Dönem : 21
Yasama Yılı : 4
T.B.M.M (S. Sayısı : 845)
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun Tasarısı ve Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Raporu (1/948)
Not : Tasarı Başkanlıkça; İçişleri, Plan ve Bütçe ve Sağlık,
Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonlarına havale edilmiştir.
T.C.
Başbakanlık 15.1.2002
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü
Sayı :
B.02.0.KKG.0.10/101-203/208
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanan ve
Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 18.9.2001 tarihinde kararlaştırılan
“Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte
gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Bülent Ecevit
Başbakan
GENEL GEREKÇE
Cumhuriyetin kuruluşundan
günümüze kadar yetmişin üzerinde kanunda yabancıların istihdamı ile doğrudan ya
da dolaylı olarak hükümler yer almış bu durum, mevzuatımızda dağınık ve çok
başlı bir yapı yaratmış, yabancıların çalışmalarının düzenlenmesinde de
yetersiz kalmıştır.
Ülkemizin taraf olduğu
ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde de yabancıların çalışmalarını düzenleyen
hükümler bulunmaktadır. Dağınık mevzuat yapımız bu alandaki gereksinimleri de
karşılayamamaktadır.
Ayrıca, Türkiye’nin
bulunduğu coğrafyada yaşanan hızlı kanunî ve ekonomik gelişmeler sonucunda
Türkiye’ye yönelik yabancı göçü, ülkemizde kayıt dışı yabancı istihdamında çok
büyük artışlar yaşanmasına neden olmuştur. Mevzuat yapımız kayıt dışı yabancı
istihdamının artmasında ve bu durum ile etkin mücadele verilmesinde olumsuz
yönde etkili olmuştur.
Ülkemizde çalışma barışı,
ücret düzeni, sendikal düzen üzerinde olumsuz etkileri belirginleşmeden ve
ülkemizin uluslararası taahhütlerinin karşılanması bakımından yabancıların
ülkemizdeki çalışmalarının izne bağlanmasını ve izinlerin prensip olarak tek
merkezden verilmesini sağlayacak bir kanunî düzenleme büyük önem taşımaktadır.
Tasarı ile, yabancılara
çalışma izinlerinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilmesi
ve ayrıca Bakanlığın çalışma izinleri verirken ilgili bakanlık, kamu kurum ve
kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının görüşlerine
başvurması öngörülmektedir.
Bakanlık tarafından
verilecek çalışma izinleri; genel çalışma izni, özel çalışma izni, bağımsız
çalışma izni ve istisnaî hallerde verilecek çalışma izinleri olarak dört grupta
toplanmıştır. Bunun yanı sıra, kanunlarda çalışma izni vermeye yetkili kılınan
bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının çalışma izni vermeye devam
edebilmeleri ve yabancı istihdam edebilmeleri öngörülmüştür. Bu hallerde
yabancı çalıştırılması durumunda yabancının istihdamına ilişkin belirli
bilgiler Bakanlığa bildirilecektir. Böylece bu alanda çok önemli bir ihtiyaç
olan ülkemizde çalışan yabancılarla ilgili istatistik bilgi ve veriler tek
merkezde toplanmış olacaktır.
Yabancılara çalışma izni
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilecek olmakla birlikte,
uygulamaya ilişkin yönetmeliğin ilgili bakanlıklar ile kamu kurum ve
kuruluşlarının katılımıyla müştereken hazırlanması öngörülmüştür. Böylece,
bakanlıklar ile kurumların farklı ihtiyaçları birlikte değerlendirilerek
yeknesak ve bürokratik süreci mümkün olabildiği kadar kısaltacak bir uygulama
sağlanabilecektir.
Ayrıca, yabancılar ve
işverenlerin, yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri, Bakanlık iş
müfettişleri ve Sosyal Sigortalar Kurumu sigorta müfettişlerinin yanı sıra genel bütçeye dahil daireler ve
katma bütçeli idarelerin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince
işyerlerinde yapacakları her türlü denetim ve inceleme sırasında
denetlenecektir. Böylelikle, giderek boyutları büyüyen kaçak yabancı
istihdamının önlenebilmesi konusunda önemli aşama sağlanmış olacaktır.
Tasarı hazırlanırken
gerek ulusal mevzuatımızdaki hükümler, gerekse ülkemizin taraf olduğu ikili ya
da çok taraflı sözleşmelerdeki hükümler dikkate alınmıştır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. – Madde ile;
Kanunun amacı, kapsamına giren yabancıların Türkiye’de çalışmalarını izne
bağlamak ve bu yabancılara verilecek izinler ile ilgili esasları belirlemek
olarak öngörülmüştür.
Madde 2. – Madde ile,
Türkiye’de bağımlı ve bağımsız olarak çalışan yabancılar ve yabancı çalıştıran
gerçek ve tüzel kişiler Kanunun kapsamına alınarak, çalışma izninin tek merkezden
verilmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte, ülkemizin taraf olduğu ikili ya da
çok taraflı sözleşmelerde ve karşılıklılık prensipleri esas alınarak kapsam
dışında bırakılan yabancıların yanı sıra, 403 sayılı Türk Vatandaşlığı
Kanununun 29 uncu maddesinin ikinci cümlesi kapsamına girenlerle, basın
sektöründe çalışan yabancılar ve kanunun verdiği yetkiye dayanarak bakanlıklar
ile kamu kurum ve kuruluşlarınca çalışma izni verilen veya istihdam edilen
yabancıların kapsam dışında tutulması öngörülmüştür.
Madde 3. – Madde ile,
Kanunda geçen bazı ifadeler tanımlanmaktadır.
Madde 4. – Madde ile,
Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi
öngörülmedikçe, yabancıların Türkiye’de bağımlı veya bağımsız çalışmaya
başlamadan önce izin almaları zorunluluğu getirilmiştir.
Ülke menfaatlerinin
gerekli kıldığı hallerde veya mücbir nedenlere bağlı olarak işe başladıktan
sonra da yabancılara çalışma izni verilmesi imkânı getirilmiştir.
Madde 5. – Madde ile,
genel çalışma izni verilmesine ilişkin esaslar belirlenmiştir. Temel ilkelerde,
Türkiye-Avrupa Ekonomik Topluluğu Ortaklık Konseyi kararları paralelinde
düzenleme yapılmıştır. Bunun yanı sıra, Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da
çok taraflı sözleşmelere aykırılığının önlenmesi amaçlanmıştır.
Madde 6. – Özel çalışma
izni yabancılara, iş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler
dikkate alınmaksızın ve belirli bir işletme, meslek ve mülkî veya coğrafî
alanla sınırlandırılmaksızın süresiz olarak verilen çalışma izni olarak düzenlenmiştir.
Bu nedenle hüküm, özel çalışma iznine hak kazanma koşulları bakımından çok
taraflı sözleşmeler ile yabancılara sağlanan haklardan daha sınırlayıcı olarak
düzenlenmiştir. Yine, Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı
sözleşmeler istisna tutularak bu sözleşmelere taraf ülke vatandaşlarının söz
konusu kısıtlama dışına çıkarılması amaçlanmaktadır.
Madde 7. – Bağımsız
çalışacak yabancılara verilecek çalışma izinleri düzenlenmiştir. Buna göre,
bağımsız çalışacak yabancılara, Türkiye’de en az beş yıl kanunî ve kesintisiz
olarak ikamet etmek koşuluyla, İçişleri Bakanlığının ve ilgili diğer
bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek
kuruluşlarının görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca izin
verilmesi ve diğer kanunlarda yer alan, yabancıların çalışamayacağı işlere dair
hükümlerin saklı tutulması öngörülmüştür.
Madde 8. – Madde ile, öngörülen istisnaî durumlarda,
idare tarafından çalışma izinlerinin daha esnek düzenlenmesine imkân
sağlanmıştır.
Madde 9. – Kanunî çalışma
ve ikamet süreleri, çalışma izinleri bakımından önem taşımaktadır. Sigorta
halinin devam ettiği süreler kanunî çalışma sürelerinden sayılmıştır. Mücbir
sebepler dışında, yabancının aralıksız olarak altı aydan fazla yurt dışında kalması
ve Türkiye’de bulunmasına rağmen ikamet tezkeresini altı aydan fazla süreyle
temdit ettirmeyerek ihmalde bulunması ikamette kesinti olarak
değerlendirilmiştir.
Madde 10. – Çalışma
izninden muaf tutulan yabancılara, denetimlerde kolaylık sağlanması bakımından
istekleri halinde çalışma izni muafiyet teyit belgesi verilmesi öngörülmüştür.
Madde 11. – Taraf
olduğumuz ikili veya çok taraflı sözleşmelere aykırı düşmemek kaydıyla çalışma
izinlerinin, iş piyasasındaki durum ve gelişmeler ile sosyo-ekonomik koşulların
gerekli kıldığı hallerde sınırlandırılabileceği ve sınırlandırmanın ne şekilde
yapılabileceği belirtilmiştir.
Madde 12. – Çalışma
izinleri için başvurudan itibaren iznin alınmasına kadar izlenecek süreç
belirtilmiştir. Çalışma izni başvurularının Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığına iletilmesinden sonra Bakanlık tarafından ilgili kamu kurum ve
kuruluşlarının görüşü alınarak uygun görülenlere ön çalışma izni verilecektir.
Ön çalışma izni yabancının çalışma bakımından ülkemizde çalışması için bir
engel bulunmadığı anlamına gelmektedir. İkamet tezkeresini alan yabancının
çalışma izni için durumunun yeniden araştırılmasına gerek bulunmamaktadır.
Çalışma bakımından gerekli araştırmalar yabancı Türkiye’ye giriş yapmadan önce
tamamlandığından kişinin ülkeye giriş yapmasından sonraki bürokratik süreç kısa
sürede tamamlanabilecektir. Maddede belirtilen süreler mevzuat dikkate alınarak
düzenlenmiş, ayrıca başvuruların şahsen yapılmasının zorunlu olmadığı da hüküm
altına alınmıştır.
Madde 13. – Çalışma izni
talebinde bulunan yabancıya ön çalışma izni verilmesi safhasında Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığına, ilgilinin çalışmasına ihtiyaç duyulup
duyulmadığının belirlenmesi konusunda ilgili bakanlıklar, kamu kurum ve
kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının görüşlerini
alma yükümlülüğü getirilmesi amaçlanmıştır. Görüşler, Bakanlıkça verilecek
kararlara esas teşkil edecektir.
Madde 14. – Maddede ön
çalışma izni, çalışma izni veya çalışma izninin uzatılması talebinin
reddedileceği haller belirtilmektedir.
Madde 15. – Yabancının
çalışma izninin sınırlandırılmasını veya izin talebinin reddini gerektiren
hallerden birinin varlığı veya yabancının ya da işvereninin, çalışma izni talep
dilekçesinde, eksik veya yanlış bilgi verdiğinin sonradan tespit edilmesi
halinde Bakanlığın, verdiği çalışma iznini iptal edebileceği hüküm altına
alınmıştır. Talep sahiplerinin idaresi dışında eksik bilgi verilmesi halleri de
göz önüne alınarak iptal etme yetkisi mutlak olarak tanınmamış, Bakanlığa
izinleri iptal edebilme konusunda takdir yetkisi tanınmıştır.
Madde 16. – Geçerlilik
süresinin sona ermesi dışında, çalışma izninin hangi hallerde hükmünü
kaybedeceği düzenlenmiştir.
Madde 17. – Ön çalışma
izni ve çalışma izni verilmesi ya da uzatılması, çalışma izni verilmesi ya da
uzatılması talebinin reddedilmesi, çalışma izninin iptal edilmesi ya da hükmünü
kaybetmesine ilişkin kararların Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılacağı ve
verilen kararlara karşı yapılan itirazların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
reddedilmesi hallerinde idarî yargı yoluna başvurulabileceği hüküm altına
alınmıştır.
Madde 18. – Yabancı
çalıştıran işverenler ile bağımsız çalışan yabancıların Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığına bildirimde bulunma yükümlülükleri düzenlenmiştir. Böylece
ülkemizde çalışan yabancılar hakkında bir veri bankası oluşturulabilmesi
amaçlanmıştır.
Madde 19. – Yabancılara
çalışma izni veren veya yabancı istihdam eden bakanlıklar ile kamu kurum ve
kuruluşlarına izin verdikleri, istihdam ettikleri, çalışma iznini uzattıkları
ve iptal ettikleri yabancılar hakkındaki bilgileri Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığına bildirme yükümlülüğü getirilmiştir. Bununla, ülkemizde çalışan
yabancılar hakkında bir veri bankası oluşturulabilmesi amaçlanmıştır.
Madde 20. – Bakanlık iş
müfettişleri ile Sosyal Sigortalar Kurumu sigorta müfettişleri ile genel
bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idarelerin denetim elemanlarına kendi
mevzuatları gereğince işyerlerinde yapacakları her türlü denetim ve incelemeler
sırasında, yabancı çalıştıran işverenler ve yabancıların, getirilen bu
düzenlemelere ilişkin yükümlülüklerini yerine getirip getirmediklerini
denetlemelerine imkân sağlanmıştır. Böylelikle ülkemizde sayıları oldukça fazla
olduğu tahmin edilen yabancı kaçak işçiliğinin önlenmesi için önemli bir adımın
atılması amaçlanmıştır.
Madde 21. – Madde ile,
bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen, çalışma izni olmaksızın
çalışan yabancıya ve/veya işverenlerine idarî para cezaları öngörülmüştür.
Bunun yanı sıra yabancıyı çalıştıran işveren veya vekillerine yabancının ve
varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için
gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılama zorunluluğu
getirilmiştir. İdarî para cezaları caydırıcı etkiye sahip olabilecek düzeyde
tutulmuştur. Ceza miktarlarının tespitinde Batı Avrupa ülkelerindeki
uygulamalar da dikkate alınmıştır.
Madde 22. – Madde ile,
yönetmelikle düzenlenecek konular belirtilmiştir. Ayrıca yönetmeliğin, Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Maliye
Bakanlığı, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Turizm Bakanlığı, Devlet Planlama
Teşkilâtı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Denizcilik Müsteşarlığı ve Dış
Ticaret Müsteşarlığı ile müştereken, ilgili görülen diğer bakanlıklar ile kamu
kurum ve kuruluşlarının da görüşleri alınmak suretiyle hazırlanması
amaçlanmıştır. Böylece, uygulamada karşılaşılabilecek sorunların önceden tespit
edilebilmesi ve çözümüne yönelik tedbirlerin alınması, bürokratik işlemlerin
mümkün olduğunca azaltılması, kurumlar arasında işbirliği ve koordinasyon
sağlanabilmesi, ilgili birimlerin önceliklerinin tespiti mümkün olabilecektir.
Madde 23. – Yabancı
yatırımcıların gerek yatırım öncesi gerek yatırım safhasında her türlü işlemlerinin
tek bir merci tarafından yapılmasının yabancı sermayenin teşviki bakımından
önemi dikkate alınarak, yabancı sermayeli kuruluşların yabancı personel
çalıştırmasına ilişkin izinlerin Hazine Müsteşarlığınca verilmesi amaçlanmıştır.
Madde 24. – Yabancılara
çalışma izni, istisnalar dışında Bakanlıkça verileceğinden, hizmetin gereği
olarak yirmi sekiz kadro ihdası öngörülmüştür.
Madde 25. – Madde ile,
yabancıların çalışma izinlerine ilişkin işlerin Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünce yürütülmesi öngörülmüştür.
Madde 26. – 6235 sayılı
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununun 34 üncü maddesinde düzenleme
yapılarak, yabancı uzmanlara çalışma izni verme yetkisi, Bayındırlık ve İskân
Bakanlığı ve Odalar Birliğinin görüşleri alınmak kaydıyla Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığına tanınmıştır. Madde, getirilen düzenlemelerin amacına uygun
olarak, çalışma izni verme yetkisini ilgili bakanlık ve kuruluşların görüşleri
alınmak kaydıyla tek merkezde toplamak amacıyla hazırlanmıştır.
Madde 27. – 6235 sayılı
Kanunun 35 inci maddesinde düzenleme yapılarak, yabancı mühendis ve yüksek
mühendis, mimar ve yüksek mimarlara çalışma izni verme yetkisi, Bayındırlık ve
İskân Bakanlığı ve Odalar Birliğinin görüşleri alınmak kaydıyla Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığına tanınmıştır. Madde, Kanunun amacına uygun olarak,
çalışma izni verme yetkisini ilgili bakanlık ve kuruluşların görüşleri alınmak
kaydıyla tek merkezde toplamak amacıyla düzenlenmiştir.
Madde 28. – 6326 sayılı
Petrol Kanununun 119 uncu maddesinde düzenleme yapılarak, petrol hakkı
sahipleri tarafından yabancı idarî ve meslekî personel ile uzman istihdam
edilebilmesi konusunda Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığının uygun görüşü ile
İçişleri Bakanlığınca verilen çalışma izninin, her iki bakanlığın uygun görüşü
alınmak kaydıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilmesi
öngörülmüştür. Madde, Kanunun amacına uygun olarak, çalışma izni verme
yetkisini ilgili bakanlık ve kuruluşların görüşleri alınmak kaydıyla tek
merkezde toplanmak amacıyla düzenlenmiştir.
Madde 29. – 625 sayılı
Özel Öğretim Kurumları Kanununun 21 inci maddesine bir fıkra eklenerek, adı
geçen Kanun kapsamında çalışacak yabancıların bu Kanun hükümlerine tâbi
olmaları öngörülmüştür.
Madde 30. – 2527 sayılı
Türk Soylu Yabancıların Türkiye’de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe
Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine
İlişkin Kanunun 3 üncü maddesinde düzenleme yapılarak, bu statüde bulunanlara
Dışişleri Bakanlığı ve ilgili diğer bakanlıkların görüşleri ile İçişleri
Bakanlığınca verilen çalışma izinlerinin, adı geçen bakanlıkların görüşleri
alınmak suretiyle Kanun hükümlerine göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığınca verilmesi hükmü getirilmiştir. Madde , Kanunun amacına uygun olarak,
çalışma izni verme yetkisini ilgili bakanlık ve kuruluşların görüşleri alınmak
kaydıyla tek merkezde toplamak amacıyla düzenlenmiştir.
Madde 31. – 2634 sayılı
Turizmi Teşvik Kanununun 18 inci maddesinde düzenleme yapılarak, belgeli
işletmelerde, Turizm Bakanlığının uygun görüşü ile İçişleri Bakanlığı
tarafından yabancı uzman personel için verilen çalışma izinlerinin, anılan
bakanlıkların görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
verilmesi öngörülmüştür. Madde, Kanunun amacına uygun olarak, çalışma izni
verme yetkisini ilgili bakanlık ve kuruluşların görüşleri alınmak kaydıyla tek
merkezde toplamak amacıyla düzenlenmiştir.
Madde 32. – 2634 sayılı
Kanunun 26 ncı maddesine bir fıkra eklenerek yat limanı işletmeciliğinde
çalışacak yabancıların Kanun hükümlerine tâbi olmaları amaçlanmıştır.
Madde 33. – Madde ile,
492 sayılı Harçlar Kanununda düzenleme yapılarak, yabancılara verilecek çalışma
izinlerinden harç alınabilmesi öngörülmüştür.
Madde 34. – Madde ile,
492 sayılı Kanunda düzenleme yapılarak, yabancılara verilecek çalışma izinleri
karşılığında alınacak harç miktarları belirlenmiştir.
Madde 35. – Türkiye’nin
taraf olduğu çok taraflı sözleşmelere aykırı düzenlemeler içeren 2007 sayılı
Türkiye’deki Türk Vatandaşlarına Tahsis Edilen Sanat ve Hizmetler Hakkında
Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Bu Kanunun yürürlükten kaldırılmasıyla
mevzuatımızda herhangi bir boşluk oluşmamaktadır.
Geçici Madde 1. – Bağımlı
veya bağımsız olarak çalışan yabancılara, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
önceki mevzuat hükümlerine göre verilmiş çalışma izinlerinin sürelerinin sonuna
kadar geçerli olacağı hükme bağlanmıştır. Bu izinlerin sürelerinin
uzatılmasının bu Kanun hükümlerine tâbi olması amaçlanmaktadır.
Geçici Madde 2. – Madde,
halen ülkemizde çalışan yabancılar ile ilgili bir merkezde veri bankası
oluşturulabilmesi ve yeni başvurularda bu bilgilerden faydalanılabilmesi
amacıyla düzenlenmiştir.
Geçici Madde 3. – Bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce çalışma izni başvurusu yapılmış ve
işlemleri devam edenlerin durumlarının düzenlenmesi amaçlanmaktadır.
Madde 36. – Yürürlük
maddesidir. Kanunun 24 üncü maddesinin yayımı tarihinde, diğer maddelerin ise
yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girmesi öngörülerek,
hazırlık çalışmalarının tamamlanması için Bakanlığa belli bir süre tanınması
amaçlanmıştır.
Madde 37. – Yürütme
maddesidir.
Sağlık,
Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal 28.3.2002
İşler Komisyonu
Esas No.: 1/948
Karar No.: 23
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
hazırlanarak Bakanlar Kurulunca, 15.01.2002 tarihinde Türkiye Büyük Millet
Meclisi Başkanlığı'na sunulan ve 23.01.2002 tarihinde tali komisyon olarak
İçişleri Komisyonu ile Plan ve Bütçe Komisyonuna, Esas Komisyon olarak
Komisyonumuza havale edilen, "Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun Tasarısı",
Komisyonumuzun 13.03.2002, 16.3.2002, 19.03.2002 ve 21.03.2002 tarihlerinde
yaptığı 34, 35, 36 ve 37nci birleşimlerinde, Hükümeti temsilen Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanı başkanlığında, Başbakanlık, Adalet, İçişleri, Dışişleri,
Maliye, Bayındırlık ve İskân, Sağlık, Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlıkları,
Hazine Müsteşarlığı ile Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu ve Türkiye
Mimar ve Mühendis Odaları Birliği temsilcilerinin katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.
Tasarı ile;
Yabancılara çalışma izinlerinin Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilmesi ve ayrıca Bakanlığın çalışma
izinlerini verirken ilgili Bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşlarının görüşlerine başvurması da öngörülmektedir.
Bu anlamda yabancılara çalışma
izinlerinin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilecek olmakla
birlikte, uygulamaya ilişkin yönetmeliğin ilgili bakanlıklar ile kamu kurum ve
kuruluşlarının katılımıyla müştereken hazırlanması hükme bağlanmıştır.
Tasarının Komisyonumuzda görüşülmesi
sırasında, Hükümeti temsilen Komisyon toplantısına katılan Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanı tarafından tasarı ile
ilgili bilgi verilmiştir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, tasarı
hazırlanırken öncelikle ulusal
mevzuatımızdaki hükümler ile ülkemizin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı
sözleşmelerdeki hükümlerin dikkate
alındığını ve yabancı istihdamının yasal çerçevede olmasının gerek ülkemizin
menfaatleri, gerekse yabancı çalışanlar için büyük önem arz ettiğini,
Diğer bir yönüyle, tasarının Avrupa Birliği Türkiye Ortaklık Hukuku ve
karşılıklılık esası temel alınarak hazırlandığını, düzenleme yapılırken 1/80
sayılı Ortaklık Konseyi Kararının dikkate alındığını ve paralel düzenlemeler
yapıldığını belirtmiştir.
Sayın Bakan tarafından ayrıca;
Dünya ticaretinin gelişmesi, ulaşımın
globalleşmesi gibi sebeplerle uluslararası göçün de giderek arttığını ve bu
kapsamda ülkemizin de sadece dış göç veren ülke olmayıp, giderek göç alan bir
ülke haline geldiği ve bu anlamda ülkemizin çevre ülkelerdeki krizler ve
siyasal-ekonomik çözülmeler nedeniyle, 1980'li yıllardan beri açık ve gizli bir
biçimde göç aldığı, bu ülkelerdeki siyasal gelişmelerin yanı sıra bu yönelişin
temel nedeninin, Türkiye'nin bugün bazı ülke vatandaşları açısından, istihdam
ve ticaret alanlarında bir cazibe merkezi olarak görülmesinden de
kaynaklandığı,
Zorunlu veya gönüllü olarak Türkiye'ye
gelen ve burada kalan, Türkiye'ye sığınan ya da geçici bir süre burada barınma
ve çalışma fırsatı arayan, çoğu zaman da kaçak konuma düşen yabancıların
sayısının giderek arttığı,
Türkiye'ye gelen "yabancı uyruklu
insanlar" ın genelde belirli bir uzmanlık alanlarının olmadığı, belirli
bir uzmanlığa sahip olanların da uzmanlık dallarında değil, bulabildikleri
işlerde çalıştıkları, niteliksiz işçi statüsünde ve kaçak olmaları nedeniyle de
çok düşük ücretlerde çalışmaya razı oldukları için bu insanları çalıştırmanın
bazı işverenlerce cazip görüldüğü, genellikle aileleri yanlarında olmadığı için işyerlerinin
sağlıksız ve steril olmayan bölümlerinde kaldıkları, hastalandıklarında veya
kazalara maruz kaldıklarında ise şikâyette bulundukları,
İşgücü fazlası olan Ülkemizde kaçak
yabancı işçiliğinin giderek yaygınlaşmasının hızla vergi ve sigorta prim
kayıplarına neden olduğu ,
Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar
yetmişin üzerinde kanunda yabancıların istihdamı ile ilgili hükümlerin yer
aldığı, bu durumun da mevzuatımızda dağınık ve çok başlı bir yapı yarattığı,
yabancıların çalışmalarının düzenlenmesinde de yetersiz kaldığı,
Yabancıların çalışma ve oturma izinlerinin
değişik kurum ve kuruluşlar tarafından verilmesi ve ilgili kurumlar arasında
eşgüdümün yetersizliği yabancıların ülkemizde çalışmalarına ve işgücü
piyasasında yer almalarına ilişkin hizmetin etkin yürütülmesini engellediği,
Bu dağınık mevzuat yapısının, Ülkemizin
taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde yabancıların çalışmalarını
düzenleyen hükümleri de karşılamadığı,
Ucuz işgücü olarak görülen ve kendi ülke
vatandaşlarımıza tercih edilerek kaçak çalıştırılan yabancı işçilerin,
Ülkemizin ücret ve sendikal düzenini de etkilediğini, aynı işi yapabilecek aynı
nitelikteki vatandaşlarımızın işsiz kalmalarına neden olduğu,
Böylesine dağınık bir mevzuat yapısı ile
konunun denetim altına alınmasının da oldukça zor olduğu,
Bütün bu gerekçelerle;
Halen değişik kamu kurum ve kuruluşlarca
verilmekte olan çalışma izinlerinin istihdamı ve tam çalışmayı sağlayarak
işsizliği azaltmak amacıyla tedbirler geliştirmek ve çalışma hayatını
düzenlemekle görevli Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilmek
üzere tek merkezde toplanmasını,
Her şeyden önce tasarının temel
amaçlarından birinin kendi vatandaşlarımızın öncelikle istihdam edilmesi
olduğunu, ihtisas gerektiren işlerde aynı işi yapmak üzere aynı niteliği haiz
ülkemiz işgücünden karşılanamayacak bir talep bulunması halinde yabancı
istihdamının doğal olarak söz konusu olacağını,
Çalışma izinlerini verirken ilgili kamu
kurum ve kuruluşlarının görüşlerinin alınmasının, kanunla verilen yetkiye
dayanarak yabancı istihdam eden Bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşlarının
yabancılarla ilgili bilgileri bildirerek bu konuda bir veri bankası
oluşturulması halinde yukarıda belirtilen aksaklıkların büyük ölçüde
azalacağını,
Gerek söz konusu ihtiyaçların giderilmesi,
gerekse uluslararası taahhütlerimizi karşılaması bakımından yabancıların Ülkemizdeki
çalışmalarının izne bağlanmasını ve izinlerin prensip olarak tek merkezden
verilmesini sağlayacak bir kanuni düzenlemenin büyük önem taşıdığını,
"Ulusal Program"da da bu
konudaki taahhütlerimizin yer aldığını ve kısa vadede söz konusu yasal düzenlemenin
gerçekleşmesinin önemi de hatırlatılarak,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
tarafından böyle dağınık ve çok başlı bir mevzuat uygulamasının olabildiğince
tek merkezde toplanması,
Denetimin sağlanması,
Getirilen cezai yaptırımlarla yabancı kaçak
işçiliğin caydırılması,
Ülkemizde çalışan yabancılarla ilgili
sağlıklı bir veri bankası oluşturulması ,
İş piyasasındaki durum ve çalışma
hayatındaki gelişmeler, istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür
değişiklikleri dikkate alınarak, ülkemizin ve işverenin gerçek ihtiyaçları
çerçevesinde çalışma izni verilmesine ilişkin düzenlemelerin yanı sıra
ülkemizin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde yabancıların
çalışması ile ilgili hükümleri karşılayacak biçimde düzenlemeleri içeren "Yabancıların
Çalışma İzinleri Hakkında Kanun Tasarısı " hazırlanarak ilgili kamu kurum
ve kuruluşları ile sosyal tarafların da görüşlerine sunulduğu ve bu görüşler
çerçevesinde tasarıya son şeklin verildiği belirtilmiştir.
Tasarının geneli üzerinde yapılan görüşmelerde
Komisyon üyesi milletvekillerimizin geneli de Tasarıyı desteklediklerini
belirtmişlerdir. Bu anlamda üyelerimiz tarafından Tasarı ile ilgili olarak
ileri sürülen görüşlerde,
Ülkemizde yabancı çalıştırmanın izne
bağlanmasını ve izinlerin prensip olarak tek merkezden verilmesini sağlayacak
söz konusu yasal düzenlemenin büyük önem taşıdığı,
Mevzuatımızda dağınık ve çok başlı bir
yapı yaratmış, yabancıların çalışmalarının düzenlenmesinde de yetersiz kalan
yasal düzenlemeleri bir araya toplayacağı,
Giderek boyutları büyüyen kaçak yabancı
istihdamının önlenebilmesi konusunda da önemli aşama sağlanacağı,
Yabancılara çalışma izninin uygulanmasına
ilişkin yönetmeliğin ilgili bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının
katılımıyla müştereken hazırlanmasının bakanlıklar ile kurumların farklı
ihtiyaçları birlikte değerlendirilerek bürokratik süreci mümkün olabildiği
kadar kısaltacak bir uygulama sağlayacağı,
Böylece bu alanda çok önemli bir ihtiyaç
olan ülkemizde çalışan yabancılarla ilgili istatistiki bilgi ve verilerin de
tek merkezde toplanacağı,
Böylelikle, giderek boyutları büyüyen
kaçak yabancı istihdamının önlenebilmesi konusunda önemli aşama sağlanacağı
belirtilmiştir.
Komisyon toplantısında Tasarının geneli
üzerinde yapılan görüşmelerin ardından Tasarının tümü kabul edilerek
maddelerine geçilmiştir.
Tasarının;
"Amaç" başlıklı 1 inci maddesi
aynen kabul edilmesi suretiyle,
"Kapsam" başlıklı 2 nci maddesi
redaksiyona tabi tutularak yeniden düzenlenmesi suretiyle,
"Tanımlar" başlıklı 3 üncü
maddesi aynen kabul edilmesi suretiyle,
"İzin alma yükümlülüğü ve izin verme
yetkisi" başlıklı 4 üncü maddesi çalışma izninin işe başladıktan sonra da
verilebilmesine olanak sağlayan ikinci fıkrasına, çalışmaya başlamadan önce
ilgili makama bilgi verilmesi ve çalışma süresinin bir ayı geçmemesi koşuluyla
ve öneminden dolayı da Bakan onayı ile iznin verilebilmesini zorunlu kılan
hükümlerin eklenmesi suretiyle ikinci bölüm başlığı altında düzenlenmiş,
Üçüncü bölüm başlığı altında;
"Genel çalışma izni" başlıklı 5
inci maddesi, madde başlığı uygulama açısından daha anlaşılır olacağı
gerekçesiyle "süreli çalışma izni"olarak değiştirilerek madde
metninin de yeniden düzenlenmesi suretiyle,
"Özel çalışma izni" başlıklı 6
ncı maddesi de aynı gerekçe ile "süresiz çalışma izni" olarak
başlığıyla birlikte yeniden düzenlenmesi suretiyle,
"Bağımsız çalışma izni" başlıklı
7 nci maddesinin birinci fıkrası redaksiyona tabi tutularak yeniden
düzenlenmesi ve ikinci fıkrasının 7 nci
maddeden çıkarılarak, 13 üncü maddede düzenlenmesi suretiyle,
"İstisnai hallerde çalışma izninin
verilmesi" başlıklı 8 inci maddesi, madde başlığı "istisnai
haller" olarak değiştirilmesi ve idare tarafından çalışma izinlerinin daha
esnek verilmesi gereken durumlar dikkate alınarak, maddeye "b" bendi
olmak üzere, Türk Vatandaşlığı
Kanununun 19, 27 ve 28 inci madde çerçevesinde Türk Vatandaşlığını
kaybedenlerin de kapsama alınmasının eklenmesi ile diğer bentlerin teselsül
ettirilmesi suretiyle,
"Çalışma izni muafiyet teyit
belgesi" başlıklı 9 uncu maddesine, yabancının toplam altı ayı geçmemek
şartıyla Türkiye dışında bulunmasının çalışma süresini kesmeyeceğine ilişkin
hükme, Türkiye dışındaki sürenin
çalışma süresinden sayılmayacağı ibaresinin
eklenmesi suretiyle,
"Çalışma izni muafiyet teyit
belgesi" başlıklı 10 uncu maddesinin başına,Türkiye'nin taraf olduğu ikili
veya çok taraflı sözleşmelerle çalışma izni muafiyet teyit belgesinin
verileceğinin belirlenmesi suretiyle,
"Çalışma izninin
sınırlandırılması" başlıklı 11 inci maddesine çalışma izninin tarım, sanayi veya hizmet sektörleri, belirli bir
meslek, işkolu veya mülki ve coğrafi alan itibariyle sınırlandırılabileceği
hükmünün eklenmesi suretiyle,
Dördüncü bölüm başlığı altında;
"İzinlerin verilmesi veya uzatılması,
harç alınması" başlıklı 12 nci maddesinin madde başlığından "harç
alınması" ibaresinin çıkarılması suretiyle çalışma izin başvurularının
prosedürünün kolaylaştırılması sağlanarak, maddedeki" Temsilcilikler bu
başvuruları doğrudan Bakanlığa iletirler" ibaresindeki
"Bakanlık" ibaresinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını
belirtecek şekilde düzenlenmesi ve ayrıca Türkiye'de geçerli ikamet izni olan
yabancıların çalışma izin taleplerini yurtdışından yapmalarının zorluğu da
dikkate alınarak, Türkiye'den de başvuru olanağı getirilmesi ve yapılan
başvuruların Bakanlık tarafından en geç
yüzseksen gün içinde cevaplandırılacağı hükmünün de eklenmesi suretiyle,
"İlgili bakanlıklar ile kuruluşların
görüşlerinin alınması" başlıklı 13 üncü maddesi, madde başlığının
"ilgili mercilerden görüş alınması" şeklinde yeniden düzenlenmesi ve
Çalışma Bakanlığı tarafından yabancılara çalışabilecekleri meslek, sanat veya
işlerle ilgili çalışma izinlerinin, ilgili mercilerin mesleki yeterlilikleri
dahil görüşleri alınmak suretiyle verileceği ve ayrıca yabancıların
çalışamayacağı iş ve mesleklere dair diğer kanunlardaki hükümlerin saklı olduğu
ibaresinin de eklenmesi suretiyle,
"İzin talebinin reddi" başlıklı
14 üncü maddesi, madde başlığının "izin isteminin reddi" şeklinde
yeniden düzenlenmesi ve ret hükümlerine (b) bendi olarak başvurulan iş için ülke içinde o işi yapacak
aynı niteliğe sahip kişinin bulunmadığının işverence belgelenememesi hükmünün
de eklenerek diğer bentlerin teselsül ettirilmesi suretiyle,
"Çalışma izninin iptali"
başlıklı 15 inci maddesine, çalışma izninin iptalini gerektiren durumlara 11
inci madde yanında 13 üncü maddede sayılan hükümlerin de eklenmesi suretiyle,
"Çalışma izninin hükmünü
kaybetmesi" başlıklı 16 ncı maddesi, madde başlığının "Çalışma
izninin geçerliliğini kaybetmesi" şeklinde yeniden düzenlenmesi ve çalışma
izninin geçerliliğini kaybettiği durumlardan yabancının pasaportunun veya
pasaport yerine geçen belgesinin geçerlilik süresinin uzatılmaması durumuna
İçişleri veya Dışişleri Bakanlıklarının uygun görüşlerinin aranması halinin
hariç olduğu hükmünün eklenmesi suretiyle,
"Yargı yoluna başvurma hakkı"
başlıklı 17 nci maddesi redaksiyona tabi tutularak yeniden düzenlenmesi
suretiyle,
Beşinci bölüm başlığı altında;
"Bildirim yükümlülüğü" başlıklı
18 inci ,
"Bakanlığa bilgi verilmesi "
başlıklı 19 uncu,
"Denetleme yetkisi"
başlıklı 20 nci ve
"Cezai hükümler " başlıklı 21
inci maddeleri redaksiyona tabi tutularak
kabul edilmeleri suretiyle,
"Yönetmelik" başlıklı 22 nci
maddesine, maddenin başına "Her türlü" ibaresi ile 2 nci fıkrada
sayılan Bakanlıklara "Sağlık Bakanlığı" ve "ile kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşları" ibarelerinin de eklenmesi suretiyle,
"Yabancı sermaye yatırımlarında
yabancıların çalıştırılması" başlıklı 23 üncü maddesi, Hazine Müsteşarlığına ait, çalışma izni
verme yetkisinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına devrini öngören
önergenin kabul edilmesi ile maddenin yeniden düzenlenmesi suretiyle,
Bazı kanunlarda değişikliklerin
öngörüldüğü beşinci bölümün 24 üncü maddesinin Tasarı metninden çıkarılması ve
daha sonraki maddelerin bu doğrultuda teselsül ettirilmesi
suretiyle,
Tasarının,
25 inci maddesi 24, 26 ncı maddesi 25, 27
nci maddesi 26, 28 inci maddesi 27, 29 uncu maddesi 28, 30 uncu maddesi 29, 31
inci maddesi 30, 32 nci maddesi 31 inci maddeler olmak üzere aynen kabul
edilmeleri suretiyle,
33 üncü maddesi 32 nci madde olmak üzere
verilen önergenin kabul edilmesiyle yeniden düzenlenmesi suretiyle,
34 üncü maddesi 33 üncü madde olmak üzere
ve verilen önergenin kabul edilmesiyle yeniden düzenlenmiş suretiyle altıncı
bölüm olarak,
Geçici ve son hükümlerin düzenlendiği
"altıncı bölüm" ün 35 inci maddesi 34 üncü madde ve geçici 1, 2 ve 3 üncü maddeleri aynen
kabul edilmek suretiyle,
24 üncü maddesinin tasarı metninden çıkarılması nedeniyle
yürürlük maddesinin yeniden
düzenlenmesi ve yürütme maddesi aynen kabul edilerek yedinci bölüm olarak
düzenlenmiştir.
Raporumuz
Genel Kurulun onayına sunulmak üzere yüksek Başkanlığa saygıyla arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Ertuğrul Kumcuoğlu |
Hasan Basri Üstünbaş |
Ali Kemal Başaran |
|
|
Aydın |
Kayseri |
Trabzon |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Telek |
Mehmet Zeki Okudan |
Mahfuz Güler |
|
|
Afyon |
Antalya |
Bingöl |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mustafa Karslıoğlu |
Ersoy Özcan |
Orhan Şen |
|
|
Bolu |
Bolu |
Bursa |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ali Ahmet Ertürk |
İbrahim Konukoğlu |
Perihan
Yılmaz |
|
|
Edirne |
Gaziantep |
İstanbul |
|
|
|
|
(İmzada
bulunamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Erol Karan |
Mükremin Taşkın |
Şükrü
Ünal |
|
|
Karabük |
Nevşehir |
Osmaniye |
|
|
|
|
(İmzada
bulunamadı) |
|
|
|
Üye |
|
|
|
|
Mesut Türker |
|
|
|
|
Yozgat |
|
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ
METİN
YABANCILARIN
ÇALIŞMA İZİNLERİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE1. – Bu Kanunun amacı,
ya-bancıların Türkiye’deki çalışmalarını izne bağlamak ve bu yabancılara
verilecek çalışma izinleri ile ilgili esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE2. – Bu Kanun; 403 sayılı Türk
Vatandaşlığı Kanununun 29 uncu maddesinin ikinci cümlesi ile 5680 sayılı Basın
Kanununun 13 üncü maddesi ve 231 sayılı Basın Yayın ve Enformasyon Genel
Müdürlüğünün Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin
kapsamına giren, bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının kanunla verilen
yetkiye dayanarak çalışma izni verilen veya istihdam edilen ve karşılıklılık
ilkesi, uluslararası hukuk ve Avrupa Birliği hukuku esasları dikkate alınarak
çalışma izninden muaf tutulan yabancılar dışında, Türkiye’de bağımlı ve
bağımsız olarak çalışan yabancıları, bir işveren yanında meslek eğitimi gören
yabancıları ve yabancı çalıştıran gerçek ve tüzel kişileri kapsar.
Tanımlar
MADDE3. – Bu Kanunda geçen;
Bakanlık :Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığını,
Yabancı : 403 sayılı Türk Vatandaşlığı
Kanununa göre Türk vatandaşı sayılmayan kişiyi,
Bağımlı çalışan : Gerçek veya tüzel
kişiliği haiz bir veya birden fazla işveren emrinde ücret, aylık, komisyon ve
benzeri karşılığı çalışan yabancıyı,
Bağımsız çalışan : Başka şahısları
istihdam etsin veya etmesin kendi ad ve hesabına çalışan yabancıyı,
İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İzin Alma Yükümlülüğü, İzin Verme Yetkisi ve
Çalışma İzinleri ile Çalışma İzni Muafiyet ve Sınırlamaları
İzin alma
yükümlülüğü ve izin verme yetkisi
MADDE4. – Türkiye’nin taraf olduğu ikili
ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, yabancıların Türkiye’de
bağımlı veya bağımsız çalışmaya başlamadan önce izin almaları gerekir.
Ülke menfaatlerinin gerekli kıldığı
hallerde veya mücbir nedenlere bağlı olarak, çalışma izni işe başladıktan sonra
da verilebilir.
Genel
çalışma izni
MADDE5. – Türkiye’nin taraf olduğu ikili
ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe genel çalışma izni, iş
piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler, istihdama ilişkin
sektörel ve ekonomik konjonktür değişiklikleri dikkate alınarak, yabancının
ikamet izninin süresi ile hizmet akdinin veya işin süresine göre belirli bir
işyeri veya işletmede ve belirli bir meslekte çalışmak üzere bir yıl süreli
verilir.
Bir yıllık kanunî çalışmadan sonra,
çalışma izninin geçerlilik süresinin sonunda aynı işyeri veya işletme ve aynı
meslekte çalışmak üzere çalışma izninin süresi uzatılabilir.
Üç yıllık kanunî çalışma süresinin
sonunda, aynı meslekte ve dilediği işverenin yanında çalışmak üzere, çalışma
izninin süresi uzatılabilir.
Türkiye’ye çalışmak üzere gelen bir
yabancının beraberinde veya daha sonra getirmiş olduğu ve bakmakla yükümlü
bulunduğu eş ve çocuklarına, yabancının kendisi ile birlikte en az beş yıl
kanunî ve kesintisiz ikamet etmeleri kaydıyla genel çalışma izni verilebilir.
Bakanlık, genel çalışma izninin geçerlilik
alanını genişletebilir veya daraltabilir.
Özel
çalışma izni
MADDE6. – Türkiye’nin taraf olduğu
ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde
aksi öngörülmedikçe özel çalışma izni, en az sekiz yıl kanunî ve kesintisiz
ikamet eden ve toplam altı yıllık kanunî çalışması olan yabancılara, iş
piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler dikkate alınmaksızın ve
belirli bir işletme, meslek, mülkî veya coğrafî alanla sınırlandırılmaksızın
süresiz olarak verilir.
Bağımsız
çalışma izni
MADDE7. – Bağımsız çalışacak yabancılara,
Türkiye’de en az beş yıl kanunî ve kesintisiz olarak ikamet etmek koşuluyla,
İçişleri Bakanlığının ve ilgili diğer bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları
ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının görüşleri alınmak suretiyle
Bakanlıkça izin verilir.
Diğer kanunlarda yer alan, yabancıların
çalışamayacağı işlere dair hükümler saklıdır.
İstisnai
hallerde çalışma izninin verilmesi
MADDE8. – Türkiye’nin taraf olduğu ikili
ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe;
a) Bir Türk vatandaşı ile evli olan ve
eşiyle Türkiye’de evlilik birliği içinde yaşayan veya evlilik birliği en az üç
yıl sürdükten sonra sona ermiş olmakla birlikte Türkiye’de yerleşmiş olan
yabancılar ile bunların çocuklarına,
b) 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu-nun
29 uncu maddesinin ikinci cümlesi kapsamına girmeyen Türk vatandaşlığını
kaybedenler ile bunların füruuna,
c) Türkiye’de doğan veya kendi millî
kanununa, vatansız ise Türk mevzuatına göre rüşt yaşını doldurmadan Türkiye’ye
gelen ve Türkiye’de meslek okulu, yüksekokul veya üniversiteden mezun olan
yabancılara,
d) 2510 sayılı İskân Kanununa göre
muhacir, mülteci veya göçebe olarak kabul edilen yabancılara,
e) Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşları
ile bunların Avrupa Birliği üyesi ülkelerin vatandaşı olmayan eş ve
çocuklarına,
f) Yabancı devletlerin Türkiye’deki
büyükelçilikleri ile konsolosluklarında ve uluslararası kuruluşların
temsilciliklerinde görevli diplomat, idarî ve teknik personelin hizmetinde
çalışanlar ile karşılıklılık ilkesi çerçevesinde olmak ve görev süresiyle sınırlı
kalmak üzere Türkiye’de bulunan büyükelçilikler, konsolosluklar ve uluslararası
kuruluşların temsilciliklerinde görevlendirilen diplomatların ve idarî ve
teknik personelin eş ve çocuklarına,
g) Bilimsel ve kültürel faaliyetler
amacıyla bir ayı aşan ve sportif faaliyetler amacıyla dört ayı aşan süre ile
geçici olarak Türkiye’ye gelecek yabancılara,
h) Kanunla yetki verilen bakanlıklar ile
kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme, ihale veya pazarlık usulleriyle mal ve
hizmetlerin alımı, bir işin yaptırılması veya işletilmesi işlerinde
çalıştırılacak yabancılara,
Bu Kanunda öngörülen sürelere tâbi
olmaksızın çalışma izni verilebilir.
Kanunî
çalışma süresine dahil edilecek süreler ile ikamette kesinti sayılan süreler
MADDE9. – Yıllık izinler, iş kazası ve
meslek hastalığı, hastalık ve analık geçici iş göremezlik ödenekleri ile
işsizlik sigortası ödeneği alınan süreler, kanunî çalışma süresine dahil
edilir.
Mücbir sebepler dışında, aralıksız olarak
altı aydan fazla yurt dışında kalanlar ile Türkiye’de bulunmasına rağmen ikamet
tezkeresini altı aydan fazla süreyle temdit ettirmeyerek ihmalde bulunan
yabancının ikameti çalışma izinleri açısından kesinti sayılır.
Çalışma
izni muafiyet teyit belgesi
MADDE10. – Çalışma izninden muaf tutulan
yabancılara, istekleri halinde Bakanlıkça çalışma izni muafiyet teyit belgesi
verilir.
Çalışma
izninin sınırlandırılması
MADDE11. – Türkiye’nin taraf olduğu ikili
veya çok taraflı sözleşmelerle sağlanan haklar saklı kalmak kaydıyla ve
karşılıklılık ilkesi çerçevesinde çalışma izinleri, iş piyasasındaki durum ve
çalışma hayatındaki gelişmeler, istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik
konjonktür koşullarının gerekli kıldığı hallerde, belirli bir süre için,
belirli bir meslek, işkolu, tarım, sanayi veya hizmet sektörü ya da mülkî veya
coğrafi alanla sınırlandırılabilir.
ÜÇÜNCÜBÖLÜM
İzinlerin Verilmesi, Uzatılması, Reddi, İptali
ve Yargı Yoluna Başvurma
İzinlerin
verilmesi veya uzatılması, harç alınması
MADDE12. – Türkiye’ye çalışmak amacıyla
gelen yabancılar, çalışma izni başvurularını bulundukları ülkelerdeki Türkiye
Cumhuriyeti temsilciliklerine yaparlar. Temsilcilikler nezdinde Bakanlığın yurt
dışı birimleri varsa, ilk başvurular doğrudan bu birimlere yapılır ve bu
başvurular Bakanlığa iletilir. Bakanlık, ilgili görülen bakanlıklar ile kamu
kurum ve kuruluşlarının görüşlerini alarak 5 inci maddeye göre başvuruları
değerlendirir, durumu uygun görülen yabancılara ön çalışma izni verir. Ön
çalışma izni belgesini alan yabancıların, bu belgeyi aldıkları tarihten
itibaren en geç üç ay içinde ülkeye giriş vizesi talebinde bulunmaları, ülkeye
giriş yaptıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde İçişleri Bakanlığına
ikamet tezkeresi almak için başvurmaları ve ikamet tezkeresi alındıktan sonra
da en geç on beş gün içinde Bakanlığa çalışma izni talebinde bulunmaları
zorunludur.
Çalışma izinleri, ikamet tezkeresi sahibi
yabancılar veya bunların işverenlerinin yazılı talebi üzerine, bu Kanun ve bu
Kanuna göre çıkarılan yönetmelik hükümlerine göre verilir veya uzatılır.
Verilen izinler ve muafiyet teyit belgeleri için karşılıklılık ilkesi ve 492
sayılı Harçlar Kanununa göre harç alınır.
İlgili
bakanlıklar ile kuruluşların görüşlerinin alınması
MADDE13. – Yabancılara, ilgili mevzuat
gereğince Türk vatandaşlarına hasredilmiş bulunan işler dışında ve bu Kanunla
getirilen koşullara bağlı olarak çalışabilecekleri meslek, sanat veya işlerle
ilgili çalışma izinleri, ilgili bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının görüşleri alınmak suretiyle
Bakanlıkça verilir.
İzin
talebinin reddi
MADDE14. – Ön çalışma izni, çalışma izni
veya çalışma izninin uzatılması talebi;
a) İş piyasasındaki durum ve çalışma
hayatındaki gelişmeler ve istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür
değişikliklerinin genel çalışma izni verilmesine elverişli olmaması,
b) Yabancının geçerli bir ikamet
tezkeresinin bulunmaması,
c) Çalışma izninin kanunî olmayan
yollardan alınmış veya iş ilişkisinin kanunî olmayan yollardan kurulmuş olması,
d) Yabancının çalışma ve sosyal güvenlik
mevzuatına uygun olmayan şekilde çalıştığının anlaşılması,
e) Bir işyeri, işletme veya meslek için
izin talebi reddedilen yabancının aynı işyeri, işletme veya aynı meslek için
izin talebinin reddedildiği tarihten itibaren bir yıl geçmeden yeniden izin
talebinde bulunması,
f) Yabancının çalışmasının millî güvenlik,
kamu düzeni, genel asayiş, kamu yararı, genel ahlak ve genel sağlık için tehdit
oluşturması,
Hallerinde reddedilir.
Çalışma
izninin iptali
MADDE15. – Yabancının 11 inci maddede
sayılan sınırlamalara aykırı olarak çalışması veya 14 üncü maddede öngörülen
hallerden birinin varlığının veya yabancının ya da işvereninin, çalışma izni
talep dilekçesinde eksik veya yanlış bilgi verdiğinin sonradan tespit edilmesi
halinde, Bakanlık verdiği çalışma iznini iptal edebilir.
Çalışma
izninin hükmünü kaybetmesi
MADDE16. – Çalışma izni, geçerlilik
süresinin sona ermesi dışında;
a) Yabancının ikamet tezkeresinin herhangi
bir nedenle geçersiz hale gelmesi ya da geçerlilik süresinin uzatılmaması,
b) Yabancının pasaportunun veya pasaport
yerine geçen belgesinin geçerlilik süresinin uzatılmaması,
c) Yabancının mücbir sebepler dışında
aralıksız olarak altı aydan fazla yurt dışında kalması,
Hallerinde de hükmünü kaybeder.
Yargı
yoluna başvurma hakkı
MADDE17. – Bakanlık; ön çalışma izni ve
çalışma izni verilmesi, çalışma izni verilmesi ya da uzatılması talebinin
reddedilmesi, çalışma izninin iptal edilmesi ya da çalışma izninin hükmünün
kaybedilmesine ilişkin kararını, yabancıya veya varsa işverenine 7201 sayılı
Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ eder.
Bakanlıkça verilecek kararlara karşı
ilgililer tarafından on gün içinde itiraz edilebilir. İtirazın Bakanlıkça
reddedilmesi hallerinde idarî yargı yoluna başvurulabilir.
DÖRDÜNCÜBÖLÜM
Bildirim Yükümlülüğü, Denetleme ve
Düzenleme Yetkisi ile Cezaî Hükümler
Bildirim
yükümlülüğü
MADDE18. – a) Bağımsız çalışan yabancılar,
çalışmaya başladıkları tarihten ve çalışmanın bitiminden itibaren,
b) Yabancı çalıştıran işverenler,
yabancının çalışmaya başladığı tarihten, çalışma izninin verildiği tarihten
itibaren bir ay içerisinde çalışmaya başlamaması halinde bu sürenin bitiminden
itibaren ve herhangi bir nedenle hizmet akdinin sona erdiği tarihten itibaren,
En geç on beş gün içerisinde durumu bakanlığa
bildirmekle yükümlüdürler.
Bakanlığa
bilgi verilmesi
MADDE19. – Yabancılara çalışma izni verme
yetkisi bulunan bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları, çalışma iznini
verdikleri, çalışma izin süresini uzattıkları ve çalışma iznini iptal ettikleri
tarihten, yabancı istihdam eden bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları ise
çalıştırmaya başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde yabancı ile
ilgili tüm bilgileri bakanlığa bildirirler.
Denetleme
yetkisi
MADDE20. – Bu Kanun kapsamına giren
yabancıların ve işverenlerin bu Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirip
getirmedikleri Bakanlık iş müfettişleri ve Sosyal Sigortalar Kurumu sigorta
müfettişleri tarafından denetlenir.
Genel bütçeye dahil daireler ve katma
bütçeli idarelerin denetim elemanları kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde
yapacakları her türlü denetim ve incelemeler sırasında, yabancı çalıştıran
işverenlerle yabancıların bu Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirip
getirmediklerini de denetler. Denetim sonuçları bakanlığa bildirilir.
Cezaî
hükümler
MADDE21. – 18 inci maddeye göre bildirim
yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen bağımsız çalışan yabancı ile
yabancı çalıştıran işverene her bir yabancı için yüzelli milyon lira idarî para
cezası verilir.
Çalışma izni olmaksızın bağımlı çalışan
yabancıya beşyüz milyon lira idarî para cezası verilir.
Çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işveren veya
işveren vekillerine her bir yabancı için iki milyar beşyüz milyon lira idarî
para cezası verilir. Bu durumda, işveren veya işveren vekili yabancının ve
varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için
gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorundadır.
Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda sayılan fiillerin tekrarı
halinde idarî para cezaları bir kat artırılarak uygulanır.
Bu Kanuna göre verilmiş çalışma izni olmaksızın bağımsız
çalışan yabancıya bir milyar lira idarî para cezası verilir ve varsa işyeri
veya işyerlerinin Bakanlık bölge müdürlerince kapatılması kararı alınarak, bu
kararın uygulanması için durum ilgili valiliğe bildirilir. Tekrarı halinde,
varsa işyeri veya işyerlerinin kapatılmasının yanı sıra idarî para cezası bir
kat artırılarak uygulanır.
Bu Kanunda öngörülen idarî para cezaları gerekçesi belirtilmek
suretiyle Bakanlık bölge müdürlüğünce ilgililere 7201 sayılı Tebligat Kanunu
hükümlerine göre tebliğ edilir. İdarî para cezaları tebliğ tarihinden itibaren
yedi gün içinde vergi daireleri veya mal müdürlüklerine ödenir. Bu süre içinde
yetkili sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Başvuru, cezanın takip ve
tahsilini durdurmaz.
Bu Kanuna göre idarî para cezası ile cezalandırılan bağımlı
veya bağımsız çalışan yabancılar ile yabancı çalıştıran işverenler İçişleri
Bakanlığına bildirilir.
Bu Kanuna göre süresi içinde ödenmeyen idarî para cezaları
ve diğer alacakların takip ve tahsilinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Yönetmelik
MADDE 22. – Ön çalışma izni, çalışma izni ve istisnai
hallerde çalışma izni verilmesi, çalışma izninin sınırlandırılması, çalışma
izninden muaf tutulacak yabancılar ile bildirim yükümlülüklerinin nasıl yerine
getirileceğine ilişkin usul ve esaslar bu Kanuna göre çıkarıla-cak yönetmelikle
düzenlenir.
Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelik; Bakanlık,
İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Bayındırlık ve İskân
Bakanlığı, Turizm Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı, Hazine
Müsteşarlığı, Denizcilik Müsteşarlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı ile müştereken,
ilgili görülen diğer bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşlarının da görüşleri
alınmak suretiyle Kanunun yayımı tarihini izleyen altı ay içinde çıkarılır.
Yabancı sermaye
yatırımlarında yabancıların çalıştırılması
MADDE 23. – 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu
kapsamında kurulan şirketlerde çalıştırılmak istenen yabancılar, Hazine
Müsteşarlığından alacakları izinle çalışabilirler.
Bu şekilde izin verilen yabancıların isimleri, meslekleri,
ikamet ve görev ifa yerlerinin adresi ve izin verilen süre, aylık olarak Hazine
Müsteşarlığı tarafından Bakanlığa bildirilir. İznin uzatılması ve iptali
halinde de bu hüküm uygulanır.
Bu maddeye göre izin alan yabancılara, bu Kanunun 18, 19, 20
ve 21 inci maddeleri dışındaki hükümleri uygulanmaz.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Bazı Kanunlarda Yapılan Değişiklikler
MADDE 24. – Ekli (1) sayılı listede gösterilen kadrolar
ihdas edilerek, 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı cetvelin
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ilişkin bölümüne eklenmiştir.
MADDE 25. – 9.1.1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 9 uncu
maddesine aşağıdaki bent (h) bendi olarak eklenmiş ve mevcut (h) bendi (i)
bendi olarak teselsül ettirilmiştir.
“h) Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunda öngörülen
işleri yapmak,”
MADDE 26. – 27.1.1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis
ve Mimar Odaları Birliği Kanununun 34 üncü maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Madde 34. – Yabancı müteahhit veya yabancı kuruluşlar,
Türkiye’de Devlet daireleri ile resmî ve özel kuruluş ve şahıslara karşı re’sen
veya yerli kuruluşlarla birlikte taahhüt ettikleri mühendislik veya mimarlıkla
ilgili işlerde, Bayındırlık ve İskân Bakanlığının ve Odalar Birliğinin
görüşleri alınarak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen çalışma
izni ile yabancı uzman çalıştırabilirler.”
MADDE 27. – 6235 sayılı Kanunun 35 inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 35. – 34 üncü madde kapsamına girmeyen işlerde
yabancı mühendis ve yüksek mühendisler ile mimar ve yüksek mimarlar,
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı ile Odalar Birliğinin görüşleri alınarak Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen çalışma izni ile çalıştırılabilir.”
MADDE 28. – 7.3.1954 tarihli ve 6326 sayılı Petrol Kanununun
119 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 119. – Petrol hakkı sahipleri, Enerji ve Tabiî
Kaynaklar Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığının uygun görüşü alınarak, Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen izinle yabancı idarî ve meslekî personel
ile uzman personel çalıştırabilir.”
MADDE 29. – 8.6.1965 tarihli ve 625 sayılı Özel Öğretim
Kurumları Kanununun 21 inci maddesinin dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Bu Kanun kapsamında çalışacak yabancılar, Yabancıların
Çalışma İzinleri Hakkında Kanun hükümlerine tâbidir.”
MADDE 30. – 25.9.1981 tarihli ve 2527 sayılı Türk Soylu
Yabancıların Türkiye’de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu,
Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanunun 3 üncü
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 3. – Türk soylu yabancıların, kanunlarda Türk
vatandaşlarının yapabileceği belirtilen meslek, sanat ve işlerde çalışabilme ve
çalıştırılabilmeleri için, özel kanunlarda aranan nitelikleri taşımak ve
yükümlülükleri yerine getirmek şartıyla, bu Kanun ve Yabancıların Çalışma
İzinleri Hakkındaki Kanuna göre, İçişleri ve Dışişleri bakanlıkları ile diğer
ilgili Bakanlık ve kuruluşların olumlu görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığınca izin verilir.”
MADDE 31. – 12.3.1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik
Kanununun 18 inci maddesinin (a) fıkrasının birinci bendi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Belgeli işletmelerde, Bakanlık ve İçişleri Bakanlığının
uygun görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen izinle
yabancı uzman personel ve sanatkârlar çalıştırılabilir.”
MADDE 32. – 2634 sayılı Kanunun 26 ncı maddesine aşağıdaki
fıkra eklenmiştir.
“Birinci fıkra kapsamında faaliyet gösterecek yabancılar,
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun hükümlerine tâbidir.”
MADDE 33. – 2.7.1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununun
1 inci maddesine aşağıdaki bent eklenmiştir.
“10. Yabancılara verilecek çalışma izin belgesi ve çalışma
izni muafiyet teyit belgesi harçları.”
MADDE 34. – 492 sayılı Kanuna bağlı (8) sayılı Tarifeye
aşağıdaki bölüm eklenmiştir.
“XII- Yabancılara Verilecek Çalışma İzin Belgesi ve Çalışma
İzni Muafiyet Teyit Belgesi Harçları:
1. Genel Çalışma İzni :
a) 1 yıla kadar (1 yıl dahil) 10 000 000.- TL.
b) 2 yıla kadar (2 yıl dahil) 20 000 000.- TL.
c) 3 yıla kadar (3 yıl dahil) 30 000 000.- TL.
d) Uzatılma halinde sürelerine göre yukarıda belirtilen
miktarlar kadar,
2. Özel Çalışma İzni : 75 000 000.-TL.
3. Bağımsız Çalışma İzni: 150 000 000.- TL.
4. Çalışma İzni Muafiyet Teyit Belgesi: 10 000 000.- TL.”
ALTINCI BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan
hükümler
MADDE 35. – 11.6.1932 tarihli ve 2007 sayılı Türkiye’deki
Türk Vatandaşlarına Tahsis Edilen Sanat ve Hizmetler Hakkında Kanun yürürlükten
kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1. – Bağımlı veya bağımsız olarak çalışan
yabancılara, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki mevzuat hükümlerine
göre verilmiş olan çalışma izinleri, bu Kanun uyarınca Bakanlıkça uzatılmadığı,
iptal edilmediği veya hükmünü kaybetmediği müddetçe sürelerinin sonuna kadar
geçerlidir.
GEÇİCİ MADDE 2. – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce
kamu kurum ve kuruluşlarının çalışma izni verdiği veya istihdam ettiği yabancılara
ait bilgiler üç ay içinde Bakanlığa bildirilir.
GEÇİCİ MADDE 3. – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce
çalışma izni başvurusu yapılan ve işlemleri devam eden yabancıların çalışma
izinlerini, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki yetkili kamu kurum ve
kuruluşları verirler ve çalışma izninin veriliş tarihinden itibaren bir ay
içinde gerekli bilgileri Bakanlığa iletirler.
Yürürlük
MADDE 36. – Bu Kanunun 24 üncü maddesi yayımı tarihinde,
diğer maddeleri yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 37. – Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
SAĞLIK,
AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL İŞLER KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
YABANCILARIN
ÇALIŞMA İZİNLERİ
HAKKINDA
KANUN TASARISI
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1. - Bu Kanunun amacı, yabancıların Türkiye’deki
çalışmalarını izne bağlamak ve bu yabancılara verilecek çalışma izinleri ile ilgili esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2. - Bu Kanun,
- 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 29 uncu maddesinin
ikinci cümlesi ile 5680 sayılı Basın Kanununun 13 üncü maddesi ve 231 sayılı
Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğünün Teşkilât ve Görevleri Hakkında
Kanun Hükmünde Kararnamenin kapsamına giren,
- Bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşlarınca kanunla verilen
yetkiye dayanarak çalışma izni verilen veya
istihdam edilen ve
- Karşılıklılık
ilkesi, uluslararası hukuk ve Avrupa Birliği hukuku esasları dikkate alınarak
çalışma izninden muaf tutulan yabancılar dışında,
Türkiye’de bağımlı ve bağımsız olarak çalışan yabancıları,
bir işveren yanında meslek eğitimi gören yabancıları ve yabancı çalıştıran
gerçek ve tüzel kişileri kapsar.
Tanımlar
MADDE 3. -
Bu Kanunda geçen;
Bakanlık : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
Yabancı : 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Ka-nununa göre Türk
vatandaşı sayılmayan kişiyi,
Bağımlı çalışan : Gerçek veya tüzel kişiliği haiz bir veya
birden fazla işveren emrinde ücret, aylık, komisyon ve benzeri karşılığı
çalışan yabancıyı,
Bağımsız çalışan :
Başka şahısları istihdam etsin veya
etmesin kendi ad ve hesabına çalışan yabancıyı,
İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İzin Alma Yükümlülüğü ve İzin Verme
Yetkisi
İzin alma yükümlülüğü ve
izin verme yetkisi
MADDE 4. - Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı
sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, yabancıların Türkiye’de bağımlı veya
bağımsız çalışmaya başlamadan önce izin almaları gerekir.
Ülke menfaatlerinin gerekli kıldığı hallerde veya mücbir
nedenlere bağlı olarak, çalışmaya başlamadan önce ilgili makama bilgi vermek
koşuluyla, çalışma süresi bir ayı geçmemek ve Bakan onayı alınmak suretiyle
çalışma izni işe başladıktan sonra da verilebilir.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Çalışma
İzinleri ile Çalışma İzni
Muafiyet
ve Sınırlamaları
Süreli çalışma izni
MADDE 5. - Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı
sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe süreli çalışma izni iş piyasasındaki durum,
çalışma hayatındaki gelişmeler, istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik
konjonktür değişiklikleri dikkate
alınarak, yabancının ikamet izninin süresi ile hizmet akdinin veya işin
süresine göre, belirli bir işyeri veya işletmede ve belirli bir meslekte
çalışmak üzere en çok bir yıl geçerli olmak üzere verilir.
Bir yıllık kanuni çalışma süresinden sonra, aynı işyeri veya
işletme ve aynı meslekte çalışmak üzere çalışma izninin süresi üç yıla kadar uzatılabilir.
Üç yıllık kanuni çalışma süresinin sonunda, aynı meslekte ve
dilediği işverenin yanında çalışmak üzere, çalışma izninin süresi altı yıla
kadar uzatılabilir.
Türkiye’ye çalışmak üzere gelen bir yabancının beraberinde
veya daha sonra getirmiş olduğu eş ve çocuklarına da, yabancının kendisi ile
birlikte en az beş yıl kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olmaları kaydıyla
süreli çalışma izni verilebilir.
Bakanlık, süreli çalışma izninin coğrafi geçerlilik alanını
genişletebilir veya daraltabilir.
Süresiz çalışma izni
MADDE 6. - Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı
sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe Türkiye’de en az sekiz yıl kanuni veya
kesintisiz ikamet eden ve toplam altı yıllık kanuni çalışması olan yabancılara,
iş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler dikkate alınmaksızın
ve belirli bir işletme, meslek, mülki veya coğrafi alanla sınırlandırılmaksızın
süresiz çalışma izni verilebilir.
Bağımsız çalışma izni
MADDE 7. - Bağımsız çalışacak yabancılara, Türkiye’de en az beş yıl kanuni ve kesintisiz olarak
ikamet etmiş olmaları koşuluyla Bakanlıkça bağımsız çalışma izni verilebilir.
İstisnai haller
MADDE 8. - Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı
sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe;
a) Bir Türk vatandaşı ile evli olan ve eşiyle Türkiye’de
evlilik birliği içinde yaşayan veya evlilik birliği en az üç yıl sürdükten
sonra sona ermiş olmakla birlikte Türkiye’de yerleşmiş olan yabancılar ile
bunların Türk vatandaşı eşinden olan çocuklarına,
b) 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu-nun 19, 27 ve 28 inci
maddeleri çerçevesinde Türk Vatandaşlığını kaybedenler ve bunların füruuna,
c) Türkiye’de doğan veya kendi millî kanununa, vatansız ise
Türk mevzuatına göre rüşt yaşını doldurmadan Türkiye’ye gelen ve Türkiye’de
meslek okulu, yüksek okul veya üniversiteden mezun olan yabancılara,
d) 2510 sayılı İskân Kanununa göre muhacir, mülteci veya
göçebe olarak kabul edilen yabancılara,
e) Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşları ile bunların
Avrupa Birliği üyesi ülkelerin vatandaşı olmayan eş ve çocuklarına,
f) Yabancı devletlerin Türkiye’deki büyükelçilikleri ile
konsolosluklarında ve uluslararası kuruluşların temsilciliklerinde görevli
diplomat, idari ve teknik personelin hizmetinde çalışanlar ile karşılıklılık
ilkesi çerçevesinde olmak ve görev süresiyle sınırlı kalmak üzere Türkiye’de
bulunan büyükelçilikler, konsolosluklar ve uluslararası kuruluşların
temsilciliklerinde görevlendirilen diplomatların ve idari ve teknik personelin
eş ve çocuklarına,
g) Bilimsel ve kültürel faaliyetler amacıyla bir ayı aşan ve
sportif faaliyetler amacıyla dört ayı aşan süre ile geçici olarak Türkiye'ye
gelecek yabancılara,
h) Kanunla yetki verilen Bakanlıklar ile kamu kurum ve
kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle mal ve hizmet alımı, bir işin
yaptırılması veya bir tesisin işletilmesi işlerinde çalıştırılacak kilit personel niteliğindeki yabancılara,
Bu Kanunda öngörülen sürelere tabi olmaksızın çalışma izni
verilebilir.
Kanunî çalışma süresine
dahil edilecek süreler ile ikamette kesinti sayılan süreler
MADDE 9. - Yıllık izinler, iş kazası ve meslek hastalığı,
hastalık ve analık geçici iş göremezlik ödenekleri ile işsizlik sigortası
ödeneği alınan süreler, kanuni çalışma süresine dahil edilir.
Yabancının toplam, altı ayı geçmemek şartıyla Türkiye
dışında bulunması çalışma süresini kesmez. Ancak Türkiye dışında geçirilen
zaman çalışma süresinden sayılmaz. Türkiye’de bulunmasına rağmen ikamet
tezkeresini altı aydan fazla süreyle temdit ettirmeyerek ihmalde bulunan
yabancının ikameti çalışma izinleri açısından kesinti sayılır.
Çalışma izni muafiyet
teyit belgesi
MADDE 10. - Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı
sözleşmelerle çalışma izninden muaf tutulan yabancılara, istekleri halinde
Bakanlıkça çalışma izni muafiyet teyit belgesi verilir.
Çalışma izninin
sınırlandırılması
MADDE 11. - Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı sözleşmelerle sağlanan
haklar saklı kalmak kaydıyla ve karşılıklılık ilkesi çerçevesinde çalışma
izinleri, iş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler, istihdama
ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür koşullarının gerekli kıldığı hallerde, belirli bir süre için, tarım, sanayi
veya hizmet sektörleri, belirli bir meslek, işkolu veya mülki ve coğrafi alan
itibariyle sınırlandırılabilir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
İzinlerin
Verilmesi, Uzatılması, Reddi,
İptali
ve Yargı Yoluna Başvurma
İzinlerin verilmesi veya uzatılması
MADDE 12. - Türkiye dışında ikamet eden yabancılar, çalışma
izni başvurularını bulundukları ülkelerdeki Türkiye Cumhuriyeti
temsilciliklerine yaparlar. Temsilcilikler bu başvuruları doğrudan Bakanlığa iletirler. Bakanlık ilgili
mercilerin görüşlerini alarak 5 inci maddeye göre başvuruları değerlendirir; durumu uygun görülen
yabancılara çalışma izni verir. Bu izin
ancak gerekli çalışma vizesi ile ikamet izninin alınması halinde geçerlidir.
Çalışma izin belgesini alan yabancıların, bu belgeyi aldıkları tarihten
itibaren en geç doksan gün içinde ülkeye giriş vizesi talebinde bulunmaları,
ülkeye giriş yaptıkları tarihten itibaren en geç otuz gün içinde İçişleri
Bakanlığına ikamet tezkeresi almak için başvurmaları zorunludur.
Türkiye'de geçerli ikamet izni olan yabancılar veya bunların
işverenleri başvurularını doğrudan Bakanlığa yapabilirler.
Çalışma izinleri, ikamet sahibi yabancılar veya bunların
işverenlerinin Bakanlığa yazılı talebi üzerine, bu Kanun ve bu Kanuna göre
çıkarılan yönetmelik hükümlerine göre verilir ve uzatılır.
Başvurular Bakanlık tarafından en geç yüzseksen gün içinde
cevaplandırılır.
İlgili mercilerden görüş
alınması
MADDE 13. - Yabancılara, bu Kanunla getirilen koşullara
bağlı olarak çalışabilecekleri meslek, sanat veya işlerle ilgili çalışma
izinleri, ilgili mercilerin mesleki yeterlilik dahil görüşleri alınmak
suretiyle Bakanlıkça verilir.
Diğer kanunlarda yer alan, yabancıların çalışamayacağı iş ve
mesleklere dair hükümler saklıdır.
İzin isteminin reddi
MADDE 14. - Çalışma izni veya çalışma izninin uzatılması
istemi
a) İş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler
ve istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür değişikliklerinin çalışma izni verilmesine elverişli olmaması,
b) Başvurulan iş için ülke içinde o işi yapacak aynı
niteliğe sahip kişinin bulunmadığının işverence belgelenememesi,
c) Yabancının geçerli bir ikamet tezkeresinin bulunmaması,
d) Çalışma izninin kanuni
olmayan yollardan alınmış veya iş ilişkisinin kanuni olmayan yollardan
kurulmuş olması,
e) Yabancının çalışma iznine aykırı veya çalışma ve sosyal güvenlik
mevzuatına uygun olmayan şekilde çalıştığının anlaşılması,
f) Bir işyeri, işletme veya meslek için izin talebi
reddedilen yabancının aynı işyeri, işletme veya aynı meslek için izin talebinin
reddedildiği tarihten itibaren bir yıl geçmeden yeniden izin talebinde
bulunması,
g) Yabancının çalışmasının millî güvenlik, kamu düzeni,
genel asayiş, kamu yararı, genel ahlak ve genel sağlık için tehdit oluşturması,
Hallerinde reddedilir.
Çalışma izninin iptali
MADDE 15. - Yabancının 11 ve 13 üncü maddede sayılan
sınırlamalara aykırı olarak çalışması veya 14 üncü maddede öngörülen hallerden
birinin varlığının veya yabancının ya da işvereninin, çalışma izni talep
dilekçesinde eksik veya yanlış bilgi verdiğinin sonradan tespit edilmesi
halinde, Bakanlık verdiği çalışma iznini iptal edebilir.
Çalışma izninin
geçerliliğini kaybetmesi
MADDE 16. - Çalışma
izni, geçerlilik süresinin sona ermesi dışında;
a) Yabancının ikamet tezkeresinin herhangi bir nedenle
geçersiz hale gelmesi ya da geçerlilik
süresinin uzatılmaması,
b) Yabancının pasaportunun veya pasa-port yerine geçen
belgesinin geçerlilik süresinin uzatılmaması, (İçişleri veya Dışişleri
Bakanlıklarının uygun görüşlerinin bulunması hali hariç)
c) Yabancının mücbir sebepler dışında aralıksız olarak altı
aydan fazla yurt dışında kalması,
Hallerinde de geçerliliğini kaybeder.
Yargı yoluna başvurma
hakkı
MADDE 17. - Bakanlık çalışma izni verilmesi ya da uzatılması
talebinin reddedilmesi, çalışma izninin iptal edilmesi ya da çalışma izninin
geçerliliğinin kaybedilmesine ilişkin kararını, yabancıya veya varsa işverenine
7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ eder.
Bakanlıkça verilecek kararlara karşı ilgililer tarafından
tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde itiraz edilebilir. İtirazın Bakanlıkça
reddedilmesi hallerinde idari yargı yoluna başvurulabilir.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Bildirim
Yükümlülüğü, Denetleme ve
Düzenleme
Yetkisi ile Cezai Hükümler
Bildirim yükümlülüğü
MADDE 18. - a) Bağımsız çalışan yabancılar, çalışmaya
başladıkları tarihten ve çalışmanın bitiminden itibaren,
b) Yabancı çalıştıran işverenler yabancının çalışmaya
başladığı tarihten, çalışma izninin verildiği tarihten itibaren otuz gün
içerisinde çalışmaya başlamaması halinde bu sürenin bitiminden itibaren ve herhangi bir nedenle hizmet akdinin sona
erdiği tarihten itibaren,
En geç on beş gün içerisinde durumu Bakanlığa bildirmekle
yükümlüdürler.
Bakanlığa bilgi verilmesi
MADDE 19. - Yabancılara çalışma izni verme yetkisi bulunan
bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları, çalışma iznini verdikleri, çalışma
izin süresini uzattıkları ve çalışma iznini iptal ettikleri tarihten, yabancı
istihdam eden bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları ise çalıştırmaya
başladıkları tarihten itibaren en geç otuz gün içinde yabancı ile ilgili tüm
bilgileri Bakanlığa bildirirler.
Denetleme yetkisi
MADDE 20. - Bu Kanun kapsamına giren yabancıların ve
işverenlerin bu Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri
Bakanlık iş müfettişleri ve Sosyal
Sigortalar Kurumu sigorta müfettişleri tarafından denetlenir.
Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idarelerin
teftiş ve denetim elemanları kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde
yapacakları her türlü denetim ve incelemeler sırasında, yabancı çalıştıran
işverenlerle yabancıların bu Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirip
getirmediklerini de denetler. Denetim sonuçları ayrıca Bakanlığa bildirilir.
Cezaî hükümler
MADDE 21. - 18 inci maddeye göre bildirim yükümlülüğünü
süresi içinde yerine getirmeyen bağımsız çalışan yabancı ile yabancı çalıştıran
işverene her bir yabancı için ikiyüzelli milyon lira idari para cezası verilir.
Çalışma izni olmaksızın bağımlı çalışan yabancıya beşyüz
milyon lira idari para cezası verilir.
Çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işveren veya
işveren vekillerine her bir yabancı için iki milyar beşyüz milyon lira idari
para cezası verilir. Bu durumda, işveren veya işveren vekili yabancının ve
varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için
gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorundadır.
Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda sayılan fiillerin
tekrarı halinde idari para cezaları bir kat artırılarak uygulanır.
Bu Kanuna göre verilmiş çalışma izni olmaksızın bağımsız
çalışan yabancıya bir milyar lira idari para cezası verilir ve varsa işyeri
veya işyerlerinin Bakanlık bölge müdürlerince kapatılması kararı alınarak, bu
kararın uygulanması için durum ilgili valiliğe bildirilir. Tekrarı halinde,
varsa işyeri veya işyerlerinin kapatılmasının yanı sıra idari para cezası bir
kat artırılarak uygulanır.
Bu Kanunda öngörülen idari para cezaları gerekçesi
belirtilmek suretiyle Bakanlık bölge müdürlüğünce ilgililere 7201 sayılı
Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. İdari para cezaları tebliğ
tarihinden itibaren yedi gün içinde vergi daireleri veya mal müdürlüklerine
ödenir. İlgililer cezaya bu süre içinde yetkili sulh ceza mahkemesi nezdinde
itiraz edebilir. Başvuru, cezanın takip
ve tahsilini durdurmaz .
Bu Kanuna göre idari para cezası ile cezalandırılan bağımlı
veya bağımsız çalışan yabancılar ile yabancı çalıştıran işverenler İçişleri
Bakanlığına bildirilir.
Bu Kanuna göre süresi içinde ödenmeyen idari para cezaları
ve diğer alacakların takip ve tahsilinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Yönetmelik
MADDE 22. - Her türlü çalışma izninin verilmesi,
sınırlandırılması, iptali, çalışma izninden muaf tutulacak yabancılar ile
bildirim yükümlülüklerinin nasıl yerine getirileceğine ilişkin usul ve esaslar
bu Kanuna göre çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelik; Bakanlık,
İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Bayındırlık ve İskân
Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Turizm Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Denizcilik Müsteşarlığı ve Dış Ticaret
Müsteşarlığı ile müştereken, ilgili görülen diğer bakanlıklar, kamu kurum ve
kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının da görüşleri alınmak
suretiyle Kanunun yayımı tarihini
izleyen altı ay içinde çıkarılır.
Yabancı sermaye
yatırımlarında yabancıların çalıştırılması
MADDE 23. - 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu
kapsamında kurulan şirket ve kuruluşlarda çalıştırılmak istenen yabancılar,
Hazine Müsteşarlığı ile müştereken çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek usul
ve esaslar çerçevesinde Bakanlıkça verilen çalışma izni ile
çalıştırılabilirler.
ALTINCI BÖLÜM
Bazı Kanunlarda Yapılan Değişiklikler
MADDE 24. - 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 9 uncu
maddesine aşağıdaki bent (h) bendi olarak eklenmiş ve mevcut (h) bendi (i) bendi olarak teselsül
ettirilmiştir.
"h) Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunda
öngörülen işleri yapmak,"
MADDE 25. - 27/1/l954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis
ve Mimar Odaları Birliği Kanununun 34 üncü maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"Madde 34.- Yabancı müteahhit veya yabancı kuruluşlar,
Türkiyede Devlet daireleri ile resmi ve
özel kuruluş ve şahıslara karşı re'sen veya yerli kuruluşlarla birlikte taahhüt
ettikleri mühendislik veya mimarlıkla ilgili işlerde, Bayındırlık ve İskân
Bakanlığının ve Odalar Birliğinin görüşleri alınarak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığınca verilen çalışma izni ile yabancı uzman çalıştırabilirler."
MADDE 26. - 6235 sayılı Kanunun 35 inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 35. - 34 üncü madde kapsamına girmeyen işlerde
yabancı mühendis ve yüksek mühendisler ile mimar ve yüksek mimarlar,
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı ile Odalar Birliğinin görüşleri alınarak Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen
çalışma izni ile çalıştırılabilir."
MADDE 27. - 7/3/1954 tarihli ve 6326 sayılı Petrol Kanununun
119 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 119. - Petrol hakkı sahipleri, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı ile
İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
verilen izinle yabancı idari ve mesleki
personel ile uzman personel
çalıştırabilir."
MADDE 28. - 8/6/1965 tarihli ve 625 sayılı Özel Öğretim
Kurumları Kanununun 21 inci maddesine dördüncü fıkradan sonra gelmek üzere
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"Bu Kanun kapsamında çalışacak yabancılar, Yabancıların
Çalışma İzinleri Hakkında Kanun hükümlerine tabidirler."
MADDE 29. - 25/9/l981 tarihli ve 2527 sayılı Türk Soylu
Yabancıların Türkiye'de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu,
Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanunun 3 üncü
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 3. -
Türk soylu yabancıların, kanunlarda Türk vatandaşlarının yapabileceği
belirtilen meslek, sanat ve işlerde çalışabilme ve çalıştırılabilmeleri
için, özel kanunlarda aranan
nitelikleri taşımak ve yükümlülükleri yerine getirmek şartıyla, bu Kanun ve
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkındaki Kanuna göre, İçişleri ve Dışişleri
bakanlıkları ile diğer ilgili Bakanlık ve kuruluşların görüşleri alınarak
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca izin verilir."
MADDE 30. - l2/3/l982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik
Kanununun 18 inci maddesinin (a)
fıkrasının birinci bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Belgeli işletmelerde, Bakanlık ve İçişleri
Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilen
izinle yabancı uzman personel ve sanatkârlar çalıştırılabilir."
MADDE 31. - 2634 sayılı Kanunun 26 ncı maddesine aşağıdaki
fıkra eklenmiştir.
"Birinci fıkra kapsamında faaliyet gösterecek
yabancılar, Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun hükümlerine
tabidir."
MADDE 32. - 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa
bağlı (6) sayılı tarifenin başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Pasaport, vize, ikamet tezkeresi, Dışişleri Bakanlığı
tasdik harçları ve çalışma izin belgesi harçları."
MADDE 33. - 492 sayılı Kanuna bağlı (6) sayılı tarifenin
sonuna aşağıdaki cetvel eklenmiştir.
"IV- Yabancılara Verilecek Çalışma İzin Belgeleri:
1-Süreli Çalışma İzin belgesi:
a) 1 yıla kadar (1 yıl dahil) 50.000.000.- TL
b) 3 yıla kadar (3 yıl dahil) 150.000.000.- TL
Süre uzatımları da aynı miktarda harca tabidir.
2- Süresiz Çalışma İzin belgesi : 250.000.000.- TL
3-Bağımsız çalıma izin Belgesi : 500.000.000.-TL"
Çalışma izin belgesi harçlarının tespitine, karşılıklılık
ilkesi göz önünde tutularak Dışişleri
Bakanlığı yetkilidir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 34. - 11/6/1932 tarihli ve 2007 sayılı Türkiye'deki
Türk Vatandaşlarına Tahsis Edilen Sanat ve Hizmetler Hakkında Kanun yürürlükten
kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1. - Bağımlı veya bağımsız olarak çalışan
yabancılara, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki mevzuat hükümlerine
göre verilmiş olan çalışma izinleri, bu
Kanun uyarınca Bakanlıkça iptal edilmediği veya hükmünü kaybetmediği müddetçe
sürelerinin sonuna kadar geçerlidir.
GEÇİCİ MADDE 2. - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce
kamu kurum ve kuruluşlarının çalışma izni verdiği veya istihdam ettiği
yabancılara ait bilgiler izni veren mercilerce, kanunun yürürlüğe girmesinden
itibaren doksan gün içinde Bakanlığa bildirilir.
GEÇİCİ MADDE 3. - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce
çalışma izni başvurusu yapılan ve işlemleri devam eden yabancıların çalışma
izinlerini, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki yetkili kamu kurum ve
kuruluşları verirler ve çalışma izninin veriliş tarihinden itibaren otuz gün
içinde gerekli bilgileri Bakanlığa iletirler.
Yürürlük
MADDE 35. - Bu Kanun
yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 36. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
|
Bülent Ecevit |
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
D. Bahçeli |
H. H. Özkan |
M. Yılmaz |
|
|
Devlet
Bakanı V. |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
Prof. Dr. N. Çağan |
Prof. Dr. T. Toskay |
M. Keçeciler |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
Prof. Dr. Ş. S. Gürel |
F. Bal |
N. Arseven |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
M. Yılmaz |
Prof. Dr. R. Mirzaoğlu |
Dr. Y. Karakoyunlu |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
H. Gemici |
Prof. Dr. Ş. Üşenmez |
E. S. Gaydalı |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
F. Ünlü |
Prof. Dr. A. Çay |
R. Önal |
|
|
Adalet
Bakanı |
Millî
Savunma Bakanı V. |
İçişleri
Bakanı |
|
|
Prof. Dr. H. S. Türk |
Prof. Dr. R. Mirzaoğlu |
R. K. Yücelen |
|
|
Dışişleri
Bakanı |
Maliye
Bakanı |
Millî
Eğitim Bakanı |
|
|
İ. Cem |
S. Oral |
M. Bostancıoğlu |
|
|
Bayındırlık
ve İskân Bakanı V. |
Sağlık
Bakanı |
Ulaştırma
Bakanı |
|
|
Prof. Dr. T. Toskay |
Doç. Dr. O. Durmuş |
O. Vural |
|
|
Tarım ve
Köyişleri Bakanı |
Çalışma
ve Sos. Güv. Bakanı |
Sanayi
ve Ticaret Bakanı |
|
|
Prof. Dr. H. Y. Gökalp |
Y. Okuyan |
A. K. Tanrıkulu |
|
|
En. ve
Tab. Kay. Bakanı |
Kültür
Bakanı |
Turizm
Bakanı |
|
|
Z. Çakan |
M. İ. Talay |
M. Taşar |
|
|
Orman
Bakanı |
|
Çevre
Bakanı |
|
|
Prof. Dr. N. Çağan |
|
F. Aytekin |
TASARIYA EKLİ LİSTE
(1) SAYILI LİSTE
KURUMU
: ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK
BAKANLIĞI
TEŞKİLÂTI : MERKEZ
|
|
|
İHDAS EDİLEN KADROLARIN |
|
|
|
Sınıfı |
Unvanı |
Kad. Der. |
Adedi |
|
|
GİH |
Daire Başkanı |
1 |
1 |
|
|
GİH |
Şube Müdürü |
1 |
3 |
|
|
GİH |
Uzman |
1 |
3 |
|
|
GİH |
Şef |
3 |
2 |
|
|
GİH |
Şef |
4 |
1 |
|
|
GİH |
Şef |
5 |
1 |
|
|
GİH |
Programcı |
2 |
2 |
|
|
GİH |
Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni |
3 |
3 |
|
|
GİH |
Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni |
4 |
5 |
|
|
GİH |
Bilgisayar İşletmeni |
3 |
4 |
|
|
GİH |
Bilgisayar İşletmeni |
4 |
3 |
|
|
|
TOPLAM |
|
28 |
|