Dönem : 22           Yasama Yılı : 1

 

              T.B.M.M.    (S. Sayısı : 126)

 

Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabının Tasfiyesi ve Bu Hesaptan Yapılacak Ödemelere Dair Kanun Tasarısı ile Çalışanlardan Yapılmakta Olan Tasarruf Kesintilerine Son Verilmesi Hakkında 28.8.1996 Tarihli ve 4164 Sayılı Kanun ve Anayasanın 89 uncu Maddesi Gereğince Cumhurbaşkanınca Bir Daha Görüşülmek Üzere Geri Gönderme Tezkeresi ve Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler ile Plan ve

Bütçe Komisyonları Raporları (1/532, 1/11)

 

 

                               

T.C.

 

 

 

Başbakanlık

 

 

Kanunlar ve Kararlar

 

 

Genel Müdürlüğü

4.3.2003

 

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-577/941

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 8.2.2003 tarihinde kararlaştırılan “Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabının Tasfiyesi  ve Bu Hesaptan Yapılacak Ödemelere Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

                                   Abdullah Gül

                                       Başbakan

 

GENEL GEREKÇE

1.4.1988 tarihinde yürürlüğe giren 3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanun ile çalışanların tasarruflarının artırılması amacı güdülmüş; bunu teminen çalışanların aylık veya ücretlerinden belirli oranda kesintisi yapılması ve Devlet veya işverenlerin bu tasarruflara katkıda bulunması sonucu toplanacak paraların en iyi şekilde nemalandırılması öngörülmüştür.

Sözkonusu Kanun, bugüne kadar yürürlükte kalmış ve Kanun kapsamındaki ödemeler düzenli olarak yapılmıştır.

Bu bağlamda, 8.9.1999 tarihinde yürürlüğe giren 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile İşsizlik Sigortası uygulaması yürürlüğe konulurken işverene ilave bir yük getirilmemesi amacıyla 3417 sayılı Kanunun kapsam ve tasarruf miktarlarını düzenleyen 2 nci ve 3 üncü maddeleri 1.6.2000 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.

Diğer taraftan, Anayasa Mahkemesinin 18.11.1998 tarihli ve E.1997/59, K. 1998/71 sayılı Kararı ile; 3417 sayılı Kanunun en az 6 yıl tasarrufta bulunanlara, istedikleri takdirde, sadece biriken tasarruf kesintilerinin ödenmesini düzenleyen 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrası “Yasanın 2 nci maddesi kapsamından çıkanlar” yönünden Anayasaya aykırı bulunmuş ve iptaline karar verilmiştir.

Bunun yanı sıra, Anayasa Mahkemesinin 10.12.2001 tarihli ve E.2000/42, K. 2001/361 sayılı ve 28.3.2002 tarihli ve 24709 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Kararı ile, 3417 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkraları iptal edilmiş ve iptal edilen kuralların doğuracağı hukuksal boşluk kamu yararını ihlâl edici nitelikte görüldüğünden, iptal kararının Kararın Resmî Gazetede yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verilmiştir.

Bu gelişmeler çerçevesinde; 3417 sayılı Kanunla tesis edilen Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabının, mevcut sistemden yararlanan hak sahiplerinin hak ve menfaatlerini koruyacak şekilde ayrı bir kanunla tasfiye edilmesi zorunluluğu doğmuştur.

Yukarıda belirtilen amaçlarla hazırlanan bu Tasarı ile, Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabının tasfiyesi sırasında hak sahiplerine yapılacak ödemelere ve tasfiye süresince de bu paraların değerlerinin korunması amacıyla değerlemeye ilişkin usul ve esaslar belirlenmektedir.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. - Madde ile, Kanunun amacı açıklanmaktadır.

Madde 2. - Madde ile, Kanunun kapsamına kimlerin dahil olduğu belirtilmektedir.

Madde 3. - Madde ile, Kanunda yer alan bazı ibareler açıklanmıştır.

Madde 4. - Madde ile, bu Kanun gereğince yapılacak ödemelerde T.C. Ziraat Bankası nezdinde kişi bazında hak sahipleri adına açılan Tasarrufu Teşvik Hesabı kayıtlarının esas alınacağı belirtilmiştir.

Madde 5. - Madde ile, bu Kanun hükümleri uyarınca tasfiye süresince yapılacak ödemelerin değerlerinin korunması amaçlanmıştır.

Madde 6. - Madde ile, bu Kanun kapsamındaki hak sahiplerine ne şekilde ödeme yapılacağı düzenlenmiş ve Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakana, nakit imkânları çerçevesinde ödeme tarihlerini bir ay önce veya bir ay sonra olarak belirleme hususunda yetki verilmiştir.

Birinci aşamada, 3417 sayılı Kanunun mülga 2 nci maddesinde belirtilen çalışanların aylık ve ücretlerinden mülga 3 üncü maddesinde belirtilen oranlarda yapılan tasarruf kesintileri ve bu tasarruflara sağlanan Devlet veya ilgili işverenin katkılarının defaten ödenmesi düzenlenmiştir.

İkinci aşamada ise nema tutarının aylık TÜFE artı yıllık yüzde beş oranında aylık olarak değerlendirilerek 2004-2006 yılları arasında on taksitte ödenmesi amaçlanmıştır.

Madde 7. - Madde ile, 3417 sayılı Kanunun uygulaması ile ilgili olarak yargı mercilerinde açılan davalar ve icra takipleri konusu ödemelerin bu Kanun hükümlerine göre yapılması düzenlenmiştir.

Madde 8. - Madde ile, 3417 sayılı Kanun gereğince süresinde ödenmeyen tasarruf kesintileri ve katkı paylarının hak sahipleri adına açılmış bulunan Tasarrufu Teşvik Hesaplarına yatırılması düzenlenmiştir.

Bu şekilde hak sahiplerinin nam ve hesaplarına yatırılması gereken ancak süresinde yatırılmamış tasarruf kesintileri ve katkı paylarının yatırılmasını temin etmek suretiyle hak sahiplerinin mağduriyeti önlenecektir.

Madde 9. - Madde ile, Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın, bu Kanunla ilgili her türlü düzenlemeyi yapmaya yetkili olduğu belirtilmiştir.

Madde 10. - Madde ile, 3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanun yürürlükten kaldırılmaktadır.

Madde 11. - Madde ile, görülmekte olan davalarla ilgili 7 nci maddenin Kanunun yayımı tarihinde, diğer maddelerin ise Kanunun yayımını takip eden ay başında yürürlüğe girmesi öngörülmüştür.

Madde 12. - Yürütme maddesidir.

 


Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Raporu

 

Türkiye Büyük Millet Meclisi

 

 

Sağlık, Aile, Çalışma ve

 

 

Sosyal İşler Komisyonu

18.4.2003

 

Esas No. : 1/532

 

 

Karar No. : 27

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Bakanlar Kurulu'nca hazırlanarak, 4.3.2003 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na sunulan ve Tali Komisyon olarak Komisyonumuza Esas Komisyon olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna havale edilen, "Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabının Tasfiyesi ve Bu Hesaptan Yapılacak Ödemelere Dair Kanun Tasarısı", Komisyonumuzun 17.4.2003, tarihinde yaptığı 11 inci Birleşiminde, Hükümeti temsilen Hazineden Sorumlu Devlet Bakanı başkanlığında, Başbakanlık, Adalet, Maliye, Hazine Müsteşarlığı ile Ziraat Bankası ve Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Temsilcilerinin katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Tasarı;

1.4.1988 tarihinde yürürlüğe giren 3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanunu yürürlükten kaldırarak söz konusu hesabın tasfiyesini öngörmektedir.

Tasarı ile, çalışanların tasarruflarını teşvik hesabının tasfiyesi sırasında hak sahiplerine yapılacak ödemelerde T.C. Ziraat Bankası nezdinde hak sahipleri adına açılan tasarrufu teşvik hesabı kayıtlarının esas alınacağı ve tasfiye sırasında hak sahiplerine yapılacak ödemelere ve tasfiye süresince de bu paraların değerlerinin korunması amacıyla değerlemeye ilişkin usul ve esaslar da belirlenmektedir.

Komisyon toplantısına katılan Hazineden Sorumlu Devlet Bakanı tarafından Tasarı ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir.

Sayın Bakan tarafından;

3417 sayılı Kanun ile çalışanların tasarruflarının artırılması amacıyla çıkarıldığı, bu anlamda çalışanların aylık veya ücretlerinden belirli oranda kesinti yapıldığı, Devlet veya işverenlerin de bu tasarruflara katkıda bulunması ile toplanan paraların nemalandırılması ile kanunun bugüne kadar yürürlükte kalarak Kanun kapsamındaki düzenlemelerin düzenli olarak yapıldığı,

Ancak; 8.9.1999 tarihinde yürürlüğe giren 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile İşsizlik Sigortası uygulaması yürürlüğe konulurken işverene ek bir yük getirilmemesi amacıyla 3417 sayılı Kanunun kapsam ve tasarruf miktarlarını düzenleyen maddeleri 1.6.2000 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırıldığı,

Bu paralelde; 3417 sayılı Kanunla tesis edilen Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabının, mevcut sistemden yararlanan hak sahiplerinin hak ve menfaatlerini koruyacak şekilde ayrı bir kanunla tasfiye edilmesi zorunluluğunun doğduğu belirtilmiştir.

Komisyon toplantısında Tasarı ile gerekçesi benimsenerek maddelerine geçilmesi kabul edilmiştir.

Tasarının 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 uncu maddeleri ile yürürlüğe ilişkin 11 ve yürütmeye ilişkin 12 nci maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Plan ve Bütçe Komisyonuna sunulmak üzere arz olunur.

                         

Başkan

Başkanvekili

Sözcü

 

 

Mahfuz Güler

Agah Kafkas

Remziye Öztoprak

 

Bingöl

Çorum

Ankara

 

Kâtip

Üye

Üye

 

Bayram Özçelik

Muzaffer R. Kurtulmuşoğlu

Bayram Ali Meral

 

Burdur

Ankara

Ankara

 

 

(Muhalefet şerhi eklidir.)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Turhan Çömez

Şerif Birinç

İrfan Riza Yazıcıoğlu

 

Balıkesir

Bursa

Diyarbakır

 

Üye

Üye

Üye

 

Sabri Varan

Lokman Ayva

Nükhet Hotar

 

Gümüşhane

İstanbul

İzmir

 

Üye

Üye

Üye

 

Enver Öktem

Nevzat Doğan

Hüseyin Tanrıverdi

 

İzmir

Kocaeli

Manisa

 

(Muhalifim, muhalefet şerhi eklidir)

 

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Mahmut Duyan

Hüseyin Güler

Medeni Yılmaz

 

Mardin

Mersin

Muş

 

(Muhalefet şerhi eklidir)

(Muhalefet şerhi eklidir)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Şükrü Ayalan

Feramus Şahin

Cevdet Erdöl

 

Tokat

Tokat

Trabzon

 

 

(Muhalefet şerhi eklidir)

 

 

Üye

 

Üye

 

Nurettin Sözen

 

Alim Tunç

 

Sivas

 

Uşak

 

(Muhalefet şerhi eklidir)

 

 

 

MUHALEFET ŞERHİMİZDİR

Hak sahiplerinin aylık veya ücretlerinden yapılan tasarruf kesintileri ve Devlet veya ilgili işverenin katkılarına ait olan tasarının yasalaşmadan önce, anapara alacaklarında, uygulamanın başlangıç tarihi esas alınmalı ve yıllık yasal faiz oranında nemalandırılmalıdır.

Elde edilen bu miktar da hak sahiplerine defaten ve Nisan ayında ödenmelidir.

Tasarı bu hükmü içermemektedir. Bu nedenle söz konusu tasarıya muhalifiz.

Saygılarımızla.

 

                         

Enver Öktem

Mahmut Duyan

Hüseyin Güler

 

 

İzmir

Mardin

Mersin

 

Muzaffer R. Kurtulmuşoğlu

Nurettin Sözen

Feramus Şahin

 

Ankara

Sivas

Tokat

 

T. C.

 

 

 

Cumhurbaşkanlığı

 

 

 

Sayı : B.01.0.KKB.0.00.00.01

11.9.1996

 

 

KAN. KAR: 39-18/A-3-96-471

 

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

İlgi : 29.8.1996 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-3256-8759 sayılı yazınız.

Türkiye Büyük Millet Meclisince kabul olunduğu bildirilen 4164 sayılı “Çalışanlardan Yapılmakta Olan Tasarruf Kesintilerine Son Verilmesi Hakkında Kanun” aşağıda arz edilen gerekçelerle, Anayasanın 89 uncu maddesi gereğince bir defa daha görüşülmek üzere ilişikte iade edilmiştir.

1. Bilindiği gibi, gerek kamu personelinin, gerekse on kişiden fazla işçi istihdam eden işyerlerinde çalışan işçilerin zorunlu tasarrufa teşvik edilmeleri amacıyla 1.4.1988 tarihinde yürürlüğe konulan 3417 sayılı Kanun hükümleri uyarınca, çalışanlardan % 2 nispetinde tasarruf kesintisi kesilmekte, Devlet veya işveren de bu tasarrufa % 3 oranında katkıda bulunmaktadır.

2. Devlet veya işveren katkılarının çalışanların ücretlerinde belli oranda dolaylı bir artış ve “müktesep hak” oluşturduğu nazara alındığında; “zorunlu tasarruf” uygulamasına son verilirken, söz konusu katkı paylarının çalışanların aylık veya ücretlerinde bırakılmasının gerekli olduğu, böyle bir düzenlemenin “müktesep hak” kavramına ve hukukun genel ilkelerine daha uygun olacağı düşünülmektedir.

3. Her ne kadar, “zorunlu tasarruf” uygulamasına son verilirken, 3417 sayılı Kanunun “ödemeler”e ve diğer konulara ilişkin hükümleri yürürlükte bırakılmış ise de, çalışanlar lehine getirilmiş bulunan bu sistemin bir bütünlük içinde mütalaa edilerek, 428 trilyon lirayı bulduğu ifade edilen tasarruf kesintilerinin ne suretle tasfiye edileceği hususunda yapılacak plan ve programın da bu Kanunda yer almasının uygun olacağı düşünülmektedir.

4. Diğer taraftan, Kanunun sevkinde temel amacı oluşturan “ana müessese” ortadan kaldırılıp, o müessesenin işleyişi ile ilgili usul ve esasları düzenleyen hükümlerin yürürlükte bırakılması, uygulamada birtakım mahzurlar doğurabilecektir.

5. Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle 28.8.1996 tarih ve 4164 sayılı “Çalışanlardan Yapılmakta Olan Tasarruf Kesintilerine Son Verilmesi Hakkında Kanun” Anayasanın 89 uncu maddesi gereğince bir defa daha görüşülmek üzere ilişikte iade edilmiştir.

Arz ederim.

         Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

 

ANAYASANIN 89 UNCU MADDESİ GEREĞİNCE BİR DAHA GÖRÜŞÜLMEK ÜZERE

 GERİ GÖNDERİLEN KANUN

ÇALIŞANLARDAN YAPILMAKTA OLAN TASARRUF KESİNTİLERİNE SON

VERİLMESİ HAKKINDA KANUN

Kanun No. : 4164 Kabul Tarihi : 28.8.1996

MADDE 1. - 9.3.1988 tarih ve 3417 sayılı “Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanun” uyarınca bu Kanun kapsamına dahil kişilerin aylık ve ücretlerinden yapılmakta olan tasarruf kesintisi ve bu tasarruflara Devlet veya işveren katkısı sağlanması uygulamasına son verilmiştir. Bu Kanun hükümlerinin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemlerde çalışanlardan yapılması gereken kesintilerle Devlet veya işveren katkılarından zamanında ilgililer hesabına yatırılmayanların takip ve tahsiline 3417 sayılı Kanun hükümlerine göre devam edilir.

GEÇİCİ MADDE 1. - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle 3417 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde yer alan 2, 6 ve 15 yıllık süreleri tamamlamamış olanların sürelerinin hesabında; kapsam dahilindeki yerlerde kesinti yapılmaksızın geçecek çalışma süreleri önceki tasarruf kesinti sürelerine eklenir.

MADDE 2. - Bu Kanun hükümleri yayımı tarihini izleyen aybaşında yürürlüğe girer.

MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu

                       

Türkiye Büyük Millet Meclisi

                        Plan ve Bütçe Komisyonu                                                          22.4.2003

                           Esas No.: 1/532, 1/11                                                                    

                                 Karar No.: 24

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Bakanlar Kurulunca 4.3.2003 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 6.3.2003 tarihinde tali komisyon olarak Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonuna esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen "Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabının Tasfiyesi ve Bu Hesaptan Yapılacak Ödemelere Dair Kanun Tasarısı" ile "Çalışanlardan Yapılmakta Olan Tasarruf Kesintilerine Son Verilmesi Hakkında 28.8.1996 tarih ve 4164 sayılı Kanun ve Anayasanın 89 uncu Maddesi Gereğince Cumhurbaşkanınca Bir Daha Görüşülmek Üzere Geri Gönderme Tezkeresi", Komisyonumuzun 22.4.2003 tarihinde, Hükümeti temsilen Devlet Bakanı Ali Babacan ile Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı temsilcilerinin de katılımlarıyla yapmış olduğu 37 nci birleşimde, birbirleriyle ilgili görülmeleri nedeniyle, İçtüzüğün 35 inci maddesi uyarınca, birleştirilerek incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi; çalışanları tasarrufa teşvik etmek amacıyla 1.4.1988 tarihinde yürürlüğe giren 3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanun ile, çalışanların aylık ve ücretlerinde tasarruf kesintisi yapılmasının, bu tasarruflara Devlet veya ilgili işverenlerin katkıda bulunmasının ve bu tasarrufların en iyi şekilde nemalandırılmasının sağlanması düzenlenmiştir. Ancak, 8.9.1999 tarihinde yürürlüğe giren 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunuyla devletten ve işverenlerden kesinti yapılarak işsizlik fonunun oluşturulacak olması da dikkate alınarak, tarafların yükümlülüğünün dengelenmesi amacıyla 3417 sayılı Kanunun kapsam ve tasarruf miktarlarını düzenleyen 2 nci ve 3 üncü maddeleri l.6.2003 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.

Diğer taraftan, Anayasa Mahkemesinin 18.11.1998 tarihli ve E.1997/59 K.1998/71 sayılı Kararı ile "Yasanın 2 nci maddesi kapsamından çıkarılan" yönünden 3417 sayılı Kanunun en az 6 yıl tasarrufta bulunanlara, istedikleri takdirde, sadece biriken tasarruf kesintilerinin ödenmesini düzenleyen 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrası hukuk devleti ilkesi ile mülkiyet hakkını ihlal ettiği gerekçesiyle Anayasaya aykırı bulunmuş ve iptal kararında, 6 yıldan az süreli sistem içinde bulunmuş ilgililerin de tasarruf kesintilerini alabileceği yönünde karar verilmiştir. Öte yandan, Anayasa Mahkemesinin 10.12.2001 tarihli ve E.2000/42, K: 2001/361 sayılı ve 28.3.2002 tarihli ve 28.3.2002 tarihli ve 24709 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Kararı ile, 3417 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkraları iptal edilmiştir. İptal kararında, tasarruf kesintilerinin dışında Devlet/işveren katkısı ile katkının ve tasarruf kesintilerinin birlikte değerlendirilmesiyle oluşan nemaların da mülkiyet hakkı kapsamında olduğundan, sistemden çıkan kişilere sözkonusu tutarların belli sürelere bağlanarak kısmen veya tamamen ödenmesinin engellenmemesi  gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, iptal edilen kuralların doğuracağı hukuksal boşluk, kamu yararını ihlal edici nitelikte görüldüğünden, iptal kararının Resmî Gazetede yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verilmiştir.

Ülkemizde yaşanan gelişmeler doğrultusunda; 3417 sayılı Kanunla tesis edilen Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabının, mevcut sistemden yararlanan hak sahiplerinin hak ve menfaatlerini koruyacak şekilde, Anayasa Mahkemesi kararları da dikkate alınarak ayrı bir kanunla tasfiye edilmesi ihtiyacı doğmuştur.

Tasarı ile;

- Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabında biriken paraların tasfiyesi ve bu hesaptan hak sahiplerine yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları,

- Hak sahiplerine, ana para tutarlarının 2003 yılı Nisan ayında defaten ödenmesinin,

- Tasarının kanunlaşarak yürürlüğe girdiği tarihte, kalan nemanın, aylık olarak, Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından açıklanan bir önceki aya göre Tüketici Fiyatları Genel İndeksi değişim oranında ve ilave olarak yıllık yüzde beş oranında değerlendirilmesinin,

- Değerlendirilecek tutarların Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarında olmak üzere 2004 yılında 4 taksit, 2005 yılında 4 taksit ve Mart ile Haziran aylarında olmak üzere 2006 yılında 2 taksit olarak toplam 10 taksitte ödenmesinin,

Öngörüldüğü anlaşılmaktadır.

Diğer taraftan, 28.8.1996 tarihli ve 4164 sayılı Kanun ile; çalışanların aylık ve ücretlerinden yapılan tasarruf kesintisiyle bu tasarruflara yapılan Devlet veya işveren katkısı uygulamasına son verilmesi öngörülmüş, ancak, sözkonusu Kanun Cumhurbaşkanınca, Devlet veya işveren katkılarının çalışanların ücretlerinde artış sağlayan bir müktesep hak oluşturduğu, dolayısıyla bu payların çalışanların ücretlerinde bırakılması gerektiği, tasarruf kesintilerinin tasfiyesine ilişkin plan ve programın da Kanunda düzenlenmesinin uygun olacağı, zorunlu tasarruf müessesesinin kaldırılması öngörülürken, bu müessesenin işleyişine ilişkin hükümlerin yürürlükte bırakılmasının sakıncalı olacağı gerekçeleriyle bir daha görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine iade edilmiştir.

Komisyonumuzda Tasarının ve Geri Gönderme Tezkeresinin geneli üzerinde yapılan görüşmelerde;

- Tasarının yıllardır tartışılan bir konuyu çözüme kavuşturduğu, bu bakımdan son derece olumlu karşılandığı, bugüne kadar çalışanlardan yapılan zorunlu tasarruf kesintilerinin verimli bir şekilde nemalandırılmadığı, ancak Tasarı ile çalışanların mağduriyetlerinin giderilmiş olacağı,

- Hükümetin, çalışanların mağduriyetini gidererek, durumlarının bir nebze de olsa iyileştirilmesi amacıyla mevcut kamu mali dengelerini de zorlayarak zorunlu tasarruf anapara ve nemalarını ödemeye kararlı olduğu,

- Kalkınma ihtiyacı içinde bulunan ülkemizde yatırımlara aktarılacak tasarrufların yetersizliği nedeniyle zorunlu tasarruf uygulamasına gidilmiş olduğu, ancak çalışanların ücretlerinden yapılan kesintinin geçmiş yıllarda hakkaniyete uygun olarak nemalandırılmadığı, Yüksek Planlama Kurulunun tasarrufların nemalandırılması konusundaki kararlarının uygulanmasında yeterli titizliğin gösterilmediği,

- Zorunlu tasarruf kesintisi nedeniyle ödenecek anaparanın 1,4 katrilyon liraya ulaştığı, nemaların ise 2006 yılı sonuna kadar TÜFE'ye ilaveten yıllık % 5 refah payı ile ödeneceği, ancak bu çözümün alternatif getiri araçlarının getirisinin çok gerisinde kaldığı, bu nedenle çalışanların mağdur edildiği, Hükümetin 10 katrilyon lira civarında nema ödemesi yapmayı planladığı, ancak alternatif getiri araçlarına göre bu rakamın 17 katrilyon lira civarında olması gerektiği,

- Çalışanların ücretlerinden yapılan tasarruf kesintilerinin piyasada faizlerin son derece yüksek olduğu dönemlerde bile düşük faiz oranlarında nemalandırılarak çalışanların mağdur edildiği, Hükümetin ödeme planı ile de çalışanların mağduriyetlerinin devam edeceğinin anlaşıldığı,

- Tasarı ile Anayasa Mahkemesinin iptal gerekçelerinin giderilip, giderilmediği, Tasarrufu Teşvik Hesabı kayıtlarının sağlıklı tutulup tutulmadığı,

Şeklindeki görüş, eleştiri ve soruları takiben Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda;

- Tasarrufu Teşvik hesabında biriken anaparanın % 40'ının tasarruf kesintilerinden, % 60'ının ise Devlet veya işveren katkılarından oluştuğu, bugüne kadar hak sahiplerine ödemelerin düzenli yapıldığı,

- Tasarının, Anayasa Mahkemesinin iptal gerekçeleri de dikkate alınarak, 3417 sayılı Kanun kapsamındaki tüm hak sahipleri aynı kurallara tabi tutularak hazırlandığı, ayrıca Tasarının işçi ve memur sendikaları ile varılan uzlaşma çerçevesinde bir nemalandırma ve ödeme planı öngördüğü, Tasarrufu Teşvik Hesabının tasfiyesi konusunda işçi ve memur sendikaları ile tam bir mutabakata varıldığı,

- Tasarı ile hak sahiplerine nakit ödeme yapılması, anapara ödemesinin 2003 Nisan ayında, nema ödemelerinin son taksiti 2006 yılı Haziran ayı olmak üzere 10 taksitte yapılmasının, hesapta kalan tutarlara aylık bazda TÜFE ve buna ilaveten yıllık 5 puan katkı uygulanmasının, tasarrufu teşvik uygulamasının devam ettirildiği dönemde tahsil edilmeyen kesinti ve katkı paylarının Sosyal Sigortalar Kanununun primlerin tahsiline ilişkin hükümleri çerçevesinde yatırılmasının öngörüldüğü,

- Bugüne kadar 15 milyon Tasarrufu Teşvik Hesabının açıldığı, emeklilik, isteğe bağlı ödeme ve mükerrerlik nedeniyle 2,4 milyon hesabın kapatıldığı,

- 2003 Şubat sonu itibariyle hesapta biriken 1,6 katrilyon lira anapara ile 14,4 katrilyon lira nemadan, 241,8 trilyon lira tasarruf kesintisi ve katkı payı, 3,3 katrilyon lira da nema ödemesi yapıldığı, 12,5 katrilyon lira hesap bakiyesinin ise tahvil ve devlet iç borçlanma senetleri alımıyla nemalandırıldığı,

- Tasarrufu Teşvik Hesabı kayıtlarının son derece sağlıklı bir şekilde tutulduğu, nitekim Nisan ayında yapılacak ana para ödemesinin nakit planlamasının şimdiden yapılmış olduğu,

İfade edilmiştir.

Tasarının geneli üzerindeki görüşmeleri müteakip birleştirme önergesi doğrultusunda Tasarı esas alınarak maddelerin görüşülmesine geçilmiştir.

Tasarının; 

- 1, 2, 3, 4 ve 5 inci maddeleri, aynen,

- 6 ncı maddesi; beşinci fıkrasının bu Kanun gereğince hak sahiplerine yapılacak ödemeler nedeniyle düzenlenecek belgelerin de vergi ve kesintiye tabi tutulmamasını teminen yeniden düzenlenmek suretiyle,

- 7, 8, 9 ve 10 uncu maddeleri, aynen,

- Yürürlüğe ilişkin 11 inci maddesi, Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmesini ve anapara ödemelerinin bu tarihten itibaren yapılmasını teminen yeniden düzenlenmek suretiyle,

- Yürütmeye ilişkin 12 nci maddesi ise, aynen,

Kabul edilmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

                         

Başkan

Başkanvekili

Sözcü

 

 

Sait Açba

M. Altan Karapaşaoğlu

Sabahattin Yıldız

 

Afyon

Bursa

Muş

 

Kâtip

Üye

Üye

 

Mehmet Sekmen

Mahmut Göksu

Ruhi Açıkgöz

 

İstanbul

Adıyaman

Aksaray

 

Üye

Üye

Üye

 

Bülent Gedikli

Mehmet Zekai Özcan

Osman Kaptan

 

Ankara

Ankara

Antalya

 

 

 

(İmzada bulunamadı)

 

Üye

Üye

Üye

 

Mehmet Mesut Özakcan

Ali Osman Sali

Ali Kemal Deveciler

 

Aydın

Balıkesir

Balıkesir

 

(Karşı oy yazımız ektedir)

 

(Karşı oy yazım ektedir)

 

Üye

Üye

Üye

 

Aziz Akgül

Nurettin Canikli

M. Emin Murat Bilgiç

 

Diyarbakır

Giresun

Isparta

 

Üye

Üye

Üye

 

Birgen Keleş

Ali Kemal Kumkumoğlu

Ali Topuz

 

İstanbul

İstanbul

İstanbul

 

(Karşı oy yazısı ektedir)

(Karşı oy yazım ektedir)

(Karşı oy yazısı eklidir)

 

Üye

Üye

Üye

 

M. Mustafa Açıkalın

Kıvılcım Kemal Anadol

Hakkı Akalın

 

İstanbul

İzmir

İzmir

 

 

 

(Karşı oy yazısı eklidir)

 

Üye

Üye

Üye

 

Mehmet Ceylan

Y. Selahattin Beyribey

Taner Yıldız

 

Karabük

Kars

Kayseri

 

Üye

Üye

Üye

 

Mustafa Ünaldı

Ali Er

Gürol Ergin

 

Konya

Mersin

Muğla

 

 

 

(Karşı oy yazım ektedir)

 

Üye

Üye

Üye

 

Kazım Türkmen

Abdülkadir Kart

Erol Aslan Cebeci

 

Ordu

Rize

Sakarya

 

(İmzada bulunamadı)

 

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Musa Uzunkaya

Enis Tütüncü

Faruk Nafiz Özak

 

Samsun

Tekirdağ

Trabzon

 

 

(Karşı oy yazım ektedir)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Mehmet Akif Hamzaçebi

Osman Coşkunoğlu

Mustafa Zeydan

 

Trabzon

Uşak

Hakkâri

 

(Karşı oy yazısı eklidir)

(Karşı oy yazısı ektedir)

 

KARŞI OY YAZISI

Tasarı, 9.3.1988 tarih ve 3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanunun yürürlükten kaldırılmasını, Kanun uyarınca tahsil edilen ve nemalandırılan tutarların da 2006 yılına kadar uzanan bir taksitlendirme planı uyarınca ödenerek tasfiye edilmesini öngörmektedir.

1.- Tasarının, ilgili düzenlemeleri konuya ilişkin Anayasa Mahkemesi kararları ile tam bir uyum göstermemektedir. Anayasa Mahkemesi 3417 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin ilgili fıkralarını Anayasanın güvence altına aldığı mülkiyet hakkına aykırı bularak iptal etmiştir. Mülkiyet hakkı kişiye yasal sınırlar içinde kalmak ve toplum yararına aykırı olmamak kaydıyla sahibi olduğu şeyi dilediği biçimde tasarruf olanağı verir. Buna göre çalışanların aylık ve ücretlerinden kesilen ve tasarrufu teşvik hesabında toplanan tasarruf tutarları üzerinde mülkiyet hakları bulunmaktadır. Bu durumda anılan miktarların işinden ayrılmak suretiyle sistemden çıkmak isteyenlere verilmesi engellenmemelidir. Tasarı, emeklilik veya ölüm halinde defaten ödemeyi öngördüğü halde ayrılma halinde defaten ödeme öngörmemektedir.

2.- Tasarının, “değerleme” başlığı altında nemalandırma konusunda getirdiği “TÜFE+% 5” olarak özetlenebilecek hüküm hesapta biriken tutarlara yeterli nema oranını yansıtmaktan uzaktır. Hesapta biriken ve çalışanların mülkiyetinde olan paralar sözkonusudur. Sözkonusu tutarlara piyasa faiz oranlarından uzaklaşarak piyasa faiz oranlarının oldukça altında bir nema ödemesi öngörülmüştür.

Bu konuda hükümetin sendikalarla varmış olduğunu ifade ettiği mutabakat, sendikaların çalışanları temsilen bir fedakârlık yaptığını göstermektedir. Uygulanan program dikkate alınarak yapılan bu fedakârlığın da hükümet tarafından iyi değerlendirilmesi gerekir.

Anılan nedenlerle Tasarının ilgili maddelerine katılmıyoruz.

 

                         

Ali Topuz

Birgen Keleş

M. Akif Hamzaçebi

 

 

İstanbul

İstanbul

Trabzon

 

Enis Tütüncü

M. Mesut Özakcan

Gürol Ergin

 

Tekirdağ

Aydın

Muğla

 

Hakkı Akalın

Osman Coşkunoğlu

A. Kemal Kumkumoğlu

 

İzmir

Uşak

İstanbul

 

 

A. Kemal Deveciler

 

 

 

Balıkesir

 


HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

 

ÇALIŞANLARIN TASARRUFLARINI TEŞVİK HESABININ TASFİYESİ VE BU HESAPTAN YAPILACAK ÖDEMELERE

 DAİR KANUN TASARISI

Amaç

MADDE 1. - Bu Kanunun amacı, 9.3.1988 tarihli ve 3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanun uyarınca açılmış bulunan Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabında biriken paraların tasfiyesi ve bu hesaptan hak sahiplerine yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.

Kapsam

MADDE 2. - Bu Kanun, 3417 sayılı Kanun hükümleri uyarınca T.C. Ziraat Bankasında adlarına Tasarrufu Teşvik Hesabı açılan ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar kendilerine 3417 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci ve iptal edilen üçüncü fıkraları gereği ödeme yapılmamış hak sahiplerini kapsar.

Tanımlar

MADDE 3. - Bu Kanunda yer alan;

a) Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabı : 3417 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca T.C. Ziraat Bankası nezdinde açılan hesabı,

b) Tasarrufu Teşvik Hesabı : Kurumlar veya işverenler tarafından, 3417 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca çalışanları adına T.C. Ziraat Bankasında açılan hesabı,

c) Hak sahibi : 3417 sayılı Kanunun mülga 2 nci maddesinde belirtilen çalışanların aylık ve ücretlerinden mülga 3 üncü maddesinde belirtilen oranlarda tasarruf kesintisi yapılan ve bu tasarruflara Devlet veya ilgili işverenin katkısı sağlanarak 4 üncü maddesi uyarınca adlarına Tasarrufu Teşvik Hesabı açılanlardan 6 ncı maddesinin birinci ve iptal edilen üçüncü fıkraları uyarınca kendilerine ödeme yapılmayanları,

d) Tasarruf kesintisi ve Devlet veya işveren katkısı : 3417 sayılı Kanunun mülga 2 nci maddesinde belirtilen çalışanların aylık ve ücretlerinden mülga 3 üncü maddesinde belirtilen oranlarda yapılan tasarruf kesintileri ve bu tasarruflara sağlanan Devlet veya ilgili işverenin katkıları,

e) Anapara : Tasarruf kesintisi ve Devlet veya işveren katkısı toplamını,

f) Nema : Hak sahiplerinin aylık veya ücretlerinden yapılan tasarruf kesintileri ve Devlet veya ilgili işverenin katkılarına ait bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kalan nema toplamını,

İfade eder.

Tasarrufu Teşvik Hesabı kayıtları

MADDE 4. - Bu Kanun hükümleri gereğince hak sahiplerine yapılacak ödemelerde, 3417 sayılı Kanun ve bu Kanuna ilişkin tebliğlerin hükümleri uyarınca T.C. Ziraat Bankası Genel Müdürlüğünde hak sahipleri adına açılan Tasarrufu Teşvik Hesabı kayıtları esas alınır.

Değerleme

MADDE 5. - Hak sahiplerinin aylık veya ücretlerinden yapılan tasarruf kesintileri ve Devlet veya ilgili işverenin katkılarına ait bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kalan nema, aylık olarak, Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından açıklanan bir önceki aya göre Tüketici Fiyatları Genel İndeksi değişim oranında ve ilave olarak yıllık yüzde beş oranında değerlendirilir.

Ödeme

MADDE 6. - Hak sahiplerine, anapara tutarları 2003 yılı Nisan ayında defaten ödenir.

5 inci madde uyarınca değerlendirilen tutar Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarında olmak üzere 2004 yılında 4 taksit, 2005 yılında 4 taksit ve Mart ve Haziran aylarında olmak üzere 2006 yılında 2 taksit olarak toplam 10 taksitte ödenir.

Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan, ödeme tarihlerini bir ay önce veya bir ay sonra olarak belirlemeye yetkilidir.

Emeklilik veya ölüm halinde taksitlendirme devam etmez ve ilgililere veya kanunî mirasçılarına kalan tutar defaten ödenir.

Bu Kanun hükümleri gereğince hak sahiplerine yapılacak ödemeler hiçbir vergi ve kesintiye tâbi tutulmaz.

 

Davalar

MADDE 7. - 3417 sayılı Kanunun mülga 2 nci maddesi kapsamındaki hak sahipleri tarafından bu Kanun kapsamına giren alacaklarla ilgili olarak yargı mercilerine açılmış ve devam eden davalar ile icra takipleri hakkında bu Kanun hükümleri uygulanır.

Süresinde ödenmeyen tasarruf kesintileri ve katkı payları

MADDE 8. - 3417 sayılı Kanun hükümlerine göre, ücretlerden yapmaları gereken tasarruf kesintileri ile katkı paylarını süresi içinde ilgililer adına açılmış bulunan Tasarrufu Teşvik Hesaplarına yatırmayan işverenlerden; yatırılması gereken miktarlar ile gecikme zammı, resen veya ilgililerin başvurusu halinde Sosyal Sigortalar Kurumunca 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun primlerin tahsiline ilişkin hükümleri dairesinde tahsil olunarak T.C. Ziraat Bankası şubelerindeki ilgili Tasarruf Teşvik Hesaplarına yatırılır.

3417 sayılı Kanunun mülga 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamındaki personelin aylık ve ücretlerinden tasarruf kesintileri ile Devlet ve işveren katkılarını süresi içinde ilgililer adına açılmış bulunan Tasarrufu Teşvik Hesaplarına yatırmayan kurumlar, yatırılması gereken miktarların resen veya ilgililerin başvurusu halinde yasal faiziyle birlikte T.C. Ziraat Bankası şubelerindeki ilgili Tasarruf Teşvik Hesaplarına yatırılmasından sorumludurlar.

Düzenleme

MADDE 9. - Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan, bu Kanunun uygulanması ile ilgili her türlü düzenlemeyi yapmaya yetkilidir.

Yürürlükten kaldırılan hükümler

MADDE 10. - 9.3.1988 tarihli ve 3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 11. - Bu Kanunun 7 nci maddesi yayımı tarihinde, diğer maddeleri yayımını takip eden ay başında yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 12. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

 

                         

Abdullah Gül

 

 

 

 

 

Başbakan

 

 

 

 

Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

Devlet Bak.ve Başb. Yrd.

Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

 

 

A. Şener

M. A. Şahin

E. Yalçınbayır

 

 

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

 

 

M. Aydın

B. Atalay

A. Babacan

 

 

Devlet Bakanı 

Adalet Bakanı

Millî Savunma Bakanı

 

 

K. Tüzmen

C. Çiçek

V. Gönül

 

 

İçişleri Bakanı

Dışişleri Bakanı

Maliye Bakanı

 

 

A. Aksu

Y. Yakış

K. Unakıtan

 

 

Millî Eğitim Bakanı

Bayındırlık ve İskân Bakanı

Sağlık Bakanı

 

 

E. Mumcu

Z. Ergezen

R. Akdağ

 

 

Ulaştırma Bakanı

Tarım ve Köyişleri Bakanı

Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı

 

 

B. Yıldırım

S. Güçlü

M. Başesgioğlu

 

 

Sanayi ve Ticaret Bakanı

En. ve Tab. Kay. Bakanı

Kültür Bakanı

 

 

A. Coşkun

M. H. Güler

H. Çelik

 

 

Turizm Bakanı

Orman Bakanı

Çevre Bakanı V.

 

 

G. Akşit

O. Pepe

O. Pepe

 


PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

ÇALIŞANLARIN TASARRUFLARINI TEŞVİK HESABININ TASFİYESİ VE BU

HESAPTAN YAPILACAK ÖDEMELERE DAİR KANUN TASARISI

 

MADDE 1. - Tasarının 1 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2. - Tasarının 2 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

 

MADDE 3. - Tasarının 3 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.

MADDE 4. - Tasarının 4 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.

MADDE 5. - Tasarının 5 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

 

MADDE 6. - Hak sahiplerine, anapara tutarları 2003 yılı Nisan ayında defaten ödenir.

5 inci madde uyarınca değerlendirilen tutar Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarında olmak üzere 2004 yılında 4 taksit, 2005 yılında 4 taksit ve Mart ve Haziran aylarında olmak üzere 2006 yılında 2 taksit olarak toplam 10 taksitte ödenir.

Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan, ödeme tarihlerini bir ay önce veya bir ay sonra olarak belirlemeye yetkilidir.

Emeklilik veya ölüm halinde taksitlendirme devam etmez ve ilgililere veya kanunî mirasçılarına kalan tutar defaten ödenir.

Bu Kanun hükümleri gereğince hak sahiplerine yapılacak ödemeler ve bu ödemeler nedeniyle düzenlenecek belgeler hiçbir vergi ve kesintiye tâbi tutulamaz.

 

MADDE 7. - Tasarının 7 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

 

 

 

 

 

 

MADDE 8. - Tasarının 8 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

 

MADDE 9. - Tasarının 9 uncu maddesi aynen kabul edilmiştir.

 

MADDE 10. - Tasarının 10 uncu maddesi aynen kabul edilmiştir.

 

 

MADDE 11. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

 

MADDE 12. - Tasarının 12 nci maddesi aynen kabul edilmiştir