Dönem
: 21 Yasama Yılı : 4
T.B.M.M. (S. Sayısı : 789)
Endüstri
Bölgeleri Kanunu Tasarısı ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve
Teknoloji Komisyonu
Raporu
(1/906)
Not : Tasarı
Başkanlıkça, Plan ve Bütçe ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonlarına havale edilmiştir.
|
|
T.C. |
|
|
|
Başbakanlık |
10.9.2001 |
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-238/4188 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınıza
arzı Bakanlar Kurulunca 23.8.2001 tarihinde kararlaştırılan “Endüstri Bölgeleri
Kanunu Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz
ederim.
Bülent Ecevit
Başbakan
GENEL GEREKÇE
Son yıllarda tüm dünyayı etkisi altına alan
küreselleşme akımı, sermayenin dünyanın bütün bölgelerini rahatça dolaşmasını
ve yatırımlarda kullanılmasını kolaylaştırmıştır. Zaten küreselleşme ve
dünyayla entegrasyon düşüncelerinin asıl amaçlarından biri de budur.
Yabancı sermaye, fark gözetmeksizin kendisi için uygun
ortam bulunan bütün ülkelere girmekte, bu ortam bozulduğunda ise çıkmaktadır.
Yabancı sermayenin bir ülkeye girişi ülke ekonomisi için nasıl olumlu bir etki
yapıyorsa, çıkışı da ülke ekonomisini o ölçüde olumsuz yönde etkilemektedir. Bu
durum Türkiye’nin son yıllarda yaşadığı bütün ekonomik ve finansal krizlerde
gözlemlenmektedir. Bu nedenle yabancı sermayenin ülkeye sağlıklı bir şekilde
girmesi, üretime ve ekonomik yatırımlara yöneltilmesi için gerekli ortamın
sağlanması, iyi işleyen bir ekonominin oluşturulması ve dünyada yaşanan
ekonomik ve finansal krizlerden en az şekilde etkilenilmesi için zorunlu
görülmektedir.
Diğer taraftan, ülkeye yabancı sermaye girişini
artırmanın yanı sıra yatırım yapmak isteyen yerli girişimcilerin de
özendirilmesi ve teşvik edilmesi, ülke ekonomisinin sağlıklı bir yapıya
kavuşturulması için hayati önem arz etmektedir.
Yukarıda belirtilen amaçları gerçekleştirmek üzere
yatırımların teşvik edilmesi ve yabancı sermaye girişinin artırılmasına yönelik
endüstri bölgeleri oluşturulması amacıyla bu Kanun Tasarısı hazırlanmıştır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. – Madde ile, Kanunun amaç ve kapsamı;
globalleşen dünyada ülkeler arasında dolaşan sermayenin ülkemiz ekonomisine de
katkı sağlayabilmesini teminen yatırımları teşvik etmek ve yabancı sermaye
girişinin artırılmasını sağlamak üzere endüstri bölgelerinin kurulması ve bu
bölgelerde gerçekleştirilecek yatırımlara ilişkin izin ve teşviklerin
düzenlenmesi olarak düzenlenmiştir.
Madde 2. – Madde ile, endüstri bölgeleri kurulacak
alanları belirlemek ve bu Kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek
üzere, Başbakanlık Müsteşarının başkanlığında Maliye, Bayındırlık ve İskân,
Tarım ve Köyişleri, Sanayi ve Ticaret, Enerji ve Tabiî Kaynaklar, Kültür,
Turizm ve Çevre bakanlıkları müsteşarları, Devlet Planlama Teşkilâtı, Hazine,
Dış Ticaret ve Denizcilik Müsteşarları, Köy Hizmetleri Genel Müdürü ile Türkiye
Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) temsilcisinden oluşan Endüstri Bölgeleri
Koordinasyon Kurulu adı altında bir kurul oluşturulmaktadır.
Madde 3. – Madde ile, endüstri bölgelerinin kurulma
prosedürü açıklanmaktadır. Buna göre, ülke ekonomisinin gelişmesini ve
teknoloji transferini sağlamak, üretim ve istihdamı artırmak, yatırımları
teşvik etmek amacıyla; Sanayi ve Ticaret Bakanlığının önerisi üzerine Endüstri
Bölgeleri Koordinasyon Kurulunca belirlenen yerlerde Bakanlar Kurulunca
endüstri bölgeleri kurulabilmesi, endüstri bölgelerinin kurulmasına ilişkin
Bakanlar Kurulu kararlarının Resmî Gazetede yayımlanması ve endüstri bölgesi
olarak belirlenen arazilerin hiçbir şekilde başka amaçlarla kullanılamaması
öngörülmektedir.
Ayrıca, endüstri bölgelerinin yönetim ve
işletilmesinin, endüstri bölgesi olarak tespit edilen alanın sınırları içinde
olan il valisinin başkanlığında ilgili belediye başkanı ve Endüstri Bölgeleri
Koordinasyon Kuruluna üye bakanlık ve kuruluşların temsilcilerinden oluşan
komisyon tarafından yürütülmesi öngörülmektedir.
Endüstri bölgelerinde yatırım yapmak isteyen
yatırımcılar başvurularını Sanayi ve Ticaret Bakanlığına yapacak, Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı bu başvuruları ilgili komisyona iletecek ve komisyonlar yatırım
için gerekli olan izin, ruhsat ve benzeri işlemleri en geç 3 ay içerisinde
sonuçlandıracaktır. Bu süre içerisinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca
gerekli işlemler yapılmadığı takdirde, komisyon tarafından re’sen izin
verilecektir. Ancak, işlemlerin başlatılması için, talepte bulunan kuruluş
tarafından, yatırımda kullanacağı sabit yatırım tutarının % 1’ini geçmemek
üzere Bakanlar Kurulunca belirlenecek tutarın, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
merkez saymanlık müdürlüğü hesabına endüstri bölgelerinin yönetim ve
işletilmesinde kullanılmak üzere katkı payı olarak yatırılması zorunluluğu
getirilmektedir.
Endüstri bölgelerinin yönetim ve işletilmesinde görev
alan komisyon üyelerine, kamu iktisadî teşebbüslerinde yönetim kurulu başkan ve
üyelerine ödenen aylık ücret ve diğer ödemeler tutarında ücret ödenmesi hükme
bağlanmaktadır.
Madde 4. – Madde ile, endüstri bölgelerinde yapılacak
yatırımlarda uygulanacak teşvik tedbirleri düzenlenmektedir.
Madde 5. – Madde ile Endüstri Bölgeleri Koordinasyon
Kurulu ve komisyonların çalışması, endüstri bölgelerinin seçimi, yatırım izni
verilmesi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının bütçesine özel ödenek kaydedilen
tutarların harcanma usul ve esasları ile Kanunun uygulanmasıyla ilgili diğer
hususların Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenmesi
öngörülmektedir.
Geçici Madde 1. – Madde ile, mevcut organize sanayi
bölgelerinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca, serbest bölgelerden ise Dış
Ticaret Müsteşarlığınca uygun görülenlerin Endüstri Bölgeleri Koordinasyon
Kurulunun teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca endüstri bölgesine
dönüştürülebilmesine imkân sağlanmaktadır.
Ayrıca, endüstri bölgesi kurulması talep edilen
yerlerde organize sanayi bölgelerinin bulunması durumunda, öncelikle mevcut
organize sanayi bölgelerinin endüstri bölgesine dönüştürülmesi hükme
bağlanmaktadır.
Madde 6. – Yürürlük maddesidir.
Madde 7. – Yürütme maddesidir.
Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar,
Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu
|
TÜRKİYE
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
“Endüstri Bölgeleri Kanunu Tasarısı”nın Maliye, Bayındırlık ve İskân,
Tarım ve Köyişleri, Sanayi ve Ticaret, Kültür, Turizm ve Çevre Bakanlıkları ile
Devlet Planlama, Hazine, Dış Ticaret ve Denizcilik Müsteşarlıkları ve Köy
Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği temsilcilerinin
23.11.2001 tarihinde katılmasıyla komisyonumuzda görüşülmesine başlanmıştır.
Kanun Tasarısının geneli üzerinde yapılan görüşmelerde bir alt
komisyonda incelenmesi karar altına alınmıştır. Alt komisyon kurularak
çalışmalarına başlamış, 26.11.2001, 4.12.2001, 7.12.2001 ve 26.12.2001
tarihlerinde yaptığı toplantılardaki çalışmalarını bir rapor halinde
komisyonumuza sunmuştur.
Komisyonumuz 27.12.2001 tarihinde yaptığı toplantıda alt komisyonun
yaptığı çalışmalar doğrultusunda Tasarıyı görüşmeye başlamıştır.
Kanun Tasarısının geneli
üzerinde yapılan görüşmeler tamamlanmış, maddelerine geçilmesi oybirliği ile
kararlaştırılmıştır.
Kanun Tasarısının başlığı, 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri
Kanununun 14 üncü maddesinde bir değişiklik yapılması nedeniyle buna uygun
olarak “Endüstri Bölgeleri Kanunu ve 4562 Sayılı Organize Sanayi Bölgeleri
Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” olarak yeniden
düzenlenmiştir.
Kanun Tasarısının 1 inci maddesinin birinci fıkrası; yurt dışında
çalışan işçilerin tasarruflarını da kapsayacak şekilde değiştirilmiştir.
Kanun Tasarısının 2 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.
Kanun Tasarısının 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının ikinci cümlesinde
başvuruda bulunan kuruluşlardan kesilecek katkı payı % 1’den % 0.5’e
indirilmiştir. Yine 3 üncü maddenin dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere endüstri bölgelerinin
tüzel kişiliğinin olamaması ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığının araziyi kendi
adına tescil edememesi sebebiyle “Kamulaştırma Ödeneği Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı Bütçesinden karşılanan endüstri bölgesi arazisi Hazine adına tapuda
tescil edilir” şeklinde yeni bir fıkra eklenmiştir.
Ülkemizde uygulanan çevre, tarım arazileri, sağlık ve güvenlik
mevzuatına göre, işletmeler kurulmadan önce çeşitli belge ve izinler almak
mecburiyetindedir. Bu belge ve izinlerin verilmesi aşamasında; yatırım için
istenen bilgi ve belgeler ile inceleme ve değerlendirme süreci çok büyük
benzerlikler içermektedir. Hem çeşitli mevzuat ile istenen incelemelerin tam
olarak yapılması, hem de emek, zaman ve para israfının önlenmesi amacıyla
Tasarının 3 üncü maddesinin altıncı fıkrası “Endüstri Bölgelerinde yatırım
yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler çevre, tarım arazileri, sağlık ve
güvenlik ile ilgili mevzuatta yer alan bilgileri de içeren bir Etki Belirleme
ve Değerlendirme Raporunu Sanayi ve Ticaret Bakanlığına sunarlar. Bu raporu
incelemek ve değerlendirmek üzere Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kuruluna üye
Bakanlık ve kuruluşlar ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sağlık
Bakanlığı ve Endüstri Bölgesinin bulunduğu yerin Belediyesinin yetkili
temsilcilerinden oluşan bir inceleme değerlendirme komisyonu kurulur. Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı, raporun Bakanlığa ulaşmasından itibaren iki işgünü
içerisinde inceleme değerlendirme komisyonu üyelerine ulaştırır. İnceleme
değerlendirme komisyonu üyeleri en geç iki hafta içerisinde raporu
değerlendirir, eksiklik tespit edilmiş ise bunların en geç bir ay içerisinde
giderilmesi için yatırımcıya bildirilir. Yatırımcının eksiklikleri giderdiğini
bildirmesinden sonra, inceleme değerlendirme komisyonu yatırımın kabulünü ya da
reddini en geç on gün içerisinde oy çokluğu ile karara bağlar. Yatırım
reddedilmiş ise yatırımcı tarafından Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Merkez
Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatırılmış olan katkı payı iade edilir. Yatırım
kabul edilmiş ise, çevre, sağlık, güvenlik mevzuatına göre işletmelerin alması
gereken kurma izni, çevresel etkileri olumlu belgesi, gayri sıhhi müessese
ruhsatı gibi işletmelerin kurulması için gerekli belgeler ilgili kuruluşları
tarafından başkaca bir işleme gerek kalmaksızın tanzim edilerek en geç 15 gün
içerisinde yatırımcıya iletilmek üzere Sanayi ve Ticaret Bakanlığına gönderilirler.”
şeklinde değiştirilmiştir. Ayrıca maddeye bu fıkradan sonra gelmek üzere
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Etki Belirleme ve Değerlendirme Raporlarında yer alacak hususlar,
inceleme değerlendirme komisyonlarının çalışma usul ve esasları, hangi bakanlık
ve kuruluşların yatırımın kabulü kararından sonra hangi belgeleri verecekleri
yönetmelikle belirlenir.”
Kanun Tasarısının 4 üncü maddesinin ilk fıkrasının birinci cümlesindeki
“200” sayısı, ilk defa sigortalı olacakların bu kanundan yararlanacak
kuruluşları çok fazla sınırladığından; “100” olarak, yine son fıkrasındaki “15
trilyon” aynı gerekçe ile “10 trilyon” olarak değiştirilmiştir.
Kanun Tasarısının 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının son cümlesi;
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bütçesinden karşılanan endüstri bölgesi arazisinin
Hazine adına tescil edilmesi mecburiyetinden dolayı “Bu şekilde kamulaştırılan
taşınmaz malların kamulaştırma bedelleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
bütçesinden karşılanmış ise, bu taşınmaz mallar üzerinde sözleşmesinde
belirtilen süre kadar yatırımcılar lehine bedeli karşılığında, kamulaştırma
bedeli yatırımcılar tarafından karşılanmış ise, yatırımcılar lehine bedelsiz
olarak irtifak hakkı tesis edilebilir. İrtifak haklarına ilişkin tüm işlemler
Maliye Bakanlığınca yapılır” şeklinde değiştirilmiştir.
Kanun Tasarısının 5 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.
Kanun Tasarısına, OSBkurucusu kurum ve kuruluşların malî yetersizlikleri
çerçevesinde ve OSB projelerinin gerçekleştirilmesi için, projenin bir bütün
olarak ele alınması ve genel idare giderlerinin de kredi kapsamına alınması
gerektiğinden 6 ncı madde olarak; 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri
Kanununun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesine “tutarı”
kelimesinden sonra gelmek üzere “ve genel idare giderleri” ibaresi ilave
edilmiştir.
Kanun Tasarısının geçici 1 inci maddesinin birinci ve ikinci
fıkralarının sonunda yer alan “bölgesine dönüştürülebilir ve” ibarelerinin
“bölgesi olarak ilan edilebilir” şeklinde değiştirilmesi ve serbest bölgelerle
ilgili ibarelerin metinden çıkarılması, üçüncü fıkra olarak endüstri bölgesi
olarak ilan edilen organize sanayi bölgeleri mevcut organları vasıtasıyla sevk
ve idare edilir. Bu bölgelerde, bu Kanun ile tanımlanan yatırımı gerçekleştiren
yatırımcılar yine bu Kanun ile getirilen teşviklerden yararlanırlar”, ibaresi,
bu bölgelerin tüzel kişilikleri, organları ve idare yapılarının değişmesini
önlemek için ilave edilmiştir.
Kanun tasarısının 6 ncı maddesi 7 nci madde olarak, 7 nci maddesi 8 inci
madde olarak aynen kabul edilmiştir.
Raporumuz Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.
|
Başkan |
Başkanvekili |
Üye |
|
|
|
Hasan Kaya |
Miraç Akdoğan |
Saffet
Kaya |
|
|
Konya |
Malatya |
Ardahan |
|
|
|
|
(İmzada
bulunamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Cengiz Altınkaya |
Halit Dikmen |
İlhan Aytekin |
|
|
Aydın |
Aydın |
Balıkesir |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Aydın Gökmen |
İlyas Yılmazyıldız |
Kenan Sönmez |
|
|
Balıkesir |
Balıkesir |
Bursa |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hüseyin Karagöz |
Abdülsamet Turgut |
Akif Serin |
|
|
Çankırı |
Diyarbakır |
İçel |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mustafa Haykır |
Ahmet Arkan |
Cumali Durmuş |
|
|
Kırşehir |
Kocaeli |
Kocaeli |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Özkan Öksüz |
Eyüp Doğanlar |
Mükerrem Levent |
|
|
Konya |
Niğde |
Niğde |
|
|
|
Üye |
|
|
|
|
Şükrü Ünal |
|
|
|
|
Osmaniye |
|
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
ENDÜSTRİ BÖLGELERİ KANUNU TASARISI
Amaç ve kapsam
MADDE 1. – Bu Kanunun amacı, yatırımları teşvik etmek ve yabancı sermaye
girişinin artırılmasını sağlamak üzere endüstri bölgelerinin kurulması, yönetim
ve işletilmesine ilişkin esasları düzenlemektir.
Bu Kanun, Endüstri Bölgeleri
Koordinasyon Kurulunun oluşumu, endüstri bölgelerinin kurulmasını ve bu
bölgelerde gerçekleştirilecek yatırımlara ilişkin izin ve teşvikleri kapsar.
Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulu
MADDE 2. – Endüstri bölgeleri kurulacak alanları belirlemek ve bu
Kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek üzere Başbakanlık Müsteşarının
başkanlığında, Maliye, Bayındırlık ve İskân, Tarım ve Köyişleri, Sanayi,
Ticaret, Enerji ve Tabiî Kaynaklar, Kültür, Turizm ve Çevre Bakanlıkları Müsteşarları, Devlet Planlama
Teşkilâtı, Hazine, Dış Ticaret ve Denizcilik Müsteşarları, Köy Hizmetleri Genel
Müdürü ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği temsilcisinden oluşan Endüstri
Bölgeleri Koordinasyon Kurulu kurulmuştur.
Kurul, gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşların görüşlerine başvurur ve
bunların temsilcilerini toplantıya davet eder. Kurulun sekretarya hizmetleri,
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülür.
Endüstri bölgeleri
MADDE 3. – Ülke ekonomisinin gelişmesini ve teknoloji transferini
sağlamak, üretim ve istihdamı artırmak, yatırımları teşvik etmek ve yabancı
sermaye girişini artırmak amacıyla; Sanayi ve Ticaret Bakanlığının önerisi
üzerine Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulunca belirlenen yerlerde, Bakanlar
Kurulunca endüstri bölgeleri kurulabilir. Endüstri bölgelerinin kurulmasına
ilişkin Bakanlar Kurulu kararları Resmî Gazetede yayımlanır. Endüstri bölgesi
olarak belirlenen araziler hiçbir şekilde başka amaçlarla kullanılamaz.
Endüstri bölgelerinin yönetim ve işletilmesi, endüstri bölgesi olarak
tespit edilen alanın sınırları içinde olan il valisinin başkanlığında, ilgili
belediye başkanı ve Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kuruluna üye bakanlık ve
kuruluşların temsilcilerinden oluşan komisyon tarafından yürütülür.
Endüstri bölgelerinde yatırım yapmak isteyen yerli veya yabancı gerçek
ve tüzel kişiler Sanayi ve Ticaret Bakanlığına başvurur. Başvuruda bulunan
kuruluşun, yatırımda kullanacağı sabit yatırım tutarının % 1’ini geçmemek üzere
Bakanlar Kurulunca belirlenecek tutarı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı merkez
saymanlık müdürlüğü hesabına endüstri bölgelerinin yönetim ve işletilmesinde
kullanılmak üzere katkı payı olarak yatırması zorunludur. Yatırılan bu tutarlar
Maliye Bakanlığınca bir yandan genel
bütçeye özel gelir, diğer yandan Bakanlık bütçesinde açılacak tertiplere özel
ödenek kaydedilir.
Endüstri bölgelerinin kurulması için gerekli arazi temini ve alt yapı
ile ilgili giderler Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bütçesine bu amaçla konulacak
ödenek ile bu madde hükmüne göre kaydedilecek özel ödenekten karşılanır.
Kaydedilen özel ödeneklerden yılı içerisinde kullanılmayan tutarlar, Maliye
Bakanlığınca Sanayi ve Ticaret Bakanlığının ertesi yıl bütçesine devren özel
gelir ve ödenek kaydedilir.
Bu Kanun kapsamında yapılacak harcamalarda 1050 sayılı Muhasebei Umumiye
Kanunu ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, endüstri bölgelerinde yatırım yapmak
isteyen yerli veya yabancı gerçek ve tüzel kişilerin taleplerini ilgili
komisyona iletir. Komisyonlar yatırım için gerekli olan izin, ruhsat ve benzeri
işlemleri en geç 3 ay içerisinde sonuçlandırır. Bu süre içerisinde ilgili kamu
kurum ve kuruluşlarınca gerekli işlemler yapılmadığı takdirde, komisyon
tarafından re’sen izin verilir.
Endüstri bölgelerinin yönetim ve işletilmesinde görev alan komisyon
üyelerine, kamu iktisadî teşebbüslerinde yönetim kurulu başkan ve üyelerine
ödenen aylık ücret ve diğer ödemeler tutarında ücret ödenir. Bu ödemeler Sanayi
ve Ticaret Bakanlığının bütçesinden karşılanır ve damga vergisi hariç herhangi
bir vergi ve kesintiye tâbi tutulmaz.
Teşvik tedbirleri
MADDE 4. – Endüstri bölgelerinde işe başlayan gelir ve kurumlar vergisi
mükelleflerinin, bu bölgedeki iş yerlerinde ilk defa sigortalı olarak fiilen ve
sürekli 200 veya daha fazla işçi çalıştırmaları şartıyla, münhasıran bu işyerlerinden
elde ettikleri kazançları, işe başlama tarihinden itibaren yatırım dönemi dahil
5 vergilendirme dönemi gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır. Bu kazançlar
hakkında, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 25 inci maddesinin ikinci
fıkrası ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (6) numaralı
bendinin (b) alt bendi hükümleri uygulanmaz.
31.12.2005 tarihine kadar uygulanmak üzere; endüstri bölgelerinde işe
başlayan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu bölgedeki işyerlerinde
çalıştırdıkları işçilerin ücretlerinden kesilen ve beyan edilerek tahakkuk
ettirilen gelir ve damga vergileri, beyanname verme süresini izleyen ikinci
yılın aynı döneminde ödenir.
Endüstri bölgeleri içinde kalan özel mülkiyet konusu arazi ve arsaların
yatırım faaliyetlerine tahsisi amacıyla, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27
nci maddesi hükümlerine göre acele kamulaştırma yapılabilir. Bu bölgelerdeki
taşınmazlar yatırımcılara 99 yıla kadar irtifak hakkı tesis edilmek suretiyle
kullandırılabilir.
Bu maddede öngörülen teşvik tedbirleri, endüstri bölgelerinde yeni
makine ve teçhizat kullanmak suretiyle kurulan ve yatırım tutarı asgarî 15
trilyon Türk lirası olan yatırımlara uygulanır.
Yönetmelik
MADDE 5. – Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulu ve komisyonların
çalışmaları, endüstri bölgelerinin seçimi, yatırım izninin verilmesi, Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı bütçesine özel ödenek kaydedilen tutarların harcama usul ve
esasları ile bu Kanunun uygulanmasına ilişkin diğer hususlar Sanayi ve Ticaret
Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
GEÇİCİ MADDE 1. – 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ve 3218
sayılı Serbest Bölgeler Kanunu hükümlerine göre kurulmuş bulunan mevcut
organize sanayi bölgelerinden Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca, serbest
bölgelerden Dış Ticaret Müsteşarlığınca uygun görülenler Endüstri Bölgeleri
Koordinasyon Kurulunun teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca endüstri bölgesine
dönüştürülebilir.
Endüstri bölgesi kurulması talep edilen yerlerde, organize sanayi
bölgelerinin bulunması durumunda, öncelikle mevcut organize sanayi bölgeleri bu
madde uyarınca endüstri bölgesine dönüştürülür.
Yürürlük
MADDE 6. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 7. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Bülent
Ecevit
Başbakan
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bak. ve Başb.
Yrd. Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
D. Bahçeli H.
H. Özkan M. Yılmaz
Devlet
Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
K. Derviş Prof.
Dr. T. Toskay M. Keçeciler
Devlet
Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
Prof. Dr. Ş. S. Gürel F. Bal N. Arseven
Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet
Bakanı
M. Yılmaz Prof.
Dr. R. Mirzaoğlu Dr. Y. Karakoyunlu
Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet
Bakanı
H. Gemici Prof.
Dr. Ş.Üşenmez E. S. Gaydalı
Devlet Bakanı V. Devlet Bakanı Devlet
Bakanı
Prof. Dr. Ş. S. Gürel Prof. Dr. A. Çay R.
Önal
Adalet Bakanı Millî Savunma Bakanı İçişleri Bakanı
Prof. Dr. H. S. Türk S. Çakmakoğlu R.
K. Yücelen
Dışişleri
Bakanı Maliye Bakanı Millî Eğitim Bakanı
İ. Cem S.
Oral M. Bostancıoğlu
Bayındırlık ve
İskân Bakanı Sağlık Bakanı Ulaştırma Bakanı
K. Aydın Doç.
Dr. O. Durmuş O. Vural
Tarım ve
Köyişleri Bakanı Çalışma ve Sos. Güv.
Bakanı Sanayi ve Ticaret Bakanı
Prof. Dr. H. Y. Gökalp Y. Okuyan A.
K. Tanrıkulu
En. ve Tab. Kay.
Bakanı Kültür Bakanı Turizm Bakanı
Z. Çakan M.
İ. Talay M. Taşar
Orman Bakanı Çevre Bakanı
Prof. Dr. N. Çağan F.
Aytekin
SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİÎ KAYNAKLAR,
BİLGİ VE TEKNOLOJİ
KO-MİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ
METİN
ENDÜSTRİ BÖLGELERİ KANUNU TASARISI
(ENDÜSTRİ BÖLGELERİ KANUNU VE ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN TASARISI)
Amaç ve kapsam
MADDE 1. - Bu Kanunun amacı, yatırımları teşvik etmek, yurtdışında
çalışan Türk işçilerinin tasarruflarını Türkiye’de yatırıma yönlendirmek ve
yabancı sermaye girişinin artırılmasını sağlamak üzere endüstri bölgelerinin
kurulması, yönetim ve işletilmesine ilişkin esasları düzenlemektir.
Bu Kanun, Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulunun oluşumunu, endüstri
bölgelerinin kurulmasını ve bu bölgelerde gerçekleştirilecek yatırımlara
ilişkin izin ve teşvikleri kapsar.
Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulu
MADDE 2. - Kanun Tasarısının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul
edilmiştir.
Endüstri bölgeleri
MADDE 3. - Ülke ekonomisinin gelişmesini ve teknoloji transferini
sağlamak, üretim ve istihdamı artırmak, yatırımları teşvik etmek ve yabancı
sermaye girişini artırmak amacıyla; Sanayi ve TicaretBakanlığının önerisi
üzerine Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulunca belirlenen yerlerde,
BakanlarKurulunca endüstri bölgeleri kurulabilir. Endüstri bölgelerinin
kurulmasına ilişkin BakanlarKurulu kararları Resmî Gazetede yayımlanır.
Endüstri bölgesi olarak belirlenen araziler hiçbir şekilde başka amaçlarla
kullanılamaz.
Endüstri bölgelerinin yönetim ve işletilmesi, endüstri bölgesi olarak
tespit edilen alanın sınırları içinde olan il valisinin başkanlığında, ilgili
belediye başkanı ve Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kuruluna üye bakanlık ve
kuruluşların temsilcilerinden oluşan komisyon tarafından yürütülür.
Endüstri bölgelerinde yatırım yapmak isteyen yerli veya yabancı gerçek
ve tüzel kişiler Sanayi ve Ticaret Bakanlığına başvurur. Başvuruda bulunan
kuruluşun, yatırımda kullanacağı sabit yatırım tutarının % 5’ini geçmemek üzere
BakanlarKurulunca belirlenecek tutarı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Merkez
Saymanlık Müdürlüğü hesabına endüstri bölgelerinin yönetim ve işletilmesinde
kullanılmak üzere katkı payı olarak yatırması zorunludur. Yatırılan bu tutarlar
Maliye Bakanlığınca bir yandan genel bütçeye özel gelir, diğer yandan Bakanlık
bütçesinde açılacak tertiplere özel ödenek kaydedilir.
Endüstri bölgelerinin kurulması için gerekli arazi temini ve alt yapı
ile ilgili giderler Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bütçesine bu amaçla konulacak
ödenek ile bu madde hükmüne göre kaydedilecek özel ödenekten karşılanır.
Kaydedilen özel ödeneklerden yılı içerisinde kullanılmayan tutarlar, Maliye
Bakanlığınca Sanayi ve Ticaret Bakanlığının ertesi yıl bütçesine devren özel
gelir ve ödenek kaydedilir.
Kamulaştırma ödeneği Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bütçesinden karşılanan
endüstri bölgesi arazisi Hazine adına tapuda tescil edilir.
Bu Kanun kapsamında yapılacak harcamalarda 1050 sayılı Muhasebe-i
Umumiye Kanunu ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz.
Endüstri bölgelerinde yatırım yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler,
çevre, tarım arazileri, sağlık ve güvenlik ile ilgili mevzuatta yer alan
bilgileri de içeren bir Etki Belirleme ve Değerlendirme Raporunu, Sanayi ve
Ticaret Bakanlığına sunarlar. Bu raporu incelemek ve değerlendirmek üzere
Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kuruluna üye bakanlık ve kuruluşlar ile Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Endüstri Bölgesinin bulunduğu
yerin belediyesinin yetkili temsilcilerinden oluşan bir inceleme değerlendirme
komisyonu kurulur. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, raporun Bakanlığa ulaşmasından
itibaren iki işgünü içerisinde inceleme değerlendirme komisyonu üyelerine
ulaştırır. İnceleme değerlendirme komisyonu üyeleri en geç iki hafta içerisinde
raporu değerlendirir, eksiklik tespit edilmiş ise bunların en geç bir ay
içerisinde giderilmesi için yatırımcıya bildirilir. Yatırımcının eksiklikleri
giderdiğini bildirmesinden sonra, inceleme değerlendirme komisyonu, yatırımın
kabulünü ya da reddini en geç on gün içerisinde oy çokluğu ile karara bağlar.
Yatırım reddedilmiş ise yatırımcı tarafından Sanayi ve TicaretBakanlığı Merkez
Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatırılmış olan katkı payı iade edilir. Yatırım
kabul edilmiş ise, çevre, sağlık, güvenlik mevzuatına göre işletmelerin alması
gereken kurma izni, çevresel etkileri olumlu belgesi, gayri sıhhî müessese
ruhsatı gibi, işletmelerin kurulması için gerekli belgeler, ilgili kuruluşları
tarafından başkaca bir işleme gerek kalmaksızın tanzim edilerek en geç 15 gün
içerisinde yatırımcıya iletilmek üzere Sanayi ve Ticaret Bakanlığına
gönderilirler.
Etki Belirleme ve Değerlendirme Raporlarında yer alacak hususlar,
inceleme değerlendirme komisyonlarının çalışma usul ve esasları, hangi Bakanlık
ve kuruluşların yatırımın kabulü kararından sonra hangi belgeleri verecekleri
yönetmelikle belirlenir.
Endüstri bölgelerinin yönetim ve işletilmesinde görev alan komisyon
üyelerine, kamu iktisadî teşebbüslerinde yönetim kurulu başkan ve üyelerine
ödenen aylık ücret ve diğer ödemeler tutarında ücret ödenir. Bu ödemeler Sanayi
ve Ticaret Bakanlığının bütçesinden karşılanır ve damga vergisi hariç herhangi
bir vergi ve kesintiye tâbi tutulmaz.
Teşvik tedbirleri
MADDE 4. - Endüstri bölgelerinde işe başlayan gelir ve kurumlar vergisi
mükelleflerinin, bu bölgedeki işyerlerinde ilk defa sigortalı olarak fiilen ve
sürekli 100 veya daha fazla işçi çalıştırmaları şartıyla, münhasıran bu
işyerlerinden elde ettikleri kazançları, işe başlama tarihinden itibaren
yatırım dönemi dahil 5 vergilendirme dönemi, gelir ve kurumlar vergisinden
müstesnadır. Bu kazançlar hakkında, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 25
inci maddesinin ikinci fıkrası ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü
maddesinin (6) numaralı bendinin (b) alt bendi hükümleri uygulanmaz.
31.12.2005 tarihine kadar uygulanmak üzere; endüstri bölgelerinde işe
başlayan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu bölgedeki işyerlerinde
çalıştırdıkları işçilerin ücretlerinden kesilen ve beyan edilerek tahakkuk
ettirilen gelir ve damga vergileri, beyanname verme süresini izleyen ikinci
yılın aynı döneminde ödenir.
Endüstri bölgeleri içinde kalan özel mülkiyet konusu arazi ve arsaların
yatırım faaliyetlerine tahsisi amacıyla, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 27
nci maddesi hükümlerine göre acele kamulaştırma yapılabilir. Bu şekilde
kamulaştırılan taşınmaz mallar, tapuda Hazine adına tescil edilir.
Kamulaştırılan bu taşınmaz malların kamulaştırma bedelleri Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı bütçesinden karşılanmış ise, bu taşınmaz mallar üzerinde
sözleşmesinde belirtilen süre kadar yatırımcılar lehine bedeli karşılığında,
kamulaştırma bedeli yatırımcılar tarafından karşılanmış ise yatırımcılar lehine
bedelsiz olarak irtifak hakkı tesis edilebilir. İrtifak haklarına ilişkin tüm
işlemler Maliye Bakanlığınca yapılır.
Bu maddede öngörülen teşvik tedbirleri, endüstri bölgelerinde yeni
makine ve teçhizat kullanmak suretiyle kurulan ve yatırım tutarı asgari 10
trilyon Türk lirası olan yatırımlara uygulanır.
Yönetmelik
MADDE5. – Kanun Tasarısının 5 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul
edilmiştir.
MADDE6. – 12.4.2000 tarihli ve 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri
Kanununun 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesine “tutarı”
kelimesinden sonra gelmek üzere “ve genel idare giderleri” ibaresi eklenmiştir.
GEÇİCİMADDE1. – 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu hükümlerine
göre kurulmuş bulunan mevcut organize sanayi bölgelerinden Sanayi ve Ticaret
Bakanlığınca uygun görülenler, Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulunun
teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca endüstri bölgesi olarak ilan edilebilirler.
Endüstri bölgesi kurulması talep edilen yerlerde, organize sanayi
bölgelerinin bulunması durumunda, öncelikle mevcut organize sanayi bölgeleri bu
madde uyarınca endüstri bölgesi olarak ilan edilebilirler.
Endüstri bölgesi olarak ilan edilen organize sanayi bölgeleri mevcut
organları vasıtasıyla sevk ve idare edilir. Bu bölgelerde, bu Kanun ile
tanımlanan yatırımı gerçekleştiren yatırımcılar yine bu Kanun ile getirilen
teşviklerden yararlanırlar.
Yürürlük
MADDE7. – Kanun Tasarısının 6 ncı maddesi Komisyonumuzca 7 nci madde
olarak aynen kabul edilmiştir.
Yürütme
MADDE8. – Kanun Tasarısının 7 nci maddesi Komisyonumuzca 8 inci madde
olarak aynen kabul edilmiştir.