TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE AMERİKA
BİRLEŞİK DEVLETLERİ
HÜKÜMETİ ARASINDA HAVA TAŞIMACILIĞI
ANLAŞMASININ
ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN
|
Kanun No. 4657 |
|
Kabul Tarihi : 26.4.2001 |
MADDE 1. – 2 Mayıs
2000 tarihinde New York’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika
Birleşik Devletleri Hükümeti Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşması”nın
onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. – Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
İLE
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ HÜKÜMETİ
ARASINDA
HAVA TAŞIMACILIĞI ANLAŞMASI
Bundan böyle Âkit Taraflar olarak geçecek olan
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ve AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ HÜKÜMETİ,
Asgari hükümet müdahalesi ve kurallar ile
havayolu işletmeleri arasında serbest rekabete dayanan bir uluslararası
havacılık sistemini geliştirmeyi isteyerek;
Uluslararası hava taşımacılığı olanaklarının
genişletilmesini kolaylaştırmayı arzu ederek,
Havayolları işletmelerinin çeşitli seyahat ve
nakliye seçeneklerini, eşit koşullarla, en düşük ücret ile, piyasaya hakim olma
durumunu kötüye kullanmaksızın halka sunmalarına olanak sağlamak ve ferdi
havayolu işletmelerini yenilikler ve rekabet edebilecek ücretler uygulamaya
teşvik etmek isteyerek;
Uluslararası hava taşımacılığı emniyeti ve
güvenliğinin en ileri derecede olmasını temin etmek isteyerek, can ve mal
güvenliğini tehdit eden, hava taşımacılığını olumsuz etkileyen ve sivil
havacılığın emniyetine ilişkin güveni zedeleyen, uçak güvenliğine yönelik eylem
ve tehditlere karşı duyulan derin kaygılarını karşılıklı olarak teyid ederek; ve
7 Aralık 1944 tarihinde Şikago’da imzaya
açılan Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesinin tarafları olarak;
Aşağıdaki gibi anlaşmışlardır.
Madde 1
Tanımlar
Bu anlaşmanın amaçları bakımından, aksi
belirtilmedikçe:
1. “Havacılık Makamları” terimi, Türkiye
Cumhuriyeti bakımından Ulaştırma Bakanlığı veya bu Bakanlığın icra ettiği
görevleri yürütmeye yetkili kılınan herhangi bir kişi ya da kuruluş, Amerika
Birleşik Devletleri bakımından ise Ulaştırma Bakanlığı veya yerine kaim olacak
bir kuruluş anlamını taşır.
2. “Anlaşma” terimi, bu Anlaşmayı, Eklerini ve
bunlardan yapılan değişiklikleri ifade eder.
3. “Hava taşımacılığı” terimi, kamuya açık
taşımacılık amacıyla yolcu, bagaj, kargo ve postadan oluşan trafiğin ayrı veya
birlikte, ücret veya kira karşılığında uçaklar tarafından taşınması faaliyetini
ifade eder.
4. “Havayolu işletmesi” terimi, hava
taşımacılığı hizmetini sunan veya işleten herhangi bir hava taşımacılığı
kuruluşunu ifade eder.
5. “Sözleşme”, 7 Aralık 1944’te Şikago’da
imzaya açılan ve aşağıda yazılı olanları da kapsayan Uluslararası Sivil
Havacılık Sözleşmesi’ni ifade eder:
a. Sözleşmenin 94 (a) maddesi uyarınca
yürürlüğe giren ve her iki Âkit Tarafça onaylanmış bulunan herhangi bir
değişiklik ve
b. Sözleşmenin 90 ıncı maddesi uyarınca kabul
edilen ve iki Âkit Taraf için yürürlükte bulunan herhangi bir Ek veya
değişiklik
6. “Tayin edilen havayolu” terimi, işbu
Anlaşmanın 3 üncü Maddesi uyarınca tayin edilen ve yetkilendirilen bir havayolu
işletmesi demektir.
7. “Tam maliyet” terimi, hizmet masrafına
idarî masraflar için makul bir meblağ eklenerek hesaplanan rakam anlamındadır.
8. “Uluslararası hava taşımacılığı” terimi,
birden fazla Devletin toprağı üzerindeki hava sahasından geçen hava
taşımacılığı anlamındadır.
9. “Ücret” terimi, hava taşımacılığında,
acentaları da dahil olmak üzere, havayolu işletmele-rince, yolcu (ve bagajın)
ve/veya kargo (posta dışında) taşınması için alınan taşıma ücreti, tarifesi ve
bu gibi taşıma ücreti, tarifesi veya bedelinin bulunmasını belirleyen şartlar
demektir.
10. “Trafik-dışı amaçlar için durmak” terimi,
hava taşımacılığında yolcu, bagaj, kargo ve/veya posta indirme ve bindirme
dışında herhangi bir amaçla yapılan iniş demektir.
11. “Ülke” terimi, bir Âkit Tarafın
egemenliği, yetkisi, koruması ve vesayeti altındaki kara alanları ile bunlara
bitişik karasuları demektir.
12. “Kullanıcı harcı” terimi, hava limanı,
hava seyrüsefer veya havacılık emniyeti tesis veya hizmetlerinin sunulması
karşılığı havayolu işletmelerinden alınan ücret demektir.
Madde 2
Hakların Tanınması
1. Âkit Taraflardan herbiri diğer Tarafın hava
işletmelerince uluslararası hava taşımacılığının yürütülmesi için diğer Âkit
Tarafa aşağıda yazılı hakları tanımaktadır:
a. İniş yapmadan kendi ülkeleri üzerinden uçma
hakkı;
b. ülkeleri üzerinde trafik-dışı amaçlar için
duruşlar yapma hakkı, ve
c. İşbu Anlaşma’da başka suretle belirtilen
haklar.
2. İşbu Maddenin hiçbir hükmü, herbir Âkit
Tarafın havayolu işletmesi veya işletmelerinde diğer Âkit Tarafın ülkesinde
ücret karşılığında yolcu, yolcu bagajları, kargo veya posta alarak, diğer
Tarafın ülkesindeki başka bir noktaya götürme hakkı verdiği şeklinde
anlaşılamaz.
Madde 3
Tayin Etme ve Yetkilendirme
1. Âkit Taraflardan herbirinin işbu Anlaşma’ya
uygun olarak, uluslararası hava taşımacılığını yürütmek için, istediği sayıda
havayolu işletmesini, tayin etmeye, tayinini geri almaya veya değiştirmeye
hakkı olacaktır. Bu tayinler, diğer Âkit Tarafa diplomatik kanallardan yazılı
olarak bildirilecektir. Tayin edilen havayolu işletmesinin, Anlaşma’nın Ek
I’de, Ek II’de veya her ikisinde de belirtilen tipte hava taşımacılığı
yapmasına yetki verilip verilmediği ayrıca belirtilecektir.
2. Tayin etme yazısının ve tayin edilen
havayolu şirketin başvurusunun alınması üzerine, diğer Âkit Taraf, işletme
yetkisi ve teknik izinler için belirlenen usuller çerçevesinde, tayin edilen
havayolu işletmelerine ilgili işletme yetkilerini ve izinleri, aşağıdaki
şartlar dikkate alınarak, asgari gecikme ile verecektir.
a. Tayin edilen havayolu işletmesi üzerinde,
tayin eden Âkit Tarafın veya vatandaşlarının veya her ikisinin de esas
mülkiyetini haiz ve etkin denetimi bulunması gerekmektedir.
b. Herbir Âkit Tarafça tayin edilen havayolu
işletmesinin, başvuruyu değerlendirecek olan diğer Âkit Tarafın makamlarının,
uluslararası hava taşımacılığının yürütülmesinde normal olarak uyguladıkları
kanun ve yönetmeliklerince öngörülen koşulları yerine getirmeye ehliyetli
bulunması gerekmektedir.
c. Havayolu işletmesini tayin eden Âkit
Tarafın tayin ettiği havayolu işletmesinin işletme Maddede (Havacılık Güvenliği)
öngörülen standartları koruması ve uygulaması gerekmektedir.
Madde 4
Yetkinin İptali
1. Âkit Taraflardan herbiri, diğer Âkit
Tarafın tayin ettiği havayolu işletmesinin işletme yetkileri veya teknik
izinlerini;
a. O havayolu işletmesinin esas mülkiyetinin
ve etkin denetiminin hava işletmesini tayin eden diğer Âkit Tarafın veya
vatandaşlarının veya her ikisinin elinde olmaması,
b. O havayolu işletmesinin işbu Anlaşmanın 5
inci Maddesinde (Kanunların Uygulanması) belirtilen kanun ve yönetmeliklere uymaması,
c. Diğer Âkit Tarafın 6 ncı Maddede (Emniyet)
öngörülen standartları korumaması ve uygulamaması
hallerinde iptal edebilir, askıya alabilir
veya kısıtlayabilir.
2. İşbu Maddenin 1b ve 1c paragraflarına
uyumsuzluğu önlemek için ivedi bir tedbir gerekmesi dışında, işbu Maddenin
getirdiği haklar, ancak diğer Âkit Tarafla görüşmelerde bulunulduktan sonra
kullanılacaktır.
3. İşbu Madde, Âkit Taraflardan herbirinin 7
nci Madde (Havacılık Güvenliği) hükümlerine göre, diğer Âkit Tarafın havayolu
işletmesi veya havayolu işletmelerinin hava hizmetleri izinlerini ya da teknik
izinlerini kaldırma, iptal etme, askıya alma, kısıtlama veya şarta bağlama
haklarını sınırlamaz.
Madde 5
Kanunların Uygulanması
1. Bir Âkit Tarafın ülkesine girerken,
içindeyken ve çıkarken hava ulaşım araçlarının işletimi ve seyrüseferi ile
ilgili kanun ve yönetmeliklerine diğer Âkit Taraf havayolu işletmelerince
uyulacaktır.
2. Bir Âkit Tarafın ülkesine girerken,
içindeyken ve çıkarken hava ulaşım aracı içindeki yolcu, mürettebat ve kargonun
ülkeye giriş ve çıkışını düzenleyen kanun ve yönetmeliklerine (hava limanına
giriş ve çıkış hakkı, havacılık güvenliği, göç, pasaport, gümrük ve karantinaya
ilişkin yönetmelikler ve posta söz konusu ise, PTT yönetmelikleri de dahil
olmak üzere) diğer Âkit Taraf havayolu işletmelerinin yolcu, mürettebat veya
kargosu tarafından veya onlar adına riayet edilecektir.
Madde 6
Emniyet
1. Âkit Taraflardan herbiri, işbu Anlaşma ile
hükme bağlanan hava taşımacılığını yürütme amacıyla, diğer Tarafın verdiği ve
geçerli kıldığı ve geçerliliğini koruyan uçuşa elverişlilik sertifikalarını,
ehliyet sertifikalarını ve lisansları, bu gibi sertifika ve lisanslar için
aranan şartların en azından Sözleşmeye göre konulabilecek asgari standartlara
eşit olmaları şartıyla, geçerli olarak tanıyacaktır. Ancak, Âkit Tarafların
herbiri, kendi ülkeleri üzerinden uçuş amacıyla kendi vatandaşlarına diğer Âkit
Tarafca verilmiş olan veya geçerli kılınan yetki belgeleri ve lisansları
geçerli olarak tanımayı reddedebilir.
2. Âkit Taraflardan herbiri, havacılık
tesisleri, havacı mürettebat, hava ulaşım aracı ve tayin edilen havayolu
işletmesinin işletimine ilişkin diğer Âkit Tarafça kullanılan emniyet
standartları konusunda danışmalarda bulunmayı talep edebilir. Bu danışmalardan
sonra, Taraflardan biri, diğer Tarafın bu alanlarda uyguladığı ve sürdürdüğü
standartların en azından, Sözleşmeye göre tespit edilebilecek asgari
standartlara eşit etkinlikte olmadığını tespit ederse, bu bulgular ve asgari
standartlara uyabilmek için gerekli görülen tedbirler diğer Tarafa bildirilecek
ve diğer Taraf da ilgili düzeltici tedbirleri alacaktır. Diğer Âkit Taraf, bu
düzeltici tedbirleri makul bir süre içinde almayacak olursa, öbür Âkit Tarafın
tayin ettiği havayolu işletmesi veya işletmelerinin işletme yetkisini veya
teknik izinlerini alıkoyma, iptal veya sınırlama hakkını Âkit Taraflardan
herbiri muhafaza eder.
Madde 7
Havacılık Güvenliği
1. Uluslararası Hukuk kurallarından doğan hak
ve yükümlülüklerine uygun olarak, Âkit Taraflar, yasadışı eylemlere karşı sivil
havacılığın güvenliğini sağlama konusundaki yükümlülüklerinin işbu Anlaşmanın
ayrılmaz bir parçasını teşkil ettiğini karşılıklı olarak teyid ederler. Âkit
Taraflar, uluslararası hukuk kurallarından doğan hak ve yükümlülüklerinin genel
geçerliliğinin kısıtlanmaması kaydıyla, özellikle, 14 Eylül 1963 tarihinde
Tokyo’da imzalanmış bulunan Uçaklarda İşlenen Suçlar ve Belirli Bazı Eylemlere
İlişkin Sözleşme, 16 Aralık 1970’te Lahey’de imzalanmış bulunan Uçakların Yasa
Dışı Yollarla Ele Geçirilmesinin Önlenmesi Sözleşmesi, 23 Eylül 1971 tarihinde
Montreal’de imzalanan Sivil Havacılığın Güvenliğine Karşı Yasa Dışı
Hareketlerin Önlenmesi Sözleşmesi hükümlerine ve 24 Şubat 1988 tarihinde
Montreal’de yapılan Uluslararası Sivil Havacılığa Hizmet Eden Hava Limanlarında
Yasa Dışı Şiddet Eylemlerinin Önlenmesi Protokolüne riayet edeceklerdir.
2. Âkit Taraflar, talep üzerine, sivil hava
araçlarının kanunsuz şekilde ele geçirilmesi fiillerini ve bu gibi hava
araçlarının, yolcu ve mürettebatlarının, hava limanları ve hava seyrüsefer
tesislerinin emniyetine karşı diğer kanunsuz fiilleri ve sivil havacılığa karşı
herhangi bir başka tehdidi önlemek için birbirlerine gerekli bütün yardımı
sağlayacaktır.
3. Âkit Taraflar, karşılıklı ilişkilerinde,
Uluslararası Sivil Havacılık Kuruluşu (ICAO) tarafından tespit edilen ve
Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesinin Ekleri olarak belirtilen havacılık
güvenlik standartları ve tavsiye edilen uygulamalara uygun olarak hareket
edecekler ve kendi sicillerinde kayıtlı hava aracı işleticilerinden, iş
merkezleri veya daimi ikametgâhları kendi ülkelerinde bulunan hava limanı
işleticilerinden bu gibi havacılık güvenlik mevzuatına uygun hareket etmelerini
isteyeceklerdir.
4. Âkit Taraflardan herbiri, diğer Tarafın
ülkesine giriş, çıkış veya içinde kaldığı süre için kendi havayolu
işletmelerinden, diğer Tarafça talep edilen güvenlik mevzuatına uymayı kabul
etmektedir ve hava ulaşım araçlarını korumak için gerekli tedbirler alınmasını,
ve yolcu ve mürettebatın, bagaj ve özel eşyalarının, aynı zamanda kargo ve hava
aracı levazımatının hava aracına binilmeden önce veya yüklenmeden önce ve
yükleme sırasında kontrol edilmesini sağlayacaktır. Âkit Taraflardan herbiri,
özel bir tehdit vukuunda, diğer Âkit Tarafın özel güvenlik tedbirleri
konusundaki herhangi bir talebini olumlu değerlendirecektir.
5. Bir sivil hava aracının kanunsuz olarak ele
geçirilmesi olayı veya böyle bir olay tehdidi veya bir hava aracının, yolcu ve
mürettebatının, hava limanları veya hava seyrüsefer tesislerinin emniyetine
karşı başka yasadışı eylemler meydana geldiğinde, Âkit Taraflar, iletişimi
kolaylaştırarak ve böyle bir olay veya tehdidi süratle ve selametle bertaraf
etmeye yönelik diğer uygun tedbirlerle birbirlerine yardımcı olacaklardır.
6. Âkit Taraflardan birinin, diğer Âkit
Tarafın, işbu Maddenin sivil havacılık güvenliği ile ilgili hükümlerinden
saptığına inanması için makul nedenleri olduğu takdirde, birinci Tarafın
havacılık yetkilileri diğer Tarafın havacılık yetkilileri ile derhal
danışmalarda bulunulmasını isteyebilir. Danışmalarda bulunma yolundaki bir
talebin ileri sürülmesinden sonraki 15 gün içerisinde tatmin edici bir
anlaşmaya varılamaması, diğer Tarafın havayolu işletmesi veya işletmelerini,
işletme yetkisi ve teknik izinlerinin iptaline, durdurulmasına, sınırlandırılmasına
veya şarta bağlanmasına neden teşkil eder. Acil bir durum gerektirdiği
takdirde, Âkit Taraflardan biri 15 günlük sürenin sona ermesini beklemeksizin
geçici tedbir alabilir.
Madde 8
Ticarî Fırsatlar
1. Herbir Âkit Taraf havayolu işletmelerinin hava
taşımacılığı hizmetinin tanıtımı ve satışı için diğer Âkit Tarafın ülkesinde
bürolar açma hakkı bulunacaktır.
2. Bir Âkit Tarafın tayin edilmiş havayolu
işletmeleri, diğer Âkit Tarafın, ülkeye giriş, ikamet ve istihdama ilişkin
kanun ve yönetmeliklerine uygun şekilde, hava taşımacılığı için gerekli
yönetici, satış, teknik, işletmeci ve diğer uzman personeli öbür Âkit Tarafın
ülkesine getirebilir ve bulundurabilir.
3. Tayin edilen her havayolu işletmesi, diğer
Âkit Tarafın ülkesinde yer hizmetlerini kendisi (“kendi kendine hizmet”)
yapabileceği gibi, tercihine göre, bu hizmetlerin tamamı ya da bir kısmı için,
rekabet eden acentalar arasından bir seçim yapabilir. Bu haklar sadece, hava
limanı emniyeti mülahazalarından kaynaklanan fiziksel kısıtlamalara tabi
tutulabilir. Bu gibi mülahazaların kendi kendine hizmete engel olduğu hallerde,
yer hizmetleri bütün havayolu şirketlerine eşit bir esas üzerinden temin
edilecektir; ücretler, sağlanan hizmetlerin maliyetine dayanacaktır ve bu
hizmetler, işletmelerin kendi kendine verdikleri tür ve kalitedeki hizmetlerine
kıyaslanabilir nitelikte olacaktır.
4. Herbir Âkit Tarafın havayolu işletmesi,
diğer Âkit Tarafın ülkesinde, doğrudan veya havayolu işletmesinin takdirine
göre, acentalar aracılığı ile hava taşımacılığı satışı yapabilir; bu esnada,
tarifeli uçağın kalktığı ülkenin yolcu bileti fonları ve yolcu biletinin iptal
ve iade edilmesi haklarının korunmasına ilişkin yönetmeliğine riayet eder. Her
havayolu işletmecisi, bu taşımacılığı o ülkenin parası veya diğer paralara
serbestçe çevrilebilen para ile satabilir ve herhangi bir kişi, bu taşımacılığı
o ülke parası veya serbest dolaşımı olan döviz ile satın alabilir.
5. Herbir havayolu işletmesi, diğer Âkit
Tarafın ülkesinde yaptığı satıştan elde ettiği gelirin, giderinden fazla olan
kısmını cari kur üzerinden çevirme ve ülkesine transfer etme hakkına sahiptir.
Transfer, herhangi bir kısıtlamaya veya vergilendirmeye tabi tutulmaksızın,
yürürlükteki kambiyo mevzuatına göre transfer talebinin yapıldığı tarihteki
cari kur üzerinden gerekleştirilecektir.
6. Herbir Âkit Tarafın havayolu işletmeleri,
yakıt alımı da dahil olmak üzere mahallî masraflarını, diğer Âkit Taraf
ülkesinde yerel para ile ödeyebilecektir. Herbir Âkit Taraf havayolu işletmesi,
takdirine göre, diğer Âkit Tarafın ülkesinde, o ülkenin döviz kanunlarına uygun
olarak, diğer paralara serbestçe çevrilebilen para üzerinden masraflarını
karşılayabilir.
7. Herbir Âkit Tarafın tayin edilmiş havayolu
işletmesi, üzerinde anlaşmaya varılmış gü-zergâhlar üzerindeki faaliyetlerinde,
aşağıda gösterilenlerle, koltuk blokajı, kod paylaşımı veya kira anlaşmaları
gibi pazarlama konularında işbirliği yapabilir:
a) Her iki Âkit Tarafın havayolu işletmesi
veya havayolu işletmeleri ile;
b) Herhangi bir üçüncü ülkenin, diğer Âkit Tarafın
havayolu işletmesi veya işletmelerinin diğer havayolu işletmeleri ile bu
ülkeye, bu ülkeden veya üzerinden yaptığı hizmetlerinde, benzer düzenlemeler
yapmasına izin vermesi kaydı ile üçüncü bir ülkenin havayolu işletmesi veya
işletmeleri ile;
c) Herhangi bir ülkenin kara/deniz/demiryolu
taşımacılık işletmesi veya işletmeleri ile,
Ayrıca havayolu işletmeleri ve
kara/deniz/demiryolu taşıyıcılarının, bu gibi düzenlemeler ile ilgili olarak
(i) gerekli izine sahip olmaları ve (ii) önşartları yerine getirmeleri
gerekmektedir.
8. Bu anlaşmanın diğer hükümlerinden farklı
olarak, her iki Âkit Tarafın havayolu işletmeleri ve aracı kargo
taşıyıcılarına, uluslararası hava taşımacılığı ile ilgili olarak, Âkit Tarafın
veya üçüncü ülkelerin ülkesine veya buradaki herhangi bir noktadan, gümrüklü
hava limanlarına gidiş ve dönüşlerde, ayrıca gerektiği yerlerde, bu konudaki
kanun ve yönetmeliklere uyulması şartıyla, gümrüğe tabi kargo da dahil olmak
üzere, kargo taşınması için kara kargo taşıyıcısı istihdam etme hakkı verilecektir.
Hava ya da kara yolu ile taşınacak olan bu kargonun hava limanı gümrük tesis ve
işlemlerine alınması sağlanacaktır. Havayolu işletmeleri, kara
taşımacılıklarını kendileri yapmayı veya bu hizmeti, başka havayolu
işletmelerinin ya da kargo hava taşımacılığı temin eden aracı işletmelerin kara
taşıyıcıları dahil olmak üzere, başka kara taşıyıcıları vasıtası ile sunmayı
seçebilirler. Bu tür (İntermodal) kargo hizmetlerinin ücreti, kargo
sahiplerinin ücret hakkında doğru bilgilendirilmeleri kaydı ile, hava ve kara
taşımacılığı hizmeti ücretlerini kapsamak üzere, tek bir ücret olarak tespit
edilebilir.
Madde 9
Gümrük Vergisi ve Harçları
1. Bir Âkit Tarafın ülkesine varışta, diğer
Âkit Tarafın tayin edilen havayolu işletmeleri tarafından uluslararası hava
seferlerinde işletilen hava araçları standart teçhizatları, yer teçhizatları,
yakıtları, yağları, tüketilen teknik malzeme, yedek parçaları (motorlar dahil),
hava aracı levazımatı (gıda, meşrubat ve alkollü içki, tütün ve uçuş sırasında
yolculara satış veya yolcuların kullanımı için ayrılan sınırlı miktarlardaki
diğer ürünler de dahil, fakat, bunlarla sınırlı olmamak üzere) ve sadece
uluslararası hava taşımacılığı yapan hava araçlarının işletimi ve servisi için
amaçlanan veya bunlarla ilgili olarak kullanılan diğer maddeler, karşılıklılık
esası üzerinden ve bu gibi teçhizat ile tüketim maddelerinin hava aracı içinde
kalması şartıyla, her türlü ithalat kısıtlamalarından, mülkiyet, sermaye ve
gümrük vergilerinden, dolayı vergilerden ve (a) millî makamlar tarafından
belirlenen, ve (b) sağlanan hizmetlerin maliyetine dayanmayan benzer ücret ve
harçlardan muaf olacaktır.
2. İşbu Maddenin 1 inci paragrafında anılan
vergi, rüsum, ücret ve harçlardan, karşılıklılık esası üzerinden ve sağlanan
hizmetin maliyetine dayanan harçlar dışında aşağıda yazılı olanlara da muafiyet
sağlanacaktır:
a. Âkit Taraflardan birinin ülkesinde, diğer
tarafın havayolu şirketinin uluslararası hava taşımacılığı yapan hava aracında
kullanılmak üzere makul limitler dahilinde, diğer Âkit Taraf hava aracına
yüklenen ve yüklendikleri tarafın ülkesi üzerindeki seyahatlerde kullanılacak
olsa dahi, hava aracı levazımatı;
b. Diğer Âkit Tarafın havayolu işletmesi
tarafından uluslararası hava taşımacılığında kullanılan hava aracının
münhasıran bakımı veya onarımı için Âkit Taraflardan herbirinin ülkesine giriş
yapan yer teçhizatı ve yedek parçalar (motorlar dahil);
c. Diğer Âkit Tarafın havayolu işletmesi
tarafından uluslararası hava taşımacılığında kullanılan hava aracının ikmali
için tahsis olunan ve yüklendikleri Âkit Tarafın ülkesinin üzerine yapılacak
seyahat kısmında kullanılacak olsa bile, yakıt, yağ ve teknik tüketim
maddeleri,
d.Diğer Âkit Tarafın görevlendirilen havayolu
işletmesi tarafından uluslararası hava taşımacılığında kullanılan hava aracının
kullanımı için Âkit Tarafın ülkesine sokulan veya orada yüklenen ve
yüklendikleri Âkit Tarafın ülkesinin üzerinde yapılacak seyahat kısmında
kullanılacak olsa bile, makul miktardaki tanıtım ve reklam araçları,
3. İşbu maddenin 1 ve 2 nci paragraflarında
belirtilen teçhizat ve maddelerin ilgili makamların gözetimi veya denitimi
altında tutulmaları istenebilir.
4. İşbu maddede sağlanan muafiyetler, diğer
Âkit Tarafın sağladığı bu gibi muafiyetlerden benzer şekilde yararlanmakta olan
bir başka havayolu işletmesi ile bir Âkit Tarafın tayin edilen havayolu
işletmeleri arasında işbu maddenin (1) ve (2) paragaflarında belirtilen
maddelerin öbür Âkit Tarafın ülkesinde ödünç verilmesi veya transferi konusunda
bir sözleşme yapılmış olması halinde de tanınacaktır.
Madde 10
Kullanıcı Harçları
1. Yetkili harç tahakkuk makamlarının, diğer
Âkit Tarafın havayolu işletmelerine uygulayacağı harçlar adil ve makul olacak
ve kullanıcı kategorileri arasında ayırımsız ve eşit bir şekilde
paylaştırılacaktır. Her halukarda, kullanıcı harçları Âkit Taraflardan
herbirinin bütün havayolu işletmelerine, herhangi bir diğer havayolu
işletmesine tanınan en müsait şarttan daha az müsait olmayan şartlarla tahakkuk
ettirilecektir.
2. Diğer Âkit Tarafın tayin edilen havayolları
işletmesine uygulanacak kullanıcı harçları, ilgili hava limanını, hava
seyrüsefer ve havacılık güvenlik tesis ve hizmetlerini sağlamakla yetkili harç
tahakkuk makamları veya kurumlarına olan tam ekonomik maliyetinin makul bir
kısmını yansıtabilir, ama aşamaz. Bu harçlar amortisman gideri de düşüldükten
sonra makul bir gelir haddini içerebilir. Harç konusu olan tesis ve hizmetler
verimli ve ekonomik bir surette sağlanacaktır.
3. Âkit Taraflardan herbiri, kendi ülkesinde
yetkili harç tahakkuk makamları veya kurumları ile hizmet ve tesislerden
faydalanan havayolu işletmelerinin birbirleriyle danışmalarda bulunmalarını ve
harçların makuliyetini işbu Maddenin (1) ve (2) paragrafındaki hükümlere göre
doğru olarak incelenmesini mümkün kılmak için gerekli olabilecek bilgi teatisinde
bulunmalarını teşvik edecektir. Taraflar yetkili harç tahakkuk makamlarını,
uyguladıkları harçları değiştirmeden makul bir süre önce bildirimde bulunarak,
kullanıcıların fikir beyan etmelerine olanak sağlamaya teşvik edeceklerdir.
4. Herbir Âkit Taraf 14 üncü Maddede
gösterilen anlaşmazlıkların çözümü ile ilgili olarak ancak (a) bir tarafın
şikayetine neden olan bir uygulamayı ya da harcı makul bir süre içinde gözden
geçirmediği veya (b) böyle bir incelemeden sonra gücü dahilinde bu Maddeye
aykırı olan uygulamayı ya da harcı değiştirmek için gerekli adımları atmadığı
takdirde, bu Maddeye aykırı hareket etmiş sayılacaktır.
Madde 11
Adil Rekabet
1. Âkit Taraflardan herbiri, her iki Âkit
Tarafın tayin edilen havayolu işletmelerine işbu Anlaşmanın kapsamına giren
uluslararası hava taşımacılığında rekabet etmeleri için adil ve eşit fırsatlar
sağlayacaktır.
2. Âkit Taraflardan herbiri, tayin edilmiş her
havayolu işletmesine, sunacağı uluslararası hava taşımacılığının kapasitesini
ve sıklığını piyasanın ticarî göstergelerine göre belirlemesi iznini
verecektir. Bu hakka uygun olarak, hiçbir Âkit Taraf diğer Tarafça tayin edilen
havayolu işletmecisinin seferleri ile ilgili olarak kullanılan hava aracı tipi,
kapasitesi, sefer sıklığı veya tarife düzeni konusunda, Sözleşmenin 15 inci
Maddesindeki standart şartlarda belirtilen gümrük, teknik, işletme veya çevre
ile ilgili istisnai nedenler dışında, tek taraflı herhangi bir sınırlama
koymayacaktır.
3. Hiçbir Âkit Taraf, diğer Tarafın tayin
ettiği havayolu işletmecisine ilk reddetme şartı, yükselme oranı, itiraz etmeme
ücreti veya kapasite, sefer sıklığı veya trafik ile ilgili işbu Anlaşmanın
amacına aykırı başkaca herhangi bir talepte bulunamaz.
4. Hiçbir Taraf, işbu Maddenin (2)
paragrafında öngörülen şartların eşit olarak uygulanmasının gerektiği ya da
işbu Anlaşmanın Eklerinde yer alan özel bir hüküm ile yetkilendirilmesi
dışında, diğer Tarafın havayolu işletmecisinin tarifesiz uçuşlarının plan,
program ve tarifelerini onaylamak için talepte bulunmayacaktır. Herbir Âkit
Taraf, diğer Tarafın seferleri ile ilgili düzenlemeleri bilgi edinme amacıyla
talep etmesi halinde, bu talebi ile ilgili olarak hava taşımacılığında iştirak
eden hizmet kurumları ve diğer Tarafın tayin edilen hava işletmelerine ilişkin
idarî güçlükleri ve işlemleri en aza indirgemeye özen gösterecektir.
Madde 12
Ücret
1. Herbir Âkit Taraf hava taşımacılığı
ücretlerinin, piyasadaki ticarî göstergeler esas alınarak, tayin edilen
havayolu işletmeleri tarafından belirlenmesine izin verecektir. Tarafların
müdahaleleri aşağıdaki haller ile sınırlı tutulacaktır:
a. Makul olmayan, ayrıcalık güden ücret veya
uygulamaların önlenmesi;
b. Piyasaya hakim olma durumunun kötüye
kullanılmasından doğacak makul olmayan şekilde yüksek veya kısıtlayıcı
ücretlere karşı tüketicinin korunması;
c. Havayolu işletmelerinin, doğrudan ya da
dolaylı şekilde sağlanan devlet yardımlarından kaynaklanan yapay düşük
ücretlerden korunması.
2. Âkit Taraflardan herbiri, ülkesine giriş ve
çıkışlarda diğer Taraf havayolu işletmelerince uygulanan ücretlerin ilgili
havacılık makamlarına bildirilmesini talep edebilir. Her iki Taraf havayolu
işletmelerince yapılacak olan bildirim veya kaydın, söz konusu uygulamanın
yürürlüğe girmesinden en fazla 30 gün önce yapılması yeterli olacaktır. Özel durumlarda,
söz konusu bildirim veya kayıt işleminin normalde öngörülen süreden daha kısa
bir sürede yapılmasına izin verilebilir. Hiçbir Taraf, diğer Taraf havayolu
işletmecilerinin tarifesiz sefer ücretlerinin kamuya açıklanmasını talep
edemez. Bilgi sunmayı amaçlayan ve ayrımcılık güdülmeksizin yapılan talepler
bunun dışındadır.
3. Âkit Taraflardan hiçbiri, (a) iki Tarafın
ülkeleri arasında uluslararası hava taşımacılığı yapan diğer Tarafın bir
havayolu şirketi veya (b) diğer Tarafın ülkesi ile herhangi bir başka ülke
arasında uluslararası sefer yapan havayolu işletmecisi tarafından, her iki
durumda ara veya içseferler dahil, teklif edilen ücretin yürürlüğe girmesi ya
da mevcut ücret uygulamasının devamını önlemek için tek taraflı tedbir alamaz.
Herhangi bir Âkit Tarafın, söz konusu ücretin işbu Maddenin 1 inci
parag-rafında belirtilen hususlarla çelişkili olduğu kanaatinde olması halinde
istişare yapılmasını teklif edebilecek ve diğer Tarafa da memnuniyetsizliğinin
kaynağını mümkün olan en kısa zamanda bildirecektir. Bu istişareler başvurunun
alınmasını müteakip 30 gün içinde gerçekleştirilecektir ve Taraflar sorunun
çözümlenmesine yönelik gerekli bilgilerin toplanmasında işbirliği yapacaktır.
Tarafların daha önce anlaşmazlık konusu olan ücret uygulaması üzerinde bir
anlaşmaya varmaları halinde, her iki Taraf, bu anlaşmanın yürürlüğe girmesi
için elinden gelen gayreti gösterecektir. Böyle bir karşılıklı anlaşma elde
edilmediği takdirde, ücret yürürlüğe girecek veya yürürlükte kalmaya devam
edecektir.
Madde 13
İstişare
Âkit Taraflardan herbiri, işbu Anlaşma ile
ilgili istişareler yapılmasını her zaman isteyebileceklerdir. Bu istişarelere
mümkün olan en kısa zamanda ve başka türlü belirlenmediği takdirde, diğer
Tarafın böyle bir başvuruyu aldığı tarihten en geç 60 gün içinde başlayacaktır.
Madde 14
Uyuşmazlıkların Çözümü
1. 12 nci Maddenin 3 üncü Paragrafı (Ücret)
konusunda olabilecek anlaşmazlıklar dışında, bu Anlaşma kapsamında meydana
gelen ve resmî istişarelerin birinci tur görüşmelerinde çözümlenemeyen herhangi
bir anlaşmazlık, Tarafların muvaffakati ile başka bir şahıs ya da kuruma
götürülebilecektir. Tarafların böyle bir anlaşmaya varamamaları halinde, söz
konusu anlaşmazlık için, her iki Tarafın da isteği üzerine, aşağıda belirtilen
yöntemlere uygun olarak, hakem kararına başvurulacaktır.
2. Hakem mahkemesinde üç hakem bulunacaktır ve
mahkemenin oluşumu aşağıdaki gibi belirlenecektir:
a. Âkit Taraflardan herbiri, hakemlik
talebinin alınmasından sonraki 30 gün içinde bir hakem tayin edecek. Bu
hakemler, seçilmelerinden sonraki 60 gün içinde kendi aralarında anlaşarak,
hakem mahkemesine başkanlık edecek olan üçüncü bir hakem seçecekler;
b. Tarafların kendi hakemlerini seçememeleri
ve üçüncü hakemin de bu paragrafın (a) şıkkında gösterildiği gibi tayin
edilememesi halinde, Taraflardan herhangi biri, Uluslararası Sivil Havacılık
Kuruluşu Konsey Başkanından gerekli hakem ya da hakemleri 30 gün içinde tayin
etmesini isteyebilir. Eğer Konsey Başkanı Taraflardan birinin milliyetinden
ise, aynı milliyetten olmayan en yüksek rütbeli Başkan Yardımcısı hakemi tayin
eder.
3. Aksi kararlaştırılmadıkça, hakem mahkemesi
işbu Anlaşma uyarınca kendi yetkilerinin sınırlarını ve usul kurallarını
belirleyecektir. Mahkeme, kurulduktan, son hükmünü vermeden önce geçici
nitelikteki bazı önlemlerin alınmasını tavsiye edebilir. Mahkemenin vereceği
bir karar üzeri-ne ya da Taraflardan birinin isteği ile, hakemler kurulunun
teşkil edilmesini müteakip 15 gün içinde, tahkime tabi olacak konuları ve
izlenecek özel usulü kesin olarak belirlemek amacıyla bir konfe-rans
düzenlenecektir.
4. Başka türlü kararlaştırılmadığı veya
mahkemece belirlenmediği takdirde, herbir Taraf, mahkemenin tamamen teşkilinden
sonraki 45 gün içinde bir bildirim verecektir. Buna yönelik yanıtlar ise 60 gün
içinde verilecektir. Mahkeme, söz konusu yanıtların verilmesinin gerektiği
tarihten 15 gün sonra herhangi bir Tarafın talebi üzerine veya kendi teşebbüsü
ile oturum düzenleyecektir.
5. Mahkeme, oturumun bitmesinden sonra ya da
oturum gerçekleşmediyse her iki Tarafın yanıtının verilmesinden itibaren 30 gün
içinde yazılı bir karar almaya teşebbüs eder. Mahkemedeki hakemlerin
çoğunluğunun verdiği karar uygulanır.
6. Âkit Taraflar, mahkeme kararını aldıktan
sonra 15 gün içinde başvuruda bulunarak kararın açıklanmasını isteyebilir ve
açıklama böyle bir talebin yapılmasını müteakip 15 gün içinde yapılmalıdır.
7. Âkit Taraflardan herbiri, kendi millî
kanunlarının izin verdiği ölçüde hakem mahkemesinin verdiği kararı veya hükmü
tam olarak uygulayacaktır.
8. Hakemlerin masraf ve ücretleri de dahil
olmak üzere mahkeme masrafları, Âkit Taraflar arasında eşit olarak
paylaştırılacaktır. Uluslararası Sivil Havacılık Kuruluşu Konsey Başkanının
herhangi bir masrafı ise, bu Maddenin 2 (b) paragrafındaki usullerle ilgili
olarak hakemlik mahkemesinin masrafı sayılacaktır.
Madde 15
Değişiklikler
1. Bu Anlaşma Tarafların yazılı mutabakatları
ile değiştirilebilecektir. Üzerinde anlaşılan deği-şiklikler diplomatik nota
teatisi ile uygulanacaktır.
2. Hava taşımacılığı ile ilgili olarak çok
taraflı bir sözleşmenin her iki Tarafça kabul edilmesi halinde, Âkit Taraflar,
istişareler yapmak suretiyle işbu Anlaşmanın değiştirilip değiştirilmeyeceği
konusunda ve değiştirilmesi halinde bu değişikliğin kapsamına ilişkin karar
vereceklerdir.
Madde 16
Sona Erdirme
Âkit Tarafların herbiri, işbu Anlaşmanın sona
erdirilmesi konusundaki kararını herhangi bir zamanda yazılı bildirimde
bulunabilir. Bu bildirim, aynı anda Uluslararası Sivil Havacılık Kuruluşuna
(ICAO) gönderilecektir. İşbu Anlaşma, bildirimin öbür Âkit Tarafça alındığı
yerde, alınış tarihin ilk yıl dönümünden hemen önceki gece yarısı sona
erecektir. Âkit Tarafların anlaşması ile bu süre sonundan önce ihbarın geri
alındığı durum bunun dışındadır.
Madde 17
Uluslararası Sivil Havacılık Kuruluşuna Tescil
İşbu Anlaşma ve tüm değişiklikleri
Uluslararası Sivil Havacılık Kuruluşuna tescil edilecektir.
Madde 18
Yürürlüğe Girme
1. İşbu Anlaşma ve onun ayrılmaz parçaları
olan Ek’leri, Âkit Tarafların herbirince gerekli anayasal işlemlerin
tamamlanmasından sonra, bu hususu bildiren diplomatik Notaların teati edildiği
tarihte yürürlüğe girecektir.
2. Yürürlüğe girmesi ile işbu Anlaşma, Türkiye
Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti arasında 7 Kasım
1990 tarihinde Washington’da imzalanan Hava Ulaştırma Anlaşmasının yerine
geçecektir.
Hükümetleri tarafından usulüne uygun olarak
yetkilendirilmiş aşağıda imzaları bulunan temsilciler işbu Anlaşmayı
imzalamışlardır.
2000 yılının Mayıs ayının ikinci günü Türkçe
ve İngilizce dillerinde, her iki metin de aynı ölçüde geçerli olmak üzere,
ikişer nüsha olarak New York’ta yapılmıştır.
TÜRKİYE
CUMHURİYETİ AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ
HÜKÜMETİ
ADINA HÜKÜMETİ ADINA
İsmail CEM Madeleine K. ALBRIGHT
Dışişleri
Bakanı Dışişleri
Bakanı
EK 1
Tarifeli Hava Taşımacılığı
1. Bölüm
Hatlar
Herbir Âkit Tarafın bu Ek’in şartlarına göre
tayin edilen havayolu şirketleri, kendi tayin şartlarına uygun olarak, aşağıda
belirtilen yollar üzerindeki noktalar arasında tarifeli uluslararası hava
taşımacılığı seferleri yapmaya hak kazanmışlardır:
A) Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti
tarafından tayin edilen havayolu işletmesi veya işletmeleri için belirlenen
yollar:
1. Amerika Birleşik Devletlerinin ötesindeki
noktalardan, Amerika Birleşik Devletleri üzerinden ve ara noktalardan Türkiye’de
bir nokta veya noktalara ve Türkiye’nin ötesindeki noktalara.
B) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından
tayin edilen havayolu işletmesi veya işletmeleri için belirlenen yollar:
1. Türkiye’nin ötesindeki noktalardan, Türkiye
üzerinden ve ara noktalardan Amerika Birleşik Devletlerindeki bir nokta veya
noktalara ve ötesine.
2. Bölüm
Operasyon Esnekliği
Tayin edilen her havayolu işletmesi kendi
tercihindeki herhangi bir seferde veya bütün seferlerde istikamet ve coğrafî
bakımdan bir sınırlama olmadan, işbu Anlaşma ile başka türlü müsaade edilen
trafik taşıma hakkını kaybetmeden, tayin edildiği Âkit Taraf ülkesinde herhangi
bir noktaya da hizmet vermesi kaydıyla;
1. Her bir veya iki yönde uçuş yapabilir;
2. Değişik uçuş numaralarını bir uçuş
seferinde birlikte kullanabilir,
3. Tarafların ülkeleri üzerindeki noktaların
gerisinde, arasında ve ötesindeki noktalara herhangi bir sıra ve kombinasyon
ile sefer düzenleyebilir,
4. Herhangi bir nokta veya noktalarda
durakları atlayabilir,
5. Kendisine ait bir hava aracından diğerine
güzergâh üzerindeki herhangi bir noktada trafik transfer edebilir.
6. Uçak ya da uçuş numarasını değiştirmeden ya
da değiştirerek, kendi ülkesinin ötesindeki herhangi bir noktaya sefer
düzenleyebilir ve bu hizmetleri pazarlayabilir ve tanıtabilir.
3. Bölüm
Değişme
Tayin edilen havayolu işletmelerinden herhangi
biri, yukarıda bahsedilen güzergâhları herhangi bir bölümündeki veya
bölümlerindeki noktada, hava taşımacılığında kullandığı hava aracının tipini
veya sayısını değiştirmesine herhangi bir kısıtlama getirilmeksizin,
uluslararası hava taşımacılığı hizmetini verebilir. Böyle bir değişimin
gerçekleştiği noktanın ötesine yapılan taşımacılığın, uçuşun gidiş yönünde
olması halinde, tayin eden Âkit Tarafın ülkesinden, uçuşun geliş yönünde olması
halinde ise tayin eden Âkit Tarafın ülkesine doğru yapılan taşımacılığın bir
devamı niteliğinde olması gerekmektedir.
EK II
Tarifesiz Hava Taşımacılığı
1. Bölüm
A) Herbir Âkit Tarafın işbu Ek’e göre tayin
edilen havayolu işletmelerinin, bu tayin şartlarına uygun olarak, aşağıdaki
belirtildiği gibi yolcu (ve bagajları) ve/veya kargo (yük, ayrı ve birleşik
(yolcu/kargo) tarifesiz seferler dahil, ama, bunlarla sınırlı olmamak üzere)
konusunda uluslararası tarifesiz hava taşımacılığı yapma hakkı olacaktır:
1. Havayolu işletmesini tayin eden Âkit
Tarafın, ülkesi içindeki herhangi bir nokta veya noktalar ile diğer Âkit
Tarafın ülkesindeki herhangi bir nokta veya noktalar arasında;
2. Diğer Âkit Tarafın ülkesindeki bir nokta
veya noktalar ile üçüncü ülke veya ülkelerdeki herhangi bir nokta ya da
noktalar arasında uçak değiştirerek ya da değiştirmeden; bu taşımanın diğer
Âkit Tarafın ülkesine yapılan sürekli taşımanın parçası olması ve taşımanın
taşımacının ülkesi ile diğer Tarafın ülkesi arasında yerel trafik taşıma aracı
ile yapılması şartı aranmaktadır.
B) İşbu Ek kapsamına giren seferlerin
yapılmasında bir Tarafın işbu Ek’e göre tayin edilen havayolu işletmelerinin:
(1) Âkit Taraflardan herbirinin ülkesi içinde
veya dışında herhangi bir noktada konaklamaya,
(2) Diğer Âkit Tarafın ülkesi üzerinden
transit trafiği taşımaya,
(3) Bir Âkit Tarafın ülkesinde bindirilen
trafiğin (yolcu, posta ve kargo) öbür Âkit Tarafın veya üçüncü bir ülkede
bindirilen trafik ile aynı hava aracında birleştirmeye, ve
(4) Güzergâh üzerindeki herhangi bir noktada,
kullanılan hava aracı tipi veya sayısı ile ilgili olarak yapacağı bir
değişikliğe herhangi bir sınırlama getirilmeksizin, uluslararası hava
taşımacılığı yapabilmeye; ancak, bu taşımacılığın, havayolu işletmesini tayin
eden Tarafın ülkesinde yapılan seferde gidiş yönünde o noktanın ötesine devam
etmesi, dönüş yönünde o noktadan tayin eden Tarafın ülkesine doğru devam etmesi
gerekmektedir.
C) Âkit Taraflardan herbiri, diğer Tarafın bu
Ek’in kapsamına alınmayan havayolları işletmecilerinin başvurularına,
karşılıklılık ve nezaket esasına dayanarak, olumlu yaklaşacaklardır.
2. Bölüm
A) Tarafların herhangi biri tarafından tayin
edilen herhangi bir havayolu şirketi uluslararası tarifesiz hava taşımacılığını
yaparken, herhangi bir tarafın ülkesinden bir yönlü veya geliş-gidiş seferi
için havalanıyorsa, kendi ülkesinin veya diğer Tarafın tarifesiz seferle ilgili
kanun, yönetmelik ve kurallarına uymayı seçme hakkı vardır. Eğer bir Taraf bir
veya daha fazla havayolu işletmecisine veya farklı ülkelerin havayolu
şirketlerine farklı kural, yönetmelik, koşul veya kısıtlamalar uyguluyorsa,
herbir tayin edilmiş havayolları şirketine, bunlardan en az kısıtlayıcı olanı
uygulayacaktır.
B) Bununla birlikte, yukarıdaki paragrafta
belirtilenler, bir Tarafın diğer Taraftan bu Ek’in şartlarına göre tayin
edilmiş hava yolları işletmelerinin yolcu fonları ile yolcu bileti iptali ve
iade edilmesi haklarının korunması ile ilgili taleplere riayet etmesini isteme
hakkını sınırlamaz.
3. Bölüm
Bundan önceki paragrafta bahsedilen müşteri
haklarının korunması kurallarına riayet etmenin dışında, hiçbir Taraf diğer
Tarafın bu Ek’in şartlarına göre tayin ettiği havayolu işletmesinin, diğer
Tarafın ülkesinden veya üçüncü ülkeden bir veya iki yön esasında taşınan trafik
ile ilgili olarak, bu Ek’in 2 nci Bölümünde bahsedilen uygulanabilir kanunlara,
yönetmeliklere uyulacağına ilişkin, ya da ilgili havacılık yetkililerince bu
kanun, yönetmelik ve kurallardan feragat edilmesi yönündeki bir bildirimden
daha kapsamlı bir doküman talep etmeyecektir.
EK III
Bilgisayar Rezervasyon Sistemleri Dahilinde
Ayırım Yapmama ve Bu Sistemler Arasında
Rekabet
İşbu Anlaşmanın 11 inci Maddesinin (Adil
Rekabet), her iki Tarafın havayolu işletmelerinin adil ve eşit fırsat
koşullarında rekabet etmelerini güvenceye aldığı kabul ederek,
Bir havayolu işletmesinin rekabetteki
yeteneğinin en önemli yönlerinden birinin seferleri hakkında halkı adil ve
tarafsız bir şekilde bilgilendirme yeteneği olduğu ve bu nedenle, seyahat eden
halka bilgiyi doğrudan dağıtan seyahat acentalarına havayolu seferleri
konusunda temin edilen bilginin kalitesi ve bir havayolu işletmesinin bu
acentalara rekabet edici bilgisayar rezervasyon sistemleri (BRS) sunmasındaki
yeteneğinin bir havayolu işletmesinin rekabetçi imkânlarının temelini teşkil
ettiğini dikkate alarak,
Hava taşımacılığı ürünleri tüketicilerinin
menfaatlerini bu tür bilginin kötüye kullanımı ve yanıltıcı şekilde sunulmasına
karşı korunmasının ve havayolu işletmeleri ile seyahat acentalarına etkili
rekabet edici bilgisayar rezervasyon sistemlerine giriş imkânlarının
sağlanmasının aynı derecede zorunlu olduğunu dikkate alarak,
1. Âkit Taraflar aşağıda belirtilen şartlarla
BRS’nin entegre görüntü öncelikli olması hususunda anlaşmışlardır.
a) Seferler arasında bağlantıların kurulması
dahil olmak üzere, uluslararası hava seferleri konusundaki bilgiler, havayolu
işletmesi veya pazar kimliğinin doğrudan veya dolaylı etkisinde olmayan, ayırım
gözetmeyen ve objektif kriterlere dayalı olarak ekranda gösterilecektir. Bu kriterler,
bütün havayolu işletmelerine aynen uygulanacaktır.
b) BRS veri tabanları mümkün olduğu kadar
geniş kapsamlı olacaktır.
c) BRS satıcıları katılımcı havayolu
işletmelerince sunulan bilgileri silmeyecektir. Bu bilgi doğru ve şeffaf
olacaktır; örneğin kod paylaşımı ile yapılan, standart uçuş değişiklikleri
içeren ve duraklı uçuşlar bu özellikleriyle açıkça tanıtılmalıdır.
d) Âkit Taraflardan herbirinin ülkesinde
seyahat eden halka havayolu seferleri hakkında doğrudan bilgi dağıtan seyahat
acentalarının emrindeki BRS’lerin işletildikleri ülkede geçerli olan BRS
kurallarına göre faaliyet göstermeye yalnız mecbur olmayıp, aynı zamanda hakkı
olacaktır.
e) BRS aracılığıyla tahsis edilen ikincil
görüntüleri kullanmaya, bu yolda özel talepte bulunmaları halinde seyahat
acentaları mezun kılınacaktır.
2. Ülkesinde faaliyet gösteren herbir BRS
satıcısından, bir Âkit Taraf, münasip ve ayırım esasına dayanmayan bir ücret
ödemeye hazır bütün havayolları işletmelerine BRS’e katılmaları için izin
vermesini isteyecektir. Bir Âkit Taraf, bir sistem satıcısının sağladığı bütün
dağıtım kolaylıklarının katılımcı havayolları işletmelerine ayırım gözetmeyen
bir esas üzerinden sunulmasını isteyecektir. Bir Âkit Taraf, BRS
satıcılarından, katılımcı havayolu işletmelerinin uluslararası hava seferleri,
bu seferleri satmak istedikleri bütün pazarlarda, ayırım gözetmeyen objektif
taşımacı ve pazar tarafsız-lığına dayanan bir esas üzerinden sergilemelerini
isteyecektir. Talep üzerine, bir BRS satıcısı veri tabanını güncelleştirme ve
depolama usulleri, bilgiyi derleme ve sıralama kriterleri, bağlantı
noktalarının seçimi ve bağlantılı uçuşların dahil edilmesinde kullanılan
kriterler ve bu kriterlere verilen ağırlık ile ilgili ayrıntıları
açıklayacaktır.
3. BRS’nin bu ilkelere riayet etmesi şartıyla,
bir Âkit Tarafın ülkesinde faaliyet gösteren BRS satıcılarının, BRS’lerini
getirmeye, bulundurmaya ve esas işleri diğer Tarafın ülkesinde seyahatle ilgili
ürünlerin dağıtımı olan seyahat acentalarına veya seyahat şirketlerine
serbestçe sunmayı hakları olacaktır.
4. Âkit Taraflardan hiçbiri, kendi
ülkelerinde, haberleşme tesislerine giriş ve kullanım, teknik BRS donanım ve
yazılımı ve BRS donanımının teknik tesisi konusunda diğer Tarafın BRS
satıcılarına, kendi BRS satıcılarına konulandan daha sık şartlar koymayacak
veya konulmasına izin vermeyecektir.
5. Âkit Taraflardan hiçbiri, kendi
ülkelerinde, BRS ekran görüntüleri (derleme ve gösterge parametreleri dahil)
işletimi veya satışı konusunda diğer Tarafın satıcılarına kendi BRS
satıcılarına konulandan daha kısıtlayıcı şartlar koymayacak ve konulmasına izin
vermeyecektir.
6. Bir Âkit Tarafın ülkesinde bu ilkelere ve
ilgili diğer ayırımcı olmayan mevzuat teknik ve güvenlik standartlarına uygun
olarak kullanılan BRS’ler diğer Tarafın ülkesine etkili ve zararsız giriş
hakkını kazanırlar. Bunun bir anlamı da, görevlendirilen bir havayolu
işletmesinin öbür Taraf ülkesinde seyahat acentalarına sunulan herhangi bir
sisteme katıldığı nispette, kendi ülkesinde de böyle bir sisteme
katılabileceğidir. Bir Âkit Tarafın BRS malik/işleticileri, öbür Tarafın
ülkesinde bu ilkelere uyan BRS’lere öbür Taraf malik/işleticileri kadar malik
olma/işletme imkânını haiz olacaklardır. Âkit Taraflardan herbiri, diğer Âkit
Tarafın ülkesinde de işletilen bir BRS’ın kullanımı veya zilyetliği nedeniyle
kendi havayolu işletmeleri ve BRS satıcılarının kendi ülkesindeki seyahat
acentalarına karşı ayırımcı davranışlarda bulunmamalarını sağlayacaktır.
EK IV
Geçici Hükümler
1. Bölüm
Bu bölümde yazılı hükümlerin geçerliliği 31
Mart 2003 tarihi itibariyle sona erecektir.
A) Trafik Hakkı tanınan ara noktalar
1. Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti
Tarafından Tayin Edilen Havayolu İşletmeleri için Belirlenen Yollar :
Ek 1’in 1A bölümünde yer alan hükümlerin
yanısıra, Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti tarafından tayin edilen havayolu
işletmeleri, Amerika Birleşik Devletleri ile Türkiye arasında, Kanada ve
Avrupa’da bulunan toplam üç ara nokta üzerinden, bu ara noktalar arasında ve
Türkiye’deki noktalar arasında yerel trafik haklarını haiz olarak tarifeli
yolcu/kombinasyon seferleri düzenleyebilir.
2. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Tarafından
Tayin Edilen Havayolu İşletmeleri İçin Belirlenen Yollar :
Ek1’in 1B bölümünde yer alan hükümlerin
yanısıra, Türkiye Cumhurieti Hükümeti tarafından tayin edilen havayolları
işletmeleri, Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasında, Avrupa ve
Kanada’da bulunan toplam üç ara nokta üzerinden, bu ara noktalar ve Amerika
Birleşik Devletlerindeki noktalar arasında yerel trafik haklarını haiz olarak
tarifeli yolcu/kombinasyon seferleri düzenleyebilir.
3. Diğer Âkit Taraf ülkesi ile trafik hakkı
tanınmayan ara noktalar arasında yapılan hava taşımacılığında, bu ara
noktaların sayısı ile ilgili olarak herhangi bir sınırlama getirilmeyecektir.
B) Üçüncü ülke ile kod paylaşımı seferleri :
8 inci Maddenin 7 nci paragrafı hükümlerinin
yanısıra, herbir Âkit Tarafça tayin edilen hava-yolu işletmeleri, kendi ülkesi
ve diğer Taraf ülkesi üzerindeki noktalar arasında, herhangi bir veya birden
fazla ara nokta üzerinden tarifeli yolcu/kombinasyon seferleri düzenlemek
üzere, aşağıda yazılanların yerine getirilmesi kaydı ile, kod paylaşımı
seferlerini üçüncü ülke veya ülkelerin hava yolu işletmesi veya işletmeleriyle
yapabilecektir.
1. 31 Mart 2001 tarihine kadar, herbir Âkit Tarafça tayin edilen en
fazla üç havayolu işletmesi birlikte, haftada toplam 21 seferi geçmemek kaydı
ile, 8 inci Maddenin 7 (b) paragrafında belirlenen hakları kullanabilir.
2. 1 Nisan 2001 tarihinden 31 Mart 2002 tarihine kadar, herbir Âkit
Tarafça tayin edilen en fazla beş havayolu işletmesi birlikte, haftada toplam
35 seferi geçmemek kaydı ile, 8 inci Maddenin 7b paragrafında belirtilen
hakları kullanabilir.
3. 1 Nisan 2002 tarihinden 31 Mart 2003 tarihine kadar, herbir Âkit
Tarafça tayin edilen en fazla yedi havayolu işletmesi birlikte, haftada toplam
49 seferi geçmemek kaydı ile, 8 inci Maddenin 7b paragrafında belirtilen
hakları kullanabilir.
4. Bu bölümde, “frekans” terimi, diğer Âkit Taraf ülkesine ve buradan,
üçünü bir ülke hava-yolu işletmesi ile kod paylaşımı seferleri çerçevesinde
yapılan gidiş geliş uçuş anlamındadır. Âkit Taraf ülkelerinin ötesine
bağlantılı olarak yapılan kod paylaşımı seferi ayrı bir frekans olarak
sayılmayacaktır.
5. 31 Mart 2003 tarihine kadar, bu bölümün B paragrafı uyarınca kod
paylaşımı seferleri ile ta-rifeli yolcu ve/veya yolcu ve kargo taşımacılığı
yapan Âkit Taraf havayolu işletmeleri, diğer Âkit Taraf ülkesindeki noktalar
ile üçüncü ülkelerdeki noktalar arasında yerel trafik taşımacılığı yapamazlar.
C) Türkiye tarafından tayin edilen havayolu işletmelerince hizmet
sunulan Amerika Birleşik Devletleri noktaları
Ek I’in 1 inci Bölümü B paragrafı hükümlerinin yanısıra, tarifeli yolcu
ve/veya kombine yolcu ve kargo
seferleri düzenlemek üzere Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından
tayin edilen havayolu işletmeleri, ancak, aşağıda yazılı olan hususlara
uyulması kaydıyla, Amerika Birleşik Devletleri’nde hizmet sunabilirler.
1. 31 Mart 2001 tarihine kadar :
a) Amerika Birleşik Devletlerinde, başlangıçta New York, Chicago ve Miami
olmak üzere toplam üç nokta; ve
b) Kod paylaşımı seferleri dahilinde olması kaydıyla Amerika Birleşik
Devletlerinde toplam 10 ilave nokta.
2. 1 Nisan 2001 tarihinden 31 Mart 2002 tarihine kadar:
a. Amerika Birleşik Devletlerinde toplam dört nokta; ve
b. Kod paylaşımı seferleri dahilinde olması kaydıyla, Amerika Birleşik
Devletlerinde toplam 15 ilave nokta.
3. 1 Nisan 2002 tarihinden 31 Mart 2003 tarihine kadar:
a. Amerika Birleşik Devletlerinde toplam beş nokta; ve
b. Kod paylaşımı seferleri dahilinde olması kaydıyla, Amerika Birleşik
Devletlerinde toplam 20 ilave nokta.
D. Noktaların seçimi ve sefer sıklığının belirlenmesi
Bu bölümün A ve C paragrafları hükümleri uyarınca, herhangi bir Âkit
Tarafça hizmet edilecek olan noktalar, o Âkit Tarafın diğer Âkit Tarafa 30 gün
önce diplomatik kanallardan bildirimde bulunması ile seçilebilir veya
değiştirilebilir. Herbir Âkit Taraf, bu bölümün B paragrafında öngörülen
seferleri tayin etmiş olduğu havayolu işletmeleri arasında dilediği gibi tahsis
edebilecektir.
2. Bölüm
8 inci Maddenin 3 üncü paragrafına uygun olarak, Türkiye Cumhuriyeti,
kanun ve yönetmelikleri gerektirdiği takdirde, Amerika Birleşik Devletlerince
tayin edilen havayolu işletmelerine verilen yer (rampa) hizmetlerini, rekabet
halindeki acentalar ile sınırlayabilir. Bu gibi yer hizmetleri, eşitlik esasına
dayanarak bütün havayolu işletmelerine sunulacaktır.