Dönem : 21

Dönem : 21 Yasama Yılı : 3

T.B.M.M. (S. Sayısı : 565)

	T.C.
	Başbakanlık	6.9.2000
	Kanunlar ve Kararlar
	Genel Müdürlüğü
	Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-149/4219

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 15.8.2000 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Fas Krallığı Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönde-rilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

TASARI GEREKÇESİ

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının ana amacı; beraberinde yalnız sermaye değil aynı zamanda teknoloji, yönetim becerisi, çeşitli pazarlara giriş şansını getiren doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını taraf ülkeler arasında teşvik etmek ve ilgili ülkenin hukukî düzeni içinde yatırımların korunmasını sağlamaktır.

Ülkemiz müteşebbis ve sermayesinin dış ülkelere açılması, aynı zamanda yabancı sermaye ve ileri teknolojinin ülkemize gelmesi yolu ile ekonomimizin küreselleşen dünya ekonomisi içinde etkin bir şekilde yer alması, genel ekonomik politikamızın ana hedefleri arasındadır. Bu çerçevede, ülkemizde yapılan yabancı sermaye yatırımlarının korunması ve daha fazla yabancı sermaye gelişinin özendirilebilmesi için, yatırım ve ticarî ilişkilerimizin yoğun olduğu veya bu ilişkilerin genişlemesine yönelik potansiyele sahip olduğu düşünülen ülkelerle, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının imzalanmasına 1962 yılında başlanmıştır. Ülkemizin sermaye ihraç eder hale gelmesi ile bu süreç hızlandırılmış ve bugüne kadar 61 ülke ile anılan anlaşma imzalanmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Fas Krallığı arasında imzalanan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmasının esasları aşağıda özet halinde sunulmaktadır.

1. Anlaşmaya taraf ülke sınırlarında gerçekleştirilen yabancı sermayeli yatırımların ve ilgili faaliyetlerin tâbi olacağı muameleyi belirleyerek ekonomik işbirliği için uygun koşulları yaratmak.

2. Türkiye ve Fas’ta yabancı sermayenin kamulaştırma ve devletleştirme yönünden tâbi olacağı muamele ve sahip olduğu haklara açıklık getirmek.

3. Her iki ülkede, özel teşebbüsle devlet arasında çıkabilecek ihtilafların çözüm yollarını tespit etmek.

Daha istikrarlı bir yatırım ortamının teminini öngören bu Anlaşma ile birlikte iki ülke arasındaki sermaye akışında artış gerçekleşmesi beklenmektedir. Anlaşma, yatırımcılara ekonomik ve yasal güvence verirken, ilgili ülkelere yeni herhangi bir yük getirmemektedir.

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ GEREKÇE

Türkiye Cumhuriyeti ile Fas Krallığı arasında imzalanan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmasının esasları aşağıda özet halinde sunulmaktadır.

2. Türkiye ve Fas’ta yabancı sermayenin kamulaştırma ve devletleştirme yönünden tâbi olacağı muamele ve sahip olduğu haklara açıklık getirmek.

3. Her iki ülkede, özel teşebbüsle devlet arasında çıkabilecek ihtilafların çözüm yollarını tespit etmek.

Dışişleri Komisyonu Raporu

	Türkiye Büyük Millet Meclisi
	Dışişleri Komisyonu	12.12.2000
	Esas No. : 1/750
	Karar No. : 7

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Fas Krallığı Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı Komisyonumuzun 30 Kasım 2000 tarihli 4 üncü ve 7 Aralık 2000 tarihli 5 inci Birleşiminde Dışişleri Bakanlığı ile Hazine Müsteşarlığı yetkililerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

Ülkemizde yapılan yabancı sermaye yatırımlarının korunması ve daha fazla yabancı sermaye gelişinin özendirilmesi için, yatırım ve ticarî ilişkilerimizin yoğun olduğu veya böyle bir potansiyele sahip olduğu düşünülen ülkelerle imzalanan anlaşmalar arasında bulunan söz konusu anlaşma ile iki ülke arasındaki sermaye akışında artış gerçekleşmesi beklenmektedir.

Yatırımcılara ekonomik ve yasal güvenceler veren Anlaşma Komisyonumuzca uygun görülerek gerekçede yapılan bir değişiklikle kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Kâmran İnan	Suat Çağlayan	Mehmet Kaya
Van	İzmir	Kahramanmaraş
Üye	Üye	Üye
Hikmet Uluğbay	Ş. Bülent Yahnici	Nesrin Ünal
Ankara	Ankara	Antalya
Üye	Üye	Üye
Teoman Özalp	Ayfer Yılmaz	İrfan Gündüz
Bursa	İçel	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Hüseyin Kansu	Osman Yumakoğulları	Basri Coşkun
İstanbul	İstanbul	Malatya
Üye	Üye	Üye
M. Necati Çetinkaya	Birol Büyüköztürk	Abdüllatif Şener
Manisa	Osmaniye	Sivas
Üye	Üye	Üye
Ahmet Zamantılı	Hasan Özgöbek	Mehmet Yaşar Ünal
Tekirdağ	Uşak	Uşak

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ VE FAS KRALLIĞI HÜKÜMETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR

KANUN TASARISI

MADDE 1. – 8 Nisan 1997 tarihinde Rabat’ta imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Fas Krallığı Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma”nın onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ VE FAS KRALLIĞI HÜKÜMETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR

KANUN TASARISI

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. – Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Bülent Ecevit
Başbakan
Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
D. Bahçeli	H. H. Özkan	M. Yılmaz
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
R. Önal	Prof. Dr. T. Toskay	M. Keçeciler
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
Prof. Dr. Ş. S. Gürel	F. Bal	Y. Yalova
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı
M. Yılmaz	Prof. Dr. H. Y. Gökalp	R. K. Yücelen
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
H. Gemici	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	E. S. Gaydalı
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Adalet Bakanı
F. Ünlü	Prof. Dr. A. Çay	Prof. Dr. H. S. Türk
Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı	Dışişleri Bakanı
S. Çakmakoğlu	S. Tantan	İ. Cem
Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı
S. Oral	M. Bostancıoğlu	K. Aydın
Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı V.	Tarım ve Köyişleri Bakanı
Doç. Dr. O. Durmuş	Prof. Dr. T. Toskay	Prof. Dr. H. Y. Gökalp
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı	En. ve Tab. Kay. Bakanı
Y. Okuyan	A. K. Tanrıkulu	M. C. Ersümer
Kültür Bakanı	Turizm Bakanı	Orman Bakanı
M. İ. Talay	E. Mumcu	Prof. Dr. N. Çağan
	Çevre Bakanı
	F. Aytekin

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ VE FAS KRALLIĞI

HÜKÜMETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI

TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Fas Krallığı Hükümeti bundan sonra Âkit Taraflar olarak anılacaklardır.

Özellikle bir devletin yatırımcılarının diğer devletin ülkesindeki yatırımlarıyla ilgili olarak, aralarındaki ekonomik işbirliği için uygun koşullar yaratma arzusu ile,

Yatırımların karşılıklı teşvik ve korunmasının önemini ve bunun, sermaye akışı ve girişimci inisiyatifinin teşvikine ve devletlerin refahına katkıda bulunacağını kabul ederek,

Aşağıdaki şekilde anlaşmaya varmışlardır :

MADDE 1

Tanımlar

İşbu Anlaşmanın amaçları bakımından;

(1). “Yatırım” terimi, her bir Âkit Tarafın ülkesindeki kanun ve nizamlarına uygun olmak kaydıyla, her türlü mal varlığını ve sınırlayıcı olmamakla beraber özellikle aşağıdakileri kapsar :

(i) taşınır ve taşınmaz mallar ile mülkün bulunduğu Tarafın ülkesindeki kanun ve nizamlara uygun olarak tanımlanmış ipotek, tedbir, rehin gibi diğer aynî haklar ile diğer benzer haklar,

(ii) hisse senetleri, tahviller ya da şirketlere katılımın diğer şekilleri,

(iii) yeniden yatırımda kullanılan hasılatlar, para alacakları veya bir yatırımla ilgili malî değeri olup kanunen ifa edilebilen diğer haklar,

(iv) sınaî ve fikrî mülkiyet hakları, patent, sınaî marka ve tasarım, ticarî marka, peştemaliye, know-how ile benzer diğer haklar,

(v) doğal kaynakların aranması, işlenmesi, istihracı, işletilmesi dahil olmak üzere kanun ya da sözleşme ile verilmiş iş imtiyazları.

Varlıkların yatırıldığı ya da yeniden yatırıldığı hukukî biçimdeki değişiklikler onların bu Anlaşmadaki anlamda yatırım olma karakterlerini değiştirmez.

(2). “Yatırımcı” terimi herbir Âkit Taraf için, diğer Âkit Tarafın ülkesinde yatırım yapan :

(a) Âkit Tarafların her birinin yürürlükteki mevzuatına göre Fas ya da Türk vatandaşlığını haiz gerçek kişileri,

(b) Âkit Taraflardan her birinin yürürlükteki mevzuatı çerçevesinde kurulmuş ya da teşekkül etmiş ve merkezi o Tarafın ülkesinde bulunan şirketler, firmalar veya iş ortaklıklarını ifade eder.

(3). “Hâsılatlar” terimi, bir yatırımdan elde edilen vergi sonrası getirileri ve özellikle ancak sınırlayıcı olmayacak şekilde kâr, faiz ve temettüleri içerir.

(4). “Ülke” terimi :

(i) Türkiye Cumhuriyeti bakımından : Türkiye Cumhuriyeti’nin ülkesi, kara suları, aynı zamanda, üzerinde uluslararası hukuka uygun olarak, doğal kaynakların aranması, işletilmesi, saklanması ve yönetilmesi amacıyla yargılama veya egemenlik haklarına sahip olduğu deniz alanlarıdır.

(ii) Fas Krallığı bakımından : Fas Krallığı’nın kara suları ötesinde yer alan ve uluslararası hukuk çerçevesinde Fas Krallığı’nın kanunlarına göre belirlenmiş ya da belirlenecek ve Fas Krallığı’nın deniz yatağı, yeraltı ve doğal kaynaklarıyla ilgili haklarını icra edebileceği bir alan olan deniz alanlarını kapsamak üzere Fas Krallığı’nın ülkesidir.

MADDE 2

Yatırımların Teşviki ve Korunması

(1). Her bir Âkit Taraf, kendi ülkesinde diğer Âkit Taraf yatırımcılarının yatırımlarını ve ilgili faaliyetlerini benzer durumlarda herhangi üçüncü bir ülkenin yatırımcılarının yatırımlarına kendi kanun ve nizamları çerçevesinde göstereceği muameleden daha az elverişli olmayacak şekilde, izin ve teşvik edecektir.

(2). Âkit Taraflardan her biri, diğer Âkit Tarafın yatırımcılarının yatırımlarına adil ve eşit muamelede bulunacak ve kamu düzenini muhafaza etmek için kesinlikle zarurî tedbirler çerçevesinde tam güvenlik ve koruma sağlayacaktır. Âkit Taraflardan hiçbirisi ülkesinde, diğer Âkit Tarafın yatırımcılarının yatırımlarının işletme, bakım, kullanım ya da tasfiyesini ayrımcı tedbirlerle engellemeyecektir.

Evsahibi ülkenin yürürlükteki kanun ve nizamlarına göre gerçekleştirilen genişleme ve değişiklikler yeni yatırım sayılacaktır.

Âkit Taraflardan her biri diğer Âkit Tarafın yatırımcılarının yatırımları açısından girmiş olabileceği yükümlülükleri yerine getirecektir.

(3). Âkit Taraflardan biri ve diğer Âkit Tarafın bir yatırımcısı arasındaki özel bir Anlaşmanın hükümlerine tâbi yatırımlar, bu Anlaşmada sağlanandan daha elverişli hükümlerin mevcudiyeti halinde, bu özel Anlaşmaya tâbi kalacaklardır.

Yatırımların hâsılatları, Âkit Taraflardan her birinin yürürlükteki yasalarına göre yeniden yatırılmaları halinde başlangıçtaki yatırımla aynı korumadan faydalanacaklardır.

MADDE 3

Yatırımlara Uygulanacak Muamele

(1). Âkit Taraflardan herbiri diğer Âkit Tarafın yatırımcılarının yatırımlarına benzer durumlarda kendi yatırımcılarının yatırımları veya herhangi üçüncü bir ülke yatırımcılarının yatırımlarına uyguladığı muameleden hangisi en elverişli ise, o muameleden daha az elverişli olmayan bir muamele uygulayacaktır.

(2). Âkit Taraflardan herbiri, ülkesinde, diğer Âkit Tarafın yatırımcılarının yatırımlarının işletme, kullanım, bakım ve tasfiyesi hususlarında, benzer durumlarda kendi yatırımcılarının yatırımları veya herhangi üçüncü bir ülke yatırımcılarının yatırımlarına uyguladığı muameleden hangisi daha elverişli ise o muameleden daha az elverişli olmayan bir muamele uygulayacaktır.

(3) İşbu Anlaşmanın Âkit Taraflardan herhangi birinin ya da üçüncü bir ülkenin yatırımcılarına uygulanandan daha az elverişli muamelede bulunmamaya ilişkin hükmü, Âkit Taraflardan birine, diğer Âkit Tarafın yatırımcısını :

(a) Âkit Taraflardan birinin üye olduğu ya da olabileceği herhangi bir ekonomik birlik ya da gümrük birliği, serbest ticaret bölgesi, ortak pazar, uluslararası herhangi bir anlaşma veya bölgesel ekonomik teşkilâtın herhangi bir şeklinden;

(b) tamamen veya esas olarak vergilendirmeye ilişkin anlaşmalardan veya düzenlemelerden

kaynaklanan muamele, tercih ya da ayrıcalıklardan yararlandırma yükümlülüğünü, getirmeyecektir.

MADDE 4

Kamulaştırma ve Tazminat

(1). Âkit Taraflardan birince diğer Âkit Tarafın bir yatırımcısının yatırımları hususunda alınacak, bundan böyle kamulaştırma olarak anılacak olan kamulaştırma, devletleştirme veya doğrudan ya da dolaylı olarak benzer etkisi olan tedbirler kamu yararı dışında bir saiğe dayalı ve ayrımcı olmayacaktır.

(2). Böylesi tedbirleri alan Âkit Taraf, tedbirin yararlanıcılarına söz konusu yatırımın alınan tedbirin alındığı ya da öğrenildiği tarihten bir gün önceki pazar değerine eşit, adil ve eşitlikçi bir tazminat ödeyecektir.

(3). Anılan tazminat, etkin bir biçimde gerçeklenebilir olacak ve gecikmesiz ödenecektir. Geç ödeme halinde, faiz tutarı, yasayla belirlenen faiz oranı üzerinden yasal ve reel ödeme günleri arasındaki dönem için hesaplanacaktır. Tazminat, yatırımcılara konvertibl bir para ile ödenecek ve serbestçe transfer edilebilir olacaktır.

MADDE 5

Zararların Tazmini

(1). Yatırımları, diğer Âkit Tarafın ülkesinde savaş ya da silâhlı çatışma, ihtilâl, seferberlik hali, ayaklanma, iç karışıklık veya diğer benzer olaylar nedeniyle zarar gören Âkit Taraflardan her birinin yatırımcıları, diğer Âkit Tarafça kendi yatırımcılarına ya da herhangi üçüncü bir ülke yatırımcılarına uygulanan muameleden daha az elverişli olmayacak şekilde bu tür kayıplarla ilgili olarak benimsenecek işlemlerden hangisi en elverişli ise o muameleye tâbi tutulacaklardır.

MADDE 6

Transferler

(1). Her bir Âkit Taraf, diğer Âkit Tarafın, yatırımcılarının yatırılmış varlıklarının, vergi yükümlülüklerin yerine getirildikten sonra, serbestçe transferine izin verecektir. Bu transferler, herbir Âkit Tarafın yürürlükteki kambiyo rejimleri çerçevesinde, özellikle ancak sınırlayıcı olmamak koşuluyla şunları içerir :

(a) Yatırılmış sermaye ve yatırımın bakımı ya da tevsii için kullanılan tüm tutarlar,

(b) kâr, temettü, faiz, royalti ve diğer gelirler;

(d) bir yatırımın tamamının veya bir kısmının satışı veya tasfiyesinden elde edilen kazançlar,

(e) Madde 4 ve 5 çerçevesinde ödenebilir tazminatlar,

(f) diğer Tarafın ülkesinde bir yatırımla ilgili çalışma izni almış olan bir Tarafın vatandaşlarının elde ettikleri maaşlar, haftalık ücretler ve diğer ödemeler,

(2). Birinci paragrafta sözü geçen transferler, gecikmesiz olarak, konvertibl bir para birimi ile, transfer tarihinde uygulanan kur üzerinden ve cari kambiyo mevzuatı çerçevesinde gerçekleştirilecektir.

(3) Bu maddede sağlanan garantiler en azından benzer durumlarda en çok kayırılan ülke yatırımcılarına tanınanlara eşit olacaktır.

MADDE 7

Halefiyet

(1). Âkit Taraflardan birinin bir yatırımcısına, diğer Âkit Tarafın ülkesindeki bir yatırımıyla ilgili ticarî olmayan risklere karşı hukukî bir sigorta çerçevesinde, bir dahilinde bir tazminat ödenmişse, diğer Âkit Taraf, sigortalayanın yatırımcının her türlü hak ve iddiasına halefiyetini tanıyacaktır.

(2). Söz konusu yatırımla ilgili sigorta kapsamında, sigortalayan yatırımcının kullanmaya yet-kili olduğu tüm hakları kullanabilecektir.

(3). Âkit Taraflardan biri ile diğer Âkit Tarafın bir yatırımının sigortacısı arasındaki uyuşmaz-lıklar, bu Anlaşmanın 8 inci maddesi doğrultusunda çözümlenecektir.

MADDE 8

Yatırımlara İlişkin Uyuşmazlıkların Çözümü

(1). Âkit Taraflardan biri ile diğer Âkit Tarafın bir yatırımcısı arasındaki yatırımla ilgili uyuşmazlıklar, mümkün olduğunca iyi niyetle, uyuşmazlığın tarafları arasında karşılıklı görüşme ve müzakereler yoluyla çözümlemeye çalışacaklardır.

(2). Eğer uyuşmazlıklar, yazılı bir bildirim tarihinden itibaren altı ay içinde, bu yolla çözümlenemezse; uyuşmazlık, yatırımcının tercihine göre aşağıdaki mercilerden birine sunulabilir :

(a) Yatırımın ülkesinde yapıldığı Âkit Tarafın yetkili mahkemesi ya da

(b) i) Washington’da 18 Mart 1965’de imzaya açılan “Devletler ile Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü” Sözleşmesi ile kurulmuş olan Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıkları Çözüm Merkezi (ICSID),

ya da

ii) Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonunun Tahkim Kurallarına göre bu maksatla kurulacak bir tahkim mahkemesi (UNCİTRAL),

(3). Âkit Taraflardan hiçbirisi, duruşmaların herhangi bir evresinde ya da nihaî kararın uygulanmasında itirazda bulunamaz.

(4). Tahkim Kurulu kararını yatırımın ülkesinde yapıldığı ve uyuşmazlığa taraf olan Âkit Tarafın kanunlar ihtilafına ilişkin kuralları da içeren ulusal hukukuna, bu Anlaşmanın hükümlerine, yatırıma ilişkin özel anlaşmaların hükümlerine ve uluslararası hukukun hükümlerine dayandıracaktır.

(5). Tahkim kararı; uyuşmazlığın bütün tarafları için kesin ve bağlayıcı olacaktır. Her Taraf ve-rilen kararları kendi kanunları çerçevesinde yerine getirecektir.

MADDE 9

Âkit Taraflar Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözümü

(1).Âkit Taraflar arasındaki işbu Anlaşmanın yorumu veya uygulanması ile ilgili her türlü uyuşmazlık, mümkün olduğunca diplomatik kanallarla çözümlenmeye çalışılacaktır.

(2). Âkit Taraflar arasındaki bir uyuşmazlık, müzakerelerin başladığı tarihten itibaren altı ay içinde bu yöntemle uzlaşmaya ulaşmazsa, Âkit Taraflardan herhangi birinin talebi üzerine bir tahkim heyetine götürülebilir.

(3). Tahkim Heyeti aşağıdaki şekilde oluşturulacaktır :

Herbir Âkit Taraf heyetin bir üyesini tayin edecek, ve bu iki üye, üçüncü bir ülke vatandaşı olan üçüncü bir hakemi heyetin başkanı olarak seçeceklerdir. Bir Âkit Tarafın diğer Âkit Tarafa uyuşmazlığın tahkim heyetine sunulması konusunda bildirimde bulunmasını müteakip üç ay içinde iki üye; beş ay içinde de başkan tayin edilecektir.

(4). Bu maddenin 3 üncü paragrafında belirtilen süreler içinde gerekli atamalar yapılamazsa, Âkit Taraflardan herbiri Uluslararası Adalet Divanı’nın Başkanından bu atamaları yapmasını talep edebilir. Başkan Âkit Taraflardan birinin vatandaşı ise ya da belirtilen konularda görevini yerine getirmekten alıkonulursa gerekli atamaları yapmak üzere Başkan yardımcısı davet edilecektir. Başkan yardımcısı da Âkit Taraflardan birinin vatandaşı ise veya anılan görevi yerine getirmekten alıkonulursa Âkit Taraflardan birinin vatandaşı olmayan en kıdemli Uluslararası Adalet Divanı üyesi atamaları yapmak üzere davet edilecektir.

(5). Tahkim Heyeti bu Anlaşmanın hükümlerine ve uluslararası hukukun yasa ve prensiplerine dayandıracağı kararını oy çokluğuyla alacaktır. Bu karar her iki Âkit Taraf için de nihaî ve bağlayıcı olacaktır.

(6). Tahkim Heyeti kendi usul ve kurallarını tayin edecektir.

(7). Herbir Akit Taraf kendi heyet üyesinin ve tahkim sürecindeki temsilinin masrafını karşılayacak; Başkanın masrafı ve diğer masrafları Âkit Taraflarca eşit olarak ödenecektir.

MADDE 10

Uygulama

İşbu Anlaşma, gelecekteki uygulamalarla ilgili olarak, hususunda, yürürlüğe girişinden önce Âkit Taraflardan birisinin yatırımcıları tarafından diğer Âkit Tarafın ülkesinde, bu ülkenin yasa ve nizamlarına uygun biçimde, konvertibl para birimiyle yapılmış yatırımları da kapsar. Ancak bu Anlaşma yürürlüğe girmesinden önce ortaya çıkan uyuşmazlıklar hususunda uygulanmayacaktır.

MADDE 11

Yürürlüğe Girme ve Sona Erme

(1). İşbu Anlaşma onaya sunulacak ve her iki Âkit Taraf, tarafın kendi ülkelerinde anayasal gereklilikleri yerine getirdiklerine ilişkin yazılı bildirimlerinden sonrakinin tarihinden itibaren otuz gün içinde yürürlüğe girecektir.

Anlaşma on yıllık dönem için yürürlükte kalacak ve Âkit Taraflardan birince sona erdirilmediği sürece yürürlükte kalacaktır. Âkit Taraflardan herbirinin Anlaşmanın bitiş tarihinden en az altı ay önce yazılı olarak feshi ihbarda bulunarak, Anlaşmayı sona erdirme hakkı saklıdır.

(2). Sona ermesi halinde, işbu Anlaşmanın hükümleri, bitiminden önce herhangi bir zamanda yapılan yatırımlar için, daha sonra genel uluslararası hukuk kurallarının uygulanması hususunda herhangi bir önyargı olmaksızın, on yıl süreyle yürürlükte kalacaktır.

Bu Anlaşmayı Âkit Tarafların tam yetkili temsilcileri, huzurlarında imzalamışlardır.

8.4.1997 tarihinde Rabat’da Türkçe, Arapça ve İngilizce dillerinde hepsi de asıl olarak imzalanmıştır.

Yorumda farklılık olması halinde İngilizce metin esas alınacaktır.

	TÜRKİYE CUMHURİYETİ	FAS KRALLIĞI
	HÜKÜMETİ ADINA	HÜKÜMETİ ADINA