde astsubaylığa geçirilenler hakkında 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun astsubaylarla ilgili hükümleri uygulanır.”

MADDE 5. – 3466 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 2. – Uzman jandarmaların, astsubaylığa geçme şartlarının değiştirilmesi sebebiyle, astsubaylığa geçme başvurusu üçten az olan ve 27 yaşından büyük olmayan uzman jandarmalara, bu Kanunun 18 inci maddesinde belirtilen diğer şartları da taşımaları halinde, ek başvuru hakkı tanınır. Bu şekilde tanınacak başvuru hakkı da dahil olmak üzere, bir adaya tanınan toplam başvuru hakkı üçü geçemez.”

MADDE 6. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 7. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

İÇİŞLERİ KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

UZMAN JANDARMA KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi, Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi, Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi, Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 4. – Tasarının 4 üncü maddesi, Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 5. – Tasarının 5 inci maddesi, Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 6. – Tasarının 6 ncı maddesi, Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 7. – Tasarının 7 nci maddesi, Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Bülent Ecevit
Başbakan
Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
D. Bahçeli	H. H. Özkan	M. Yılmaz
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
R. Önal	Prof. Dr. T. Toskay	M. Keçeciler
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
Prof. Dr. Ş. S. Gürel	F. Bal	Y. Yalova
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.
M. Yılmaz	Prof. Dr. R. Mirzaoğlu	M. Keçeciler
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
H. Gemici	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	E. S. Gaydalı
Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı	Adalet Bakanı
H. Gemici	Prof. Dr. A. Çay	Prof. Dr. H. S. Türk
Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı	Dışişleri Bakanı V.
S. Çakmakoğlu	S. Tantan	Prof. Dr. Ş. S. Gürel
Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı
S. Oral	M. Bostancıoğlu	K. Aydın
Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı
Doç. Dr. O. Durmuş	Prof. Dr. E. Öksüz	Prof. Dr. H. Y. Gökalp
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı	En. ve Tab. Kay. Bakanı
Y. Okuyan	A. K. Tanrıkulu	M. C. Ersümer
Kültür Bakanı	Turizm Bakanı V.	Orman Bakanı
M. İ. Talay	Y. Okuyan	Prof. Dr. N. Çağan
	Çevre Bakanı
	F. Aytekin