Dönem : 22

Dönem : 22 Yasama Yılı : 2

T.B.M.M. (S. Sayısı : 458)

Harp Araç ve Gereçleri ile Silah, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun Tasarısı ve Millî Savunma Komisyonu Raporu (1/561)

Not : Tasarı, Başkanlıkça Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji ile Millî Savunma Komisyonlarına havale edilmiştir.

	T.C.
	Başbakanlık	4.4.2003
	Kanunlar ve Kararlar
	Genel Müdürlüğü
	Sayı : B.02.0.KKG/196-279/1474

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Recep Tayyip Erdoğan

Başbakan

LİSTE

Esas No. Hükümsüz Sayılan Kanun Tasarılarının Adı :

1/379 Askerlik Kanunu Tasarısı

1/381 Harp Araç ve Gereçleri ile Silah, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun Tasarısı

1/383 Savunma Sanayii Güvenliği Kanunu Tasarısı

1/386 Türk Silahlı Kuvvetleri Stratejik Hedef Planının Gerçekleştirilmesi Maksadıyla Gelecek Yıllara Sari Taahhütlere Girişme Yetkisi Verilmesi Hakkında Kanunun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/390 Türk Silahlı Kuvvetlerinde İlk Nasıp İstihkakına İlişkin Kanun Tasarısı

1/397 Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı

1/402 Türkiye Cumhuriyeti Ordusu Subay, Askeri Memur ve Muadilleriyle Astsubayların Giyeceğine Dair Kanunun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı

Esas No. Hükümsüz Sayılan Kanun Tasarılarının Adı :

1/469 Sıtma ve Frengi İlaçları İçin Kanunun Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/553 Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/581 Memleket İçi Düşmana Karşı Silahlı Müdafaa Mükellefiyeti Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun Tasarısı

1/602 Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu ile Türkiye Cumhuriyet Emekli Sandığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/623 Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/820 Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/863 Türk Silahlı Kuvvetleri Hasta Beslenme Kanunu Tasarısı

1/908 Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/920 Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/935 Türk Silahlı Kuvvetleri Stratejik Hedef Planının Gerçekleştirilmesi Maksadıyla Gelecek Yıllara Sari Taahhütlere Girişme Yetkisi Verilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/937 Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/953 İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Verilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/1010 Askeri Hâkimler Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/1025 Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/1035 Bazı Askeri Hastanelere Döner Sermaye Tahsisine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı

1/1037 Mesleki Eğitim Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı

Karayolları Trafik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

	T.C.
	Başbakanlık	22.6.1999
	Kanunlar ve Kararlar
	Genel Müdürlüğü
	Sayı : B.02.0.KKG/196-342/2695

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

1/399 Harp Araç ve Gereçleri ile Silah, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun Tasarısı

	T.C.
	Başbakanlık	3.5.1996
	Kanunlar ve Kararlar
	Genel Müdürlüğü
	Sayı : B.02.0.KKG/196-342/1847

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 78 inci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Mesut Yılmaz

Başbakan

1/507 Harp Araç ve Gereçleri ile Silah, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun Tasarısı (S. Sayısı : 346)

	T.C.
	Başbakanlık	9.2.1993
	Kanunlar ve Kararlar
	Genel Müdürlüğü
	Sayı : B.02.0.KKG/101-487/01109

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 24.1.1993 tarihinde kararlaştırılan "Harp Araç ve Gereçleri ile Silah, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun Tasarısı" ile gerekçe ilişikte gönderilmiştir.

Gereği arz ederim.

Süleyman Demirel

Başbakan

GENEL GEREKÇE

Türkiye'de Harp Silah ve Mühimmatı Yapan Hususi Sanayi Müesseselerin Kontrolü Hakkında Kanun, 1940 yılında yürürlüğe girmiş ve o dönemin ihtiyaçlarına bağlı olarak hazırlanmış bir Kanundur. Bu Kanunun hazırlanış gerekçesinde de belirtildiği üzere; o tarihlerde Milletler Cemiyeti üyesi bulunan devletlerin kendi hudutları dahilinde harp silah ve mühimmatı imali ve bu maddeler üzerindeki ticaretin kontrolü, söz konusu Cemiyet asamblesinde kararlaştırılmış olduğundan, memleketimizin müdafaa ve emniyeti ile doğrudan ilgili bulunan harp sanayinin kontrolü siyasal bakımdan gerekli görülmüştür. Ayrıca, silah ve mühimmat yapan fabrikaların imalât ve kabiliyetleri hakkında daha esaslı ve gerçekçi bilgiler toplanmasına ihtiyaç görülmüş, yapılacak kontrolün aynı zamanda imalâtın herhangi bir suretle muhalif kişiler veya gizli teşekküller eline geçmesine de mani olmak bakımından iç emniyet için de faydalı olacağı düşüncesinden hareket edilerek, Türkiye dahilinde gerçek ve tüzelkişiler eliyle kurulup işletilen, kısmen veya tamamen harp silah ve mühimmatı yapan hususi sanayi müesseselerinden esasen toplanmakta olan bilgileri kanunî bir müeyyideye bağlamak ve bu müesseselerin, sadece dahili bir tedbir olmak üzere bizzat kendi vasıta ve teşkilatımız eliyle kontrolünü sağlamak amacıyla bu kanunun hazırlandığı anlaşılmıştır.

Yukarıda hazırlanış gerekçesi açıklanan ve halen yürürlükte bulunan 3763 sayılı Kanun, kapsamı itibariyle, sadece özel sanayi kuruluşlarını içermektedir. Oysa günümüzde, harp silah ve mühimmatı yapımıyla uğraşan kamu kurum ve kuruluşları da bulunmaktadır. Konuya bütünlük ve işlerlik kazandırabilmek ve harp sanayii alanındaki potansiyeli tek bir çerçevede ele alarak denetimini sağlayabilmek amacıyla, harp silah ve mühimmatı yapan kamu kurum ve kuruluşlarının da Kanun kapsamına dahil edilmesinde yarar bulunmaktadır. 3763 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1940 yılında, askeri fabrikalar dışında harp silah ve mühimmatı yapımı ile uğraşan kamu kurumlarının bulunmayışının, anılan Kanunun sadece hususi sanayi müesseselerini kapsamına almasına neden olduğu ve sonraki yıllarda kurulan ve aynı işle uğraşan kamu kuruluşlarının ise kendi özel kanunlarıyla idare edilmeleri nedeniyle bu Kanun kapsamına alınmadığı değerlendirilmektedir.

Harp sanayii alanındaki tüm kuruluşları denetime tabi tutan bir mekanizmanın varlığı halinde, iş gücü, üretim potansiyeli ve kabiliyeti gibi unsurların daha net bir şekilde görülmesi mümkün olacak, üst düzeyde yapılması düşünülen planlamalara daha sağlıklı veriler getirilebilecek ve ülke ekonomisine bu kanaldan yapılan katkıdan tam fayda sağlanacaktır.

Belirtilen nedenlerle; mevcut Kanunun, günümüzdeki ekonomik, teknolojik ve sosyal gelişmeler karşısında, kapsamı itibariyle yeterliliğini yitirdiği ve gelişmelere uyum sağlayamadığı anlaşıldığından, bu Kanunun aksayan yönlerini gidermek, bürokratik işlemleri azaltmak, harp sanayii hususunda planlı, gerçekçi ve bütünlük arzeden değerlendirmelerin yapılmasına imkân sağlamak ve günümüz ihtiyaçlarına cevap verebilmek amacıyla yeni bir yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulduğundan anılan tasarı hazırlanmıştır.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. - Madde ile, Kanunun hangi amaçla düzenlendiği belirtilmekte, harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve patlayıcı madde üreten sanayi kuruluşlarının kurulması, işletilmesi ve yükümlülükleri ile denetimine ilişkin esas ve usullerin bu Kanunda yer aldığı ifade edilmektedir.

Madde 2. - Madde ile, her türlü harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddeleri üretmek üzere kurulan veya işletilen kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşların bu Kanun uyarınca denetime tabi olacakları hususu düzenlenmektedir.

Madde 3. - Madde ile, harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddeleri üretecek kuruluşların kurulması ve işletilmesi Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Millî Savunma Bakanlığının iznine bağlanmakta, ayrıca kurulacak üretim tesislerinin nerelerde kurulacağı ve depolarıyla satış yerlerinin nerelerde bulunacağına ilişkin yatırımcı kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerin teklifinin, İçişleri ve Çevre Bakanlıklarının görüşü alındıktan sonra Millî Savunma Bakanlığınca onaylanması esası getirilmektedir.

Madde 4. - Bu Kanunda öngörülen yükümlülükleri yerine getirecek sanayi kuruluşlarının hangileri olduğundan açıkça bilinmesinde yarar görülmektedir. Zira, ticari vasfa haiz gibi görünmesine rağmen harp sanayii kapsamına girebilecek bazı kuruluşların Kanunun öngördüğü yükümlülükleri yerine getiremeyerek suçlu duruma düşmeleri mümkün olabilecektir. Bu durumu önlemek amacıyla, madde ile; bu Kanun kapsamına giren harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmatı ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddelere ilişkin listenin her yıl Ocak ayında veya gerektiğinde yıl içerisinde Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşlerinin alınmasını müteakip Millî Savunma Bakanlığınca tespit ve ilân olunması esası getirilmektedir.

Madde 5. - Madde ile, bu Kanun kapsamındaki sanayi kuruluşlarına; kurucularını, sermayelerini, kurucu ve sermayeye ortak olan bütün pay sahiplerinin kimliklerini, üretecekleri maddelerin cinsleri ile senelik üretim miktarlarını, personel adedini ve bu bilgilerde oluşacak değişiklikleri, imal ettikleri harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve patlayıcı madde cinsleri ile stoklarını, aldıkları siparişlerin cins ve miktarlarıyla sipariş verenlerin kimliklerini, belli bir süre içinde Millî Savunma Bakanlığına bildirmeleri konusunda yükümlülükler getirilirken; ayrıca, Millî Savunma Bakanlığının (Kanun kapsamına giren kuruluşların sivil amaca yönelik üretimleri hariç olmak üzere) ulusal savunma ihtiyaçları dışındaki siparişlerin kabul edilip edilmeyeceği hususundaki kararını, Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve gerektiğinde diğer ilgili Bakanlıkların da görüşlerini almak suretiyle inceleyip belli bir süre içerisinde ilgili kuruluşa bildirmesi konusunda da düzenleme yapılmaktadır.

Madde 6. - Madde ile, bu Kanun kapsamındaki sanayi kuruluşlarının, Millî Savunma Bakanlığının denetimine tabi olması esası getirilmektedir.

Ayrıca, uluslararası antlaşmalarda taraf devletlerin harp araç ve gereçleri ile silah , mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı madde üreten sanayi kuruluşlarının denetlenmesine ve sanayi güvenliğine ilişkin hükümlere yer verilmektedir. Usulüne uygun olarak yürürlüğe konulmuş uluslararası antlaşmalar da Anayasamıza göre kanun hükmündedir. Bu nedenle, ülkemizde üretimde bulunan veya ileride bulunabilecek olan bütünüyle kamu sektörüne ait olmayan bu tür tesislerde denetimler yapılması istemiyle her an karşılaşılabilecektir. Doğal olarak antlaşmaların hükümlerine uygun şekilde yapılacak denetim isteminin, antlaşmanın tarafı olmamız nedeniyle reddedilmesi de mümkün olamayacağından, uluslararası antlaşmaların bu tür denetime ve sanayi güvenliğine ilişkin hükümlerinin anılan sanayi kuruluşlarında da uygulanmasını sağlayacak düzenlemeye bu maddede yer verilmektedir.

Madde 7. - Madde ile, bu Kanun kapsamında olan ve yıllık listeler ile belirlenen her türlü harp araç ve gereçleri ile silah mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddelerin ihracı ve yurtdışına çıkarılması Genelkurmay Başkanlığı ile Dışişleri Bakanlığının görüşleri alınarak Millî Savunma Bakanlığının iznine bağlanmakta ve bu hususta gerek denetim ve gerekse siyasî mülahazalarla sınırlayıcı hükümler getirilmektedir.

Ayrıca, yıllık listelerde belirtilen malzemeler için Millî Savunma Bakanlığının izni alınarak veya bu listelerde belirtilmeyen malzemeler için anılan Bakanlıktan izin almadan sipariş bağlantısına giren bir kuruluşun, değişen siyasî ilişkiler nedeniyle bu sipariş bağlantısının iptal edilmesi halinde, yapılacak iptal işleminde hiçbir kusuru bulunmayan satıcı firma malî açıdan çok güç duruma düşebilecektir. Bu durumlarda, ihracatına izin verilmeyen her türlü harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddelerin müşteriye teslim edilmemesinden doğan zarar ve ziyanın Bakanlar Kurulu kararı üzerine Hazine tarafından ilgili kuruluşa ödenmesi zorunluluğu getirilmesinin, adalet ve hakkaniyet ilkelerine uygun olacağı ve aynı zamanda sanayi teşvikini de sağlayacağı değerlendirilerek, maddede bu doğrultuda düzenleme yapılmaktadır.

Madde 8. - Madde ile, Kanunun 3, 5 ve 7 nci maddeleri hükümlerini yerine getirmeyenlere uygulanacak cezaî müeyyideler belirtilmekte, ayrıca bu Kanunun 3 üncü maddesi hükmüne uyulmaksızın kurulan tesislerin kapatılması ve her türlü malzemenin satımının ve sevkinin yasaklanması konusunda idareye takdir hakkı tanınarak, gerekli durumlarda Millî Savunma Bakanlığına yetkili ve görevli mahkemeye başvurabilme imkânı sağlanmaktadır.

Madde 9. - Madde ile, bu Kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usullerin Başbakan onayı ile yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirtileceği hükme bağlanmaktadır.

Madde 10. - Madde ile, 3.1.1940 tarihli ve 3763 sayılı Türkiye'de Harp Silah ve Mühimmatı Yapan Hususi Sanayi Müesseselerinin Kontrolü Hakkında Kanun ile değişiklikleri yürürlükten kaldırılmaktadır.

Geçici Madde 1. - Madde ile, bu Kanun uyarınca çıkarılacak yönetmelik yürürlüğe konuluncaya kadar 3763 sayılı Kanun uyarınca çıkarılan Tüzüğün bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağına dair hüküm getirilmektedir.

Geçici Madde 2. - Madde ile, bu Kanun kapsamına giren sanayi kuruluşlarının, çıkarılacak yönetmeliğin yürürlüğe konulmasından itibaren 6 ay içerisinde Kanunun 3 ve 5 inci maddeleri ve yönetmelikte belirtilen işlemleri tamamlamaları öngörülmektedir. Anılan işlemleri tamamlamayan kuruluşlar hakkında 8 inci madde hükümlerinin uygulanacağı ayrıca açıklanmaktadır.

Madde 11. - Yürürlük maddesidir.

Madde 12. - Yürütme maddesidir.

Millî Savunma Komisyonu Raporu

	Türkiye Büyük Millet Meclisi
	Millî Savunma Komisyonu	28.5.2004
	Esas No. : 1/561
	Karar No. : 17

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanarak; Başbakanlıkça 9.2.1993 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve dönemin sona ermesiyle 3.5.1996 tarihinde yenilenerek Başkanlıkça 10.5.1996 tarihinde Tali Komisyon olarak Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna, Esas Komisyon olarak Millî Savunma Komisyonuna havale edilen ve bu Komisyonlarda görüşülerek Genel Kurul Gündemine inen, ancak dönemin sona ermesiyle kadük olan, bir önceki yasama döneminde Başbakanlıkça 22.6.1999 tarihinde yenilenerek, Başkanlıkça 29.6.1999 tarihinde havale edildiği ihtisas Komisyonlarında görüşülerek Genel Kurul Gündemine inen, ancak dönemin sona ermesi ile tekrar kadük olan ve son olarak 4.4.2003 tarihinde Bakanlar Kurulunca yenilenerek sunulduğu Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığınca 15.4.2003 tarihinde Tali Komisyon olarak Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna, Esas Komisyon olarak Komisyonumuza havale edilen 1/561 esas numaralı "Harp Araç ve Gereçleri ile Silah Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun Tasarısı" Komisyonumuzun 26.5.2004 tarihinde yaptığı 12 nci birleşiminde Millî Savunma, Sanayi ve Ticaret ve Adalet bakanlıkları ile Genelkurmay Başkanlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı temsilcilerinin de katılımıyla incelenip görüşülmüştür.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;

1940 yılında dönemin ihtiyaçlarına göre hazırlanmış bulunan 3763 sayılı Türkiye'de Harp Silah ve Mühimmatı Yapan Hususi Sanayi Müesseselerinin Kontrolü Hakkında Kanunun günümüzün ihtiyaçlarını karşılamadığı,

3763 sayılı Kanunun sadece özel sanayi kuruluşlarını kapsadığı, harp silah ve mühimmatı yapan kamu kurum ve kuruluşlarının halihazırda mevcut kuruluş kanunlarıyla idare edilmekte oldukları,

Harp sanayi alanındaki tüm kuruluşları denetime tabi tutan bir mekanizma ile işgücü, üretim potansiyeli ve kabiliyeti gibi unsurların daha net bir şekilde görülebileceği ve daha etkin bir planlama yapılabileceği,

Bürokratik işlemlerin azaltılmasının, harp sanayi konusunda değerlendirme, denetim ve planlamanın daha sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesinin ve günümüz ihtiyaçlarının karşılanmasının amaçlandığı,

Görülmektedir.

Tasarının tümü üzerinde Komisyonumuzda yapılan görüşmelerde;

Hükümet tarafından yapılan tamamlayıcı açıklamaları takiben Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerin görüşülmesine geçilmesi kabul edilmiştir.

Tasarının 1 inci ve 2 nci maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Tasarının 3 üncü maddesi üzerinde yapılan görüşmelerde;

Bu maddenin, üretim tesislerinin nerede kurulacağına dair iznin hangi Bakanlıklardan alınacağını belirlediği, bu maddeye Belediyeler ile Şehir Planlamacılarının da katılmasının mümkün olabileceği şeklindeki görüşlere karşılık;

Kırıkkale Silah ve Mühimmat Fabrikası gibi tesislerin yapılmasını müteakip bu tesislerin etrafında sonradan çarpık bir şehirleşme yaşandığı,

Belediyelerin bu konudaki görüşünün zaten İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü ve il valilikleri kanalıyla alınacağı,

İfade edilmiş ve Çevre ve Orman bakanlıklarının birleştirilmiş olması nedeniyle Tasarının 3 üncü maddesinin, ikinci fıkrasında geçen "Çevre" ibaresi "Çevre ve Orman" olarak değiştirilmiş ve madde bu şekliyle kabul edilmiştir.

Tasarının 4 üncü maddesi üzerinde yapılan görüşmeler esnasında verilen bir önerge ile maddede tadat edilen üç kamu kurumu yerine, ihtiyaç duyulması halinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşlerinin alınmasına imkân sağlayarak idarenin takdir hakkını genişleten bir düzenleme önerilmiştir.

Komisyonumuz bu görüşe katılmakla beraber ilgili iki Bakanlık ile Genelkurmay Başkanlığının isimlerinin ayrıca metinde sayılmasından sonra bu takdir hakkının idareye tanınmasının daha yerinde olacağına karar vermiştir.

İlgili üç adet kamu kuruluşunun bu önergeye redaksiyon ile eklenmesini müteakip tasarının 4 üncü maddesi önerge doğrultusunda değiştirilerek kabul edilmiştir.

Tasarının 5 inci maddesi; kabul edilen önerge doğrultusunda maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan, bütün pay sahiplerinin kimliklerinin bildirilmesine yönelik hükmün özellikle çok ortaklı şirketler açısından uygulamada yaratabileceği güçlükler nedeniyle sadece; kurucularını, sermayelerini, kuruluşun bilgisi dahilindeki sermayedarlarını, yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile şirketi temsil ve ilzama yetkili kişilerin kimliklerinin bildirilmesi şeklinde değiştirilerek kabul edilmiştir.

Tasarının 6 ncı maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Tasarının 7 nci maddesi üzerinde yapılan görüşmelerde;

Maddenin ikinci fıkrasının son cümlesinde dış ve iç siyasal konjonktürel değişiklikler nedeniyle "satıcının maruz kalacağı zarar ve ziyan, Bakanlar Kurulu Kararı ile Hazine tarafından ilgili kuruluşa ödenir." ibaresinin bulunduğu,

Ancak burada uğranılan bu zararın ne kadar süre içerisinde ilgili firmaya ödeneceğinin de belirtilmesinin yerinde olacağı,

Bu konunun Tasarı Genel Kurulda kanunlaşmadan önce açıklığa kavuşturulması gerektiği,

İfade edilmiş ve Tasarının 7 nci maddesi; kabul edilen önerge doğrultusunda ve dünyada 11 Eylül 2001 terör olayları sonrasında ağırlık kazanan "Uluslararası Tüm Hassas İhracatın Kontrolü Mevzuatı" kapsamında, kitle imha silahlarında kullanılabileceğinden şüphe duyulabilecek malzeme ve teknolojinin ihracatının izne tabi tutulabilmesine imkân sağlayan yeni fıkranın eklenmesi suretiyle değiştirilerek kabul edilmiştir.

Tasarının 8 inci maddesi üzerinde yapılan görüşmelerde;

Madde metninde geçen idari para cezalarının Tasarının çok eski olması ve aradan geçen 15 yıla yakın zaman içinde yaşanan enflasyonist süreç nedeniyle bir anlam ifade etmedikleri,

Madde metninde yer alan hapis cezalarının çok daha caydırıcı olduğu,

Bu hapis cezalarındaki alt ve üst sınırların suçun ilk defa veya mükerrer işlenmesine bağlı olarak hâkimlerce takdir hakkına bağlı olarak kullanıldığı, genellikle ilk defasında bu hapis suçunun yine hâkimin takdirine bağlı olarak ve günümüz şartlarına göre günlüğü yaklaşık 22 milyon TL.sından para cezasına çevrilerek uygulandığı, bu para cezasının yatırılmaması halinde tekrar hapis cezasına çevrildiği,

Belirtilmiş ve Tasarının 8 inci maddesi; kabul edilen önerge doğrultusunda madde metninde "otuz milyon", "onbeş milyon" ve "altmış milyon" şeklinde geçen para cezaları "dört milyar", "iki milyar" ve "sekiz milyar" olarak değiştirilmek suretiyle kabul edilmiştir.

Tasarının 9 uncu maddesi; kabul edilen önerge doğrultusunda Kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usullerin belirleneceği yönetmeliğin "Başbakanın onayı" yerine "Bakanlar Kurulu Kararı" ile yürürlüğe girmesinin daha yerinde olacağı gerekçesiyle değiştirilmiş ve madde bu şekliyle kabul edilmiştir.

Tasarının 10 uncu maddesi, geçici 1 inci ve geçici 2 nci maddeleri ile yürürlük ve yürütmeye ilişkin 11 inci ve 12 nci maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Cengiz Kaptanoğlu	Yüksel Çavuşoğlu	Ziyaeddin Yağcı
İstanbul	Karaman	Adana
Kâtip	Üye	Üye
Mehmet Asım Kulak	Mahmut Koçak	Osman Akman
Bartın	Afyon	Antalya
Üye	Üye	Üye
Ensar Öğüt	Sedat Pekel	Orhan Taş
Ardahan	Balıkesir	Sivas
Üye	Üye	Üye
Osman Nuri Filiz	Fahri Keskin	İnci Özdemir
Denizli	Eskişehir	İstanbul
	Üye
	Murat Yılmazer
	Kırıkkale

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

HARP ARAÇ VE GEREÇLERİ İLE SİLAH, MÜHİMMAT VE PATLAYICI MADDE ÜRETEN SANAYİ KURULUŞLARININ DENETİMİ HAKKINDA KANUN TASARISI

Amaç

MADDE 1. - Bu Kanunun amacı, harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve patlayıcı madde üreten sanayi kuruluşlarının kurulması, işletilmesi ve yükümlülükleri ile denetimine ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2. - Bu Kanun, her türlü harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddeleri üretmek üzere kurulan veya işletilen kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilere ait kuruluşları kapsar.

İzin

MADDE 3. - Harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalar ve patlayıcı maddeleri üretecek kuruluşların kurulması ve işletilmesi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Millî Savunma Bakanlığının iznine bağlıdır.

Üretim tesislerinin nerelerde kurulacağı ve depolarıyla satış yerlerinin nerelerde bulunacağına ilişkin yatırımcı kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerin teklifi, İçişleri ve Çevre Bakanlıklarının uygun görüşü alındıktan sonra Millî Savunma Bakanlığınca onaylanır.

Tespit ve ilan

MADDE 4. - Denetime tabi harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalar ve patlayıcı maddelere ilişkin liste, her yıl Ocak ayında veya gerektiğinde yılı içerisinde Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü alındıktan sonra Millî Savunma Bakanlığı tarafından tespit ve ilan olunur. Ancak, herhangi bir nedenle tespit ve ilan yapılmamış ise, en son yayımlanan liste esas alınır.

Sanayi kuruluşlarının yükümlülükleri

MADDE 5. - Bu kanun kapsamındaki sanayi kuruluşları;

a) Kuruldukları tarihten itibaren; kurucularını, sermayelerini, kurucu ve sermayeye ortak olan bütün pay sahiplerinin kimliklerini, üretecekleri maddelerin cinsleri ile senelik üretim miktarlarını ve personel adedini; bu bilgilerde oluşacak değişiklikleri, değişiklik tarihinden itibaren bir ay içerisinde,

b) İmal ettikleri harp araç ve gereçleri, silah, mühimmat ve patlayıcı madde cinsleri ile stoklarını, her yıl Ocak ayı içerisinde,

c) Aldıkları siparişlerin cins ve miktarları ile sipariş verenlerin kimliklerini, bir ay içerisinde,

Millî Savunma Bakanlığına bildirmek zorundadır.

Millî Savunma Bakanlığı, bu kanun kapsamına giren kuruluşların sivil amaca yönelik üretimleri hariç olmak üzere, ulusal savunma ihtiyaçları dışındaki siparişlerin kabul edilip edilmeyeceği hususundaki kararını, ülke güvenliği ve ekonomisi ile kamu yararı açısından Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve gerektiğinde diğer ilgili Bakanlıkların da görüşlerini alarak inceledikten sonra, en geç bir ay içerisinde ilgili kuruluşa bildirmek zorundadır. Bildirimin yapılmaması halinde, sipariş talebi kabul edilmiş sayılır.

Denetim

MADDE 6. - Bu kanun kapsamındaki sanayi kuruluşları, bu kanunda belirtilen hususlar yönünden Millî Savunma Bakanlığının denetimine tabidir.

Uluslararası antlaşmaların denetime ve sanayi güvenliğine ilişkin hükümleri saklıdır.

İhraç veya yurtdışına çıkarma

MADDE 7. - Yıllık listelerde belirlenen her türlü harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalarla patlayıcı maddelerin ihracı veya yurtdışına çıkarılmasına, Genelkurmay Başkanlığı ve Dışişleri Bakanlığının görüşleri de alındıktan sonra Millî Savunma Bakanlığınca izin verilebilir.

Yıllık listelerde yer almaması nedeniyle izne gerek görülmeden dış satış bağlantısı yapılmış veya listelerde yer aldığı için ilgili mercilerden dış sipariş kabulüyle ilgili izin verilmiş malların, sonradan belirlenen şartlar dolayısıyla müşterisine teslimine mani olunması halinde, satıcının maruz kalacağı zarar ve ziyan, Bakanlar Kurulu kararı ile Hazine tarafından ilgili kuruluşa ödenir.

Ceza hükümleri

MADDE 8. - Bu Kanunun;

a) 3 üncü maddesi hükümlerine aykırı hareket edenler, iki aydan bir yıla kadar hapis ve otuz milyon liradan aşağı olmamak üzere ağır para cezası ile,

b) 5 inci maddesi hükümlerine uymayanlar, bir aydan altı aya kadar hapis ve onbeş milyon liradan aşağı olmamak üzere ağır para cezası ile,

c) 7 nci maddesi hükümlerine aykırı hareket edenler, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve altmış milyon liradan aşağı olmamak üzere ağır para cezası ile,

Cezalandırılırlar.

3 üncü madde hükmüne uyulmaksızın kurulan tesislerin kapatılması ve her türlü malzemenin satımının ve sevkinin yasaklanması, Millî Savunma Bakanlığınca yetkili ve görevli mahkemeden istenebilir. Mahkeme, bu talebi 15 gün içerisinde inceler ve karara bağlar.

Yönetmelik

MADDE 9. - Bu kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içerisinde Başbakan onayı ile yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirtilir.

Yürürlükten kaldırılan hükümler

MADDE 10. - 3.1.1940 tarihli ve 3763 sayılı Türkiye'de Harp Silah ve Mühimmatı Yapan Hususi Sanayi Müesseselerinin Kontrolü Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

GEÇİCİ MADDE 1. - 9 uncu maddede öngörülen yönetmelik yürürlüğe girinceye kadar, Türkiye'de Harp Silah ve Mühimmatı Yapan Hususi Sanayi Müesseselerinin Kontrolü Hakkında Nizamnamenin bu kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.

GEÇİCİ MADDE 2. - Bu kanun kapsamındaki sanayi kuruluşları, bu kanun uyarınca çıkarılacak yönetmeliğin yürürlüğe konulmasından itibaren altı ay içerisinde 3 üncü ve 5 inci maddeler ile yönetmelikte öngörülen işlemleri tamamlamak zorundadırlar. Bu işlemleri tamamlamayanlar hakkında 8 inci madde hükümleri uygulanır.

Yürürlük

MADDE 11. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 12. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

MİLLÎ SAVUNMA KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

HARP ARAÇ VE GEREÇLERİ İLE SİLAH, MÜHİMMAT VE PATLAYICI MADDE ÜRETEN SANAYİ KURULUŞLARININ DENETİMİ HAKKINDA KANUN TASARISI

MADDE 1. - Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. - Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

İzin

Üretim tesislerinin nerelerde kurulacağı ve depolarıyla satış yerlerinin nerelerde bulunacağına ilişkin yatırımcı kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerin teklifi, İçişleri ve Çevre ve Orman Bakanlıklarının uygun görüşü alındıktan sonra Millî Savunma Bakanlığınca onaylanır.

Tespit ve ilan

MADDE 4. - Denetime tabi harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve bunlara ait yedek parçalar ve patlayıcı maddelere ilişkin liste, her yıl Ocak ayında veya gerektiğinde yılı içerisinde, Dışişleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı ile ihtiyaç duyulan kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alındıktan sonra, Millî Savunma Bakanlığı tarafından tespit ve ilan olunur. Ancak, herhangi bir nedenle tespit ve ilan yapılmamış ise, en son yayımlanan liste esas alınır.

Sanayi kuruluşlarının yükümlülükleri

MADDE 5. - Bu Kanun kapsamındaki sanayi kuruluşları;

a) Kuruldukları tarihten itibaren; kurucularını, sermayelerini, kuruluşun bilgisi dahilindeki sermayedarlarını, yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile şirketi temsil ve ilzama yetkili kişilerin kimliklerini, üretecekleri maddelerin cinsleri ile senelik üretim miktarlarını ve personel adedini; bu bilgilerde oluşacak değişiklikleri, değişiklik tarihinden itibaren bir ay içerisinde,

b) İmal ettikleri harp araç ve gereçleri, silah, mühimmat ve patlayıcı madde cinsleri ile stoklarını, her yıl Ocak ayı içerisinde,

c) Aldıkları siparişlerin cins ve miktarları ile sipariş verenlerin kimliklerini, bir ay içerisinde,

Millî Savunma Bakanlığına bildirmek zorundadır.

Millî Savunma Bakanlığı, bu Kanun kapsamına giren kuruluşların sivil amaca yönelik üretimleri hariç olmak üzere, ulusal savunma ihtiyaçları dışındaki siparişlerin kabul edilip edilmeyeceği hususundaki kararını, ülke güvenliği ve ekonomisi ile kamu yararı açısından Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve gerektiğinde diğer ilgili Bakanlıkların da görüşlerini alarak inceledikten sonra, en geç bir ay içerisinde ilgili kuruluşa bildirmek zorundadır. Bildirimin yapılmaması halinde, sipariş talebi kabul edilmiş sayılır.

MADDE 6. - Tasarının 6 ncı maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

İhraç veya yurtdışına çıkarma

Yıllık listelerde yer almaması nedeniyle izne gerek görülmeden dış satış bağlantısı yapılmış veya listelerde yer aldığı için ilgili mercilerden dış sipariş kabulüyle ilgili izin verilmiş malların, sonradan belirlenen şartlar dolayısıyla müşterisine teslimine mani olunması halinde, satıcının maruz kalacağı zarar ve ziyan, Bakanlar Kurulu Kararı ile Hazine tarafından ilgili kuruluşa ödenir.

Yıllık listelerde yer verilmemekle birlikte, canlıların toplu imhasına yönelik tasarlanan nükleer, biyolojik ve kimyasal silahlardan oluşan kitle imha silahlarının ve bunları fırlatma vasıtalarının geliştirilmesinde kullanılabileceğinden şüphe duyulabilecek malzeme ve teknolojinin ihracatı da, aşağıda belirtilen durumlarda Millî Savunma Bakanlığının iznine tâbi tutulur.

a) Söz konusu malzeme ve teknolojinin, kitle imha silahları ve bunları fırlatma vasıtalarını geliştirdiği ve bunların bir son kullanıcıya ihracının söz konusu olmasına ilişkin şüphenin iletilmesi veya şüphe duyulması halinde.

b) İhracatçı firma tarafından, ihracata konu olan malzemenin tamamı veya parçasının kitle imha silahları ve bunları fırlatma vasıtalarının geliştirilmesinde kullanıla-bileceğinden kuşku duyulduğu yönünde beyanda bulunulması.

c) Ulusal ve uluslar arası güvenliğin tehlikeye düşebileceği ve insan haklarının ihlâline yol açabilecek durumlar.

Ceza hükümleri

MADDE 8. - Bu Kanunun;

a) 3 üncü maddesi hükümlerine aykırı hareket edenler, iki aydan bir yıla kadar hapis ve dört milyar liradan aşağı olmamak üzere ağır para cezası ile,

b) 5 inci maddesi hükümlerine uymayanlar, bir aydan altı aya kadar hapis ve iki milyar liradan aşağı olmamak üzere ağır para cezası ile,

c) 7 nci maddesi hükümlerine aykırı hareket edenler, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve sekiz milyar liradan aşağı olmamak üzere ağır para cezası ile

Cezalandırılırlar.

Yönetmelik

MADDE 9. - Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirlenir.

MADDE 10. - Tasarının 10 uncu maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 1. - Tasarının geçici 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

GEÇİCİ MADDE 2. - Tasarının geçici 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 11. - Tasarının 11 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 12. - Tasarının 12 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

S. Demirel
Başbakan
Devlet Bakanı ve Başb. Yrd.	Devlet Bakanı Y.	Devlet Bakanı
Prof. E. İnönü	Ö. Barutçu	Prof. T. Çiller
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
E. Ceyhun	İ. Tez	A. Gönen
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
Prof. T. Akyol	G. Ergenekon	O. Kilercioğlu
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
M. Kahraman	Ö. Barutçu	M. A. Yılmaz
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
E. Şahin	Ş. Ercan	M. Batallı
Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
M. S. Oktay	N. Ayaz	İ. Sezgin
Dışişleri Bakanı	Maliye ve Gümrük Bakanı	Millî Eğitim Bakanı
H. Çetin	S. Oral	K. Toptan
Bay. ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı
Prof. O. Kumbaracıbaşı	Y. Aktuna	Y. Topçu
Tarım ve Köyişleri Bakanı V.	Çal. ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı
V. Tanır	M. Moğultay	M. T. Köse
Enerji ve Tabiî Kay. Bakanı	Kültür Bakanı	Turizm Bakanı V.
E. Faralyalı	D. F. Sağlar	D. F. Sağlar
Orman Bakanı	Çevre Bakanı
V. Tanır	B. D. Akyürek