Dönem : 21 Yasama Yılı : 4

T.B.M.M. (S. Sayısı : 874)

Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun Tasarısı ve Adalet Komisyonu Raporu

(1/980)

NOT : Tasarı, Başkanlıkça Plan ve Bütçe ve Adalet komisyonlarına havale edilmiştir.

T.C.
	Başbakanlık
	Kanunlar ve Kararlar
	Genel Müdürlüğü	13.5.2002
	Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-438/2600

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Adalet Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 29.3.2002 tarihinde kararlaştırılan “Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

GENEL GEREKÇE

Anayasanın “Ailenin korunması... kenar başlıklı 41 inci maddesinde, ailenin Türk toplumunun temeli olduğu ve Devletin, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması için gerekli tedbirleri alacağı ve gereken teşkilâtı kuracağı belirtilmektedir. Toplumun temelini oluşturan ailenin korunması için gerekli önlemlerin alınması ihtiyacı her geçen gün artmaktadır. Hiç şüphesiz, bir toplumda sosyal barış ve adaletin sağlanmasında, demokratik haklara saygılı, sağlıklı, topluma yararlı bireylerin yetiştirilmesinde ailenin önemi inkâr edilemez bir gerçektir. Ailenin korunması görevi ise Devlete aittir. Günümüzde birçok sahada olduğu gibi sosyal yapıdaki baş döndürücü gelişmeler ve karmaşıklık, eşlerin ve çocukların da sorunlarının artmasına ve olumsuzluklar yaşamalarına neden olabilmektedir. Bu sorunların çözümünde yargı alanına giren konular bakımından da birtakım yenilikler getirilmesi zorunluluğu bulunmaktadır.

Birçok ülkenin iç hukuklarında aile mahkemelerine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı, örneğin Kanada ve Almanya’da aile mahkemeleri bulunduğu bilinmektedir. Ülkemizde ise yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre, aileye ilişkin dava ve işler halen genel mahkemelerde görülmektedir. Bu mahkemeler, aileye ilişkin davaların yanı sıra diğer hukuk davalarına da bakmak durumunda olup, ayrıca aile ile ilgili uyuşmazlıkların çözümünde ihtiyaç duyulan, psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı mahkeme bünyesinde bulunmamaktadır. Buysa, mevcut mahkemelerin aile hukukundan doğan dava ve işlerin çözümlenmesinde kendilerinden beklenen işlevi yeterince yerine getirmesine engel olmaktadır. Ayrıca, 8.12.2001 tarihli ve 24607 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak 1 Ocak 2002 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş olan 22.11.2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun özellikle aile hukukuna ilişkin hükümlerinden beklenen amacın gerçekleşmesi bakımınından da aile mahkemelerinin kurulması bir ihtiyaç haline gelmiştir.

Tasarıyla kurulması öngörülen ve bünyesinde psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı bulunan aile mahkemeleri, aile hukukundan doğan dava ve işleri, taraflar arasındaki karşılıklı saygı, sevgi ve hoşgörünün korunması ilkesini gözeterek, gerektiğinde uzmanlardan da yararlanarak, eşlerin ve çocukların karşı karşıya oldukları sorunların sulh yoluyla çözümünü sağlamaya çalışacaktır. Böylece, yargılama görevinin yanında toplumun temel taşı olan ailenin korunmasına yönelik koruyucu, eğitici ve sosyal önlemler alma gibi önemli işlevleri de yerine getirecek olan aile mahkemelerinin kurulması amacıyla bu Tasarı hazırlanmıştır.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. – Kanunun amaç ve kapsamının, aile hukukundan doğan dava ve işleri görmek üzere kurulan aile mahkemelerinin kuruluş, görev ve yargılama usullerini düzenlemek olduğu belirtilmiştir.

Madde 2. – Aile mahkemelerinin kuruluşuna ilişkin esaslar açıklanmıştır.

Madde 3. – Aile mahkemesine atanacak hâkimlerin nitelikleri belirtilmiştir.

Madde 4. – Aile mahkemelerinin görevleri, 22.11.2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun İkinci Kitabı ile 3.12.2001 tarihli ve 4722 sayılı Türk Medenî Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanuna göre aile hukukundan doğan dava ve işler, 20.5.1982 tarihli ve 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanuna göre aile hukukuna ilişkin yabancı mahkeme kararlarının tanıma ve tenfizi ile kanunlarla verilen diğer görevler olarak hükme bağlanmıştır.

Madde 5. – Aile mahkemesine atanacak uzmanların görevleri, nitelikleri ve reddolunabilecekleri belirtilmiştir. Ayrıca iş durumlarının müsait olmaması veya hukukî veya fiili bir engel bulunması ya da başka bir uzmanlık dalına ihtiyaç duyulması hallerinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarında aynı nitelikte olan çalışanlar veya serbest meslek icra edenlerden de yararlanılacağı öngörülmüştür.

Madde 6. – Aile mahkemelerince, diğer kanunlardaki hükümler saklı kalmak üzere, görev alanına giren konularda, yetişkinler ve küçükler hakkında alınabilecek koruyucu, eğitici ve sosyal önlemler, Türk Medenî Kanunu hükümleri de dikkate alınarak düzenlenmiştir. Maddede geçen sosyal hizmet kurumlarına, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu gibi kurumlar örnek olarak gösterilebilir.

Madde 7. – Aile mahkemelerinin görevli olduğu dava ve işlerde geçerli olan usul kuralları açıklanmış, özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Kanunda hüküm bulunmayan konularda, Türk Medenî Kanununun aile hukukuna ilişkin usul hükümleri ile 18.6.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

Madde 8. – Yeni ihdas edilen kadrolara ilişkindir.

Madde 9. – Değiştirilen ve yürürlükten kaldırılan hükümler belirtilmiştir.

Geçici Madde 1. – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, aile mahkemelerinin görevine giren ve halen görülmekte olan dava ve işlerle ilgili olarak yapılacak işlemlere açıklık getirilmiştir.

Madde 10. – Yürürlük maddesidir.

Madde 11. – Yürütme maddesidir.

Adalet Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi
Adalet Komisyonu	30.5.2002
Esas No. : 1/980
Karar No. : 33

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Başkanlığınızca esas Komisyon olarak 14.5.2002 tarihinde Komisyonumuza havale edilen “Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun Tasarısı”, Komisyonumuzun 29.5.2002 tarihli 54 üncü toplantısında Adalet Bakanı Sayın Prof. Dr. Hikmet Sami Türk ile Adalet, Maliye ve Devlet Bakanlıkları temsilcilerinin de katılmalarıyla incelenip görüşülmüş, gerekçesi uygun görülerek maddelerine geçilmesi kabul edilmiş, maddeler üzerindeki kabul, ilave ve değişiklikler sırasıyla aşağıda açıklanmıştır.

Tasarının 1 inci ve 2 nci maddeleri aynen kabul edilmiştir.

Tasarının 3 üncü maddesinde yer alan “tercihan” kelimesinden sonra bu kelimenin sayılan vasıfların hepsini kapsaması amacıyla “ ; ” konulmuştur.

Tasarının 4 üncü maddesinin (1) numaralı bendinde yer alan “Kanununa” kelimesi “Kanuna” olarak düzeltilmiş, “aile hukukundan doğan” ibaresinden sonra Türk Medenî Kanununun 397 nci maddesinde “vesayet makamı” olarak sulh hukuk mahkemesi belirlendiğinden, bu madde hükmünü saklı tutmak amacıyla “ve kanunun başka bir mahkemeye bırakmadığı” ibaresi eklenmiştir.

Tasarının 5 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “tercihan” kelimesinden sonra 3 üncü maddede yapılan ilaveye paralel olarak “ ; ” konulmuş, “sosyal çalışmacı” ibaresi yerleşmiş bir terim olması nedeniyle “sosyal hizmet uzmanı” olarak değiştirilmiş, bu değişikliğe paralel olarak (1) sayılı cetvelde de gerekli düzeltme yapılmıştır.

Maddenin ikinci fıkrası diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar veya serbest meslek icra edenlerden hangi statüde yararlanılacağının belirlenmesi amacıyla yeniden düzenlenmiştir.

Tasarının 6 ncı maddesi aynen kabul edilmiştir.

Tasarının 7 nci maddesinin ikinci fıkrası, Türk Medenî Kanununun 397 nci maddesine göre vesayet makamı görevi sulh hukuk mahkemesince yerine getirildiği için gereksiz görülerek madde metninden çıkarılmıştır.

Tasarının 8 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Tasarının 9 uncu maddesinin ikinci fıkrası, fıkraya açıklık getirmek üzere yeniden düzenlenmiştir.

Tasarının geçici 1 inci maddesine, bu Kanuna göre kurulacak olan aile mahkemelerinin son genel nüfus sayımı esas alınarak kurulacağı hususuna açıklık getirmek üzere üçüncü fıkra ilave edilmiştir.

Tasarının yürürlüğe ilişkin 10 uncu ve yürütmeye ilişkin 11 inci maddeleri aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
	Emin Karaa	İ. Sühan Özkan	Salih Erbeyin
	Kütahya	İstanbul	Denizli
	Kâtip	Üye	Üye
	Yekta Açıkgöz	Müjdat Kayayerli	Ramazan Toprak
	Samsun	Afyon	Aksaray
	Üye	Üye	Üye
	Kenan Sönmez	Mustafa Kemal Aykurt	Mehmet Gözlükaya
	Bursa	Denizli	Denizli
	(İmzada bulunamadı)	(Toplantıya katılmadı)	(Toplantıya katılmadı)
	Üye	Üye	Üye
	Fahrettin Kukaracı	Ali Günay	Erol Al
	Erzurum	Hatay	İstanbul
	Üye	Üye	Üye
	Mehmet Gül	Mehmet Pak	Hayri Diri
	İstanbul	İstanbul	İzmir
	(Toplantıya katılmadı)		(Toplantıya katılmadı)
	Üye	Üye	Üye
	Işılay Saygın	Edip Özbaş	Sevgi Esen
	İzmir	Kahramanmaraş	Kayseri
	(Toplantıya katılmadı)	(Toplantıya katılmadı)	(Toplantıya katılmadı)
	Üye	Üye	Üye
	Cemal Özbilen	Erdoğan Sezgin	Yahya Akman
	Kırklareli	Samsun	Şanlıurfa
		(Toplantıya katılmadı)
	Üye	Üye	Üye
	Orhan Bıçakçıoğlu	Mehmet Çiçek	Fethullah Erbaş
	Trabzon	Yozgat	Van
			(İmzada bulunamadı)

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

AİLE MAHKEMELERİNİN KURULUŞ, GÖREV VE YARGILAMA USULLERİNE

DAİR KANUN TASARISI

Amaç ve kapsam

MADDE 1. –- Bu Kanunun amacı, aile mahkemelerinin kuruluş, görev ve yargılama usullerini düzenlemektir.

Bu Kanun, aile hukukundan doğan dava ve işleri görmek üzere kurulan aile mahkemelerine dair hükümleri kapsar.

Aile Mahkemelerinin kuruluşu

MADDE 2. – Aile mahkemeleri, Adalet Bakanlığınca Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü alınarak her ilde ve merkez nüfusu yüzbinin üzerindeki her ilçede, tek hâkimli ve asliye mahkemesi derecesinde olmak üzere kurulur. Aile mahkemelerinin yargı çevresi, kurulduğu il ve ilçenin mülkî sınırlarıyla belirlenir. Ancak yargı çevresi, Adalet Bakanlığının teklifi üzerine Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca değiştirilebilir.

Gerektiğinde birinci fıkradaki usule göre bir yerdeki aile mahkemesinin birden çok dairesi kurulabilir. Bu durumda daireler numaralandırılır. Aile mahkemesi kurulamayan yerlerde bu Kanun kapsamına giren dava ve işlere, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenen asliye hukuk mahkemesince bakılır.

Aile mahkemelerinde bir yazı işleri müdürü ile yeteri kadar personel bulunur.

Aile mahkemeleri hâkimlerinin nitelikleri ve atanmaları

MADDE 3. – Aile mahkemelerine, atanacakları bölgeye veya bir alt bölgeye hak kazanmış, adlî yargıda görevli, tercihan evli ve çocuk sahibi, otuz yaşını doldurmuş ve aile hukuku alanında lisansüstü eğitim yapmış olan hâkimler arasından Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca atama yapılır.

Aile mahkemelerinin görevleri

MADDE 4. - Aile mahkemeleri, aşağıdaki dava ve işleri görürler :

1. 22.11.2001 tarihli ve 4721 ve sayılı Türk Medenî Kanununun İkinci Kitabı ile 3.12.2001 tarihli ve 4722 sayılı Türk Medenî Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanununa göre aile hukukundan doğan dava ve işler,

2. 20.5.1982 tarihli ve 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanuna göre aile hukukuna ilişkin yabancı mahkeme kararlarının tanıma ve tenfizi,

3. Kanunlarla verilen diğer görevler.

Aile mahkemeleri bünyesinde bulunan uzmanlar

MADDE 5. - Her aile mahkemesine,

1. Davanın esasına girilmeden önce veya davanın görülmesi sırasında, mahkemece istenen konular hakkında taraflar arasındaki uyuşmazlık nedenlerine ilişkin araştırma ve inceleme yapmak ve sonucunu bildirmek,

2. Mahkemenin gerekli gördüğü hallerde duruşmada hazır bulunmak, istenilen konularla ilgili çalışmalar yapmak ve görüş bildirmek,

3. Mahkemece verilecek diğer görevleri yapmak,

Üzere Adalet Bakanlığınca, tercihan evli ve çocuk sahibi, otuz yaşını doldurmuş ve aile sorunları alanında lisansüstü eğitim yapmış olanlar arasından, birer psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı atanır.

Bu görevlilerin bulunmaması, iş durumlarının müsait olmaması veya görevin bunlar tarafından yapılmasında hukukî veya fiilî herhangi bir engel bulunması ya da başka bir uzmanlık dalına ihtiyaç duyulması hallerinde, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar veya serbest meslek icra edenlerden yararlanılır.

Bu uzmanlar, 18.6.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda düzenlenen hâkimin reddi sebeplerine göre reddolunabilir.

Koruyucu, eğitici ve sosyal önlemler

MADDE 6. - Aile mahkemesi, diğer kanunlardaki hükümler saklı kalmak üzere görev alanına giren konularda :

1. Yetişkinler hakkında;

a) Evlilik birliğinden doğan yükümlülükleri konusunda eşleri uyararak, gerektiğinde uzlaştırmaya,

b) Ailenin ekonomik varlığının korunması veya evlilik birliğinden doğan malî yükümlülüklerin yerine getirilmesine ilişkin gerekli önlemleri almaya,

c) Resmî veya özel sağlık veya sosyal hizmet kurumlarına, huzur evlerine veya benzeri yerlere yerleştirmeye,

d) Bir meslek edinme kursuna veya uygun görülecek bir eğitim kurumuna vermeye,

2. Küçükler hakkında,

a) Bakım ve gözetime yönelik nafaka yükümlülüğü konusunda gerekli önemleri almaya,

b) Bedensel ve zihinsel gelişmesi tehlikede bulunan veya manen terk edilmiş halde kalan küçüğü, ana ve babadan alarak bir aile yanına veya resmî ya da özel sağlık kurumuna veya eğitimi güç çocuklara mahsus kuruma yerleştirmeye,

c) Çocuk mallarının yönetimi ve korunmasına ilişkin önlemleri almaya,

d) Genel ve katma bütçeli daireler, mahallî idareler, kamu iktisadî teşebbüsleri ve bankalar tarafından kurulmuş teşekkül, müessese veya işletmelere veya benzeri işyerlerine yahut meslek sahibi birinin yanına yerleştirmeye

Karar verebilir.

Aile mahkemesince verilen bu kararların takip ve yerine getirilmesinde 5 inci maddeye göre atanan uzmanlardan biri veya birkaçı görevlendirilebilir. Bu kararlara uyulmaması halinde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 113/A maddesi uygulanır.

Usul hükümleri

MADDE 7. - Aile mahkemeleri, önlerine gelen dava ve işlerin özelliklerine göre, esasa girmeden önce, aile içindeki karşılıklı sevgi, saygı ve hoşgörünün korunması bakımından eşlerin ve çocukların karşı karşıya oldukları sorunları tespit ederek bunların sulh yoluyla çözümünü gerektiğinde uzmanlardan da yararlanarak teşvik eder. Sulh sağlanamadığı takdirde yargılamaya devam olunarak esas hakkında karar verilir.

Bu Kanunun uygulanmasında, vesayet makamı olarak aile mahkemesince verilen kararlara karşı, Türk Medenî Kanununun 397 nci maddesinde belirtilen denetim makamı görevi, varsa bir sonraki numaralı aile mahkemesince, yoksa o yerdeki asliye hukuk mahkemesince, asliye mahkemesi derecesinde başka mahkeme yoksa en yakın yerdeki aile mahkemesi veya 2 nci maddenin ikinci fıkrasına göre görevlendirilen asliye hukuk mahkemesince yerine getirilir.

Özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Kanunda hüküm bulunmayan konularda Türk Medenî Kanununun aile hukukuna ilişkin usul hükümleri ile Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulanır.

Kadrolar

MADDE 8. - Adalet Bakanlığı taşra teşkilâtında kullanılmak üzere ekli (1) ve (2) sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 13.12.1983 tarih ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) ve (II) sayılı cetvelin ilgili bölümlerine eklenmiştir.

Değiştirilen ve yürürlükten kaldırılan hükümler

MADDE 9. - 14.1.1998 tarihli ve 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrasındaki "Sulh Hâkimi" ibaresi "Aile Mahkemesi Hâkimi" olarak değiştirilmiştir.

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (4) numaralı bendindeki "Borçlar Kanununun 91, 92 nci maddelerinde mahkemeye veya hâkime verilen işleri”, ibaresi hariç olmak üzere (4) ve (5) numaralı bendi yürürlükten kaldırılmış ve mevcut (6) numaralı bendi (5) numaralı bent olarak teselsül ettirilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 1. - Aile mahkemesi kurulan yerlerde bu mahkemeler faaliyete geçtiğinde, yargı çevresi içerisinde ve görev alanına giren sonuçlanmamış dava ve işler, yetkili ve görevli aile mahkemesine devredilir.

Aile mahkemelerinin bütün yurtta kuruluşu ve faaliyete geçmeleri, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde tamamlanır.

Yürürlük

MADDE 10. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 11. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

ADALET KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

AİLE MAHKEMELERİNİN KURULUŞ, GÖREV VE YARGILAMA USULLERİNE

DAİR KANUN TASARISI

Amaç ve kapsam

MADDE 1. – Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Aile mahkemelerinin kuruluşu

MADDE 2. – Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Aile mahkemeleri hâkimlerinin nitelikleri ve atanmaları

MADDE 3. – Aile mahkemelerine atanacakları bölgeye veya bir alt bölgeye hak kazanmış, adlî yargıda görevli, tercihan; evli ve çocuk sahibi, otuz yaşını doldurmuş ve aile hukuku alanında lisansüstü eğitim yapmış olan hâkimler arasından Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca atama yapılır.

Aile mahkemelerinin görevleri

MADDE 4. – Aile mahkemeleri aşağıdaki dava ve işleri görürler :

1. 22.11.2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun İkinci Kitabı ile 3.12.2001 tarihli ve 4722 sayılı Türk Medenî Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanuna göre aile hukukundan doğan ve kanunun başka bir mahkemeye bırakmadığı dava ve işler.

2. 20.5.1982 tarihli ve 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanuna göre aile hukukuna ilişkin yabancı mahkeme kararlarının tanıma ve tenfizi,

3. Kanunlara göre verilen diğer görevler.

Aile mahkemeleri bünyesinde bulunan uzmanlar

MADDE 5. – Her aile mahkemesine,

1. Davanın esasına girilmeden önce veya davanın görülmesi sırasında, mahkemece istenen konular hakkında taraflar arasındaki uyuşmazlık nedenlerine ilişkin araştırma ve inceleme yapmak ve sonucunu bildirmek,

2. Mahkemenin gerekli gördüğü hallerde duruşmada hazır bulunmak, istenilen konularla ilgili çalışmalar yapmak ve görüş bildirmek,

3. Mahkemece verilecek diğer görevleri yapmak,

Üzere Adalet Bakanlığınca, tercihan evli ve çocuk sahibi, otuz yaşını doldurmuş ve aile sorunları alanında lisansüstü eğitim yapmış olanlar arasından, birer psikolog, pedagog ve sosyal hizmet uzmanı atanır.

Bu görevlilerin bulunmaması, iş durumlarının müsait olmaması veya görevin bunlar tarafından yapılmasında hukukî veya fiilî herhangi bir engel bulunması ya da başka bir uzmanlık dalına ihtiyaç duyulması hallerinde, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlardan yararlanılabilir. Bunların bulunmaması halinde ise serbest meslek icra edenlerden bilirkişi olarak yararlanılabilir.

Bu uzmanlar, 18.6.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda düzenlenen hâkimin reddi sebeplerine göre reddolunabilir.

Koruyucu, eğitici ve sosyal önlemler

MADDE 6. – Tasarının 6 ncı maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Usul hükümleri

MADDE 7. – Aile mahkemeleri, önlerine gelen dava ve işlerin özelliklerine göre, esasa girmeden önce, aile içindeki karşılıklı sevgi, saygı ve hoşgörünün korunması bakımından eşlerin ve çocukların karşı karşıya oldukları sorunları tespit ederek bunların sulh yoluyla çözümünü gerektiğinde uzmanlardan da yararlanarak teşvik eder. Sulh sağlanamadığı takdirde yargılamaya devam olunarak esas hakkında karar verilir.

Özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Kanunda hüküm bulunmayan konularda Türk Medenî Kanununun aile hukukuna ilişkin usul hükümleri ile Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulanır.

Kadrolar

MADDE 8. - Tasarının 8 inci maddesi (1) sayılı listede yapılan değişiklikle birlikte Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Değiştirilen ve yürürlükten kaldırılan hükümler

MADDE 9. - 14.1.1998 tarihli ve 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrasındaki "Sulh Hâkimi" ibaresi "Aile Mahkemesi Hâkimi" olarak değiştirilmiştir.

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 8 inci maddesinin (II) numaralı fıkrasının (4) numaralı bendinin "Borçlar Kanununun 91, 92 nci maddelerinde mahkemeye veya hâkime verilen işleri,” ibaresi dışındaki kısmı ile (5) numaralı bendi yürürlükten kaldırılmış ve mevcut (6) numaralı bendi (5) numaralı bent olarak teselsül ettirilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 1. - Aile mahkemesi kurulan yerlerde bu mahkemeler faaliyete geçtiğinde, yargı çevresi içerisinde ve görev alanına giren sonuçlanmamış dava ve işler, yetkili ve görevli aile mahkemesine devredilir.

Aile mahkemelerinin bütün yurtta kuruluşu ve faaliyete geçmeleri, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde tamamlanır.

Bu Kanuna göre kurulacak aile mahkemeleri, son genel nüfus sayımı esas alınarak kurulur.

Yürürlük

MADDE 10. – Tasarının 10 uncu maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Yürütme

MADDE 11. – Tasarının 11 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Bülent Ecevit
Başbakan
Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
D. Bahçeli	H. H. Özkan	M. Yılmaz
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
K. Derviş	Prof. Dr. T. Toskay	M. Keçeciler
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
Prof. Dr. Ş. S. Gürel	F. Bal	N. Arseven
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
M. Yılmaz	Prof. Dr. R. Mirzaoğlu	Dr. Y. Karakoyunlu
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
H. Gemici	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	E. S. Gaydalı
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
F. Ünlü	Dr. R. Doğru	R. Önal
Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
Prof. Dr. H. S. Türk	S. Çakmakoğlu	R. K. Yücelen
Dışişleri Bakanı V.	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı
Prof. Dr. Ş. S. Gürel	S. Oral	M. Bostancıoğlu
Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı
Prof. Dr. A. Akcan	Doç. Dr. O. Durmuş	O. Vural
Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı
Prof. Dr. H. Y. Gökalp	Y. Okuyan	A. K. Tanrıkulu
En. ve Tab. Kay. Bakanı	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı V.
Z. Çakan	M. İ. Talay	M. Keçeciler
Orman Bakanı		Çevre Bakanı
Prof. Dr. N. Çağan		F. Aytekin

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METNE EKLİ LİSTELER

(1) SAYILI LİSTE

KURUMU : ADALET BAKANLIĞI

TEŞKİLÂTI : TAŞRA

(I) SAYILI CETVEL

İHDAS EDİLEN KADROLARIN

				SERBEST
				KADRO
SINIF	UNVAN	DERECESİ	ADEDİ	TOPLAM
	GİH	Yazı İşleri Müdürü	1	30	30
	GİH	Yazı İşleri Müdürü	2	30	30
	GİH	Yazı İşleri Müdürü	3	30	30
	GİH	Yazı İşleri Müdürü	4	30	30
	GİH	Yazı İşleri Müdürü	5	37	37
	GİH	Zabıt Kâtibi	5	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	6	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	7	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	8	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	9	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	10	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	11	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	12	51	51
	SH	Psikolog	4	30	30
	SH	Psikolog	5	30	30
	SH	Psikolog	6	30	30
	SH	Psikolog	7	30	30
	SH	Psikolog	8	37	37
	SH	Pedagog	4	30	30
	SH	Pedagog	5	30	30
	SH	Pedagog	6	30	30
	SH	Pedagog	7	30	30
	SH	Pedagog	8	37	37
	SH	Sosyal Çalışmacı	4	30	30
	SH	Sosyal Çalışmacı	5	30	30
	SH	Sosyal Çalışmacı	6	30	30
	SH	Sosyal Çalışmacı	7	30	30
	SH	Sosyal Çalışmacı	8	37	37
	YH	Mübaşir	8	30	30
	YH	Mübaşir	9	30	30
	YH	Mübaşir	10	30	30
				SERBEST
				KADRO
SINIF	UNVAN	DERECESİ	ADEDİ	TOPLAM
	YH	Mübaşir	11	30	30
	YH	Mübaşir	12	37	37
	YH	Hizmetli	8	30	30
	YH	Hizmetli	9	30	30
	YH	Hizmetli	10	30	30
	YH	Hizmetli	11	30	30
	YH	Hizmetli	12	37	37
			TOPLAM	1413	1413

(2) SAYILI LİSTE

KURUMU : ADALET BAKANLIĞI

TEŞKİLÂTI : TAŞRA

(II) SAYILI CETVEL

İHDAS EDİLEN KADROLARIN

(MESLEK MENSUPLARI)

SERBEST
				KADRO
SINIF	UNVAN	DERECESİ	ADEDİ	TOPLAM
		Hâkim ve Savcı	1	40	40
		Hâkim ve Savcı	2	40	40
		Hâkim ve Savcı	3	40	40
		Hâkim ve Savcı	4	37	37

TOPLAM 157 157
ADALET KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METNE EKLİ LİSTELER

(1) SAYILI LİSTE

KURUMU : ADALET BAKANLIĞI

TEŞKİLÂTI : TAŞRA

(I) SAYILI CETVEL

İHDAS EDİLEN KADROLARIN

				SERBEST
				KADRO
SINIF	UNVAN	DERECESİ	ADEDİ	TOPLAM
	GİH	Yazı İşleri Müdürü	1	30	30
	GİH	Yazı İşleri Müdürü	2	30	30
	GİH	Yazı İşleri Müdürü	3	30	30
	GİH	Yazı İşleri Müdürü	4	30	30
	GİH	Yazı İşleri Müdürü	5	37	37
	GİH	Zabıt Kâtibi	5	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	6	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	7	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	8	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	9	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	10	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	11	60	60
	GİH	Zabıt Kâtibi	12	51	51
	SH	Psikolog	4	30	30
	SH	Psikolog	5	30	30
	SH	Psikolog	6	30	30
	SH	Psikolog	7	30	30
	SH	Psikolog	8	37	37
	SH	Pedagog	4	30	30
	SH	Pedagog	5	30	30
	SH	Pedagog	6	30	30
	SH	Pedagog	7	30	30
	SH	Pedagog	8	37	37
	SH	Sosyal Hizmet Uzmanı	4	30	30
	SH	Sosyal Hizmet Uzmanı	5	30	30
	SH	Sosyal Hizmet Uzmanı	6	30	30
	SH	Sosyal Hizmet Uzmanı	7	30	30
	SH	Sosyal Hizmet Uzmanı	8	37	37
	YH	Mübaşir	8	30	30
	YH	Mübaşir	9	30	30
				SERBEST
				KADRO
SINIF	UNVAN	DERECESİ	ADEDİ	TOPLAM
	YH	Mübaşir	10	30	30
	YH	Mübaşir	11	30	30
	YH	Mübaşir	12	37	37
	YH	Hizmetli	8	30	30
	YH	Hizmetli	9	30	30
	YH	Hizmetli	10	30	30
	YH	Hizmetli	11	30	30
	YH	Hizmetli	12	37	37
			TOPLAM	1413	1413

(2) SAYILI LİSTE

(Tasarıya ekli (2) sayılı liste Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.)