Dönem : 22 Yasama Yılı : 1
T.B.M.M. (S. Sayısı : 61)
Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile Adana
Milletvekili Atilla Başoğlu’nun, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ve Adalet; Sanayi, Ticaret, Enerji,
Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji ve Plan ve Bütçe Komisyonları Raporları
(1/477, 2/49)
|
T.C. |
|
|
|
|
Başbakanlık |
|
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
13.1.2003 |
|
|
Sayı : B.02.0.KKG/196-279/295 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve
İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları
belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun
görülmüştür.
Gereğini arz ederim.
Abdullah
Gül
Başbakan
LİSTE
|
Esas No. |
Hükümsüz Sayılan Kanun Tasarılarının Adı : |
|
|
1/262 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Irak Cumhuriyeti Arasında
Konsolosluk Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
1/266 |
Dünya Turizm Teşkilâtı Tüzüğünün Bazı Maddelerinde Yapılan
Değişikliklerin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/267 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Letonya Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Turizm Alanında İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/269 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Polonya Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşmasının Tadiline
İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/270 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Litvanya Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Denizcilik Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna
Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/273 |
Uluslararası Sergilere İlişkin Sözleşme ile Sözleşmeye
Değişiklik Getiren Uluslararası Sergiler Bürosu Genel Kurul Kararına
Katılmamızın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/274 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Hindistan Cumhuriyeti
Hükümeti Arasındaki Turizm İşbirliği
Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/283 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti Arasında
Hukukî ve Ticarî Konularda Hukukî ve Adlî İşbirliği Anlaşmasının
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/286 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Uluslararası Göç Örgütü
Arasında Örgütün Türkiye’deki Hukuksal Durumu, Ayrıcalıkları ve
Dokunulmazlıkları Hakkında Anlaşmanın
Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/290 |
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine
Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/293 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Lübnan Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Denizcilik Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna
Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/300 |
Batı Avrupa Birliği, Ulusal Temsilciler ve Uluslararası Görevlilerin
Statüsü Hakkında Anlaşmanın, Türkiye Tarafından Batı Avrupa Silâhlanma Örgütü
Faaliyetleri ile İlgili Olarak Uygulanması ve Buna İlişkin Mektupların
Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/308 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Letonya Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Denizcilik Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna
Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/312 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Moldova Cumhuriyeti Arasında
Konsolosluk Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/319 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Moldova Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/327 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Güney Afrika Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/420 |
Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve
Av Bıçaklarının Yapımı, Alımı, Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanunda
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/446 |
Köy Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi ile Aynı
Kanuna Bir Madde Eklenmesine Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/489 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti
Arasında SosyalGüvenlik Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında
Kanun Tasarısı |
|
|
1/508 |
Bir Evlenme Akdine Dayanmayan Birleşmelerin Evlilik ve
Evlilik Dışında Doğan Çocukların Düzgün Nesepli Olarak Tesciline İlişkin
Kanun Tasarısı |
|
|
Esas No. |
Hükümsüz Sayılan Kanun Tasarılarının Adı : |
|
|
1/511 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Türk Kültür ve Sanatları Ortak
Yönetimi Genel Müdürlüğü Arasında Arsa Tahsisi Hakkında Protokolün
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/530 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Şili Cumhuriyeti Arasında
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma ve Eki
Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/541 |
Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal
Protokolünde Yapılan Değişikliğin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
1/542 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Letonya Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi
Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması ve Eki Protokolün
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/555 |
İzmirGaz ve Ulaşım Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kuruluş ve
Görevleri Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/557 |
Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi
Hakkında Kanuna Bazı Maddeler Eklenmesine Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/559 |
Devlet Mezarlığı Dışında Defnedilen Bazı Devlet Büyüklerinin
Mezarları Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/560 |
Uzman Jandarma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
1/561 |
Eski Yugoslavya’da İşlenen Bazı Suçların Kovuşturulması
Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/565 |
Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanunun Bir Maddesinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/568 |
Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanunun Bazı
Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/569 |
Jandarma Teşkilât, Görev ve Yetkileri Kanununun Bir
Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/570 |
Kimlik Bildirme Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi ve
Bu Kanuna Bir Ek Madde ile Bir Geçici Madde Eklenmesi Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/571 |
Jandarma Teşkilât, Görev ve Yetkileri Kanununa Bir Madde
Eklenmesine Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/572 |
Jandarma Teşkilât, Görev ve Yetkileri Kanununa İki Ek
Madde Eklenmesine Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/573 |
Uzman Jandarma Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi
Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/579 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Uluslararası Çalışma
Örgütü Arasında Uluslararası Çalışma Örgütünün Ankara’daki Ofisi İçin Yer
Tahsisine İlişkin Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun
Tasarısı |
|
|
1/591 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Cezayir Demokratik Halk
Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına
İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
Esas No. |
Hükümsüz Sayılan Kanun Tasarılarının Adı : |
|
|
1/598 |
Akdeniz’de Tehlikeli Atıkların Sınırötesi Hareketleri ve
Bertarafından Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesi Protokolünün Onaylanmasının
Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/600 |
Su Ürünleri Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
1/605 |
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun Bir
Maddesinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/613 |
Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesinin
OnaylanmasınınUygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/626 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Bosna-Hersek Bakanlar
Kurulu Arasında Kültür Merkezlerinin Kuruluşu ve İşleyişi Hakkında Protokolün
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/648 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Bahreyn Devleti Hükümeti
Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair
Kanun Tasarısı |
|
|
1/649 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Hırvatistan Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/653 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Bosna ve Hersek Bakanlar
Kurulu Arasında Ankara ve Saraybosna’da Diplomatik Temsilciliklerinin
Yerleşimine İlişkin Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun
Tasarısı |
|
|
1/654 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Bangladeş Halk
Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi
Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/655 |
Özel Karayolu TaşıtlarınınGeçici İthaline Dair Gümrük
Sözleşmesi Değişikliklerinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/665 |
TürkiyeCumhuriyeti Hükümeti ile Venezuela Cumhuriyeti
Hükümeti Arasındaki Turizm Alanında İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının
Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/666 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Türkmenistan Cumhuriyeti
Hükümetleri Arasında Ankara ve Aşkabad’da Diplomatik Temsilciliklerin
Yerleşimine İlişkin Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
1/667 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik
Devletleri Hükümeti Arasında Belbaşı Tesisinin Kapanması ve Yeni Bir Sismik
Araştırma İstasyonunun Faal Hale Getirilmesi ile İlgili Anlaşmanın
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/671 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Hindistan Cumhuriyeti Arasında
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/680 |
Devlet Memurları Kanunu ile Kamu İktisadî Teşebbüsleri
Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin
Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamede
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
Esas No. |
Hükümsüz Sayılan Kanun Tasarılarının Adı : |
|
|
1/683 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Tacikistan Cumhuriyeti Hükümetleri
Arasında Ankara ve Duşanbe’de Diplomatik Temsilciliklerinin Yerleşimine
İlişkin Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/687 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Büyük Britanya ve Kuzey
İrlanda Birleşik Krallığı Hükümeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin ve
Eki Sağlık Bakımı Hakkında Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair
Kanun Tasarısı |
|
|
1/688 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Fransa Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Nükleer Enerjinin Barışçıl Amaçlı Kullanımı İçin İşbirliği
Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/732 |
Telsiz Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında
Kanun Tasarısı |
|
|
1/735 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Moğolistan Arasında Hukukî, Ticarî
ve Cezaî Konularda Adlî Yardımlaşma Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/746 |
Uzman Jandarma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
1/749 |
Karayolu Taşımcılığında Çalışma Saatleri ve Dinlenme
Sürelerine İlişkin 153 Sayılı Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu
Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/750 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Fas Krallığı Hükümeti
Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/761 |
Birleşmiş Milletler Hazır Barış Gücü Düzenlemeleri
Sistemine Katkılar Hakkında Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Birleşmiş
Milletler Arasında Ortak Niyet Beyanının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna
Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/766 |
Eşyanın Sınırlardaki Kontrollerinin Uyumlaştırılmasına
İlişkin Uluslararası Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında
Kanun Tasarısı |
|
|
1/771 |
Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ile Birleşik Meksika
Devletleri Sağlık Bakanlığı Arasında Sağlık Alanında İşbirliği Anlaşmasının
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/778 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Karadeniz’in Kirliliğe
Karşı Korunması Komisyonu Arasında Merkez Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/783 |
Emniyet Teşkilâtı Uçuş Hizmetleri Tazminat Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/785 |
Vatandaşlık Belgesi Verilmesine İlişkin Sözleşmenin
Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/786 |
Kişi Halleri Konusunda Milletlerarası Karşılıklı Bilgi
Verilmesine İlişkin Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun
Tasarısı |
|
|
1/787 |
Ahvali Şahsiye Belgelerinde Yer Alan Bilgilerin
Kodlanmasına İlişkin Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında
Kanun Tasarısı |
|
|
1/788 |
Yaşam Belgesi Verilmesine Dair Sözleşmenin Onaylanmasının
Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
Esas No. |
Hükümsüz Sayılan Kanun Tasarılarının Adı : |
|
|
1/799 |
Ahvali Şahsiye Cüzdanlarının Tanınmasına ve
Güncelleştirilmesine İlişkin Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu
Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/802 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Çek Cumhuriyeti Arasında Gelir
Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi
Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşmasının ve Eki Protokolün Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/803 |
Türk Polis Teşkilâtını Güçlendirme Vakfı Kanunu Tasarısı |
|
|
1/804 |
İçişleri Bakanlığı Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunda
Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı |
|
|
1/810 |
Uzman Jandarma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
1/813 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Moldova Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Savunma Sanayii İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/815 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Hırvatistan Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Sağlık Alanında İşbirliğine Dair Anlaşmanın Onaylanmasının
Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/827 |
Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü
Değişikliğinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/829 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna Arasında Hukukî Konularda
Adlî Yardımlaşma ve İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna
Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/830 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri
Arasında Nükleer Enerjinin Barışçıl Kullanımına İlişkin İşbirliği Anlaşması
ve Eki Mutabakat Zaptının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/831 |
Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesinin Biyogüvenlik Kartagena
Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/833 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Filipinler Cumhuriyeti Arasında
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/834 |
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) Kuruluş Yasası
ve Sözleşmesinde Değişiklik Yapan Kyoto ve Minneapolis Tam Yetkili
Konferansları Sonuç Belgelerinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair
KanunTasarısı |
|
|
1/852 |
Nüfus Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair
Kanun Tasarısı |
|
|
1/853 |
Avrupa Peyzaj Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/855 |
Türkiye Cumhuriyeti ile İtalya Cumhuriyeti Arasında
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/867 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Gürcistan Arasında Ortak Sınırın
Anti-Personel Mayınlardan Arındırılması ve Bunların Gelecekte Sınır Koruma
Amacıyla Kullanılmaması İçin Bir İkili Rejim Tesis Edilmesi Hakkında
Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
Esas No. |
Hükümsüz Sayılan Kanun Tasarılarının Adı : |
|
|
1/868 |
Türkiye Cumhuriyeti ve Slovak Cumhuriyeti Arasında Yatırımların
Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/871 |
1990 Tarihli Petrol Kirliliğine Karşı Hazırlıklı Olma,
Müdahale ve İşbirliği ile İlgili Uluslararası Sözleşme ve Eklerine
Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/872 |
Türkiye Cumhuriyeti ve Portekiz Cumhuriyeti Arasında
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma ve Eki
Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/877 |
Uydular Aracılığı ile Haberleşme Uluslararası Teşkilatı
(INTELSAT) Anlaşmasının ve İşletme Anlaşmasında Yapılan Değişikliğin
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/881 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Yugoslavya Federal
Cumhuriyeti Federal Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve
Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
1/890 |
Tehlikeli Atıkların Sınırötesi Taşınımının ve Bertaraf
Edilmesinin Kontrolüne İlişkin Basel Sözleşmesine Getirilen Değişikliğin
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/894 |
Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Çocukların Silahlı
Çatışmalara Dahil Olmaları Konusundaki İhtiyari Protokolün Onaylanmasının
Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/909 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Uganda Cumhuriyeti
Arasında Ticaret Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının
Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/910 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gabon Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Genel Ticarî, Ekonomik, Kültürel ve Teknik İşbirliği
Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/911 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Slovenya Cumhuriyeti Arasında
Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması ve
Eki Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/915 |
Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve
İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi: İnsan Hakları ve Biyotıp
Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/916 |
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Statüsünün Bazı
Maddelerinde Yapılan Değişikliklerin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair
Kanun Tasarısı |
|
|
1/917 |
190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve Dışişleri
Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/918 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kongo Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Ticaret, Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşmasının
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/924 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Hindistan Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Suçluların İadesi Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
Esas No. |
Hükümsüz Sayılan Kanun Tasarılarının Adı : |
|
|
1/925 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Kosta Rika Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Teknik İşbirliği Çerçeve Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/926 |
Dünya Posta Birliği Kuruluş Yasasına Altıncı Ek Protokolün
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/929 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik
Devletleri Hükümeti Arasında Karşılıklı Kalite Güvence Hizmetlerine İlişkin
Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/933 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Yasadışı Göçmenlerin Geri Kabulüne Dair Anlaşmanın
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna İlişkin Kanun Tasarısı |
|
|
1/947 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Jamaika Hükümeti Arasında
Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna
Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/954 |
Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/957 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kazakistan Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Diplomatik Temsilcilik Binalarının İnşası İçin Karşılıklı
Arsa Tahsisine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında
Kanun Tasarısı |
|
|
1/958 |
Türk Vatandaşlığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin
Kanun Tasarısı |
|
|
1/959 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Estonya Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/962 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Yunanistan Cumhuriyeti Arasında
Doğal Afetlere Karşı Türk-Yunan Ortak Görev Gücü Kurulmasına İlişkin
Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/964 |
Türkiye Cumhuriyeti ve Karayip Devletleri Birliği Arasında
İşbirliği Çerçeve Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
1/967 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Romanya Sosyalist
Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Ankara’da 2 Mayıs 1966 Tarihinde İmzalanan
Sivil Hava Ulaştırma Anlaşmasına Ek Protokolün Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/969 |
Avrupa Sınırötesi Televizyon Sözleşmesini Değiştiren
Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/974 |
Anti-Personel Mayınların Kullanımının, Depolanmasının,
Üretiminin ve Devredilmesinin Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili
Sözleşmeye Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/977 |
Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme
Konusunda İşbirliğine Dair Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu
Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/982 |
Eşyanın Geçici İthalatına İlişkin İstanbul Sözleşmesine
Katılmamızın Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/983 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Ukrayna Hükümeti Arasında
Uzayın Araştırma ve Kullanımı Konularında İşbirliği Anlaşmasının
Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/984 |
Türkiye Cumhuriyeti ve Yemen Cumhuriyeti Arasında
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının
Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/985 |
Türkiye Cumhuriyeti ve Makedonya Cumhuriyeti Arasında
Konsolosluk Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
Esas No. |
Hükümsüz Sayılan Kanun Tasarılarının Adı : |
|
|
1/989 |
Marka Kanunu Anlaşmasına Katılmamızın Uygun Bulunduğuna
Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/991 |
Endüstriyel Tasarımların Uluslararası Tesciline İlişkin
Lahey Anlaşmasına Bağlı Cenevre Metnine Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair
Kanun Tasarısı |
|
|
1/992 |
Ticaret
Gemilerinde Çalışan Kaptanlar ve Gemi Zabitlerinin Meslekî Yeterliliklerinin
Asgari İcaplarına İlişkin 53 Sayılı Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun
Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/993 |
Gemi
Adamlarının Hastalanması, Yaralanması ya da Ölümü Halinde Armatörün
Sorumluluğuna İlişkin 55 Sayılı Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu
Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/994 |
Gemilerde Mürettebat İçin İaşe ve Yemek Hizmetlerine
İlişkin 68 Sayılı Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
1/995 |
Mürettebatın Gemide Barınmasına İlişkin 92 Sayılı
Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/996 |
Gemi Adamlarının Sağlık Muayenesine İlişkin 73 Sayılı
Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/1006 |
Gemi Aşçılarının Meslekî Ehliyet Diplomalarına İlişkin 69
Sayılı Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/1007 |
İş Kazalarının Önlenmesine (Gemi Adamları) İlişkin 134
Sayılı Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/1008 |
Gemi Adamlarının Ulusal Kimlik Kartlarına İlişkin 108
Sayılı Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/1013 |
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Bulgaristan Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Sahil Güvenlik İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/1014 |
Karadeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Komisyonunun
Ayrıcalık ve Bağışıklıklarına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun
Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/1017 |
Gemi Adamlarının Sağlığının Korunması ve Tıbbî Bakımına
İlişkin 164 Sayılı Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
1/1018 |
Gemi Adamlarının Yıllık Ücretli İznine İlişkin 146 Sayılı
Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/1019 |
Liman İşlerinde Sağlık ve Güvenliğe İlişkin 152 Sayılı
Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/1020 |
Gemi Adamlarının Ülkelerine Geri Gönderilmesine İlişkin
166 Sayılı Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/1022 |
Otobüs ve Otokarlarla Uluslararası Arızi Yolcu
Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
1/1023 |
Türkiye Cumhuriyeti ve Hollanda Krallığı Arasında
Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna
Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/1026 |
Mürettebatın Gemide Barınmasına İlişkin (İlave Hükümler)
133 Sayılı Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/1027 |
Uzay Cisimlerinin Verdiği Zarardan Dolayı Uluslararası
Sorumluluk Hakkında Sözleşmeye Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
Esas No. |
Hükümsüz Sayılan Kanun Tasarılarının Adı : |
|
|
1/1028 |
Uzaya Fırlatılan Cisimlerin Tescili Sözleşmesine
Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/1029 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Arasında
Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/1033 |
Atlantik Ton Balıklarının Korunmasına İlişkin Uluslararası
Sözleşme ve Nihaî Senet, Atlantik Ton Balıkçılık İşletmeleri
İstatistiklerinin Toplanmasına Dair Karar, Usul Kuralları ve Malî
Düzenlemelere Katılmamızın Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı |
|
|
1/1038 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna-Hersek Arasında Konsolosluk
Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/1039 |
Türkiye Cumhuriyeti ile Sudan Cumhuriyeti Arasında Gelir
Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı |
|
|
1/1040 |
Hukukî veya Ticarî Konularda Yabancı Ülkelerde Delil
Sağlanması Hakkında Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısı |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
T.C. |
|
|
|
Başbakanlık |
|
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
14.2.2002 |
|
|
Sayı :
B.02.0.KKG.10/101-392/863 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza
arzı Bakanlar Kurulunca 26.1.2002 tarihinde kararlaştırılan “Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ile
gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Bülent
Ecevit
Başbakan
GENEL GEREKÇE
Ekonomik faaliyetlerin
nihaî amacı, tüketicilerin ihtiyaçlarını sağlayacak mal ve hizmetleri üretmek
ve bu ihtiyaçları rasyonel bir dağıtım zinciri oluşturarak karşılamaktır.
İktisadî ve sosyal alanlardaki genişleme ve gelişmeler ile serbest piyasa
ekonomisinin değişen şartları karşısında tüketicilerin, ihtiyaçlarının
karşılanmasında beliren sorunları yalnız başlarına çözemeyecekleri anlaşılmış,
tüketici çıkarlarını korumak amacıyla 4077 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanun, 23.2.1995 tarihinde kabul edilerek, 8.9.1995 tarihinde
yürürlüğe girmiştir.
Anayasanın 172 nci
maddesinde yer alan “Devlet, tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı tedbirler
alır, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik eder” hükmü
doğrultusunda tüketicilerin daha etkin bir şekilde korunmasını ve Kanunun
uygulamasını sağlamak amacıyla Türk Tüketici Hukuku Mevzuatı oluşturulmuş,
ancak, sosyal ve ekonomik hayatta öngörülemeyen gelişmeler nedeniyle, tüketiciler
bazı alanlarda sorunlar yaşamaya devam etmiştir.
Kanunun uygulamasıyla,
sosyal ve iktisadî hayattaki gelişmelerle ortaya çıkan yeni durumları,
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna kazandırmak, Anayasamızda ifadesini bulan
ilkeyi, tam anlamıyla gerçekleştirmenin gereğidir.
Diğer taraftan, yapılan
düzenleme ile, Avrupa Birliğine adaylık sürecini yaşadığımız bu günlerde
Birliğin “Tüketici Koruma Politikasının” sonucu olan 13 adet Direktifin
öngörülen değişikliklerle birlikte, “Türk Tüketici Hukuku” ile uyumlaştırılması
sağlanmış olacaktır. Tüketici hukuku alanındaki uyumlaştırmanın gerçekleşmesi
Avrupa Birliğine adaylık sürecine önemli bir katkıda bulunacaktır.
Gerek Anayasa ve Sanayi
ve Ticaret Bakanlığının teşkilât ve görevlerini düzenleyen 3143 sayılı Kanunda
yer alan emredici hükümler ve gerekse
kalkınma planlarında öngörülen gelişme hedefleri uyarınca AB
ülkelerince, tüketicilerin korunması politikaları çerçevesinde benimsenen ve
evrensel kabul gören 8 temel tüketici hakkı (temel gereksinimlerin giderilmesi
hakkı, güvenlik ve güven duyma hakkı, mal ve hizmetlerin serbestçe seçilmesi
hakkı, bilgi edinme hakkı, eğitilme hakkı, tazmin edilme hakkı, sesini duyurma
hakkı, sağlıklı bir çevreye sahip olma hakkı) göz önüne alınarak hazırlanan
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun, sosyal ve iktisadî hayattaki gelişmeler
karşısında tüketiciyi daha etkin bir şekilde koruması ve Avrupa Birliğinin
Tüketici Hukukuyla ilgili 13 Direktifi ile uyumunu sağlamak amacıyla bu Tasarı
hazırlanmıştır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. – Madde ile,
“ekonominin gereklerine ve” ibaresinin Kanun amaç maddesi metninden çıkarılması
öngörülmektedir.
Madde 2. – Madde ile,
Kanunun kapsam maddesinde yer alan “hukukî işlemi” ibaresi, dokt-rinde genel
kabul gören “tüketici işlemi” terimi şeklinde değiştirilmiştir.
Madde 3. – Madde ile,
Kanun metninde sıkça geçen kavramların tanımı yapılmıştır. Buna göre mal
tanımı, alışverişe konu olan taşınır eşyanın yanısıra, konut ve tatil amaçlı
taşınmaz malları ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım,
ses, görüntü ve benzeri gayri maddî malları da kapsayacak şekilde yeniden
yapılmış, böylece tüketicinin korunma alanı genişletilmiştir. Yine Kanunda
sıkça geçen satıcı, sağlayıcı, tüketici işlemi, ithalatçı, kredi veren, reklam veren,
reklamcı, mecra kuruluşu ve teknik düzenleme tanımlarına yer verilmiştir.
Madde 4. – Madde ile,
ayıplı mal tanımına, koruma alanını genişletmek için eklemeler yapılmıştır.
Malın açık ayıplı
olduğunun anlaşılması halinde, tüketicinin otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya
herhangi bir bildirim vasıtasıyla, bildirmesi yeterli görülmüştür. Malın
kullanımı esnasında ortaya çıkan ayıplarda ise, ayıba karşı sorumluluk süresi
iki yıl, konut ve tatil amaçlı taşınmazlarda ise bu süre beş yıl olarak
düzenlenmiştir. Ayıplı malda Kanun, tüketiciye sözleşmeden dönme, malın ayıpsız
misliyle değiştirilmesi, ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım
isteme seçimlik haklarını kullanma hakkı vermektedir. Tüketici seçimlik
haklarıyla birlikte tazminat da isteyebilecektir. Tüketiciye tanınan bu
tazminat hakkı 85/374 sayılı Avrupa Birliği Direktifi esas alınarak
düzenlenmiştir. Bu şekilde maddenin yaptırım gücü artırılmak istenmiştir.
Sözleşmeden dönme,
tüketici işleminin taraflarının sözleşme öncesi durumlarına dönmesi olup,
dönmenin amacı, sözleşmenin kurulmasından önceki hukukî menfaat dengesini
yeniden kurmaktır.
Ayıplı maldan doğan
sorumluluk bakımından, belirli bir marka mal satın alınması ya da sözleşmenin
belirli bir satıcı ile yapılması koşuluna bağlanması durumlarında malın
ayıbından kredi verenin de sorumlu olması öngörülmüştür. Bağlı kredi verenin
sorumluluğuna ilişkin bu hükümle, ayıplı maldan doğan sorumluluk zinciri
tüketici lehine olarak genişletilmiştir.
Madde 5. – Madde ile,
ayıplı hizmetler konusunda tüketicilerin karşılaştıkları sorunların özellikleri
dikkate alınmış ve hizmetlere özgü ayıplar karşısında tüketicinin hakları hükme
bağlanmıştır. Tüketicinin otuz gün içerisinde hizmetteki açık ayıbı sağlayıcıya
bildirmek yükümlülüğü bulunmaktadır. Tüketici bu durumda, sözleşmeyi sona
erdirme, hizmetin yeniden görülmesi veya ayıp oranında bedel indirimi haklarına
sahiptir. Tüketici, bu seçimlik haklarıyla birlikte tazminat da isteyebilir.
Tüketicinin ayıbını bilerek hizmet satın alması halinde bu hakların
uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır.
Madde 6. – Madde ile,
satıştan kaçınma hali, hizmet sağlama hallerini de içine alarak düzenlenmiştir.
Ayrıca, koşula bağlı satış tanımı yeniden yapılarak tüketicinin bu alandaki
mağduriyeti önlenmek istenmiştir.
Madde 7. – Madde ile,
tüketiciler, satıcılar tarafından matbu olarak hazırlanan sözleşmelere karşı
koruma altına alınmaktadır.
Tüketicinin korunması
amacıyla bir standart koşulun haksızlığı konusunda uyuşmazlık çıktığında
koşulun haksız olmadığını ispat külfeti, 93/13 sayılı Avrupa Birliği Direktifi
doğrultusunda satıcıya yüklenmiştir. Sözleşmelerde haksız koşullara ilişkin
hükümler ile tüketici aleyhine oluşan dengesizliğin giderilmesi öngörülmüştür.
Madde 8. – Madde ile,
taksitle satım sözleşmelerinin içeriğini tüketici için daha belirgin kılmak
amacıyla, sözleşmeye, tüketicinin ve satıcının açık adresleri, malın Türk
lirası olarak vergiler dahil peşin satış fiyatı, vadeye göre faiz ile birlikte
ödenecek Türk lirası olarak toplam satış fiyatı, faiz miktarı, faizin
hesaplandığı yıllık oran, akdi faiz oranının yüzde elli fazlasını geçmemek
üzere gecikme faiz oranı, peşinat tutarı ve borçlunun temerrüde düşmesinin
hukukî sonuçlarının yazılması zorunluluğu getirilmiştir.
Kambiyo senetlerine özgü
sorunların bertaraf edilmesi amacıyla her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı
olacak şekilde kambiyo senedi düzenlenmesi ve bu senedin nama yazılı olması
zorunluluğu getirilmiştir.
Taksitli satışlarda
temmerrüde düşen tüketiciye tanınan haklarda, tüketici lehine düzenlemeye
gidilmiştir.
Madde 9. – Madde ile,
gazete, televizyon ilanı ve benzeri yollarla, tüketiciye duyurularak düzenlenen
kampanyalı satışlarda ortaya çıkan tüketici mağduriyetini önlemek amacıyla,
üretici firmalar ile süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen kampanyalı satışlar
hariç, bu tür satışlar Bakanlık iznine tâbi tutulmuştur. Ayrıca, kampanyalı
satışlarda tüketicinin yerine getirmekle yükümlü olduğu ön ödeme tutarının,
sözleşmede aksine hüküm yoksa malın satış bedelinin % 40’ından fazla
olamayacağı hükmü getirilmekte ve malın teslim süresinin oniki ayı aşamayacağı
düzenlenmektedir. Bu tür satışlardan doğan sorumluluk zinciri, bağlı kredi
vereni de kapsayacak şekilde genişletilmiştir.
Madde 10. – Madde ile,
işyeri, fuar, panayır gibi satış mekanları dışında ve değeri 20 000 000 lirayı
aşan satımlar kapıdan satış olarak değerlendirilmiş ve bu miktarın her yıl Ekim
ayı sonunda Devlet İstatistik Enstitüsünün Toptan Eşya Fiyatları Endeksinde
meydana gelen yıllık ortalama fiyat artışı oranında artacağı ve her yıl Aralık
ayında Bakanlıkça Resmî Gazetede ilan edileceği belirtilmiştir.
Yoğun tüketici
şikâyetlerine yol açtığı görülen bu tür satışlar hakkında, uygulamaya ilişkin
usul ve esasların Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca belirleneceğine dair düzenleme
yapılmıştır. Ayrıca, tüketicinin malı teslim aldığı tarihten itibaren yedi
günlük cayma süresi dolmadan ödeme yapması veya borç altına sokan herhangi bir
belge vermesi yasaklanarak bu alandaki tüketici mağduriyeti engellenmek
istenmiştir. Bu sürenin, hizmetler bakımından sözleşmenin imzalandığı tarihten
itibaren başlayacağı öngörülmüştür.
Madde 11. – Madde ile, 10
uncu maddede belirtilmiş tüketici haklarının ve mal ve hizmetin nitelik ve
niceliğine ilişkin açıklayıcı bilgilerin bir belgeye dökülerek tüketicinin,
Kanundan doğan bu hakları konusunda bilgilendirilmesi hükme bağlanmıştır. Öte
yandan, tüketici sahip olduğu haklarının da yazılı bulunduğu sözleşmeyi imzalar
ve kendi el yazısı ile tarihini atar hükmü düzenlenerek, uygulamada ortaya
çıkan sözleşmeye geri tarih atılarak tüketicinin cayma hakkının bertaraf
edilmesinin önüne geçilmek istenmektedir. Yine sözleşmede satıcının, cayma
hakkının kullanılmasından itibaren malı geri almayı taahhüt etmesi hükme
bağlanmaktadır.
Madde 12. - Madde ile, tüketici ile satıcının
birbiriyle doğrudan temas halinde olmadığı televizyon, gazete, ilan ve internet
aracılığıyla yapılan her türlü alışverişlerde yaşanan sorunların yasal
çerçevede çözümlenmesi amaçlanmaktadır. Bu tip mesafeli sözleşmelerde,
satıcının, tüketicinin siparişini en çok otuz gün ve herhalde daha önceden
yazılı olarak tüketiciye bildirmek koşuluyla on günlük ek sürede yerine
getirmesi öngörülmüştür. Benzer nitelikleri dolayısıyla mesafeli satışlara,
kapıdan satışlarla ilgili hükümler, cayma hakkı süresinde satış işlemine konu
mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme
yapmasının veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesinin
istenemeyeceğine ilişkin hüküm dışında uygulanarak mesafeli sözleşmeler
bağlamında tüketici koruma altına alınmıştır.
Madde 13.- Madde ile, gecikme faiz
oranının akdi faizin yüzde elli fazlasını geçmemesi öngörülerek, bugüne kadarki
uygulamada kredi verenlerin inisiyatiflerine bırakılan gecikme faizi oranına
sınırlama getirilmiştir. 87/102 sayılı Avrupa Birliği Direktifi hükümleri de
dikkate alınarak, bağlı kredilerde tüketiciye vadedilen mal veya hizmetin, hiç
ya da zamanında teslim edilmemesi durumunda, kredi veren de sorumluluk
zincirine dahil edilmiştir. Yine kredinin yabancı para birimine endeksli kullandırılması
durumunda, geri ödemeye ilişkin taksitlerin ve toplam kredi tutarının
hesaplanmasında hangi tarihteki kurun dikkate alınacağına ilişkin şartlara da
sözleşmede yer verilmesi istenmiştir. Kredi kullananın haksız uygulamalardan
korunmasını sağlamak amacıyla muacceliyet şartı düzenlenmiş, diğer taraftan,
kredi verenin, asıl borçluya başvurmadan, kefilden borcun ifasını
isteyemeyeceği öngörülmüştür.
Madde 14. - Madde ile, tüketiciler ile
bankalar arasında uyuşmazlıklara neden olan kredi kartı işlemleri, Kanun
kapsamına alınmaktadır. Kredi kartıyla yapılan alışverişlerin 10 uncu maddede
belirtilen bağlı kredi olarak değerlendirilmesi mümkün olmadığından, bu durum
hariç kredi kartı işlemlerinde, 10 uncu maddenin hangi hükümlerinin
uygulanmayacağı düzenlenmiştir. Diğer taraftan, kredi kartıyla yapılan
alış-verişlerde, satıcının tüketiciden ayrıca komisyon almasına yönelik
uygulama engellenmiştir.
Madde 15. - Madde ile, süreli yayın
kuruluşları tarafından ikinci bir ürün ve/veya hizmetin verilmesinin taahhüt
edildiği kampanyalara süre ve kampanya adedi sınırlaması getirilmiştir. Süreli
yayın kuruluşlarına, kampanyaya ait reklam ve ilanlarında, kampanya konusu mal
veya hizmetin Türkiye genelinde teslim ve ifa tarihlerine ilişkin programlarını
ilan etme zorunluluğu getirilmiş, yine kampanya konusu mal veya hizmetin teslim
ve ifasının, kampanyanın bitiminden itibaren otuz gün içinde yapılması
zorunluluğu düzenlenerek tüketicilerin daha önce yaşadıkları mağduriyetler
engellenmek istenmiştir. Süreli yayın kuruluşu tarafından düzenlenmeyen, ancak
bilet, kupon, sertifika, iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yöntemler
olmaksızın süreli yayının tüketicinin satın aldığı mal ve hizmetle birlikte
hediye olarak verildiği kampanyalar hariç olmak üzere süreli yayınla doğrudan
veya dolaylı irtibatlandırılan kampanyaların da bu hükme tabi tutulacağı hükme
bağlanmaktadır.
Madde 16. - Madde ile, abonelik
sözleşmelerine taraf olan tüketicilerin, satıcının abonelik sözleşmesinde yer
alan hususlara aykırı davranması durumunda, tek taraflı olarak aboneliklerine
son verebilmeleri ve satıcının hakları dikkate alınarak aboneliğe son verme
isteğinin yedi gün gecikmeyle yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
Madde 17. - Madde ile, fiyat etiketi
konusunda Bakanlığa denetim yapma yetkisi verilmiş ve ayrıca etikette bulunması
zorunlu olan unsurlardan malın menşei yerine üretilen ülkenin yazılması zorunlu
hale getirilmiştir. Ayrıca, fiyatı Bakanlar Kurulu, kamu kurum ve kuruluşları
veya kamu kurumu niteliğinde meslek örgütleri tarafından belirlenen mal veya
hizmetlerin belirlenen bu fiyatın üzerinde satışı yasaklanmıştır.
Madde 18. - Madde ile, garanti
belgelerinin Bakanlık onaylı olması zorunlu hale getirilmiş, garanti süresi,
koruma alanını genişletmek için iki yıla çıkarılmıştır. Tüketici, onarım
hakkını kullanmışsa, garanti süresi içerisinde sık sık arızalanması nedeniyle
maldan yararlanamamanın süreklilik arz etmesi, tamiri için gereken azami
sürenin aşılması veya tamirinin mümkün bulunmadığının anlaşılması hallerinde 4
üncü maddede yer alan diğer seçimlilik haklarını kullanabilir, hükmü
getirilerek maddenin koruma alanı genişletilmiştir.
Madde 19. - Madde ile, sanayi mallarından
hangilerinin tanıtma ve kullanım kılavuzu ile satılmak zorunda bulunduğunun
Bakanlık tarafından belirleneceği hükmüne ek olarak, uluslararası sembol ve
işaretlerin, malın veya ambalajının üzerinde etiket olarak yer alması hususları
düzenlenmiş ve Bakanlık, kullanma kılavuzları ile etiketlerde bulunması gereken
asgari unsurları Türk Standartları Enstitüsü’nün görüşünü alarak tespit ve
ilanla görevlendirilmiştir.
Madde 20. - Madde ile, ithalatçı ve
imalatçılara sattıkları sanayi malları için yeterli teknik personel ve yedek
parça stoku bulundurmak zorunluluğu getirilmiştir. Tüketicinin servis hizmetlerinden
sürekli bir şekilde yararlanmasını sağlamak için, ithalatçının herhangi bir
şekilde ticarî faaliyetinin sona ermesi halinde, kullanım ömrü süresince servis
hizmetlerini o malın yeni ithalatçısı sunmak zorundadır hükmü düzenlenmiştir.
Madde 21. - Madde ile, ticarî reklam ve
ilanların, Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, kamu düzenine, kişilik
haklarına uygun olması esası düzenlenmiştir. Örtülü reklam yapılamayacağı,
ticarî reklam ve ilanların Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere de aykırı olamayacağı
hükmü ile maddenin koruma alanı genişletilmiştir. Ayrıca, reklam veren ticarî
reklam veya ilanda yer alan somut iddialarını ispatla yükümlü kılınmıştır.
Madde 22. - Madde ile, Reklam Kurulunca
4077 sayılı Kanunun 16 ncı maddesine aykırı bulunan ticarî reklam ve ilanlar
ile ilgili cezaların birlikte veya ayrı ayrı uygulanabilmesine ilişkin
düzenleme yapılmıştır.
Bakanlık Makamınca onaylanmış ReklamKurulu
kararlarının, tüketicilerin bilgilendirilmesi, aydınlatılması ve ekonomik
çıkarlarının korunması amacıyla, ReklamKurulu Başkanlığınca kamuoyuna
açıklanabilmesinin yasal dayanağı oluşturulmuştur.
Madde 23. - Madde ile, önümüzdeki dönemde
ürünlerin piyasaya arzı ve denetimine ilişkin birden fazla Bakanlık ve
kuruluşun görev alacağı dikkate alınarak, Bakanlık, hangi tehlikeli mal veya
hizmetlerin açıklayıcı bilgi ve uyarıları taşıması gerektiğini ve bu bilgi ve
uyarıların şeklini ve yerini ilgili bakanlık ve diğer kuruluşlarla birlikte
tespit ve ilanla görevlendirilmiştir.
Madde 24. - Madde ile, “kitap, mecmua ve
broşür çıkarılması” ibaresi madde metninden çıkarılmış, yalnızca, tüketicilerin
eğitilmesine ve bilinçlendirilmesine yönelik radyo ve televizyon programlarına
ilişkin usul ve esasların Bakanlıkça tespit ve ilan edilmesi öngörülmüştür.
Madde 25. - Madde ile, tüketici
sorunlarının tartışılması ve çözümü için önerilerin geliştirilmesi amacıyla
Sanayi ve Ticaret Bakanlığının koordinatörlüğünde kurulan Tüketici Konseyine,
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Türk Patent Enstitüsü Başkanlığı, Türk Akreditasyon
Kurumu,Büyük Şehir Belediyeleri, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu,
Türk Dişhekimleri Birliği, Türk Veteriner Hekimleri Birliği, Türkiye Bankalar
Birliği, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği, Türkiye Otelciler Birliğinin
katılımlarının sağlanmasıyla Konseyin etkinlik alanının genişletilmesi
amaçlanmıştır.
Madde 26. - Madde ile değeri üçyüz milyon
liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda hakem heyetlerine başvuru zorunlu hale
getirilerek, hakem heyetlerinin görev alanı belirlenmiştir. Hakem heyetlerinin
kararları üzerine Tüketici Mahkemelerince verilecek kararlar kesin hale
getirilerek, hakem heyetlerinin işlevi artırılmak istenmiştir. Yine değeri
üçyüz milyon lira ve üstündeki uyuşmazlıklarda hakem heyetlerinin verecekleri
kararlar, Tüketici Mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilecektir.
Madde 27. - Madde ile, tüketicinin
korunmasını daha etkin hale getirmek için tüketici örgütlerine de dava açma
hakkı tanınmıştır.
Tüketici örgütlerince açılacak davalarda,
bilirkişi ücretlerinin Bakanlıkça karşılanacağı hükmüyle, halen ekonomik
güçlükler yaşayan tüketici örgütlerinin genel olarak tüketicileri ilgilendiren
konularda dava açmalarının teşvik edilmesi öngörülmektedir. Tüketici davaları,
tüketicinin ikametgâhı mahkemesinde de açılabilir hükmüyle, Hukuk Usulü
Muhakemeleri Kanununun yetki kurallarına istisna getirilerek tüketicilerin
karşılaştığı güçlükler ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır.
Madde 28. - Madde ile, ayıplı seri
malların nasıl toplatılacağı hükme bağlanmaktadır.
Madde 29. - Madde ile, ceza hükümlerinde
farklılaşan ekonomik ve sosyal şartlar dikkate alınarak değişiklikler
yapılmıştır. Uygulamada, pek çok tüketici mağduriyetine yol açan kampanyalı
satışlarda vadedilen ürünün hiç ya da zamanında teslim edilmemesi cezai
yaptırıma tabi tutulmuştur.
Madde 30. - Madde ile, 4077 sayılı Kanunun
25 inci maddesinin üç, altı, yedi ve sekizinci fıkralarındaki cezaların
Bakanlık, diğer fıkralarındaki cezaların o yerin mülkî amiri tarafından
uygulanacağı hükmüyle cezaların uygulanmasında yetki alanları belirlenmiştir.
Madde 31. - Madde ile, Sanayi ve Ticaret
Bakanlığına, ilaç, müstahzar, kozmetik ve gıda maddelerine yönelik analizler
hariç olmak üzere, laboratuvar kurma veya kurulu laboratuvarlardan yararlanma
yetkisi verilmektedir.
Madde 32. - Madde ile, Kanunla oluşturulan
kurumların kuruluş ve çalışmalarına ilişkin masrafları ile Bakanlığın,
tüketicinin korunması amacına yönelik yapacağı harcamaları karşılamak üzere
özel hesapta toplanan gelirlerin dağılımı yeniden düzenlenmiştir.
Madde 33. - Yürürlük maddesidir.
Madde 34. - Yürütme maddesidir.
Adalet
Komisyonu Raporu
|
|
Türkiye Büyük Millet Meclisi |
|
|
|
Adalet Komisyonu |
30.1.2003 |
|
|
Esas No. : 1/477 |
|
|
|
Karar No. : 13 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınızca 24.1.2003 tarihinde esas
komisyon olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna, tali komisyon olarak da Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu ile
Komisyonumuza havale edilen “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”, Komisyonumuzun 30.1.2003 tarihli 9 uncu
birleşiminde, Adalet, Sanayi ve Ticaret ve Maliye Bakanlıkları temsilcilerinin
de katılmalarıyla incelenip görüşülmüştür.
Komisyonumuz, tali komisyon olması
nedeniyle, İçtüzüğün 23 üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca Tasarının,
Komisyonumuzu doğrudan ilgilendiren ve ceza hükümleri içeren çerçeve 29 uncu
maddesinin görüşülmesine karar vermiş ve yapılan görüşmeler sonunda maddeyi
Bakanlar Kurulundan gelen şekli ile aynen kabul etmiştir.
Raporumuz, Plan ve Bütçe Komisyonuna
sunulmak üzere saygı ile arz olunur.
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
|
Köksal Toptan |
Halil Özyolcu |
Ramazan Can |
|
|
Zonguldak |
Ağrı |
Kırıkkale |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Hasan
Kara |
Mehmet Ziya Yergök |
Feridun Fikret Baloğlu |
|
|
Kilis |
Adana |
Antalya |
|
|
(İmzada
bulunamadı) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Orhan
Yıldız |
Semiha Öyüş |
Feridun
Ayvazoğlu |
|
|
Artvin |
Aydın |
Çorum |
|
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
(İmzada
bulunamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muzaffer Külcü |
Mahmut
Durdu |
Esat
Canan |
|
|
Çorum |
Gaziantep |
Hakkâri |
|
|
|
(İmzada
bulunamadı) |
(İmzada
bulunamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Sadullah Ergin |
Recep Özel |
Ahmet Güryüz Ketenci |
|
|
Hatay |
Isparta |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Yılmazcan |
Hakkı Köylü |
Harun Tüfekçi |
|
|
Kahramanmaraş |
Kastamonu |
Konya |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muharrem Kılıç |
Orhan Eraslan |
Ömer
Kulaksız |
|
|
Malatya |
Niğde |
Sivas |
|
|
|
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Nuri Saygun |
Zeyid
Aslan |
Bekir Bozdağ |
|
|
Tekirdağ |
Tokat |
Yozgat |
|
|
|
(İmzada
bulunamadı) |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında
Kanunun “Tüketici Kredisi” başlıklı 10 uncu maddesinde değişiklik yapılması
hususundaki kanun teklifi, gerekçesiyle birlikte ilişikte sunulmuştur.
Saygılarımla arz ederim.
Atilla Başoğlu
Adana
Milletvekili
GEREKÇE
Türkiye Cumhuriyeti,
Atatürk dönemi hariç tutulursa en önemli değişimlerin yaşanmakta olduğu bir
dönemden geçmektedir. Yıllardan beri yürütülmüş olan popülist politikalar,
israfa dayalı yönetim anlayışı, ekonomimizi, borçla yönetilir duruma getirmiş
ve dışa bağımlı bir görüntü verilmesine sebep olmuştur. Bu duruma son verilmesi
amacıyla istikrarlı ve güçlü bir ekonomiye geçişi sağlayacak program
uygulanmaktadır.
Türkiye Cumhuriyetinin
önünde Avrupa Birliğine girmek veya girmemek olmak üzere, ciddî bir tercih
bulunmaktadır. Türk Ulusu bu konuda iradesini ortaya koymuş ve iki asırdır
yönelmiş olduğu batılı bir toplum olmak iradesini pekiştirmiştir. Ancak,
üyeliğin kabulü için ekonomik ve siyasî birtakım kriterlerin yerine getirilmesi
koşulu vardır.
Maastricht Kriterleri,
“Herhangi bir ülkede uygulanan uzun vadeli faiz oranları 12 aylık dönem
itibariyle fiyat istikrarı alanında en iyi performans gösteren 3 ülkenin faiz
oranını 2 puandan fazla aşamayacaktır.” ifadesiyle faiz konusuna yer vermiştir.
Söz konusu hükmü uygulamak, faiz politikaları üzerine eğilmek gereğini
artırmakta ve gelişmiş ülkeler düzeyine getirmeyi zorunlu kılmaktadır.
Uygulanmakta olan istikrar programı ise enflasyonu ve dolayısıyla faiz
oranlarını düşürmüştür.
Ancak, faiz konusu,
mevzuatımızda özellikle temerrüde düşürülmesi halinde açık hükme bağlanmamış ve
tarafların anlaşmasını esas almıştır. Bu durum birçok tüketicimizin
mağduriyetine sebebiyet vermiş, olağan dışı faiz oranlarına mahkûm edilmesine
yol açmıştır.
Bu sebeple temerrüt
faizinin belli bir oranda hükme bağlanması ve sözleşmede yer alan kredi faiz
miktarının yüzde onbeşini aşamayacağı hususunun kredi kullanıcısı ve kreditör
kuruluş arasında yapılacak akit içerisinde bulunması vatandaşımızın
mağduriyetini ortadan kaldıracaktır. Bunun yanında söz konusu miktarın hükme
bağlanması, devletimizin adaleti sağlama prensibini güçlendirecek olduğu gibi
Türkiye’nin Maastricht Kriterlerine de uyumuna katkıda bulunacaktır.
ADANA MİLLETVEKİLİ ATİLLA
BAŞOĞLU’NUN TEKLİFİ
TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ
MADDE 1. - 23.2.1995
tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 10 uncu maddesi
ikinci fıkrasının (g) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (h) bendi
eklenmiş, mevcut (h) bendi, (ı) bendi olarak değiştirilmiştir.
“h) Temerrüt faizinin,
sözleşmede yer alan kredi faiz oranının yüzde onbeş artırılmış miktarını
aşamayacağı şartı,”
MADDE 2. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu
|
Türkiye Büyük Millet
Meclisi |
|
|
|
|
Sanayi, Ticaret,
Enerji, Tabiî Kaynaklar, |
|
|
|
Bilgi ve Teknoloji
Komisyonu |
|
|
|
Esas No.: 1/477-2/49 |
3.2.2003 |
|
|
Karar No.: 4 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
"Tüketicinin Korunması Hakkında
Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" ile Adana Milletvekili
Atilla BAŞOĞLU'nun; "Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Teklifi", Sanayi ve Ticaret Bakanı Sayın Ali COŞKUN,
Adalet Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Sağlık
Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Çevre Bakanlığı ve sivil toplum örgütleri
temsilcilerinin katılımıyla Komisyonumuzun 28.1.2003 tarihinde yaptığı
toplantıda görüşülmesine başlanmıştır.
Sanayi ve Ticaret Bakanı Sayın Ali COŞKUN
beyin Kanun Tasarısı ile ilgili sunuş konuşmasından sonra Komisyonumuz Kanun
Tasarısı ile Kanun Teklifinin birleştirilerek görüşülmesini karar altına
almıştır.
Kanun Tasarısının geniş kapsamlı olması
nedeniyle bir alt komisyon kurularak incelenmesinde yarar mütalaa edilmiştir.
Oybirliği ile 5 üyeden oluşan bir alt komisyon kurulmuştur.
Alt komisyon çalışmalarını tamamlayarak
rapor ve metnini komisyona sunmuştur.
29.1.2003 tarihinde toplanan komisyonumuz
alt komisyon rapor ve metnini esas alarak görüşmelerine başlamıştır.
Tasarının geneli üzerinde görüşmeler
tamamlanarak maddelere geçilmesi oybirliği ile kabul edilmiştir.
Kanun Tasarısının 1 inci ve 2 nci maddeleri aynen kabul edilmiştir.
Kanun Tasarısının 3 üncü maddesinin (ı)
bendinde yer alan "ürün" kelimesi kanundaki ifade birliğini sağlamak
amacıyla "mal" kelimesi ile değiştirilmiştir. Yine aynı bent de yer
alan ürünün kelimesi aynı gerekçe ile "malın" kelimesi ile
değiştirilmiştir (m) bendinde yer alan "ve onun onaylayabileceği
biçimde" ibaresi reklamların denetimi esnasında ihtilafa düşülmemesi amacıyla çıkarılmıştır. (o) bendinde yer
alan "ve uyulması ihtiyari olan düzenlemeyi" ibaresi uygulamada boşluğa düşülmemesi için "Türk
standardı" ibaresi ile değiştirilmiştir. (r) bendine tüketici örgütlerinin
federasyon kurma girişimleri dikkate alınarak "vakıf" kelimesinden
sonra gelmek üzere "ve bunların üst kuruluşlarını" ibaresi
eklenmiştir.
Tasarının 4 üncü maddesinde ayıbın neden
olduğu zararlardan dolayı satıcı ve sağlayıcıların yerine imalatçı ve
üreticilerin sorumlu tutulması uygun bulunmuş ve bu durumda sorumluluk süresi
üç yıl olarak tespit edilmiştir.
Tasarının 5 inci maddesinde 4 üncü
maddedeki değişiklikle uyum sağlamak amacıyla ayıplı hizmetin neden olduğu
zararlardan dolayı yapılacak taleplerin 3 yıllık zaman aşımına tabi olduğu
düzenlenmiştir.
Tasarının 6 ncı maddesi aynen kabul
edilmiştir.
Tasarının 7 nci maddesinin 1 inci
fıkrasında yer alan "önemli ibaresi" tüketicinin haklarını
genişletmek gayesiyle çıkarılmıştır. Aynı maddenin 4 üncü fıkrasındaki
"standart" kelimesinden önce gelen "sözleşmenin" kelimesi
mükerrer olduğu için çıkarılmıştır. Aynı maddenin 6 ncı fıkrasında yer alan
"6/A" ibaresinden sonra gelmek üzere tasarıya komisyonumuzca ilave
edilen "6/B ve 6/C" maddeleri dikkate alınarak "6/B, 6/C"
ibaresi eklenmiştir. Aynı maddenin altıncı fıkrasına tüm standart sözleşmelerin
okunaklı olmasını temin amacıyla "tüketici sözleşmeleri" ibaresinden
sonra gelmek üzere "en az 12 punto
ve koyu siyah harflerle düzenlenir ve" ibaresi eklenmiştir. Aynı maddeye
haksız şartların sözleşme metninden çıkarılmasında idarenin görev almasını
teminen aşağıdaki hüküm yedinci fıkra olarak ilave edilmiştir. "Bakanlık
standart sözleşmelerde yer alan haksız şartların tespit edilmesine ve bunların
sözleşme metninden çıkartılmasının sağlanmasına ilişkin usul ve esasları
belirler."
Tasarının 8 inci maddesinin 2 nci
fıkrasının (a) bendinin sonuna "ve varsa erişim bilgileri" ibaresi
satıcıya ulaşmada kolaylık getireceği için ilave edilmiştir. Aynı maddenin (d)
bendinde yer alan "yüzde elli" ibaresi temerrüde düşenlerin lehine
olmak üzere "yüzde otuz" ibaresi ile değiştirilmiştir. Aynı maddenin
üçüncü ve beşinci fıkralarında geçen "satıcı" kelimesinden sonra
gelmek üzere "veya sağlayıcının" ibareleri eklenmiştir.
Tasarının 8 inci maddesine Devre tatil
başlıklı 6/B maddesi ve Paket tur başlıklı 6/C maddeleri ilave edilmiştir.
Tasarının 9 uncu maddesinin ikinci
fıkrasında "süreli yayın kuruluşlarınca ikinci ürün ve/veya hizmetin
verilmesinin taahhüt edildiği kampanyalar ile" ibaresi gazete
promosyonlarının 11 inci maddede düzenlenmesi dolayısıyla metinden
çıkarılmıştır. Satıcıların yanı sıra ithalatçı ve üreticilerin de kampanya
düzenleyecekleri dikkate alınarak maddenin dört ve beşinci fıkralarında yer
alan satıcı ibaresi "kampanyayı düzenleyen" ibaresi şeklinde
değiştirilmiştir.
Tasarının 10 uncu maddesinin birinci
fıkrasındaki parasal sınır kaldırılmış böylece tüketiciye daha geniş koruma
alanı sağlanmıştır. Aynı maddenin 3 üncü fıkrasının 3 üncü cümlesinde yer alan
"satıcı" kelimesinden sonra "veya sağlayıcı" ibaresi
eklenmiştir.
Tasarının 11 inci maddesinin başlığı
"kapıdan satışlarda satıcının ve sağlayıcının yükümlülüğü" şeklinde
değiştirilmiştir. Tüketicilere verilmesi zorunlu olan cayma bildirim belgesinin
daha iyi okunabilmesini teminen en az 16 punto ile yazılması uygun bulunmuştur.
Kapıdan satışlarda malın yanı sıra hizmetin de pazarlanacağı dikkate alınarak
maddenin ikinci fıkrasında yer alan "teslim aldığı" ibaresinden sonra
gelmek üzere "veya sözleşmenin imzalandığı" ibaresi, "içerisinde
malı" ibaresinden sonra gelmek üzere de "veya hizmeti" ibaresi
eklenmiştir. Maddenin 3 üncü ve 4 üncü fıkralarında yer alan "satıcı"
ve "satıcıya" kelimelerinden sonra gelmek üzere "ve
sağlayıcı", "ve sağlayıcıya" ibareleri eklenmiştir.
Tasarının 12 nci maddesi aynen kabul
edilmiştir.
Tasarının 13 üncü maddesinin 2 nci
fıkrasının (f) bendinde düzenlenen temerrüt faizi sınırı yıllık enflasyon
oranının yüzde yetmişler düzeyinden yüzde otuza düşmesi dikkate alınarak bu
bentte yer alan "yüzde elli" ibaresi "yüzde otuz" olarak
değiştirilmiştir. Maddenin üçüncü fıkrasında "temerrüde düşmesi"
ibaresinden sonra gelmek üzere "ve ödenmeyen taksit toplamının kredi
tutarının en az onda biri olması" ifadesi tüketiciyi koruma gayesiyle
eklenmiştir, Maddenin beşinci fıkrasında yer alan "satılan malın
ibaresinden sonra "veya hizmetin", "teslim" ibaresinden
sonra "veya ifa" ve "karşı satıcı" ibaresinden sonra gelmek
üzere "veya sağlayıcı" ibareleri metne ilave edilmiştir.
Tasarının 14 üncü maddesinin 4 üncü
fıkrasında yer alan "satıcı" kelimesinden sonra "veya
sağlayıcı" ibaresi eklenmiştir. Ayrıca temerrüde düşen Tüketiciye gecikme
faizi dışında başka bir yükümlülük getirilmemesi hükmü üçüncü fıkranın sonuna
ilave edilmiştir.
Tasarının 15 inci maddesinin 1 inci
fıkrası, gazete promosyonları nedeniyle daha önce yaşanan tüketici
mağduriyetleri dikkate alınarak aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Süreli yayın kuruluşlarınca
düzenlenen ve her ne amaç ve şekilde olursa olsun, bilet, kupon, iştirak
numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yollarla süreli yayın dışında ikinci bir
ürün ve/veya hizmetin verilmesinin taahhüt edildiği durumlarda; kitap, dergi,
ansiklopedi, afiş, bayrak, poster, sözlü veya görüntülü manyetik bant veya
optik disk gibi süreli yayıncılık amaçlarına aykırı olmayan kültürel ürünler
dışında hiçbir mal ya da hizmetin taahhüdü ve dağıtımı yapılamaz. Bu amaçla
kampanya düzenlenmesi halinde süreli yayın kuruluşu hediye ürünün kültürel ürün
olduğuna dair ilgili bakanlıktan görüş alır ve kampanya süresi 60 günü geçmez.
Kampanya konusu mal veya hizmet bedelinin bir bölümünün tüketici tarafından
karşılanması istenemez."
Tasarının 16 ve 17 nci maddesi aynen kabul
edilmiştir.
Tasarının 18 inci maddesinin 3 üncü
fıkrasında yer alan " sık sık" ibaresi Türkçe imla kuralı uyarınca
"sık" olarak değiştirilmiştir.
Tasarının 19 uncu maddesinin 1 inci
fıkrasında yer alan "bakım" kelimesinden sonra gelmek üzere "ve
basit onarıma" ibaresi eklenerek tüketicinin satın aldıkları sanayi
mallarının arızalanması durumunda basit onarımlarını yapmalarını sağlayacak
bilgilerin kendilerine verilmesi sağlanmıştır.
Tasarının 20 nci maddesinin birinci
fıkrasına son cümle olarak aşağıdaki hüküm eklenmiştir.
"İmalatçı veya ithalatçıların
bulundurmaları gereken yedek parça stok miktarı Bakanlıkça belirlenir"
böylece imalatçı ve ithalatçıların stok maliyetleri dikkate alınarak Bakanlığa
düzenleme yetkisi verilmiştir.
Tasarının 21 inci maddesine 3 üncü fıkra
olarak aşağıdaki hüküm ilave edilmiştir.
"Aynı ihtiyaçları karşılayan ya da
aynı amaca yönelik rakip mal ve hizmetlerin karşılaştırmalı reklamları
yapılabilir." Böylece doğru ve dürüst olması kaydıyla rakip firmaların
karşılaştırmalı reklam yapmalarına izin verilmiştir.
Tasarının 22 nci maddesinin 3 üncü
fıkrasının (a) bendi
"Bakanlıkça yüksek öğrenim görmüş
iktisat, işletme, maliye, hukuk ve mühendislik dallarından birinden mezun ve
ilgili genel müdür yardımcıları arasından görevlendirilecek bir üye" şeklinde
değiştirilmiştir. Aynı maddenin (j) bendine "seçeceği" ibaresinden
sonra gelmek üzere "veya üst örgütlerinin görevlendireceği" ifadesi
eklenmiştir. Aynı maddenin (p) bendinde yer alan işçi sendikaları
konfederasyonları temsilci sayısı ikiden bire indirilmiş yasal statüye kavuşan
memur sendikaları konfederasyonlarına bir üye ile temsil edilme hakkı maddeye
(r) bendi olarak ilave edilmiştir.
Tasarının 23 üncü maddesi aynen kabul
edilmiştir.
Tasarıya 24 üncü madde olarak 4077 Sayılı
Kanunun 19 uncu maddesi başlığı ile birlikte değiştirilerek aşağıdaki madde
eklenmiştir.
Mal ve hizmet denetimi
Madde 19.- Tüketiciye sunulan mal ve
hizmetler; standardına uygun olmalıdır.
İlgili Bakanlıklar, bu esaslara göre
denetim yapmak veya yaptırmakla görevlidir. Mal ve hizmet denetimine ilişkin
usul ve esaslar her bir ilgili Bakanlıkça ayrı ayrı tespit ve ilan edilir.
Buna göre 1705 Sayılı Kanunun yürürlükten
kaldırılacağını göze alan komisyonumuz standart denetimlerinde yasal bir boşluk
oluşmasını önlemiştir.
Tasarıya yeni ilave edilen madde
dolayısıyla madde numaraları yeniden teselsül ettirilmiştir.
Tasarının 24 üncü maddesi 25 inci madde
olarak aynen kabul edilmiştir.
Tasarının 25 inci maddesinin ikinci
fıkrasına Rekabet Kurumu Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Telekomünikasyon
Kurumu, Memur Sendikaları Konfederasyonları ve Ahilik Araştırma ve Kültür
Vakfının Tüketici Konseyinde temsil edilmeleri sağlanarak 26 ncı madde olarak
kabul edilmiştir.
Tasarının 26 ncı maddesinin beşinci
fıkrasında yer alan "üç yüz milyon" liralık parasal sınır
mahkemelerdeki yığılmayı önlemek için "beş yüz milyon"lira olarak
değiştirilmiştir. Aynı maddenin altıncı fıkrasında yer alan "üç yüz
milyon" liralık sınır "beş yüz milyon"a çıkarılmıştır. Ayrıca bu
parasal sınırın her yılın toptan eşya fiyatları endeksinde meydana gelen
ortalama fiyat artışı oranında artacağı ve bu durumun Bakanlıkça her yılın
Aralık ayında Resmî Gazetede ilan edileceği düzenlenmiştir. Aynı maddenin
sekizinci fıkrasında yer alan hakem heyeti başkan ve üyelerine raportörler de
ilave edilmiştir. Ayrıca hakem heyetlerinde görev alanlara ödenecek huzur hakkı
ücretinin 3000 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu
bulunacak miktarı geçmemek üzere Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça
belirlenir hükmü getirilerek 27 nci madde olarak kabul edilmiştir.
Tasarının 27 nci maddesinin dördüncü
fıkrasının başına "Bakanlık ve" ibaresi eklenmiştir. Aynı maddenin
dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenerek 28 inci
madde olarak kabul edilmiştir.
"Gerekli hallerde Tüketici
Mahkemeleri ihlalin tedbiren durdurulmasına karar verebilir. Tüketici
Mahkemesince uygun görülen tedbir kararları, masrafı daha sonra haksız çıkan
taraftan alınmak üzere ülke düzeyinde yayınlanan gazetelerden birinde Basın
İlan Kurumunca ve ayrıca varsa davanın açıldığı yerde yayınlanan mahalli bir
gazetede derhal ilan edilir.
Kanuna aykırı durumun ortadan
kaldırılmasına yönelik Tüketici Mahkemesi kararları ise masrafı davalıdan
alınmak üzere aynı yöntemle derhal ilan edilir."
Tasarının 28 inci maddesi 29 uncu madde
olarak aynen kabul edilmiştir.
Tasarının 28 inci maddesinden sonra gelmek
üzere 4077 Sayılı Kanuna "Olduklarından farklı görünen mallar"
başlıklı 24/A maddesi olarak; böylece gıda maddesi olmamakla beraber görünüm ve
kokusu itibariyle gıda maddeleriyle karıştırılma ihtimali bulunan bazı malların
özellikle küçük yaştaki tüketiciler açısından taşıdıkları risklerin ortadan
kaldırılmasını sağlamak amacıyla Tasarıya 30 uncu madde olarak yeni bir madde
eklenmiştir.
Tasarının 29 uncu maddesinde kanuna
aykırılıklar için öngörülen idari para cezaları yeniden düzenlenerek 31 inci
madde olarak kabul edilmiştir.
Tasarının 30 uncu maddesinin 1 inci
fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilerek 32 nci madde olarak kabul edilmiştir.
"25 inci maddenin 1, 4, 7, 8, 9 ve 10
uncu fıkralarındaki cezalar Bakanlık tarafından diğer fıkralarındaki cezalar o
yerin mülki amiri tarafından uygulanır."
Tasarının 31 inci maddesinde yer alan
"tahlil" kelimeleri anlam karışıklığına yol açmaması için "test
ve muayene" ibaresi ile değiştirilerek 33 üncü madde olarak kabul
edilmiştir.
Tasarının 32 nci maddesinin birinci
fıkrasında yer alan "harcamaları" ibaresi çıkarılmış
"yönelik" ibaresinden sonra gelmek üzere "masrafları ile sair
harcamalar" ibareleri eklenmiştir. Böylece Bakanlığın tüketiciyi koruma
gayesiyle yaptığı tüm hizmetlerine ilişkin masraflarının bu maddede öngörülen
özel ödenekten karşılanması sağlanmıştır.
Aynı maddenin birinci fıkrasının (b)
bendinde yer alan "binde iki" oranı "binde bir" olarak
değiştirilmiştir. Böylece sermaye şirketlerinin kuruluş ve sermaye artırımı
işlemlerinde ödemek zorunda oldukları binde iki nispetindeki tutarlar, sermaye
sınırlarının günümüzde çok yüksek tutarlara ulaşması ve bu durumun müteşebbisler
açısından önemli sıkıntılar yarattığı gerekçesiyle binde bire indirilerek 34
üncü madde olarak kabul edilmiştir.
Kanun Tasarısına daha önce yürürlükten
kaldırılan kanunlara ilave olarak 1705 ve 3003 sayılı kanunların ilave
edilmesini teminen 35 inci madde olarak yeni bir madde eklenmiştir.
Kanun Tasarısının 33 üncü maddesi kanunun
yürürlüğe girmesi hükmünü içerdiğinden, tüzük ve yönetmeliklerin hazırlanmasına
imkân sağlamak amacıyla "Bu kanun yayımı tarihinden itibaren 3 ay sonra
yürürlüğe girer" olarak değiştirilerek 36 ncı madde olarak kabul
edilmiştir.
Tasarının 34 üncü maddesi 37 nci madde
olarak aynen kabul edilmiştir.
İşbu raporumuz Plan ve Bütçe Komisyonuna
gönderilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
|
Soner Aksoy |
Ahmet Büyükakkaşlar |
Hasan Ali Çelik |
|
|
Kütahya |
Konya |
Sakarya |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Fatma Şahin |
Tacidar Seyhan |
Mustafa Sayar |
|
|
Gaziantep |
Adana |
Amasya |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ahmet Rıza Acar |
Ahmet Edip Uğur |
Sedat Kızılcıklı |
|
|
Aydın |
Balıkesir |
Bursa |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Nejat Gencan |
Şemsettin Murat |
Talip Kaban |
|
|
Edirne |
Elazığ |
Erzincan |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Ali Arıkan |
Vezir Akdemir |
Sedat Uzunbay |
|
|
Eskişehir |
İzmir |
İzmir |
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mustafa Elitaş |
Hasan Angı |
Nuri Çilingir |
|
|
Kayseri |
Konya |
Manisa |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Vahit Çekmez |
Şükrü Ünal |
Mustafa Öztürk |
|
|
Mersin |
Osmaniye |
Sinop |
|
|
Üye |
|
Üye |
|
|
İbrahim Çakmak |
|
A. Yekta Haydaroğlu |
|
|
Tokat |
|
Van |
TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA
DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1.- Kanun
Tasarısının 1 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2.- Kanun
Tasarısının 2 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3.- 4077 Sayılı
Kanunun 3 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 3.- Bu Kanunun
uygulamasında;
a) Bakanlık: Sanayi ve
Ticaret Bakanlığını,
b) Bakan: Sanayi ve
Ticaret Bakanını,
c) Mal: Alış-verişe konu
olan taşınır eşyayı, konut ve tatil amaçlı taşınmaz malları ve elektronik
ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri
maddi malları,
d) Hizmet: Bir ücret veya
menfaat karşılığında yapılan mal sağlama dışındaki her türlü faaliyeti,
e) Tüketici: Bir mal veya
hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan
gerçek ya da tüzel kişiyi,
f) Satıcı: Kamu tüzel
kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında
tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri,
g) Sağlayıcı: Kamu tüzel
kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında
tüketiciye hizmet sunan gerçek veya tüzel kişileri,
h) Tüketici işlemi: Mal
veya hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her
türlü hukuki işlemi,
ı) İmalatçı-Üretici: Kamu
tüzel kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya
hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını
üretenler ile mal üzerine kendi ayırt edici işaretini, ticari markasını veya
unvanını koyarak satışa sunanları,
j) İthalatçı: Kamu tüzel
kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya
da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dışından
getirerek satışa sunan gerçek veya tüzel kişiyi,
k) Kredi veren:
Mevzuatları gereği tüketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan banka, özel
finans kuruluşu ve finansman şirketlerini,
l) Reklam veren: Ürettiği
ya da Pazarladığı malın/hizmetin tanıtımını yaptırmak, satışını artırmak veya
imajını yaratıp güçlendirmek amacıyla hazırlattığı, içinde firmasının ya da
mal/hizmet markasının yer aldığı reklamları yayınlatan, dağıtan ya da başka
yollarla sergileyen gerçek ya da tüzel kişiyi,
m) Reklamcı: Ticari
reklam ve ilanları reklam verenin duyduğu ihtiyaç doğrultusunda hazırlayan ve
reklam veren adına yayınlanmasına aracılık eden ticari iletişim uzmanı gerçek
ya da tüzel kişiyi,
n) Mecra Kuruluşu: Ticari
reklam veya ilanı hedef kitleye ulaştıran iletişim kanallarının ya da her türlü
aracın sahibi, işleticisi veya kiralayıcısı olan gerçek veya tüzel kişiyi,
o) Standart: Üzerinde
mutabakat sağlanmış olan, kabul edilmiş bir kuruluş tarafından onaylanan,
mevcut şartlar altında en uygun seviyede bir düzen kurulmasını amaçlayan, ortak
ve tekrar eden kullanımlar için ürünün ve hizmetin özellikleri, işleme ve
üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama,
işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi işlemleri hususlarından biri
veya birkaçını belirten Türk Standardını,
p) Teknik düzenleme: Bir
ürünün ve hizmetin, ilgili idari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri,
işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama,
işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirilmesi işlemleri hususlarından
biri veya birkaçını belirten ve uyulması zorunlu olan her türlü düzenlemeyi,
r) Tüketici Örgütleri:
Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf ve bunların üst
kuruluşlarını, ifade eder.
MADDE 4.- 4077 Sayılı
kanunun 4 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
Ayıplı Mal
Madde 4.- Ambalajında,
etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında yer
alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik
düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı
olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan
beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik
eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.
Tüketici, malın teslimi
tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür.
Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız
misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım
isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine
getirmekle yükümlüdür.Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı
malın neden olduğu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer
mallarda zarara neden olan hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına
da sahiptir.
İmalatçı-üretici, satıcı,
bayi, acenta, ithalatçı, ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren
ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı
müteselsilen sorumludur. Ayıplı malın neden olduğu zarardan dolayı birden fazla
kimse sorumlu olduğu taktirde bunlar müteselsilen sorumludurlar.Satılan malın
ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Bu madde ile ayıba karşı
sorumlu tutulanlar, ayıba karşı daha uzun bir süre ile sorumluluk
üstlenmemişlerse, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa
bile malın tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına
tabidir. Bu süre konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallarda beş yıldır. Ayıplı
malın neden olduğu her türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç
yıllık zamanaşımına tabidir. Bu talepler zarara sebep olan malın piyasaya
sürüldüğü günden başlayarak on yıl sonra ortadan kalkar. Ancak, satılan malın
ayıbı, tüketiciden satıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı
süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı malın neden olduğu
zararlardan sorumluluğa ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
Ayıplı malın neden olduğu
zararlardan sorumluluğa ilişkin hükümler dışında, ayıplı olduğu bilinerek satın
alınan mallar hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Satışa sunulacak ayıplı
mal üzerine ya da ambalajına, imalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin
kolaylıkla okuyabileceği şekilde "özürlüdür" ibaresini içeren bir
etiket konulması zorunludur. Yalnızca ayıplı mal satılan veya bir kat ya da
reyon gibi bir bölümü sürekli olarak ayıplı mal satışına, tüketicinin
bilebileceği şekilde, tahsis edilmiş yerlerde bu etiketin konulma zorunluluğu
yoktur. Malın ayıplı olduğu hususu, tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış
belgesi üzerinde gösterilir.
Bu hükümler, mal satışına
ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.
MADDE 5.- 4077 Sayılı
Kanuna 4 üncü maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
Ayıplı Hizmet
Madde
4/A.-
Sağlayıcı tarafından bildirilen reklam ve ilanlarında veya standardında veya
teknik kuralında tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine
aykırı olan ya da yararlanma amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan
beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik
eksiklikler içeren hizmetler, ayıplı hizmet olarak kabul edilir.
Tüketici, hizmetin ifa
edildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde bu ayıbı sağlayıcıya bildirmekle
yükümlüdür. Tüketici bu durumda, sözleşmeden dönme, hizmetin yeniden görülmesi
veya ayıp oranında bedel indirimi haklarına sahiptir. Tüketicinin sözleşmeyi
sona erdirmesi, durumun gereği olarak haklı görülemiyorsa, bedelden indirim ile
yetinilir. Tüketici, bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 4 üncü maddede
belirtilen şartlar çerçevesinde tazminat da isteyebilir. Sağlayıcı, tüketicinin
seçtiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Sağlayıcı, bayi, acenta
ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren, ayıplı hizmetten ve
ayıplı hizmetin neden olduğu her türlü zarardan ve tüketicinin bu maddede yer
alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. Sunulan hizmetin
ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Daha uzun bir süre için
garanti verilmemiş ise, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile ayıplı
hizmetten dolayı yapılacak talepler hizmetin ifasından itibaren iki yıllık
zamanaşımına tabidir. Ayıplı hizmetin neden olduğu her türlü zararlardan dolayı
yapılacak talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir. Ancak, sunulan hizmetin
ayıbı, tüketiciden sağlayıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse
zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı hizmetin neden
olduğu zararlardan sorumluluğa ilişkin hükümler dışında, ayıplı olduğu
bilinerek edinilen hizmetler hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Ayıplı hizmetin neden
olduğu zararlardan sorumluluğa ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
Bu hükümler, hizmet
sağlamaya ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.
MADDE 6.- Kanun
Tasarısının 6 ncı maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 7.- 4077 Sayılı
Kanunun 6 ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Sözleşmedeki Haksız
Şartlar
Madde 6.- Satıcı veya
sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflı olarak sözleşmeye
koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet
kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan
sözleşme koşulları haksız şarttır.
Taraflardan birini
tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar tüketici
için bağlayıcı değildir.
Eğer bir sözleşme şartı
önceden hazırlanmışsa ve özellikle standart sözleşmede yer alması nedeniyle
tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere
edilmediği kabul edilir.
Sözleşmenin bütün olarak
değerlendirilmesinden, standart sözleşme olduğu sonucuna varılırsa, bu
sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit bir hükmünün
müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu maddenin uygulanmasını
engellemez.
Bir satıcı veya
sağlayıcı, bir standart şartın münferiden tartışıldığını ileri sürüyorsa, bunu
ispat yükü ona aittir.
6/A, 6/B, 6/C, 7, 9, 9/A,
10, 10/A ve 11/A maddelerinde yazılı olarak düzenlenmesi öngörülen tüketici
sözleşmeleri en az 12 punto ve koyu siyah harflerle düzenlenir ve sözleşmede
bulunması gereken şartlardan bir veya birkaçının bulunmaması durumunda eksiklik
sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. Bu eksiklik satıcı veya sağlayıcı
tarafından derhal giderilir.
Bakanlık standart
sözleşmelerde yer alan haksız şartların tespit edilmesine ve bunların sözleşme
metninden çıkartılmasının sağlanmasına ilişkin usul ve esasları belirler."
MADDE 8.- 4077 Sayılı
Kanunun 6 ncı maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki maddeler eklenmiştir.
Taksitle Satış
Madde
6/A.-
Taksitle satış, satım bedelinin en az iki taksitle ödendiği ve malın veya
hizmetin sözleşmenin düzenlendiği anda teslim veya ifa edildiği satım türüdür.
Taksitle satış
sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Sözleşmede bulunması gereken
asgari koşullar aşağıda gösterilmiştir:
a) Tüketicinin ve satıcı
veya sağlayıcının,isim, unvan, açık adresleri ve varsa erişim bilgileri,
b) Malın veya hizmetin
Türk Lirası olarak vergiler dahil peşin satış fiyatı,
c) Vadeye göre faiz ile
birlikte ödenecek Türk Lirası olarak toplam satış fiyatı,
d) Faiz miktarı, faizin
hesaplandığı yıllık oran ve sözleşmede belirlenen faiz oranının yüzde otuz
fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
e) Peşinat tutarı,
f) Ödeme planı,
g) Borçlunun temerrüde
düşmesinin hukuki sonuçları,
Satıcı veya sağlayıcı, bu
bilgilerin sözleşmede yer almasını sağlamak ve taraflar arasında aktedilen
sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermekle yükümlüdür. Sözleşmeden ayrı
olarak kıymetli evrak niteliğinde senet düzenlenecekse, bu senet, her bir
taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde ve sadece nama yazılı olarak
düzenlenir. Aksi takdirde, kambiyo senedi geçersizdir.
Taksitle satışlarda;
tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden ödeme hakkına sahiptir. Tüketici
aynı zamanda, bir taksit miktarından az olmamak şartıyla bir veya birden fazla
taksit ödemesinde bulunabilir. Her iki durumda da satıcı, ödenen miktara göre
gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlüdür.
Satıcı veya sağlayıcı,
taksitlerden birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün
ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak satıcının veya
sağlayıcının bütün edimlerini ifa etmiş olması durumunda ve tüketicinin
birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi ve ödenmeyen
taksit toplamının satış bedelinin en az onda biri olması halinde
kullanılabilir. Ancak satıcının veya sağlayıcının bu hakkını kullanabilmesi
için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
Sözleşme şartları
tüketici aleyhine hiçbir şekilde değiştirilemez.
Devre Tatil
Madde
6/B.- Devre
tatil sözleşmeleri, en az üç yıl süre için yapılan ve bu süre zarfında yıl
içinde, belirli veya belirlenebilecek ve bir haftadan az olmayacak bir dönem
için bir veya daha fazla sayıdaki taşınmazın kullanım hakkının devri ya da
devri taahhüdünü içeren ve bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunlu, yazılı
sözleşme ya da sözleşmeler gurubudur.
Devre tatil
sözleşmelerine ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
Paket Tur
Madde
6/C.- Paket
tur sözleşmeleri; ulaştırma, konaklama ve bunlara yardımcı sayılmayan diğer
turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her şeyin dahil olduğu fiyatla
satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti 24 saatten uzun bir süreyi
kapsayan veya gecelik konaklamayı içeren ve bir nüshasının tüketiciye verilmesi
zorunlu, önceden düzenlenmiş yazılı sözleşmelerdir.
Paket tur sözleşmelerine
ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
MADDE 9.- 4077 Sayılı
Kanunun 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 7.- Kampanyalı
satış, gazete, radyo, televizyon ilanı ve benzeri yollarla tüketiciye
duyurularak düzenlenen kampanyalara iştirakçi kabul edilmesi ve malın veya
hizmetin bilahare teslim veya ifa edilmesi suretiyle yapılan satımdır.
Üretici firma tarafından
yürütülen kampanyalar hariç kampanyalı satışlar Bakanlığın izni ile yapılır.
Bakanlık hangi tür satışların izne tabi olacağını, ön ödeme, taksit miktarı,
teslim süresi, üretici firma garantisi, yatırılacak teminat ile kampanyalı
satışlarda uyulması gereken usul ve esasları tespit eder.
İlan ve taahhüt edilen
mal veya hizmetin teslimatının veya ifasının hiç ya da gereği gibi yapılmaması
durumunda, satıcı, sağlayıcı, bayi, acenta, imalatçı-üretici, ithalatçı ve 10
uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren müteselsilen sorumludur.
Tüketici kampanyadan
ayrılmaya karar verdikten sonra kampanyayı düzenleyen, mal veya hizmetin
tüketiciye teslim tarihini geçmemek şartıyla tüketicinin o ana kadar ödediği
tüm bedeli ödemekle yükümlüdür.
Kampanyayı düzenleyen,
kampanyalı satışlarda düzenlenecek yazılı sözleşmede, 6/A maddesinin ikinci
fıkrasında belirtilen bilgilere ek olarak "kampanya bitiş tarihi" ve
"mal veya hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve şekli"ne
ilişkin bilgileri de içeren sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermek
zorundadır.
Sözleşmede aksi
kararlaştırılmadıkça, ön ödeme tutarı, mal veya hizmetin satış bedelinin yüzde
kırkından fazla olamaz.
Kampanyalı satışlarda
malın teslim ya da hizmetin ifa süresi on iki ayı aşamaz.
Tüketicinin ödemeye
ilişkin tüm edimlerini yerine getirmesi durumunda, malın teslimi ya da hizmetin
ifası, ödemenin bitimini takiben en geç bir ay içinde yapılmak zorundadır.
Kampanyalı taksitle
satışlarda 6/A maddesi hükümleri de uygulanır.
MADDE 10.- 4077 Sayılı
Kanunun 8 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 8.- Kapıdan satış; işyeri, fuar, panayır gibi
satış mekanları dışında yapılan satımlardır.
Bakanlık, kapıdan satış
yapacaklarda aranılacak nitelikleri, bu Kanuna tabi olan ve olmayan kapıdan
satışları ve kapıdan satışlara ilişkin uygulama usul ve esaslarını belirler.
Bu tür satışlarda;
tüketici, teslim aldığı tarihten itibaren yedi gün içinde malı, kabul etmekte
veya hiçbir gerekçe göstermeden ve hiçbir yükümlülük altına girmeden
reddetmekte serbesttir. Hizmetlerin satımında ise bu süre, sözleşmenin
imzalandığı tarihten itibaren başlar. Bu süre dolmadan satıcı veya sağlayıcı,
kapıdan satış işlemine konu mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi
bir isim altında ödeme yapmasını veya borç altına sokan herhangi bir belge
vermesini isteyemez. Satıcı, cayma bildirimi kendisine ulaştığı andan itibaren
yirmi gün içerisinde malı geri almakla yükümlüdür.
Tüketici, malın mutat
kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve bozulmalarından sorumlu
değildir.
Taksitle yapılan kapıdan
satışlarda 6/A maddesi, kampanyalı kapıdan satışlarda 7 nci madde hükümleri
ayrıca uygulanır."
MADDE 11.- 4077 Sayılı
Kanunun 9 ncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Kapıdan Satışlarda
Satıcının ve Sağlayıcının Yükümlülüğü
Madde 9.- Kapıdan satış
sözleşmelerinde, sözleşmede bulunması gereken diğer unsurlara ilave olarak mal
veya hizmetin nitelik ve niceliğine ilişkin açıklayıcı bilgiler, cayma
bildiriminin yapılacağı açık adres ve en az onaltı punto siyah koyu harflerle
yazılmış aşağıdaki ibare yer almak zorundadır:
"Tüketicinin hiçbir
hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin
teslim aldığı veya sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren yedi gün
içerisinde malı veya hizmeti reddederek sözleşmeden cayma hakkının var olduğunu
ve cayma bildiriminin satıcı/sağlayıcıya ulaşması tarihinden itibaren malı geri
almayı taahhüt ederiz."
Tüketici, sahip olduğu
haklarının da yazılı bulunduğu sözleşmeyi imzalar ve kendi el yazısı ile
tarihini yazar. Satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin sözleşmede yer almasını
sağlamak ve taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye
vermekle yükümlüdür.
Bu madde hükümlerine göre
düzenlenmiş bir sözleşmenin ve malın tüketiciye teslim edildiğini ispat satıcıya
veya sağlayıcıya aittir. Aksi takdirde, tüketici cayma hakkını kullanmak için
yedi günlük süre ile bağlı değildir."
MADDE 12.- Tasarının 12
inci maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 13.- 4077 Sayılı
Kanunun 10 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 10.- Tüketici
kredisi, tüketicilerin bir mal veya hizmet edinmek amacıyla kredi verenden
nakit olarak aldıkları kredidir. Tüketici kredisi sözleşmesinin yazılı olarak
yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur.
Taraflar arasında akdedilen sözleşmede öngörülen kredi şartları, sözleşme
süresi içerisinde tüketici aleyhine değiştirilemez.
Sözleşmede;
a) Tüketici kredisi
tutarı,
b) Faiz ve diğer
unsurlarla birlikte toplam borç tutarı,
c) Faizin hesaplandığı yıllık
oran,
d) Ödeme tarihleri,
anapara, faiz, fon ve diğer masrafların ayrı ayrı belirtildiği ödeme planı,
e) İstenecek teminatlar,
f) Akdi faiz oranının
yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
g) Borçlunun temerrüde
düşmesinin hukuki sonuçları,
h) Kredinin vadesinden
önce kapatılmasına ilişkin şartlar,
ı) Kredinin yabancı para
birimi cinsinden kullandırılması durumunda, geri ödemeye ilişkin taksitlerin ve
toplam kredi tutarının hesaplanmasında, hangi tarihteki kurun dikkate alınacağına
ilişkin şartlar,
yer alır.
Kredi veren, taksitlerden
birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasını talep
etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak kredi verenin bütün edimlerini ifa
etmiş olması durumunda ve tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi
ödemede temerrüde düşmesi ve ödenmeyen taksit toplamının kredi tutarının en az
onda biri olması halinde kullanılabilir. Ancak kredi verenin bu hakkını
kullanabilmesi için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında
bulunması gerekir. Tüketici kredisinin teminatı olarak şahsi teminat verildiği
hallerde, kredi veren, asıl borçluya başvurmadan, kefilden borcun ifasını
isteyemez.
Tüketici, kredi verene
borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği gibi aynı zamanda vadesi
gelmemiş bir ya da birden çok taksit ödemesinde de bulunabilir. Her iki durumda
da kredi veren, ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon indirimini
yapmakla yükümlüdür. Bakanlık ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon
indiriminin ne oranda yapılacağının usul ve esaslarını belirler.
Kredi verenin, tüketici
kredisini, belirli marka bir mal veya hizmet satın alınması ya da belirli bir
satıcı veya sağlayıcı ile yapılacak satış sözleşmesi şartı ile vermesi
durumunda satılan malın veya hizmetin hiç ya da zamanında teslim veya ifa
edilmemesi halinde kredi veren tüketiciye karşı satıcı veya sağlayıcı ile
birlikte müteselsilen sorumlu olur.
Kredi verenin ödemeleri
bir kıymetli evraka bağlaması ya da krediyi kıymetli evrak kabul etmek
suretiyle teminat altına alması yasaktır. Bu yasağa rağmen tüketiciden bir
kıymetli evrak alınacak olursa, tüketici bu kıymetli evrakı kredi verenden geri
istemek hakkına sahiptir. Ayrıca, kredi veren kıymetli evrakın ciro edilmesi
sebebiyle tüketicinin uğradığı zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
MADDE 14.- 4077 Sayılı
Kanunun 10 uncu maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
Kredi Kartları
Madde
10/A- Kredi
kartı ile mal veya hizmet alımı sonucu nakdi krediye dönüşen veya kredi kartı
ile nakit çekim suretiyle kullanılan krediler de 10 uncu madde hükümlerine
tabidir. Ancak, bu tür krediler hakkında 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının
(a), (b), (h) ve (ı) bentleri ile dördüncü fıkra hükmü uygulanmaz.
Kredi veren tarafından
tüketiciye gönderilen dönemsel hesap özetleri, 10 uncu maddenin ikinci
fıkrasının (d) bendinde öngörülen ödeme planı hükmündedir. Dönemsel hesap
özetinde yer alan asgari ödeme tutarının vadesinde ödenmemesi halinde;
tüketici, 10 uncu maddenin (f) bendinde yer alan gecikme faizi dışında herhangi
bir isim altında yükümlülük altına sokulamaz.
Kredi veren faiz
artırımını otuz gün önceden tüketiciye bildirmek zorundadır. Kredi veren
tarafından artırılan faiz oranı geriye dönük olarak uygulanamaz.
Mal veya hizmetin kredi
kartı ile satın alındığı durumlarda, satıcı veya sağlayıcı, tüketiciden
komisyon veya benzeri bir isim altında ilave ödemede bulunmasını isteyemez.
MADDE 15.- 4077 Sayılı
Kanunun 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 11.- Süreli yayın
kuruluşlarınca düzenlenen ve her ne amaç ve şekilde olursa olsun, bilet, kupon,
iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yollarla süreli yayın dışında ikinci
bir ürün ve/veya hizmetin verilmesinin taahhüt edildiği durumlarda; kitap,
dergi, ansiklopedi, afiş, bayrak, poster, sözlü veya görüntülü manyetik bant
veya optik disk gibi süreli yayıncılık amaçlarına aykırı olmayan kültürel
ürünler dışında hiçbir mal ya da hizmetin taahhüdü ve dağıtımı yapılamaz. Bu
amaçla kampanya düzenlenmesi halinde, süreli yayın kuruluşu, hediye ürünün
kültürel ürün olduğuna dair ilgili bakanlıktan görüş alır ve kampanya süresi
altmış günü geçemez. Kampanya konusu mal veya hizmet bedelinin bir bölümünün
tüketici tarafından karşılanması istenemez.
Süreli yayın kuruluşu,
kampanyaya ait reklam ve ilanlarında, kampanya konusu mal veya hizmetin Türkiye
genelinde teslim ve ifa tarihlerine ilişkin programını ilan etmek ve kampanya
konusu mal veya hizmetin teslim ve ifasını, kampanyanın bitiminden itibaren
otuz gün içinde yerine getirmek zorundadır.
Kampanya süresince,
süreli yayının satış fiyatı, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen mal
veya hizmetin yol açtığı maliyet artışı nedeniyle artırılamaz. Kampanya konusu
mal veya hizmet taahhüdü ve dağıtımı bölünerek yapılamayacağı gibi, bu mal veya
hizmetin ayrılmaz ya da tamamlayıcı parçaları da ayrı bir kampanya konusu
haline getirilemez. Bu Kanunun uygulamasında, ikinci ürün olarak verilmesi
taahhüt edilen her bir mal veya hizmete ilişkin işlemler bağımsız bir kampanya
olarak kabul edilir.
Bilet, kupon, sertifika,
iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yöntemler olmaksızın süreli yayının,
tüketicinin satın aldığı mal veya hizmetle birlikte hediye olarak verildiği
kampanyalar hariç süreli yayın kuruluşu tarafından düzenlenmeyen, ancak süreli
yayınla doğrudan veya dolaylı irtibatlandırılan kampanyalar da bu hükümlere
tabidir.
MADDE 16.- Tasarının 16
ncı maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 17.- Tasarının 17
nci maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 18.- 4077 Sayılı
Kanunun 13 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 13.- İmalatçı veya
ithalatçılar ithal ettikleri veya ürettikleri sanayi malları için Bakanlıkça
onaylı garanti belgesi düzenlemek zorundadır. Mala ilişkin faturanın tarih ve
sayısını içeren garanti belgesinin tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi
sorumluluğu satıcı, bayi veya acentaya aittir. Garanti süresi malın teslim
tarihinden itibaren başlar ve asgari iki yıldır. Ancak, özelliği nedeniyle bazı
malların garanti şartları, Bakanlıkça başka bir ölçü birimi ile belirlenebilir.
Satıcı; garanti belgesi
kapsamındaki malların, garanti süresi içerisinde arızalanması halinde malı
işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında
hiçbir ücret talep etmeksizin tamir ile yükümlüdür.
Tüketici onarım hakkını
kullanmışsa, garanti süresi içerisinde sık arızalanması nedeniyle maldan
yararlanamamanın süreklilik arz etmesi veya tamiri için gereken azami sürenin
aşılması veya tamirinin mümkün bulunmadığının anlaşılması hallerinde, 4 üncü
maddede yer alan diğer seçimlik haklarını kullanabilir. Satıcı bu talebi
reddedemez. Tüketicinin bu talebinin yerine getirilmemesi durumunda satıcı,
bayi, acente, imalatçı-üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.
Tüketicinin malı kullanım
kılavuzunda yer alan hususlara aykırı kullanmasından kaynaklanan arızalar, iki
ve üçüncü fıkra hükümleri kapsamı dışındadır.
Bakanlık, hangi sanayi
mallarının garanti belgesi ile satılmak zorunda bulunduğunu ve bu malların
arızalarının tamiri için gereken azami süreleri Türk Standartları Enstitüsünün
görüşünü alarak tespit ve ilanla görevlidir.
MADDE 19.- 4077 Sayılı
Kanunun 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 14.- Yurt içinde
üretilen veya ithal edilen sanayi mallarının tanıtım, kullanım bakım ve basit
onarımına ilişkin Türkçe kılavuzla ve gerektiğinde uluslararası sembol ve
işaretleri kapsayan etiketle satılması zorunludur.
Bakanlık, sanayi
mallarından hangilerinin tanıtma ve kullanım kılavuzu ve etiket ile satılmak
zorunda bulunduğunu ve bunlarda bulunması gereken asgari unsurları Türk
Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilanla görevlidir.
MADDE 20.- 4077 Sayılı
Kanunun 15 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
Satış Sonrası Hizmetler
Madde 15.- İmalatçı veya
ithalatçılar, sattıkları sanayi malları için o malın Bakanlıkça tespit ve ilan
edilen kullanım ömrü süresince, yeterli teknik personel ve yedek parça stoku
bulundurmak suretiyle bakım ve onarım hizmetlerini sunmak zorundadırlar.
İmalatçı veya ithalatçıların
bulundurmaları gereken yedek parça stok miktarı Bakanlıkça belirlenir.
İthalatçının herhangi bir
şekilde ticari faaliyetinin sona ermesi halinde kullanım ömrü süresince bakım
ve onarım hizmetlerini sunmak zorundadır.
Bakanlık, hangi mallar
için servis istasyonları kurulmasının zorunlu olduğu ile servis istasyonlarının
kuruluş ve işleyişine dair usul ve esasları Türk Standartları Enstitüsünün
görüşünü alarak tespit ve ilanla görevlidir.
Garanti belgesiyle
satılmak zorunda olan bir sanayi malının garanti süresi sonrasında arızalanması
durumunda, o malın Bakanlıkça belirlenen azami tamir süresi içerisinde onarımı
zorunludur.
MADDE 21.- 4077 Sayılı
Kanunun 16 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 16.-Ticari reklam
ve ilanların kanunlara, Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka,
kamu düzenine, kişilik haklarına uygun, dürüst ve doğru olmaları esastır.
Tüketiciyi aldatıcı,
yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici,
tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve
suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları
ve özürlüleri istismar edici reklam ve ilanlar ve örtülü reklam yapılamaz.
Aynı ihtiyaçları
karşılayan ya da aynı amaca yönelik rakip mal ve hizmetlerin karşılaştırmalı
reklamları yapılabilir.
Reklam veren, ticari
reklam veya ilanda yer alan somut iddiaları ispatla yükümlüdür.
Reklam verenler,
reklamcılar ve mecra kuruluşları bu madde hükümlerine uymakla yükümlüdürler.
MADDE 22.- 4077 Sayılı
Kanunun 17 nci maddesinin birinci fıkrası ile üçüncü fıkrasının (a) bendi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, üçüncü fıkrasının (c) bendinde yer alan
"görevlendirilecek" ibaresinden sonra gelmek üzere "reklam
konusunda uzman" ibaresi, (e) bendinde yer alan
"görevlendireceği" ibaresinden sonra gelmek üzere "doktor"
ibaresi, (f) bendinde yer alan "görevlendireceği" ibaresinden sonra
gelmek üzere "avukat" ibaresi eklenmiş (j) bendinde yer alan
"seçeceği" ibaresinden sonra gelmek üzere "veya üst örgütlerinin
görevlendireceği bir üye" ibaresi eklenmiş, üçüncü fıkranın (o) bendinde
yer alan "Mühendis" ibaresi "Türk Mühendis ve Mimar" (p)
bendindeki konfederasyon sonra gelen "iki" ibaresi "bir"
olarak değiştirilmiş (r) bendi olarak " memur sendikaları konfederasyonlarından
bir üye" ibaresi ilave edilmiş ve üçüncü fıkrada yer alan
"onyedi" ibaresi "onsekiz" olarak değiştirilmiş ve maddeye
onuncu fıkra olarak aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"Ticari reklam ve
ilanlarda uyulması gereken ilkeleri belirlemek, bu ilkeler çerçevesinde ticari
reklam ve ilanları incelemek ve inceleme sonucuna göre, 16 ncı madde
hükümlerine aykırı reklam ve ilanları üç aya kadar tedbiren durdurma ve/veya
durdurma aynı yöntemle düzeltme ve/veya para cezası verme hususlarında görevli
bir Reklam Kurulu oluşturulur. Reklam Kurulu kararları Bakanlıkça
uygulanır."
a) Bakanlıkça,
yükseköğrenim görmüş iktisat, işletme, maliye, hukuk ve mühendislik dallarından
birinden mezun ve ilgili Genel Müdür Yardımcıları arasından görevlendirilecek
bir üye,
"Reklam Kurulu
kararları, tüketicilerin bilgilendirilmesi, aydınlatılması ve ekonomik
çıkarlarının korunması amacıyla Reklam Kurulu Başkanlığınca
açıklanır."
MADDE 23.- Tasarının 23
üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 24.- 4077 Sayılı
Kanunun 19 uncu maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
Mal ve hizmet denetimi
Madde 19.- Tüketiciye
sunulan mal ve hizmetler; standardına uygun olmalıdır.
İlgili Bakanlıklar, bu
esaslara göre denetim yapmak veya yaptırmakla görevlidir. Mal ve hizmet
denetimine ilişkin usul ve esaslar her bir ilgili Bakanlıkça ayrı ayrı tespit
ve ilan edilir.
MADDE 25.- Tasarının 24
üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 26.- 4077 Sayılı
Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Tüketici Konseyi, Bakanın
veya görevlendireceği bir Bakanlık görevlisinin başkanlığında, Adalet,
İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Sağlık, Ulaştırma, Tarım ve Köyişleri, Sanayi
ve Ticaret, Turizm ve Çevre bakanlıkları ile Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Türk Patent
Enstitüsü Başkanlığı, Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı, Türk Standartları
Enstitüsü Başkanlığı, Rekabet Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu,
Telekomünikasyon Kurumu, Türk Akreditasyon Kurumu, Milli Prodüktivite Merkezi,
Diyanet İşleri Başkanlığı, büyük şehir belediyeleri, işçi sendikaları
konfederasyonları, memur sendikaları konfederasyonları,Türkiye İşveren
Sendikaları Konfederasyonu, Türkiye Milli Kooperatifler Birliği, Yüksek Öğretim
Kurulu, Türkiye Barolar Birliği, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve
Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği, Türk Mühendis ve Mimar Odaları
Birliği, Türk Eczacılar Birliği, Türk Tabipleri Birliği, Türk Dişhekimleri
Birliği, Türk Veteriner Hekimleri Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları
Konfederasyonu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Bankalar Birliği, Türkiye
Seyahat Acentaları Birliği, Türkiye Otelciler Birliği, Türkiye Ziraat Odaları
Birliği, Tüketim Kooperatifleri Merkez Birliği, Ahilik Araştırma ve Kültür
Vakfı ve tüketici örgütleri temsilcilerinden oluşur.
MADDE 27.- 4077 Sayılı
Kanunun 22 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 22.- Bakanlık, il
ve ilçe merkezlerinde, bu Kanunun uygulamasından doğan uyuşmazlıklara çözüm
bulmak amacıyla en az bir tüketici sorunları hakem heyeti oluşturmakla
görevlidir.
Başkanlığı Sanayi ve
Ticaret İl Müdürü veya görevlendireceği bir memur tarafından yürütülen tüketici
sorunları hakem heyeti; belediye başkanının konunun uzmanı belediye personeli
arasından görevlendireceği bir üye, baronun mensupları arasından
görevlendireceği bir üye, ticaret ve sanayi odası ile esnaf ve sanatkar
odalarının görevlendireceği bir üye ve tüketici örgütlerinin seçecekleri bir
üye olmak üzere başkan dahil beş üyeden oluşur. Ticaret ve sanayi odası ya da
ayrı ayrı kurulduğu yerlerde ticaret odası ile esnaf ve sanatkar odalarının
görevlendireceği üye, uyuşmazlığın satıcı tarafını oluşturan kişinin tacir veya
esnaf ve sanatkar olup olmamasına göre ilgili odaca görevlendirilir.
Bakanlık taşra
teşkilatının bulunmadığı il ve ilçelerde tüketici sorunları hakem heyetinin
başkanlığı en büyük mülki amir ya da görevlendireceği bir memur tarafından
yürütülür. Tüketici örgütü olmayan yerlerde tüketiciler, tüketim kooperatifleri
tarafından temsil edilir. Tüketici sorunları hakem heyetinin oluşumunun
sağlanamadığı yerlerde noksan üyelikler, belediye meclislerince re'sen
doldurulur.
Tüketici sorunları hakem
heyetlerinde heyetin çalışmalarına ve kararlarına esas olacak dosyaları
hazırlamak ve uyuşmazlığa ilişkin raporu sunmak üzere en az bir raportör
görevlendirilir.
Değeri beşyüz milyon
liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda tüketici sorunları hakem heyetlerine
başvuru zorunludur. Bu uyuşmazlıklarda heyetin vereceği kararlar tarafları
bağlar. Bu kararlar İcra ve İflas Kanununun ilamların yerine getirilmesi
hakkındaki hükümlerine göre yerine getirilir. Taraflar bu kararlara karşı on
beş gün içinde tüketici mahkemesine itiraz edebilirler. İtiraz, tüketici sorunları
hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. Ancak, talep edilmesi şartıyla
hakim, tüketici sorunları hakem heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla
durdurabilir. Tüketici sorunları hakem heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz
üzerine tüketici mahkemesinin vereceği karar kesindir.
Değeri beşyüz milyon lira
ve üstündeki uyuşmazlıklarda tüketici sorunları hakem heyetlerinin verecekleri
kararlar, tüketici mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilir. Kararların
bağlayıcı veya delil olacağına ilişkin parasal sınırlar her yılın Ekim ayı
sonunda Devlet İstatistik Enstitüsünün Toptan Eşya Fiyatları Endeksinde meydana
gelen yıllık ortalama fiyat artışı oranında artar. Bu durum, Bakanlıkça her yıl
Aralık ayı içinde Resmi Gazetede ilan edilir.
25 inci maddede cezai
yaptırıma bağlanmış hususlar dışındaki tüm uyuşmazlıklar, tüketici sorunları
hakem heyetlerinin görev ve yetkileri kapsamındadır.
Tüketici Sorunları Hakem
Heyetleri Başkan ve üyeleri ile raportörlere verilen huzur hakkı veya huzur
ücretinin ödenmesine ilişkin esas ve usuller, bir ayda ödenecek tutar 3000
gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarı
geçmemek üzere Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
Tüketici sorunları hakem
heyetlerinin kurulması, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar Bakanlıkça
çıkarılacak bir yönetmelikte düzenlenir.
MADDE 28. - 4077 Sayılı
Kanunun 23 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 23.- Bu Kanunun
uygulanmasıyla ilgili olarak çıkacak her türlü ihtilaflara tüketici
mahkemelerinde bakılır. Tüketici mahkemelerinin yargı çevresi, Hâkimler ve
Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir.
Tüketici mahkemeleri
nezdinde tüketiciler, tüketici örgütleri ve Bakanlıkça açılacak davalar her
türlü resim ve harçtan muaftır. Tüketici örgütlerince açılacak davalarda
bilirkişi ücretleri, 29 uncu maddede kaydedilen ödenekten Bakanlıkça
karşılanır. Davanın, davalı aleyhine sonuçlanması durumunda, bilirkişi ücreti
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre
davalıdan tahsil olunarak 29 uncu maddede düzenlenen hesaba aktarılır. Tüketici
mahkemelerinde görülecek davalar Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun Yedinci
Babı, Dördüncü Faslı hükümlerine göre yürütülür.
Tüketici davaları
tüketicinin ikametgahı mahkemesinde de açılabilir.
Bakanlık ve Tüketici
örgütleri münferit tüketici sorunu olmayan ve genel olarak tüketicileri
ilgilendiren hallerde bu Kanunun ihlali nedeniyle kanuna aykırı durumun ortadan
kaldırılması amacıyla tüketici mahkemelerinde dava açabilirler.
Gerekli hallerde Tüketici
mahkemeleri ihlalin tedbiren durdurulmasına karar verebilir. Tüketici
Mahkemesince uygun görülen tedbir kararları, masrafı daha sonra haksız çıkan
taraftan alınmak üzere Ankara, İstanbul, İzmir'de yayınlanan ve tirajı yüz
binin üzerinde bulunan bir veya iki gazetede ve ayrıca varsa davanın açıldığı
yerde yayınlanan mahalli bir gazetede derhal ilan edilir.
Kanuna aykırı durumun
ortadan kaldırılmasına yönelik Tüketici mahkemesi kararları ise masrafı
davalıdan alınmak üzere aynı yöntemle derhal ilan edilir.
MADDE 29.- Tasarının 28
inci maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 30.- 4077 Sayılı
Kanunun 24 üncü maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
Olduklarından farklı
görünen mallar
Madde
24/A.- Gıda
ürünü olmamalarına rağmen, sahip oldukları şekil, koku, görünüm, ambalaj,
etiket, hacim veya boyutları nedeniyle olduklarından farklı görünen,
dolayısıyla gıda ürünleriyle karıştırabilen, tüketicilerin sağlığını ve
güvenliğini tehlikeye atan malların üretilmesi, pazarlanması, ithalatı ve
ihracatı yasaktır.
Mal piyasaya sürülmüşse,
Bakanlık, tüketiciler veya tüketici örgütleri, malı satış amacıyla elinde
bulunduranlardan toplatılması için dava açar. Satışa sunulan malın olduğundan
farklı görünen mal olduğunun mahkeme kararı ile tespit edilmesi halinde, malın
satışı durdurulur. Mahkeme kararının tebliğ tarihinden itibaren en geç bir ay
içinde mal, üretici-imalatçı ve/veya ithalatçı tarafından toplanır veya
toplattırılır. Toplatılan mallar tamamen imha edilir veya ettirilir.
Olduğundan farklı görünen
malı satın alan tüketicilerin uğradıkları maddi ve manevi zararlar nedeniyle
dava açma hakları saklıdır.
MADDE 31.- 4077 Sayılı
Kanunun 25 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
Madde 25 - 6 ncı maddenin
yedinci fıkrası uyarınca Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara aykırılığı
tespit edilen her bir sözleşme için 50.000.000 lira para cezası uygulanır.
4 üncü maddenin yedinci
fıkrasında, 5 inci maddede, 6 ncı maddenin altıncı fıkrasında, 6/A maddesinde,
6/B, 6/C maddeleri uyarınca Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslarda, 7 nci
maddenin beşinci fıkrasında, 9 uncu maddede, 9/A maddesinde, 10 uncu maddede,
10/A maddesinde, 11/A maddesinin ikinci ve dördüncü fıkralarına, 12, 13, 14, 15
ve 27 nci maddelerde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında
100.000.000 lira para cezası uygulanır.
7 nci maddenin dördüncü
ve altıncı fıkraları ile 8 inci maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı
hareket edenler hakkında 250.000.000 lira para cezası uygulanır.
20 nci maddenin ikinci
fıkrası uyarınca Bakanlıkça tespit ve ilan olunan usul ve esaslara aykırılığa
500.000.000 lira para cezası uygulanır. Aykırılık ülke düzeyinde yayın yapan
radyo ve televizyonlarca gerçekleştirilmişse cezanın on katı uygulanır.
18 inci maddeye aykırı
hareket eden üretici-imalatçı ve ithalatçı hakkında 1.000.000.000 lira para
cezası, satıcı-sağlayıcı hakkında ise bu cezanın beşte biri uygulanır.
19 uncu maddenin birinci
fıkrasına aykırı hareket edenler hakkında 1.000.000.000 lira para cezası
uygulanır.
11 inci maddeye aykırı
hareket edenler hakkında 2.000.000.000 lira para cezası uygulanır. Aykırılık
ülke düzeyinde yayım yapan süreli yayın ile gerçekleşmişse cezanın yirmi katı
uygulanır. Bakanlık, ayrıca süreli yayın kuruluşundan kampanyanın ve kampanyaya
ilişkin her türlü reklam ve ilanın durdurulmasını ister. Bu isteğe rağmen
aykırılığın devamı halinde, reklam ve ilanın durdurma zorunluluğunun doğduğu
tarihten itibaren her sayı için 1.000.000.000 lira para cezası uygulanır.
Bakanlık, kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilanın
durdurulması talebi ile tüketici mahkemesine başvurur.
16 ncı maddeye aykırı
hareket edenler hakkında üç aya kadar tedbiren durdurma ve/veya durdurma
ve/veya düzeltme ve/veya 3.500.000.000 lira para cezası uygulanır. Reklam
Kurulu, ihlalin niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı ayrı verebilir.
16 ncı maddeye aykırılık, ülke düzeyinde yayın yapan yazılı, sözlü, görsel ve
sair araçlar ile gerçekleşmiş ise, para cezası on katı olarak uygulanır.
7 nci maddenin yedinci ve
sekizinci fıkralarına aykırı hareket edenlere, kampanya konusu mal veya
hizmetin fatura bedeli oranında para cezası uygulanır. Kampanyayı düzenleyen,
tüketici kampanyadan ayrıldığında, para iadesinde bulunursa bu ceza uygulanmaz.
7 nci maddenin ikinci
fıkrasına aykırı hareket edenlere, 7 nci madde hükümlerine uygun kampanya
düzenlemeleri için bir hafta süre tanınır. Bu sürenin bitiminde aykırılığın
devam ettiğinin tespiti halinde, bu hükme aykırı hareket edenlere ve 24 ve 24/A
maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenlere 50.000.000.000
lira para cezası uygulanır.
Yukarıdaki fıkralarda
belirtilen para cezaları, fiilin bir yıl içerisinde tekrarı halinde iki misli
olarak uygulanır. Para cezaları her yıl başında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun
ek 2 nci madde hükümleri uyarınca artırılır.
Bu Kanunda yazılı fiiller
hakkında diğer kanunlarda da para cezası öngörülmüşse ağır olan ceza uygulanır.
MADDE 32.- 4077 Sayılı
Kanunun 26 ncı maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 26.- 25 inci
maddenin bir, dört, yedi, sekiz, dokuz ve onuncu fıkralarındaki cezalar
Bakanlık tarafından, diğer fıkralarındaki cezalar o yerin mülki amiri
tarafından uygulanır.
MADDE 33.- 4077 Sayılı
Kanunun 28 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 28.- Bakanlık,
ilaç, müstahzar, kozmetik ve gıda maddeleri analizleri hariç olmak üzere bu
Kanunun uygulanması için laboratuvarlar kurabilir veya resmi ve özel
kuruluşların kurulu bulunan laboratuvarlarından yararlanabilir.
Bakanlıkça yapılan
denetimler sırasında alınan numunelerin test ve muayeneleri resmi veya özel
kuruluş laboratuvarlarında yaptırılabilir. Test ve muayene ücretleri 29 uncu
maddedeki özel hesaptan karşılanır. Test ve muayene sonuçlarının ilgili
standarda veya teknik düzenlemeye aykırı çıkması halinde buna ilişkin tüm
giderler üretici veya ithalatçı tarafından ödenir. Bu giderler, 6183 sayılı
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.
Tahsil olunan test ve muayene ücretleri 29 uncu maddede düzenlenen hesaba
aktarılır.
MADDE 34.- 4077 Sayılı
Kanunun 29 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 29.- Tüketici
Konseyi, tüketici sorunları hakem heyetleri ve Reklam Kurulunun kuruluş ve
çalışmalarına ilişkin masraflar ile Bakanlığın tüketicinin korunması amacına
yönelik masrafları ile sair harcamalar;
a) Bakanlık bütçesine
konulacak ödenek,
b) Yeni kurulacak olan
anonim ve limited şirket statüsündeki tüm ortaklıkların sermayelerinin ve
sermaye artırımı halinde artan kısmın binde biri nispetinde yapılacak
ödemelerden karşılanır.
(b) bendinde belirtilen
gelirler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya Türkiye'de yerleşik ve mevduat
kabul etme yetkisi olan bir bankada açılacak hesapta toplanır. Yüzde altmışı
Bakanlık tarafından, yüzde kırkı Rekabet Kurumu tarafından kullanılır.
Bakanlık adına hesapta
toplanan paralar, Maliye Bakanlığınca özel gelir ve Bakanlık bütçesine aynı
tutarda özel ödenek olarak kaydedilir. Özel gelir ve ödenek kaydedilen
miktarlardan yıl içinde harcanmayan tutarlar ertesi yıl Bakanlık bütçesine
devren gelir ve ödenek kaydedilir.
MADDE 35.- 4077 sayılı
Kanunun 32 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
Madde 32.- 3489 sayılı
Pazarlıksız Satış Mecburiyetine Dair Kanun, 632 sayılı İthal veya Yurt İçinde
İmal Edilen Taşıt Araçları, Motor, Makina Alet ve Cihazların Tanıtmalık ile
Birlikte Satışı Hakkında Kanun, 1705 sayılı Ticarette Tağşişin Men'i ve
İhracatın Murakabesi ve Korunması Hakkında Kanun, 3003 sayılı Endüstriyel
Mamulatın Maliyet ve Satış Fiyatlarının Kontrolü ve Tespiti Hakkında Kanun
yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 36.- Bu Kanun
yayımı tarihinden itibaren 3 ay sonra yürürlüğe girer.
MADDE 37.- Kanun
Tasarısının 34 üncü maddesi 37 nci madde olarak aynen kabul edilmiştir.
Plan ve
Bütçe Komisyonu Raporu
|
|
Türkiye Büyük Millet
Meclisi |
|
|
|
Plan ve Bütçe Komisyonu |
26.2.2003 |
|
|
Esas No. : 1/477 - 2/49 |
|
|
|
Karar No. : 11 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanarak,
Bakanlar Kurulunca 21 inci Yasama Döneminde Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına sunulan "Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı", Komisyonumuzca yapılan çalışmalar
sonucunda Genel Kurul Gündeminde Sıra Sayısı 842 olarak yer almış, ancak
Türkiye Büyük Millet Meclisinin erken genel seçimlerle yenilenmesi nedeniyle,
İçtüzüğün 77 nci maddesi gereğince kadük olmuştur. Tasarı, Hükümetçe 13.1.2003
tarihinde yenilenerek, Başkanlıkça 24.1.2003 tarihinde, 1/477 esas numara ile
tali komisyon olarak Adalet Komisyonu ile Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî
Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna, esas komisyon olarak da
Komisyonumuza havale edilmiştir.
1/477 Esas Numaralı Tasarı; Komisyonumuzun
5.2.2003 tarihinde, Hükümeti temsilen Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Çoşkun ile
Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığı ve sivil toplum örgütleri temsilcilerinin katılımlarıyla yaptığı
12 nci birleşiminde, Adana Milletvekili Atilla Başoğlu'nun 2/49 esas numaralı
"Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanun Teklifi" ile ilgili görülmesi nedeniyle, İçtüzüğün 35 inci maddesi
uyarınca birleştirilerek görüşülmesine ve görüşmelere 1/477 Esas Numaralı Tasarının
esas alınmasına karar verilmesi suretiyle incelenip, görüşülmüştür.
Bilindiği gibi; Anayasanın 172 nci maddesi
ile düzenlenen; Devletin, tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı tedbirleri
alacağı ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerinin teşvik edileceği
hükmü doğrultusunda, serbest piyasa ekonomisinin değişen şartları karşısında,
tüketicilerin ihtiyaçlarının karşılanmasında ortaya çıkan sorunları yalnız
başlarına çözemeyecekleri anlaşıldığından, tüketici çıkarlarını korumak
amacıyla 4077 sayılı Kanun kabul edilerek 1995 yılında yürürlüğe girmiştir.
Sosyal ve iktisadi hayattaki gelişmelerle ortaya çıkan yeni durumların,
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna kazandırılması için söz konusu Kanunun;
Kalkınma Planlarında belirtilen gelişme hedefleri uyarınca, AB ülkelerince
tüketicilerin korunması politikaları çerçevesinde benimsenen ve evrensel olarak
kabul gören temel tüketici hakları da dikkate alınarak yeniden düzenlenmesi
ihtiyacı hasıl olmuştur.
- Tasarı ile; 4077 sayılı Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanunda; sosyal ve iktisadi hayattaki gelişmeler karşısında
tüketicinin daha etkin bir şekilde korunması ve Avrupa Birliğinin Tüketici
Hukukuyla ilgili düzenlemelerine uyum sağlanması amacıyla;
•·4077 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanunun kapsamı, mal ve hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı
arasında yapılan her türlü hukukî işlemin, tüketici işlemi sayılması suretiyle
genişletilmesine,
•·Mal tanımına yapılan ilave ile, konut ve
tatil amaçlı taşınmazlar ile elektronik ortamda hazırlanan yazılım, ses,
görüntü ve benzeri gayri maddi malların da Kanun kapsamına alınmasına,
•· Ayıplı mal tanımına, koruma alanını
genişletmek için eklemeler yapılmasına, bu doğrultuda malın açık ayıplı
olduğunun anlaşılması halinde tüketicinin 30 gün içerisinde ayıbı satıcıya
herhangi bir bildirim yoluyla bildirmesinin yeterli görülmesine, ayıplı malın
neden olduğu zararlardan dolayı ölüm veya yaralanmalar meydana geldiği
durumlarda veya kullanımdaki diğer mallarda hasar oluşması durumunda,
tüketicinin tazminat talep etme hakkının sağlanmasına,
•·Türk Hukukunda ilk olarak, taraflarından
birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız şart veya
şartların tüketiciyi bağlamayacağı hükmünün getirilmesine, tüketicilerin
satıcılar tarafından matbu olarak hazırlanan sözleşmelere karşı koruma altına
alınmasına,
•·Taksitli satışlarda satım
sözleşmelerinin içeriğinin tüketici için daha belirgin hale getirilmesine,
taksitli satışlarda temerrüde düşen tüketiciye sağlanan hakların
genişletilmesine,
•·Kredi kartı işlemlerinin de 4077 sayılı
Kanun kapsamına alınmasına, kredi kartları ile ilgili olarak; kredili satış
işlemlerinin de, tüketici kredilerinde olduğu gibi sıkı kayıtlara bağlanmasına,
nakit kredi kullanımında kredi verenin de sorumlu olmasına yönelik esasların
belirlenmesine, gecikme faizi oranlarının akdi faiz oranının % 50 fazlasını
geçmemesinin hükme bağlanmasına,
•·Kapıdan yapılan satışlar hakkında,
uygulamaya ilişkin usul ve esasların Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca
belirlenmesinin, kapıdan satışlarda 7 günlük cayma süresi içerisinde, satış
işlemine konu mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim
altında ödeme yapmasının veya tüketiciyi borç altına sokan herhangi bir belge
vermesinin istenemeyeceğinin hükme bağlanmasına,
•·Elektronik ticarette meydana gelen
gelişmeler dikkate alınarak "Mesafeli Satışlar" başlığı altında yeni
bir düzenleme yapılmasına,
•·Tüketici davalarının, tüketicinin
ikametgahının bulunduğu yerde faaliyet gösteren tüketici mahkemelerinde de
açılabileceği hükmünün getirilmesine,
•·Her türlü abonelik sözleşmesine taraf
olan tüketicilerin, satıcının abonelik sözleşmelerinde yer alan hususlara
aykırı davranması durumunda tek taraflı olarak sözleşmeden dönebilmesine imkan
verilmesine,
•·İthalatçı ve imalatçılara sattıkları
sanayi malları için yeterli teknik personel ve yedek parça stoku bulundurma
zorunluluğunun getirilmesine, asgari garanti süresinin bir yıldan iki yıla
çıkarılmasına,
•·Örtülü reklamın yasaklanmasına,
reklamlarda yer alan iddiaların reklam veren tarafından ispat edileceği
hükmünün getirilmesine,
•·Aldatıcı reklamlara karşı uygulanan
idarî yaptırımların (durdurma, düzeltme, para cezası) ayrı ayrı veya birlikte
uygulanmasına imkân sağlanmasına,
•·Değeri üçyüz milyon TL'nin altında olan
uyuşmazlıklarda Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerinin vereceği kararların
bağlayıcı olacağı hükmünün getirilmesine,
•·Tüketici örgütlerine tüketicinin
korunması için dava açma hakkı tanınmasına, açılacak bu davalarda bilirkişi
ücretinin Bakanlıkça karşılanmasına,
Yönelik düzenlemeler yapılmıştır.
– Komisyonumuzun, 5.2.2003 tarihinde
Hükümeti temsilen Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali COŞKUN ve ilgili Bakanlık, kurum
ve kuruluşlar ile sivil toplum örgütlerinin katılımlarıyla yaptığı 12 nci
birleşiminde;
- Tüketici haklarıyla ilgili Tasarının, bu
alandaki en temel düzenleme olan 4077 sayılı Kanunla ilgili değişiklikler
öngördüğü,
- Söz konusu Tasarının, ilgili sivil
toplum kuruluşlarının görüşlerinin daha geniş bir şekilde değerlendirilebilmesi
amacıyla bir alt komisyon kurulması suretiyle görüşülmesinin yararlı olacağı,
- Toplumun bütün kesimlerini ilgilendiren
tüketici haklarına ilişkin hususlarda önemli değişiklikler öngören Tasarının,
gecikme faizleriyle ilgili düzenlemelerinin aciliyeti de dikkate alınarak, bir
an önce kanunlaştırılması amacıyla çalışmaların ivedilikle tamamlanması
gerektiği,
- Tasarının, kurulacak bir alt komisyonda
ele alınması halinde, konunun daha ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesi
imkanının sağlanacağı, Tali Komisyon Metninin, Alt Komisyonda yapılacak
görüşmelere esas alınmasının yararlı olacağı,geneli üzerindeki görüşmelerin ise
Alt Komisyon Metni ve Raporu üzerinden yapılmasının daha uygun olacağı,
Şeklindeki müzakerelerden sonra, Tasarının
Tali Komisyon Metni esas alınmak suretiyle, bir alt komisyonda, ilgili
tarafların katılımlarıyla ivedilikle değerlendirilerek sonuçlandırılmasına
karar verilmiştir.
– Alt Komisyonumuz, 5.2.2003 ve 17.2.2003
tarihlerinde, konuyu; 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun
yürürlüğe girdiği 1995 yılından bu yana yaşanan ekonomik ve sosyal gelişmeler,
Avrupa Birliğinin tüketici hakları konusundaki mevzuatı, Alt Komisyon
toplantılarına geniş bir şekilde katılımları sağlanan ilgili sivil toplum
kuruluşlarının ayrıntılı olarak dile getirdikleri görüşleri ile kamu kurum ve
kuruluşları temsilcilerinin Alt Komisyonun takdirlerine sundukları öneri ve
değerlendirmeleri çerçevesinde ayrıntılı bir şekilde değerlendirerek
çalışmalarını tamamlamıştır.
– Alt Komisyonumuz, yaptığı çalışmalar
sonucu tali komisyon olan Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve
Teknoloji Komisyonu Metninin;
- Çerçeve 3 üncü maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin; (o) bendinin metinden çıkarılması, (p)
bendinin, 29.6.2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın
Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ile Avrupa Birliği ve Dünya Ticaret
Örgütünün mal ve hizmetlerin teknik düzenlemelerine ilişkin normları
doğrultusunda yeniden düzenlenmesi, (r) bendinin; anlama akıcılık kazandırılması
amacıyla redaksiyona tabi tutulması ve müteakip bentlerin teselsül ettirilmesi
suretiyle,
- Çerçeve 4 üncü maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine; insan can ve sağlığına zararlı olan
güvensiz ürünlerin piyasada yer almaması ve bu ürünler hakkında 4703 sayılı
Kanun hükümlerinin uygulanacağını hükme bağlayan bir düzenlemenin sekizinci
fıkra olarak metne eklenmesi suretiyle,
- Çerçeve 9 uncu maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 7 nci maddesi; ikinci fıkrasının başında yer alan
"Üretici firma tarafından yürütülen kampanyalar hariç" ifadesinin,
üretici firmalar tarafından yapılan kampanyaların da Sanayi ve Ticaret
Bakanlığının iznine tabi olması amacıyla metinden çıkarılması suretiyle,
- Çerçeve 17 nci maddesi ile düzenlenen 4077
sayılı Kanunun 12 nci maddesinin; birinci fıkrasında yer alan ".....o
malla ilgili fiyat, ....." ibaresinin, tüketicilerin aydınlatılması ve
bilgilendirilmesi amacıyla "....o malla ilgili tüm vergiler dahil
fiyat,...." şeklinde değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 20 nci maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin; birinci fıkrasında yer alan
".......sattıkları........" ibaresinden sonra gelmek üzere,
imalatçılar veya ithalatçıların, ürettiği veya ithal ettiği sanayi ürünlerine,
daha satmadan bakım ve onarım hizmeti sağlamaya dönük servis ağı kurmalarını
temin etmek amacıyla "......., ürettikleri veya ithal ettikleri"
şeklinde bir ibarenin eklenmesi suretiyle,
- Çerçeve 24 üncü maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin; birinci fıkrasının, 4703 sayılı Kanun
hükümleri dikkate alınarak, tüketiciye sunulan mal ve hizmetlerin, ilgili
Bakanlıkça Resmi Gazete' de yayımlanan standartlar ile uyulması zorunlu teknik
düzenlemelere uygun olmasını sağlayacak şekilde yeniden düzenlenmesi suretiyle,
- Çerçeve 25 inci maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 20 inci maddesinin; birinci fıkrasında yer alan
".......her derecedeki okulların......" ibaresinin, tüketicinin
yaygın ve etkin bir şekilde eğitilmesinin sağlanması amacıyla " ...örgün
ve yaygın eğitim kurumlarının..." olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 26 ncı maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun, ikinci fıkrasını değiştiren 21 inci maddesinin; birinci
fıkrası; Tüketici Konseyince alınan kararların daha etkinleştirilmesi ve
tüketici sorunlarının çözümlenmesi için alınacak tedbirlerin evrensel tüketici
hakları çerçevesinde alınması amacıyla yeniden düzenlenmesi ve bu değişiklik
doğrultusunda madde çerçevesinin değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 29 uncu maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin; ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere,
satışa sunulan bir seri malın, tüketicinin güvenliğini tehlikeye sokan bir ayıp
taşıması durumunda, 4703 sayılı Kanun hükümlerinin saklı olduğunu hükme
bağlayan bir fıkranın eklenmesi suretiyle,
- Çerçeve 30 uncu maddesi ile 4077 sayılı
Kanuna eklenen 24/A maddesinin; ikinci fıkrasının, olduklarından farklı görünen
malların piyasaya sürülmesi halinde, 4703 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması
doğrultusunda yeniden düzenlenmesi suretiyle,
- Çerçeve 31 inci maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin; altıncı fıkrasında yer alan
"l.000.000.000 lira" ibaresinin "2.000.000.000 lira" olarak
değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 35 inci maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun Kaldırılan Hükümler başlıklı
32 nci maddesinde yer alan "1705 sayılı Ticarette Tağşişin Meni ve
İhracatın Murakabesi ve Korunması Hakkında Kanun" ibaresinin, gerekli
mevzuat çalışmaları tamamlanana kadar uygulanmasına ihtiyaç olduğu
anlaşıldığından metinden çıkarılması suretiyle,
- Diğer maddelerini ise aynen;
Kabul etmiştir.
– Bu defa, Komisyonumuzun 20.2.2003
tarihinde, Hükümeti temsilen Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Çoşkun ile Maliye
Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı,
Dış Ticaret Müsteşarlığı, Rekabet Kurumu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurumu, Ankara Ticaret Odası,Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Odalar ve
Borsalar Birliği ve tüketici dernekleri temsilcilerinin katılımlarıyla yaptığı
13 üncü birleşiminde, Alt Komisyon Metni ve Raporu da dikkate alınarak
Tasarının geneli üzerindeki müzakerelere başlanmıştır.
– Geneli üzerinde yapılan müzakerelerde;
sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerince yapılan değerlendirmelerde;
- Temerrüt faizi uygulamalarının 2000 ve
2001 yıllarında yaşanan ekonomik krizden dolayı yoğun olarak gündeme geldiği,
bazı bankalarımızın temerrüt faizini, iyi niyet kaideleri dışında, krizden
mağdur olmuş ve ödeme güçlüğü içinde bulunan kredi kartı kullanıcılarını zor
duruma düşürecek şekilde uyguladığı,
- Tasarı ile öngörülen düzenlenmelerin
olumlu karşılandığı, 4077 sayılı Kanunda yapılan söz konusu düzenlemelerin
etkin bir şekilde uygulanması için tüketicilere tüketici bilincinin verilmesine
yönelik çalışmalar yapılması gerektiği, bunun da büyük ölçüde gönüllülük
esasına göre faaliyette bulunan tüketici örgütlerinin desteklenmesi ile
başarılabileceği,
- Tüketici örgütlerinin, Avrupa Birliği
ülkelerinde olduğu gibi, daha etkin faaliyet yürütebilmeleri, sivil toplum
örgütü olmanın bir gereği olan bağımsız hareket edebilme yeteneklerinin
kısıtlanmaması amacıyla, her türlü etkiden uzak, gelir kaynaklarına
kavuşturulması konusunda bir düzenleme yapılmasının yararlı olacağı,
- Avrupa Birliği normları ile Bankalar
Kanunu hükümleri de dikkate alınarak kredi kartı borçlarını düzenli olarak
ödeyenlere ilave bir yük getirilmeden, tüketici kredileri ve kredi kartları ile
ilgili konuların hakkaniyet ve kamu yararı ilkeleri doğrultusunda çözümlenmesi
gerektiği,
Şeklinde dile getirilen konuları müteakip
yapılan görüşmelerde:
- Kredi kartları sisteminde kullanılan
temerrüt faizi uygulamalarıyla ilgili sorunun, geçmişe dönük olarak
çözümlenmesi amacıyla gerekli düzenlemelerin yapılması gerektiği,
- Alt Komisyonun titiz ve başarılı bir
çalışma yaptığı, bu sayede tüketici haklarıyla ilgili hususların Avrupa Birliği
normları ile daha uyumlu hale getirildiği,
- Bankaların uyguladığı temerrüt faizi
konusunda bir standart getirilmesinin olumlu karşılandığı, ancak kamu yararı ve
hakkaniyet prensipleri de dikkate alınarak, halen yüksek oranlarda temerrüt
faizi uygulamalarından yakınan tüketicilerin sorunlarına Komisyonumuzun bir
uzlaşma içinde çözüm bulmasının beklendiği,
- Sözleşme özgürlüğünü kısıtlayıcı
hükümlerin hukukun temel ilkeleri dikkate alınarak yeniden düzenlenmesi
gerektiği,
- Başta belediyeler olmak üzere, kamu
kurum ve kuruluşları tarafından verilen hizmetlerin gereği gibi yapılmamasından
dolayı vatandaşların zarara uğraması durumunda, ilgili kurum ve kuruluşların
yöneticilerinin sorumluluklarıyla ilgili konuların Tüketici Kanunu kapsamına
alınması gerektiği,
- Sigorta şirketleri tarafından sunulan
hizmetlerde sıkıntıların yaşandığı, özellikle zarar ödemeleri konusunda
vatandaşların mağdur edildiği, Tasarı kapsamının bu tür konuları da içerecek
şekilde genişletilmesi gerektiği,
- Tüketici derneklerinin, gelir kaynakları
başta olmak üzere, temel fonksiyonlarının bir yasal düzenleme ile
belirlenmesinin Tüketici Kanununun daha etkin bir şekilde uygulanmasına katkı
sağlayacağı,
- Tüketici haklarının kullanılmasının
ancak vatandaşların bilinçlendirilmesi ile mümkün olacağı, bu çerçevede
tüketiciye hizmet sunanlarla hizmeti talep edenlerin birbirlerinin haklarına
saygı göstermesi gerektiği,
- Kapıdan ve mesafeli satışlarla ilgili
düzenlemelerin olumlu karşılandığı, özellikle cayma süresi ile ilgili hususun
vatandaşların mağduriyetini gidereceği,
- Yüz yüze olmayan satışlarda aranacak
yazılı teyit şartının internet üzerinden yapılacak elektronik ticareti
engelleyeceği, bunun internet üzerinden yapılacak elektronik imzalara hukukî
geçerlilik sağlayacak düzenlemeler ile birlikte değerlendirilmesi gerektiği,
- Adil bir düzenleme yapılabilmesi
amacıyla mal ve hizmet sunanların haklarının da zedelenmemesi gerektiği,
- Matbu sözleşmelerin vatandaşın
anlayabileceği şekilde Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından sadeleştirilerek
genel ilkelerinin oluşturulması gerektiği,
- Tüketici haklarında 20 inci yüzyılın son
çeyreğinde yaşanan gelişmeler doğrultusunda, sermaye piyasası araçlarını satın
alan veya malî piyasalarda herhangi bir işlem yapan bireysel yatırımcıların da
tüketici olarak kabul edildiği, Tasarı ile 4077 sayılı Kanunun
"Tanımlar" başlıklı 3 üncü maddesinde gerekli düzenlemelerin
yapıldığı, ancak değişiklik gerekçesinde bu konunun açıkça belirtilmediği,
uyuşmazlık durumunda mahkemelere yol göstermesi açısından 3 üncü maddenin
değişiklik gerekçesinin yeniden düzenlenmesi gerektiği,
- Garanti sertifikası konusunda standart
yükümlülükler getirilmesi, garantinin performans denetimiyle izlenmesi ve
"G" belgesi verilmek suretiyle güvenilirliğin sağlanması gerektiği,
bu sistem sayesinde toplumda kalite bilincinin yerleşmesine katkı sağlanması
yanında kayıt dışı ekonominin kayıt altına alınmasının da sağlanabileceği,
- Tüketici Derneklerinin, kurumsallaşmış
büyük firmalar karşısında faaliyetlerini yürütebilmeleri için desteklenmeleri,
bu amaçla anonim ve limited şirketlerin sermayelerinden ve sermaye artışından
sağlanan hesap ile ve İMKB'nin gelirlerinden faydalandırılmaları gerektiği,
- 4077 sayılı Kanunun Ülkemizde tüketici
hakları konusundaki en temel düzenleme olduğu, insan hakları konusunda, 20 inci
yüzyılın son çeyreğinde ekonomik ve sosyal haklardaki gelişmelere paralel
olarak değişen ve gelişen tüketici haklarıyla ilgili temel dönüşümlerin, söz
konusu Kanuna dercedilmesi açısından Tasarının kaçırılmaması gereken bir fırsat
sunduğu,
Şeklindeki görüş ve değerlendirmeleri
müteakip, Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda ise:
- Halkın tamamını ilgilendiren Tasarı
üzerinde Komisyonda olumlu yönde bir mutabakatın oluşmasının memnuniyetle
karşılandığı,
- Dünya Ticaret Örgütünün aldığı kararlar
doğrultusunda 2005 yılında gümrük duvarlarının kalkmasıyla ekonomik sınırların
ortadan kalkacağı, serbest rekabetin artacağı,bu gelişmeler de dikkate alınarak
söz konusu Tasarının hazırlandığı,
- Tüketicinin Korunmasıyla ilgili
mevzuatın, Avrupa Birliğine adaylık sürecinde Avrupa Birliğinin Tüketici
Hukukuyla ilgili 13 adet Direktifi ile uyumlaştırılması gereği çerçevesinde
yeniden ele alındığı,
- Tasarının hazırlanma safhasında sivil
toplum örgütlerinin faal katılımlarının sağlandığı,
- Kredi kartlarına uygulanan temerrüt
faizleri konusunda, Komisyonun mutabakatı sağlanarak, gecikme faizleriyle
ilgili düzenlemenin Tasarının kanunlaşmasından önceki kredi kartı işlemlerini
de kapsayacak şekilde genişletilmesinin, hakkaniyete ve kamu yararına uygun
olacağı,
- Kamu kurumlarının sunduğu hizmetlerin de
ayıplı mal ve hizmetler tanımı kapsamına girdiği,
- Malî piyasalarda yapılan devlet tahvili,
hazine bonosu, hisse senedi ve yatırım fonları gibi sermaye piyasası
işlemlerinin tüketici haklarını düzenleyen Kanunun kapsamına alınamayacağı,
zira bu tür işlemlerde bulunanların risk alarak yatırım yaptığı, bu nedenle
piyasa koşullarına göre işlem yapanların aldıkları riskten dolayı mağdur
oldukları düşünülemeyeceğinden, söz konusu Tasarı kapsamında
değerlendirilmelerinin uygun olmadığı,
- Tüketici örgütlerine gelir kaynağı
yaratılmasına yönelik olarak hazırlanacak düzenlemenin, Tüketici Hakem Heyeti
üyelerine huzur hakkı ödenmesi ile Bakanlık bünyesinde tüketici haklarının
korunması hizmetlerini yürüten personelin malî açıdan özendirilmesi
doğrultusunda ele alınmasının yararlı olacağı,
İfade edilmiştir.
– Geneli üzerinde yapılan görüşmelerden
sonra, Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek, Alt Komisyon Metni
esas alınmak suretiyle maddeler üzerindeki görüşmelere geçilmiştir.
– Alt Komisyon Metninin:
- Çerçeve 1 inci maddesi aynen,
- Çerçeve 2 nci maddesi aynen,
- Çerçeve 3 üncü maddesi aynen,
- Çerçeve 4 üncü maddesi; beşinci
fıkrasının Bakanlığın usul ve esasları belirleme yetkisinin, uygulamada
tereddütlere yol açmamasını teminen metinden çıkarılması suretiyle,
Kabul edilmiştir.
– Daha sonra, Komisyonumuz 21.2.2002
tarihinde; ilgili kurum ve kuruluş temsilcileri ile sivil toplum örgütlerinin
katılımlarıyla yaptığı 14 üncü birleşimde; Alt Komisyon Metninin maddeleri
üzerindeki görüşmelerine devam etmiştir.
– Alt Komisyon Metninin;
- Çerçeve 5 inci maddesi ile 4077 sayılı
Kanuna eklenen 4/A maddesi; altıncı fıkrasının, Bakanlığın söz konusu madde
kapsamında düzenleme yapma yetkisinin, mevcut uygulamalar doğrultusunda
tereddütlere yol açılmaması amacıyla metinden çıkarılması suretiyle,
- Çerçeve 6 ncı maddesi aynen,
- Çerçeve 7 nci maddesi aynen,
- Çerçeve 8 inci maddesi ile 4077 sayılı
Kanuna eklenen 6/A, 6/B ve 6/C maddelerinin, çerçeve 8, 9 ve 10 uncu maddeler
şeklinde ayrı ayrı düzenlenmesi ve müteakip çerçeve madde numaralarının
teselsül ettirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 9 uncu maddesi ile değiştirilen
4077 sayılı Kanunun 7 nci maddesi; birinci fıkrasında yer alan
"...bilahare..." ibaresinin, anlama açıklık kazandırılması amacıyla
"...daha sonra..." şeklinde değiştirilmesi, yedinci fıkrasının
sonuna, konut ve tatil amaçlı taşınmaz malların, imalat ve teslim süresinin,
taşınır mallardan farklı olarak, otuz ay olarak belirlenmesini öngören bir
hükmün eklenmesi ve çerçeve madde numarasının 11 olarak değiştirilmesi
suretiyle,
- Çerçeve 10 uncu maddesi, 12 nci madde
olarak aynen,
- Çerçeve 11 inci maddesi, 13 üncü madde
olarak aynen,
- Çerçeve 12 nci maddesi ile 4077 sayılı
Kanuna eklenen 9/A maddesi; ikinci fıkrasının sonuna, tüketicinin elektronik
ortamda yaptığı sözleşmelerdeki bilgileri, yine elektronik ortamda teyit
edebilmesine olanak sağlayan bir hükmün eklenmesi ve çerçeve madde numarasının
14 olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 13 üncü maddesi ile değiştirilen
4077 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi; üçüncü fıkrasında yer alan "...ve
ödenmeyen taksit toplamının kredi tutarının en az onda biri olması..."
ibaresinin, kredi verenin, taksitlerden birinin veya bir kaçının ödenmemesi
halinde, kalan borcun tamamını kredi alandan talep edebilmesi için, ödenmeyen
taksit tutarının, toplam kredi tutarının en az % 10'unu teşkil etmesine ilişkin
hüküm nedeniyle, uygulamada özellikle uzun vadeli kredilerde taksit
tutarlarının düşük olması da dikkate alınarak, kredi süresi içinde, kötü
niyetli borçlunun bu durumdan istifade ederek sık sık temerrüde düşmekten
çekinmeyeceği, kredi veren kuruluşların uzun vadeli kredi vermekten imtina
edebilecekleri şeklindeki gerekçeden hareketle metinden çıkarılması ve çerçeve
madde numarasının 15 olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 14 üncü maddesi ile 4077 sayılı
Kanuna eklenen 10/A maddesi; üçüncü fıkrasının sonuna, yeni faiz oranının
bildirilmesinden sonraki kredi kullanımlarında ve halihazırda kredilendirme
varsa buna devam edilmesi halinde, yeni faiz oranına tabi olmak istemeyen
tüketicilere, bildirimi takip eden 60 gün içinde borcunun tamamını ödeyerek
kredilendirmeye son verebilme imkanı sağlayan bir hükmün eklenmesi ve çerçeve
madde numarasının 16 olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 15 inci maddesi, 17 nci madde
olarak aynen,
- Çerçeve 16 ncı maddesi, 18 inci madde olarak
aynen,
- Çerçeve 17 nci maddesi, 19 uncu madde
olarak aynen,
- Çerçeve 18 inci maddesi, 20 nci madde
olarak aynen,
- Çerçeve 19 uncu maddesi, 21 inci madde
olarak aynen,
- Çerçeve 20 inci maddesi ile değiştirilen
4077 sayılı Kanunun 15 inci maddesi; üçüncü fıkrasına, ithalatçının herhangi
bir şekilde ticarî faaliyetinin sona ermesi halinde, kullanım ömrü süresince
ithal edilmiş malın bakım ve onarım hizmetlerinin, o malın yeni ithalatçısı
tarafından da sunulacağına açıklık getiren bir ifadenin eklenmesi ve çerçeve
madde numarasının 22 olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 21 inci maddesi, 23 üncü madde
olarak aynen,
- Çerçeve 22 nci maddesi; madde
çerçevesinin kanunların hazırlanmasında uygulanan esas ve usuller
doğrultusunda, 4077 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin tamamını kapsayacak
şekilde yeniden düzenlenmesi, 17 nci maddesinin; üçüncü fıkrası, (a) bendinin,
Bakanlıkça Reklam Kuruluna atanacak ilgili Genel Müdür yardımcısı üyenin
mezuniyet şartının, iletişim ve halkla ilişkiler dallarını da kapsayacak
şekilde yeniden belirlenmesi, (g) bendinin Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliğinin, reklam kurulundaki üye sayısının, Birliğin çok çeşitli sektörlere
yayılmış üye yapısı dikkate alınarak, değişik sektörlerden dört üye
görevlendirilecek şekilde yeniden düzenlenmesi, Reklam Kurulunda Türkiye
Serbest Muhasebeci Malî Müşavirler ve Yeminli Malî Müşavirler Odaları
Birliğinden görevlendirilecek bir üyenin de temsil edilmesini öngören bir
hükmün (s) bendi olarak fıkraya eklenmesi ve fıkranın sonunda yer alan
"...on yedi..." sayısının "...yirmi iki..." şeklinde
değiştirilmesi, altıncı fıkrası, üçüncü fıkrada Reklam Kurulunun üye sayısında
yapılan artıştan dolayı toplantı nisabının "....oniki....." olarak
değiştirilmesi, sekizinci fıkrası, Reklam Kurulu üyeleri ile özel ihtisas
komisyonu üyelerine ödenen huzur hakkı ve huzur ücretinin belirlenmesinde,
Maliye Bakanlığının uygun görüşünün alınmasına olanak sağlanması doğrultusunda
yeniden düzenlenmesi ve çerçeve madde numarasının 24 olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 23 üncü maddesi ile değiştirilen
4077 sayılı Kanunun 18 inci maddesi; birinci fıkrasında yer alan "...mal
ve hizmetlerin kişi ve çevre sağlığına..." ibaresinin, Anayasanın 56 ncı
maddesinde yer alan tanımlara uygun olması amacıyla "...mal ve hizmetlerin
kişi beden ve ruh sağlığı ile çevreye..." şeklinde düzenlenmesi ve çerçeve
madde numarasının 25 olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 24 üncü maddesi, 26 ncı madde
olarak aynen,
-
Çerçeve 25 inci maddesi, 27 nci madde olarak aynen,
- Çerçeve 26 ncı maddesi ile değiştirilen
4077 sayılı Kanunun, 21 inci maddesi; birinci fıkrasının anlama akıcılık
kazandırılması doğrultusunda redaksiyona tabi tutulması, ikinci fıkrasına,
"...Rekabet Kurumu...." ibaresinden sonra gelmek üzere,
"...Radyo ve Televizyon Üst Kurulu.." ibaresinin eklenmesi ve çerçeve
madde numarasının 28 olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 27 nci maddesi ile değiştirilen
4077 sayılı Kanunun 22 nci maddesi; sekizinci fıkrasının, Tüketici Sorunları
Hakem Heyetleri Başkan ve üyeleri ile raportörlerine verilen huzur hakkı veya
ücretinin ödenmesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesinde Maliye
Bakanlığının uygun görüşünün alınması, huzur hakkı veya ücretinin
hesaplanmasında ise emsali uygulamalar doğrultusunda, 3000 gösterge rakamı
yerine 2000 gösterge rakamının esas alınması amacıyla yeniden düzenlenmesi ve
çerçeve madde numarasının 29 olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 28 inci maddesi ile değiştirilen
4077 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi; ikinci ve beşinci fıkralarında yer alan
4077 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinde düzenlenen hesabın uygulamalarıyla
ilgili hususların, bütçeleme tekniğine uygunluk sağlanması açısından
redaksiyona tabi tutulması, beşinci fıkrasının, tüketici mahkemelerince uygun
görülen tedbir kararlarının, tiraj şartı aranmaksızın ülke düzeyinde yayınlanan
gazetelerin birinde yayınlanabilmesine olanak sağlanması amacıyla yeniden
düzenlenmesi ve çerçeve madde numarasının 30 olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 29 uncu maddesi, 31 inci madde olarak
aynen,
- Çerçeve 30 uncu maddesi, 32 nci madde
olarak aynen,
- Çerçeve 31 inci maddesi ile değiştirilen
4077 sayılı Kanunun 25 inci maddesi; birinci fıkrasına, "...fıkrası
uyarınca..." ibaresinden sonra gelmek üzere virgül eklenmesi, yedinci
fıkrasının, fıkra kapsamında belirtilen idarî para cezalarında caydırıcılığı
sağlamak amacıyla 4077 sayılı Kanunun "Süreli yayınlar" başlıklı 11
inci maddesine aykırı hareket edenlere uygulanacak para cezalarının artırılması
doğrultusunda yeniden düzenlenmesi ve çerçeve madde numarasının 33 olarak
değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 32 nci maddesi, 34 üncü madde
olarak aynen,
- Çerçeve 33 üncü maddesi ile değiştirilen
4077 sayılı Kanunun 28 inci maddesi, birinci fıkrasının, AB'liği normlarına
göre uluslararası akreditesi olmayan laboratuvarların verecekleri belgelerin
geçerli olmayacağı, ayrıca Sanayi ve Ticaret Bakanlığının ilgili veya bağlı
kuruluşlarının laboratuvarlara sahip olması dikkate alınarak yeniden
düzenlenmesi, ikinci fıkrasının, 4077 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinde
düzenlenen hesabın uygulanmasıyla ilgili hususların bütçeleme tekniğine
uygunluk sağlanması açısından redaksiyona tabi tutulması ve çerçeve madde
numarasının 35 olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 34 üncü maddesi ile değiştirilen
4077 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin; bütçe tekniğine, mevcut yönetmeliklere
ve kamu haznedarlığı uygulamalarına ilişkin olarak, Bütçe Kanunlarında yapılan
düzenlemelere paralellik sağlanması ile Anayasanın "Tüketicinin
korunması" başlıklı 172 nci maddesinin "Devlet, tüketicileri koruyucu
ve aydınlatıcı tedbirleri alır, tüketicilerin kendilerini koruyucu
girişimlerini teşvik eder." şeklindeki hükmü doğrultusunda, madde
kapsamında belirtilen kriterlere uyan tüketici derneklerinin desteklenmesine
olanak sağlanması doğrultusunda yeniden düzenlenmesi ve çerçeve madde
numarasının 36 olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 35 inci maddesi, 37 nci madde
olarak aynen,
- Ülkemizde, geçen üç yıl içinde yaşanan
ekonomik kriz neticesinde, bu krizlerden zarar gören ve asgari düzeyde
yaşamlarını sürdürebilmek için ihtiyaç duydukları temel tüketim maddelerini
kredi kartı ile almak zorunda kalıpta, bu kartlarda biriken borçlarını
ödeyemeyerek temerrüde düşen vatandaşlarımızın mağduriyetinin giderilmesi
amacıyla, Tasarının kanunlaşmasından önce, borçlunun temerrüdü nedeniyle
ödenmeyerek icra takibi aşamasına gelen veya icra takibine konu edilen kredi
kartı borçlarının, temerrüt tarihindeki anaparaya, yıllık % 50'yi geçmemek
üzere gecikme faizi (temerrüt faizi) uygulanmak suretiyle 12 taksitte ödenmesi,
bu borçlarla ilgili her türlü adli ve idarî takibin ilk taksidin ödenmesiyle
durması, son taksidin ödenmesiyle birlikte tüm sonuçlarıyla birlikte ortadan
kalkmasını hükme bağlayan bir düzenlemenin metne Geçici 1 inci madde olarak
eklenmesi suretiyle,
- Yürürlüğe ilişkin 36 ncı maddesi,
metinde yapılan ilave ve değişiklikler dikkate alınarak yeniden düzenlenmesi ve
madde numarasının 38 olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Yürütmeye ilişkin 37 nci maddesi, madde
numarasının 39 olarak değiştirilmesi suretiyle,
Kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak
üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
|
Sait Açba |
M. Altan Karapaşaoğlu |
Sabahattin Yıldız |
|
|
Afyon |
Bursa |
Muş |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Sekmen |
Mahmut Göksu |
Mehmet Melik Özmen |
|
|
İstanbul |
Adıyaman |
Ağrı |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Zekai Özcan |
Osman Kaptan |
Mehmet Mesud Özakcan |
|
|
Ankara |
Antalya |
Aydın |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ali Osman Sali |
Ali Kemal Deveciler |
Aziz Akgül |
|
|
Balıkesir |
Balıkesir |
Diyarbakır |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ömer Abuşoğlu |
M. Emin Murat Bilgiç |
Birgen Keleş |
|
|
Gaziantep |
Isparta |
İstanbul |
|
|
|
(Muhalefet
şerhim eklidir.) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ali Kemal Kumkumoğlu |
Ali Topuz |
M. Mustafa Açıkalın |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Kıvılcım Kemal Anadol |
Mehmet Ceylan |
Y. Selahattin Beyribey |
|
|
İzmir |
Karabük |
Kars |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Taner Yıldız |
Mustafa Ünaldı |
Ali Er |
|
|
Kayseri |
Konya |
Mersin |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Gürol
Ergin |
Kazım
Türkmen |
Abdülkadir Kart |
|
|
Muğla |
Ordu |
Rize |
|
|
(İmzada
bulunamadı.) |
(İmzada bulunamadı.) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Musa Uzunkaya |
Enis Tütüncü |
Faruk Nafiz Özak |
|
|
Samsun |
Tekirdağ |
Trabzon |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Akif Hamzaçebi |
Osman Coşkunoğlu |
Mustafa Zeydan |
|
|
Trabzon |
Uşak |
Hakkâri |
|
|
(İmzada
bulunamadı.) |
|
|
MUHALEFET ŞERHİM
3 üncü maddenin gerekçesine eklenmek üzere
aşağıdaki hususları dikkate sunuyorum:
3 üncü maddenin (d) bendindeki hizmet
tanımı, her türlü hizmet faaliyetini içerecek şekilde genişletilmiştir. Bu
tanımın kapsamına malî piyasalarda gerçekleştirilen devlet tahvili, hazine bonosu,
hisse senedi ve yatırım fonları gibi sermaye piyasası araçlarının alımı ile
bankalarda ve özel finans kurumlarında mevduat ve katılım hesabı açtırılması da
dahil bütün bankacılık ve sigortacılık faaliyetlerine yönelik her türlü iş ve
işlem de doğal olarak dahildir.
Bilindiği gibi, 4077 sayılı Kanunun 3 üncü
maddesinin (c) bendinde mal “ticaret konusu taşınır eşya”, (d) bendinde hizmet
“bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan bedeni ve/veya fikri faaliyetler”;
(f) bendinde ise tüketici “bir mal veya hizmeti özel amaçlarla satın alarak
nihai olarak kullanan veya tüketen gerçek veya tüzel kişi” olarak
tanımlanmıştır.
Görüşülmekte olan Tasarıda ise, mal
“alışverişe konu olan taşınır eşya”, “hizmet bir ücret veya menfaat
karşılığında yapılan mal sağlama dışındaki her türlü faaliyet”; tüketici de
“bir mal veya hizmeti ticarî veya meslekî olmayan amaçlarla edinen, kullanan
veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişi” olarak tanımlanmaktadır.
Her iki metinde yer alan tanımların da
sermaye piyasası araçlarının alım-satım işlemlerini ve malî piyasalarda yapılan
diğer her türlü işlemi kapsadığına kuşku bulunmamakla birlikte, bu konuları
düzenleyen özel kanunların bulunması nedeniyle malî piyasalarda gerçekleşen
işlemlerden dolayı zarara uğrayan tüketiciler 4077 sayılı Kanunun sağladığı
koruma imkânlarından yararlandırılması konusunda tereddütler yaşanmaktadır.
Oysa, günümüzde tüketici sadece sosyal ve
kültürel değil, aynı zamanda ekonomik gereksinmelerini kullanan ya da bunlardan
yararlanan kişi, kurum ve aile kabul edilmektedir. Tüketici yaşamını, varlığını
ve faaliyetini sürdürebilmek için bir mal veya hizmet edinip kullanan veya
bunlardan yararlanan her varlıktır. Tasarruflarını koruyabilmek için sermaye
piyasası araçlarını satın alan veya malî piyasalarda herhangi bir işlem yapan
ya da banka ve özel finans kurumlarında hesap açtıran ya da sigorta
şirketleriyle sigorta sözleşmesi akdedenlerin de tüketici sayılmaları
gerektiğine kuşku yoktur.
Gerek 4077 sayılı Kanunun, gerekse
görüşülmekte olan tasarının ilgili hükümlerinin malî piyasalarda hukukî işlem
yapan tüketicileri kapsayacak nitelikte olduğu açık olmakla birlikte, Sermaye
Piyasası Kanunu gibi bazı özel kanunların bu konularda düzenleme yaptığı
düşüncesiyle, tüketicilerin 4077 sayılı Kanunun sağladığı imkânlardan
yararlandırılmadıkları bilinmektedir.
Yukarıda sayılan nedenlerle, Yasa
Tasarısının 3 üncü maddesinin (d) bendindeki hizmet tanımı her türlü hizmet
faaliyetini içerecek şekilde genişletilmekle birlikte, özellikle malî sektörde
yaşanan ve malî sektörde yaşanan ve malî sektörce sunulan hizmetlerden
yararlanan ve yaklaşık olarak toplam işlem hacmi içinde % 80’lik bölümü
oluşturan malî piyasa işlemlerinde tüketicileri kanun kapsamı dışında tutmaya
yönelik eğilimler nedeniyle maddenin gerekçesinde bu hususun vurgulanması
gereği vardır.
Ayrıca, mevcut yasal düzenlemeler
(Bankalar Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu) doğrudan tüketiciye yönelik yasal
düzenlemeler olmayıp, daha ziyade hizmeti sunan kişi ve kurumlara hizmetin
niteliği ile yürütülmesine yöneliktir. Bir başka deyişle bu yasal
düzenlemelerde “tüketici” ya da “tacir” sıfatına haiz olmanın hiçbir önemi ve
rolü bulunmamaktadır. Hizmetten yararlanan kişi sorunla karşılaştığı taktirde,
sorunun giderilmesi tamamen genel hükümlere göre olacaktır. Oysa Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanunun temel mantığı iktisadî açıdan güçlü konumdaki kişi
ve kuruluşlar karşısında zayıf olan ve haklarını savunmakta zorlanan
tüketicileri özel olarak korumaktır. Bu çerçevede mevzuattaki genel
düzenlemelerin özellikle Borçlar Kanununda yer alan hükümlerin yeterli olduğu
savı geçersizdir. Çünkü Borçlar Kanunu tüketicilere yönelik çıkarılmış bir
Kanun olmayıp, T.C. sınırları içindeki sıfatı ne olursa olsun herkese
uygulanabilecek, genel nitelikli hükümler getiren bir kanundur.
Bu bağlamda bir örnek vermek gerekirse,
Borçlar Kanununda hizmet sözleşmesi düzenlenmiş olmasına rağmen, işveren
karşısında işçilerin özel olarak korunması ve Borçlar Kanununda yer verilmeyen
konuların açıklanması gerektiği için ayrı bir İş Kanunu çıkarılmıştır. Esasen
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun çıkarılması temel nedende yukarıda
belirtildiği üzere iktisadî ortamda “zayıf” konumdaki tüketicinin korunmasıdır.
Tüketicilerin korunmasındaki temel amaç olmakla birlikte, bu koruma
gerçekleştirilirken, satıcı ve hizmet sunanlara tüketiciler arasındaki menfaat
dengesinin adil bir şekilde kurulması gerektiği gözden kaçırılmamalıdır.
Bu çerçevede, 4389 sayılı Bankalar Kanunu,
7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu,
Finansal Kiralama Kanunu, Özel Finans Kurumlarına ve Faktoring İşlemlerine
ilişkin düzenlemelerde müşteriler (tüketiciler)in haklarının korunmasına ya da
müşterilerle yapılan finansal işlemlerin sınıflandırılmasına, bu işlemlerin
biçim ve içeriklerinin belirlenmesine yönelik herhangi bir hüküm mevcut
değildir.
Finansal işlemlerin çoğunluğu genel işlem
şartları çerçevesinde yapılmakta, bu işlemlerin denetimi öngörülmemiş
bulunmakta ve problem çıkması halinde ise çözüm genel hükümler çerçevesinde
ilgililere havale edilmektedir.
Söz konusu finansal işlemler bankalar,
özel finans kurumları, aracı kurumlar, sigorta şirketleri, finansal kiralama
şirketleri, faktoring şirketleri ve döviz büroları ile “sözleşme özgürlüğü”
çerçevesinde yapılmakta ancak müşteriler bu düzenlemeler ve düzenleyiciler
nazarında taraf (muhatap) teşkil etmemektedir.
Ayrıca söz konusu düzenlemelerde yer alan
kamuoyunun aydınlatılmasına ilişkin hükümler ile bu hususun cüz-i bir bölümünü
oluşturan söz konusu işlemlerin denetimi, gözetimi ve sorunların çözümünü
öngörmemektedir.
AB’de genel işlem şartları, bankacılık
işlemleri tek tek sayılmıştır. Ancak ülkemizde bunlar düzenlenmemiştir.
Ayrıca ilgili düzenlemelerin ceza
hükümleri arasında müşteri ile yapılan işlemlerden kaynaklanan hususlara yer verilmemiştir.
Emin Bilgiç
Isparta Milletvekili
ALT KOMİSYON RAPORU
PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANLIĞINA
Komisyonumuzun 5.2.2003 tarihinde,
Hükümeti temsilen Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali COŞKUN ile Maliye Bakanlığı,
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve sivil
toplum örgütleri temsilcilerinin
katılımlarıyla yaptığı 12 nci
birleşiminde; 1/477 esas numaralı
"Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun Tasarısı" ile Adana Milletvekili Atilla Başoğlu'nun 2/49 esas
numaralı "Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi" üzerindeki görüşmelere başlanmıştır.
Görüşmelerin başlangıcında, 1/477 esas
numaralı Tasarı ile 2/49 esas numaralı Teklifin birbirleriyle ilgili görülerek,
İçtüzüğün 35 inci maddesi uyarınca birleştirilmesine ve görüşmelere, sözkonusu Tasarının esas alınması suretiyle, tali komisyon olan Sanayi, Ticaret, Enerji,
Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Metni de dikkate alınarak devam edilmesine karar verilmiştir.
Tasarının geneli üzerindeki müzakereleri
takiben, konunun daha ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesini temin etmek
amacıyla, bir alt komisyon kurulmasına karar verilmiştir.
Alt Komisyonumuz, 5.2.2003 ve.17.2.2003
tarihlerinde, ilgili kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılımlarıyla yaptığı
toplantılarda; konuyu sivil toplum
kuruluşlarının görüşleri ile Avrupa Birliğinin tüketici hakları konusundaki
mevzuatı çerçevesinde ayrıntılı bir şekilde değerlendirerek çalışmalarını
tamamlamıştır.
- Alt Komisyonumuz; 1/477 esas sayılı
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Tasarısını;
- 4077 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanunun yürürlüğe girdiği 1995 yılından bu yana yaşanan ekonomik ve
sosyal gelişmeler ile Avrupa Birliğinin tüketici hakları konusundaki mevzuatı,
- Alt Komisyon toplantılarına geniş bir
şekilde katılımları sağlanan ilgili sivil toplum kuruluşlarının ayrıntılı
olarak dile getirdikleri görüş ve değerlendirilmeleri,
- Konuyla ilgili kamu kurum ve
kuruluşlarının temsilcilerinin alt komisyonun takdirlerine sundukları öneri ve değerlendirmeleri,
Doğrultusunda ele almıştır.
- Bu çerçevede; tali komisyon olan Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Metninin;
- Çerçeve 3 üncü maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin; (o) bendinin metinden çıkarılması, (p)
bendinin, 29.6.2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın
Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ile Avrupa Birliği ve Dünya Ticaret
Örgütünün mal ve hizmetlerin teknik düzenlemelerine ilişkin normları
doğrultusunda yeniden düzenlenmesi, (r) bendinin; anlama akıcılık
kazandırılması amacıyla redaksiyona tabi tutulması ve müteakip bentlerin teselsül
ettirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 4 üncü maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 4 üncü maddesine; insan can ve sağlığına zararlı olan
güvensiz ürünlerin piyasada yer almaması ve bu ürünler hakkında 4703 sayılı
Kanun hükümlerinin uygulanacağını hükme bağlayan bir düzenlemenin sekizinci
fıkra olarak metne eklenmesi suretiyle,
- Çerçeve 9 uncu maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 7 nci maddesi; ikinci fıkrasının başında yer alan
"Üretici firma tarafından yürütülen kampanyalar hariç" ifadesinin,
üretici firmalar tarafından yapılan kampanyaların da Sanayi ve Ticaret
Bakanlığının iznine tabi olması amacıyla metinden çıkarılması suretiyle,
- Çerçeve 17 nci maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin;
birinci fıkrasında yer alan ".....o malla ilgili fiyat, ....."
ibaresinin, tüketicilerin aydınlatılması ve bilgilendirilmesi amacıyla
"....o malla ilgili tüm vergiler dahil fiyat,...." şeklinde
değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 20 inci maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin; birinci fıkrasında yer alan
".......sattıkları........" ibaresinden sonra gelmek üzere,
imalatçılar veya ithalatçıların, ürettiği veya ithal ettiği sanayi ürünlerine,
daha satmadan bakım ve onarım hizmeti sağlamaya dönük servis ağı kurmalarını
temin etmek amacıyla "......., ürettikleri veya ithal ettikleri"
şeklinde bir ibarenin eklenmesi suretiyle,
- Çerçeve 24 üncü maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin; birinci fıkrasının, 4703 sayılı Kanun
hükümleri dikkate alınarak, tüketiciye sunulan mal ve hizmetlerin, ilgili
Bakanlıkça Resmi Gazete’de yayımlanan standartlar ile uyulması zorunlu teknik
düzenlemelere uygun olmasını sağlayacak şekilde yeniden düzenlenmesi suretiyle,
- Çerçeve 25 inci maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin; birinci fıkrasında yer alan
".......her derecedeki okulların......" ibaresinin, tüketicinin
yaygın ve etkin bir şekilde eğitilmesinin sağlanması amacıyla " ...örgün
ve yaygın eğitim kurumlarının..." olarak değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 26 ncı maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun, ikinci fıkrası değiştirilen 21 inci maddesinin; birinci
fıkrası; Tüketici Konseyince alınan kararların daha etkinleştirilmesi ve
tüketici sorunlarının çözümlenmesi için alınacak tedbirlerin evrensel tüketici
hakları çerçevesinde alınması amacıyla yeniden düzenlenmesi ve bu değişiklik
doğrultusunda madde çerçevesinin değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 29 uncu maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin; ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere,
satışa sunulan bir seri malın, tüketicinin güvenliğini tehlikeye sokan bir ayıp
taşıması durumunda, 4703 sayılı Kanun hükümlerinin saklı olduğunu hükme
bağlayan bir fıkranın eklenmesi suretiyle,
- Çerçeve 30 uncu maddesi ile 4077 sayılı
Kanuna eklenen 24/A maddesinin; ikinci fıkrasının, olduklarından farklı görünen
malların piyasaya sürülmesi halinde, 4703 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması
doğrultusunda yeniden düzenlenmesi suretiyle,
- Çerçeve 31 inci maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin; altıncı fıkrasında yer alan
"l.000.000.000 lira" ibaresinin "2.000.000.000 lira" olarak
değiştirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 35 inci maddesi ile düzenlenen
4077 sayılı Kanunun Kaldırılan Hükümler başlıklı 32 nci maddesinde yer alan
"1705 sayılı Ticarette Tağşişin Meni ve İhracatın Murakabesi ve Korunması
Hakkında Kanun" ibaresinin, gerekli mevzuat çalışmaları tamamlanana kadar
uygulanmasına ihtiyaç olduğu anlaşıldığından metinden çıkarılması suretiyle,
- Diğer maddeleri ise aynen;
kabul edilmiştir.
- Diğer yandan,
- Konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallarla
ilgili olarak Tasarının bazı maddelerinde yer alan düzenlemelerin, yüzlerce
mamul maddenin birleşiminden tek bir ürün olarak üretilen, teknik olarak
standart ve seri üretimi yapılamayan konut üretiminin, inşaat sektörünün teknik
ve sosyal özellikleri de dikkate
alınarak yeniden ele alınması,
- Avrupa Birliği normları ile Bankalar
Kanunu hükümleri de dikkate alınarak kredi kartı borçlarını düzenli olarak
ödeyenlere ilave bir yük getirilmeden, tüketici kredileri ve kredi kartları ile
ilgili konuların hakkaniyet ve kamu yararı ilkeleri doğrultusunda çözümlenmesi,
- İmalatçı veya ithalatçıların ithal
ettikleri veya ürettikleri sanayi malları için düzenlenecek garanti belgeleri
için; bir garanti denetim ve
değerlendirme sisteminin oluşturulması amacıyla gerekli standartların
belirlenmesi konusunda düzenlemelerin yapılması gerektiği,
- Tüketici Konseyi, tüketici
sorunları hakem heyetleri ve Reklam
Kurulunun kuruluş ve çalışmalarına ilişkin masraflar ile Sanayi ve Ticaret
Bakanlığının tüketicinin korunması amacına yönelik masrafları ile sair
harcamalarının karşılanması amacıyla oluşturulan hesabın, kamu haznedarlığı
ilkesine uygun olarak işlemesinin daha uygun olacağı,
- Tüketici örgütlerinin, Avrupa Birliği
ülkelerinde olduğu gibi, daha etkin faaliyet yürütebilmeleri, sivil toplum
örgütü olmanın bir gereği olan bağımsız hareket edebilme yeteneklerinin
kısıtlanmaması amacıyla, her türlü etkiden uzak, gelir kaynaklarına kavuşturulması
konusunda Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca bir düzenleme yapılmasının yararlı
olacağı,
Gibi hususlarda Alt Komisyonumuzda ortaya
çıkan görüş ve değerlendirmelerin, Komisyonumuzda değerlendirilmesi hususunda
temennide bulunulmasına karar verilmiştir.
Raporumuz, Plan ve Bütçe Komisyonu
Başkanlığına saygı ile arz olunur.
|
|
Mehmet Sekmen |
Mahmut Göksu |
Osman Kaptan |
|
|
|
İstanbul Milletvekili |
Adıyaman Milletvekili |
Antalya Milletvekili |
|
|
|
M. Emin Bilgiç |
Sabahattin Yıldız |
M. Akif Hamzaçebi |
|
|
|
Isparta Milletvekili |
Muş Milletvekili |
Trabzon Milletvekili |
|
ALT
KOMİSYONUN KABUL ETTİĞİ METİN
TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA
DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1.-Sanayi, Ticaret,
Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve
Teknoloji Komisyonu metninin 1 inci
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu metninin 2 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3.- 4077 Sayılı
Kanunun 3 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 3.- Bu
Kanunun uygulamasında;
a) Bakanlık: Sanayi ve
Ticaret Bakanlığını,
b) Bakan: Sanayi ve
Ticaret Bakanını,
c) Mal: Alış-verişe konu
olan taşınır eşyayı, konut ve tatil amaçlı taşınmaz malları ve elektronik
ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri
maddi malları,
d) Hizmet: Bir ücret veya
menfaat karşılığında yapılan mal
sağlama dışındaki her türlü faaliyeti,
e) Tüketici: Bir mal veya
hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan
gerçek ya da tüzel kişiyi,
f) Satıcı: Kamu tüzel
kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında
tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri,
g) Sağlayıcı: Kamu tüzel
kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında
tüketiciye hizmet sunan gerçek veya tüzel kişileri,
h) Tüketici işlemi: Mal
veya hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her
türlü hukuki işlemi,
ı) İmalatçı-Üretici: Kamu
tüzel kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya
hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını
üretenler ile mal üzerine kendi ayırt edici işaretini, ticari markasını veya
unvanını koyarak satışa sunanları,
j) İthalatçı: Kamu tüzel
kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya
da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dışından
getirerek satışa sunan gerçek veya tüzel kişiyi,
k) Kredi veren:
Mevzuatları gereği tüketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan banka, özel
finans kuruluşu ve finansman şirketlerini,
l) Reklam veren: Ürettiği
ya da Pazarladığı malın/hizmetin
tanıtımını yaptırmak, satışını artırmak veya imajını yaratıp
güçlendirmek amacıyla hazırlattığı, içinde firmasının ya da mal/hizmet
markasının yer aldığı reklamları
yayınlatan, dağıtan ya da başka yollarla sergileyen gerçek ya da tüzel kişiyi,
m) Reklamcı: Ticari
reklam ve ilanları reklam verenin duyduğu ihtiyaç doğrultusunda hazırlayan ve
reklam veren adına yayınlanmasına aracılık eden ticari iletişim uzmanı gerçek ya da tüzel kişiyi,
n) Mecra Kuruluşu: Ticari
reklam veya ilanı hedef kitleye ulaştıran iletişim kanallarının ya da her türlü
aracın sahibi, işleticisi veya kiralayıcısı olan gerçek veya tüzel kişiyi,
o ) Teknik düzenleme: Bir
ürünün ve hizmetin, ilgili idari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri,
işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama,
işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirilmesi işlemleri hususlarından
biri veya birkaçını belirten ilgili
Bakanlık tarafından Resmi Gazete' de yayınlanarak mecburi uygulamaya
konulan standartlar dahil olmak üzere uyulması zorunlu olan her türlü
düzenlemeyi,
p) Tüketici Örgütleri:
Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf veya bunların üst
kuruluşlarını,
ifade eder."
MADDE 4.- 4077 Sayılı
Kanunun 4 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Ayıplı mal
Madde 4.- Ambalajında,
etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında yer
alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik
düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı
olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin
ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya
ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.
Tüketici, malın teslimi
tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür.
Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız
misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım
isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine
getirmekle yükümlüdür.Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı
malın neden olduğu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer
mallarda zarara neden olan hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına
da sahiptir.
İmalatçı-üretici, satıcı,
bayi, acenta, ithalatçı, ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi
veren ayıplı maldan ve tüketicinin bu
maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. Ayıplı
malın neden olduğu zarardan dolayı birden fazla kimse sorumlu olduğu taktirde
bunlar müteselsilen sorumludurlar. Satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesi
bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Bu madde ile ayıba karşı
sorumlu tutulanlar, ayıba karşı daha uzun bir süre ile sorumluluk
üstlenmemişlerse, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa
bile malın tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına
tabidir. Bu süre konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallarda beş yıldır. Ayıplı
malın neden olduğu her türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç
yıllık zamanaşımına tabidir. Bu talepler zarara sebep olan malın piyasaya
sürüldüğü günden başlayarak on yıl sonra ortadan kalkar. Ancak, satılan malın
ayıbı, tüketiciden satıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı
süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı malın neden olduğu
zararlardan sorumluluğa ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
Ayıplı malın neden olduğu
zararlardan sorumluluğa ilişkin hükümler dışında, ayıplı olduğu bilinerek satın
alınan mallar hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Satışa sunulacak ayıplı
mal üzerine ya da ambalajına, imalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin
kolaylıkla okuyabileceği şekilde "özürlüdür" ibaresini içeren bir
etiket konulması zorunludur. Yalnızca ayıplı mal satılan veya bir kat ya da
reyon gibi bir bölümü sürekli olarak ayıplı mal satışına, tüketicinin
bilebileceği şekilde, tahsis edilmiş yerlerde bu etiketin konulma zorunluluğu
yoktur. Malın ayıplı olduğu hususu, tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış
belgesi üzerinde gösterilir.
Güvenli olmayan mallar,
piyasaya özürlüdür etiketiyle dahi arz edilemez. Bu ürünlere, 4703 sayılı
Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun
hükümleri uygulanır.
Bu hükümler, mal satışına
ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır."
MADDE 5.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 5 inci
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 6.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 6 ncı
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 7.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 7 nci
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 8.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 8 inci
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 9.- 4077 Sayılı
Kanunun 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 7. -
Kampanyalı satış, gazete, radyo, televizyon ilanı ve benzeri yollarla
tüketiciye duyurularak düzenlenen kampanyalara iştirakçi kabul edilmesi ve
malın veya hizmetin bilahare teslim veya ifa edilmesi suretiyle yapılan
satımdır.
Kampanyalı satışlar
Bakanlığın izni ile yapılır. Bakanlık hangi tür satışların izne tabi olacağını,
ön ödeme, taksit miktarı, teslim süresi, üretici firma garantisi, yatırılacak
teminat ile kampanyalı satışlarda uyulması gereken usul ve esasları tespit
eder.
İlan ve taahhüt edilen
mal veya hizmetin teslimatının veya ifasının hiç ya da gereği gibi yapılmaması
durumunda, satıcı, sağlayıcı, bayi, acenta, imalatçı-üretici, ithalatçı ve 10
uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren müteselsilen sorumludur.
Tüketici kampanyadan
ayrılmaya karar verdikten sonra kampanyayı düzenleyen, mal veya hizmetin
tüketiciye teslim tarihini geçmemek şartıyla tüketicinin o ana kadar ödediği
tüm bedeli ödemekle yükümlüdür.
Kampanyayı düzenleyen,
kampanyalı satışlarda düzenlenecek yazılı sözleşmede, 6/A maddesinin ikinci
fıkrasında belirtilen bilgilere ek olarak "kampanya bitiş tarihi" ve
"mal veya hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve şekli"ne ilişkin bilgileri de içeren
sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermek zorundadır.
Sözleşmede aksi
kararlaştırılmadıkça, ön ödeme tutarı, mal veya hizmetin satış bedelinin yüzde
kırkından fazla olamaz.
Kampanyalı satışlarda
malın teslim ya da hizmetin ifa süresi on iki ayı aşamaz.
Tüketicinin ödemeye
ilişkin tüm edimlerini yerine getirmesi durumunda, malın teslimi ya da hizmetin
ifası, ödemenin bitimini takiben en geç bir ay içinde yapılmak zorundadır.
Kampanyalı taksitle satışlarda 6/A maddesi hükümleri de
uygulanır."
MADDE 10.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 10 uncu maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 11.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 11 inci
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 12.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 12 nci
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 13.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 13 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 14.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 14 üncü
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 15.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 15 inci
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 16.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 16 ncı
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 17.- 4077 sayılı
Kanunun 12 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Fiyat etiketi
Madde 12. - Perakende
satışa arz edilen malların veya ambalajlarının yahut kaplarının üzerine
kolaylıkla görülebilir, okunabilir şekilde o malla ilgili tüm vergiler dahil
fiyat, üretim yeri ve ayırıcı özelliklerini içeren etiket konulması, etiket
konulması mümkün olmayan hallerde aynı bilgileri kapsayan listelerin
görülebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur.
Hizmetlerin tarife ve
fiyatlarını gösteren listeler de birinci fıkraya göre düzenlenerek asılır.
Etiket, fiyat ve tarife
listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyatı arasında fark olması durumunda
tüketici lehine olan fiyat üzerinden satış yapılır.
Fiyatı; Bakanlar Kurulu,
kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları
tarafından belirlenen mal veya hizmetlerin, belirlenen bu fiyatın üzerinde bir
fiyatla satışa sunulması yasaktır.
Bakanlık, etiket ve
tarife listelerinin şeklini, içeriğini, usul ve esaslarını bir yönetmelikle
düzenler. Bakanlık ve belediyeler, bu madde hükümlerinin uygulanması ve
izlenmesine ilişkin işleri yürütmekle ayrı ayrı görevlidirler."
MADDE 18.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 18 inci
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 19.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 19 uncu
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 20.- 4077 Sayılı
Kanunun 15 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"Satış sonrası
hizmetler
Madde 15. - İmalatçı veya
ithalatçılar, sattıkları, ürettikleri veya ithal ettikleri sanayi malları için
o malın Bakanlıkça tespit ve ilan edilen kullanım ömrü süresince, yeterli
teknik personel ve yedek parça stoku bulundurmak suretiyle bakım ve onarım hizmetlerini sunmak zorundadırlar. İmalatçı
veya ithalatçıların bulundurmaları gereken yedek parça stok miktarı Bakanlıkça
belirlenir.
İthalatçının herhangi bir
şekilde ticari faaliyetinin sona ermesi halinde kullanım ömrü süresince bakım
ve onarım hizmetlerini sunmak zorundadır.
Bakanlık, hangi mallar
için servis istasyonları kurulmasının zorunlu olduğu ile servis istasyonlarının
kuruluş ve işleyişine dair usul ve esasları Türk Standartları Enstitüsünün
görüşünü alarak tespit ve ilanla görevlidir.
Garanti belgesiyle
satılmak zorunda olan bir sanayi malının garanti süresi sonrasında arızalanması
durumunda, o malın Bakanlıkça belirlenen azami tamir süresi içerisinde onarımı
zorunludur."
MADDE 21.- Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii
Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu
metninin 21 inci maddesi aynen kabul
edilmiştir.
MADDE 22.- Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii
Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu
metninin 22 nci maddesi aynen kabul
edilmiştir.
MADDE 23.- Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu metninin 23 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 24.-4077 Sayılı
Kanunun 19 uncu maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
"Mal ve hizmet
denetimi
Madde 19. - Tüketiciye
sunulan mal ve hizmetler; ilgili Bakanlıklar tarafından Resmi Gazete' de
yayınlanarak mecburi uygulamaya konulan
standartlar dahil olmak üzere uyulması zorunlu olan teknik düzenlemeye uygun
olmalıdır.
İlgili Bakanlıklar, bu
esaslara göre denetim yapmak veya yaptırmakla görevlidir. Mal ve hizmet
denetimine ilişkin usul ve esaslar her bir ilgili Bakanlıkça ayrı ayrı tespit
ve ilan edilir."
MADDE 25.- 4077 sayılı
Kanunun 20 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 20. -
Tüketicinin eğitilmesi konusunda örgün ve yaygın eğitim kurumlarının ders
programlarına, Millî Eğitim Bakanlığınca gerekli ilaveler yapılır.
Tüketicinin eğitilmesi ve
bilinçlendirilmesi için radyo ve televizyonlarda programlar düzenlenmesine
ilişkin usul ve esaslar, Tüketici Konseyinin önerisi ile Bakanlıkça tespit ve
ilan olunur."
MADDE 26.- 4077 Sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci
ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"Tüketicinin
sorunlarının, ihtiyaçlarının ve çıkarlarının korunmasına ilişkin gerekli
tedbirleri araştırmak, sorunların evrensel tüketici hakları doğrultusunda
çözülmesi için alınacak tedbirlerle, bu Kanunun uygulanmasına yönelik
tedbirlere dair görüşleri ilgili mercilerce öncelikle ele alınmak amacıyla,
Bakanlığın koordinatörlüğünde bir "Tüketici Konseyi" kurulur.
Tüketici Konseyi, Bakanın
veya görevlendireceği bir Bakanlık görevlisinin başkanlığında, Adalet,
İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Sağlık, Ulaştırma, Tarım ve Köyişleri, Sanayi
ve Ticaret, Turizm ve Çevre Bakanlıkları ile Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Türk Patent
Enstitüsü Başkanlığı, Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı, Türk Standartları
Enstitüsü Başkanlığı, Rekabet Kurumu Başkanlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Telekomünikasyon Kurumu, Türk
Akreditasyon Kurumu, Milli Prodüktivite Merkezi, Diyanet İşleri Başkanlığı,
büyük şehir belediyeleri, işçi sendikaları konfederasyonları, memur sendikaları
konfederasyonları,Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Türkiye Milli
Kooperatifler Birliği, Yükseköğretim Kurulu, Türkiye Barolar Birliği, Türkiye
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği,
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği,
Türk Eczacılar Birliği, Türk Tabipleri Birliği, Türk Dişhekimleri Birliği, Türk
Veteriner Hekimleri Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu,
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Seyahat
Acentaları Birliği, Türkiye Otelciler Birliği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği,
Tüketim Kooperatifleri Merkez Birliği, Ahilik Araştırma ve Kültür Vakfı ve
tüketici örgütleri temsilcilerinden oluşur."
MADDE 27.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 27 nci
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 28. - Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 28 inci
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 29.- 4077 sayılı
Kanunun 24 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 24. - Satışa
sunulan bir seri malın ayıplı olması durumunda Bakanlık, tüketiciler veya
tüketici örgütleri, ayıplı seri malın üretiminin ve satışının durdurulması ve
satış amacıyla elinde bulunduranlardan toplatılması için dava açabilir.
Satışa sunulan bir seri
malın ayıplı olduğunun mahkeme kararı ile tespit edilmesi halinde, malın satışı
geçici olarak durdurulur. Mahkeme kararının tebliğ tarihinden itibaren en geç
üç ay içinde malın ayıbının ortadan kaldırılması için üretici-imalatçı ve/veya
ithalatçı firma uyarılır. Malın ayıbının ortadan kalkmasının imkânsız olması
halinde mal, üretici-imalatçı ve/veya ithalatçı tarafından toplanır veya
toplattırılır. Toplatılan mallar taşıdıkları risklere göre kısmen veya tamamen
imha edilir veya ettirilir.
Satışa sunulan bir seri
malın, tüketicinin güvenliğini tehlikeye sokan ayıp taşıması durumunda, 4703
sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair
Kanun hükümleri saklıdır.
Ayıplı malları satın alan
tüketicilerin uğradıkları maddî ve manevî zararlar nedeniyle dava açma hakları
saklıdır.
4 üncü maddenin altıncı
fıkrası hükümlerine tâbi bir seri ayıplı malın satışa arz edilmesi durumunda bu
madde hükümleri uygulanmaz."
MADDE 30.- 4077 Sayılı
Kanuna 24 üncü maddesinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
"Olduklarından
farklı görünen mallar
MADDE 24/A- Gıda ürünü
olmamalarına rağmen, sahip oldukları şekil, koku, görünüm, ambalaj, etiket,
hacim veya boyutları nedeniyle olduklarından farklı görünen, dolayısıyla gıda
ürünleriyle karıştırabilen, tüketicilerin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye
atan malların üretilmesi, pazarlanması, ithalatı ve ihracatı yasaktır.
Mal piyasaya sürülmüşse,
4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına
Dair Kanun hükümleri uygulanır.
Olduğundan farklı görünen
malı satın alan tüketicilerin uğradıkları maddi ve manevi zararlar nedeniyle
dava açma hakları saklıdır."
MADDE 31.- 4077
Sayılı Kanunun 25 inci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
"Madde 25. - 6 ncı maddenin yedinci fıkrası uyarınca
Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara aykırılığı tespit edilen her bir sözleşme için 50.000.000 lira para cezası
uygulanır.
4 üncü maddenin yedinci
fıkrasında, 5 inci maddede, 6 ncı maddenin altıncı fıkrasında, 6/A maddesinde,
6/B, 6/C maddeleri uyarınca Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslarda, 7 nci
maddenin beşinci fıkrasında, 9 uncu maddede, 9/A maddesinde, 10 uncu maddede,
10/A maddesinde, 11/A maddesinin ikinci
ve dördüncü fıkralarına, 12, 13, 14, 15 ve 27 nci maddelerde belirtilen
yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında 100.000.000 lira para cezası
uygulanır.
7 nci maddenin dördüncü
ve altıncı fıkraları ile 8 inci maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı
hareket edenler hakkında 250.000.000 lira para cezası uygulanır.
20 nci maddenin ikinci
fıkrası uyarınca Bakanlıkça tespit ve ilan olunan usul ve esaslara aykırılığa
500.000.000 lira para cezası uygulanır. Aykırılık ülke düzeyinde yayın yapan
radyo ve televizyonlarca gerçekleştirilmişse cezanın on katı uygulanır.
18 inci maddeye aykırı
hareket eden üretici-imalatçı ve ithalatçı hakkında 1.000.000.000 lira para
cezası, satıcı-sağlayıcı hakkında ise bu cezanın beşte biri uygulanır.
19 uncu maddenin birinci
fıkrasına aykırı hareket edenler
hakkında 2.000.000.000 lira para cezası uygulanır.
11 inci maddeye aykırı
hareket edenler hakkında 2.000.000.000
lira para cezası uygulanır. Aykırılık ülke düzeyinde yayım yapan süreli
yayın ile gerçekleşmişse cezanın yirmi katı uygulanır. Bakanlık, ayrıca süreli
yayın kuruluşundan kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilanın
durdurulmasını ister. Bu isteğe rağmen aykırılığın devamı halinde, reklam ve
ilanın durdurma zorunluluğunun doğduğu tarihten itibaren her sayı için
1.000.000.000 lira para cezası uygulanır. Bakanlık, kampanyanın ve kampanyaya
ilişkin her türlü reklam ve ilanın durdurulması talebi ile tüketici mahkemesine
başvurur.
16 ncı maddeye aykırı
hareket edenler hakkında üç aya kadar tedbiren durdurma ve/veya durdurma
ve/veya düzeltme ve/veya 3.500.000.000 lira para cezası uygulanır. Reklam
Kurulu, ihlalin niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı ayrı verebilir.
16 ncı maddeye aykırılık, ülke düzeyinde yayın yapan yazılı, sözlü, görsel ve
sair araçlar ile gerçekleşmiş ise, para cezası on katı olarak uygulanır.
7 nci maddenin yedinci ve
sekizinci fıkralarına aykırı hareket edenlere, kampanya konusu mal veya
hizmetin fatura bedeli oranında para cezası uygulanır. Kampanyayı düzenleyen,
tüketici kampanyadan ayrıldığında, para iadesinde bulunursa bu ceza uygulanmaz.
7 nci maddenin ikinci
fıkrasına aykırı hareket edenlere, 7 nci madde hükümlerine uygun kampanya
düzenlemeleri için bir hafta süre tanınır. Bu sürenin bitiminde aykırılığın
devam ettiğinin tespiti halinde, bu hükme aykırı hareket edenlerle 24 ve 24/A maddelerinde belirtilen
yükümlülüklere aykırı hareket edenlere 50.000.000.000 lira para cezası
uygulanır.
Yukarıdaki fıkralarda
belirtilen para cezaları, fiilin bir yıl içerisinde tekrarı halinde iki misli
olarak uygulanır. Para cezaları her yıl başında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun
ek 2 nci madde hükümleri uyarınca artırılır.
Bu Kanunda yazılı fiiller
hakkında diğer kanunlarda da para cezası öngörülmüşse ağır olan ceza
uygulanır."
MADDE 32.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 32
nci maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 33.- Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 33üncü
maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 34.- Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii
Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu
metninin 34 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 35. - 4077 sayılı
Kanunun 32 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 32. - 3489
sayılı Pazarlıksız Satış Mecburiyetine Dair Kanun, 632 sayılı İthal veya Yurt
İçinde İmal Edilen Taşıt Araçları, Motor, Makine Alet ve Cihazların Tanıtmalık
ile Birlikte Satışı Hakkında Kanun, 3003
sayılı Endüstriyel Mamulatın Maliyet ve Satış Fiyatlarının Kontrolü ve
Tespiti Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır."
MADDE 36. -
Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu metninin 36 ncı maddesi aynen kabul edilmiştir.
MADDE 37. - Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonu metninin 37 nci
maddesi aynen kabul edilmiştir.
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. – 23.2.1995
tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 1 inci maddesinde
yer alan “ekonominin gereklerine ve” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
MADDE 2. – 4077 sayılı
Kanunun 2 nci maddesinde yer alan “hukukî işlemi” ibaresi “tüketici işlemini”
olarak değiştirilmiştir.
MADDE 3. – 4077 sayılı
Kanunun 3 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 3. – Bu Kanunun
uygulanmasında;
a) Bakanlık : Sanayi ve
Ticaret Bakanlığını,
b) Bakan :Sanayi ve
Ticaret Bakanını,
c)Mal :Alış-verişe konu
olan taşınır eşyayı, konut ve tatil amaçlı taşınmaz malları ve elektronik ortamda
kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddî
malları,
d) Hizmet : Bir ücret
veya menfaat karşılığında yapılan mal sağlama dışındaki her türlü faaliyeti,
e) Tüketici :Bir mal veya
hizmeti ticarî veya meslekî olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya bunlardan
yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi,
f) Satıcı : Kamu tüzel
kişileri de dahil olmak üzere ticarî veya meslekî faaliyetleri kapsamında
tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri,
g) Sağlayıcı : Kamu tüzel
kişileri de dahil olmak üzere ticarî veya meslekî faaliyetleri kapsamında
tüketiciye hizmet sunan gerçek veya tüzel kişileri,
h) Tüketici işlemi : Mal
veya hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her
türlü hukukî işlemi,
ı) İmalatçı-üretici :Kamu
tüzel kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya
hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını
üretenler ile mal üzerine kendi ayırt edici işaretini, ticarî markasını veya
unvanını koyarak satışa sunanları,
j) İthalatçı : Kamu tüzel
kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya
da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dışından
getirerek satışa sunan gerçek veya tüzel kişiyi,
k) Kredi veren
:Mevzuatları gereği tüketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan banka, özel
finans kuruluşu ve finansman şirketlerini,
l) Reklam veren :Ürettiği
ya da pazarladığı ürünün/hizmetin tanıtımını yaptırmak, satışını artırmak veya
imajını yaratıp güçlendirmek amacıyla hazırlattığı, içinde firmasının ya da
ürün/hizmet markasının yer aldığı reklamları yayınlatan, dağıtan ya da başka
yollarla sergileyen gerçek ya da tüzel kişiyi,
m) Reklamcı : Ticarî
reklam ve ilanları reklam verenin duyduğu ihtiyaç doğrultusunda ve onun
onaylayabileceği biçimde hazırlayan ve reklam veren adına yayınlanmasına
aracılık eden ticarî iletişim uzmanı gerçek ya da tüzel kişiyi,
n) Mecra kuruluşu :
Ticarî reklam veya ilanı hedef kitleye ulaştıran iletişim kanallarının ya da
her türlü aracın sahibi, işleticisi veya kiralayıcısı olan gerçek veya tüzel
kişiyi,
o) Standart :Üzerinde
mutabakat sağlanmış olan, kabul edilmiş bir kuruluş tarafından onaylanan,
mevcut şartlar altında en uygun seviyede bir düzen kurulmasını amaçlayan, ortak
ve tekrar eden kullanımlar için ürünün ve hizmetin özellikleri, işleme ve
üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama,
işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirilmesi işlemleri hususlarından
biri veya birkaçını belirten ve uyulması ihtiyarî olan düzenlenmeyi,
p) Teknik düzenleme : Bir
ürünün ve hizmetin, ilgili idarî hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri,
işletme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama,
işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirilmesi işlemleri hususlarından
biri veya birkaçını belirten ve uyulması zorunlu olan her türlü düzenlemeyi,
r) Tüketici örgütleri
:Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek ve vakıfları,
İfade eder.”
MADDE 4. – 4077 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Ayıplı mal
Madde 4. – Ambalajında,
etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında yer
alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik düzenlemesinde
tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da
tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği
faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddî, hukukî veya ekonomik eksiklikler
içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.
Tüketici, malın teslimi
tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür.
Tüketici bu durumda, sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi
veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına
sahiptir. Tüketici, bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın
neden olduğu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımındaki diğer
mallarda zarara neden olan hallerde tazminat isteme hakkına da sahiptir. Satıcı,
tüketicinin seçtiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Satıcı, bayi, acenta,
imalatçı-üretici, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi
veren, ayıplı maldan ve ayıplı malın neden olduğu her türlü zarardan ve
tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen
sorumludur. Satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan
kaldırmaz.
Bu madde ile ayıba karşı
sorumlu tutulanlar, ayıba karşı daha uzun bir süre ile sorumluluk
üstlenmemişlerse, ayıplı maldan ve/veya ayıplı malın neden olduğu her türlü
zararlardan dolayı yapılacak talepler, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile
malın tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tâbidir.
Konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallarda bu süre beş yıldır. Ancak, satılan
malın ayıbı, tüketiciden satıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse
zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı olduğu bilinerek
satın alınan mallar hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Satışa sunulacak ayıplı
mal üzerine ya da ambalajına, imalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin
kolaylıkla okuyabileceği şekilde “özürlüdür” ibaresini içeren bir etiket
konulması zorunludur. Yalnızca ayıplı mal satılan veya bir kat ya da reyon gibi
bir bölümü sürekli olarak ayıplı mal satışına tüketicinin bilebileceği şekilde
tahsis edilmiş yerlerde bu etiketin konulma zorunluluğu yoktur. Malın ayıplı
olduğu hususu, tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış belgesi üzerinde
gösterilir.
Bu hükümler, mal satışına
ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.”
MADDE 5. – 4077 sayılı
Kanuna 4 üncü maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Ayıplı hizmet
MADDE 4/A. – Sağlayıcı
tarafından bildirilen, reklam ve ilanlarında veya standardında veya teknik
kuralında tespit edilen, nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan
ya da yararlanma amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği
faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddî, hukukî veya ekonomik eksiklikler
içeren hizmetler, ayıplı hizmet olarak kabul edilir.
Tüketici, hizmeti satın
aldığı tarihten itibaren otuz gün içerisinde bu ayıbı sağlayıcıya bildirmekle
yükümlüdür. Tüketici bu durumda, sözleşmeden dönme, hizmetin yeniden görülmesi
veya ayıp oranında bedel indirimi haklarına sahiptir. Tüketicinin sözleşmeyi
sona erdirmesi, durumun gereği olarak haklı görülemiyorsa bedelden indirim ile
yetinilir. Tüketici, bu seçimlik haklarından biri ile birlikte dördüncü maddede
belirtilen şartlar çerçevesinde tazminat da isteyebilir. Sağlayıcı, tüketicinin
seçtiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Sağlayıcı, bayi, acenta
ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren, ayıplı hizmetten ve
ayıplı hizmetin neden olduğu her türlü zarardan ve tüketicinin bu maddede yer
alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. Satılan hizmetin
ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Daha uzun bir süre için
garanti verilmemiş ise, ayıplı hizmetten ve ayıplı hizmetin neden olduğu her
türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa
bile hizmetin ifasından itibaren iki yıllık zamanaşımına tâbidir. Ancak,
sağlanan hizmetin ayıbı, tüketiciden sağlayıcının ağır kusuru veya hile ile
gizlenmişse iki yıllık zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı olduğu bilinerek
satın alınan hizmetler hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Bu hükümler, hizmet
sağlamaya ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.”
MADDE 6. – 4077 sayılı
Kanunun 5 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 5. – Üzerinde
“numunedir” veya “satılık değildir” ibaresi bulunmayan bir malın; ticarî bir
kuruluşun vitrininde, rafında veya açıkça görülebilir herhangi bir yerinde
teşhir edilmesi halinde satıcı bu malların satışından kaçınamaz.
Hizmet sağlamada da haklı
bir sebep olmaksızın kaçınılamaz.
Aksine bir teamül, ticarî
örf veya âdet yoksa, satıcı bir mal veya hizmetin satışını o mal veya hizmetin
kendisi tarafından belirlenen miktar, sayı veya ebat gibi koşullara ya da başka
bir mal veya hizmetin satın alınmasına bağlı kılamaz.
Diğer mal satışı ve
hizmet sağlama sözleşmelerinde de bu hüküm uygulanır.”
MADDE 7. – 4077 sayılı
Kanunun 6 ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Sözleşmelerdeki haksız
şartlar
Madde 6. – Satıcı veya
sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflı olarak sözleşmeye
koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet
kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine önemli bir dengesizliğe neden
olan sözleşme koşulları haksız şarttır.
Taraflardan birini
tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar, tüketici
için bağlayıcı değildir.
Eğer bir sözleşme şartı
önceden hazırlanmışsa ve özellikle, standart sözleşmede yer alması nedeniyle
tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere
edilmediği kabul edilir.
Sözleşmenin bütün olarak
değerlendirilmesinden, sözleşmenin standart sözleşme olduğu sonucuna varılırsa,
bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit bir hükmünün
müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu maddenin uygulanmasını
engellemez.
Bir satıcı veya
sağlayıcı, bir standart şartın münferiden tartışıldığını ileri sürüyorsa, bunu
ispat yükü ona aittir.
6/A, 7, 9, 9/A, 10, 10/A
ve 11/A maddelerinde yazılı olarak düzenlenmesi öngörülen tüketici
sözleşmelerinde, sözleşmede bulunması gereken şartlardan bir veya birkaçının
bulunmaması durumunda, bu eksiklik satıcı veya sağlayıcı tarafından derhal
giderilir.”
MADDE 8. – 4077 sayılı
Kanuna 6 ncı maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Taksitle satış
MADDE 6/A. – Taksitle
satış, satım bedelinin en az iki taksitle ödendiği ve malın veya hizmetin,
sözleşmenin düzenlendiği anda teslim veya ifa edildiği satım türüdür.
Taksitle satış
sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Sözleşmede bulunması gereken
asgarî koşullar aşağıda gösterilmiştir :
a)Tüketicinin ve satıcı
veya sağlayıcının isim, unvan ve açık adresleri,
b) Malın veya hizmetin
Türk Lirası olarak vergiler dahil peşin satış fiyatı,
c) Vadeye göre faiz ile
birlikte ödenecek Türk Lirası olarak toplam satış fiyatı,
d) Faiz miktarı, faizin
hesaplandığı yıllık oran ve akdi faiz oranının yüzde elli fazlasını geçmemek
üzere gecikme faizi oranı,
e)Peşinat tutarı,
f) Ödeme planı,
g) Borçlunun, temerrüde
düşmesinin hukukî sonuçları.
Satıcı, bu bilgilerin
sözleşmede yer almasını sağlamak ve taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir
nüshasını tüketiciye vermekle yükümlüdür. Sözleşmeden ayrı olarak kıymetli
evrak niteliğinde senet düzenlenecekse, bu senet, her bir taksit ödemesi için
ayrı ayrı olacak şekilde ve sadece nama yazılı olarak düzenlenir. Aksi takdirde
kambiyo senedi geçersizdir.
Taksitle
satışlarda;tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden ödeme hakkına sahiptir.
Tüketici aynı zamanda, bir taksit miktarından az olmamak şartıyla bir veya
birden fazla taksit ödemesinde bulunabilir. Her iki durumda da satıcı, ödenen
miktara göre gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlüdür.
Satıcı, taksitlerden
birinin veya bir kaçının ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasını talep
etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak satcının bütün edimlerini ifa etmiş
olması durumunda ve tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede
temerrüde düşmesi ve ödenmeyen taksit toplamının satış bedelinin en az onda
biri olması halinde kullanılabilir. Ancak satıcının bu hakkını kullanabilmesi
için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
Sözleşme şartları
tüketici aleyhine hiçbir şekilde değiştirilemez.”
MADDE 9. – 4077 sayılı Kanunun 7 nci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 7. – Kampanyalı satış; gazete, radyo, televizyon
ilanı ve benzeri yollarla tüketiciye duyurularak düzenlenen kampanyalara
iştirakçi kabul edilmesi ve malın veya hizmetin bilahare teslim veya ifa
edilmesi suretiyle yapılan satımdır.
Süreli yayın kuruluşlarınca ikinci ürün ve/veya hizmetin
verilmesinin taahhüt edildiği kampanyalar ile üretici firma tarafından yürütülen kampanyalar hariç, kampanyalı
satışlar Bakanlığın izni ile yapılır. Bakanlık hangi tür satışların izne tâbi
olacağını, ön ödeme, taksit miktarı, teslim süresi, üretici firma garantisi,
yatırılacak teminat ile kampanyalı satışlarda uyulması gereken usul ve esasları
tespit eder.
İlan ve taahhüt edilen mal veya hizmetin teslimatının veya
ifasının hiç ya da gereği gibi yapılmaması durumunda, satıcı, sağlayıcı, bayi,
acenta, imalatçı-üretici, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre
kredi veren müteselsilen sorumludur.
Tüketici kampanyadan ayrılmaya karar verdikten sonra satıcı,
mal veya hizmetin tüketiciye teslim tarihini geçmemek şartıyla tüketicinin o
ana kadar ödediği tüm bedeli ödemekle yükümlüdür.
Satıcı, kampanyalı satışlarda düzenlenecek yazılı
sözleşmede, 6/A maddesinin ikinci fıkrasında
belirtilen bilgilere ek olarak “kampanya bitiş tarihi” ve “mal veya
hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih
ve şekli”ne ilişkin bilgileri de içeren sözleşmenin bir nüshasını
tüketiciye vermek zorundadır.
Sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça, ön ödeme tutarı, mal
veya hizmetin satış bedelinin yüzde kırkından fazla olamaz.
Kampanyalı satışlarda malın teslim ya da hizmetin ifa süresi
on iki ayı aşamaz.
Tüketicinin ödemeye ilişkin tüm edimlerini yerine getirmesi
durumunda, malın teslimi ya da hizmetin ifası, ödemenin bitimini takiben en geç
bir ay içinde yapılmak zorundadır.
Kampanyalı taksitle satışlarda 6/A maddesi hükümleri de
uygulanır.”
MADDE 10. – 4077 sayılı Kanunun 8 inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 8. – Kapıdan
satış; işyeri, fuar, panayır gibi satış mekânları dışında yapılan ve değeri 20
000 000 lirayı aşan satımlardır. Bu değer, her yılın Ekim ayı sonunda Devlet
İstatistik Enstitüsünün Toptan Eşya Fiyatları Endeksinde meydana gelen yıllık
ortalama fiyat artışı oranında artar. Bu durum, Bakanlıkça her yıl Aralık ayı
içinde Resmî Gazetede ilan edilir.
Bakanlık, kapıdan satış yapacaklarda aranılacak nitelikleri,
bu Kanuna tâbi olan ve olmayan kapıdan satışları ve kapıdan satışlara ilişkin
uygulama usul ve esaslarını belirler.
Bu tür satışlarda;tüketici, teslim aldığı tarihten itibaren
yedi gün içinde malı, kabul etmekte veya hiçbir gerekçe göstermeden ve hiçbir
yükümlülük altına girmeden reddetmekte serbesttir. Hizmetlerin satımında ise bu
süre, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren başlar. Bu süre dolmadan
satıcı, kapıdan satış işlemine konu mal veya hizmet karşılığında tüketiciden
herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya borç altına sokan herhangi bir
belge vermesini isteyemez. Satıcı, cayma bildirimi kendisine ulaştığı andan
itibaren yirmi gün içerisinde malı geri almakla yükümlüdür.
Tüketici, malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen
değişiklik ve bozulmalarından sorumlu değildir.
Taksitle yapılan kapıdan satışlarda 6/A maddesi, kampanyalı
kapıdan satışlarda 7 nci madde hükümleri ayrıca uygulanır.”
MADDE 11. – 4077 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 9. – Kapıdan satış sözleşmelerinde, sözleşmede
bulunması gereken diğer unsurlara ilave olarak mal veya hizmetin nitelik ve
niceliğine ilişkin açıklayıcı bilgiler, cayma bildiriminin yapılacağı açık
adres ve en az oniki punto siyah koyu harflerle yazılmış aşağıdaki ibare yer
almak zorundadır.
“Tüketicinin hiçbir hukukî ve cezaî sorumluluk
üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin teslim aldığı tarihten itibaren
yedi gün içerisinde malı reddederek satış sözleşmesinden cayma hakkının var
olduğunu ve cayma bildiriminin satıcıya ulaşması tarihinden itibaren malı geri
almayı taahhüt ederiz.”
Tüketici, sahip olduğu haklarının da yazılı bulunduğu
sözleşmeyi imzalar ve kendi el yazısı ile tarihini yazar. Satıcı, bu bilgilerin
sözleşmede yer almasını sağlamak ve taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir
nüshasını tüketiciye vermekle yükümlüdür.
Bu madde hükümlerine göre düzenlenmiş bir sözleşmenin ve
malın tüketiciye teslim edildiğini ispat satıcıya aittir.Aksi takdirde,
tüketici cayma hakkını kullanmak için yedi günlük süre ile bağlı değildir.”
MADDE12. – 4077 sayılı Kanuna 9 uncu maddeden sonra gelmek
üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Mesafeli sözleşmeler
MADDE 9/A – Mesafeli sözleşmeler; yazılı, görsel, telefon ve
elektronik ortamda veya diğer ileşitim araçları kullanılarak ve tüketicilerle
karşı karşıya gelinmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin tüketiciye anında
veya sonradan teslimi veya ifası kararlaştırılan sözleşmelerdir.
Mesafeli satış sözleşmesinin akdinden önce, ayrıntıları
Bakanlıkça çıkarılacak tebliğle belirlenecek bilgilerin tüketiciye verilmesi
zorunludur. Tüketici, bu bilgileri edindiğini yazılı olarak teyit etmedikçe
sözleşme akdedilemez.
Satıcı ve sağlayıcı, tüketicinin siparişi kendisine ulaştığı
andan itibaren otuz gün içerisinde edimini yerine getirir. Bu süre, tüketiciye
daha önceden yazılı olarak bildirilmek koşuluyla en fazla on gün uzatılabilir.
Satıcı veya sağlayıcı elektronik ortamda tüketiciye teslim
edilen gayri maddî malların veya sunulan hizmetlerin teslimatının ayıpsız
olarak yapıldığını ispatla yükümlüdür.
Cayma hakkı süresince sözleşmeye konu olan mal veya hizmet
karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasının veya borç
altına sokan herhangi bir belge vermesinin istenemeyeceğine ilişkin hükümler
dışında kapıdan satışlara ilişkin hükümler mesafeli sözleşmelere de uygulanır.
Satıcı veya sağlayıcı cayma bildiriminin kendisine ulaştığı
tarihten itibaren on gün içinde almış olduğu bedeli, kıymetli evrakı ve
tüketiciyi bu hukukî işlemden dolayı borç altına sokan her türlü belgeyi iade
etmek ve yirmi gün içerisinde de malı geri almakla yükümlüdür.”
MADDE13. – 4077 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 10. – Tüketici kredisi, tüketicilerin bir mal veya
hizmet edinmek amacıyla kredi verenden nakit olarak aldıkları kredidir.
Tüketici kredisi sözleşmesinin yazılı olarak yapılması ve bu sözleşmenin bir
nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur. Taraflar arasında akdedilen
sözleşmede öngörülen kredi şartları, sözleşme süresi içerisinde tüketici
aleyhine değiştirilemez.
Sözleşmede;
a) Tüketici kredisi tutarı,
b) Faiz ve diğer unsurlarla birlikte toplam borç tutarı,
c) Faizin hesaplandığı yıllık oran,
d) Ödeme tarihleri, anapara, faiz, fon ve diğer masrafların
ayrı ayrı belirtildiği ödeme planı,
e) İstenecek teminatlar,
f) Akdi faiz oranının yüzde elli fazlasını geçmemek üzere
gecikme faizi oranı,
g) Borçlunun temerrüde düşmesinin hukukî sonuçları,
h) Kredinin vadesinden önce kapatılmasına ilişkin şartlar,
ı) Kredinin yabancı para birimine endeksli kullandırılması
durumunda, geri ödemeye ilişkin taksitlerin ve toplam kredi tutarının
hesaplanmasında, hangi tarihteki kurun dikkate alınacağına ilişkin şartlar,
Yer alır.
Kredi veren, taksitlerden birinin veya bir kaçının
ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını saklı
tutmuşsa, bu hak; ancak kredi verenin bütün edimlerini ifa etmiş olması
durumunda ve tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde
düşmesi halinde kullanılabilir. Ancak kredi verenin bu hakkını kullanabilmesi
için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
Tüketici kredisinin teminatı olarak şahsi teminat verildiği hallerde, kredi
veren, asıl borçluya başvurmadan, kefilden borcun ifasını isteyemez.
Tüketici, kredi verene borçlandığı toplam miktarı önceden
ödeyebileceği gibi aynı zamanda vadesi gelmemiş bir ya da birden çok taksit
ödemesinde de bulunabilir. Her iki durumda da kredi veren, ödenen miktara göre
gerekli faiz ve komisyon indirimini yapmakla yükümlüdür. Bakanlık ödenen
miktara göre gerekli faiz ve komisyon indiriminin ne oranda yapılacağının usul
ve esaslarını belirler.
Kredi verenin, tüketici kredisini, belirli marka bir mal
veya hizmet satın alınması ya da belirli bir satıcı veya sağlayıcı ile
yapılacak satış sözleşmesi şartı ile vermesi durumunda satılan malın hiç ya da
zamanında teslim edilmemesi halinde kredi veren tüketiciye karşı satıcı ile
birlikte müteselsilen sorumlu olur.
Kredi verenin ödemeleri bir kıymetli evraka bağlaması ya da
krediyi kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alması yasaktır. Bu
yasağa rağmen tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa, tüketici bu
kıymetli evrakı kredi verenden geri istemek hakkına sahiptir. Ayrıca, kredi veren kıymetli evrakın ciro edilmesi sebebiyle tüketicinin uğradığı
zararı tazmin etmekle yükümlüdür.”
MADDE14. – 4077
sayılı Kanuna 10 uncu maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Kredi kartları
MADDE 10/A. – Kredi kartı ile mal veya hizmet alımı sonucu
nakdî krediye dönüşen veya kredi kartı ile nakit çekim suretiyle kullanılan
krediler de 10 uncu madde hükümlerine tâbidir. Ancak, bu tür krediler hakkında
10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (a), (b), (h) ve (ı) bentleri ile dördüncü
fıkra hükmü uygulanmaz.
Kredi veren tarafından tüketiciye gönderilen dönemsel hesap
özetleri, 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (d) bendinde öngörülen ödeme planı
hükmündedir.
Kredi veren faiz artırımını otuz gün önceden tüketiciye
bildirmek zorundadır. Kredi veren tarafından artırılan faiz oranı geriye dönük
olarak uygulanamaz.
Mal veya hizmetin kredi kartı ile satın alındığı durumlarda,
satıcı, tüketiciden komisyon veya benzeri bir isim altında ilave ödemede
bulunmasını isteyemez.”
MADDE15. – 4077
sayılı Kanunun 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 11. – Süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen ve her
ne amaç ve şekilde olursa olsun, bilet, kupon, iştirak numarası, oyun, çekiliş
ve benzeri yollarla süreli yayın dışında ikinci bir ürün ve/veya hizmetin
verilmesinin taahhüt edildiği durumlarda; aynı anda beş adetten fazla ürün veya
hizmetin konu edildiği kampanya yapılamaz. Bu amaçla düzenlenen kampanyalarda
kampanya süresi yüzyirmi günü geçemez. Kampanya konusu mal veya hizmet
bedelinin bir bölümünün tüketici tarafından karşılanması, bu mal veya hizmetin
ikinci ürün sayılmasına engel değildir.
Süreli yayın kuruluşu, kampanyaya ait reklam ve ilanlarında,
kampanya konusu mal veya hizmetin Türkiye genelinde teslim ve ifa tarihlerine
ilişkin programını ilan etmek ve kampanya konusu mal veya hizmetin teslim ve
ifasını, kampanyanın bitiminden itibaren otuz gün içinde yerine getirmek
zorundadır.
Kampanya süresince, süreli yayının satış fiyatı, ikinci ürün
olarak verilmesi taahhüt edilen mal veya hizmetin yol açtığı maliyet artışı
nedeniyle artırılamaz. Kampanya konusu mal veya hizmet taahhüdü ve dağıtımı
bölünerek yapılamayacağı gibi, bu mal veya hizmetin ayrılmaz ya da tamamlayıcı
parçaları da ayrı bir kampanya konusu haline getirilemez. Bu Kanunun
uygulamasında, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen her bir mal veya
hizmete ilişkin işlemler bağımsız bir kampanya olarak kabul edilir.
Bilet, kupon, sertifika iştirak numarası, oyun, çekiliş ve
benzeri yöntemler olmaksızın süreli yayının, tüketicinin satın aldığı mal veya
hizmetle birlikte hediye olarak verildiği kampanyalar hariç süreli yayın
kuruluşu tarafından düzenlenmeyen, ancak süreli yayınla doğrudan veya dolaylı
irtibatlandırılan kampanyalar da bu hükümlere tâbidir.”
MADDE16. – 4077 sayılı Kanuna 11 inci maddeden sonra gelmek
üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Abonelik sözleşmeleri
MADDE 11/A. – Her türlü abonelik sözleşmelerine taraf olan
tüketiciler, isteklerini satıcıya yazılı olarak bildirmek kaydıyla
aboneliklerine tek taraflı son verebilirler.
Satıcı tüketicinin aboneliğe son verme isteğini, yazılı
bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren en geç yedi gün içinde yerine
getirmekle yükümlüdür.
Süreli yayın aboneliğine son verme isteği ise; yazılı
bildirimin satıcıya ulaştığı tarihten itibaren günlük yayınlarda onbeş gün,
haftalık yayınlarda bir ay, aylık yayınlarda üç ay sonra yürürlüğe girer. Daha
uzun süreli yayınlarda ise, bildirimden sonraki ilk yayını müteakiben yürürlüğe
konulur.
Satıcı, abone ücretinin geri kalan kısmını hiçbir kesinti
yapmaksızın onbeş gün içinde iade etmekle yükümlüdür.”
MADDE 17. – 4077 sayılı Kanunun 12 nci maddesi başlığı ile
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Fiyat etiketi
Madde 12. – Perakende satışa arz edilen malların veya
ambalajlarının yahut kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir, okunabilir
şekilde o malla ilgili fiyat, üretim yeri ve ayırıcı özelliklerini içeren
etiket konulması, etiket konulması mümkün olmayan hallerde aynı bilgileri
kapsayan listelerin görülebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur.
Hizmetlerin tarife ve fiyatlarını gösteren listeler de
birinci fıkraya göre düzenlenerek asılır.
Etiket, fiyat ve tarife listelerinde belirtilen fiyat ile
kasa fiyatı arasında fark olması durumunda tüketici lehine olan fiyat üzerinden
satış yapılır.
Fiyatı; Bakanlar Kurulu, kamu kurum ve kuruluşları veya kamu
kurumu niteliğinde meslek kuruluşları tarafından belirlenen mal veya
hizmetlerin, belirlenen bu fiyatın üzerinde bir fiyatla satışa sunulması
yasaktır.
Bakanlık, etiket ve tarife listelerinin şeklini, içeriğini,
usul ve esaslarını bir yönetmelikle düzenler. Bakanlık ve belediyeler, bu madde
hükümlerinin uygulanması ve izlenmesine ilişkin işleri yürütmekle ayrı ayrı
görevlidirler.”
MADDE 18. – 4077 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 13. – İmalatçı veya ithalatçılar ithal ettikleri veya
ürettikleri sanayi malları için Bakanlıkça onaylı garanti belgesi düzenlemek
zorundadır. Mala ilişkin faturanın tarih ve sayısını içeren garanti belgesinin
tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi sorumluluğu satıcı, bayi veya
acentaya aittir.Garanti süresi malın teslim tarihinden itibaren başlar ve
asgari iki yıldır.Ancak, özelliği nedeniyle bazı malların garanti şartları,
Bakanlıkça başka bir ölçü birimi ile belirlenebilir.
Satıcı; garanti belgesi kapsamındaki malların, garanti
süresi içerisinde arızalanması halinde malı işçilik masrafı, değiştirilen parça
bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamir
ile yükümlüdür.
Tüketici onarım hakkını kullanmışsa, garanti süresi
içerisinde sık sık arızalanması nedeniyle maldan yararlanamamanın süreklilik
arz etmesi veya tamiri için gereken azamî sürenin aşılması veya tamirinin
mümkün bulunmadığının anlaşılması hallerinde, 4 üncü maddede yer alan diğer
seçimlik haklarını kullanabilir. Satıcı bu talebi reddedemez. Tüketicinin bu
talebinin yerine getirilmemesi durumunda satıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici
ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.
Tüketicinin malı kullanım kılavuzunda yer alan hususlara
aykırı kullanmasından kaynaklanan arızalar, iki ve üçüncü fıkra hükümleri kapsamı
dışındadır.
Bakanlık, hangi sanayi mallarının garanti belgesi ile
satılmak zorunda bulunduğunu ve bu malların arızalarının tamiri için gereken
azamî süreleri Türk Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilanla
görevlidir.”
MADDE 19. – 4077 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 14. – Yurt içinde üretilen veya ithal edilen sanayi
mallarının tanıtım, bakım, onarım ve kullanılmasına ilişkin Türkçe kılavuzla ve
gerektiğinde uluslararası sembol ve işaretleri kapsayan etiketle satılması
zorunludur.
Bakanlık, sanayi mallarından hangilerinin tanıtma ve
kullanım kılavuzu ve etiket ile satılmak zorunda bulunduğunu ve bunlarda
bulunması gereken asgarî unsurları Türk Standartları Enstitüsünün görüşünü
alarak tespit ve ilanla görevlidir.”
MADDE 20. – 4077 sayılı Kanunun 15 inci maddesi başlığı ile
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Satış sonrası hizmetler
Madde 15.– İmalatçı veya ithalatçılar, sattıkları sanayi
malları için o malın Bakanlıkça tespit ve ilan edilen kullanım ömrü süresince,
yeterli teknik personel ve yedek parça stoku bulundurmak suretiyle bakım ve
onarım hizmetlerini sunmak zorundadırlar.
İthalatçının herhangi bir şekilde ticarî faaliyetinin sona
ermesi halinde, kullanım ömrü süresince bakım ve onarım hizmetlerini o malın
yeni ithalatçısı sunmak zorundadır.
Bakanlık, hangi mallar için servis istasyonları kurulmasının
zorunlu olduğu ile servis istasyonlarının kuruluş ve işleyişine dair usul ve
esasları Türk Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilânla
görevlidir.
Garanti belgesiyle satılmak zorunda olan bir sanayi malının
garanti süresi sonrasında arızalanması durumunda, o malın Bakanlıkça belirlenen
azami tamir süresi içerisinde onarımı zorunludur.”
MADDE 21. – 4077 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 16. – Ticarî reklam ve ilânların kanunlara,
ReklamKurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlâka, kamu düzenine, kişilik
haklarına uygun, dürüst ve doğru olmaları esastır.
Tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi
noksanlıklarını istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye
düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını
bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici reklam ve
ilânlar ile örtülü reklam yapılamaz.
Reklam veren, ticarî
reklam veye ilânda yer alan somut iddiaları ispatla yükümlüdür.
Reklam verenler, reklamcılar ve mecra kuruluşları bu madde
hükümlerine uymakla yükümlüdürler.”
MADDE 22. – 4077 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin birinci
fıkrası ile üçüncü fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, üçüncü
fıkrasının (c) bendinde yer alan “görevlendirilecek” ibaresinden sonra gelmek
üzere “reklam konusunda uzman” ibaresi (e) bendinde yer alan “görevlendireceği”
ibaresinden sonra gelmek üzere “doktor” ibaresi, (f) bendinde yer alan
“görevlendireceği” ibaresinden sonra gelmek üzere “avukat” ibaresi eklenmiş ve
üçüncü fıkranın (o) bendinde yer alan “Mühendis” ibaresi “Türk Mühendis ve
Mimar” ve üçüncü fıkrada yer alan “onyedi” ibaresi “onsekiz” olarak
değiştirilmiş ve maddeye onuncu fıkra olarak aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Ticarî reklam ve ilânlarda uyulması gereken ilkeleri
belirlemek, bu ilkeler çerçevesinde ticarî reklam ve ilânları incelemek ve
inceleme sonucuna göre; 16 ncı madde hükümlerine aykırı reklam ve ilânları üç
aya kadar tedbiren durdurma ve/veya durdurma ve/veya aynı yöntemle düzeltme
ve/veya para cezası verme hususlarında görevli bir Reklam Kurulu oluşturulur.
Reklam Kurulu kararları Bakanlıkça uygulanır.”
“a) Bakanlıkça, yükseköğrenim görmüş ve iktisat, maliye,
hukuk, işletmecilik ve mühendislik dallarından birinden mezun ve en az on
yıllık tecrübesi bulunan kişiler arasından görevlendirilecek bir üye,”
“Reklam Kurulu kararları, tüketicilerin bilgilendirilmesi,
aydınlatılması ve ekonomik çıkarlarının korunması amacıyla gerektiğinde Reklam
Kurulu Başkanlığınca açıklanır.”
MADDE 23. – 4077 sayılı Kanunun 18 inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 18. – Tüketicinin kullanımına sunulan mal ve
hizmetlerin kişi ve çevre sağlığına zararlı veya tehlikeli olabilmesi
durumunda, bu malların emniyetle kullanılabilmesi için üzerine veya ekli
kullanım kılavuzlarına, bu durumla ilgili açıklayıcı bilgi ve uyarılar, açıkça
görülecek ve okunacak şekilde konulur veya yazılır.
Bakanlık, hangi mal veya hizmetlerin açıklayıcı bilgi ve
uyarıları taşıması gerektiğini ve bu bilgi ve uyarıların şeklini ve yerini
ilgili bakanlık ve diğer kuruluşlarla birlikte tespit ve ilânla görevlidir.”
MADDE 24. - 4077 sayılı Kanunun 20 nci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 20. - Tüketicinin eğitilmesi konusunda her derecedeki
okulların ders programlarına Millî Eğitim Bakanlığınca gerekli ilaveler
yapılır.
Tüketicinin eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi için radyo ve
televizyonlarda programlar düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar, Tüketici
Konseyinin önerisi ile Bakanlıkça tespit ve ilan olunur.”
MADDE 25. - 4077 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci
fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Tüketici Konseyi, Bakanın veya görevlendireceği bir
Bakanlık görevlisinin başkanlığında, Adalet, İçişleri, Maliye, Millî Eğitim,
Sağlık, Ulaştırma, Tarım ve Köyişleri, Sanayi ve Ticaret, Turizm ve Çevre
bakanlıkları ile Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı,
Dış Ticaret Müsteşarlığı, Türk Patent
Enstitüsü Başkanlığı, Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı, Türk Standartları
Enstitüsü Başkanlığı, Türk Akreditasyon Kurumu, Millî Prodüktivite Merkezi,
Diyanet İşleri Başkanlığı, büyükşehir belediyeleri, işçi sendikaları
konfederasyonları, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Türkiye Millî
Kooperatifler Birliği, Yükseköğretim Kurulu, Türkiye Barolar Birliği, Türk
Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Türk Eczacılar Birliği, Türk Tabipleri
Birliği, Türk Dişhekimleri Birliği, Türk Veteriner Hekimleri Birliği, Türkiye
Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği,
Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği, Türkiye Otelciler
Birliği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Tüketim Kooperatifleri Merkez Birliği
ve tüketici örgütleri temsilcilerinden oluşur."
MADDE 26. - 4077 sayılı Kanunun 22 nci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 22. - Bakanlık, il ve ilçe merkezlerinde, bu
Kanunun uygulamasından doğan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla en az bir
tüketici sorunları hakem heyeti oluşturmakla görevlidir.
Başkanlığı Sanayi ve Ticaret İl Müdürü veya görevlendireceği
bir memur tarafından yürütülen tüketici sorunları hakem heyeti; belediye
başkanının konunun uzmanı belediye personeli arasından görevlendireceği bir
üye, baronun mensupları arasından görevlendireceği bir üye, ticaret ve sanayi
odası ile esnaf ve sanatkâr odalarının görevlendireceği bir üye ve tüketici
örgütlerinin seçecekleri bir üye olmak üzere başkan dahil beş üyeden oluşur.
Ticaret ve sanayi odası ya da ayrı ayrı kurulduğu yerlerde ticaret odası ile
esnaf ve sanatkâr odalarının görevlendireceği üye, uyuşmazlığın satıcı tarafını
oluşturan kişinin tacir veya esnaf ve sanatkâr olup olmamasına göre ilgili
odaca görevlendirilir.
Bakanlık taşra teşkilâtının bulunmadığı il ve ilçelerde
tüketici sorunları hakem heyetinin başkanlığı en büyük mülkî amir ya da
görevlendireceği bir memur tarafından yürütülür. Tüketici örgütü olmayan
yerlerde tüketiciler, tüketim kooperatifleri tarafından temsil edilir. Tüketici
sorunları hakem heyetinin oluşumunun sağlanamadığı yerlerde noksan üyelikler,
belediye meclislerince re'sen doldurulur.
Tüketici sorunları hakem heyetlerinde heyetin çalışmalarına
ve kararlarına esas olacak dosyaları hazırlamak ve uyuşmazlığa ilişkin raporu
sunmak üzere en az bir raportör görevlendirilir.
Değeri üçyüz milyon liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda
tüketici sorunları hakem heyetlerine başvuru zorunludur. Bu uyuşmazlıklarda
heyetin vereceği kararlar tarafları bağlar. Bu kararlar İcra ve İflas Kanununun
ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlerine göre yerine getirilir.
Taraflar bu kararlara karşı on beş gün içinde tüketici mahkemesine itiraz edebilirler.
İtiraz, tüketici sorunları hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. Ancak,
talep edilmesi şartıyla hâkim, tüketici sorunları hakem heyeti kararının
icrasını tedbir yoluyla durdurabilir. Tüketici sorunları hakem heyeti
kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin vereceği karar
kesindir.
Değeri üçyüz milyon lira ve üstündeki uyuşmazlıklarda
tüketici sorunları hakem heyetlerinin verecekleri kararlar, tüketici
mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilir. Kararların bağlayıcı veya delil
olacağına ilişkin parasal sınırlar her yıl 8 inci maddenin birinci fıkrasında
gösterilen usul çerçevesinde yeniden belirlenir.
25 inci maddede cezaî yaptırıma bağlanmış hususlar dışındaki
tüm uyuşmazlıklar, tüketici sorunları hakem heyetlerinin görev ve yetkileri
kapsamındadır.
Tüketici sorunları hakem heyetleri başkan ve üyeleri ile
raportörlere verilecek huzur hakkı veya huzur ücreti Bakanlıkça belirlenir.
Tüketici sorunları hakem heyetlerinin kurulması, çalışma
usul ve esasları ile diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikte
düzenlenir."
MADDE 27. - 4077 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 23. - Bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak
çıkacak her türlü ihtilaflara tüketici mahkemelerinde bakılır. Tüketici
mahkemelerinin yargı çevresi, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir.
Tüketici mahkemeleri nezdinde tüketiciler, tüketici
örgütleri ve Bakanlıkça açılacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftır.
Tüketici örgütlerince açılacak davalarda bilirkişi ücretleri, 29 uncu maddede
kaydedilen ödenekten Bakanlıkça karşılanır. Davanın, davalı aleyhine
sonuçlanması durumunda, bilirkişi ücreti 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre davalıdan tahsil olunarak 29 uncu maddede
düzenlenen hesaba aktarılır. Tüketici mahkemelerinde görülecek davalar Hukuk
Usulü Muhakemeleri Kanununun Yedinci Babı, Dördüncü Faslı hükümlerine göre
yürütülür.
Tüketici davaları, tüketicinin ikametgâhı mahkemesinde de
açılabilir.
Tüketici örgütleri münferit tüketici sorunu olmayan ve genel
olarak tüketicileri ilgilendiren hallerde bu Kanunun ihlali nedeniyle kanuna
aykırı durumun ortadan kaldırılması amacıyla tüketici mahkemelerinde dava
açabilirler."
MADDE 28. - 4077 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 24. - Satışa sunulan bir seri malın ayıplı
olması durumunda Bakanlık, tüketiciler veya tüketici örgütleri, ayıplı seri
malın üretiminin ve satışının durdurulması ve satış amacıyla elinde
bulunduranlardan toplatılması için dava açabilir.
Satışa sunulan bir seri malın ayıplı olduğunun mahkeme
kararı ile tespit edilmesi halinde, malın satışı geçici olarak durdurulur.
Mahkeme kararının tebliğ tarihinden itibaren en geç üç ay içinde malın ayıbının
ortadan kaldırılması için üretici-imalatçı ve/veya ithalatçı firma uyarılır.
Malın ayıbının ortadan kalkmasının imkânsız olması halinde mal,
üretici-imalatçı ve/veya ithalatçı tarafından toplanır veya toplattırılır.
Toplatılan mallar taşıdıkları risklere göre kısmen veya tamamen imha edilir
veya ettirilir.
Ayıplı malları satın alan tüketicilerin uğradıkları maddî ve
manevî zararlar nedeniyle dava açma hakları saklıdır.
4 üncü maddenin altıncı fıkrası hükümlerine tâbi bir seri
ayıplı malın satışa arz edilmesi durumunda bu madde hükümleri uygulanmaz."
MADDE 29. - 4077 sayılı Kanunun 25 inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 25. - 4 üncü maddenin altıncı fıkrasında, 5 inci
maddede, 6 ncı maddenin altıncı fıkrasında, 6/A maddesinde, 7 nci maddenin beşinci
fıkrasında, 9 uncu maddede, 9/A maddesinde, 10 uncu maddede, 10/A maddesinde,
11/A maddesinin ikinci ve dördüncü fıkralarında, 12, 13, 14, 15 ve 27 nci maddelerde belirtilen yükümlülüklere aykırı
hareket edenler hakkında 100 000 000 lira para cezası uygulanır.
7 nci maddenin dördüncü veya altıncı fıkraları ile 8 inci
maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında 250 000 000
lira para cezası uygulanır.
16 ncı maddeye aykırı hareket edenler hakkında üç aya kadar
tedbiren durdurma ve/veya durdurma ve/veya düzeltme ve/veya 3 500 000 000 lira
para cezası uygulanır. Reklam Kurulu, ihlalin niteliğine göre bu cezaları
birlikte veya ayrı ayrı verebilir. 16 ncı maddeye aykırılık, ülke düzeyinde
yayın yapan yazılı, sözlü, görsel ve sair araçlar ile gerçekleşmiş ise, para
cezası on katı olarak uygulanır. 16 ncı maddeye aykırı hareket eden mecra
kuruluşu hakkında idarî para cezalarının yarısı uygulanır.
18 inci maddeye aykırı hareket eden üretici-imalatçı ve
ithalatçı hakkında 1 000 000 000 lira para cezası, satıcı-sağlayıcı hakkında
ise bu cezanın beşte biri uygulanır.
19 uncu maddeye aykırı hareket eden sağlayıcı hakkında 1 000
000 000 lira para cezası uygulanır.
7 nci maddenin yedinci veya sekizinci fıkralarına aykırı
hareket edenlere, kampanya konusu mal veya hizmetin fatura bedeli oranında para
cezası uygulanır. Kampanyayı düzenleyen, tüketici kampanyadan ayrıldığında,
para iadesinde bulunursa bu ceza uygulanmaz.
7 nci maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket edenlere, 7
nci madde hükümlerine uygun kampanya düzenlemeleri için bir hafta süre tanınır.
Bu sürenin bitiminde aykırılığın devam ettiğinin tespiti halinde, bu hükme
aykırı hareket edenlere ve 24 üncü maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı
hareket edenlere 50 000 000 000 lira para cezası uygulanır.
11 inci maddeye aykırı hareket edenler hakkında 2 000 000
000 lira para cezası uygulanır. Aykırılık ülke düzeyinde yayım yapan süreli
yayın ile gerçekleşmişse cezanın yirmi katı uygulanır. Bakanlık, ayrıca süreli
yayın kuruluşundan kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilanın
durdurulmasını ister. Bu isteğe rağmen aykırılığın devamı halinde, reklam ve
ilanın durdurma zorunluluğunun doğduğu tarihten itibaren her sayı için 1 000
000 000 lira para cezası uygulanır. Bakanlık kampanyanın ve kampanyaya ilişkin
her türlü reklam ve ilanın durdurulması talebi ile tüketici mahkemesine
başvurur.
Yukarıdaki fıkralarda belirtilen para cezaları, fiilin bir
yıl içerisinde tekrarı halinde iki misli olarak uygulanır. Para cezaları her yıl
başında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun ek 2 nci madde hükümleri uyarınca
artırılır.
Bu Kanunda yazılı fiiller hakkında diğer kanunlarda da para
cezası öngörülmüşse ağır olan ceza uygulanır."
MADDE 30. - 4077 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinin birinci fıkrası
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve ikinci fıkrasının son cümlesi madde
metninden çıkarılmıştır.
"25 inci maddenin üç, altı, yedi ve sekizinci
fıkralarında öngörülen cezalar Bakanlık, diğer fıkralarında öngörülen cezalar o
yerin mülkî amiri tarafından uygulanır."
MADDE 31. - 4077 sayılı Kanunun 28 inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 28. - Bakanlık, ilaç, müstahzar, kozmetik ve
gıda maddeleri analizleri hariç olmak üzere bu Kanunun uygulanması için
laboratuvarlar kurabilir veya resmî ve özel kuruluşların kurulu bulunan
laboratuvarlarından yararlanabilir.
Bakanlıkça yapılan denetimler sırasında alınan numunelerin
tahlilleri resmî veya özel kuruluş laboratuvarlarında yaptırılabilir.Tahlil
ücretleri 29 uncu maddedeki özel hesaptan karşılanır. Tahlil sonuçlarının
ilgili standarda veya teknik düzenlemeye aykırı çıkması halinde buna ilişkin
tüm giderler üretici veya ithalatçı tarafından ödenir. Bu giderler, 6183 sayılı
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.
Tahsil olunan tahlil ücretleri 29 uncu maddede düzenlenen hesaba
aktarılır."
MADDE 32. - 4077 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 29. - Tüketici konseyi, tüketici sorunları hakem
heyetleri ve Reklam Kurulunun kuruluş ve çalışmalarına ilişkin masraflar ile
Bakanlığın tüketicinin korunması amacına yönelik harcamaları;
a) Bakanlık bütçesine konulacak ödenekten,
b) Yeni kurulacak olan anonim ve limited şirket statüsündeki
tüm ortaklıkların sermayelerinin ve sermaye artırımı halinde artan kısmın binde
ikisi nispetinde yapılacak ödemelerden
Karşılanır.
(b) bendinde belirtilen gelirler Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankası veya Türkiye'de Kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bir
bankada açılacak hesapta toplanır. Bu hesapta toplanan gelirin yüzde yetmişi
Bakanlık tarafından, yüzde otuzu Rekabet Kurumu tarafından kullanılır."
MADDE 33. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 34. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
Bülent Ecevit |
|
|
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
|
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
|
D. Bahçeli |
H. H. Özkan |
M. Yılmaz |
|
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
|
K.Derviş |
Prof. Dr. T. Toskay |
M. Keçeciler |
|
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
|
Prof. Dr. Ş. S. Gürel |
F. Bal |
N. Arseven |
|
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı V. |
Devlet
Bakanı |
|
|
|
M. Yılmaz |
H. Y. Gökalp |
Dr. Y. Karakoyunlu |
|
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
|
H. Gemici |
Prof. Dr. Ş. Üşenmez |
E. S. Gaydalı |
|
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
|
F. Ünlü |
R. Doğru |
R. Önal |
|
|
|
Adalet
Bakanı |
Millî
Savunma Bakanı |
İçişleri
Bakanı |
|
|
|
Prof. Dr. H. S. Türk |
S. Çakmakoğlu |
R. K. Yücelen |
|
|
|
Dışişleri
Bakanı |
Maliye
Bakanı |
Millî
Eğitim Bakanı |
|
|
|
İ. Cem |
S. Oral |
M. Bostancıoğlu |
|
|
|
Bayındırlık
ve İskân Bakanı |
Sağlık
Bakanı |
Ulaştırma
Bakanı |
|
|
|
Prof. Dr. A. Akcan |
Doç. Dr. O. Durmuş |
O. Vural |
|
|
|
Tarım ve
Köyişleri Bakanı |
Çalışma
ve Sos. Güv. Bakanı |
Sanayi
ve Ticaret Bakanı |
|
|
|
Prof. Dr. H. Y. Gökalp |
Y. Okuyan |
A. K. Tanrıkulu |
|
|
|
En. ve
Tab. Kay. Bakanı |
Kültür
Bakanı |
Turizm
Bakanı |
|
|
|
Z. Çakan |
M. İ. Talay |
M. Taşar |
|
|
|
Orman
Bakanı |
|
Çevre
Bakanı |
|
|
|
Prof. Dr. N. Çağan |
|
F. Aytekin |
|
PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
TÜKETİCİNİN
KORUNMASI HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. - 23.2.1995 tarihli ve 4077
sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 1 inci maddesinde yer alan
"ekonominin gereklerine ve" ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
MADDE 2. - 4077 sayılı Kanunun 2 nci
maddesinde yer alan "hukukî işlemi" ibaresi "tüketici
işlemini" olarak değiştirilmiştir.
MADDE 3. - 4077 sayılı Kanunun 3 üncü
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 3. - Bu Kanunun uygulamasında;
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret
Bakanlığını,
b) Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakanını,
c) Mal: Alış-verişe konu olan taşınır
eşyayı, konut ve tatil amaçlı taşınmaz malları ve elektronik ortamda
kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi
malları,
d) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında
yapılan mal sağlama dışındaki her türlü
faaliyeti,
e) Tüketici: Bir mal veya hizmeti ticari
veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi,
f) Satıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil
olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan
gerçek veya tüzel kişileri,
g) Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil
olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye hizmet sunan
gerçek veya tüzel kişileri,
h) Tüketici işlemi: Mal veya hizmet
piyasalarında tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her türlü hukuki
işlemi,
ı) İmalatçı-Üretici: Kamu tüzel kişileri
de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal
veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını üretenler ile mal üzerine
kendi ayırt edici işaretini, ticari markasını veya unvanını koyarak satışa
sunanları,
j) İthalatçı: Kamu tüzel kişileri de dahil
olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya
hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dışından getirerek satışa
sunan gerçek veya tüzel kişiyi,
k) Kredi veren: Mevzuatları gereği
tüketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan banka, özel finans kuruluşu ve
finansman şirketlerini,
l) Reklam veren: Ürettiği ya da
pazarladığı malın/hizmetin tanıtımını
yaptırmak, satışını artırmak veya imajını yaratıp güçlendirmek amacıyla
hazırlattığı, içinde firmasının ya da mal/hizmet markasının yer aldığı
reklamları yayınlatan, dağıtan ya da
başka yollarla sergileyen gerçek ya da
tüzel kişiyi,
m) Reklamcı: Ticari reklam ve ilanları
reklam verenin duyduğu ihtiyaç doğrultusunda hazırlayan ve reklam veren adına
yayınlanmasına aracılık eden ticari
iletişim uzmanı gerçek ya da tüzel kişiyi,
n) Mecra Kuruluşu: Ticari reklam veya
ilanı hedef kitleye ulaştıran iletişim kanallarının ya da her türlü aracın
sahibi, işleticisi veya kiralayıcısı olan gerçek veya tüzel kişiyi,
o ) Teknik düzenleme: Bir ürünün ve
hizmetin, ilgili idari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri, işleme ve
üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama,
işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirilmesi işlemleri hususlarından
biri veya birkaçını belirten ilgili
Bakanlık tarafından Resmi Gazete' de yayınlanarak mecburi uygulamaya
konulan standartlar dahil olmak üzere uyulması zorunlu olan her türlü
düzenlemeyi,
p) Tüketici Örgütleri: Tüketicinin
korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf veya bunların üst kuruluşlarını,
İfade eder."
MADDE 4. - 4077 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Ayıplı mal
Madde 4. - Ambalajında, etiketinde,
tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında yer alan veya
satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik düzenlemesinde
tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da
tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği
faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler
içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.
Tüketici, malın teslimi tarihinden
itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu
durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle
değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme
haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine
getirmekle yükümlüdür.Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı
malın neden olduğu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer
mallarda zarara neden olan hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına
da sahiptir.
İmalatçı-üretici, satıcı, bayi, acenta,
ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer
alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. Ayıplı malın neden
olduğu zarardan dolayı birden fazla kimse sorumlu olduğu takdirde bunlar
müteselsilen sorumludurlar. Satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesi bu
sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Bu madde ile ayıba karşı sorumlu
tutulanlar, ayıba karşı daha uzun bir süre ile sorumluluk üstlenmemişlerse,
ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile malın
tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Bu süre
konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallarda beş yıldır. Ayıplı malın neden olduğu
her türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık zamanaşımına
tabidir. Bu talepler zarara sebep olan malın piyasaya sürüldüğü günden başlayarak
on yıl sonra ortadan kalkar. Ancak, satılan malın ayıbı, tüketiciden satıcının
ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı malın neden olduğu zararlardan
sorumluluğa ilişkin hükümler dışında, ayıplı olduğu bilinerek satın alınan
mallar hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Satışa sunulacak ayıplı mal üzerine ya da
ambalajına, imalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin kolaylıkla
okuyabileceği şekilde "özürlüdür" ibaresini içeren bir etiket
konulması zorunludur. Yalnızca ayıplı mal satılan veya bir kat ya da reyon gibi
bir bölümü sürekli olarak ayıplı mal satışına, tüketicinin bilebileceği
şekilde, tahsis edilmiş yerlerde bu etiketin konulma zorunluluğu yoktur. Malın
ayıplı olduğu hususu, tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış belgesi
üzerinde gösterilir.
Güvenli olmayan mallar, piyasaya özürlüdür
etiketiyle dahi arz edilemez. Bu ürünlere, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik
Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri uygulanır.
Bu hükümler, mal satışına ilişkin her
türlü tüketici işleminde de uygulanır."
MADDE 5. - 4077 sayılı Kanuna 4 üncü
maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
"Ayıplı hizmet
MADDE 4/A. - Sağlayıcı tarafından
bildirilen reklam ve ilanlarında veya standardında veya teknik kuralında tespit
edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da yararlanma
amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan
veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler,
ayıplı hizmet olarak kabul edilir.
Tüketici, hizmetin ifa edildiği tarihten
itibaren otuz gün içerisinde bu ayıbı sağlayıcıya bildirmekle yükümlüdür.
Tüketici bu durumda, sözleşmeden dönme, hizmetin yeniden görülmesi veya ayıp
oranında bedel indirimi haklarına sahiptir. Tüketicinin sözleşmeyi sona
erdirmesi, durumun gereği olarak haklı görülemiyorsa, bedelden indirim ile
yetinilir. Tüketici, bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 4 üncü maddede
belirtilen şartlar çerçevesinde tazminat da isteyebilir. Sağlayıcı, tüketicinin
seçtiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Sağlayıcı, bayi, acenta ve 10 uncu
maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren, ayıplı hizmetten ve ayıplı
hizmetin neden olduğu her türlü zarardan ve tüketicinin bu maddede yer alan
seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. Sunulan hizmetin ayıplı
olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Daha uzun bir süre için garanti verilmemiş
ise, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile ayıplı hizmetten dolayı yapılacak
talepler hizmetin ifasından itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Ayıplı
hizmetin neden olduğu her türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç
yıllık zamanaşımına tabidir. Ancak, sunulan hizmetin ayıbı, tüketiciden
sağlayıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı süresinden
yararlanılamaz.
Ayıplı hizmetin neden olduğu zararlardan
sorumluluğa ilişkin hükümler dışında, ayıplı olduğu bilinerek edinilen
hizmetler hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Bu hükümler, hizmet sağlamaya ilişkin her
türlü tüketici işleminde de uygulanır."
MADDE 6. - 4077 sayılı Kanunun 5 inci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 5. - Üzerinde
"numunedir" veya "satılık değildir" ibaresi bulunmayan bir
malın; ticarî bir kuruluşun vitrininde, rafında veya açıkça görülebilir
herhangi bir yerinde teşhir edilmesi halinde satıcı bu malların satışından
kaçınamaz.
Hizmet sağlamada da haklı bir sebep
olmaksızın kaçınılamaz.
Aksine bir teamül, ticarî örf veya adet
yoksa, satıcı bir mal veya hizmetin satışını o mal veya hizmetin kendisi
tarafından belirlenen miktar, sayı veya ebat gibi koşullara ya da başka bir mal
veya hizmetin satın alınmasına bağlı kılamaz.
Diğer mal satışı ve hizmet sağlama
sözleşmelerinde de bu hüküm uygulanır."
MADDE 7. - 4077 sayılı Kanunun 6 ncı
maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Sözleşmedeki haksız şartlar
Madde 6. - Satıcı veya sağlayıcının
tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflı olarak sözleşmeye koyduğu, tarafların
sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet kuralına aykırı düşecek
biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe
neden olan sözleşme koşulları haksız şarttır.
Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu
her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar tüketici için bağlayıcı değildir.
Eğer bir sözleşme şartı önceden
hazırlanmışsa ve özellikle standart sözleşmede yer alması nedeniyle tüketici
içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere edilmediği
kabul edilir.
Sözleşmenin bütün olarak değerlendirilmesinden, standart sözleşme olduğu sonucuna varılırsa,
bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit bir hükmünün
müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu maddenin uygulanmasını engellemez.
Bir satıcı veya sağlayıcı, bir standart
şartın münferiden tartışıldığını ileri sürüyorsa, bunu ispat yükü ona aittir.
6/A, 6/B, 6/C, 7, 9, 9/A, 10, 10/A ve 11/A
maddelerinde yazılı olarak düzenlenmesi öngörülen tüketici sözleşmeleri en az
12 punto ve koyu siyah harflerle düzenlenir ve
sözleşmede bulunması gereken şartlardan bir veya birkaçının bulunmaması
durumunda eksiklik sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. Bu eksiklik satıcı veya
sağlayıcı tarafından derhal giderilir.
Bakanlık standart sözleşmelerde yer alan
haksız şartların tespit edilmesine ve bunların sözleşme metninden
çıkartılmasının sağlanmasına ilişkin usul ve esasları belirler."
MADDE 8. - 4077 sayılı Kanuna 6 ncı
maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 6/A maddesi eklenmiştir.
"Taksitle satış
MADDE 6/A. - Taksitle satış, satım
bedelinin en az iki taksitle ödendiği ve malın veya hizmetin sözleşmenin
düzenlendiği anda teslim veya ifa edildiği satım türüdür.
Taksitle satış sözleşmesinin yazılı
şekilde yapılması zorunludur. Sözleşmede bulunması gereken asgari koşullar aşağıda
gösterilmiştir:
a) Tüketicinin ve satıcı veya
sağlayıcının, isim, unvan, açık adresleri ve varsa erişim bilgileri,
b) Malın veya hizmetin Türk Lirası olarak
vergiler dahil peşin satış fiyatı,
c) Vadeye göre faiz ile birlikte ödenecek
Türk Lirası olarak toplam satış fiyatı,
d) Faiz miktarı, faizin hesaplandığı
yıllık oran ve sözleşmede belirlenen faiz oranının yüzde otuz fazlasını
geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
e) Peşinat tutarı,
f) Ödeme planı,
g) Borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki
sonuçları.
Satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin
sözleşmede yer almasını sağlamak ve taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir
nüshasını tüketiciye vermekle yükümlüdür. Sözleşmeden ayrı olarak kıymetli
evrak niteliğinde senet düzenlenecekse, bu senet, her bir taksit ödemesi için
ayrı ayrı olacak şekilde ve sadece nama yazılı olarak düzenlenir. Aksi
takdirde, kambiyo senedi geçersizdir.
Taksitle satışlarda; tüketici, borçlandığı
toplam miktarı önceden ödeme hakkına sahiptir. Tüketici aynı zamanda, bir
taksit miktarından az olmamak şartıyla bir veya birden fazla taksit ödemesinde
bulunabilir. Her iki durumda da satıcı, ödenen miktara göre gerekli faiz
indirimini yapmakla yükümlüdür.
Satıcı veya sağlayıcı, taksitlerden
birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasını talep
etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak satıcının veya sağlayıcının bütün
edimlerini ifa etmiş olması durumunda ve tüketicinin birbirini izleyen en az
iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi ve ödenmeyen taksit toplamının satış
bedelinin en az onda biri olması halinde kullanılabilir. Ancak satıcının veya
sağlayıcının bu hakkını kullanabilmesi için en az bir hafta süre vererek
muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
Sözleşme şartları tüketici aleyhine hiçbir
şekilde değiştirilemez."
MADDE 9. - 4077 sayılı Kanuna 6/A
maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 6/B maddesi eklenmiştir.
"Devre tatil
MADDE 6/B. - Devre tatil sözleşmeleri, en
az üç yıl süre için yapılan ve bu süre zarfında yıl içinde, belirli veya
belirlenebilecek ve bir haftadan az olmayacak bir dönem için bir veya daha
fazla sayıdaki taşınmazın kullanım hakkının devri ya da devri taahhüdünü içeren
ve bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunlu, yazılı sözleşme ya da
sözleşmeler grubudur.
Devre tatil sözleşmelerine ilişkin usul ve
esasları Bakanlık belirler."
MADDE 10. - 4077 sayılı Kanuna 6/B
maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 6/C maddesi eklenmiştir.
"Paket Tur
MADDE 6/C. - Paket tur sözleşmeleri;
ulaştırma, konaklama ve bunlara yardımcı sayılmayan diğer turistik hizmetlerin
en az ikisinin birlikte, her şeyin dahil olduğu fiyatla satılan veya satış
taahhüdü yapılan ve hizmeti 24 saatten uzun bir süreyi kapsayan veya gecelik
konaklamayı içeren ve bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunlu, önceden
düzenlenmiş yazılı sözleşmelerdir.
Paket tur sözleşmelerine ilişkin usul ve
esasları Bakanlık belirler."
MADDE 11. - 4077 sayılı Kanunun 7 nci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 7. - Kampanyalı satış, gazete,
radyo, televizyon ilanı ve benzeri yollarla tüketiciye duyurularak düzenlenen
kampanyalara iştirakçi kabul edilmesi ve malın veya hizmetin daha sonra teslim
veya ifa edilmesi suretiyle yapılan satımdır.
Kampanyalı satışlar Bakanlığın izni ile
yapılır. Bakanlık hangi tür satışların izne tabi olacağını, ön ödeme, taksit
miktarı, teslim süresi, üretici firma garantisi, yatırılacak teminat ile
kampanyalı satışlarda uyulması gereken usul ve esasları tespit eder.
İlan ve taahhüt edilen mal veya hizmetin
teslimatının veya ifasının hiç ya da gereği gibi yapılmaması durumunda, satıcı,
sağlayıcı, bayi, acenta, imalatçı-üretici, ithalatçı ve 10 uncu maddenin
beşinci fıkrasına göre kredi veren
müteselsilen sorumludur.
Tüketici kampanyadan ayrılmaya karar
verdikten sonra kampanyayı düzenleyen, mal veya hizmetin tüketiciye teslim
tarihini geçmemek şartıyla tüketicinin o ana kadar ödediği tüm bedeli ödemekle
yükümlüdür.
Kampanyayı düzenleyen, kampanyalı
satışlarda düzenlenecek yazılı sözleşmede, 6/A maddesinin ikinci fıkrasında
belirtilen bilgilere ek olarak "kampanya bitiş tarihi" ve "mal
veya hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve şekli"ne ilişkin bilgileri de içeren sözleşmenin bir
nüshasını tüketiciye vermek zorundadır.
Sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça, ön
ödeme tutarı, mal veya hizmetin satış bedelinin yüzde kırkından fazla olamaz.
Kampanyalı satışlarda malın teslim ya da
hizmetin ifa süresi on iki ayı aşamaz. Konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallar
için bu süre otuz aydır.
Tüketicinin ödemeye ilişkin tüm edimlerini
yerine getirmesi durumunda, malın teslimi ya da hizmetin ifası, ödemenin
bitimini takiben en geç bir ay içinde yapılmak zorundadır.
Kampanyalı taksitle satışlarda 6/A maddesi
hükümleri de uygulanır."
MADDE 12. - 4077 sayılı Kanunun 8 inci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 8. - Kapıdan satış; işyeri,
fuar, panayır gibi satış mekanları dışında yapılan satımlardır.
Bakanlık, kapıdan satış yapacaklarda
aranılacak nitelikleri, bu Kanuna tabi olan ve olmayan kapıdan satışları ve
kapıdan satışlara ilişkin uygulama usul ve esaslarını belirler.
Bu tür satışlarda; tüketici, teslim aldığı
tarihten itibaren yedi gün içinde malı, kabul etmekte veya hiçbir gerekçe
göstermeden ve hiçbir yükümlülük altına girmeden reddetmekte serbesttir.
Hizmetlerin satımında ise bu süre, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren
başlar. Bu süre dolmadan satıcı veya sağlayıcı, kapıdan satış işlemine konu mal
veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını
veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. Satıcı, cayma
bildirimi kendisine ulaştığı andan itibaren yirmi gün içerisinde malı geri
almakla yükümlüdür.
Tüketici, malın mutat kullanımı sebebiyle
meydana gelen değişiklik ve bozulmalarından sorumlu değildir.
Taksitle yapılan kapıdan satışlarda 6/A maddesi, kampanyalı kapıdan satışlarda 7
nci madde hükümleri ayrıca uygulanır."
MADDE 13. - 4077 sayılı Kanunun 9 uncu
maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Kapıdan satışlarda satıcının ve
sağlayıcının yükümlülüğü
Madde 9. - Kapıdan satış sözleşmelerinde,
sözleşmede bulunması gereken diğer unsurlara ilave olarak mal veya hizmetin
nitelik ve niceliğine ilişkin açıklayıcı bilgiler, cayma bildiriminin yapılacağı açık adres ve en az
on altı punto ve koyu siyah harflerle
yazılmış aşağıdaki ibare yer almak zorundadır:
"Tüketicinin hiçbir hukuki ve cezai
sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin teslim aldığı veya
sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren yedi gün içerisinde malı veya hizmeti
reddederek sözleşmeden cayma hakkının
var olduğunu ve cayma bildiriminin satıcı/sağlayıcıya ulaşması tarihinden
itibaren malı geri almayı taahhüt ederiz."
Tüketici, sahip olduğu haklarının da
yazılı bulunduğu sözleşmeyi imzalar ve kendi el yazısı ile tarihini yazar.
Satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin sözleşmede yer almasını sağlamak ve
taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermekle
yükümlüdür.
Bu madde hükümlerine göre düzenlenmiş bir
sözleşmenin ve malın tüketiciye teslim edildiğini ispat satıcıya veya
sağlayıcıya aittir. Aksi takdirde, tüketici cayma hakkını kullanmak için yedi
günlük süre ile bağlı değildir."
MADDE 14. - 4077 sayılı Kanuna 9 uncu
maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
"Mesafeli sözleşmeler
MADDE 9/A. - Mesafeli sözleşmeler; yazılı,
görsel, telefon ve elektronik ortamda veya diğer iletişim araçları kullanılarak
ve tüketicilerle karşı karşıya gelinmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin
tüketiciye anında veya sonradan teslimi veya ifası kararlaştırılan
sözleşmelerdir.
Mesafeli satış sözleşmesinin akdinden
önce, ayrıntıları Bakanlıkça çıkarılacak tebliğle belirlenecek bilgilerin
tüketiciye verilmesi zorunludur. Tüketici, bu bilgileri edindiğini yazılı
olarak teyit etmedikçe sözleşme akdedilemez. Elektronik ortamda yapılan
sözleşmelerde teyid işlemi, yine elektronik ortamda yapılır.
Satıcı ve sağlayıcı, tüketicinin siparişi
kendisine ulaştığı andan itibaren otuz gün içerisinde edimini yerine getirir.
Bu süre, tüketiciye daha önceden yazılı olarak bildirilmek koşuluyla en fazla
on gün uzatılabilir.
Satıcı veya sağlayıcı elektronik ortamda
tüketiciye teslim edilen gayri maddî malların veya sunulan hizmetlerin
teslimatının ayıpsız olarak yapıldığını ispatla yükümlüdür.
Cayma hakkı süresince sözleşmeye konu olan
mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme
yapmasının veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesinin
istenemeyeceğine ilişkin hükümler dışında kapıdan satışlara ilişkin hükümler
mesafeli sözleşmelere de uygulanır.
Satıcı veya sağlayıcı cayma bildiriminin
kendisine ulaştığı tarihten itibaren on gün içinde almış olduğu bedeli,
kıymetli evrakı ve tüketiciyi bu hukukî işlemden dolayı borç altına sokan her
türlü belgeyi iade etmek ve yirmi gün içerisinde de malı geri almakla
yükümlüdür."
MADDE 15. - 4077 sayılı Kanunun 10 uncu
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 10. - Tüketici kredisi,
tüketicilerin bir mal veya hizmet edinmek amacıyla kredi verenden nakit olarak
aldıkları kredidir. Tüketici kredisi sözleşmesinin yazılı olarak yapılması ve
bu sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur. Taraflar
arasında akdedilen sözleşmede öngörülen kredi şartları, sözleşme süresi
içerisinde tüketici aleyhine değiştirilemez.
Sözleşmede;
a) Tüketici kredisi tutarı,
b) Faiz ve diğer unsurlarla birlikte
toplam borç tutarı,
c) Faizin hesaplandığı yıllık oran,
d) Ödeme tarihleri, anapara, faiz, fon ve
diğer masrafların ayrı ayrı belirtildiği ödeme planı,
e) İstenecek teminatlar,
f) Akdi faiz oranının yüzde otuz fazlasını
geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
g) Borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki
sonuçları,
h) Kredinin vadesinden önce kapatılmasına
ilişkin şartlar,
ı) Kredinin yabancı para birimi cinsinden
kullandırılması durumunda, geri ödemeye ilişkin taksitlerin ve toplam kredi
tutarının hesaplanmasında, hangi tarihteki kurun dikkate alınacağına ilişkin
şartlar,
yer alır.
Kredi veren, taksitlerden birinin veya
birkaçının ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını
saklı tutmuşsa, bu hak; ancak kredi verenin bütün edimlerini ifa etmiş olması
durumunda ve tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde
düşmesi halinde kullanılabilir. Ancak kredi verenin bu hakkını kullanabilmesi
için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
Tüketici kredisinin teminatı olarak şahsi teminat verildiği hallerde, kredi
veren, asıl borçluya başvurmadan, kefilden borcun ifasını isteyemez.
Tüketici, kredi verene borçlandığı toplam
miktarı önceden ödeyebileceği gibi aynı zamanda vadesi gelmemiş bir ya da
birden çok taksit ödemesinde de bulunabilir. Her iki durumda da kredi veren,
ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon indirimini yapmakla yükümlüdür.
Bakanlık ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon indiriminin ne oranda
yapılacağının usul ve esaslarını belirler.
Kredi verenin, tüketici kredisini, belirli
marka bir mal veya hizmet satın alınması ya da belirli bir satıcı veya
sağlayıcı ile yapılacak satış sözleşmesi şartı ile vermesi durumunda satılan
malın veya hizmetin hiç ya da zamanında teslim veya ifa edilmemesi halinde
kredi veren tüketiciye karşı satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen
sorumlu olur.
Kredi verenin ödemeleri bir kıymetli
evraka bağlaması ya da krediyi kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat
altına alması yasaktır. Bu yasağa rağmen tüketiciden bir kıymetli evrak
alınacak olursa, tüketici bu kıymetli evrakı kredi verenden geri istemek
hakkına sahiptir. Ayrıca, kredi veren kıymetli evrakın ciro edilmesi sebebiyle
tüketicinin uğradığı zararı tazmin etmekle yükümlüdür."
MADDE 16. - 4077 sayılı Kanuna 10 uncu
maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
"Kredi kartları
MADDE 10/A. - Kredi kartı ile mal veya
hizmet alımı sonucu nakdi krediye dönüşen veya kredi kartı ile nakit çekim
suretiyle kullanılan krediler de 10 uncu madde hükümlerine tabidir. Ancak, bu
tür krediler hakkında 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (a), (b), (h) ve (ı)
bentleri ile dördüncü fıkra hükmü uygulanmaz.
Kredi veren tarafından tüketiciye
gönderilen dönemsel hesap özetleri, 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (d)
bendinde öngörülen ödeme planı hükmündedir. Dönemsel hesap özetinde yer alan
asgari ödeme tutarının vadesinde ödenmemesi halinde; tüketici, 10 uncu maddenin (f) bendinde yer alan gecikme faizi dışında
herhangi bir isim altında yükümlülük altına sokulamaz.
Kredi veren faiz artırımını otuz gün
önceden tüketiciye bildirmek zorundadır. Kredi veren tarafından artırılan faiz
oranı geriye dönük olarak uygulanamaz. Tüketici bildirim tarihinden
itibaren en geç 60 gün içinde tüm borcu
ödeyip kredi kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmez.
Mal veya hizmetin kredi kartı ile satın
alındığı durumlarda, satıcı veya sağlayıcı, tüketiciden komisyon veya benzeri
bir isim altında ilave ödemede bulunmasını isteyemez."
MADDE 17. - 4077 sayılı Kanunun 11 inci
maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"Madde 11. - Süreli yayın
kuruluşlarınca düzenlenen ve her ne amaç ve şekilde olursa olsun, bilet, kupon,
iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yollarla süreli yayın dışında ikinci
bir ürün ve/veya hizmetin verilmesinin taahhüt edildiği durumlarda; kitap,
dergi, ansiklopedi, afiş, bayrak, poster, sözlü veya görüntülü manyetik bant
veya optik disk gibi süreli yayıncılık amaçlarına aykırı olmayan kültürel
ürünler dışında hiçbir mal ya da hizmetin taahhüdü ve dağıtımı yapılamaz. Bu
amaçla kampanya düzenlenmesi halinde, süreli yayın kuruluşu, hediye ürünün
kültürel ürün olduğuna dair ilgili bakanlıktan görüş alır ve kampanya süresi
atmış günü geçemez. Kampanya konusu mal veya hizmet bedelinin bir bölümünün
tüketici tarafından karşılanması istenemez.
Süreli yayın kuruluşu, kampanyaya ait
reklam ve ilanlarında, kampanya konusu mal veya hizmetin Türkiye genelinde teslim ve ifa tarihlerine ilişkin
programını ilan etmek ve kampanya
konusu mal veya hizmetin teslim ve ifasını, kampanyanın bitiminden itibaren
otuz gün içinde yerine getirmek
zorundadır.
Kampanya süresince, süreli yayının satış
fiyatı, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen mal veya hizmetin yol
açtığı maliyet artışı nedeniyle artırılamaz. Kampanya konusu mal veya hizmet
taahhüdü ve dağıtımı bölünerek yapılamayacağı gibi, bu mal veya hizmetin
ayrılmaz ya da tamamlayıcı parçaları da ayrı bir kampanya konusu haline
getirilemez. Bu Kanunun uygulamasında, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt
edilen her bir mal veya hizmete ilişkin işlemler bağımsız bir kampanya olarak
kabul edilir.
Bilet, kupon, sertifika, iştirak numarası,
oyun, çekiliş ve benzeri yöntemler olmaksızın süreli yayının, tüketicinin satın
aldığı mal veya hizmetle birlikte hediye olarak verildiği kampanyalar hariç
süreli yayın kuruluşu tarafından düzenlenmeyen, ancak süreli yayınla doğrudan
veya dolaylı irtibatlandırılan kampanyalar da bu hükümlere tabidir."
MADDE 18. - 4077 sayılı Kanuna 11 inci
maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
"Abonelik sözleşmeleri
MADDE 11/A. - Her türlü abonelik
sözleşmelerine taraf olan tüketiciler, isteklerini satıcıya yazılı olarak bildirmek
kaydıyla aboneliklerine tek taraflı son verebilirler.
Satıcı tüketicinin aboneliğe son verme
isteğini, yazılı bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren en geç yedi
gün içinde yerine getirmekle yükümlüdür.
Süreli yayın aboneliğine son verme isteği
ise; yazılı bildirimin satıcıya ulaştığı tarihten itibaren günlük yayınlarda on
beş gün, haftalık yayınlarda bir ay, aylık yayınlarda üç ay sonra yürürlüğe
girer. Daha uzun süreli yayınlarda ise, bildirimden sonraki ilk yayını
müteakiben yürürlüğe konulur.
Satıcı, abone ücretinin geri kalan kısmını
hiçbir kesinti yapmaksızın onbeş gün içinde iade etmekle yükümlüdür."
MADDE 19. - 4077 sayılı Kanunun 12 nci
maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Fiyat etiketi
Madde 12. - Perakende satışa arz edilen
malların veya ambalajlarının yahut kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir,
okunabilir şekilde o malla ilgili tüm vergiler dahil fiyat, üretim yeri ve
ayırıcı özelliklerini içeren etiket konulması, etiket konulması mümkün olmayan
hallerde aynı bilgileri kapsayan listelerin görülebilecek şekilde uygun yerlere
asılması zorunludur.
Hizmetlerin tarife ve fiyatlarını gösteren
listeler de birinci fıkraya göre düzenlenerek asılır.
Etiket, fiyat ve tarife listelerinde
belirtilen fiyat ile kasa fiyatı arasında fark olması durumunda tüketici lehine
olan fiyat üzerinden satış yapılır.
Fiyatı; Bakanlar Kurulu, kamu kurum ve
kuruluşları veya kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları tarafından
belirlenen mal veya hizmetlerin, belirlenen bu fiyatın üzerinde bir fiyatla
satışa sunulması yasaktır.
Bakanlık, etiket ve tarife listelerinin
şeklini, içeriğini, usul ve esaslarını bir yönetmelikle düzenler. Bakanlık ve
belediyeler, bu madde hükümlerinin uygulanması ve izlenmesine ilişkin işleri yürütmekle
ayrı ayrı görevlidirler."
MADDE 20. - 4077 sayılı Kanunun 13 üncü
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 13. - İmalatçı veya
ithalatçılar ithal ettikleri veya ürettikleri sanayi malları için Bakanlıkça
onaylı garanti belgesi düzenlemek zorundadır. Mala ilişkin faturanın tarih ve
sayısını içeren garanti belgesinin tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi
sorumluluğu satıcı, bayi veya acentaya aittir. Garanti süresi malın teslim
tarihinden itibaren başlar ve asgari iki yıldır. Ancak, özelliği nedeniyle bazı
malların garanti şartları, Bakanlıkça başka bir ölçü birimi ile belirlenebilir.
Satıcı; garanti belgesi kapsamındaki
malların, garanti süresi içerisinde arızalanması halinde malı işçilik masrafı,
değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret
talep etmeksizin tamir ile yükümlüdür.
Tüketici onarım hakkını kullanmışsa,
garanti süresi içerisinde sık arızalanması nedeniyle maldan yararlanamamanın
süreklilik arz etmesi veya tamiri için gereken azami sürenin aşılması veya
tamirinin mümkün bulunmadığının anlaşılması hallerinde, 4 üncü maddede yer alan diğer seçimlik haklarını
kullanabilir. Satıcı bu talebi reddedemez. Tüketicinin bu talebinin yerine
getirilmemesi durumunda satıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici ve ithalatçı
müteselsilen sorumludur.
Tüketicinin malı kullanım kılavuzunda yer
alan hususlara aykırı kullanmasından kaynaklanan arızalar, iki ve üçüncü fıkra
hükümleri kapsamı dışındadır.
Bakanlık, hangi sanayi mallarının garanti
belgesi ile satılmak zorunda bulunduğunu ve bu malların arızalarının tamiri
için gereken azami süreleri Türk Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak
tespit ve ilanla görevlidir."
MADDE 21. - 4077 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"Madde 14. - Yurt içinde üretilen
veya ithal edilen sanayi mallarının tanıtım, kullanım bakım ve basit onarımına
ilişkin Türkçe kılavuzla ve gerektiğinde uluslararası sembol ve işaretleri
kapsayan etiketle satılması zorunludur.
Bakanlık, sanayi mallarından hangilerinin
tanıtma ve kullanım kılavuzu ve etiket ile satılmak zorunda bulunduğunu ve
bunlarda bulunması gereken asgari unsurları Türk Standartları Enstitüsünün
görüşünü alarak tespit ve ilanla görevlidir."
MADDE 22. - 4077 sayılı Kanunun 15 inci
maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Satış sonrası hizmetler
Madde 15. - İmalatçı veya ithalatçılar,
sattıkları, ürettikleri veya ithal ettikleri sanayi malları için o malın
Bakanlıkça tespit ve ilan edilen kullanım ömrü süresince, yeterli teknik
personel ve yedek parça stoku bulundurmak suretiyle bakım ve onarım hizmetlerini sunmak zorundadırlar.
İmalatçı veya ithalatçıların
bulundurmaları gereken yedek parça stok miktarı Bakanlıkça belirlenir.
İthalatçının herhangi bir şekilde ticari
faaliyetinin sona ermesi halinde, kullanım ömrü süresince bakım ve onarım
hizmetlerini, o malın yeni ithalatçısı sunmak zorundadır.
Bakanlık, hangi mallar için servis
istasyonları kurulmasının zorunlu olduğu ile servis istasyonlarının kuruluş ve
işleyişine dair usul ve esasları Türk Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak
tespit ve ilanla görevlidir.
Garanti belgesiyle satılmak zorunda olan
bir sanayi malının garanti süresi sonrasında arızalanması durumunda, o malın
Bakanlıkça belirlenen azami tamir süresi içerisinde onarımı zorunludur."
MADDE 23. - 4077 sayılı Kanunun 16 ncı
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 16. -Ticari reklam ve
ilanların kanunlara, Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu
düzenine, kişilik haklarına uygun, dürüst ve doğru olmaları esastır.
Tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya onun
tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, tüketicinin can ve mal
güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi
özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve
özürlüleri istismar edici reklam ve ilanlar ve örtülü reklam yapılamaz.
Aynı ihtiyaçları karşılayan ya da aynı
amaca yönelik rakip mal ve hizmetlerin karşılaştırmalı reklamları yapılabilir.
Reklam veren, ticari reklam veya ilanda
yer alan somut iddiaları ispatla yükümlüdür.
Reklam verenler, reklamcılar ve mecra
kuruluşları bu madde hükümlerine uymakla yükümlüdürler."
MADDE 24. - 4077 sayılı Kanunun 17 nci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 17. - Ticari reklam ve
ilanlarda uyulması gereken ilkeleri belirlemek, bu ilkeler çerçevesinde ticari
reklam ve ilanları incelemek ve inceleme sonucuna göre, 16 ncı madde
hükümlerine aykırı reklam ve ilanları
üç aya kadar tedbiren durdurma ve/veya durdurma ve/veya aynı yöntemle
düzeltme ve/veya para cezası verme hususlarında görevli bir Reklam Kurulu
oluşturulur. Reklam Kurulu kararları Bakanlıkça uygulanır.
Reklam Kurulu, ticari reklam ve ilanlarda
uyulması gereken ilkeleri belirlemede; ülke koşullarının yanısıra, reklamcılık
alanında evrensel kabul görmüş tanım ve kuralları da dikkate alır.
Başkanlığı, Bakanın görevlendireceği
ilgili Genel Müdür tarafından yürütülen Reklam Kurulu;
a) Bakanlıkça, iktisat, işletme, maliye,
hukuk, iletişim, halkla ilişkiler ve mühendislik dallarından birinden mezun ilgili Genel Müdür Yardımcıları
arasından görevlendirilecek bir üye,
b) Adalet Bakanlığı'nca, bu Bakanlıkta
idari görevlerde çalışan hakimler arasından görevlendirilecek bir üye,
c) Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu'nca
görevlendirilecek reklam konusunda uzman bir üye,
d) Yükseköğretim Kurulunun reklamcılık
alanında uzman üniversite öğretim elemanları arasından seçeceği bir üye,
e) Türk Tabibleri Birliği Merkez
Konseyi'nin görevlendireceği doktor bir üye,
f) Türkiye Barolar Birliğinin
görevlendireceği avukat bir üye,
g) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin
değişik sektörlerden görevlendireceği dört üye,
h) Ankara, İstanbul ve İzmir Gazeteciler
Cemiyetlerinin kendi aralarından seçeceği bir üye,
i) Reklamcılar derneklerinin veya varsa
üst kuruluşlarının seçeceği bir üye,
j) Tüketici Konseyinin Konseye katılan
tüketici örgütü temsilcileri arasından seçeceği veya üst örgütlerinin
görevlendireceği bir üye,
k) Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin
görevlendireceği bir üye,
l) Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar
Konfederasyonunun görevlendireceği bir üye,
m) Türk Standartları Enstitüsü'nden bir
üye,
n) Diyanet İşleri Başkanlığından bir
üye,
o) Türk Mühendis ve Mimar Odaları
Birliğinden bir üye,
p) İşçi Sendikaları Konfederasyonlarından
bir üye,
r) Memur Sendikaları Konfederasyonlarından
bir üye,
s) Türkiye Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğinin görevlendireceği bir
üye,
Olmak üzere yirmiiki üyeden oluşur.
Kurul üyelerinin görev süreleri üç yıldır.
Süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir veya seçilebilir. Üyelikler
herhangi bir sebeple boşaldığı takdirde boşalan yerlere üçüncü fıkra esasları
dahilinde bir ay içerisinde görevlendirme veya seçim yapılır.
Kurul en az ayda bir defa veya ihtiyaç
duyulduğu her zaman Başkanın çağrısı üzerine toplanır.
Kurul, Başkan dahil en az oniki üyenin
hazır bulunması ile toplanır ve toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar
verir.
Kurul, gerekli görülen hallerde sürekli ve
geçici olarak görev yapmak üzere özel ihtisas komisyonları kurabilir. Kurulun
bu komisyonlarda görev yapmasını uygun göreceği kamu personeli, ilgili kamu
kuruluşlarınca görevlendirilir.
Kurul üyeleri ile özel ihtisas komisyonu
üyelerinden kamu görevlisi olanlara verilecek huzur hakkı ile kamu görevlisi
olmayan kurul üyelerine ödenecek huzur ücreti Maliye Bakanlığının uygun görüşü
alınarak Bakanlıkça belirlenir.
Kurulun sekretarya hizmetleri Bakanlık
tarafından yerine getirilir.
Reklam Kurulu kararları, tüketicilerin
bilgilendirilmesi, aydınlatılması ve ekonomik çıkarlarının korunması amacıyla
Reklam Kurulu Başkanlığınca açıklanır.
Reklam Kurulunun görevleri, kuruluş,
çalışma usul ve esasları ile sekretarya hizmetlerinin ne suretle yerine
getirileceği Bakanlık tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle
belirlenir."
MADDE 25. - 4077 sayılı Kanunun 18 inci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 18. - Tüketicinin kullanımına
sunulan mal ve hizmetlerin kişi beden
ve ruh sağlığı ile çevreye zararlı veya tehlikeli olabilmesi durumunda, bu
malların emniyetle kullanılabilmesi için üzerine veya ekli kullanım
kılavuzlarına, bu durumla ilgili açıklayıcı bilgi ve uyarılar, açıkça görülecek
ve okunacak şekilde konulur veya yazılır.
Bakanlık, hangi mal veya hizmetlerin
açıklayıcı bilgi ve uyarıları taşıması gerektiğini ve bu bilgi ve uyarıların
şeklini ve yerini ilgili bakanlık ve diğer kuruluşlarla birlikte tespit ve
ilânla görevlidir."
MADDE 26. - 4077 sayılı Kanunun 19 uncu
maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
"Mal ve hizmet denetimi
Madde 19. - Tüketiciye sunulan mal ve
hizmetler; ilgili Bakanlıklar tarafından Resmi Gazete' de yayınlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dahil
olmak üzere uyulması zorunlu olan teknik düzenlemeye uygun olmalıdır.
İlgili Bakanlıklar, bu esaslara göre
denetim yapmak veya yaptırmakla görevlidir. Mal ve hizmet denetimine ilişkin
usul ve esaslar her bir ilgili Bakanlıkça ayrı ayrı tespit ve ilan
edilir."
MADDE 27. - 4077 sayılı Kanunun 20 nci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 20. - Tüketicinin eğitilmesi
konusunda örgün ve yaygın eğitim kurumlarının ders programlarına, Millî Eğitim
Bakanlığınca gerekli ilaveler yapılır.
Tüketicinin eğitilmesi ve
bilinçlendirilmesi için radyo ve televizyonlarda programlar düzenlenmesine
ilişkin usul ve esaslar, Tüketici Konseyinin önerisi ile Bakanlıkça tespit ve
ilan olunur."
MADDE 28. - 4077 sayılı Kanunun 21 inci
maddesinin birinci ve ikinci fıkraları
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Tüketicinin sorunlarının,
ihtiyaçlarının ve çıkarlarının korunmasına ilişkin gerekli tedbirleri
araştırmak, sorunların evrensel tüketici hakları doğrultusunda çözülmesi için
alınacak tedbirlerle, bu Kanunun uygulanmasına yönelik tedbirlere dair
görüşleri, ilgili mercilerce öncelikle ele alınmak üzere iletmek amacıyla,
Bakanlığın koordinatörlüğünde bir "Tüketici Konseyi" kurulur.
Tüketici Konseyi, Bakanın veya
görevlendireceği bir Bakanlık görevlisinin başkanlığında, Adalet, İçişleri,
Maliye, Milli Eğitim, Sağlık, Ulaştırma, Tarım ve Köyişleri, Sanayi ve Ticaret,
Turizm ve Çevre Bakanlıkları ile Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine
Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Türk Patent Enstitüsü Başkanlığı,
Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı, Türk Standartları Enstitüsü Başkanlığı,
Rekabet Kurumu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Telekomünikasyon Kurumu, Türk
Akreditasyon Kurumu, Milli Prodüktivite Merkezi, Diyanet İşleri Başkanlığı,
büyük şehir belediyeleri, İşçi Sendikaları Konfederasyonları, Memur Sendikaları
Konfederasyonları,Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Türkiye Milli
Kooperatifler Birliği, Yükseköğretim Kurulu, Türkiye Barolar Birliği, Türkiye
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği,
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği,
Türk Eczacılar Birliği, Türk Tabipleri Birliği, Türk Dişhekimleri Birliği, Türk
Veteriner Hekimleri Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu,
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Seyahat
Acentaları Birliği, Türkiye Otelciler Birliği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği,
Tüketim Kooperatifleri Merkez Birliği, Ahilik Araştırma ve Kültür Vakfı ve
tüketici örgütleri temsilcilerinden oluşur."
MADDE 29. - 4077 sayılı Kanunun 22
nci maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"Madde 22. - Bakanlık, il ve ilçe
merkezlerinde, bu Kanunun uygulamasından doğan uyuşmazlıklara çözüm bulmak
amacıyla en az bir tüketici sorunları hakem heyeti oluşturmakla görevlidir.
Başkanlığı Sanayi ve Ticaret İl Müdürü
veya görevlendireceği bir memur tarafından yürütülen tüketici sorunları hakem
heyeti; belediye başkanının konunun uzmanı belediye personeli arasından
görevlendireceği bir üye, baronun mensupları arasından görevlendireceği bir
üye, ticaret ve sanayi odası ile esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği
bir üye ve tüketici örgütlerinin seçecekleri bir üye olmak üzere başkan dahil
beş üyeden oluşur. Ticaret ve sanayi odası ya da ayrı ayrı kurulduğu yerlerde
ticaret odası ile esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği üye,
uyuşmazlığın satıcı tarafını oluşturan kişinin tacir veya esnaf ve sanatkar
olup olmamasına göre ilgili odaca görevlendirilir.
Bakanlık taşra teşkilatının bulunmadığı il
ve ilçelerde tüketici sorunları hakem heyetinin başkanlığı en büyük mülki amir
ya da görevlendireceği bir memur tarafından yürütülür. Tüketici örgütü olmayan
yerlerde tüketiciler, tüketim kooperatifleri tarafından temsil edilir. Tüketici
sorunları hakem heyetinin oluşumunun sağlanamadığı yerlerde noksan üyelikler,
belediye meclislerince re'sen doldurulur.
Tüketici sorunları hakem heyetlerinde
heyetin çalışmalarına ve kararlarına esas olacak dosyaları hazırlamak ve
uyuşmazlığa ilişkin raporu sunmak üzere en az bir raportör görevlendirilir.
Değeri beşyüz milyon liranın altında
bulunan uyuşmazlıklarda tüketici sorunları hakem heyetlerine başvuru
zorunludur. Bu uyuşmazlıklarda heyetin vereceği kararlar tarafları bağlar. Bu
kararlar İcra ve İflas Kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki
hükümlerine göre yerine getirilir. Taraflar bu kararlara karşı on beş gün içinde
tüketici mahkemesine itiraz edebilirler. İtiraz, tüketici sorunları hakem
heyeti kararının icrasını durdurmaz. Ancak, talep edilmesi şartıyla hakim,
tüketici sorunları hakem heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabilir.
Tüketici sorunları hakem heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine
tüketici mahkemesinin vereceği karar kesindir.
Değeri beşyüz milyon lira ve üstündeki
uyuşmazlıklarda tüketici sorunları hakem heyetlerinin verecekleri kararlar,
tüketici mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilir. Kararların bağlayıcı
veya delil olacağına ilişkin parasal sınırlar her yılın Ekim ayı sonunda Devlet
İstatistik Enstitüsünün Toptan Eşya Fiyatları Endeksinde meydana gelen yıllık
ortalama fiyat artışı oranında artar. Bu durum, Bakanlıkça her yıl Aralık ayı
içinde Resmi Gazetede ilan edilir.
25 inci maddede cezai yaptırıma bağlanmış
hususlar dışındaki tüm uyuşmazlıklar, tüketici sorunları hakem heyetlerinin
görev ve yetkileri kapsamındadır.
Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri Başkan
ve üyeleri ile raportörlere verilen huzur hakkı veya huzur ücretinin ödenmesine
ilişkin esas ve usuller, bir ayda ödenecek tutar 2000 gösterge rakamının memur
aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere Maliye
Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
Tüketici sorunları hakem heyetlerinin
kurulması, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak
bir yönetmelikte düzenlenir."
MADDE 30 - 4077 sayılı Kanunun 23 üncü
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 23. - Bu Kanunun
uygulanmasıyla ilgili olarak çıkacak her türlü ihtilaflara tüketici
mahkemelerinde bakılır. Tüketici mahkemelerinin yargı çevresi, Hakimler ve
Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir.
Tüketici mahkemeleri nezdinde tüketiciler,
tüketici örgütleri ve Bakanlıkça açılacak davalar her türlü resim ve harçtan
muaftır. Tüketici örgütlerince açılacak davalarda bilirkişi ücretleri, 29 uncu
maddeye göre kaydedilen özel ödenekten Bakanlıkça karşılanır. Davanın, davalı
aleyhine sonuçlanması durumunda, bilirkişi ücreti 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre davalıdan tahsil
olunarak 29 uncu maddede düzenlenen esaslara
göre bütçeye özel gelir kaydedilir. Tüketici mahkemelerinde görülecek
davalar Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun Yedinci Babı, Dördüncü Faslı
hükümlerine göre yürütülür.
Tüketici davaları tüketicinin ikametgahı
mahkemesinde de açılabilir.
Bakanlık ve Tüketici örgütleri münferit
tüketici sorunu olmayan ve genel olarak tüketicileri ilgilendiren hallerde bu
Kanunun ihlali nedeniyle Kanuna aykırı durumun ortadan kaldırılması amacıyla
tüketici mahkemelerinde dava açabilirler.
Gerekli hallerde Tüketici mahkemeleri
ihlalin tedbiren durdurulmasına karar verebilir. Tüketici Mahkemesince uygun
görülen tedbir kararları, masrafı daha sonra haksız çıkan taraftan alınmak
ve 29 uncu maddede düzenlenen
esaslara göre bütçeye özel gelir
kaydedilmek üzere, ülke düzeyinde yayınlanan gazetelerden birinde Basın İlan
Kurumunca ve ayrıca varsa davanın açıldığı yerde yayınlanan mahalli bir
gazetede derhal ilan edilir.
Kanuna aykırı durumun ortadan
kaldırılmasına yönelik Tüketici Mahkemesi kararları ise masrafı davalıdan
alınmak üzere aynı yöntemle derhal ilan
edilir."
MADDE 31. - 4077 sayılı Kanunun 24 üncü
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 24. - Satışa sunulan bir seri
malın ayıplı olması durumunda Bakanlık, tüketiciler veya tüketici örgütleri,
ayıplı seri malın üretiminin ve satışının durdurulması ve satış amacıyla elinde
bulunduranlardan toplatılması için dava açabilir.
Satışa sunulan bir seri malın ayıplı
olduğunun mahkeme kararı ile tespit edilmesi halinde, malın satışı geçici
olarak durdurulur. Mahkeme kararının tebliğ tarihinden itibaren en geç üç ay
içinde malın ayıbının ortadan kaldırılması için üretici-imalatçı ve/veya
ithalatçı firma uyarılır. Malın ayıbının ortadan kalkmasının imkânsız olması
halinde mal, üretici-imalatçı ve/veya ithalatçı tarafından toplanır veya
toplattırılır. Toplatılan mallar taşıdıkları risklere göre kısmen veya tamamen
imha edilir veya ettirilir.
Satışa sunulan bir seri malın, tüketicinin
güvenliğini tehlikeye sokan ayıp taşıması durumunda, 4703 sayılı Ürünlere
İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri
saklıdır.
Ayıplı malları satın alan tüketicilerin
uğradıkları maddî ve manevî zararlar nedeniyle dava açma hakları saklıdır.
4 üncü maddenin altıncı fıkrası
hükümlerine tâbi bir seri ayıplı malın satışa arz edilmesi durumunda bu madde
hükümleri uygulanmaz."
MADDE 32. - 4077 sayılı Kanuna 24
üncü maddesinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
"Olduklarından farklı görünen mallar
MADDE 24/A. - Gıda ürünü olmamalarına
rağmen, sahip oldukları şekil, koku, görünüm, ambalaj, etiket, hacim veya
boyutları nedeniyle olduklarından farklı görünen, dolayısıyla gıda ürünleriyle
karıştırabilen, tüketicilerin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atan malların
üretilmesi, pazarlanması, ithalatı ve ihracatı yasaktır.
Mal piyasaya sürülmüşse, 4703 sayılı
Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun
hükümleri uygulanır.
Olduğundan farklı görünen malı satın alan
tüketicilerin uğradıkları maddi ve manevi zararlar nedeniyle dava açma hakları
saklıdır."
MADDE 33. - 4077 sayılı Kanunun 25 inci maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir:
"Madde 25. - 6 ncı maddenin yedinci
fıkrası uyarınca, Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara aykırılığı tespit
edilen her bir sözleşme için 50.000.000
lira para cezası uygulanır.
4 üncü maddenin yedinci fıkrasında, 5 inci
maddede, 6 ncı maddenin altıncı fıkrasında, 6/A maddesinde, 6/B, 6/C maddeleri
uyarınca Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslarda, 7 nci maddenin beşinci
fıkrasında, 9 uncu maddede, 9/A maddesinde, 10 uncu maddede, 10/A maddesinde,
11/A maddesinin ikinci ve dördüncü
fıkralarına, 12, 13, 14, 15 ve 27 nci maddelerde belirtilen yükümlülüklere
aykırı hareket edenler hakkında 100.000.000 lira para cezası uygulanır.
7 nci maddenin dördüncü ve altıncı
fıkraları ile 8 inci maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler
hakkında 250.000.000 lira para cezası uygulanır.
20 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca
Bakanlıkça tespit ve ilan olunan usul ve esaslara aykırılığa 500.000.000 lira
para cezası uygulanır. Aykırılık ülke düzeyinde yayın yapan radyo ve televizyonlarca
gerçekleştirilmişse cezanın on katı uygulanır.
18 inci maddeye aykırı hareket eden
üretici-imalatçı ve ithalatçı hakkında 1.000.000.000 lira para cezası,
satıcı-sağlayıcı hakkında ise bu cezanın beşte biri uygulanır.
19 uncu maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenler hakkında
2.000.000.000 lira para cezası uygulanır.
11 inci maddeye aykırı hareket edenler
hakkında 5.000.000.000 lira para cezası
uygulanır. Aykırılık ülke düzeyinde yayım yapan süreli yayın ile gerçekleşmişse
cezanın yirmi katı uygulanır. Bakanlık, ayrıca süreli yayın kuruluşundan
kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilanın durdurulmasını
ister. Bu isteğe rağmen aykırılığın devamı halinde, reklam ve ilanın durdurma
zorunluluğunun doğduğu tarihten itibaren her sayı- gün için 100.000.000.000
lira para cezası uygulanır. Bakanlık, kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her
türlü reklam ve ilanın durdurulması talebi ile tüketici mahkemesine başvurur.
16 ncı maddeye aykırı hareket edenler
hakkında üç aya kadar tedbiren durdurma ve/veya durdurma ve/veya düzeltme
ve/veya 3.500.000.000 lira para cezası uygulanır. Reklam Kurulu, ihlalin
niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı ayrı verebilir. 16 ncı maddeye
aykırılık, ülke düzeyinde yayın yapan yazılı, sözlü, görsel ve sair araçlar ile
gerçekleşmiş ise, para cezası on katı olarak uygulanır.
7 nci maddenin yedinci ve sekizinci
fıkralarına aykırı hareket edenlere, kampanya konusu mal veya hizmetin fatura
bedeli oranında para cezası uygulanır. Kampanyayı düzenleyen, tüketici
kampanyadan ayrıldığında, para iadesinde bulunursa bu ceza uygulanmaz.
7 nci maddenin ikinci fıkrasına aykırı
hareket edenlere, 7 nci madde hükümlerine uygun kampanya düzenlemeleri için bir
hafta süre tanınır. Bu sürenin bitiminde aykırılığın devam ettiğinin tespiti
halinde, bu hükme aykırı hareket edenlerle
24 ve 24/A maddelerinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket
edenlere 50.000.000.000 lira para cezası uygulanır.
Yukarıdaki fıkralarda belirtilen para
cezaları, fiilin bir yıl içerisinde tekrarı halinde iki misli olarak uygulanır.
Para cezaları her yıl başında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun ek 2 nci madde
hükümleri uyarınca artırılır.
Bu Kanunda yazılı fiiller hakkında diğer
kanunlarda da para cezası öngörülmüşse ağır olan ceza uygulanır."
MADDE 34. - 4077 sayılı Kanunun 26 ncı
maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"25 inci maddenin bir, dört, yedi,
sekiz, dokuz ve onuncu fıkralarındaki cezalar Bakanlık tarafından, diğer
fıkralarındaki cezalar o yerin mülki amiri tarafından uygulanır."
MADDE 35. - 4077 sayılı Kanunun 28 nci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 28. - Bakanlık, ilaç,
müstahzar, kozmetik ve gıda maddeleri analizleri hariç olmak üzere, bu Kanunun
uygulanması için resmi ve özel kuruluşların kurulu bulunan laboratuvarlarından
yararlanabilir.
Bakanlıkça yapılan denetimler sırasında
alınan numunelerin test ve muayeneleri resmi veya özel kuruluş
laboratuvarlarında yaptırılabilir. Test ve muayene ücretleri 29 uncu maddedeki
özel ödenekten karşılanır. Test ve muayene sonuçlarının ilgili standarda veya
teknik düzenlemeye aykırı çıkması halinde buna ilişkin tüm giderler üretici
veya ithalatçı tarafından ödenir. Bu giderler, 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur. Tahsil olunan test
ve muayene ücretleri 29 uncu maddede düzenlenen esaslara göre bütçeye özel gelir kaydedilir."
MADDE 36. - 4077 sayılı Kanunun 29
uncu maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"Madde 29. - Tüketici Konseyi, tüketici
sorunları hakem heyetleri ve Reklam Kurulunun kuruluş ve çalışmalarına ilişkin
masraflar ile tüketici dernekleri ve bunların
üst kuruluşlarına yapılacak maddi yardımlar ve Bakanlığın tüketicinin
korunması amacına yönelik masrafları ile sair harcamalar;
a) Bakanlık bütçesine konulacak ödenek,
b) Yeni kurulacak olan anonim ve
limited şirket statüsündeki tüm
ortaklıkların sermayelerinin ve sermaye artırımı halinde, artan kısmın binde
biri nispetinde yapılacak ödemelerden karşılanır.
(b) bendinde belirtilen gelirler Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası veya muhabiri olan T.C. Ziraat Bankası nezdinde
açılacak hesapta toplanır. Bu hesapta
toplanan tutarların yüzde altmışı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Merkez
Saymanlık Müdürlüğü hesabına, yüzde kırkı Rekabet Kurumu hesabına her ay sonunda aktarılır.
Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına
aktarılan tutarlar bir yandan bütçeye özel gelir, diğer yandan Maliye
Bakanlığınca, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bütçesinde mevcut veya yeni açılacak
tertiplere özel ödenek kaydedilir.
Bakanlık bütçesine özel ödenek olarak
kaydedilen tutarlardan bir kısmı; en az beş yıldır faaliyette bulunan, ticari,
siyasi ve idari kuruluşlardan bağımsız
tüketici dernekleri ile bunların üst kuruluşlarının yapacağı
faaliyetleri içeren projelerin
desteklenmesinde kullanılır. Bu hesaptan, tüketici dernekleri ve bunların üst
kuruluşlarının yönetim ve denetim kurullarında görev alanlara huzur hakkı ve
maaş adı altında herhangi bir ödeme yapılamaz. Bu hesaptan yararlanacak
tüketici dernekleri ve bunların üst
kuruluşlarının taşıyacağı diğer kriterler, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı'nın birlikte hazırlayacağı
bir yönetmelikle düzenlenir.
Bu suretle özel ödenek kaydedilen
miktarlardan yılı içerisinde harcanmayan tutarları ertesi yıl bütçesine devren özel gelir ve özel
ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı
yetkilidir."
MADDE 37. - 4077 sayılı Kanunun 32 nci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 32. - 3489 sayılı Pazarlıksız
Satış Mecburiyetine Dair Kanun, 632 sayılı İthal veya Yurt İçinde İmal Edilen
Taşıt Araçları, Motor, Makina Alet ve Cihazların Tanıtmalık ile Birlikte Satışı
Hakkında Kanun, 3003 sayılı Endüstriyel
Mamulatın Maliyet ve Satış Fiyatlarının Kontrolü ve Tespiti Hakkında Kanun
yürürlükten kaldırılmıştır."
GEÇİCİ MADDE 1. - Bu Kanunun yayımından
önce borçlunun temerrüdü nedeniyle ödenmeyerek icra takibi aşamasına gelen veya
icra takibine konu edilen kredi kartı borçları, temerrüt tarihindeki ana
paraya, yıllık yüzde elliyi geçmemek üzere gecikme faizi uygulanmak suretiyle
12 eşit taksitte ödenir.
Kredi kartı borçları nedeniyle
gerçekleştirilen her türlü takip, yukarda yer alan hükme göre ilk taksidin
ödenmesiyle durur ve son taksidin ödenmesiyle birlikte tüm sonuçlarıyla ortadan
kalkar."
MADDE 38. - Bu Kanunun; çerçeve 36 ncı
maddesi ile geçici 1 inci maddesi yayımı tarihinde, diğer maddeleri ise yayımı
tarihinden itibaren üç ay sonra yürürlüğe girer.
MADDE 39. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar
Kurulu yürütür.