Dönem : 21 Yasama Yılı : 4

T.B.M.M. (S. Sayısı : 863)

İçel Milletvekili Akif Serin’in, Türkiye Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği Kanunu Teklifi, Gümrük Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun Teklifi ve GümrükKanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Aydın Milletvekili Ali Rıza Gönül’ün, Gümrük Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (2/938, 2/441, 2/801, 2/821)

Not : 2/938 Esas Numaralı Kanun Teklifi, Başkanlıkça, Adalet ve Plan ve Bütçe Komisyonlarına

havale edilmiştir.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Türkiye GümrükMüşavirleri Odaları Birliği Kanunu teklifim gerekçeleri ile birlikte ilişikte sunulmuştur.

Gereğini arz ederim. Saygılarımla.

Akif Serin

İçel

GENEL GEREKÇE

Küresel dünya düzeni ülkelerarası ticarî işlemleri artırmış, her ülkede hem ihracatın hem ithalatın boyutlarını artırmıştır. Ulaşım olanaklarının artması, bir yandan bireylerin başka ülkelere seyahatini kolaylaştırırken, diğer yandan transit ticaret hacminin de artmasına yol açmıştır.

Ülkelerin bir yandan artan dış ticaret hacmi dolayısıyla, diğer yandan bireylerin uluslararası seyahatlerinin frekansındaki ve transit ticaretteki artışı nedeniyle ülkelerarası eşya akışı hız kazanmıştır. Bundan dolayı eşyanın gümrüklenmesi işlemleri yoğunlaşmıştır. Bu yoğunluğun dış ticaretin hızını kesmemesi için; ülkeler millî gümrükleme işlemlerini kamu yararını gözeterek kolaylaştıran çeşitli önlemler alma yoluna gitmiştir. Ülkemiz açısından bu önlemler, Avrupa Birliğine uyum açısından büyük öneme sahiptir.

Gümrüklemenin çağdaş yaşama uygun yapılandırılması için gümrük reformu gereksiniminin kaçınılmaz bir olgu olduğu aşikârdır. Bu nedenle Türk Gümrük Mevzuatı iyileştirilerek, Gümrük Müsteşarlığı Teşkilâtını düzenleyen Kanun Hükmündeki Kararname, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmüş ve Kanun Tasarısı olarak TBMM Genel Kurul gündeminde yerini alma noktasına gelmiştir. Gümrük Reformunun üçüncü ayağı ise Gümrük İdaresi ile Gümrük Mükellefi arasında köprü görevi gören kamu sorumluluğu anlayışı içinde yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin yasal statüye kavuşturulmasıdır.

Kurulduğu günden 5 Ocak 2000’e kadar Gümrük Komisyoncusu unvanı ile 5 Ocak 2000’den bu yana ise Gümrük Müşaviri unvanı altında kendi nam ve hesabına çalışanların faaliyeti olan Gümrük Müşavirliği Mesleği ve sunduğu hizmetleri sağlıklı ve güvenilir yürütülmesini sağlayacak koşulları hazırlayarak yüksek meslekî standartları gerçekleştirmek üzere “Gümrük Müşavirleri Odaları ve Gümrük Müşavirleri Odaları Birliğinin” kurulması, örgütlendirilmesi, meslekî disiplin ve etik kurallarına ilişkin esasların düzenlenmesi gereği açıktır.

Bu gereksinmeyi gidermek üzere “Türkiye Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği - TÜGÜMOB” yasa teklifi hazırlanmıştır.

Kanun Teklifi Gümrük Müşavirliği mesleğine giriş koşullarını, Gümrük Müşaviri olabilecek kişilerin sahip olmaları gereken koşulları, staj, eğitim ve sınavları, Gümrük Müşavirleri Odalarının kuruluşu ve organlarını; Gümrük Müşavirleri Odaları Birliğinin kuruluşu ve organlarını, seçim esaslarını, odaların ve birliğin gelirlerini ve giderlerini düzenlemektedir.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. - Madde ile, Türkiye GümrükMüşavirleri Odaları Birliği Kanununun amacı tanımlanmıştır.

Madde 2. - Madde ile, kanunun kapsamı tanımlanmıştır. Bu kapsamda, bu Kanun Gümrük Müşavirliği ve bu mesleğin görev, yetki ve sorumlulukları ile Gümrük Müşavirleri Odaları ve Gümrük Müşavirleri Odaları Birliğinin kurulması, teşkilât, faaliyet ve denetimleri ile organlarının seçimlerine dair esaslar belirtilmiştir.

Madde 3. - Madde ile, kanunda geçen bakanlık, müsteşarlık, meslek mensubu, stajyer, staja giriş sınavı, stajyer birinci aşama ara sınavı, stajyer ikinci aşama ara sınavı, gümrük müşavirliği sınavı, oda, birlik deyimleri tanımlanmıştır.

Madde 4. - Madde ile, mesleğin konusu tanımlanmıştır.

Madde 5. - Madde ile, meslek unvanlarının haksız kullanılmasını engellemek amaçlanmıştır.

Madde 6. - Madde ile, gümrük müşaviri olabilecek kişilerin sahip olmaları gereken koşullar belirtilmiştir.

Madde 7. - Madde ile, stajyerlerin gümrük müşavirliği sınavına girme hakkını kazanmak için, staja giriş sınavı, stajyerlerin eğitimi ve sınavları ile ilgili koşullar belirtilmiştir.

Madde 8. - Madde ile, gümrük müşavirliği sınavı ve esasları tanımlanmıştır.

Madde 9. - Madde ile, stajdan sayılan süreler tanımlanmıştır.

Madde 10. - Madde ile, Gümrük Müşavirleri Odasının tanımı belirtilerek, nitelikleri ve faaliyet sınırı tanımlanmıştır.

Madde 11. - Madde ile, Odanın kuruluşu tanımlanmıştır.

Madde 12. - Madde ile, Odaların gelirleri tanımlanmıştır.

Madde 13. - Madde ile, Gümrük Müşavirleri Odaları organları genel kurul, yönetim kurulu, disiplin kurulu ve denetleme kurulu olarak tanımlanmıştır.

Madde 14. - Madde ile, Oda Genel Kurulunun oluşumu ve görevleri tanımlanmıştır.

Madde 15. - Madde ile, Oda Genel Kurul toplantısı tanımlanmıştır.

Madde 16. - Madde ile, Oda Yönetim Kurulunun oluşumu ve görevleri belirtilmiştir.

Madde 17. - Madde ile, Yönetim Kuruluna seçilme yeterliği ve seçimin şekli tanımlanmıştır.

Madde 18. - Madde ile, Yönetim Kurulu toplantıları tanımlanmıştır.

Madde 19. - Madde ile, Oda Disiplin Kurulu ve görevleri tanımlanmıştır.

Madde 20. - Madde ile, Oda Denetleme Kurulu tanımlanmıştır.

Madde 21. - Madde ile, GümrükMüşavirleri Odalarından oluşan Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği tanımlanmıştır.

Madde 22. - Madde ile, Birliğin Görevleri tanımlanmıştır.

Madde 23. - Madde ile, Birliğin Gelirleri tanımlanmıştır.

Madde 24. - Madde ile, Birliğin Organları tanımlanmıştır.

Madde 25. - Madde ile, Birlik Genel Kurulu ve görevleri tanımlanmıştır.

Madde 26. - Madde ile, Birlik Genel Kurul toplantısı tanımlanmıştır.

Madde 27. - Madde ile, Birlik Yönetim Kurulu ve görevleri tanımlanmıştır.

Madde 28. - Madde ile, toplantılar tanımlanmıştır.

Madde 29. - Madde ile, Birlik Disiplin Kurulu tanımlanmıştır.

Madde 30. - Madde ile, Birlik Denetleme Kurulu tanımlanmıştır.

Madde 31. - Madde ile, Oda ve Birlik Organlarının seçim esasları tanımlanmıştır.

Madde 32. - Madde ile, Oda ve Birlik Organlarının denetimi tanımlanmıştır.

Madde 33. - Madde ile, Odaların ve Birliğin yurt dışında temsili tanımlanmıştır.

Madde 34. - Madde ile, meslekî sırlar tanımlanmıştır.

Madde 35. - Madde ile, reklam ve ticaret yasağı tanımlanmıştır.

Madde 36. - Madde ile ücret tanımlanmıştır.

Madde 37. - Madde ile, görevle ilgili suçlar ve disiplin cezaları tanımlanmıştır.

Madde 38. - Madde ile, Gümrük Müşavirliği faaliyetinin devam şartları tanımlanmıştır.

Madde 39. - Madde ile, yönetmelikler tanımlanmıştır.

Madde 40. - Madde ile, yürürlükten kaldırılan hükümler açıklanmıştır.

Geçici Madde 1. - Bu maddede, Birliğin teşkiline kadar kuruluşa verilen görevleri yapacak olan GümrükMüsteşarlığı tarafından oluşturulacak geçici kurulun tanımı yapılmıştır.

Geçici Madde 2. - 5.2.2000 tarihinden önce gümrük işlemlerini yürütmek amacıyla kurulmuş bulunan şirketlerin gümrük komisyoncu yardımcısı veya gümrük müşavir yardımcısı unvanına sahip ortaklarının, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden sonraki altı yıl içinde her yıl iki kez olmak üzere açılacak olan gümrük müşavirliği sınavlarına girme koşulları tanımlanmıştır. Geçici maddeler 5.2.2000 tarihinden önce kurulan şirketleri korumak amacıyla yapılmıştır.

Geçici Madde 3. - Madde ile, 4458 sayılı Gümrük Kanununun geçici 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gümrük komisyoncusu olmaya hak kazananların görevlerinden istifa etmelerinden veya emekli olmalarından sonra, kendilerine bu Kanun hükümlerine göre gümrük müşavirliği ruhsatı verileceğini belirtir.

Madde 41. - Yürürlük maddesidir.

Madde 42. - Yürütme maddesidir.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun Teklifi ve gerekçesi ektedir.

Gereğini saygılarımla arz ederim.

Akif Serin

İçel

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

2/441 esas numaralı Gümrük Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun Teklifine katılmak istiyoruz.

Gereğini arz ederiz.

Faruk Demir	Ahmet Güzel	Erol Al
Ardahan	İstanbul	İstanbul
A. Ahmet Ertürk	Mustafa Güven Karahan	Çetin Bilgir
Edirne	Balıkesir	Kars
Hüseyin Mert	Burhan Bıçakçıoğlu	Ayşe Gürocak
İstanbul	İzmir	Ankara
Hayati Korkmaz	Edip Özgenç	Cahit Savaş Yazıcı
Bursa	İçel	İstanbul
	Sebahat Vardar
	Bilecik

GEREKÇE

4458 sayılı Gümrük Kanunu, 1615 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili mevzuat değiştirilerek yeni bir yapılanmaya gidilmiştir.

Bu yapılırken, eski mevzuata göre görev yapan Gümrük Komisyoncu Yardımcıları ve Gümrük Müşavirliği hizmeti veren şirketler büyük bir mağduriyete uğratılmışlardır.

4458 sayılı Kanunla, Türkiye Cumhuriyeti gümrüklerinde ithalat, ihracat ve transit işlemleri için hizmet veren yaklaşık 4000 şirket kapanmak zorunda bırakılmıştır. Bu yaklaşık 90 bin kişinin işsiz kalması demektir.

Geçmiş uygulamaya bakıldığında, 16 senede 6 kez Gümrük Müşavirliği sınavı açılmış, yasa gereği açılması gereken 10 sınav hakkı ise nedensiz idarece gasp edilmiştir. Bu süre zarfında toplam 53 karne verilmiştir. Oysa bürokrasiden ayrılan 329 kişiye karne verilmiştir. Yani yetkiyi elinde bulunduran İdare, bu yetkisini kendi lehine kullanmış, Gümrük Komisyoncu yardımcılarına haksızlık yapılmıştır.

Yeni kanun çarpıklığı ve adaletsizliği geçmiş uygulamada açıkça görülen sistemi benimsemiştir.

Hem geçmiş yıllarda Gümrük Komisyoncu yardımcılarının uğradığı haksızlıkları gidermeyi hem de yeni bir düzene geçerken kazanılmış hakları korumayı amaçlayan bu kanun teklifiyle, Gümrük Komisyoncu yardımcılarına bir defaya mahsus olmak üzere, Gümrük Müşavirliği izin belgesi verilmesi öngörülmektedir.

Geçmişte Serbest Muhasebeci ve Malî Müşavirler ile ilgili yeni sisteme geçilirken de, bu mesleği yürütenler korunmuş ve geçici düzenlemelerle bunlara yeni haklar sağlanmıştır.

Bu kanun teklifiyle de kanunda eksik bırakılan benzer bir düzenleme getirilmektedir. Bu düzenlemeyle yaklaşık 20 yıldır, bu mesleği yürüten, şirketlerine büyük yatırımlar yapan ve uzmanlaşan ve Gümrük Komisyoncu Yardımcısı karnesine sahip olanlar bir defaya mahsus olmak üzere sınav şartı aranmaksızın Gümrük Müşaviri izin belgesi alacaklardır.

Böylece de gümrükleme hizmetlerinde meydana gelecek boşluk, ithalat ve ihracat işlemlerindeki aksamaları giderilerek eşitlik ve adalet prensiplerine aykırılık ortadan kaldırılmaktadır.

İÇEL MİLLETVEKİLİ AKİF SERİN VE 13 ARKADAŞININ TEKLİFİ

GÜMRÜK KANUNUNUN BİR MADDESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ

HAKKINDA KANUN

MADDE 1. - 4458 sayılı Gümrük Kanununun geçici 5 inci maddesinin 1 inci fıkrası aşağıdaki gibi değiştirilmiştir.

“Geçici Madde 5. - 1. Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce gümrük komisyoncu yardımcısı karnesine sahip olanlar, kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren iki yıl içinde Gümrük Müsteşarlığına müracaat etmeleri halinde en az lise mezunu olmak ve staj hariç 227 nci maddede belirtilen koşulları taşımaya devam ettiklerinin anlaşılması durumunda, bir kereye mahsus Gümrük Müşaviri izin belgesi verilir.”

MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Gümrük Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun teklifim gerekçesi ile birlikte ilişikte sunulmuştur.

Gereğini arz ederim.

Saygılarımla.

Akif Serin

İçel

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Akif Serin, İçel Milletvekilinin hazırladığı Gümrük Kanununda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifine (Esas No. : 2/801) katılmak istiyorum.

25.9.2001

Ahmet Güzel

İstanbul

GENEL GEREKÇE

4458 Sayılı Gümrük Kanununun 229-2. fıkrasının 1. paragrafın değiştirilmesi ile ilgili genel gerekçe ülkemizin dış ticaret hacminin 100 milyar dolar olduğu bir ortamda müşavir belgesinin ve işletmelerinin yetersiz olması 1615 sayılı gümrük kanun çerçevesinde bu güne kadar faaliyetlerini devam ettiren gümrük müşavir yardımcılarının bir gümrük müşaviri ile ortak kurdukları işletmeler 4458 sayılı gümrük kanununun ilgili maddeleri ile 5.2.2000 tarihi ile kapanmayla karşı karşıya bırakılmışlardır. 4458 sayılı kanunun ruhuna aykırı olan geçici 7. maddesi ile 31.12.2000 tarihine kadar uzatılarak faaliyetlerini devam ettirmeye çalışılmıştır. Bu konumda faaliyetlerini devam ettirmeye çalışan gümrük müşavir yardımcılarının kurmuş olduğu 4000 işletmenin vergi ve işçi istihdamı kazandırdığı düşünüldüğünde bu işletmelerin kapanması hem vergi mükellefiyetlerinin sona ereceği hem de işletmelerinin bünyesinde çalıştırdıkları 100.000’e yakın işçinin işsiz kalacağı bir gerçektir. Bununla birlikte 4458 sayılı kanundan önce kurulmuş bu işletmelerin kapatılması durumunda devletimizin büyük bir VERGİ kaybına uğrayacağı BAĞKUR ve SSK gibi kuruluşlarımız da zorunlu tasarrufta bulundukları katkılarından tasarruf sağlayamayacaklardır. Ülkemizdeki düzenlemede yer alan gümrük müşavir ve müşavir yardımcılığı hizmetlerinin uygulama boyutu ithalat ve ihracat piyasasının geliştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Ülkemizde yapılan ithalat ve ihracatlarda gümrük müşaviri ve müşavir yardımcılarına yüklenen müteselsilen sorumluluk kamu hizmeti yapan belge sahiplerine mesleğin gelişmesi ve seviyesinin yükseltilmesi açısından çok seviyeli bir konuma getirmektedir. Ticari sözleşme alıcı ve satıcı arasında yapılmaktadır. 4458 sayılı Gümrük Kanunu yürürlüğe girmesiyle bir oda statüsüne dönüşme sırasında gümrük müşavirlerine ithalat ve ihracat ortamında kontrol mekanizmalarını güçlendirmek amacıyla mali müşavirler veya yeminli mali müşavirler gibi tam yetki verilmelidir. Aksi taktirde bu sözleşme ve şartname hakkında gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcısı hiçbir şekilde ve hiçbir yerde muhatap alınmamaktadır. Yasanın gümrük müşavirleri ve gümrük müşavir yardımcılarına yüklediği mali ve müteselsil sorumluluk ithalatta ihracatın (banka işlemleri ve pazarlama dahil) her safhasında Gümrük Müşavir ve Gümrük Müşavir Yardımcılarının planlayıp yürütüldüğü batı ülkelerinde uygulanmaktadır. Ülkemiz şartlarına bu uygulama uygun değildir. Evrakı sabah verip malı akşama isteyen tüccarın var olduğu ortamda gümrük müşaviri ve yardımcısının mükellefin verdiği belgeden sorumlu tutulabilmesi için gümrük müşavirlerine tam yetki ve inceleme imkânı verilmelidir. Gümrük müşavir ve müşavir yardımcısı mesleğinin denetim hizmetlerinde ağırlık vererek ithalat, ihracat ve işlemlerinde denetim düzeninin kurulmasını sağlamak ile uygulamalar sonucu ortaya çıkan sorunları çözümlemek ve deneyimleri kurallara bağlamak amacıyla 4458 sayılı Gümrük Kanununun ilgili mesleki maddesinde değişiklik yapılması ihtiyacı doğmuştur. 4458 sayılı yasanın yürürlüğe girmesinden önce müşavirlik hizmeti yapan müşavir yardımcılarının sundukları hizmetler işletmelerin ithalata, ihracat ve transit işlemlerinin faaliyetlerinin izlenmesi, denetlenmesi, analiz ve yorumlanması ile devletine sağlıklı ve tam vergi vermesini sağlamaktadır. Bu nedenle yapılan değişiklikler de belge sahibi olmayanların müşavirlik hizmetlerinin verilmesinin de önüne geçilmiş olunacaktır. Müşavirlik hizmeti veren işletmelerin ve belge sahiplerinin Gümrük Müsteşarlığınca takip ve denetleme mekanizmasının daha rahat bir şekilde çalıştırabilmesi sağlanacaktır.

Bu kanun teklifi ile geçici 7. maddenin 2000 yılının 12. ayında tekrar uzatılan ve 31.12.2001 tarihinde sona ereceği de göz önünde bulundurularak müşavir yardımcılarının kurmuş olduğu 4000 işletmenin kapanmaması ve yanlarında çalışan 100.000’i bulan personellerinin işsiz kalmaması için Gümrük Müşavir Yardımcılarının bir müşavir ile ortak olarak kurdukları işletmelerin yaşatılabilmesi için acilen ve ivedilikle yasa tasarısının yasallaşması gerekmektedir.

İÇEL MİLLETVEKİLİ AKİF SERİN VE BİR ARKADAŞININ TEKLİFİ

GÜMRÜK KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ

MADDE 1. – 27.10.1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 229. Maddesinin
2 numaralı fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Gümrük Müşavirliğinin bir tüzel kişilik oluşturularak yürütülmesi halinde, tüzel kişilik ortaklarının gümrük müşaviri ve/veya en az bir gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcısı olması zorunludur.

MADDE 2. – Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. – Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Gümrük Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifim ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur.

Gereğini arz ederim.

Saygılarımla.

Ali Rıza Gönül

Aydın

GEREKÇE

27.10.1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile 1615 sayılı Gümrük Kanunu yürürlükten kaldırılmış, yeni bir mevzuat getirilmiştir.

Bu mevzuatla kimlerin gümrük müşaviri, kimlerin gümrük müşavir yardımcısı olabileceği belirlenmiş, her ikisi için de sınav koşulu getirilmiştir.

Ancak, eski mevzuata göre görev yapan şirketler büyük mağduriyete uğramışlardır. Bu şekilde hizmet veren 500 şirket kapatılma durumuyla karşı karşıyadır. Bunların kapatılması ile işsizler ordusuna pek çok kişi daha katılacaktır. Yeni bir sisteme geçerken, eskiden beri bu işi yapanlara bir takım haklar sağlanması hakkaniyet gereğidir.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. – 27.10.1999 tarihinden önce gümrük komisyoncu yardımcısı olanlara sınav koşulu aranmaksızın Gümrük Müşaviri İzin Belgesi verilmesi öngörülmektedir.

Madde 2. – 27.10.1999 tarihinden önce kurulmuş ortaklarından biri gümrük müşaviri biride gümrük müşavir yardımcısı olan şirketlerin faaliyetlerinin devamına ilişkin geçici hüküm düzenlenmiştir.

Madde 3. – Yürürlük maddesidir.

Madde 4. – Yürütme maddesidir.

AYDIN MİLLETVEKİLİ ALİ RIZA GÖNÜL’ÜN TEKLİFİ

GÜMRÜK KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ

MADDE 1. – 27.10.1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun geçici 5 inci maddesinin (1) numaralı alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

1) 27.10.1999 tarihinden önce gümrük komisyoncu yardımcısı karnesine sahip olanlara, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren iki yıl içinde Gümrük Müsteşarlığına müracaat etmeleri halinde en az lise mezunu olmak şartıyla ve staj hariç 227 nci maddede belirtilen koşulları taşımaya devam ettiklerinin anlaşılması durumunda , bir kereye mahsus Gümrük Müşaviri izin belgesi verilir.

MADDE 2. – 27.10.1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

GEÇİCİ MADDE 7. –27.10.1999 tarihinden önce gümrük idarelerinde iş takibi yapmak amacıyla Gümrük Müşavirliği adı altında kurulmuş en az bir ortağı gümrük müşaviri ve bir ortağı gümrük müşavir yardımcısı olan şirketlerin faaliyetleri devam eder.

MADDE 3. – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Plan ve Bütçe Komisyonu 6.5.2002

Esas No.: 2/938, 2/441, 2/801, 2/821

Karar No.: 98

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

İçel Milletvekili Akif Serin tarafından hazırlanarak 10.4.2002 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 11.4.2002 tarihinde tali komisyon olarak Adalet Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen 2/938 esas numaralı "Türkiye Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği Kanun Teklifi" ile Sn. Serin'in bu teklifle aynı mahiyetteki 2/441 esas numaralı "Gümrük Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun Teklifi" ve 2/801 esas numaralı "Gümrük Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" ile Aydın Milletvekili Ali Rıza Gönül'ün; 2/821 esas numaralı "Gümrük Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi", Komisyonumuzun 02.05.2002 tarihinde, Hükümeti temsilen Devlet Bakanı Mehmet Keçeciler ile Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve Gümrük Müsteşarlığı temsilcilerinin katılımlarıyla yaptığı 39 uncu birleşimde, İçtüzüğün 35 inci maddesi gereğince birbirleriyle ilgili görülerek birleştirilmesi ve 2/938 esas numaralı teklifin görüşmelere esas alınması suretiyle incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi, Avrupa Birliği ile entegrasyon sürecinde, 1995 yılında oluşturulan Gümrük Birliği çerçevesinde 27.10.1999 tarih ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu kabul edilmiştir. Bu Kanun ile Gümrük Müsteşarlığına yeni görev ve sorumluluklar verilmesiyle Gümrük Müsteşarlığının teşkilat ve görevlerini düzenleyen 485 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede değişiklik ve düzenleme yapılması çalışmalarına başlanmıştır. Bu çerçevede; ülkemizin coğrafi konumu itibariyle transit mal ve hizmet geçişi yanında, yoğun bir yolcu trafiğinin de yaşandığı bir güzergâh üzerinde bulunması da dikkate alınarak gümrüklerde her türlü gümrükleme işlemini yürüten gümrük müşavirleri ile gümrük müşavir yardımcılarının sunduğu gümrük müşavirliği hizmetlerinin sağlıklı ve güvenilir bir şekilde yürütülmesini sağlayacak mesleki disiplin ile standartların oluşturulması amacıyla bu meslek örgütünün teşkilatlandırılması gereği ortaya çıkmıştır.

Teklif ve gerekçesi incelendiğinde; gümrük müşavirleri mesleğine giriş, staj, eğitim ve sınav koşulları ile gümrük müşavirleri odaları ve gümrük müşavirleri odaları birliğinin kuruluşu, organları, çalışma esas ve usullerinin düzenlendiği anlaşılmaktadır.

Teklifin geneli üzerinde yapılan müzakereleri müteakip, teklif ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddeleri üzerindeki görüşmelere geçilmiştir.

Teklifin;

• 3 üncü maddesinde yer alan "Birlik" tanımının, "Türkiye Gümrük Müşavirleri Odaları Birliğini," şeklinde değiştirilmesi ve bu doğrultuda "Dördüncü Bölüm" ve 21 inci maddenin matlabları ile 21, 22, 23 ve 24 üncü maddelerde yer alan "Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği" ifadelerinin başına "Türkiye" ibaresinin eklenmesi suretiyle,

• 8 inci maddesinde yer alan gümrük müşavirliği sınav konularının metne akıcılık kazandırılması amacıyla ayrı bir fıkra olarak düzenlenmesi ve bu doğrultuda 6 ncı maddede 8 inci maddenin birinci fıkrasına yapılan atfın "8 inci maddesinin ikinci fıkrasının..." şeklinde değiştirilmesi suretiyle,

• 9 uncu maddesinde yer alan "gümrük kontrol memuru" ibaresinin, Gümrük müsteşarlığı teşkilat yapısı ile paralellik sağlanması amacıyla "gümrük muayene memuru" olarak değiştirilmesi suretiyle,

• Geçici 2 nci maddesinin; ikinci fıkrası, şirket ortağı olmaksızın bir gümrük müşavirinin yanında gümrük idarelerinde iş takip eden gümrük müşavir yardımcısı veya gümrük komisyoncu yardımcılarının, gümrük işlemlerini yürütebilmek amacıyla bir şirket kuramayacakları hükmü yanında, kurulu bir şirkete ortak olamayacaklarını da hükme bağlayan bir ifadenin eklenmesi suretiyle,

• 7 nci ve 40 ıncı maddelerinin redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

• Diğer maddeleri aynen,

Kabul edilmiştir.

Ayrıca, metnin başlığı; "Gümrük Müşavirleri Odaları ve Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği Kanun Teklifi" şeklinde yeniden düzenlenmiştir.

Komisyonumuz; 1996 yılından beri gümrüklerde yürütülen otomasyon çalışmaları ile gümrük mevzuatının Avrupa Birliği normlarına uyumlaştırılması da dikkate alınarak, gümrüklerde her türlü gümrükleme işlemlerini yürüten gümrük müşavirlerinin hizmetlerini daha disiplinli ve etkin bir şekilde yerine getirmelerini sağlayacak Gümrük Müşavirleri Odaları ve Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği Kanun Teklifinin, Genel Kurul'da İçtüzüğün 91 inci maddesine göre görüşülmesi hususunda temennide bulunulmasına karar vermiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Metin Şahin	Hayrettin Özdemir	Ahmet Kabil
Antalya	Ankara	Rize
Kâtip	Üye	Üye
Cafer Tufan Yazıcıoğlu	Dengir Mir Mehmet Fırat	Gaffar Yakın
Bartın	Adıyaman	Afyon
	(Muhalifim, şerh eklidir)
Üye	Üye	Üye
Sait Açba	M. Zeki Sezer	Cengiz Aydoğan
Afyon	Ankara	Antalya
(Muhalefet şerhi eklidir)
Üye	Üye	Üye
M. Güven Karahan	Hüseyin Arabacı	Necati Yöndar
Balıkesir	Bilecik	Bingöl
Üye	Üye	Üye
Zeki Ergezen	Hayati Korkmaz	Oğuz Tezmen
Bitlis	Bursa	Bursa
(Muhalefet şerhi eklidir)
Üye	Üye	Üye
M. Altan Karapaşaoğlu	Hakkı Duran	Aslan Polat
Bursa	Çankırı	Erzurum
(Muhalefet şerhi eklidir)
Üye	Üye	Üye
Mehmet Sadri Yıldırım	S. Metin Kalkan	Mehmet Dönen
Eskişehir	Hatay	Hatay
Üye	Üye	Üye
Aydın Ayaydın	Bülent Ersin Gök	Masum Türker
İstanbul	İstanbul	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Nesrin Nas	Celal Adan	Hasan Çalış
İstanbul	İstanbul	Karaman
Üye	Üye	Üye
Arslan Aydar	Mehmet Serdaroğlu	Necdet Tekin
Kars	Kastamonu	Kırklareli
Üye	Üye	Üye
Kemal Köse	Süleyman Çelebi	Metin Ergun
Kocaeli	Mardin	Muğla
Üye	Üye	Üye
Ş. Ramis Savaş	Cevat Ayhan	Kemal Kabataş
Sakarya	Sakarya	Samsun
Üye	Üye	Üye
Yaşar Topçu	Lütfi Ceylan	Bekir Gündoğan
Sinop	Tokat	Tunceli

TBMM PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANLIĞINA

Komisyonumuzda görüşülmüş olan Gümrük Müşavirleri Yasa Tasarısı ile ilgili muhalefet şerhimiz aşağıdadır.

Dengir Mir Mehmet Fırat	Sait Açba	M. Altan Karapaşaoğlu
Adıyaman	Afyon	Bursa
	Zeki Ergezen
	Bitlis

Yasa Tasarısında, müşavir olabilmek için lisans düzeyinde eğitim şartı getirilmiş bulunmaktadır. Ancak, Gümrük idaresinde belli süreler çalışanlar, staj mecburiyeti olmadan müşavir olabilme hakkına sahip bulunmaktadır.

Lisans düzeyinde eğitim almış, ancak mesleğin icrası için bir çok meslekte staj mecburiyeti, teorinin yanında, pratik deneyimin gerekliliğinden yasalarla mecbur kılınmıştır. Ancak, hiçbir meslekte bu staj süresi iki yılı aşmamaktadır. Bunun en bariz örneği olarak avukatlık ve hâkimlik staj sürelerinin iki yıl olarak icra edildiğini verebiliriz. Kaldı ki, bu iki yıllık süre bir mesleğin icrası için gereken pratik bilgiyi edinmek için yeterliyken, gümrük müşavirliği için bu sürenin dört yıl olarak tespiti, bu mesleği icra edecek olanlar aleyhine ve eşitlik, gereklilik ilkelerine aykırı olduğu gibi, staj dışında tutulan ve idarede görev yapanlar lehine haksız bir kazanım sağlayacağı aşikârdır.

Ayrıca, bu mesleği icra edecek olan kişilerin bu mesleği icra edebilmeleri için, dört yıllık bir süre için yeni meslek erbabı piyasaya giremeyeceğinden, bu mesleği halen icra edenler lehine, bu mesleğin hizmetlerinden istifade edecek olan ihracatçı ve ithalatçıların aleyhine olmak üzere rekabeti bozucu bir durum ortaya çıkacağından, staj süresinin azamî iki yıl olması gerektiği kanısıyla yasa tasarısının ilgili maddelerine muhalifiz.

İÇEL MİLLETVEKİLİ AKİF SERİN'İN

TEKLİFİ

TÜRKİYE GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ ODALARI BİRLİĞİ KANUN TEKLİFİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Tanımlar

Amaç

MADDE 1.- Bu Kanunun amacı, gümrük müşavirliği mesleği ve hizmetlerinin sağlıklı ve güvenilir şekilde yürütülmesini sağlayacak şartları hazırlamak ve yüksek mesleki standartları gerçekleştirmek üzere Gümrük Müşavirleri Odaları ve Gümrük Müşavirleri Odaları Birliğinin kurulması, teşkilat, faaliyet ve denetimlerine, organlarının seçimleri ile disiplin ve etik kurallarına ilişkin esasları düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2.- Bu Kanun, Gümrük Müşavirliği ve bu mesleğin görev, yetki ve sorumlulukları ile Gümrük Müşavirleri Odaları ve Gümrük Müşavirleri Odaları Birliğinin kurulması, teşkilat, faaliyet ve denetimleri ile organlarının seçimlerine dair esasları kapsar.

Tanımlar

MADDE 3.- Bu Kanunda geçen;

Bakanlık: Gümrük Müsteşarlığının bağlı olduğu Devlet Bakanlığını,

Müsteşarlık: Gümrük Müsteşarlığını,

Meslek Mensubu: Gümrük Müşavirini,

Stajyer : Staj amacıyla bir gümrük müşaviri yanında çalışan kişiyi,

Staja giriş sınavı: Staja başlamak için girilen sınavı,

Stajyer birinci aşama ara sınavı : İki yıllık staj dönemi sonunda girilen sınavı,

Stajyer ikinci aşama ara sınavı : Üç yıllık staj dönemi sonunda girilen sınavı,

Gümrük Müşavirliği Sınavı: Dört yıllık staj ile birinci ve ikinci ara aşama sınavlarından sonra girilen sınavı,

Oda: Gümrük Müşavirleri Odasını,

Birlik: Gümrük Müşavirleri Odaları Birliğini,

İfade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Gümrük Müşavirleri

Mesleğin konusu

MADDE 4.- Gümrük Müşavirliği mesleğinin konusu; eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin her türlü işlemlerin dolaylı temsilci sıfatıyla yürütülmesidir. Dolaylı temsil yoluyla gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım sadece kendi nam ve hesabına çalışan Gümrük Müşavirleri aracılığıyla yürütülür. Ancak, transit rejimi beyanı eşyanın taşıyıcısı tarafından da yapılabilir.

Gümrük Müşavirleri yukarda belirtilen konularda belgelerine dayanarak dış ticaret ve gümrük işlemleri ile ilgili konularda yazılı görüş verebilir; hakemlik, bilirkişilik ve benzeri işleri yapabilirler.

Meslek unvanlarının haksız kullanılması

MADDE 5.- Kanunen kullanmaya yetkisi olmayanlar tarafından Gümrük Müşavirliği unvanının veya bu mesleğin ifasına ilişkin kavramlarla karışacak, bunlara benzer her türlü unvan, ibare veya remizlerin kullanılması yasaktır.

Odalar, yukarıdaki fıkraya aykırı davranışları öğrendiklerinde, durumu Cumhuriyet Savcılığına bildirmek mecburiyetindedir. Cumhuriyet Savcılığınca, sonuç Odaya ve ilgililere bildirilir.

Gümrük müşaviri olabilmenin şartları

MADDE 6.- Gümrük müşaviri olabilecek kişilerin aşağıda belirtilen koşullara sahip olmaları gerekir.

a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,

b) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak,

c) Kamu haklarından mahrum bulunmamak,

d) Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa uğramış olsalar dahi, ağır hapis veya beş yıldan fazla hapis ya da kaçakçılık, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas, yalan yere şahadet, suç tasnii, iftira gibi yüz kızartıcı suçlar ile resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından dolayı hapse mahkûm olmamak,

e) Ceza veya disiplin soruşturması sonucunda memuriyetten çıkarılmış olmamak,

f) 1) Hukuk, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler, iktisat, ekonometri, istatistik, endüstri mühendisliği, gümrük, dış ticaret ve Avrupa Birliği dallarında eğitim veren fakülte ve yüksek okullardan veya denkliği Yükseköğretim Kurulunca tasdik edilmiş yabancı yüksek öğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olmak,

2) Diğer öğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olduktan sonra yukarıdaki 1 inci alt bentte belirtilen bilim dallarından lisans üstü seviyede diploma almış olmak,

g) Staj amacıyla bir gümrük müşavirinin yanında dört yıl çalışmış olmak ve staj döneminde yapılacak sınavlarda başarılı olmak,

h) Toplam staj süresi sonunda yapılacak bu Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının a,b,c,d,e,f,g ve h bentlerinde belirtilen konuları kapsayan sınavda başarılı olmak.

Gümrük idaresinde; gümrük hizmetleri başmüdürü, gümrük başmüdürü, gümrük muhafaza başmüdürü, kontrolör, gümrük müfettişi, gümrük uzmanı, Avrupa Birliği uzmanı, genel müdürlük daire başkanı ve daha üst görevlerde en az on yıl çalışmış olanlardan, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrılanlar, sınav ve staj koşuluna bağlı olmaksızın bu maddede yer alan diğer koşulları taşımaları halinde, gümrük müşaviri olmaya hak kazanırlar.

Staja giriş sınavı, stajyerlerin eğitimi ve sınavları

MADDE 7.- Stajyerlerin gümrük müşavirliği sınavına girme hakkını kazanmak için aşağıda belirtilen koşulların yerine getirilmesi şarttır.

a) Bu Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının a, b, c, d, e ve f bentlerinde yazılı şartları taşıyanlar her yıl merkezi sistemle Temel Eğitim ve Staj Merkezi tarafından test usulüyle yapılacak genel kültür, genel ekonomi bilgisi, hukuk, ticaret, dış ticaret ve mali konuları kapsayan staja giriş sınavında başarı gösterenler bir gümrük müşavirinin yanında staja başlar.

b) Staja başlayan stajyerler gümrük müşavirliği sınavına girebilmeleri için iki aşamada ve bir yıl arayla yapılacak ara sınavlarda başarılı olmaları zorunludur.

c) Staj süresi toplam dört yıldır, bu sürenin ilk iki yılı gümrük müşavirinin işyerinde yapılır. İki yıllık çalışma süresinin sonunda yanında çalıştığı gümrük müşaviri veya müşavirleri tarafından yeterli görülenler, merkezi sistemle test usulüyle yapılacak birinci aşama ara sınavında başarılı olanlar yanında çalıştıkları gümrük müşaviri adına gümrük idarelerinde iş takip edebilir.

Bu şekilde gümrük müşaviri yanında asgari bir yıl daha çalışanlar, bu sürenin sonunda açılacak aynı konuları kapsayan ikinci aşama ara sınavına girme hakkına sahip olur.

İş yerinde yapılan iki yıllık çalışma süresi, bu Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının f bendinde sayılan lisans seviyesinde fakülte veya yüksekokullardan mezun olmak şartıyla, yüksek lisans yapanlarda bir yıl, doktora yapmış olanlarda ise altı aydır.

d) Üç yıl staj yaptıktan sonra ikinci aşama ara sınavında başarı gösteren stajyerler, gümrük müşavirinin yanında bir yıllık çalışma süresini doldurduktan sonra ilk açılacak gümrük müşavirliği sınavına girmeye hak kazanır.

e) Stajyerlerin, Birliğe bağlı Temel Eğitim ve Staj Merkezi tarafından belirlenen eğitim programlarına haftada toplam sekiz saatten az olmamak üzere devam etmeleri ve eğitim programlarındaki sınavlarda geçer not almaları şarttır. Birlik tarafından bu eğitim programları belirli dönemleri kapsayacak şekilde uygulanabilir. Sınav konuları ve eğitim programları bu Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen konuları kapsayacak şekilde, Temel Eğitim ve Staj Merkezi tarafından stajyerlerin çalışma süreleri ve girecekleri sınava uygun olarak belirlenir. Uygulanacak eğitim programlarında başarılı olmayan stajyerlerin staj süresi bu sınavlarda başarı gösterilinceye kadar uzatılır. Staj dönemindeki birinci ve ikinci aşama ara sınavları Temel Eğitim ve Staj Merkezi tarafından yapılır. Temel Eğitim ve Staj Merkezi tarafından staj yapan kişilerin sicil, disiplin, eğitim ve çalışmalarına ilişkin kayıtlar tutulur.

f) Birinci ve ikinci aşama ara sınavları yılda iki kez yapılır ve Temel Eğitim ve Staj Merkezi tarafından durumları bu sınava girmeye uygun olduğu belirlenen stajyerler sınavlara katılabilir.

g) Staj dönemindeki sınavlara girebilmek için bu Kanunda geçen disiplin suçlarından dolayı disiplin cezası almamış olmak şarttır.

Gümrük Müşavirliği sınavı ve esasları

MADDE 8.- Gümrük müşavirliği sınavı, Birlik tarafından aşağıdaki sınav konuları üç ayrı gruba ayrılmak suretiyle altı aylık dönemler itibariyle merkezi sistem ve test usulüyle yapılır. Bir grup sınavı başaramayanlar izleyen grubun sınavına giremezler.

a) 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve Gümrüğe ilişkin yönetmelikler,

b) 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun,

c) Gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konular ile Gümrük Müşavirliği meslek mevzuatı,

d) 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve ilgili karar ve tebliğlerin gümrüğe ilişkin hükümleri,

e) Türk Gümrük Tarife Cetveli ve izahnamesi,

f) Dış Ticaret Rejimi Kararları ve buna ilişkin tebliğler,

g) Ticaret ve ödeme anlaşmaları,

h) Uluslararası anlaşmalar ile Avrupa Birliği mevzuatının gümrüğe ilişkin hükümleri.

Sınav Komisyonu; iki üye Gümrük Müsteşarlığından, üç üye Yükseköğretim Kurulunca teklif edilecek beş aday arasından, diğer iki üye ise Birlikçe teklif edilecek dört üye arasından Gümrük Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Devlet Bakanı tarafından seçilen yedi üyeden oluşur.

Sınav komisyon üyeliklerine aday gösterileceklerin; hukuk, iktisat, maliye, muhasebe, işletme, bankacılık, idari bilimler dallarından lisans veya lisansüstü seviyesinde mezun olmaları ve bu konularda onbeş yıl çalışmış veya bu kadar süre öğretim üyeliği veya görevliliği yapmış bulunmaları şarttır.

Gümrük müşavirliği sınavına üç yıllık süre içinde yılda iki kez olmak üzere en fazla altı defa girilebilir. Başarılı olamayanlar gümrük müşavirinin yanında gümrük idarelerinde gümrük müşavirliği memuru sıfatıyla iş takip edebilir. Gümrük müşavirliği sınavında başarılı olanlar, çalışacakları iş çevresinin bağlı olduğu odaya üye olmak zorundadır.

Stajdan sayılan süreler

MADDE 9.- Gümrük idaresinde on yıl çalışmış olup, bunun üç yılını gümrük kontrol memuru, gümrük müdür yardımcısı, şube müdürü, gümrük müdürü, gümrük muhafaza müdürü, gümrük başmüdür yardımcısı ve gümrük muhafaza başmüdür yardımcısı görevlerinde geçirenlerden, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrılanlardan, bu Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşulları taşıyanlar bu görevlerde geçen süreleri staj olarak kabul edilir.

Bu Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında sayılan görevlerde en az üç yıl bulunmak şartıyla, gümrük teşkilatında en az altı yıl çalışarak memuriyetten istifa edenlerin bu süreleri stajda geçen süre sayılır.

Bu Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde sayılan lisans seviyesinde fakülte veya yüksekokullardan mezun olmak şartıyla, yüksek lisans yapanlarda staj süresi bir yıl, doktora yapmış olanlarda ise onsekiz ay kısalır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Gümrük Müşavirleri Odaları

Odalar, nitelikleri ve faaliyet sınırı

MADDE 10.- Gümrük Müşavirleri Odası, Kanunda yazılı esaslar uyarınca meslek mensuplarının ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, mesleki faaliyetleri kolaylaştırmak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve iş sahipleri ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadıyla kurulan, tüzel kişiliğe sahip, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşudur.

Oda, kuruluş amacı ve Kanunla belirtilenler dışında hiçbir faaliyet gösteremez. Kanunla kendilerine verilen görevlerin yerine getirilmesiyle ilgili olmayan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleyemez. Siyasetle uğraşamaz. Siyasi partiler, sendikalar ve derneklerle ortak hareket edemez. Siyasi partilere maddi yardım yapamazlar, siyasi ilişki ve işbirliği içinde bulunamazlar. Milletvekili ve mahalli idarelerin seçimlerinde belli adayları destekleyemezler.

Odanın kuruluşu

MADDE 11.- En az yüz gümrük müşaviri bulunan Gümrük Hizmetleri Başmüdürlükleri görev alanında Gümrük Müşavirleri Odaları kurulur. Gümrük Müşavirleri Odalarına üye olmayan gümrük müşavirleri kendi nam ve hesabına mesleki faaliyette bulunamazlar. Yeterli sayıda gümrük müşaviri bulunmayan ve oda kurulamayan yerlerin en yakın odaya bağlanmasına Birlikçe karar verilir ve bu karar Gümrük Müsteşarlığına bildirilir. Odalar, kuruluşlarını Birlik yönetim kurulu aracılığıyla Gümrük Müsteşarlığına bildirmekle tüzel kişilik kazanır.

Bu Kanunun 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen yasaklara uymayan odaların sorumlu organlarının görevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin seçilmesine Gümrük Müsteşarlığı veya bulundukları yer Cumhuriyet Başsavcılığının isteği üzerine o yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesince karar verilir. Yargılama basit usule göre yapılır ve en geç üç ay içinde sonuçlandırılır. Mahkemece, odaların sorumlu organlarının görevlerine son verilmesi halinde, kararda ayrıca görevlerine son verilen organların, bu Kanunda yazılı usullere göre seçilecek organları toplamak üzere, Oda Yönetim Kurulu için Oda Genel Kurulu üyeleri arasından; Birlik Yönetim Kurulu için Birlik Genel Kurulu üyeleri arasından beş kişi görevlendirilir. Seçim, görevlendirilen bu beş kişi tarafından bir ay içinde sonuçlandırılır. Görevlendirilen bu beş kişi, bu fıkrada belirtilen süre içinde görevlerine son verilen organlar gibi görevli ve yetkili olup, aynı şekilde sorumludurlar. Bu fıkra hükmüne göre seçilecek yeni organlar eski organların görev sürelerini tamamlarlar.

Gümrük Müsteşarlığının, bu Kanun uyarınca oda organlarının işlemleri hakkında onay mercii olarak verdiği kararları, görevli oda organları aynen yerine getirmekle yükümlüdür. Müsteşarlık kararını, idari yargı merciinin yürütmenin durdurulmasına veya esasına ait kararı olmaksızın yerine getirmeyen veya eski kararda direnme niteliğinde yeni bir karar veren veya Kanunun zorunlu kıldığı işlemleri Müsteşarlığın uyarısına karşın yerine getirmeyen oda organları hakkında da ikinci fıkra hükümleri uygulanır. Görevlerine son verilen organ üyelerinin Kanunda yazılı cezai sorumlulukları saklıdır. Organlarının bu fıkra gereğince görevlerine son verilmesine neden olan tasarrufları hükümsüzdür.

Türk Devletinin varlık ve bağımsızlığı, ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğünün, toplumun huzurunun korunması ve Devletin Anayasada belirtilen temel niteliklerini tehdit edici faaliyetlerin önlenmesi, milli güvenliğin, kamu düzeninin, suç işlenmesini veya suçun devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği ve gecikmenin sakıncalı olduğu hallerde; valiler, odaların seçilmiş üyelerini faaliyetten men edebilirler. Valilik kararı, yirmi dört saat içerisinde Asliye Hukuk Mahkemesinin onayına sunulur. Mahkeme, görevden uzaklaştırma kararının yerinde olup olmadığını dosya üzerinde inceleyerek bu konudaki kesin kararını kırk sekiz saat içinde açıklar; aksi halde, bu idari karar kendiliğinden yürürlükten kalkar.

Odanın gelirleri

MADDE 12.- Odanın gelirleri aşağıda gösterilmiştir:

a) Odaya giriş aidatı.

b) Faaliyette bulunan üye yıllık aidatları.

c) Faaliyette bulunmayan üye yıllık aidatları.

d) Yardım ve bağışlar.

e) Çeşitli gelirler.

Odanın bu maddenin ilk üç bendindeki gelirlerinin tahsilatında, vadesinde ödenmeyen alacaklar hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda yazılı gecikme zammı oranında faiz uygulanır.

Odaların organları

MADDE 13.- Gümrük Müşavirleri Odaları aşağıdaki organlardan oluşur.

a) Genel Kurul.

b) Yönetim Kurulu.

c) Disiplin Kurulu.

d) Denetleme Kurulu.

Oda Genel Kurulunun oluşumu ve görevleri

MADDE 14.- Genel Kurul, Odanın en yüksek organı olup odaya kayıtlı bütün meslek mensuplarının katılmasıyla meydana gelir.

Genel Kurulun görevleri şunlardır:

a) Odaların amaçlarının gerçekleştirilmesi için gereken karar ve tedbirleri almak,

b) Oda Yönetim Kurulu, Disiplin Kurulu ve Denetleme Kurulu üyeleri ile Birlik temsilcilerini seçmek,

c) Oda için gerekli taşınmazların satın alınması veya mevcut taşınmazların satılması hususunda Yönetim Kuruluna yetki vermek,

d) Yönetim Kurulunca yapılacak teklifleri incelemek ve karara bağlamak,

e) Meslek mensuplarınca uyulması zorunlu mesleki kararlar alınması konusunda Birliğe tekliflerde bulunmak,

f) Bütçeyi ve kesin hesapları tasdik etmek,

g) Yönetim Kurulunu ibra etmek, gerektiğinde sorumlu görülenler hakkında disiplin soruşturmasına karar vermek,

h) Odaya yazılacak adayların giriş ücretlerini ve odaya yazılı üyelerin yıllık aidatlarını tespit etmek ve bunların ödeneceği tarihleri belirlemek,

i) Oda Yönetim Kurulunun çalışma raporunu incelemek, kabul etmek,

j) Odanın görevlerine giren diğer işleri, gündeme dayanılarak veya üyelerin teklifleri üzerine inceleyip karara bağlamak,

k) Kanunlarla verilmiş diğer görevleri yapmak.

Oda Genel Kurul toplantısı

MADDE 15.- Genel Kurul dört yılda bir mayıs veya haziran aylarında başkanın daveti üzerine bütçeyi ve gündemdeki diğer maddeleri görüşmek ve gereken seçimleri yapmak üzere toplanır.

Oda Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim veya Denetleme Kurulu gerekli gördüğü hallerde Genel Kurulu toplantıya çağırabilir. Oda Yönetim Kurulu Başkanı, Odaya kayıtlı üyelerin beşte birinin görüşme konularını belirten yazılı talebi üzerine, en geç 15 gün içinde genel kurulu toplantıya çağırmak zorundadır. Denetleme Kurulu ancak, bütçe ve kesin hesaplar ile odanın diğer işlemlerinde Kanun ve ilgili mevzuata aykırılık bulunduğu gerekçesi ile Genel Kurulu toplantıya çağırabilir.

Genel kurul toplantısına, odaya kayıtlı üyeler yazı ile çağrılır. Çağrı mektubunun toplantı gününden en az onbeş gün önce taahhütlü olarak postaya verilmiş veya üyelere tevdi edilmiş olması gerekir. Davetiyede toplantının yeri, günü ve saati ile gündemi yazılır. İlk toplantıda yeterli çoğunluk olmadığı taktirde, yapılacak ikinci toplantının yeri, günü ve saati ile gündemi yazılır.

Oda genel kurulu üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. İlk toplantıda yeterli çoğunluk sağlanamazsa, ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, ikinci toplantıya katılan üye sayısı; Yönetim, Disiplin ve Denetleme Kurulları asıl üyelerinin toplamının iki katından aşağı olamaz.

Gerek olağan, gerekse olağanüstü Genel Kurul toplantılarında ilk iş olarak toplantıya bir başkan, bir başkan vekili ile iki katip üyeden kurulu bir başkanlık divanı seçilir. Seçim ayrı ayrı ve Genel Kurulca karar alınır ise gizli oyla yapılır ve kullanılan oyların en çoğunu alanlar seçilir. Oda Yönetim Kurulu Başkanı, yönetim, denetleme ve disiplin kurulu üyeleri başkanlık divanına seçilemezler.

Oda Yönetim Kurulunun oluşumu ve görevleri

MADDE 16.- Yönetim Kurulu; Genel Kurulca en az beş yıl gümrük müşaviri olarak çalışan kendi üyeleri arasından dört yıl için seçilen üye sayısı 500’e kadar olan odalarda beş asil, beş yedek; 500’ü geçen odalarda, yedi asil, yedi yedek; 1000’i geçen odalarda dokuz asil ve dokuz yedek üyeden oluşur.

Yönetim Kurulu kendi üyeleri arasında gizli oyla bir başkan, bir başkan yardımcısı, bir sayman ile oda sekreteri ile bir eğitim sekreterini seçer. Odanın hukuki temsilcisi Yönetim Kurulu Başkanıdır.

Yönetim Kurulu asil üyeleri arasında boşalma olursa, yedeklerden sırasıyla en fazla oy alanlar üyeliğe getirilirler. Yeni üye ilk toplantıya çağrılır. Yönetim Kurulunun toplu olarak görevinden ayrılması veya asil üye sayısının yarıdan aşağıya düşmesi ve yedeklerinin de kalmaması halinde Oda genel kurulu, oda denetçileri veya Gümrük Müsteşarlığı tarafından olağanüstü toplantıya çağrılır ve düşen kurulların görev süresini tamamlamak üzere seçimler yapılır.

Oda yönetim kurulunun görevleri şunlardır:

a) Odanın bütçe teklifini düzenlemek ve bunu genel kurulun onayına sunmak,

b) Oda genel kuruluna çalışmalar hakkında rapor vermek ve genel kurul kararlarını yerine getirmek,

c) Oda adına taşınır ve taşınmaz mal almak, satmak, ipotek etmek ve bunların üzerinde her türlü aynî hak tesis etmek, kaldırmak gibi konularda Yönetim Kurulu Başkanına veya bir Yönetim Kurulu üyesine yetki vermek,

d) Kanunlarla verilmiş diğer işleri yapmak.

Seçilme yeterliği ve seçimin şekli

MADDE 17.- Yönetim Kurulu üyeleri, gümrük komisyoncusu veya gümrük müşaviri olarak, en az beş yıllık meslek kıdemine sahip üyeler arasından seçilir. Süresi biten üye yeniden seçilebilir.

Oy pusulasına seçilecek asıl üye tam sayısının yarısından en az bir fazla isim yazılması zorunludur. Bundan noksan isim yazılmışsa oy pusulaları geçerli değildir. Oy pusulasına seçilecek asıl üye sayısından fazla ad yazıldığı takdirde, sondan başlanarak fazla adlar hesaba katılmaz. Oy pusulası liste şeklinde matbu olabilir.

Adaylar aldıkları oyların sayısına göre sıralanır ve en çok oy alandan başlanmak üzere önce asil, sonra yedek üye seçilmiş olanlar, bu sıraya göre tespit edilir. Adayların aldıkları oylarda eşitlik halinde kur'a çekilir. Yedek üyeler aldıkları oy sayısına göre bulundukları sıra göz önünde tutularak, Kurulca göreve çağrılır.

Seçim yeterliliğini kaybeden Yönetim Kurulu Üyelerinin görevi kendiliğinden sona erer. Seçim tarihinden bir önceki aya ilişkin üye aidatlarını ödemeyenler ile odaya borcu bulunan üyeler seçimlerde oy kullanamazlar, aday olamazlar ve aday gösterilemezler.

Toplantılar

MADDE 18.- Yönetim Kurulu normal olarak en az ayda bir defa düzenli olarak toplanır. Ayrıca, Oda Yönetim Kurulu Başkanı tarafından doğrudan doğruya veya Yönetim Kurulu beş üyeden oluşanlarda en az ikisinin, yedi üyeden oluşanlarda en az üçünün, dokuz üyeden oluşanlarda ise en az dördünün görüşme konusunu taşıyan yazılı isteği üzerine toplantı yapılır.

Yönetim Kurulu salt çoğunlukla toplanır ve üye tamsayısının salt çoğunluğu ile karar verir. Oylarda eşitlik halinde, Başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur. Oda Yönetim Kurulu Başkanı veya Yönetim Kurulu üyeleri, ilgili oldukları işlerin görüşülmesine katılamazlar.

Yönetim Kurulu kararları hakkında düzenlenen tutanak Başkan ve üyeler tarafından imzalanır.Yönetim Kurulu Üyelerine toplantının yer ve saati taahhütlü mektupla tebliğ edilir. Ardı ardına üç olağan toplantıya özürsüz olarak katılmamış olan üye, Yönetim Kurulu kararı ile istifa etmiş sayılır. Bu karara karşı mektupla veya elden tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Birliğe itiraz olunabilir.

Oda Disiplin Kurulu ve görevleri

MADDE 19.- Oda Disiplin Kurulu beş üyeden oluşur. Ayrıca beş yedek üye seçilir. Üyeler kendi aralarında bir başkan ve yokluğunda görev yapmak üzere başkan yardımcısı seçerler. Üyelerin ayrılmaları halinde yerlerine en çok oy alan yedek üyeler getirilir.

Disiplin Kurulu dört yıl için seçilir. Süresi dolan üye yeniden seçilebilir. Disiplin Kurulu en az üç kişinin hazır bulunmasıyla toplanır. Kararlar üye tam sayısının salt çoğunluğu ile verilir. Oylarda eşitlik halinde Başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur.

Disiplin Kurulu, Oda Yönetim Kurulunun disiplin soruşturması açılması kararı üzerine üyeler hakkında disiplin soruşturması yaparak, disiplinle ilgili kararları ve cezaları verir ve Kanunla verilen diğer yetkileri kullanır.

Oda Denetleme Kurulu

MADDE 20.- Denetleme Kurulu, dört yıl için seçilecek üç üyeden oluşur. Ayrıca üç yedek üye seçilir. Yönetim Kurulu üyeleri ile Disiplin Kurulu üyeleri Denetleme Kuruluna seçilemezler. Denetleme Kurulu üyeleri ilk toplantılarında kendi aralarında bir başkan seçerler. Denetleme Kurulu, Odanın işlem ve hesaplarını denetlemek ve bu hususta Genel Kurula rapor vermekle yükümlüdür.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği

Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği

MADDE 21. - Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği, Gümrük Müşavirleri Odalarından oluşur. Birlik, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşudur. Birliğin merkezi Ankara'dadır. Birliğin kısaltılmış adı TÜGÜMOB'dur.

Birlik organları, kuruluş amacı ve Kanunla belirtilen hususlar dışında hiçbir faaliyette bulunamazlar. Kanunla kendilerine verilen görevlerin yerine getirilmesiyle ilgili olmayan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleyemez. Siyasetle uğraşamaz. Siyasî partiler, sendikalar ve derneklerle ortak hareket edemez. Siyasî partilere maddî yardım yapamazlar, siyasî ilişki ve işbirliği içinde bulunamazlar. Milletvekili ve mahallî idarelerin seçimlerinde belli adayları destekleyemezler.

İkinci fıkrada belirtilen yasaklara uymayan Birlik sorumlu organları hakkında bu Kanunun 11 inci maddesinin ikinci fıkrası ve müteakip fıkralar hükümleri uygulanır.

Birliğin görevleri

MADDE 22.- Gümrük Müşavirleri Odaları Birliğinin görevleri şunlardır:

a) Mesleğin geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar yapmak,

b) Meslek mensuplarının menfaatlerini, meslekî ahlâk, düzen ve geleneklerini korumak,

c) Odaları ilgilendiren konularda yetkili mercilere görüş bildirmek,

d) Odalar arasında çıkacak mesleki anlaşmazlıkları kesin olarak çözümlemek, uyulması zorunlu meslek kurallarını belirlemek,

e) Bu Kanuna göre çıkarılacak Yönetmelikleri hazırlamak,

f) Millî ve milletlerarası meslekî kuruluşlara üye olmak, milletlerarası meslekî toplantılara katılmak,

g) Gümrük mevzuatının uygulanmasıyla ilgili olarak Gümrük Müsteşarlığınca verilecek görevleri yerine getirmek,

h) Kanunla verilen diğer görevleri yapmak ve meslekî konularda resmî makamlarca istenen bilgi ve görüşleri vermek.

Birliğin gelirleri

MADDE 23.- Gümrük Müşavirleri Odaları Birliğinin gelirleri, Birliğe dahil odaların gelirlerinden alınacak paylar ile Birliğe ait mal varlığından sağlanan gelirler, ruhsat, vize, izin belgesi ücretleri ve genel hükümler çerçevesinde elde edilen bağış ve yardımlardan oluşur.

Birliğin organları

MADDE 24.- Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği aşağıdaki organlardan oluşur.

a) Genel Kurul,

b) Yönetim Kurulu,

c) Disiplin Kurulu,

d) Denetleme Kurulu.

Birlik Genel Kurulu ve görevleri

MADDE 25.- Birlik Genel Kurulu Odaların üyeleri arasından seçecekleri gümrük müşaviri temsilcileri ile doğal delegelerden meydana gelir. Her oda, üyelerinin yirmibeşte biri oranında, temsilci ile aynı oranda yedek temsilci seçer. Bu oranın yarısından az olanlar nazara alınmaz, fazla ise tüme tamamlanır. Temsilciler, her odanın seçimlere ilişkin olağan genel kurul toplantısında dört yıl için seçilir. Yeniden seçilmek mümkündür.

Birlik Yönetim Kurulu, Denetim Kurulu ve Birlik Disiplin Kurulu üyeleri ile Oda başkanları doğal delege olup Genel Kurul toplantılarına katılma, aday olma ve oy kullanma hakkına sahiptirler.

Genel Kurulun görevleri şunlardır:

a) Birlik Yönetim, Disiplin ve Denetleme Kurulu üyelerini seçmek,

b) Birlik Yönetim Kurulunca hazırlanacak yönetmelik ve raporları incelemek ve onaylamak,

c) Odalar arasında işbirliği kurmak ve bunların gelişmelerini sağlayıcı lüzumlu tedbir ve kararları almak,

d) Birlik bütçe ve kesin hesabını görüşerek karara bağlamak, odalardan alınacak pay miktarını tespit etmek,

e) Birlik için gerekli taşınmazların satın alınması veya mevcut taşınmazların satılması hususunda Yönetim Kuruluna yetki vermek,

f) Uyulması mecburi mesleki kararları almak,

g)Yönetim Kurulunu ibra etmek, sorumlu görülenler hakkında disiplin soruşturmasına karar vermek,

h) Kanunla verilen diğer görevleri yapmak.

Birlik Genel Kurul toplantısı

MADDE 26.- Genel Kurul dört yılda bir ekim veya kasım aylarında Birlik Yönetim Kurulu Başkanının daveti ile toplanır.

Birlik Yönetim Kurulu Başkanı, Birlik Yönetim veya Denetleme Kurulunun gerekli gördüğü hallerde Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Ayrıca mevcut temsilcilerin beşte birinin yazılı talebi ile Genel Kurulun olağanüstü toplantıya çağrılması mecburidir.

Toplantıların günü, yeri, saati ve gündemi toplantı tarihinden en az yirmi gün önce tirajı yüzbinin üzerinde olan bir günlük gazete ile ilan edilir ve ayrıca taahhütlü bir mektupla delegelere bildirilir. Bu ilan neticesi, çoğunluk sağlanamaması nedeniyle toplantı yapılamazsa, yapılacak ikinci toplantının günü, yeri, saati ve gündemi de belirtilir.

Genel Kurul, temsilcilerinin tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır. İlk toplantıda yeterli çoğunluk sağlanamazsa ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak ikinci toplantıya katılan temsilci sayısı Birlik Yönetim, Disiplin ve Denetleme kurulları asıl üyeleri toplamının iki katından az olamaz.

Genel Kurul toplantıları ilanda belirtilen gün, yer ve saatte yapılır. Temsilciler Birlik yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler. Toplantı, Birlik Yönetim Kurulu Başkanı veya görevlendireceği bir kurul üyesi tarafından açıldıktan sonra toplantıyı yönetmek üzere bir Divan Başkanı, bir başkan vekili ve iki kâtip üye seçilir.

Genel Kurul toplantılarında önceden bildirilen gündemdeki konular görüşülür. Ancak Birlik Genel Kurulu temsilcilerinin beşte birinin imzası ile teklif edilen konular da gündeme ilave edilir. Toplantıda hazır bulunan temsilcilerin beşte ikisinin imzası ile seçim hariç, gündeme yeni madde ilavesi teklif edilebilir.

Genel Kurul toplantılarında hazır bulunanların salt çoğunluğu ile karar verilir.Toplantıyı Divan Başkanı yönetir, kâtipler toplantı tutanağını düzenler ve Başkanla birlikte imzalar.

Birlik Yönetim Kurulu ve görevleri

MADDE 27.- Birlik Yönetim Kurulu, Birlik Genel Kurulu üyeleri arasından dört yıl için en az beş odadan seçilen dokuz asıl ve dokuz yedek üyeden kurulur. Yönetim Kurulu Başkanı ve üyeleri, Genel Kurul toplantılarına katılma ve oy kullanma hakkına sahiptirler.

Yönetim Kurulu kendi üyeleri arasından bir genel başkan, bir genel başkan yardımcısı, bir genel sekreter, bir genel sayman ile bir genel eğitim sekreteri seçer. Birliğin hukuki temsilcisi Yönetim Kurulu Başkanıdır. Yönetim Kurulu asıl üyeleri arasından boşalma olursa yedeklerden sırasıyla en fazla oy alanlar seçilir. Yeni üye ilk toplantıya çağrılır.

Birlik Yönetim Kurulunun görevleri aşağıda gösterilmiştir.

a) Genel Kurul kararlarını yerine getirmek,

b) Birlik adına Kanunla tanınan yetkiler dairesinde iktisap ve taahhütlerde bulunmak,

c) Birlik adına taşınır ve taşınmaz mal almak, satmak, ipotek etmek ve bunlar üzerinde her türlü aynî hak tesis etmek, kaldırmak; bu konularda Yönetim Kurulu Başkanı veya bir Yönetim Kurulu üyesine yetki vermek,

d) Bütçeyi yapmak ve uygulamak,

e) Odalarca tespit edilen giriş ve yıllık aidatların listesini Gümrük Müsteşarlığının tasdikine sunmak,

f) Odaların görüşlerini almak suretiyle hazırlayacağı asgari ücret tarifelerini Gümrük Müsteşarlığının tasdikine sunmak,

g) Bu Kanun hükümlerine göre yapılması gereken sınavları yapmak,

h) Meslekî ruhsatları vermek, ruhsat vizeleri yapmak,

ı) Kanunlarla verilen diğer işleri yapmak.

Toplantılar

MADDE 28.- Yönetim Kurulu, birlik başkanı tarafından, doğrudan doğruya veya üyelerden en az dördünün görüşme konusunu taşıyan yazılı isteği üzerine toplantıya çağrılır.

Yönetim Kurulu salt çoğunlukla toplanır ve üye tamsayısının salt çoğunluğu ile karar verir. Oylarda eşitlik halinde, Başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur. Birlik başkanı veya Yönetim Kurulu üyeleri, ilgili oldukları işlerin görüşülmesine katılamazlar. Yönetim Kurulu kararları hakkında düzenlenen tutanak Başkan ve üyeler tarafından imzalanır. Yönetim Kurulu üyeleri taahhütlü mektup ile toplantıya çağrılır. Ardı ardına üç olağan toplantıya özürsüz olarak katılmamış olan üye, yönetim kurulu kararı ile istifa etmiş sayılır.

Birlik Disiplin Kurulu

MADDE 29.- Birlik Disiplin Kurulu, Genel Kurul üyeleri arasından dört yıl için seçilecek beş asıl ve ayrıca beş yedek üyeden meydana gelir. Süresi dolan üye yeniden seçilebilir. Disiplin Kurulu kendi üyeleri arasında bir başkan ve bir başkan yardımcısı seçer.

Birlik Disiplin Kurulu, Oda Disiplin Kurullarının kararlarına karşı yapılacak itirazları incelemek ve bu konularda gerekli kararları vermekle görevlidir. Birlik ve Oda Yönetim Kurulu, Denetleme Kurulu ve Disiplin Kurulu üyeleri, ancak kendi Genel Kurul kararı ile Birlik Disiplin Kuruluna sevk edilebilir. Yönetim Kurulu üyeleri, Disiplin Kuruluna seçilemezler.

Birlik Disiplin Kurulunun itirazların reddine ait kararları Gümrük Müsteşarlığının tasdiki ile kesinleşir. Bu kararlar Resmî Gazetede yayımlanır.

Birlik Denetleme Kurulu

MADDE 30.- Birlik Denetleme Kurulu, Genel Kurul üyeleri arasından dört yıl için seçilecek üç üyeden oluşur. Ayrıca üç yedek üye seçilir. Yeniden seçilmek mümkündür.Yönetim Kurulu üyeleri ile Disiplin Kurulu üyeleri Denetleme Kuruluna seçilemezler.

Denetleme Kurulu, Birliğin işlem ve hesaplarını denetlemek ve bu hususta Genel Kurula rapor vermekle görevlidir. Denetçiler, Birlik Yönetim Kurulu toplantılarına katılabilirler, ancak oy kullanamazlar.

Oda ve Birlik organlarının seçim esasları

MADDE 31.- Odaların ve birliğin organ seçimleri gizli oyla yapılır ve seçim işlemleri aşağıdaki esaslara göre yargı gözetimi altında gerçekleştirilir.

Seçim yapılacak Genel Kurul toplantısından en az onbeş gün önce, oda ve birlik seçimleri için üyeleri belirleyen liste, toplantının gündemi, yeri, günü, saati ile çoğunluk olmadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya dair hususları belirten bir yazıyla birlikte üç nüsha olarak, bağlı bulunduğu ilçe seçim kurulu başkanına tevdi edilir. Bir yerde birden fazla ilçe seçim kurulu bulunduğu takdirde, görevli ilçe seçim kurulu, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Toplantı tarihlerinin, gündemde yer alan diğer konular göz önünde bulundurularak, görüşmelerin, bir Cumartesi günü akşamına kadar sonuçlanmasını ve seçimlerin ertesi günü olan Pazar gününün dokuz ila onyedi saatleri arasında yapılmasını sağlayacak şekilde düzenlenmesi zorunludur.

Hâkim, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirip incelemek suretiyle varsa noksanları tamamlattırdıktan sonra, seçime katılacak üyeleri belirleyen liste ile yukarıdaki fıkrada belirtilen diğer hususları onaylar. Onaylanan liste ile toplantıya ait diğer hususlar oda ve birlik ilan yerlerinde asılmak suretiyle üç gün süre ile ilan edilir. İlan süresi içinde listeye yapılacak itirazlar, hâkim tarafından incelenir ve en geç iki gün içinde kesin karara bağlanır. Bu suretle kesinleşen listeler ile toplantıya ait diğer hususlar onaylanarak ilgili oda veya birliğe gönderilir.

Hâkim, kamu görevlileri veya aday olmayan üyeler arasından bir başkan ile iki üyeden oluşan bir seçim sandık kurulu tayin eder. Ayrıca üç yedek üye de belirler. Seçim sandık kurulu başkanının yokluğunda kurula en yaşlı üye başkanlık eder. Seçim sandık kurulu, seçimlerin kanunun öngördüğü esaslara göre yürütülmesi, yönetimi ve oyların tasnifi ile görevli olup bu görevleri seçim ve tasnif işleri bitinceye kadar aralıksız olarak devam eder.

Dörtyüz kişiden fazla üye bulunması halinde her dörtyüz kişi için bir oy sandığı bulunur ve her seçim sandığı için ayrı bir kurul oluşturulur. Seçimlerde kullanılacak araç ve gereçler ilçe seçim kurulundan sağlanır ve sandıkların konacağı yerler hâkim tarafından belirlenir.

Seçim süresinin sonunda seçim sonuçları tutanakla tespit edilip seçim sandık kurulu başkan ve üyeleri tarafından imzalanır. Birden fazla sandık bulunması halinde tutanaklar hâkim tarafından birleştirilir. Tutanakların birer örneği seçim yerinde asılmak suretiyle geçici seçim sonuçları ilan edilir. Kullanılan oylar ve diğer belgeler tutanağın bir örneği ile birlikte üç ay süreyle saklanmak üzere ilçe seçim kurulu başkanlığına tevdi edilir.

Seçimin devamı sırasında yapılan işlemler ile tutanakların düzenlenmesinden itibaren iki gün içinde seçim sonuçlarına yapılacak itirazlar, hâkim tarafından aynı gün incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. İtiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara bağlanmasından hemen sonra hâkim yukarıdaki hükümlere göre kesin sonuçları ilan eder ve ilgili oda ile birliğe bildirir.

Oy verme işlemi, gizli oy açık tasnif esaslarına göre yapılır. Listede adı yazılı bulunmayan meslek mensubu oy kullanamaz. Oylar oy verenin kimliğini oda veya resmi kuruluşça verilen belge ile ispat etmesinden ve listedeki isminin karşısındaki yerin imzalanmasından sonra kullanılır.

Oylar, üzerinde ilçe seçim kurulu mührü bulunan ve oy verme sırasında sandık kurulu başkanı tarafından her seçim için ayrı ayrı verilecek kâğıtlara yazılmak ve mühürlü zarflara konulmak suretiyle kullanılır. Matbu listelerde isim silinip matbu listede yer almayan diğer adayların isimleri elle yazılabilir. Bunların dışında yazılan veya mühürsüz zarflara konulan oylar geçersiz sayılır.

Hâkim, seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük veya kanuna aykırı uygulama sebebiyle seçimlerin iptaline karar verdiği takdirde, süresi bir aydan az ve iki aydan fazla olmamak üzere seçimin yenileneceği Pazar gününü tespit ederek oda ve birliğe bildirir. Belirlenen günde yalnız seçim yapılır ve seçim işlemleri bu madde ile bu Kanunun öngördüğü diğer hükümlere uygun olarak yürütülür.

İlçe seçim kurulu başkanı, hâkime ve seçim kurulu başkanı ile üyelerine, 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda belirtilen esaslara göre ücret ödenir. Bu ücret ve diğer seçim giderleri birlik ve ilgili odaların bütçelerinden karşılanır.

Seçimler sırasında sandık kurulu başkan ve üyelerine karşı işlenen suçlar, devlet memurlarına karşı işlenmiş gibi cezalandırılır. Seçimlerin düzen içerisinde ve sağlıklı biçimde yürütülmesi amacıyla hâkimin ve sandık kurulunun aldığı tedbirlere uymayanlara eylemin ağırlığına göre bu Kanunda yazılı disiplin cezaları verilir.

Oda ve Birlik organlarının denetimi

MADDE 32.- Gümrük Müsteşarlığı, Oda ve Birlik organlarının görevlerini Kanun hükümlerine uygun olarak yapıp yapmadıklarını ve malî işlemlerinin, hazırlayacağı yönetmelikte belirlenecek esaslara göre denetlemeye yetkilidir.

Odaların ve Birliğin yurt dışında temsili

MADDE 33.- Odalar veya birliği temsil etmek üzere milletlerarası toplantı ve kongrelere, Gümrük Müsteşarlığına bilgi vermek suretiyle katılabilinir.

Meslekî sırlar

MADDE 34.- Meslek mensupları ve bunların yanlarında çalışanlar işleri dolayısıyla öğrendikleri bilgi ve sırları ifşa edemezler, çeşitli kanunlarla muhbirlere tanınan hak ve menfaatlerden faydalanamazlar. Ancak, suç teşkil eden hallerin yetkili mercilere duyurulması mecburidir.

Adli veya idari her türlü inceleme ve soruşturma birinci fıkra hükmünün dışındadır. Tanıklık, sırrın ifşası sayılmaz.

Yukarıdaki hükümler oda ve birlik personeli hakkında da uygulanır.

Reklâm ve ticaret yasağı

MADDE 35.- Meslek mensupları iş elde etmek için reklâm sayılabilecek faaliyetlerde bulunamazlar. Tabela veya basılı kâğıtlarda ruhsatname ile belirlenen mesleki unvanları dışında başka sıfat kullanamazlar.

Gümrük Müşavirleri bu Kanunun 4 üncü maddesinde belirtilen işlemlerin yürütülmesinden dolaylı temsilci sıfatıyla gerçek ve tüzel kişilere tâbi ve onların iş yerlerine bağlı olarak hizmet akdi ile çalışamazlar, ticari faaliyetlerde bulunamazlar. Meslek ve meslek onuru ile bağdaşmayan işlerle uğraşamazlar. Gümrük Müşavirlerinin bir tüzel kişilik oluşturularak şirket şeklinde faaliyet yürütmesi halinde bu faaliyetler ticari faaliyet sayılmaz. Bu amaçla kurulan şirketler yalnız gümrük müşavirlik ruhsatı sahipleri tarafından gümrük idarelerinde temsil edilir. Gümrük müşavirliği faaliyetleri dışındaki işlemleri için yetkilendirilebilirler.

Bu şirketler, şube açmaları halinde şubenin bulunduğu odaya kayıtlı ve o mahalde ikamet eden bir ortak ya da sorumlu sıfatıyla ruhsat sahibi gümrük müşaviri bulundurmak zorundadır. Bilirkişilik, tasfiye memuru, hayri ve ilmi kuruluşların yönetim kurulu üyeliği ile şirket kurum ve kuruluşlarının denetleme kurulu üyeliği ve murakıplığı görevleri meslekle bağdaşmayan işler sayılmaz.

Ücret

MADDE 36.- Ücret meslek mensuplarının hizmetlerine karşılık olan meblağı ifade eder. Her Oda Yönetim Kurulu her yıl ocak ayından geçerli olmak ve temmuz ayındaki artışı da kapsamak üzere, Gümrük Müşavirlerinin yapacakları iş ve işlemler karşılığı alacakları asgari ücretleri gösterir birer tarife hazırlayarak Birliğe gönderir.

Birlik Yönetim Kurulu, oda yönetim kurullarının tekliflerini de göz önüne almak suretiyle çeşitli odaları içine alacak grupları tespit eder ve gruplarda uygulanacak tarifeleri hazırlayarak Gümrük Müsteşarlığına gönderir. Gümrük Müsteşarlığı tarifeyi aynen veya gerekli gördüğü değişiklikleri, geçerlilik süresinin başlangıcından önce tasdik eder. Tarifeler Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girer. Yeni tarifenin tasdikine kadar mevcut tarife hükmü uygulanır.Tarifedeki asgari miktar altında ücret karşılığında iş kabulü yasaktır. Aksine hareket disiplin cezası gerektirir.

Görevle ilgili suçlar ve disiplin cezaları

MADDE 37.- Meslek mensupları görevleri sırasında veya görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı fiillerinin niteliğine göre 765 Sayılı Türk Ceza Kanununun devlet memurlarına ait hükümleri uyarınca cezalandırılırlar.

Gümrük müşavirliği mesleğinin vakar ve onuruna aykırı fiil ve hareketlerde bulunanlarla görevlerini yapmayan veya kusurlu olarak yapan ya da görevinin gerektirdiği güveni sarsıcı hareketlerde bulunan stajyerler ile meslek mensupları hakkında, gümrük müşavirliği hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesi amacıyla, durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre aşağıda tanımlanan disiplin cezaları verilir. Bu Kanunda adı geçen gümrük müşavirliği memurları da disiplin cezalarına tâbidir.

a) Uyarma : Meslek mensubuna mesleğinin icrasında daha dikkatli davranması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

b) Kınama: Meslek mensubuna görevinde ve davranışında kusurlu sayıldığının yazı ile bildirilmesidir.

c) Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma: Mesleki sıfatı saklı kalmak şartıyla altı aydan az, bir yıldan çok olmamak üzere mesleki faaliyetten alıkoymadır.

d) Meslekten çıkarma: Meslek mensubunun izin belgesinin geri alınarak, bir daha bu mesleği icra etmesine izin verilmemesidir.

Mesleki kurallara, mesleğin vakar ve onuruna aykırı fiil ve harekette bulunanlarla, görevin gerektirdiği güveni sarsıcı harekette bulunan meslek mensupları hakkında, ilk defasında uyarma, tekrarında ise kınama cezası uygulanır.

Görevini bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yapmayan veya kusurlu olarak yapan ya da bu Kanunda yer alan mesleğin temel prensiplerine aykırı harekette bulunan meslek mensupları için geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanır.

Sahte belgelere dayanılarak yanlış beyanda bulunulduğunun, ancak bu durumun Gümrük Müşavirinin bilgisi dışında olduğunun, bununla birlikte, bir araştırma sonucunda gerçek durumun öğrenilebileceğinin Gümrük Müsteşarlığı merkez denetim elemanlarınca rapora bağlandığı durumlarda, ilgili Gümrük Müşavirine ilk defasında kınama cezası verilir. Bu hususun tekerrür etmesi halinde geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanır.

7.1.1932 tarihli ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun hükümlerine göre kaçakçılık suçundan dolayı kesinleşmiş hapis cezası alan meslek mensuplarına, meslekten çıkarma cezası verilir.

Üç yıllık bir dönem içinde iki veya daha fazla disiplin cezasını gerektiren davranışta bulunan meslek mensubuna, her yeni suçu için bir öncekinden daha ağır ceza uygulanabilir. Beş yıllık dönem içinde iki defa geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası ile cezalandırılmasından sonra bu cezayı gerektiren fiili yeniden işleyen meslek mensupları hakkında meslekten çıkarma cezası uygulanır.

Disiplin kurulları, bir derece hafif disiplin cezasının uygulanmasına karar verebilirler. Takibat ve hüküm tesisi, disiplin soruşturması yapılmasına ve disiplin cezası uygulanmasına engel değildir.

Meslek mensubu hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Yetkili disiplin kurulunun on günden az olmamak üzere verdiği süre içinde savunma yapmayanlar, savunma hakkından vazgeçmiş sayılırlar.

Disiplin cezaları kesinleşme tarihinden itibaren uygulanır. Disiplin cezaları, disiplin cezasını gerektiren olayın Disiplin Kurullarınca öğrenildiği tarihten itibaren iki yıl, her halükarda olay tarihinden itibaren beş yıl içinde verilmediği takdirde, ceza verme yetkisi zaman aşımına uğrar.

Uyarma ve kınama cezası yetkili gümrük hizmetleri başmüdürünün teklifi üzerine oda disiplin kurulu kararıyla, geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası ile meslekten çıkarma cezaları ise oda disiplin kurulunun teklifine istinaden birlik disiplin kurulunca verilir.

Bu Kanuna ve gümrüklerde uygulanan mevzuat hükümlerine aykırı hareketleri görülen gümrük müşavirlerinin ruhsat ve izin belgeleri gümrük müfettişleri, müfettiş yardımcıları, kontrolörler ve gümrük hizmetleri başmüdürü tarafından gerek görülmesi halinde tedbir mahiyetinde geçici olarak alınır ve gümrüklerde iş takip etmelerine izin verilmez. Bu durum, gerekçesiyle birlikte ruhsat ve izin belgesinin alınmasını izleyen günde Müsteşarlığa ve ilgili odaya bildirilir. İki ay içinde durum rapora bağlanmadığı takdirde izin belgesi iade edilir. Bu şekilde ruhsat ve izin belgeleri alınanlar hakkında geçici mesleki faaliyetten alıkoyma cezası verilmesi halinde, tedbir mahiyetinde izin belgelerinin alındığı süre verilen cezadan mahsup edilir.

Ayrıca kınama ve geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezalarının tekerrürü halinde Oda Yönetim Kurulunun teklifi ile bu üyeye teşhir cezası verilerek bu husus ilgilisine bildirilir ve odalara, gümrük müdürlüklerine ve duyuru panolarına asılarak ilan edilir.

Geçici olarak meslekten alıkonan veya meslekten çıkarılan meslek mensuplarının mevcut işleri, yükümlü tarafından başka bir gümrük müşaviri tayin edilmediği hallerde, geçici olarak görevden çıkarılan meslek mensubu, bu süre içerisinde işlerini takip edecek başka bir meslek mensubunu belirler, böyle bir belirlemede bulunmadığı takdirde, meslek odasının tayin edeceği meslek mensupları tarafından cari ücret tarifesine uygun olarak yürütülür.

Gümrük Müşavirliği faaliyetinin devam şartları

MADDE 38.- Gümrük Müşavirliği mesleğini yürütebilmek için müşavirlik ruhsatının her yıl vize edilmesi gerekir. Vizesi yapılmayan belge ile müşavirlik faaliyetine devam edilemez.

Müşavirlik ruhsatının vize edilebilmesi için, gümrük müşavirinin her yıl Birlik tarafından kırk saatten az olmamak üzere gümrük mevzuatına ilişkin konularda düzenlenen eğitim çalışmasına katılması gereklidir.

Yönetmelikler

MADDE 39.- Bu Kanunla ilgili olarak aşağıda belirtilen hususlar çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir:

a) Gümrük Müşavirlerinin çalışma usul ve esasları,

b) Temel Eğitim ve Staj Merkezi’nin kuruluşu ve çalışma usulleri ile staj yapanların çalışma şartları, stajyer sicil kütüğü ile sınav ve eğitimlerine ilişkin usul ve esaslar,

c) Ruhsat verilmesi, unvanın kullanılması, vize işlemleri, üye kayıt defteri, meslek kütüğü ve meslek sicil numarası, faaliyetine devam eden ve mesleki faaliyette bulunmayan üye aidatları,

d) Taşınmaz mallara sahip olma,

e) Müşavirlik ücretinin esasları,

f) Meslek mensuplarınca tutulacak defter ve kayıtlar ile bunların bildirim mecburiyeti,

g) Oda ve birlik personelinin istihdamı ve özlük hakları ile ilgili hususlar,

ı) Disiplin kovuşturması yapılması konusunda karar verecek merci, disiplin cezalarını vermeye yetkili merciler, disiplin cezalarına karşı yapılacak itirazın usul ve şartları ve disiplinle ilgili diğer hususlar,

j) Değerlendirme ve sınav komisyonlarının çalışma usul ve esasları, bunların kimlerden oluşacağı, nerelerde ve ne zaman çalışmaya başlayacakları ve diğer hususlar,

k) Gümrük Müşavirlerinin yıllık eğitim çalışmalarına ilişkin usul ve esaslar,

l) Kanunun uygulaması ile ilgili diğer hususlar.

Yönetmelikler Birlikçe, birliğin kurulmasından itibaren bir yıl içinde hazırlanır. İlgili Bakanın uygun görüşü alındıktan sonra Resmî Gazetede yayımlanır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Diğer Hükümler

Yürürlükten kaldırılan hükümler

MADDE 40.- 27.10.1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunun 226 ncı maddesinin
2 nci fıkrası ile 227, 228, geçici 5 ve geçici 6 ncı maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.

GEÇİCİ MADDE 1.- Birliğin teşkiline kadar bu kuruluşa verilen görevler Gümrük Müsteşarlığı tarafından oluşturulacak bir Geçici Kurul tarafından yürütülür.Geçici Kurul; ilgili Bakan tarafından seçilecek beş üyeden oluşur. Kurulun Müsteşarlık dışından seçilen üyelerine verilecek huzur hakkı, 4458 sayılı Gümrük Kanunun 222 nci maddesinde yer alan esaslar çerçevesinde, en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) yüzde yüzünü geçmemek üzere ilgili Bakanın onayı ile tespit edilir. Kurulun çalışma esasları Gümrük Müsteşarlığınca belirlenir. Geçici kurul bu Kanunun 39 uncu maddesinde yazılı yönetmelikleri hazırlar.

Birliğin ilk Olağan Genel Kurulu oluşuncaya kadar, bu Kanunda öngörülen sınavlar Yükseköğretim Kurulu Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığına veya merkezî sınav yapan diğer resmî kurum ve kuruluşlara yaptırılır.

Gümrük Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan Gümrük Müşavirleri Dernekleri yönetim kurulları, başmüdürlük görev alanı itibariyle üye sayısına bakılmaksızın Gümrük Müşavirleri Odalarını oluşturur. Bu derneklere kayıtlı gümrük müşaviri veya gümrük komisyoncusu unvanına sahip meslek mensupları için bu Kanunun 17 nci maddesinin birinci fıkrasındaki beş yıllık süre şartı aranmaz. Gümrük Müşavirleri Derneklerinin mal varlıkları odalara devrolunur. Odaların tüzel kişilik kazanmasından itibaren en geç bir yıl içinde bu odaların genel kurulları yapılır.

Birlik kurulup faaliyete geçinceye kadar, bu Kanunun uygulanmasına ilişkin giderler ile ihtiyaç duyulan demirbaş alımları Gümrük Müsteşarlığı bütçesinden karşılanır. Gümrük Müşavirliği İzin Belgesi, Birliğin kurulmasından sonra Gümrük Müşavirliği ruhsatıyla değiştirilir.

GEÇİCİ MADDE 2. - 05.02.2000 tarihinden önce gümrük işlemlerini yürütmek amacıyla kurulmuş bulunan şirketlerin gümrük komisyoncu yardımcısı veya gümrük müşavir yardımcısı unvanına sahip ortakları, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden sonraki altı yıl içinde her yıl iki kez olmak üzere açılacak olan gümrük müşavirliği sınavına girebilir. Bunlar, altı yıllık dönemde açılacak olan sınavlar sonucunda başarılı olamadıkları takdirde, gümrük müşavir yardımcısı unvanı altında faaliyetlerine devam ederler. Ancak bunlar, gümrük işlemlerini yürütebilmek amacıyla yeni bir şirket kuramaz. Kurulu şirketler tasfiye edilene veya iştigal konuları değişene kadar, bu madde ile sahip oldukları haklarını kullanmaya devam ederler.

Şirket ortağı olmaksızın bir gümrük müşavirinin yanında gümrük idarelerinde iş takip eden gümrük müşavir yardımcısı veya gümrük komisyoncu yardımcısı olanlar da yukarıda belirtilen kapsamda sınavlara girebilir ve gümrüklerde iş takip edebilmekle birlikte, gümrük işlemlerini yürütebilmek amacıyla bir şirket kuramaz.

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte gümrük müşavir yardımcısı veya gümrük komisyoncu yardımcısı unvanını taşıyanların iş çevrelerindeki odalara kayıtları yapılır. Bunların mesleğin icrasına ilişkin durumları oda tarafından takip edilir.

Gümrük Müşavir Yardımcılığı ve Gümrük Komisyoncusu Yardımcısı unvanına sahip olanlar disiplin cezalarına tâbidir. Gümrük Müsteşarlığı bunların ilgili odaya kayıt olmalarını resen sağlamakla yetkilidir. Gümrük Müşavir Yardımcılığı ve Gümrük Komisyoncusu Yardımcısı unvanına sahip olanlar bu unvanlarını kullanabilirler. Kayıtlı bulundukları odada seçme ve seçilme haklarına sahip değildirler. Ayrıca Odalara aidat ödemezler. Bu unvanlara sahip kişilerin sicil ve disiplin durumları Müsteşarlık tarafından bu kanun hükümlerine göre takip edilir.

GEÇİCİ MADDE 3. - 4458 sayılı Gümrük Kanununun geçici 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gümrük komisyoncusu olmaya hak kazananların görevlerinden istifa etmelerinden veya emekli olmalarından sonra, kendilerine bu Kanun hükümlerine göre gümrük müşavirliği ruhsatı verilir. 5.2.2002 tarihinden sonra staja başlayanların staj sürelerine ilişkin intibakları geçici kurul tarafından yapılır.

Yürürlük

MADDE 41. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 42. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ ODALARI VE GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ ODALARI

BİRLİĞİ KANUN TEKLİFİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Tanımlar

Amaç

MADDE 1.-Teklifin 1 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Kapsam

MADDE 2.- Teklifin 2 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Tanımlar

MADDE 3.- Bu Kanunda geçen;

Bakanlık: Gümrük Müsteşarlığının bağlı olduğu Devlet Bakanlığını,

Müsteşarlık: Gümrük Müsteşarlığını,

Meslek Mensubu: Gümrük Müşavirini,

Stajyer : Staj amacıyla bir gümrük müşaviri yanında çalışan kişiyi,

Staja giriş sınavı: Staja başlamak için girilen sınavı,

Stajyer birinci aşama ara sınavı : İki yıllık staj dönemi sonunda girilen sınavı,

Stajyer ikinci aşama ara sınavı : Üç yıllık staj dönemi sonunda girilen sınavı,

Gümrük Müşavirliği Sınavı: Dört yıllık staj ile birinci ve ikinci ara aşama sınavlarından sonra girilen sınavı,

Oda: Gümrük Müşavirleri Odasını,

Birlik: Türkiye Gümrük Müşavirleri Odaları Birliğini,

İfade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Gümrük Müşavirleri

Mesleğin konusu

MADDE 4.-Teklifin 4 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.

Meslek unvanlarının haksız kullanılması

MADDE 5.- Teklifin 5 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Gümrük müşaviri olabilmenin şartları

MADDE 6.- Gümrük müşaviri olabilecek kişilerin aşağıda belirtilen koşullara sahip olmaları gerekir:

a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.

b) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak.

c) Kamu haklarından mahrum bulunmamak.

d) Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa uğramış olsalar dahi, ağır hapis veya beş yıldan fazla hapis ya da kaçakçılık, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas, yalan yere şahadet, suç tasnii, iftira gibi yüz kızartıcı suçlar ile resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından dolayı hapse mahkum olmamak.

e) Ceza veya disiplin soruşturması sonu-cunda memuriyetten çıkarılmış olmamak.

f) 1) Hukuk, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler, iktisat, ekonometri, istatistik, endüstri mühendisliği, gümrük, dış ticaret ve Avrupa Birliği dallarında eğitim veren fakülte ve yüksek okullardan veya denkliği Yükseköğretim Kurulunca tasdik edilmiş yabancı yüksek öğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olmak.

2) Diğer öğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olduktan sonra yukarıdaki 1 inci alt bentte belirtilen bilim dallarından lisans üstü seviyede diploma almış olmak.

g) Staj amacıyla bir gümrük müşavirinin yanında dört yıl çalışmış olmak ve staj döne-minde yapılacak sınavlarda başarılı olmak.

h) Toplam staj süresi sonunda yapılacak bu Kanunun 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının a,b,c,d,e,f,g ve h bentlerinde belirtilen konuları kapsayan sınavda başarılı olmak.

Gümrük idaresinde; gümrük hizmetleri başmüdürü, gümrük başmüdürü, gümrük muhafaza başmüdürü, kontrolör, gümrük müfettişi, gümrük uzmanı, Avrupa Birliği uzmanı, genel müdürlük daire başkanı ve daha üst görevlerde en az on yıl çalışmış olanlardan, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrılanlar, sınav ve staj koşuluna bağlı olmaksızın bu maddede yer alan diğer koşulları taşımaları halinde, gümrük müşaviri olmaya hak kazanırlar.

Staja giriş sınavı, stajyerlerin eğitimi ve sınavları

MADDE 7.- Stajyerlerin gümrük müşavirliği sınavına girme hakkını kazanmak için aşağıda belirtilen koşulların yerine getirilmesi şarttır:

a) Bu Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının a, b, c, d, e ve f bentlerinde yazılı şartları taşıyanlar her yıl merkezi sistemle Temel Eğitim ve Staj Merkezi tarafından test usulüyle yapılacak genel kültür, genel ekonomi bilgisi, hukuk, ticaret, dış ticaret ve mali konuları kapsayan staja giriş sınavında başarı gösterenler bir gümrük müşavirinin yanında staja başlar.

b) Staja başlayan stajyerler gümrük müşavirliği sınavına girebilmeleri için iki aşamada ve bir yıl arayla yapılacak ara sınavlarda başarılı olmaları zorunludur.

c) Staj süresi toplam dört yıldır, bu sürenin ilk iki yılı gümrük müşavirinin işyerinde yapılır. İki yıllık çalışma süresinin sonunda yanında çalıştığı gümrük müşaviri veya müşavirleri tarafından yeterli görülenler, merkezi sistemle test usulüyle yapılacak birinci aşama ara sınavında başarılı olanlar yanında çalıştıkları gümrük müşaviri adına gümrük idarelerinde iş takip edebilir.

Bu şekilde gümrük müşaviri yanında asgari bir yıl daha çalışanlar, bu sürenin sonunda açılacak aynı konuları kapsayan ikinci aşama ara sınavına girme hakkına sahip olur.

İş yerinde yapılan iki yıllık çalışma süresi, bu Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının f bendinde sayılan lisans seviyesinde fakülte veya yüksekokullardan mezun olmak şartıyla, yüksek lisans yapanlarda bir yıl, doktora yapmış olanlarda ise altı aydır.

d) Üç yıl staj yaptıktan sonra ikinci aşama ara sınavında başarı gösteren stajyerler, gümrük müşavirinin yanında bir yıllık çalışma süresini doldurduktan sonra ilk açılacak gümrük müşavirliği sınavına girmeye hak kazanır.

e) Stajyerlerin, Birliğe bağlı Temel Eğitim ve Staj Merkezi tarafından belirlenen eğitim programlarına haftada toplam sekiz saatten az olmamak üzere devam etmeleri ve eğitim programlarındaki sınavlarda geçer not almaları şarttır. Birlik tarafından bu eğitim programları belirli dönemleri kapsayacak şekilde uygulanabilir. Sınav konuları ve eğitim programları bu Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen konuları kapsayacak şekilde, Temel Eğitim ve Staj Merkezi tarafından stajyerlerin çalışma süreleri ve girecekleri sınava uygun olarak belirlenir. Uygulanacak eğitim programlarında başarılı olmayan stajyerlerin staj süresi bu sınavlarda başarı gösterilinceye kadar uzatılır. Staj dönemindeki birinci ve ikinci aşama ara sınavları Temel Eğitim ve Staj Merkezi tarafından yapılır. Temel Eğitim ve Staj Merkezi tarafından staj yapan kişilerin sicil, disiplin, eğitim ve çalışmalarına ilişkin kayıtlar tutulur.

f) Birinci ve ikinci aşama ara sınavları yılda iki kez yapılır ve Temel Eğitim ve Staj Merkezi tarafından durumları bu sınava girmeye uygun olduğu belirlenen stajyerler sınavlara katılabilir.

g) Staj dönemindeki sınavlara girebilmek için bu Kanunda geçen disiplin suçlarından dolayı disiplin cezası almamış olmak şarttır.

Gümrük Müşavirliği sınavı ve esasları

MADDE 8.- Gümrük müşavirliği sınavı, Birlik tarafından aşağıdaki sınav konuları üç ayrı gruba ayrılmak suretiyle altı aylık dönemler itibariyle merkezi sistem ve test usulüyle yapılır. Bir grup sınavı başaramayanlar izleyen grubun sınavına giremezler.

Gümrük müşavirliği sınav konuları;

a) 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve Gümrüğe ilişkin yönetmeliklerden,

b) 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanundan,

c) Gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konular ile Gümrük Müşavirliği meslek mevzuatından,

d) 1567 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve ilgili karar ve tebliğlerin gümrüğe ilişkin hükümlerinden,

e) Türk Gümrük Tarife Cetveli ve izahnamesinden,

f) Dış Ticaret Rejimi Kararları ve buna ilişkin tebliğlerden,

g) Ticaret ve ödeme anlaşmalarından,

h) Uluslararası anlaşmalar ile Avrupa Birliği mevzuatının gümrüğe ilişkin hükümlerden,

Oluşur.

Sınav Komisyonu; iki üye Gümrük Müsteşarlığından, üç üye Yükseköğretim Kurulunca teklif edilecek beş aday arasından, diğer iki üye ise Birlikçe teklif edilecek dört üye arasından Gümrük Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Devlet Bakanı tarafından seçilen yedi üyeden oluşur.

Sınav komisyon üyeliklerine aday gösterileceklerin; hukuk, iktisat, maliye, muhasebe, işletme, bankacılık, idari bilimler dallarından lisans veya lisansüstü seviyesinde mezun olmaları ve bu konularda onbeş yıl çalışmış veya bu kadar süre öğretim üyeliği veya görevliliği yapmış bulunmaları şarttır.

Gümrük müşavirliği sınavına üç yıllık süre içinde yılda iki kez olmak üzere en fazla altı defa girilebilir. Başarılı olamayanlar gümrük müşavirinin yanında gümrük idarelerinde gümrük müşavirliği memuru sıfatıyla iş takip edebilir. Gümrük müşavirliği sınavında başarılı olanlar, çalışacakları iş çevresinin bağlı olduğu odaya üye olmak zorundadır.

Stajdan sayılan süreler

MADDE 9.- Gümrük idaresinde on yıl çalışmış olup, bunun üç yılını gümrük muayene memuru, gümrük müdür yardımcısı, şube müdürü, gümrük müdürü, gümrük muhafaza müdürü, gümrük başmüdür yardımcısı ve gümrük muhafaza başmüdür yardımcısı görevlerinde geçirenlerden, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrılanlardan, bu Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşulları taşıyanlardan bu görevlerde geçen süreleri staj olarak kabul edilir.

Bu Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında sayılan görevlerde en az üç yıl bulunmak şartıyla, gümrük teşkilatında en az altı yıl çalışarak memuriyetten istifa edenlerin bu süreleri stajda geçen süre sayılır.

Bu Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde sayılan lisans seviyesinde fakülte veya yüksekokullardan mezun olmak şartıyla, yüksek lisans yapanlarda staj süresi bir yıl, doktora yapmış olanlarda ise onsekiz ay kısalır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Gümrük Müşavirleri Odaları

Odalar, nitelikleri ve faaliyet sınırı

MADDE 10.-Teklifin 10 uncu maddesi aynen kabul edilmiştir.

Odanın kuruluşu

MADDE 11.- Teklifin 11 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Odanın gelirleri

MADDE 12.-Teklifin 12 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Odaların organları

MADDE 13.-Teklifin 13 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.

Oda Genel Kurulunun oluşumu ve görevleri

MADDE 14.-Teklifin 14 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.

Oda Genel Kurul toplantısı

MADDE 15.- Teklifin 15 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Oda Yönetim Kurulunun oluşumu ve görevleri

MADDE 16.- Teklifin 16 ncı maddesi aynen kabul edilmiştir.

Seçilme yeterliği ve seçimin şekli

MADDE 17.- Teklifin 17 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Toplantılar

MADDE 18.- Teklifin 18 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Oda Disiplin Kurulu ve görevleri

MADDE 19.- Teklifin 19 uncu maddesi aynen kabul edilmiştir.

Oda Denetleme Kurulu

MADDE 20.- Teklifin 20 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Türkiye Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği

Türkiye Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği

MADDE 21.- Türkiye Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği, Gümrük Müşavirleri Odalarından oluşur. Birlik, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşudur. Birliğin merkezi Ankara'dadır. Birliğin kısa adı TÜGÜMOB'dur.

Birlik organları, kuruluş amacı ve Kanunla belirtilen hususlar dışında hiçbir faaliyette bulunamazlar. Kanunla kendilerine verilen görevlerin yerine getirilmesiyle ilgili olmayan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleyemez. Siyasetle uğraşamaz. Siyasi partiler, sendikalar ve derneklerle ortak hareket edemez. Siyasi partilere maddi yardım yapamazlar, siyasi ilişki ve işbirliği içinde bulunamazlar. Milletvekili ve mahalli idarelerin seçimlerinde belli adayları destekleyemezler.

İkinci fıkrada belirtilen yasaklara uymayan Birlik sorumlu organları hakkında bu Kanunun 11 inci maddesinin ikinci fıkrası ve müteakip fıkralar hükümleri uygulanır.

Birliğin görevleri

MADDE 22.- Türkiye Gümrük Müşavirleri Odaları Birliğinin görevleri şunlardır:

a) Mesleğin geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar yapmak.

b) Meslek mensuplarının menfaatlerini, mesleki ahlak, düzen ve geleneklerini korumak.

c) Odaları ilgilendiren konularda yetkili mercilere görüş bildirmek.

d) Odalar arasında çıkacak mesleki anlaşmazlıkları kesin olarak çözümlemek, uyulması zorunlu meslek kurallarını belirlemek.

e) Bu Kanuna göre çıkarılacak Yönetmelikleri hazırlamak.

f) Millî ve milletlerarası mesleki kuruluşlara üye olmak, milletlerarası mesleki toplantılara katılmak.

g) Gümrük mevzuatının uygulanmasıyla ilgili olarak Gümrük Müsteşarlığınca verilecek görevleri yerine getirmek.

h) Kanunla verilen diğer görevleri yapmak ve mesleki konularda resmî makamlarca istenen bilgi ve görüşleri vermek.

Birliğin gelirleri

MADDE 23.- Türkiye Gümrük Müşavirleri Odaları Birliğinin gelirleri, Birliğe dahil odaların gelirlerinden alınacak paylar ile Birliğe ait mal varlığından sağlanan gelirler, ruhsat, vize, izin belgesi ücretleri ve genel hükümler çerçevesinde elde edilen bağış ve yardımlardan oluşur.

Birliğin organları

MADDE 24.- Türkiye Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği aşağıdaki organlardan oluşur:

a) Genel Kurul.

b) Yönetim Kurulu.

c) Disiplin Kurulu.

d) Denetleme Kurulu.

Birlik Genel Kurulu ve görevleri

MADDE 25.- Teklifin 25 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Birlik Genel Kurul toplantısı

MADDE 26.- Teklifin 26 ncı maddesi aynen kabul edilmiştir.

Birlik Yönetim Kurulu ve görevleri

MADDE 27.- Teklifin 27 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Toplantılar

MADDE 28.- Teklifin 28 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Birlik Disiplin Kurulu

MADDE 29.- Teklifin 29 uncu maddesi aynen kabul edilmiştir.

Birlik Denetleme Kurulu

MADDE 30.- Teklifin 30 uncu maddesi aynen kabul edilmiştir.

Oda ve Birlik organların seçim esasları

MADDE 31.- Teklifin 31 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Oda ve Birlik organlarının denetimi

MADDE 32.- Teklifin 32 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Odaların ve Birliğin yurt dışında temsili

MADDE 33.- Teklifin 33 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.

Meslekî sırlar

MADDE 34.- Teklifin 34 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.

Reklâm ve ticaret yasağı

MADDE 35.- Teklifin 35 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Ücret

MADDE 36.- Teklifin 36 ncı maddesi aynen kabul edilmiştir.

Görevle ilgili suçlar ve disiplin cezaları

MADDE 37.- Teklifin 37 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Gümrük Müşavirliği faaliyetinin devam şartları

MADDE 38.- Teklifin 38 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Yönetmelikler

MADDE 39.- Teklifin 39 uncu maddesi aynen kabul edilmiştir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Diğer Hükümler

Yürürlükten kaldırılan hükümler

MADDE 40.- 27.10.1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunun 226 ncı maddesinin
2 numaralı fıkrası ile 227, 228, geçici 5 ve geçici 6 ncı maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.

GEÇİCİ MADDE 1. - Teklifin Geçici 1 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 2. - 05.02.2000 tarihinden önce gümrük işlemlerini yürütmek amacıyla kurulmuş bulunan şirketlerin gümrük komisyoncu yardımcısı veya gümrük müşavir yardımcısı unvanına sahip ortakları, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden sonraki altı yıl içinde her yıl iki kez olmak üzere açılacak olan gümrük müşavirliği sınavına girebilir. Bunlar, altı yıllık dönemde açılacak olan sınavlar sonucunda başarılı olamadıkları takdirde, gümrük müşavir yardımcısı unvanı altında faaliyetlerine devam ederler. Ancak bunlar, gümrük işlemlerini yürütebilmek amacıyla yeni bir şirket kuramaz. Kurulu şirketler tasfiye edilene veya iştigal konuları değişene kadar, bu madde ile sahip oldukları haklarını kullanmaya devam ederler.

Şirket ortağı olmaksızın bir gümrük müşavirinin yanında gümrük idarelerinde iş takip eden gümrük müşavir yardımcısı veya gümrük komisyoncu yardımcısı olanlar da yukarıda belirtilen kapsamda sınavlara girebilir ve gümrüklerde iş takip edebilmekle birlikte, gümrük işlemlerini yürütebilmek amacıyla bir şirket kuramazlar veya kurulu bir şirkete ortak olamazlar.

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte gümrük müşavir yardımcısı veya gümrük komisyoncu yardımcısı unvanını taşıyanların iş çevrelerindeki odalara kayıtları yapılır. Bunların mesleğin icrasına ilişkin durumları oda tarafından takip edilir.

Gümrük Müşavir Yardımcılığı ve Gümrük Komisyoncusu Yardımcısı unvanına sahip olanlar disiplin cezalarına tâbidir. Gümrük Müsteşarlığı bunların ilgili odaya kayıt olmalarını resen sağlamakla yetkilidir. Gümrük Müşavir Yardımcılığı ve Gümrük Komisyoncusu Yardımcısı unvanına sahip olanlar bu unvanlarını kullanabilirler. Kayıtlı bulundukları odada seçme ve seçilme haklarına sahip değildirler.Ayrıca Odalara aidat ödemezler. Bu unvanlara sahip kişilerin sicil ve disiplin durumları Müsteşarlık tarafından bu kanun hükümlerine göre takip edilir.

GEÇİCİ MADDE 3. - Teklifin Geçici 3 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.

Yürürlük

MADDE 41.- Teklifin 41 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Yürütme

MADDE 42.- Teklifin 42 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.