Dönem : 22           Yasama Yılı : 1

 

              T.B.M.M.    (S. Sayısı : 135)

 

Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü Kurulması Hakkında Kanun Tasarısı ile Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji ve Plan ve Bütçe Komisyonları Raporları

(1/558)

 

 

                               

T.C.

 

 

 

Başbakanlık

 

 

Kanunlar ve Kararlar

 

 

Genel Müdürlüğü

8.4.2003

 

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-597/1532

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 28.3.2003 tarihinde kararlaştırılan “Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü Kurulması Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

                        Recep Tayyip Erdoğan

                                       Başbakan

GENEL GEREKÇE

Ülkelerin ekonomik kalkınmalarında doğal kaynaklar son derece önemli bir yere sahiptir. Ancak, zengin kaynaklara sahip olmak gelişmişliğin göstergesi değildir, önemli olan o kaynakların nasıl değerlendirildiği ve ekonominin hizmetine ne şekilde sunulduğudur.

Ülkemizde bor tuzları, trona, bakır, krom, alüminyum, gümüş, altın, mermer, pomza, perlit, linyit gibi yer altı zenginliklerinde önemli rezervler bulunmakta olup, bu doğal kaynaklardan sadece bor tuzlarında dünya ölçeğinde önemli rezerve sahiptir. Dünya toplam bor rezervi (görünür+muhtemel+mümkün) yaklaşık 1 milyar ton B203 olarak verilmektedir. Dünyadaki önemli bor yataklarının ise Türkiye, Rusya ve ABD’de olduğu bilinmektedir. Bu rezervin yaklaşık % 63,6’sı Türkiye’de, % 11’i Rusya ve % 9’u ABD’dedir.

Gerek Osmanlı gerekse Cumhuriyet Döneminin ilk yıllarında yerli ve yabancı özel şirketler eliyle işletilen ülkemiz bor yatakları, bor madenlerinin Devlet eliyle aranması ve işletilmesini düzenleyen 1.10.1978 tarihli ve 2172 sayılı Kanun kapsamında Etibank (Eti Holding A.Ş.)’a devredilmiştir. Bu Kanun 1983 tarihinde 2840 sayılı Kanun ile yeniden düzenlenmiş ve bor madenleri Devlet eliyle işletilecek madenler kapsamında tutulmuştur. 1985 yılında yürürlüğe giren 3213 sayılı Maden Kanununun 49 uncu maddesinde; “2840 sayılı Kanun hükümleri saklıdır.” denilmiştir. Bor ürünlerinin birbirlerini ikame etme özellikleri nedeniyle ülke menfaatleri dikkate alınarak üretim ve pazarlamasının tek elden yapılması gerekmektedir. Belirtilen bu hususlar ve ilgili kanun maddeleri gereğince, bor tuzlarının arama, işletme ve pazarlama faaliyetleri ETİ HOLDİNG A.Ş.’nce yapılmaktadır.

Bor; cam sanayii, kimya ve deterjan sektörü, seramik malzemeler, otomotiv ve enerji sektörü, metalurji ve inşaat, uzay ve hava araçları, nükleer uygulamalar, savunma sanayii, tarım ve kozmetik sanayiinde kullanılan en önemli hammaddelerden birisi olmuştur. Borun gelecekte potansiyel olarak kullanılabileceği birçok sektör bulunmaktadır. Bu kapsamda özellikle otomobil yakıtı olarak enerji sektöründe, magnezyum-bor gibi ürünlerin kullanıldığı iletişim sektörü ve özellikle çinko boratın kullanıldığı yangın geciktiriciler, sürtünmeye-aşınmaya dayanıklı malzemelerin kullanıldığı sektörler, manyetik cihazların kullanıldığı sektörler ile tarım sektörü borun gelecekte potansiyel olarak kullanılabileceği sektörler olarak sayılabilir.

Mevcut durumda, Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte Türkiye dünya bor pazarını kontrol eden ülkelerdir. Bu pazarda, ülkemiz ihraç ettiği bor konsantre ve rafine ürünleri ile yaklaşık % 22-25’lik bir paya sahiptir. Rezervler dikkate alınarak, ürün yelpazesinin artırılması ve katma değeri yüksek olan ürünler ile pazara girilerek hem katma değerin ülkede kalmasının sağlanması ve hem de pazar payının artırılması gerekmektedir. Ülkemizdeki bor sektöründe faaliyet gösteren kuruluş esas itibariyla ürün yelpazesini artırmak ve mevcut proseslerini geliştirmek üzere araştırmalar yapmaktadır.

Ancak, ülkemizde teknolojik yönden dışa bağımlılığını azaltmak ve kendi teknolojisini oluşturmak zorundadır. Bir başka deyişle, yeni bir ürün üretmek ya da varolan ürün veya proses üzerinde daha iyiye yönelik değişiklik yapmak ve geliştirmek olarak tanımlanan AR-GE (Araştırma-Geliştirme) faaliyetlerine gereken önemin verilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, araştırmaların çeşitlendirilmesi ve öncelikle alternatif enerji kaynağı olan ve araçlarda yakıt olarak denenen hidrojenli bor bileşiklerinin üretilmesi ve endüstriyel bazda kullanımı ile ilgili çalışmalar yapması, ayrıca, bora dayalı ve katma değeri yüksek, yurt içi sanayinin yatırım yapabileceği ve yurt içinde ve dışında tüketimi olabilecek; cam elyafı, çinko borat, bor karbür, bor nitrür (savunma sanayi amaçlı) gibi bor kimyasalları sanayinin ülkemizde oluşturulması ve geliştirilmesi, patent ve know-how üretilmesi için yurt dışı benzer uygulamalarda görüleceği üzere, idarî ve malî açıdan özerk bir “Bor Ürünleri Araştırma enstitüsünün” kurulması gereklilik arz etmektedir.

Tasarı ile, Türk madenciliğinde önemli bir yer tutan bor madeni varlığımızın katma değerinin yurt içinde kalmasına yönelik olarak bor sanayiinin kurulmasını ve özel sektörün de bu sanayide yerini almasını sağlamak üzere değişik alanlarda kullanıcıların araştırmaları için gerekli bilimsel ortamı sağlamak, bor ve ürünlerini kullanan ve bu alanda araştırma yapan kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliği yaparak bilimsel araştırmalar yapmak, yaptırmak, katkı sağlamak ve koordine etmek amacıyla, kamu tüzel kişiliğini haiz, idarî ve malî özerkliğe sahip ve Kanun ile kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere “Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü” kurulmaktadır.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. - Madde ile, Kanunun amacı; bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımını, yeni bor ürünlerinin üretimini ve geliştirilmesini teminen değişik alanlarda kullanıcıların araştırmaları için gerekli bilimsel ortamı sağlamak, bor ve ürünlerini kullanan ve/veya bu alanda araştırma yapan kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliği yaparak bilimsel araştırmalar yapmak ve/veya yaptırmak, bunların sanayi ve ticarî alanda uygulamalarını çoğaltmak, bu bağlamda ülke bor kaynaklarının ekonomik hayata daha fazla katkıda bulunması için hukukî ve idarî alt yapı oluşturarak bu çalışmaların idarî ve malî yönden özerk, gerektiğinde kendi çalışmalarının yanı sıra başka mekânlarda da bu yönde çalışmalara katkıda bulunabilen Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü kurulması olarak belirlenmektedir.

Madde 2. - Madde ile, Kanunda geçen terimler tanımlanmaktadır.

Madde 3. - Madde ile, Enstitünün görevleri düzenlenmektedir.

Madde 4. - Madde ile, Enstitünün teşkilât yapısı düzenlenmektedir.

Madde 5. - Madde ile, Enstitünün karar organının “Yönetim Kurulu” olduğu belirtilmekte ve Yönetim Kurulu üyelerinin atanma şartları, görev süresi, görevin sona ermesi ve benzeri hususlar hükme bağlanmaktadır. Yönetim Kurulu üyeleri, Enstitünün amacına uygun birikimi olan ve en az dört yıllık eğitim veren yüksek öğrenim kurumlarından mezun olmuş, bor sektöründe deneyim sahibi ve mesleğinde temayüz etmiş kişiler arasından belirlenir.

Madde 6. - Madde ile, Enstitünün karar organı olan Yönetim Kurulunun yetki ve görevleri belirtilmektedir.

Madde 7. - Madde ile, Enstitünün teşkilâtlandırılması içinde Başkanlığın yapısı, atanma şekli ile Başkanın görev ve yetkileri düzenlenmektedir.

Madde 8. - Madde ile, Enstitü hizmet birimleri tanımlanmaktadır.

Madde 9. - Madde ile, Enstitünün hizmet birimlerinden Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğünün görevleri düzenlenmektedir.

Madde 10. - Madde ile, Enstitünün hizmet birimlerinden Endüstriyel İlişkiler Koordinatörlüğünün görevleri düzenlenmiştir.

Madde 11. - Madde ile, Enstitünün hizmet birimlerinden Finansman, Enformasyon ve İdarî İşler Koordinatörlüğünün görevleri düzenlenmiştir.

Madde 12. - Madde ile, Enstitü personelinin statüsü, atanma usulü, atanmada aranacak şartlar ile özlük hakları düzenlenmiştir. Ayrıca, personelin ücret ve malî haklar dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi olacağı öngörülmüştür.

Madde 13. - Madde ile, Enstitüde görülecek hizmetin önemi gereği; ücret politikası, Enstitü personelinin görevlerinin etkin bir şekilde gerçekleştirmesini teşvik edecek şekilde belirlenmiştir.

Madde 14. - Madde ile, Enstitünün malî açıdan Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun denetimine tâbi olduğu düzenlenmektedir.

Madde 15. - Madde ile, Enstitünün gelirleri belirlenmekte, gelir ve gider dengesinin sağlanması öngörülmekte ve gelirlerin muhafazası düzenlenmektedir. Bor rezervleri açısından dünya toplam bor rezervinin yaklaşık % 63,6’sı ülkemizdedir. Bu kaynağın ekonomiye daha fazla katkı sağlayacak duruma getirilmesi ve bu amaçla katma değeri yüksek bor kimyasalları üretilmesi için yapılacak AR-GE çalışmalarının Devlet tarafından desteklenmesi gereklidir. Bu kapsamda, daha önce Madencilik Fonu kanalıyla % 5’lik Devlet hakkının % 50’si olarak yapılan Devlet desteğinin, Devlet hakkının % 15’i olarak Enstitünün desteklenmesi şeklinde devam ettirilmesi ülke madenciliğinin gelişmesine yardımcı olacaktır.

Madde 16. - Madde ile, Enstitünün mal ve varlıklarının Devlet malı sayılıp, haciz ve rehin edilemeyeceği maddede hükme bağlanmış ve bu suretle diğer kamu kuruluşları ile birliktelik sağlanmaya çalışılmıştır.

Madde 17. - Madde ile, Enstitünün tâbi olmadığı kanunlar belirlenmiştir.

Madde 18. - Madde ile, Enstitünün muafiyetleri belirlenmiştir.

Madde 19. - Madde ile, Kanunun uygulanmasına ilişkin usul ve esasların ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak hazırlanacak yönetmelikle düzenleneceği öngörülmüş olup yönetmeliğin çıkarılma süresi hüküm altına alınmaktadır.

Madde 20. - Madde ile, Enstitünün araştırma ve geliştirme konusunda yapacağı çalışmalar nedeniyle, diğer kamu kurum ve kuruluşlarına istenen bilgileri verme zorunluluğu getirilmektedir. Gizlilik taşıyan bilgilerin açıklanmaması ve kullanılmaması yönünde düzenleme yapılmaktadır.

Geçici Madde 1. - Başkan ve koordinatörler dışındaki diğer unvanlara 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tâbi kuruluşlarda sözleşmeli olarak çalışan personelin de atanması imkânı getirilmiştir.

Madde 21. - Yürürlük maddesidir.

Madde 22. - Yürütme maddesidir.

 

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu

 

Türkiye Büyük Millet Meclisi

 

 

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar,

 

 

Bilgi ve Teknoloji Komisyonu

17.4.2003

 

Esas No. : 1/558

 

 

Karar No. : 21

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

"Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü Kurulması Hakkında Kanun Tasarısı”; Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Sayın Dr. Mehmet Hilmi GÜLER ile  Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) temsilcilerinin katılımıyla Komisyonumuzun 16.4.2003 tarihinde yaptığı toplantıda görüşülmeye başlanmıştır.

Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanının bor ve maden kaynaklarının ülke ekonomisi açısından önemini belirten konuşmasından sonra;

- Kanun Tasarısının geneli üzerinde yapılan görüşmelerde kendi maden kaynaklarını işleten ve kullanan ülkelerin kalkınmış ve sanayileşmiş ülkeler olduğu,

-Madenciliğin ülkelerin kalkınmasında önemli yer tutan sektörlerden bir tanesi olduğu,

-Ülkemizde, geçen yıl itibarıyla, madenciliğin toplam gelirler içerisindeki miktarı 1.7 milyar dolar, GSMH içerisindeki payı ise % 1.1 düzeyindedir. Cumhuriyetin ilk yıllarında madenciliğin GSMH içerisindeki payının % 35-44'lerde olduğu düşünülürse bu sektöre fazla önem verilmediği ve madenciliğin ekonominin emrinde kullanılmadığının açıkça görüldüğü,

- Borun, cam, sanayii, kimya ve deterjan sektörü, seramik malzemeler, otomotiv ve enerji sektörü, metalurji ve inşaat, uzay ve hava araçları, nükleer uygulamalar, savunma sanayii, tarım ve kozmetik sanayiinde kullanılan en önemli hammaddelerden birisi olduğu,

- Borun gelecekte potansiyel olarak kullanılabileceği birçok sektör bulunduğu,

- Bu kapsamda iletişim sektörü ve özellikle çinko boratın kullanıldığı yangın geciktiriciler, sürtünme ve aşınmaya dayanıklı malzemelerin kullanıldığı sektörler, manyetik cihazların kullanıldığı sektörler ile tarım ve enerji sektörünün borun gelecekte potansiyel olarak kullanılabileceği sektörler olarak sayılabileceği,

-  Mevcut durumda US Borax ile birlikte Eti Holding A.Ş. dünya bor  pazarını kontrol eden kuruluşlardır. Rezerv dikkate alınarak, ürün yelpazesinin arttırılması ve katma değeri yüksek olan ürünler ile pazara girilerek hem katma değerin ülkede kalmasının sağlanması ve  hem de pazar payının arttırılması gerektiği,

- Ancak, ülkemizin teknolojik yönden dışa bağımlılığını azaltmak ve kendi teknolojisini oluşturmak zorunda olduğu bir başka deyişle, yeni bir ürün üretmek ya da varolan ürün veya proses üzerinde daha iyiye yönelik değişiklik yapmak ve geliştirmek olarak tanımlanan AR-GE (Araştırma-Geliştirme) faaliyetlerine gereken önemin verilmesi gerektiği,

- Bor'a dayalı özel bor kimyasallarının ülkemizde üretilmesinin gerektiği,

- Bu nedenle teknolojik öngörüler dikkate alınarak ve ürün bazında stratejiler oluşturularak cam elyafı, izolasyon tipi fiber glass, çinko borat, bor karbür, sodyum borhidrür, ferrobor, bor nitrür, bor triklorür, potasyum fluorborat gibi özel bor ürünlerinin üretilmesiyle ilgili AR-GE çalışmaları yapılarak ülkemizde  üretilmesinin büyük önem arz ettiği,

- Bu amaca dönük olarak gerekli AR-GE  çalışmalarının yapılması ve yeni ürünlerinin geliştirilmesinin  Bor Araştırma Enstitüsünce yapılacağı,

- Söz konusu özel bor kimyasallarının ülkemizde de üretilmesi halinde hem borla ilgili katma değerin ülkemizde kalmasının sağlanacağı, hem de ülkemizde bor'a dayalı sanayiimizin gelişeceği ve bu şekilde dünya özel bor kimyasalları pazarında ülkemizin hakkettiği yeri alabileceği,

- Bir zaman periyodunda teknoloji gelişimine paralel olarak özel sektörce yapılacak yatırımlar neticesinde  üretilecek katma değeri yüksek ürünlerle ülkemizin bor’a dayalı sanayi gelirinin istenilen yüksek seviyelere ulaşabileceği,

- Bu nedenle, araştırmaların çeşitlendirilmesi ve öncelikle alternatif enerji kaynağı olan  ve  araçlarda yakıt olarak denenen hidrojenli bor bileşiklerinin üretilmesi ve endüstriyel  bazda  kullanımı ile ilgili çalışmalar yapması, ayrıca bor'a dayalı ve katma değeri yüksek, yurtiçi sanayiinin yatırım yapabileceği ve yurtiçi ve dışında tüketimi olabilecek; Cam Elyafı, Çinko Borat gibi bor kimyasalları sanayiinin ülkemizde oluşturulması ve geliştirilmesi ve üretilmesi için yurt dışı benzer uygulamalarda görüleceği üzere "Bor Ürünleri Araştırma Enstitüsünün"  kurulmasının gereklilik arz ettiği,

Sonuç  olarak; Türkiye Madenciliğinde önemli bir yer tutan bor maden varlığımızın katma değerinin yurt içinde kalmasına yönelik olarak bor sanayiinin kurulmasına ve özel sektörün de bu sanayide yerini almasını sağlamak üzere değişik alanlarda kullanıcıların araştırmaları için gerekli bilimsel ortamı sağlamak, bor ve ürünlerini kullanan ve bu alanda araştırma yapan kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliği yaparak bilimsel araştırmaları yapmak, yaptırmak, katkı sağlamak ve koordine etmek amacıyla kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip ve bu Kanun ile kendisine verilen görevleri yerine getirmek  üzere "Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü" kurulmalıdır. Bor Araştırma Enstitüsünün kurulmasındaki amacın yeni bir organizasyonla bilimsel çalışma ve araştırma yapan bir yapının sağlanması olduğu  belirtilmiştir.

Kanun Tasarısı uygun mütaala  edilerek, Tasarı üzerinde yapılan genel görüşmelere müteakip maddelerine geçilmesi oy birliği ile kabul edilmiştir.

              Kanun Tasarısının 1 inci maddesinin 3 üncü satırı başındaki "araştırmaları" kelimesinden sonra gelmek üzere "yapmak ve teknolojileri geliştirmek" ibaresi araştırma imkanı sağlamak ve araştırma sonuçlarını teknolojiye aktarmak amacıyla ilave edilmiştir. Aynı Fıkranın son cümlesinde yer alan "yerleşkesinde" kelimesi  daha açık olması için "kampüsünde"  olarak değiştirilmiştir.

              Kanun Tasarısının 2 nci maddesinin (g) bendindeki "yerleşkesinde" kelimesi, 1 inci maddeye  uygunluk sağlamak amacıyla "kampüsünde" olarak değiştirilmiştir.

              Kanun Tasarının 3 üncü maddesinin ( c ) bendinin  3 üncü satırındaki "bu ürünleri" ibaresi yanlış anlaşılmaları  önlemek için metinden çıkarılmıştır.

              Kanun Tasarısının 4 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.

Kanun Tasarısının 5 inci maddesinin 2 nci  Fıkrasının 3 üncü satırındaki "birer üye ve" ibaresinden sonra "Enstitünün yer aldığı üniversitenin" ibaresi yönetim kuruluna  üniversiteden atanacak üyenin Enstitünün yer aldığı kampüsün bağlı olduğu üniversite olmasını sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.

              Kanun Tasarısının  6 ncı maddesi (a) bendi "a) Bor Enstitüsünün kuruluş amacına uygun çalışmaların yapılmasını hükümet programı, kalkınma planları ve yıllık programlarla belirlenecek hedef, ilke ve politikalar doğrultusunda Enstitünün AR-GE çalışmaları yapmasını sağlamak ve bütçe taslağını onaylamak" olarak kanun tasarısının amacına uygun olması sağlanmıştır.

              Kanun Tasarısının 7 ve 8 inci maddeleri aynen kabul edilmiştir.

              Kanun Tasarısının 9 uncu maddesinin 3 üncü Fıkrasının 3 üncü satırındaki "söz konusu" ibaresi "gerekli" olarak değiştirilmiş ve aynı satırdaki "için" kelimesinden sonraki "gerekli" kelimesi cümledeki akıcılığı sağlamak amacıyla metinden çıkarılmıştır.

              Kanun Tasarısının 10 uncu, 11 inci, 12 nci madde ve bağlı cetvel, 13 üncü, 14 üncü, 15 inci, 16 ncı,  17 nci, 18 inci, 19 uncu, 20 nci,  Geçici Madde 1,  21 inci ve 22 nci maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.  

     Raporumuz gereği yapılmak üzere, Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.

                       

Başkan

Başkanvekili

Sözcü

 

 

Soner Aksoy

Ahmet Büyükakkaşlar

Hasan Ali Çelik

 

Kütahya

Konya

Sakarya

 

Kâtip

Üye

Üye

 

Fatma Şahin

Tacidar Seyhan

Mustafa Sayar

 

Gaziantep

Adana

Amasya

 

 

(1, 3, 5, 6 ve 7 nci maddelerine muhalifim.

 

 

 

Muhalefet şerhlerim ektedir.)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Ahmet Edip Uğur

Nejat Gencan

Şemsettin Murat

 

Balıkesir

Edirne

Elazığ

 

(İmzada bulunamadı.)

 

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Talip Kaban

Mehmet Ali Arıkan

Vezir Akdemir

 

Erzincan

Eskişehir

İzmir

 

Üye

Üye

Üye

 

İsmail Katmerci

Sedat Uzunbay

Mustafa Elitaş

 

İzmir

İzmir

Kayseri

 

Üye

Üye

Üye

 

Hasan Angı

Nuri Çilingir

Şükrü Ünal

 

Konya

Manisa

Osmaniye

 

Üye

Üye

Üye

 

Mustafa Öztürk

İbrahim Çakmak

A. Yekta Haydaroğlu

 

Sinop

Tokat

Van

 

 

Üye

 

 

 

Fazlı Erdoğan

 

 

 

Zonguldak

 

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİÎ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ

 

 

 

KOMİSYONU BAŞKANLIĞINA

 

 

 

Komisyonumuzda görüşülmekte olan Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü Kurulması Hakkındaki Kanun Tasarısı’nın 1, 3, 5, 6 ve 7 inci maddelerine ilişkin koymuş olduğum muhalefet şerhleri ekte ayrı ayrı sunulmuştur.

 

 

 

Bilgilerinize arz ederim.

 

 

 

 

 

Tacidar Seyhan

 

 

 

Adana

 

BOR VE ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ KURULMASI HAKKINDAKİ KANUN

TASARISININ 1 İNCİ MADDESİNE MUHALEFET ŞERHİDİR

İlgili maddede enstitünün Türkiye’de ve dünyada Bor ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımını ve yeni bor ürünlerinin üretimini, geliştirilmesini teminen araştırmalar yapmak üzere gerekli bilimsel ortamı sağlamak amacı ile kurulması önerilmiş. Ancak birçok ülkede bu enstitülerin özerk bir yapıda, siyasetin etkisinden uzak çalışabilmesi amacıyla kadrolaşma amacı gütmeden kurulmuş olduğu gerçeği gözden kaçırılmıştır. Enstitüler yapıları itibarı ile araştırma ve geliştirme merkezleridir. Bunu bir koordinasyon merkezi gibi görüp, şirket yönetimi mantığı ile değerlendirip, Ankara’da kurmaya çalışmak, amaçları ve işleyişi konusunda kamuoyunun ciddî endişelere kapılmasına neden olmaktadır.

Aynı maddenin bir başka bölümünde, Bakanlar Kurulu tarafından tespit edilecek bir üniversite yerleşkesinde kurulacağının belirtilmesi ve diğer maddelerde de yönetim kuruluna bu üniversiteden bir üyenin alınmasının belirtilmesi, bu enstitünün tüm üniversitelere eşit mesafede olması anlayışını ortadan kaldırmaktadır.

                               Tacidar Seyhan

                                              Adana

BOR VE ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ KURULMASI HAKKINDAKİ KANUN

TASARISININ 3 ÜNCÜ MADDESİNE MUHALEFET ŞERHİDİR

Enstitünün görevleri tanımlamasında, ne yazık ki dünya gerçeklerinden uzak çok özel bir statü sağlamaya çalışılmış, enstitü araştırma yapan bir kuruluş olmaktan çıkartılmış ürünleri geliştiren ve bu ürünleri pazarlayan bir işletme haline dönüştürülmeye çalışılmıştır. Tanımlamaların genel olması nedeni ile enstitünün ticarî amaç güdecek her tür işletmeyi açabilmesine ve tüzel kişilere finans desteği sağlanmasına neden olacak tehlikeli boyutlara taşınmıştır. Oysa ki tüm tanımlamaların, özel bor kimyasallarının ürün gelişimini sağlamak bunların özellikle iç piyasada kullanımını özendirmek amacı ile yapılması gerekmektedir. Enstitünün görevi kesinlikle üretim yapıp piyasaya sunmak ve bu üretimden gelir sağlamak amacında olmamalıdır. 10 uncu maddede de enstitü çalışmalarının ticarileştirileceği net olarak ifade edilmiştir. Bu çerçevede yapılacak tüm çalışmaların Eti Holding A.Ş. ve Eti Bor A.Ş.’nin gelirlerini azaltmaması amacıyla bor ürünlerinin ikame edilebilirlik özelliklerinin gözardı edilmeden bilimsel kriterlerle birlikte mutlaka ticarî kriterlerinde gözönünde bulundurularak olması gerekir. Bu haliyle Eti Holding’in ve Eti Bor’un çalışma ve yetki alanına müdahale edildiği gibi kanun kapsamı bağımsız çalışmalarında önünün kesilmesine neden olacaktır.

                               Tacidar Seyhan

                                              Adana

BOR VE ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ KURULMASI HAKKINDAKİ KANUN

TASARISININ 5 İNCİ MADDESİNE MUHALEFET ŞERHİDİR

Yönetim Kurulu tanımlanmasında, enstitü özerk bir yapıdan uzak sadece siyasî yetkinin kullanılacağı bir konuma getirilmiştir. Enerji Bakanlığının 3, Sanayi Bakanlığının 1, TÜBİTAK’ın bağlı olduğu Bakanlığın 1, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin 1 ve yerleşkesinde bulunan üniversitenin 1 olmak üzere : 5Bakanlık, 2 sivil inisiyatif sayılabilecek yetkilinin görev aldığı bir kurul haline dönüştürülmüştür. Burada enstitünün hükümetin bir uydusu gibi çalışacağı açıktır. Yönetim Kurulu kararlarının üye tam sayısının salt çoğunluğuyla alınacak olması, mevcut siyasî iradenin tüm kararlarda inisiyatif kullanabileceği gerçeğini gözler önüne sermektedir. Bu nasıl bir özerklik anlayışıdır? Oysa Borların işletmeciliğinden 2840 sayılı Yasa gereği tek sorumlu olan Eti Holding A.Ş. ve 300 bin üyesi bulanan TMMOB’ninde yönetim kurulunda yer alması daha demokratik bir yapı oluşturabilecektir.

Yönetim Kurulu üyelerinin tamamının Başbakan tarafından atanıyor olması, mevcut KİT’lerin Yönetim Kurullarının üçlü kararname ile atandığı dikkate alınırsa özerklikten çok nasıl bir siyasî tasarrufa dönüştürülebileceği gerçeğini ortaya koymaktadır. Atamalarda birkaç merciinin onayından ve uzlaşmasından neden imtina edildiği anlaşılamamaktadır. Sadece Başbakanın inisiyatifine bırakılması bilimsellikten uzak, siyasî kadrolaşmanın önünü açacak bir enstitüyü kurmak anlamına gelmektedir.

                               Tacidar Seyhan

                                              Adana

 

BOR VE ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ KURULMASI HAKKINDAKİ KANUN

TASARISININ 6 NCI MADDESİNE MUHALEFET ŞERHİDİR

Yönetim Kurulunun görev ve yetkilerinde özellikle (e) fıkrasında enstitünün ücret karşılığı vereceği hizmetlerden elde edilecek proje gelirlerinin, başkanın teklifi ile karar veriliyor olması tüzel kişilere verilecek malî desteğin başkanın yetkisine bırakılması anlamını da taşımaktadır. Oysa 14 üncü maddesinin (e) fıkrasında, bu gelirlerin % 20 sinin enstitünün gelirleri içerisinde alınacağı belirtilmesine rağmen % 80’inin kullanımı veya kullandırılması konusundaki yetki başkana bırakılmıştır. Yapılan açıklamalarda araştırma giderlerinin bu orandan karşılanacağı belirtilse de tesisi ve laboratuvarı oluşturulmuş bir enstitünün, yeni laboratuvar kurmaması durumunda bu giderlerin ne olacağı belirtilmemiştir. Böyle bir belirsizlik ortamında, bu yetkilerle başkanın, kaynakları kime, nasıl aktaracağı ve/veya dağıtacağı sorgulanmalıdır.

                               Tacidar Seyhan

                                              Adana

 

BOR VE ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ KURULMASI HAKKINDAKİ KANUN

TASARISININ 7 NCİ MADDESİNE MUHALEFET ŞERHİDİR

Enstitü başkanının, Bakanın teklifi üzerine, Başbakan tarafından atanması enstitü yönetiminin bilimsel bakış açısına göre değil de siyasî anlayışa göre şekillendirileceğinin bir göstergesidir. Ayrıca gerekli taslak, çalışma programı ve bütçeyi hazırlamak konusunda Başkanın yetkili kılınması 5 üyesi Bakanlık Temsilcilerinden oluşan bir enstitüde tüm kararların Başkanın etkisi ve yetkisi ile alınması anlamını taşımaktadır. Başbakanın atadığı bir Başkanın teklifine yine Başbakan tarafından belirlenen bir yönetim kurulu üyesinin nasıl karşı çıkacağı merak konusudur. Bu uygulama kurul üyelerinin öneri getirme yetkisini dahi elinden almaktadır.

Bu gerekçelerle ilgili 7 nci maddeye katılmadığımı bildiriyor. Muhalefetimin kayıtlara geçirilmesini arz ediyorum.

                               Tacidar Seyhan

                                              Adana

Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu

 

Türkiye Büyük Millet Meclisi

 

 

Plan ve Bütçe Komisyonu

8.5.2003

 

Esas No. : 1/558

 

 

Karar No. : 27

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Enerji ve Tabiî Kaynaklar  Bakanlığınca hazırlanarak, Bakanlar Kurulunca 8.4.2003 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 11.4.2003 tarihinde tali komisyon olarak Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'na, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen "Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü Kurulması Hakkında Kanun Tasarısı", Komisyonumuzun 22.4.2003 tarihinde yapmış olduğu 37 nci birleşimde Hükümeti temsilen Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Mehmet Hilmi Güler ile Maliye Bakanlığı, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Devlet Personel Başkanlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ve Eti Holding A.Ş temsilcilerinin de katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi; ülkelerin ekonomik açıdan gelişmesinde hem sanayi girdisi, hem de ihraç ürünü olarak madenler  büyük önem arzetmektedir. Ülkelerin doğal kaynaklar açısından zengin olması üretimde dışa bağımlı olma durumunu azaltmakta, ekonomik rekabette ise uluslararası  piyasalarda avantaj sağlamaktadır. Ancak, bir ülkenin doğal kaynaklar açısından zengin olmasının yanı sıra  bu kaynakları değerlendirecek üretim araçları, bilgi ve teknolojiye de sahip olması durumunda  bu kaynaklar etkin ve verimli bir şekilde değerlendirilebilmekte, ülke kalkınmasında ekonomik artı değer ortaya çıkmakta ve refah artışında önemli rol oynamaktadır.

Enerji kaynaklarının azaldığı ve enerjiye bağımlılığın arttığı günümüzde, ülkemiz hem enerji üretiminde kullanabileceği, hem de bir çok yan ve yeni ürün yelpazesine kavuşturulabilecek bor tuzlarında dünya rezervlerinin yaklaşık % 63,6'sına sahiptir. Bor tuzlarının üretimi, ürün yelpazesinin çeşitlendirilmesi ve bu konuda daha bir çok bilimsel veri ve bilgi üretecek çalışmalar yapacak kuruluşlar oluşturulması ülkemiz açısından büyük önem taşımaktadır.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;

- Bor ürünlerinin yaygın olarak kullanımını, ürün yelpazesinin çeşitlendirilmesini ve üretimin geliştirilmesini sağlamak amacıyla değişik sektörlerde kullanıcıların araştırmaları için gerekli bilimsel ortamı sağlamak, bor ve ürünlerini kullanan ve bu alanda araştırma yapan kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliği yaparak bilimsel araştırmalar yapmak veya yaptırmak, bunların  sanayi ve ticari alanda uygulanmalarını çoğaltarak ülke bor kaynaklarının ekonomik hayata daha fazla katkısını sağlamak için hukukî ve idarî altyapı oluşturarak kendi çalışmalarının yanı sıra bu alanda yapılan çalışmalara katkı sağlamak amacıyla idarî ve malî özerkliğe sahip Bor Ürünleri Araştırma Enstitüsü kurulmasının,

- Enstitünün oluşumu, görevleri ve organları ile çalışan memurların statüsü ve malî haklarının tâbi olacağı düzenlemelerin,

- Enstitünün denetimi, gelir ve gider dengesinin sağlanması, bor rezevlerinin ekonomiye daha fazla katkı sağlayacak duruma getirilmesi, bu amaçla katma değeri yüksek bor kimyasalları üretilmesi için yapılacak Ar-Ge çalışmalarının Devlet tarafından desteklenmesi amacıyla madenlerden alınan Devlet  hakkının % 15' inin Enstitüye gelir olarak verilmesinin, 

Öngörüldüğü anlaşılmaktadır.

Komisyonumuzda, Tasarının tümü üzerinde yapılan müzakerelerde;

-Borun bir çok alanda çok geniş bir ürün yelpazesinin üretiminde kullanılan en önemli hammaddelerden biri olduğu, bunun yanısıra pek çok sektörde de  gelecekte potansiyel olarak kullanılabileceği,

-Dünya bor rezervlerinin % 60'ından fazlasına sahip olduğumuz gözönünde  bulundurularak ülkemizde ürün yelpazesinin artırılması ve katma değeri yüksek ürünler ile pazara girilerek hem katma değerin ülkede kalması hem de pazar payının artırılması için Ar-Ge faaliyetlerine önem verilmesi gerektiği, bu suretle ülkemizin üretimde ve pazarda daha çok söz sahibi olabileceği, bu nedenle böyle bir Araştırma Enstitüsü kurulmasının memnuniyetle karşılandığı,

-Kurulacak olan Enstitünün, bilimsel araştırmaları siyasî etkiden uzak yapabilecek bir yapıya sahip olması ve ayrıca tüm bilimsel kuruluşlara eşit mesafede bulunması gerektiği,

- Kurulacak Enstitünün bilimsel prensiplere uygun faaliyetler gerçekleştirebilmesi bakımından  organlarının oluşumunda ve işleyişinde özerklik ilkesine dikkat edilmesinin yerinde olacağı,

- Hizmette etkinlik sağlanması bakımından Enstitü Başkanının aynı zamanda Yönetim Kurulu başkanı da olması gerektiği,

- Stratejik öneme sahip değerlerimizde kamu mülkiyetinin korunması gerektiği, bu nedenle özel teşebbüse bor çıkarma ve pazarlama imkânının verilmemesinin yerinde olduğu,

- Enstitünün bulunacağı yerin seçiminin ve hangi üniversitenin bünyesinde kurulacağının Kanunda belirlenmesi gerektiği,

- Enstitünün giderlerinin, vereceği hizmetlerden ve  elde  edeceği proje gelirlerinden  karşılanmasının yerinde olduğu,

- Ar-Ge projelerinden alınan ücretlerin dağılımındaki esas ve usullerinin Kanunda açıkca belirtilmesi gerektiği,

- Kurumun denetiminin, çalışmaları sürdürülen kamu yönetimi reform çalışmalarına paralel olarak Sayıştay  tarafından yapılmasının daha uygun olacağı,

Gibi görüş ve eleştirileri müteakip, Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda;

- Bor Araştırma Enstitüsünün, ürün yelpazesinin ve bununla bağlantılı olarak pazar payının artırılmasına katkı sağlayacak verilerin üretilmesi amacıyla gerekli Ar-Ge çalışmalarını  yapacağı,

- Araştırmaların çeşitlendirilmesi ve alternatif enerji kaynağı olan ve araçlarda yakıt olarak denenen hidrojenli bor bileşimlerinin üretilmesi ve endüstriyel bazda kullanımı ile ilgili çalışmalar yapması, bora dayalı ve katma değeri yüksek, yurtiçi sanayinin  yatırım yapabileceği,  yurtiçi ve yurtdışında  tüketimi olabilecek bor kimyasalları sanayinin ülkemizde oluşturulması, geliştirilmesi ve üretilmesi için yurtdışı uygulamalarına benzer Bor Ürünleri Araştırma Enstitüsünün kurulmasına ihtiyaç duyulduğu,

- Enstitünün idarî ve malî özerkliğe sahip olması suretiyle siyasî etkilerden uzak ve tüm bilimsel kurumlara eşit mesafede olacağı,

- Borla ilgili araştırma  hizmetlerinin koordinasyonunun sağlanmasının amaçlandığı, bu nedenle enstitünün Ankara'da kurulmasının öngörüldüğü,

- Yönetim Kurulunun oluşumunda hızlı karar verebilme unsurlarının  gözetildiği, siyasî bir kaygının sözkonusu olmadığı,

- Tasarının hazırlanmasında sivil toplum kuruluşları ve uzmanların görüşlerinin de alındığı,

- Bu yapılanmada icra ile karar organının birbirinden ayrılmasının, bir araştırma kurumu olan Enstitünün başkanının daha verimli çalışmasını sağlayacağı gerekçesi ile tercih edildiği,

- Enstitünün oluşumunda, bilimsel ve teknik alt yapıya sahip, ayrıca ticari de düşünebilen kişilerin görev alması esasının öngörüldüğü,

Belirtilmiştir.

Bu görüşmeleri takiben tasarı ve gerekçesi  Komisyonumuzca benimsenmiş, ancak verilen bir önerge ile daha ayrıntılı bir şekilde incelenebilmesini teminen bir alt komisyon oluşturulması ve alt komisyon çalışmalarını takiben maddelerin görüşülmesine geçilmesi kabul edilmiştir.

Alt Komisyon 28.4.2003 tarihinde Eti Holding A.Ş Genel Müdürlüğünün ve sivil toplum kuruluşlarının konuya ilişkin verdiği aydınlatıcı bilgilerin de katkıları ile  29.04.2003 tarihinde yapmış olduğu çalışmalarda  tali komisyon olan Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun  değerlendirmelerini de dikkate alarak oluşturduğu metni bir raporla Komisyonumuza sunmuştur.

Bu defa Komisyonumuz, 6.5.2003  tarihinde Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Mehmet Hilmi Güler ile Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Personel Başkanlığı, TÜBİTAK ve ETİ Holding A.Ş temsilcilerinin de katılımlarıyla yapmış olduğu 40 ıncı birleşiminde, Alt Komisyonca hazırlanan metin üzerinden maddelerin görüşülmesine geçilmesini kabul etmiştir.

Metnin;

- 1 inci ve 2 nci maddeleri; Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsünün adının "Ulusal Bor Araştırma Enstütüsü" olarak değiştirilmesini teminen madde metinlerinin redaksiyona tâbi tutulması suretiyle,

- 3 üncü maddesi; birinci fıkrasının Enstitünün adının değiştirilmesi nedeniyle redaksiyona tâbi tutulması, gerek nitelikleri gerekse  sahip olduğumuz cevher miktarları bakımından ülkemiz için önemli bir stratejik doğal kaynak olan Bor'un geleceği ile ilgili pazar ve teknoloji politikası belirleme görevini düzenleyen  hükmün yeni (a) bendi olarak Enstitünün görevleri arasına ilave edilmesi ve bendlerin buna göre teselsül ettirilmesi, (a) bendine, Eti Holding A.Ş ve bağlı ortaklıklarının yanısıra bor konusunda  araştırma altyapısı olan üniversitelerde de  araştırma merkezleri kurulması  ve kurulmasına destek olunmasını  temine yönelik bir hükmün  ilave edilmesi, (b) bendinde yer alan  " araştırılmasına" ibaresinin tekrarı önlemek  ve maksadı daha  iyi anlaşılır hale getirmek amacıyla "saptanıp anlaşılmasına" olarak değiştirilmesi, (h) bendinde yer alan "Dokümantasyon, enformasyon sistemleri," ibaresinin " bilgi toplama ve yayma" olarak redaksiyona tâbi tutulması suretiyle ,

-4 üncü maddesi; (e) bendinin, 3 üncü maddenin (d) bendinde yapılan değişikliğe paralel olarak "Bilgi Toplama, İdarî ve Malî İşler Koordinatörlüğü," şeklinde yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 5 inci maddesi; altıncı fıkrasının sonuna "Enstitü Başkanı, Yönetim Kurulu Başkanı olarak seçilemez." hükmünün ilave edilmesi suretiyle,

-  6 ncı maddesi; Yönetim Kurulunun görevleri arasına, Enstitünün çalışma alanları ile  ilgili olarak stratejik  ve performans planları hazırlamak ve yayınlamak görevini de almaya yönelik bir düzenlemenin   yeni bir bent olarak   ilave edilmesi suretiyle,

- 7 nci maddesi aynen ,

- 8 inci maddesinin (c) bendinin, 3 ve 4 üncü maddelerde yapılan değişikliğe paralel olarak yeniden düzenlenmesi suretiyle, 

- 9 uncu ve 10 uncu maddeleri aynen,

- 11 inci maddesi; madde başlığı ile birinci ve  dördüncü fıkralarının 3 ve 4 üncü maddelerde yapılan değişikliğe paralel olarak redaksiyona tâbi tutulması suretiyle,

- 12, 13 , 14, 15 ve 16 ncı maddeleri aynen,

- 17 nci maddesi; Enstitünün  Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalmasını düzenleyen hükmün metinden çıkarılması suretiyle,

- 18 inci maddesi; son fıkrasının uygulamada mükerrerliğe neden olabileceği düşüncesiyle metinden çıkarılması suretiyle,

- 19, 20  ve Geçici 1 inci  maddeleri ile yürürlük ve yürütmeye ilişkin 21 ve 22 nci maddeleri aynen,

Kabul edilmiştir.

Tasarının başlığı, Enstitünün adında yapılan değişiklik nedeniyle "Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü Kurulması Hakkında Kanun Tasarısı" şeklinde yeniden düzenlenmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

 

                       

Başkan

Başkanvekili

Sözcü

 

 

Sait Açba

M. Altan Karapaşaoğlu

Sabahattin Yıldız

 

Afyon

Bursa

Muş

 

Kâtip

Üye

Üye

 

Mehmet Sekmen

Mahmut Göksu

Mehmet Melik Özmen

 

İstanbul

Adıyaman

Ağrı

 

Üye

Üye

Üye

 

Ruhi Açıkgöz

Bülent Gedikli

Mehmet Zekai Özcan

 

Aksaray

Ankara

Ankara

 

Üye

Üye

Üye

 

Mehmet Mesut Özakcan

Ali Osman Sali

Ali Kemal Deveciler

 

Aydın

Balıkesir

Balıkesir

 

(Karşı oy yazısı ektedir)

 

(Karşı oy yazısı ektedir)

 

Üye

Üye

Üye

 

Aziz Akgül

Ömer Abuşoğlu

Nurettin Canikli

 

Diyarbakır

Gaziantep

Giresun

 

Üye

Üye

Üye

 

M. Emin Murat Bilgiç

Nazım Ekren

Alaattin Büyükkaya

 

Isparta

İstanbul

İstanbul

 

Üye

Üye

Üye

 

Birgen Keleş

Ali Kemal Kumkumoğlu

Ali Topuz

 

İstanbul

İstanbul

İstanbul

 

(Karşı oy yazım eklidir)

(Karşı oy yazım eklidir)

(Karşı oy yazısı ektedir)

 

Üye

Üye

Üye

 

M. Mustafa Açıkalın

Kıvılcım Kemal Anadol

Hakkı Akalın

 

İstanbul

İzmir

İzmir

 

 

 

(Karşı oy yazısı ektedir)

 

Üye

Üye

Üye

 

Mehmet Ceylan

Y. Selahattin Beyribey

Taner Yıldız

 

Karabük

Kars

Kayseri

 

Üye

Üye

Üye

 

Mustafa Ünaldı

Ali Er

Gürol Ergin

 

Konya

Mersin

Muğla

 

 

 

(Karşı oy yazısı eklidir)

 

Üye

Üye

Üye

 

Kazım Türkmen

Abdülkadir Kart

Erol Aslan Cebeci

 

Ordu

Rize

Sakarya

 

(Karşı oy yazısı ektedir)

 

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Musa Uzunkaya

Enis Tütüncü

Faruk Nafiz Özak

 

Samsun

Tekirdağ

Trabzon

 

 

(Karşı oy yazısı eklidir)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Mehmet Akif Hamzaçebi

Osman Coşkunoğlu

Mustafa Zeydan

 

Trabzon

Uşak

Hakkâri

 

(Karşı oy yazısı eklidir)

(Karşı oy yazısı eklidir)

 

 

BOR VE ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ KURULMASI

HAKKINDA KANUN TASARISI’NA İLİŞKİN

KARŞI OY YAZISI

Bor ve ürünleri, Türkiye açısından büyük önem taşımaktadır. Bor’un çok önemli, stratejik bir ürün olması, ileri işleme aşamalarında büyük boyutlarda katma değer artışlarına yol açması, Türkiye’nin dünyadaki rezervlerin % 64’üne sahip bulunması ve Türkiye’nin karşısındaki en önemli rakibi US Borax’ın çok güçlü ve etkin bir tekel olması, Bor ve ürünlerinin önemini daha da artırmaktadır.

US Borax’ın fiyat belirleme dahil, araştırma, üretim, işletme ve pazarlama ile ilgili pek çok konuyu yönlendirmesi Türkiye’nin bu alandaki çalışmalarını daha da önemli kılmaktadır.

1978 tarih ve 2172 sayılı yasa ile bor yatakları ile ilgili faaliyet imtiyazının Etibank’a devredilmesinden sonra, bu sektör yurtiçinden ve yurtdışından kaynaklanan pek çok tuzak ile karşı karşıya kalmıştır. Ne var ki Eti Holding dönemi kaynakların, eskiye oranla, daha iyi değerlendirildiği bir dönem olmuştur. Tasarı ile Eti Holding ve Enstitü arasında araştırma yaptırmak dışında hiçbir bağlantı öngörülmemektedir. Eti Holding yönetimde tek kişi ile bile temsil edilmemektedir. Oysa, Türkiye’nin bu alandaki rakibi US Borax’ın tekel olması, Eti Holding’in sektör üzerindeki denetimini çok önemli hale getirmektedir.

Ayrıca, Tasarının genel gerekçesinden de açıkca görüleceği üzere, söz konusu girişim herhangi bir politikaya, plana ya da programa dayanmamaktadır. Bor minerallerine dayalı teknolojilerin geliştirilmesi şüphesiz son derece önemlidir. Ancak ulusal bilim ve teknoloji politikaları temel alınarak oluşturulmayan ve bu politikaların yansıtıldığı plan ve programlar çerçevesinde tasarlanmayan yapılanmaların olumlu sonuçlar vermesi mümkün değildir.

Kurulması düşünülen enstitü öngörülen yapısıyla bor konusunda millî politikalar doğrultusunda olumlu sonuçların elde edilebileceği araştırmaları yapmak ve yaptırmaktan uzaktır.

Enstitü için 28 kişilik bir kadro planlanıp bunun üzerinde de 7 kişilik bir yönetim kurulu oluşturulması, yapılanmanın gerçek anlamda bir enstitü olmadığının açık bir göstergesidir. Öngörülen kurumun, üstlendiği araştırma görevini başka kuruluşlara yaptırmak amacıyla oluşturulduğu anlaşılmaktadır. Bu niteliği ile bu kurum, araştırma enstitüsü olmanın ötesinde, araştırma ve iş organize eden bir yapı içermektedir.

Gerçek araştırma Enstitülerinde bulunması gereken en önemli organ, hiç kuşku yoktur ki, “Bilim Kurulu” dur. Bu öneride Bilim Kurulu öngörülmemiştir. Komisyon çalışmalarına davet üzerine katılan TMMOB’ye bağlı ve konu ile ilgili Oda temsilcilerinin önemle üzerinde durdukları Bilim Kurulu oluşturulması konusu, tarafımızdan da önemle ve ısrarla talep edilmiş olmasına karşın, kabul görmemiştir. Sadece bir yönetim Kurulu oluşturmakla yetinilmiştir.

Yönetim Kurulunun, yapısal olarak bilimsel bir nitelik taşıması söz konusu olmadığı gibi; iki ayda bir toplanarak Enstitü çalışmalarını yönlendirmesi ve yönetmesi öngörüldüğüne göre, gerçek anlamda bir yönetim organı niteliği de taşımamaktadır. Enstitünün yönetim kurulu olsa olsa önüne getirilen konuları kendisinden istendiği gibi karara bağlayacak sembolik bir organ durumunda kalacaktır.

Önerilen Yönetim Kurulu yapısı, bu değerlendirmelerimizi açık bir biçimde doğrulamaktadır. Önerilen biçimi ile yönetim kurulu 7 üyeden oluşmakta ve bu üyelerden 5’i ilgili Bakanlıklar, biri YÖK ve biri de TOBB tarafından önerilenler arasından Başbakan tarafından atanmaktadır.

Böyle bir yapının özerk bir yapı olduğu hiçbir biçimde savunulamaz. Bu yapı tam anlamı ile bir siyasal yapı niteliği göstermektedir.

Komisyon çalışmaları sırasında böyle bir yapının sakıncalarını ortaya koyarak yönetim kurulunun oluşumuna ilişkin yapıcı önerilerimiz hiç dikkate alınmamıştır.

Enstitü yönetimi ile ilgili olarak eğer yönetim kurulu modeli üzerinde ısrar edilecekse bu yönetim kurulunun:

- Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığının önereceği 1 üye,

- Sanayi ve Ticaret Bakanlığının önereceği 1 üye,

- TÜBİTAK’ın önereceği 1 üye,

- ETİ-HOLDİNG’in önereceği 1 üye,

- YÖK’ün önereceği 1 üye

- TMMOB’nin önereceği 1 üye,

- TOBB’nin önereceği 1 üye,

Olmak üzere 7 üyeden oluşması tarafımızdan önerildiği halde uygun bulunmayarak ret edilmiş olması zihinlerde soru işaretleri oluşmasına neden olmuştur.

Yönetim Kurulu üyelerinin sayısı ve atama şekli tasarının diğer hükümleri ile birlikte değerlendirildiğinde bu şekilde bir enstitü yapılanması ile bilimsel araştırma yapılması, bor minerallerinin geliştirilmesi, yeni teknolojilerinin kullanılması gibi amaçların gerçekleştirilmesi mümkün olmayacaktır. Enstitü gerçek bir teknoloji araştırma merkezi olmak gibi bir işleve sahip olmak yerine zihinlerde soru işaretleri bırakabilecek işlevleri üstlenmekle karşı karşıya kalabilecektir. Yanlış yapılanma ile de bor minerallerine dayalı kurulması muhtemel gerçek bir teknoloji geliştirme merkezinin önünde bir engel de olabilecektir.

Enstitü tarafından yapılan veya yaptırılan bilimsel araştırmaların sonuçlarının değerlendirileceği bilim kurulu veya benzeri bir kurulun olmayışı, araştırma sonuçları üzerinde tartışmalar yaratacaktır.

Yine tasarıya göre enstitünün üniversitelerle herhangi bir bağı yoktur. Bilimsel araştırma yapacak enstitülerin üniversite ile bağının olmaması düşünülemez.

Bütün bunlar birarada düşünüldüğünde enstitünün gerçek anlamda bir özerkliğinin özellikle de bilimsel özerkliğinin olmadığı ortaya çıkmaktadır.

Bunlara ek olarak:

28 kişilik kadronun 3 adedinin koordinatör olarak Başbakanlık’daki “başkan” kadrosuna eşit statüde unvan olarak öngörülmüş olması kamu yönetimi reformu, personel reformu gibi konularda ülkemizin ihtiyaçları ve gerçekleri ile bağdaşmamakta sadece makam yaratmak gibi bir kaygıyla hareket edildiği izlenimini vermektedir.

Yönetim Kurulunun, “proje gelirlerinin masraflar dışında kalan kısmının başkanın teklifi ile dağıtımına karar vermek” şeklindeki yetkisi son derce sınırsız bir yetkidir.

“Kamu haznedarlığı” ilkesi çerçevesinde kamu kurumları için paralarını kamu bankalarında tutması zorunluluğu getirilirken enstitünün bu kuralın dışında bırakılması doğru değildir.

Aynı şekilde enstitü harcamalarının 1950 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu kapsamı dışında bırakılması da 17 nci maddeyi tutarlı olmaktan çıkarmaktadır. Vize ve tescil hükümleri dışında Sayıştay Kanunu’na tabi olan enstitü harcamalarının bu doğrultuda 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununa da tabi olması gerekirken buna uygun düzenleme yapılmamıştır.

Bu nedenlerle tasarıya katılmıyoruz.               08.05.2003

 

                       

Ali Topuz

Ali Kemal Deveciler

Ali Kemal Kumkumoğlu

 

 

İstanbul

Balıkesir

İstanbul

 

Enis Tütüncü

Kâzım Türkmen

Birgen Keleş

 

Tekirdağ

Ordu

İstanbul

 

M. Mesut Özakcan

M. Akif Hazmaçebi

Osman Coşkunoğlu

 

Aydın

Trabzon

Uşak

 

Hakkı Akalın

 

Gürol Ergin

 

İzmir

 

Muğla

ALT KOMİSYON RAPORU

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANLIĞINA

Komisyonumuzun, 22.4.2003 tarihinde, Hükümeti temsilen Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Mehmet Hilmi Güler ile Maliye Bakanlığı, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Personel Başkanlığı ve Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) temsilcilerinin de katılımlarıyla yaptığı 37 nci birleşimde, 1/558 esas numaralı "Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü Kurulması Hakkında Kanun Tasarısı" üzerindeki görüşmelere başlanmıştır.

Tasarının geneli üzerinde yapılan görüşmeleri takiben; bor'un ülkemiz açısından taşıdığı stratejik önem ve ülke ekonomisine sağlayacağı katkı dikkate alınarak tasarının daha iyi değerlendirilebilmesi için, ilgili Bakanlığın konuya ilişkin bilgilendirme toplantısı yapması ve sivil toplum örgütlerinin değerlendirmelerinin alınması ve konunun daha ayrıntılı bir şekilde incelenebilmesini teminen bir alt komisyon oluşturulması, alt komisyon çalışmalarını takiben görüşmelere devam edilmesine karar verilmiştir.

Alt Komisyonumuz, 28.4.2003 tarihinde Eti Holding A.Ş. Genel Müdürlüğünün ve sivil toplum kuruluşlarının konuya ilişkin verdiği aydınlatıcı bilgilerin de katkıları ile 29.4.2003 tarihinde yapmış olduğu çalışmalar sonucunda, tali komisyon olan Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun değerlendirmelerini de dikkate alarak, Tasarıda aşağıda belirtilen değişiklikleri yapmıştır.

Tasarının;

- 1 inci maddesi; birinci fıkrasında yer alan; "Enstitü Bakanlar Kurulu tarafından tespit edilecek bir üniversite yerleşkesinde yer alabilir" hükmünün çıkarılması suretiyle,

- 2 nci maddesi; birinci fıkrasının (g) bendinin 1 inci maddede yapılan değişikliğe paralellik sağlamak amacıyla metinden çıkarılması suretiyle,

- 3 üncü maddesi; birinci fıkrasına, Enstitü'nün görevlerinin sınırlarının net olarak ifade edilmesini temin etmek amacıyla, 2840 sayılı Kanun hükümlerinin saklı kalmasına ilişkin bir ibarenin eklenmesi, (a) bendinde yer alan "teorik" ibaresinin "temel" olarak redaksiyona tabi tutulması, yine aynı bentde "teçhizat ile desteklemek" ibaresinden sonra gelmek üzere "Eti Holding A.Ş. ve bağlı ortaklıklarında araştırma merkezleri kurmak, kurulmasına destek olmak" ibaresinin eklenmesi, ( c ) bendinde yer alan "araştırma isteklerini değerlendirmek, sonuçlandırmak ve bu ürünleri piyasaya sunmak" ibaresinin "araştırma isteklerini değerlendirmek, Ar-Ge sonuçlarını piyasaya sunmak," olarak değiştirilmesi, (d) bendi "müzakeresinde" ibaresinden sonra gelmek üzere "Eti Holding A. Ş ile birlikte" ibaresinin ilave edilmesi, (e ) bendine "öncelikle" ibaresinden sonra gelmek üzere "ve ücretsiz olarak" ibaresinin eklenmesi suretiyle,

- 4 üncü maddesi aynen,

- 5 inci maddesi; ikinci fıkrasının, Yönetim Kurulu üyelerinin atamasında, Enerji Bakanlığına ayrılan üye kontenjanının iki'ye düşürülerek Enstitü Başkanının Yönetim Kurulunun oluşumuna dahil edilmesi, önerilecek aday sayısının seçilecek üye sayısının iki katı olarak belirlenmesi ve üniversite öğretim üyeleri arasından seçilecek üyenin YÖK tarafından önerilmesini teminen yeniden düzenlenmesi, ilgili mühendislik dallarının yönetim kurulunda temsilini sağlamak amacıyla metne yeni üçüncü fıkranın ilave edilmesi, beşinci fıkrasında Yönetim Kurulu Üyelerinin görev sürelerinin Enstitü Başkanı hariç üç yıl olarak değiştirilmesi, altıncı fıkrasında herhangi bir nedenle boşalan Yönetim Kurulu Üyeliği için aynı usulde atama yapılacağı ve atanan üyenin önceki üyenin görev süresini tamamlayacağına açıklık getirilmesi suretiyle,

- 6 ncı maddesi; birinci fıkrasının (a) bendinin tali komisyon tarafından düzenlenmiş şeklinin redaksiyona tabi tutulması suretiyle benimsenmesi, aynı bentte yer alan "bütçe taslağını onaylamak" ibaresinin (d) bendine taşınması ve bendin redaksiyona tabi tutulması, (e) bendinin amacın daha iyi ifade edilebilmesini ve uygulamada ortaya çıkabilecek aksaklıkları önlemek amacıyla yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 7 nci maddesi; ikinci fıkrasına Başkanın niteliklerine açıklık kazandırmak amacıyla "ita amiri olup," ibaresinden sonra gelmek üzere "Yönetim Kurulu üyelerinde aranan özelliklere sahip kişiler arasından" ibaresinin eklenmesi, (d) bendi hangi proje gelirlerinin dağıtımının yapılacağına açıklık getirilmesi maksadıyla "kaldırmak ve " ibaresinden sonra gelmek üzere "Enstitünün sürekli ve süreli personeli tarafından yapılan proje gelirlerinin" ibaresinin eklenmesi suretiyle,

- 8 inci maddesi aynen,

- 9 ve 10 uncu maddelerinin, amacın daha iyi ifade edilebilmesi ve Araştırma Geliştirme Koordinatörlüğü ile Endüstriyel İlişkiler Koordinatörlüğü'nün görevleri arasında dublikasyona meydan verilmemesini teminen yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 11 inci maddesi aynen,

- 12 nci maddesi, Enstitüde istihdam edilecek sürekli ve süreli personel ile yabancı uzman ve danışmanların atanma şartları, nitelikleri, sayıları ve özlük hakları ile ilgili esas ve usullerin yeniden belirlenmesi suretiyle,

- 13 üncü maddesi, birinci fıkrasında yer alan "diğer enstitü personeli" ibaresinin "Enstitünün sürekli personeli" olarak değiştirilmesi ve "Akademik unvanların kazanılması için gerekli şartlar saklıdır." hükmünün ilgisi nedeniyle 12 nci maddenin üçüncü fıkrasının sonuna taşınması, ikinci fıkrasının tasarıda belirtilen diğer personelin emeklilik açısından durumlarının ne olacağı konusuna açıklık getirilmesi teminen bunu düzenleyen bir hükmün metne ilave edilmesi, üçüncü fıkrasına, uygulamada ortaya çıkabilecek sıkıntıları önlemek amacıyla, yabancı danışman ve uzmanları 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname çerçevesi dışında tutmaya yönelik bir ibarenin eklenmesi ve Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerinin huzur haklarını düzenleyen hükmün metne dördüncü fıkra olarak ilave edilmesi, dördüncü fıkrasına yabancı danışman ve uzmanların da görevlerinin ifası sırasında yapacakları masraflarının Enstitü bütçesinden karşılanabilmesini teminen "... hizmet verenlerin" ibaresinden sonra gelmek üzere "ve yabancı danışman ve uzmanların" ibaresinin ilave edilmesi suretiyle,

- 14 üncü maddesi; Enstitünün, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu yerine, Sayıştay Kanununun vize ve tescil hükümleri dışında, Sayıştay denetimine tabi tutulması şeklinde düzenlenmesi suretiyle,

- 15 inci maddesi, birinci fıkrasının Bakanlık bütçesine Enstitüye aktarılmak üzere konulacak ödeneği düzenleyen (a) bendinin, Enstitünün mali özerkliği dikkate alınarak metinden çıkarılması ve bentlerin buna göre teselsül ettirilmesi, (e) bendinin 6 ve 7 nci maddelerde yapılan değişikliğe paralel olarak (d) bendi olarak yeniden düzenlenmesi, ikinci fıkrasına Enstitünün gelirleri yeterli bir düzeye ulaşıncaya kadar Genel Bütçeden kaynak verilmesini düzenleyen bir hükmün ilave edilmesi suretiyle,

- 16 ncı maddesi aynen,

- 17 nci maddesi; uygulanmayacak hükümler arasında yer alan Sayıştay Kanunu'nun tümü yerine, bu Kanunu'nun vize ve tescile ilişkin hükümleri ile Harcırah Kanunu'na tabi olmayan Enstitünün yurt içi ve yurt dışı gündeliklerinde bir tavan uygulanmasını teminen yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 18 inci maddesi; Enstitüye yapılacak yardım, bağış ve vasiyetlerin Katma Değer Vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçtan istisna edilmesini düzenleyen hükmün metne üçüncü fıkra olarak ilave edilmesi suretiyle,

- 19 uncu maddesi aynen,

- 20 nci maddesi; bilgi isteme ve gizliliğe uyma konusunda kuruluşların en kısa sürede bu bilgileri verme konusunda getirilen yükümlülüğüne, bu alanda görev yapan kurumlar arasında ortaya çıkabilecek sorunları engellemek amacıyla söz konusu isteğe cevap vermek ve gereken kolaylığı göstermek şeklinde düzenlenmesi suretiyle,

- Geçici 1 inci maddesi. "Başkan ve" ibaresinin metinden çıkarılması suretiyle,

- Yürürlüğe ilişkin 21 inci maddesiyle yürütmeye ilişkin 22 nci maddesi aynen,

Kabul edilmiştir.

Raporumuz, Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığı'na saygıyla arz olunur.

                        

Başkan

Üye

Üye

 

 

Taner Yıldız

Mehmet Zekai Özcan

Mehmet Mesut Özakcan

 

Kayseri

Ankara

Aydın

 

 

 

(Muhalefet şerhim ektedir)

 

Üye

Üye

 

 

Ali Osman Sali

Ali Kemal Kumkumoğlu

 

 

Balıkesir

İstanbul

 

 

 

(Muhalefet şerhim ektedir)

 

 

ALT KOMİSYON KARŞI OY YAZISI

Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü’nün, Kurulması Yasa Tasarısı kapsamlı düşünülmeden ve çeşitli yönleriyle tartışılmadan hazırlandığı ve Acil Eylem Planında yer verilmiş olması nedeniyle görev savmak için ya da, Eti Holding tekelini kırmak amacıyla onu by-pass etmeye yönelik bir hazırlık olarak görülmektedir.

Tasarının genel gerekçesinden açıkça görüleceği üzere, söz konusu girişim herhangi bir politika, plan ya da program metnine dayanmamaktadır. Bor minerallerine dayalı teknolojilerin geliştirilmesi, şüphesiz son derece önemlidir. Ancak, Ulusal Bilim ve Teknoloji politikaları temelinde oluşturulmayan ve söz konusu politikaların yansıtıldığı plan ve programlar çerçevesinde tasarımlanmayan yapıların olumlu sonuçlar vermesi mümkün değildir.

Kurulması düşünülen Enstitü, bu yapısıyla bir genel müdürlük kuruluyor izlenimi vermektedir. Bir araştırma enstitüsü olmaktan çok, bir koordinasyon ve finansman kurumu olacağını göstermektedir.

Oluşturulmak istenen Enstitü, yeni bir açılım getirmediği gibi, Eti Holding’e rakip oluşumlar yaratacağından, ülkemizin borlardan elde etmekte olduğu gelirlerin de düşmesine yol açacaktır.

28 kişilik yeni oluşturulacak kısıtlı kadro ile Enstitünün, gerçek bir teknoloji araştırma merkezinin işlevini yerine getirmeyeceği, son derece açıktır.

Hele, ısrarla özerk olacağı iddia edilen bu yapılaşmadaki yönetim kurulunun , yedi üyesinden beşinin Bakanlıklar tarafından belirlendiği dikkat edilirse, bu enstitünün özerkliğinden bahsetmek mümkün olmayacaktır.

Bu yanlış yapılanma, ileride bor minerallerine dayalı kurulması muhtemel gerçek bir teknoloji geliştirme merkezinin de önünü kesebilecektir. Dolayısıyla söz konusu tasarı, geri çekilmeli ve ilgili tüm tarafların katılımıyla ulusal çıkarlarımıza uygun yeni bir tasarı oluşturulmalıdır.

 

Mehmet Mesut Özakcan             Ali Kemal Kumkumoğlu

                    Aydın                    İstanbul

ALT KOMİSYONUN KABUL ETTİĞİ METİN

BOR VE ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ KURULMASI HAKKINDA

KANUN TASARISI

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kuruluş ve Tanımlar

Amaç ve kuruluş

MADDE 1. - Türkiye'de ve dünyada bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımını, yeni bor ürünlerinin üretimini ve geliştirilmesini teminen değişik alanlarda kullanıcıların araştırmaları için gerekli bilimsel ortamı sağlamak, bor ve ürünlerini kullanan ve/veya bu alanda araştırma yapan kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliği yaparak bilimsel araştırmaları yapmak, yaptırmak, koordine etmek ve  bu araştırmalara katkı sağlamak amacıyla, kamu tüzel kişiliğini haiz, idarî ve malî özerkliğe sahip ve bu Kanun ile kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere Bor ve Ürünleri Araştırma  Enstitüsü kurulmuştur. Enstitünün kısa adı "BOREN" dir.  Enstitünün Merkezi Ankara'dadır.

Enstitünün ilişkili olduğu Bakanlık, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığıdır. Enstitü, bu Kanunda düzenlenmeyen hususlar da özel hukuk hükümlerine tabidir.

Tanımlar

MADDE 2. - Bu Kanunda adı geçen;

a) Bakanlık                                : Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığını,

b) Bakan                                : Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanını,

c) Enstitü                                : Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsünü,

d) Yönetim Kurulu                                : Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü  Yönetim Kurulunu,

e) Başkanlık                                : Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü Başkanlığını,

f) Başkan                                : Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü Başkanını,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Enstitünün Görevleri ve Organları

Enstitünün görevleri

MADDE 3. - Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsünün, 10.6.1983 tarihli ve  2840 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla görevleri şunlardır:

a) Bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi amacıyla temel ve uygulamalı araştırma yapmak, yaptırmak, yapmayı özendirmek, değişik alanlarda kullanıcıların araştırmaları için gerekli bilimsel ortamı ve alt yapıyı sağlamak, bunun için laboratuvarlar kurmak, laboratuvarların kurulmasına destek vermek, mevcut ve/veya kurulacak laboratuvarları teçhizat ile desteklemek, Eti Holding A.Ş. ve bağlı  ortaklıklarında araştırma merkezleri kurmak, kurulmasına destek olmak,  bor ve ürünlerini kullanan ve bu alanda araştırma yapan kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliği yaparak koordinasyonu sağlamak,

b) Bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi alanındaki bilimsel araştırmaların teknolojik yeniliklere süratle dönüşebilmesi için yöntemler geliştirmek, bu alandaki teknolojilerin yurt dışından transferi için gerekli çalışmaları yürütmek, özel sektörün bor ve ürünlerinin kullanımı hakkındaki çalışmalara katılımını sağlayacak programlar yapmak, sanayi sektörünün Enstitü ile işbirliği yapmasını sağlayacak programlar geliştirmek, mevcut ve geliştirilecek yeni bor ürünlerinin çevre ve insan sağlığı üzerine etkilerinin araştırılmasına yönelik araştırmalar yapmak, yaptırmak ve işbirliğini verimli kılacak ortamı oluşturmak,

c) Kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ile gerçek ve tüzel kişilerin bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi hakkında araştırma isteklerini değerlendirmek, Ar-Ge sonuçlarını piyasaya sunmak, bu konularda araştırma yapan gerçek ve tüzel kişileri finansman, personel ve teçhizat ile desteklemek,

d) Türkiye'nin taraf olacağı bor ve ürünleri ile ilgili Ar-Ge  işbirliği anlaşmalarının hazırlanması ve müzakeresinde Eti Holding A.Ş ile birlikte  Hükümete yardımcı olmak ve bu anlaşmaların izlenmesinde ve uygulanmasında  31/5/1963 tarihli  ve  244 sayılı Kanun ile 5/5/1969 tarihli ve 1173 sayılı Kanun çerçevesinde görev almak,

e) Eti Holding A.Ş' nin talep edeceği Ar-Ge projelerini öncelikle ve ücretsiz olarak gerçekleştirmek,

f) Görev alanına giren konularda ulusal ve uluslararası kongre, seminer gibi bilimsel toplantılara bilimsel ve maddi katkı sağlamak, desteklemek, düzenlemek ve bunlara katılmak,

g) Enstitünün görev alanına giren konularda Türkçe ve yabancı dillerde kitap ve periyodik yayınlarda bulunmak ve bu tür yayınları desteklemek,

h) Dokümantasyon, enformasyon sistemleri, bilgi bankaları, kütüphane ve arşiv gibi bilimsel destek hizmetleri sağlamak, ulusal ve uluslararası kuruluşlarla bu konuda işbirliği yapmak,

ı) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

Organ ve birimleri

MADDE 4. - Enstitü aşağıdaki organ ve birimlerden oluşur;

a) Yönetim Kurulu,

b) Başkanlık,

c) Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü,

d) Endüstriyel İlişkiler Koordinatörlüğü,

e) Finansman, Enformasyon ve İdari İşler Koordinatörlüğü.

Yönetim Kurulu

MADDE 5. - Yönetim Kurulu Enstitünün en üst karar organıdır.

Yönetim Kurulu;

- Enstitü Başkanı,

- Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığınca  önerilecek dört aday arasından seçilecek iki üye,

- Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca önerilecek iki aday arasından seçilecek bir üye,

- Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunun bağlı olduğu Bakanlık tarafından önerilecek iki aday arasından seçilecek bir üye,

- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından önerilecek iki aday arasından seçilecek bir üye,

- Yükseköğretim Kurulunun üniversite   öğretim üyeleri arasından önereceği iki  aday arasından seçilecek bir üye,

olmak üzere toplam yedi üyeden oluşur.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, TÜBİTAK'ın bağlı olduğu Bakanlık ve YÖK tarafından önerilecek adaylar ile Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığının göstereceği en az iki  adayın mühendis olması zorunludur.

Yönetim Kurulu üyeleri; hukuk, siyasal bilgiler, idarî bilimler ve mühendislik  dallarında eğitim veren en az dört yıllık yüksek öğrenim kurumlarından mezun olmuş, kamu kurum ve kuruluşlarında ve/veya özel sektörde toplam en az on yıl deneyim sahibi ve Enstitünün amacına uygun birikimi olan ve mesleğinde temayüz etmiş kişiler arasından Başbakan tarafından atanır.

Yönetim Kurulu olağan olarak iki ayda bir toplanır. Ancak, Başkanlığın önerisi ile gerekli sıklıkta toplanabilir. Yönetim Kurulu kararları, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Yönetim Kurulunun çalışma usul ve esasları Enstitü tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.

Yönetim Kurulu üyelerinin görev süreleri Enstitü Başkanı hariç üç yıl olup, görev süresi dolan üyeler bir dönem daha atanabilir. Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu tarafından seçilir. 

Herhangi bir nedenle boşalan  Yönetim Kurulu üyeliği için aynı usulle atama yapılır, atanan üye önceki üyenin kalan görev süresini tamamlar.

Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerinin görev süreleri dolmadan görevlerine son verilemez. Bu Kanun ile kendilerine verilen görevleri ile ilgili olarak işlediği suçlardan dolayı haklarında mahkumiyet kararı kesinleşen Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca Devlet memuru olmak için aranan şartları kaybettikleri tespit edilen veya üç aydan fazla süre ile hastalık, kaza veya başka bir nedenle görevini yapamaz durumda olan veya görev süresinin kalan kısmında görevine devam edemeyeceği, üç aylık süre beklenmeksizin tam teşekküllü bir hastaneden alınacak heyet raporu ile tevsik edilen Yönetim Kurulu üyeleri süreleri dolmadan atandığı usulle görevden alınabilir.

Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri

MADDE 6. - Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri aşağıda belirtilmiştir:

a) Enstitünün kuruluş amacına  uygun çalışmalar ile hükümet programı, kalkınma planı ve yıllık programlarla belirlenecek hedef, ilke ve politikalar doğrultusunda Ar-Ge çalışmalarının yapılmasını sağlamak, 

b) Enstitünün idarî, malî ve teknik yönden düzenli, verimli ve etkin faaliyette bulunabilmesi için gerekli tedbirleri almak ve ilgili yönetmeliklerin yürürlüğe girmesini sağlamak,

c) Enstitünün personel politikasını oluşturmak,

d) Enstitünün yıllık çalışma programını görüşüp karara bağlamak, çalışmaları izlemek, değerlendirmek, yıl sonu faaliyet raporunu hazırlamak ve bütçe taslağını onaylamak,

e) Enstitünün vereceği hizmetler ve ücretlerin  belirlenmesi ile Enstitünün sürekli ve süreli personeli  tarafından yürütülen araştırma projeleri gelirlerinin masraflar dışında kalan kısmının Başkanın teklifi ile dağıtımına karar vermek,

f) Enstitünün yaptıracağı veya katkıda bulunacağı araştırmaların bütçe ve programlarını Başkanın teklifi üzerine onaylamak,

g) Enstitünün ihtiyaçları için taşınır ve taşınmaz malların, yazılım ve diğer ürünlerin satın alınmasına, satılmasına veya kiralanmasına karar vermek.

h) Enstitü personelinin atanması ve diğer işlemleri hususunda karar almak.

ı) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

Başkanlık ve başkanın görev ve yetkileri

MADDE 7. - Başkanlık, Enstitü başkanı ve üç grup koordinatöründen oluşur ve Enstitünün görevlerinin yerine getirilmesinde icra kurulu olarak hareket eder.

Başkan, Enstitünün ita amiri olup, Yönetim Kurulu üyelerinde aranan özelliklere sahip kişiler arasından,  Bakanın teklifi üzerine, Başbakan tarafından atanır.

Başkanın görev ve yetkileri şunlardır:

a) Enstitünün işlevlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli taslak çalışma programını ve bütçeyi hazırlamak, yönetim kuruluna sunmak, onaylandıktan sonra uygulamak,

b) Enstitünün gelir gider kesin hesabını ve yıllık faaliyet raporunu Yönetim Kuruluna sunmak ve Enstitü bütçesinin uygulanmasını, gelirlerinin toplanmasını, harcamaların yapılmasını ve denetimini sağlamak,

c) Enstitü personelinin atama ve diğer işlemleri için yönetim kuruluna teklifte bulunmak,

d) Yönetim Kurulu Kararına istinaden Araştırma ve Geliştirme  Koordinatörlüğü altında Enstitü temel çalışmaları ve piyasadan gelen talepler için Enstitü bünyesinden ya da dışından yerli ve yabancı danışman ve uzmanlardan oluşan Ar-Ge grupları kurmak, kaldırmak ve  Enstitüsünün sürekli ve süreli personeli  tarafından yapılan proje gelirlerinin dağıtımı hakkında önerilerde bulunmak,

e) Hizmet birimlerinin uyumlu, verimli, disiplinli ve düzenli biçimde çalışmasını temin etmek, Yönetim Kurulu ile hizmet birimleri arasındaki organizasyonu ve koordinasyonu sağlamak.

f) Yönetim Kurulu toplantılarının gündemini, gününü ve saatini belirlemek ve toplantılara katılmak, raportörlüğünü yapmak, Yönetim Kurulu kararlarının gereğinin yerine getirilmesini sağlamak ve bu kararların uygulanmasını izlemek.

g) Enstitüyü resmi ve özel kuruluşlar nezdinde temsil etmek.

Hizmet birimleri

MADDE 8. - Enstitünün hizmet birimleri;

a) Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü,

b) Endüstriyel İlişkiler  Koordinatörlüğü,

c) Finansman, Enformasyon ve İdari İşler  Koordinatörlüğü,

olmak üzere koordinatörlükler şeklinde teşkilâtlanmış hizmet birimlerinden oluşur.

Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü

MADDE 9. - Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü, bor ve ürünlerinin kullanımı hakkında Türkiye'nin bor ve ürünleri sanayi, araştırma ve teknoloji politikaları, hedef, ilke ve yöntemlerine uygun olarak Enstitünün yıllık ve revize edilebilir,  beş yıllık Ar-Ge  programlarını hazırlar.

Bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi hakkında temel ve uygulamalı araştırma yapar, yaptırır ve değişik alanlarda kullanıcıların araştırmaları için gerekli bilimsel ortamı sağlar ve bilimsel araştırmaların teknolojik yeniliklere dönüşebilmesi için çalışmalar yürütür.

Enstitünün bünyesinde hangi konularda araştırma ve geliştirme yapılması hususuyla kurulması gerekli Ar-Ge grupları ve personel, finans ve teçhizata ilişkin önerilerini Başkana sunar.

Türkiye'nin taraf olacağı bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi ile ilgili Ar-Ge çalışma ve işbirliği anlaşmalarının hazırlanması ve  uygulanması çalışmalarını yürütür.

Araştırma ve Geliştirme gruplarının üye sayısı, bu gruplarda çalışacakların nitelikleri ile çalışma usul ve esasları Başkanın teklifi üzerine Yönetim Kurulu tarafından kararlaştırılır.

Endüstriyel İlişkiler Koordinatörlüğü

MADDE 10. - Endüstriyel İlişkiler Koordinatörlüğü, kamu kurum ve kuruluşları ile üniversiteler, gerçek ve tüzel kişilerin bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi hakkında araştırma isteklerini değerlendirir, sonuçlandırılmasını sağlar ve piyasaya sunar.

Bor ve ürünlerinin kullanım alanlarının yaygınlaştırılması yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi hakkında araştırma yapan gerçek ve tüzel kişileri destekler, sanayi sektörünün Enstitü ile işbirliği yapmasını sağlayacak programları geliştirir ve bu işbirliğini verimli kılacak ortamı sağlar. Özel sektörün bor ve ürünlerinin kullanımı hakkındaki çalışmalara katılımını, özel sektörün yaptığı çalışmalara da  Enstitünün katılımını sağlayacak programlar yapar ve Başkana önerir.

Ar-Ge çalışması sonuçlarının uygulamaya geçmesi ve yurtdışından teknoloji transferi için gerekli çalışmaları yürütür ve enstitünün gelirlerinin artırılması için öneriler hazırlar.

Finansman, Enformasyon ve İdari İşler Koordinatörlüğü

MADDE 11. - Finansman, Enformasyon ve İdari İşler Koordinatörlüğü, Enstitünün bütçesinin hazırlanması, gelir ve giderlerinin gerçekleştirilmesi, takibi, denetimi ve değerlendirilmesi, Enstitünün görev alanına giren konularda ulusal ve uluslararası kongre, seminer gibi bilimsel toplantılar ile ilgili çalışmaları yürütür.

Muhasebe, ücret ödemeleri, Enstitü varlık ve imkânları ile personelinin idarî işlemlerinin yapılmasını ve takibini yerine getirir, bu konularda Başkana önerilerde bulunur ve yıllık faaliyet raporunu hazırlar.

Enstitünün görev alanına giren konularda Türkçe ve yabancı dillerde kitap ve periyodik yayınlarda bulunması  ve bu tür yayınları desteklemesi hakkında çalışmalar yapar.

Dokümantasyon, enformasyon sistemleri, bilgi bankaları, kütüphane ve arşiv gibi bilimsel destek hizmetlerinin verilmesi işlemlerini, mevcut ulusal ve uluslararası kuruluşlarla bu konuda işbirliği yapılması çalışmalarını yürütür.   

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Personelin Atanma Şartları, Statüsü ve Malî Hakları

Personelin atanma şartları ve statüsü

MADDE 12. - Enstitü hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, idarî hizmet sözleşmesi ile istihdam edilen sürekli personel eliyle yürütülür. Enstitü personelinin pozisyon unvan ve sayıları ekli Cetvelde gösterilmiştir. Söz konusu unvanların birimlere dağılımını yapmaya Başkanın önerisi üzerine Yönetim Kurulu yetkilidir. Personelin pozisyon unvan ve sayılarında mevcut pozisyon sayılarının iki katını aşmamak kaydıyla değişiklik yapılmasına, mevcut hizmet birimlerinin kaldırılmasına ve yeni hizmet birimlerinin kurulmasına, Enstitünün teklifi, Bakanın onayı üzerine Bakanlar Kurulu'nca karar verilir.

Enstitü personeli ücret ve malî haklar dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabidir.

Enstitüde proje ve araştırmaların gerektirdiği niteliklere sahip proje ve araştırma süresi ile sınırlı olarak yeterli sayıda süreli personel istihdam edilebilir. Enstitüde süreli olarak görevlendirilen personelin çalıştıkları süre zarfında ücretleri ile sosyal güvenlik ve benzeri yükümlülükleri Enstitü tarafından ödenir. Enstitüde bu şekilde istihdam edilen kamu kurum ve kuruluşları personeli kurumlarından izinli sayılırlar. Bu kişilerin statüleri ile buna ait her türlü hak ve mükellefiyetleri saklı tutulur. İzinli oldukları müddet, terfi ve emekliliklerinde hesaba katılır. Terfi hakkını kazananlar başkaca hiçbir işleme lüzum kalmaksızın terfi ettirilirler. Akademik unvanların kazanılması için gerekli şartlar saklıdır.

Enstitüde  yabancı danışman ve uzmanlar da istihdam edilebilir.

Enstitü personelinin nitelikleri ile  sözleşme usul ve esasları, Enstitünün önerisi ve Bakanın onayı üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelik ile tespit edilir. Enstitüde istihdam edilecek yabancı danışman ve uzmanların nitelikleri ile sayısı, ücretleri ve sözleşme usul ve esasları da bu yönetmelikte düzenlenir.

Yabancı danışman ve uzmanlar hariç, Enstitü personelinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) bendinin (1), (4), (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerinde belirtilen şartlar ile Enstitünün amaçlarının gerektirdiği nitelikleri  taşımaları zorunludur.

Malî hakları

MADDE 13. - Enstitü Başkanı ve  Enstitünün sürekli  personeli, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tabidir. Başkanın Enstitüde görevli olacağı sürede eski görevleri ile ilişkileri kesilir. Ancak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve özel mevzuatla düzenlenmiş personel rejimine tabi ise, Enstitüdeki görevi sona erdikten sonra, başvurması halinde Başbakan tarafından müktesebine uygun bir kadroya atanır.

Emeklilik açısından, Enstitü Başkanı genel müdür, koordinatörler Başbakanlık başkanları, uzmanlar bakanlık daire başkanına denk statüde kabul edilir. Diğer personele, 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun Ek 48 inci maddesinin (b) bendi hükümlerine göre işlem yapılır.

Yabancı danışman ve uzmanlar hariç, Enstitü Başkanı ile sürekli ve süreli personelin aylık ücret ve diğer malî hakları, 13.7.2001 tarihli 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri çerçevesinde Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.

Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine, ayda ikiden fazla olmamak üzere uhdesinde kamu görevi bulunanlara (2000) gösterge rakamının, uhdesinde her herhangi bir kamu görevi bulunmayanlara ise (3000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda bulunacak miktarda huzur hakkı ödenir.

Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri, Enstitü Başkanı, sürekli ve süreli personel ile vekalet ve istisna akdi ile hizmet verenlerin ve yabancı danışman ve uzmanların  görevlerinin ifası sırasında yaptıkları masrafların hangilerinin Enstitü bütçesinden karşılanabileceğine dair usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Denetim, Gelirler ve Bütçe

Denetim

MADDE 14. - Enstitü, 21.2.1967 tarihli ve 832 sayılı Sayıştay Kanunu' nun  vize ve tescil hükümleri hariç, Sayıştay denetimine tabidir.

Gelirler ve bütçe

MADDE 15. - Enstitünün gelirleri şunlardır:

a)  Eti Holding A.Ş.'nin bor ürünlerinin satışından % 0,2 oranında pay,

b) Bor madenleri işletmelerinden alınan devlet hakkının % 15'i,

c) Enstitüye yapılacak yardımlar, bağışlar ve vasiyetler,

d) Enstitünün ücret karşılığı verdiği hizmet gelirlerinin  tamamı ile sürekli ve süreli personel tarafından yapılacak  Ar-Ge projeleri karşılığı alınan ücretlerin % 20'si,

e) Yayın gelirleri,

f) Patent gelirleri ve sair gelirler.

Enstitünün gelirlerinin, giderlerini karşılaması esastır. Enstitü gelirleri, Yönetim Kurulunun uygun gördüğü bankalarda açılacak hesaplarda tutulur. Bu gelirlerden hesap yılı sonuna kadar harcanmayan paralar Maliye Bakanlığına bildirildikten sonra Enstitünün ertesi yıl gelir hesabına aktarılır. Enstitünün  gelirleri bu Kanunda belirtilen görevlerini tam olarak yerine getirebilmesi  için yeterli düzeye gelinceye kadar, gerekli malî kaynak Genel Bütçeden karşılanır.

Enstitünün giderleri Yönetim Kurulunca onaylanan bütçeden karşılanır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Son Hükümler

Malvarlığı

MADDE 16. - Enstitünün mal ve varlıkları Devlet malı sayılır, haczedilemez, rehnedilemez.

Uygulanmayacak hükümler

MADDE 17. - Enstitü, 26.5.1927 tarih ve 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu, 21.2.1967 tarihli ve 832 sayılı Sayıştay Kanunu'nun  vize ve tescile ilişkin  hükümleri ile 10.2.1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine tabi değildir. Ancak, yapılacak yurtiçi ve yurtdışı gündelik ödemeleri, emsali Devlet Memurlarına 6245 sayılı Kanun uyarınca yapılan gündelik ödemelerinin iki katını geçemez.

Muafiyetler

MADDE 18. - Enstitü ve Enstitünün gelirleri damga vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Enstitü, yapacağı araştırma ve incelemeler için hiçbir ilmühaber, ruhsatname ve imtiyaz almak zorunda değildir. Enstitü tarafından açılacak davalarda teminat aranmaz.

Eti Holding A.Ş.'nin, yaptıracağı Ar-Ge projeleri kapsamında alınan patentlerin kullanımı Eti Holding A.Ş.'ye ait olup bunlardan ücret alınmaz.

Enstitüye  yapılacak yardım, bağış ve vasiyetler Katma Değer Vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçlardan istisnadır.

Yönetmelikler

MADDE 19. - Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin usul ve esasları gösteren yönetmelikler, Yönetim Kurulunun oluşumundan itibaren altı ay içinde ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak hazırlanır ve yürürlüğe konulur.

Bilgi isteme ve gizliliğe uyma

MADDE 20. - Enstitü, araştırma ve inceleme konuları için gerekli gördüğü her türlü bilgiyi kamu kurum ve kuruluşlarından istemeye yetkilidir. Kendilerinden bilgi istenen kamu kurum ve kuruluşları, sözkonusu isteğe cevap vermek ve gereken kolaylığı göstermekle yükümlüdürler. Enstitü Yönetim Kurulu üyeleri ve her türlü personeli gizlilik taşıyan bilgileri açıklayamaz, kendilerinin veya başkalarının menfaatine kullanamaz.

Geçİcİ Madde 1. - Enstitü Yönetim Kurulu üyelerinin atandığı tarihten itibaren bir yıl süreyle koordinatör dışındaki unvanlara, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye istinaden çalışan ve bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 7 nci maddesindeki şartları taşıyan personel de atanabilir.

Yürürlük

MADDE 21. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 22. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

 

ALT KOMİSYONUN KABUL ETTİĞİ METNE EKLİ CETVEL

POZİSYON CETVELİ

UNVANLAR

SAYISI

Başkan

1

Koordinatör

3

Uzman

13

Laborant

2

Tekniker/Teknisyen

2

Savunma Uzmanı

1

Sekreter

2

Büro Görevlisi

2

Şoför

     2

                Toplam

28

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

BOR VE ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ KURULMASI  HAKKINDA

KANUN TASARISI

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kuruluş ve Tanımlar

Amaç ve kuruluş

MADDE 1. - Türkiye'de ve dünyada bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımını, yeni bor ürünlerinin üretimini ve geliştirilmesini teminen değişik alanlarda kullanıcıların araştırmaları için gerekli bilimsel ortamı sağlamak, bor ve ürünlerini kullanan ve/veya bu alanda araştırma yapan kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliği yaparak bilimsel araştırmaları yapmak, yaptırmak, koordine etmek ve  bu araştırmalara katkı sağlamak amacıyla, kamu tüzel kişiliğini haiz, idarî ve malî özerkliğe sahip ve bu Kanun ile kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü kurulmuştur. Enstitünün kısa adı "BOREN" dir. Enstitünün Merkezi Ankara'dadır. Enstitü, Bakanlar Kurulu tarafından tespit edilecek bir üniversite yerleşkesinde yer alabalir.

Enstitünün ilişkili olduğu Bakanlık, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığıdır. Enstitü, bu Kanunda düzenlenmeyen hususlarda özel hukuk hükümlerine tâbidir.

Tanımlar

MADDE 2. - Bu Kanunda adı geçen;

a) Bakanlık                                : Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığını,

b) Bakan                                : Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanını,

c) Enstitü                                : Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsünü,

d) Yönetim Kurulu                                : Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü  Yönetim Kurulunu,

e) Başkanlık                                : Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü Başkanlığını,

f) Başkan                                : Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsü Başkanını,

g) Üniversite                                : Enstitünün yerleşkesinde yer aldığı üniversiteyi,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Enstitünün Görevleri ve Organları

Enstitünün görevleri

MADDE 3. - Bor ve Ürünleri Araştırma Enstitüsünün görevleri şunlardır:

a) Bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi amacıyla teorik ve uygulamalı araştırma yapmak, yaptırmak, yapmayı özendirmek, değişik alanlarda kullanıcıların araştırmaları için gerekli bilimsel ortamı ve alt yapıyı sağlamak, bunun için laboratuvarlar kurmak, laboratuvarların kurulmasına destek vermek, mevcut ve/veya kurulacak laboratuvarları teçhizat ile desteklemek, bor ve ürünlerini kullanan ve bu alanda araştırma yapan kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliği yaparak koordinasyonu sağlamak,

b) Bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi alanındaki bilimsel araştırmaların teknolojik yeniliklere süratle dönüşebilmesi için yöntemler geliştirmek, bu alandaki teknolojilerin yurt dışından transferi için gerekli çalışmaları yürütmek, özel sektörün bor ve ürünlerinin kullanımı hakkındaki çalışmalara katılımını sağlayacak programlar yapmak, sanayi sektörünün Enstitü ile işbirliği yapmasını sağlayacak programlar geliştirmek, mevcut ve geliştirilecek yeni bor ürünlerinin çevre ve insan sağlığı üzerine etkilerinin araştırılmasına yönelik araştırmalar yapmak, yaptırmak ve bu işbirliğini verimli kılacak ortamı oluşturmak,

c) Kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ile gerçek ve tüzel kişilerin bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi hakkında araştırma isteklerini değerlendirmek, sonuçlandırmak ve bu ürünleri piyasaya sunmak, bu konularda araştırma yapan gerçek ve tüzel kişileri finansman, personel ve teçhizat ile desteklemek,

d) Türkiye'nin taraf olacağı bor ve ürünleri ile ilgili Ar-Ge  işbirliği anlaşmalarının hazırlanması ve müzakeresinde Hükümete yardımcı olmak ve bu anlaşmaların izlenmesinde ve uygulanmasında 31.5.1963 tarihli ve 244 sayılı Kanun ile 5.5.1969 tarihli ve 1173 sayılı Kanun çerçevesinde görev almak,

e) Eti Holding A.Ş' nin talep edeceği Ar-Ge projelerini öncelikle gerçekleştirmek,

f) Görev alanına giren konularda ulusal ve uluslararası kongre, seminer gibi bilimsel toplantılara bilimsel ve maddî katkı sağlamak, desteklemek, düzenlemek ve bunlara katılmak,

g) Enstitünün görev alanına giren konularda Türkçe ve yabancı dillerde kitap ve periyodik yayınlarda bulunmak ve bu tür yayınları desteklemek,

h) Dokümantasyon, enformasyon sistemleri, bilgi bankaları, kütüphane ve arşiv gibi bilimsel destek hizmetleri sağlamak, ulusal ve uluslararası kuruluşlarla bu konuda işbirliği yapmak,

ı) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

Organ ve birimleri

MADDE 4. - Enstitü aşağıdaki organ ve birimlerden oluşur;

a) Yönetim Kurulu,

b) Başkanlık,

c) Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü,

d) Endüstriyel İlişkiler Koordinatörlüğü,

e) Finansman, Enformasyon ve İdari İşler Koordinatörlüğü.

Yönetim Kurulu

MADDE 5. - Yönetim Kurulu Enstitünün en üst karar organıdır.

Yönetim Kurulu; Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığının göstereceği üç üye, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)’nun bağlı olduğu Bakanlık, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin göstereceği birer üye ve üniversite öğretim üyelerinden bir üye olmak üzere toplam yedi üyeden oluşur.

Yönetim Kurulu üyeleri; hukuk, siyasal bilgiler, idarî bilimler ve mühendislik dallarında eğitim veren en az dört yıllık yüksek öğrenim kurumlarından mezun olmuş, kamu kurum ve kuruluşlarında ve/veya özel sektörde toplam en az on yıl deneyim sahibi ve Enstitünün amacına uygun birikimi olan ve mesleğinde temayüz etmiş kişiler arasından Başbakan tarafından atanır.

Yönetim Kurulu olağan olarak iki ayda bir toplanır. Ancak, Başbakanlığın önerisi ile gerekli sıklıkta toplanabilir. Yönetim Kurulu kararları, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Yönetim Kurulunun çalışma usul ve esasları Enstitü tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.

Yönetim Kurulu üyelerinin görev süreleri beş yıl olup, görev süresi dolan üyeler bir dönem daha atanabilir. Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu tarafından seçilir.

Herhangi bir nedenle boşalan Enstitü Başkanlığı ve Yönetim Kurulu üyeliği için aynı usulle atama yapılır, atanan üye önceki üyenin görev süresini tamamlar.

Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerinin görev süreleri dolmadan görevlerine son verilemez. Bu Kanun ile kendilerine verilen görevleri ile ilgili olarak işlediği suçlardan dolayı haklarında mahkûmiyet kararı kesinleşen Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca Devlet memuru olmak için aranan şartları kaybettikleri tespit edilen veya üç aydan fazla süre ile hastalık, kaza veya başka bir nedenle görevini yapamaz durumda olan veya görev süresinin kalan kısmında görevine devam edemeyeceği, üç aylık süre beklenmeksizin tam teşekküllü bir hastaneden alınacak heyet raporu ile tevsik edilen Yönetim Kurulu üyeleri süreleri dolmadan atandığı usulle görevden alınabilir.

Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri

MADDE6. - Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri aşağıda belirtilmiştir.

a) Hükümet programı, kalkınma planları ve yıllık programlarla belirlenecek hedef, ilke ve politikalar doğrultusunda, Enstitünün çalışma ilke ve programlarını öncelik alanlarına göre belirlemek, bütçe taslağını onaylamak,

b) Enstitünün idarî, malî ve teknik yönden düzenli, verimli ve etkin faaliyette bulunabilmesi için gerekli tedbirleri almak ve ilgili yönetmeliklerin yürürlüğe girmesini sağlamak,

c) Enstitünün personel politikasını oluşturmak,

d) Enstitünün yıllık çalışma programını görüşüp karara bağlamak, çalışmaları izlemek, değerlendirmek ve yıl sonu faaliyet raporunu hazırlamak,

e) Enstitünün ücretsiz ve ücret karşılığı vereceği hizmetlerin belirlenmesi ile Enstitü araştırmacılarının piyasadan alacakları araştırma projeleri gelirlerinin Başkanın teklifi ile dağıtımına karar vermek,

f) Enstitünün yaptıracağı veya katkıda bulunacağı araştırmaların bütçe ve programlarını Başkanın teklifi üzerine onaylamak,

g) Enstitünün ihtiyaçları için taşınır ve taşınmaz malların, yazılım ve diğer ürünlerin satın alınmasına, satılmasına veya kiralanmasına karar vermek,

h) Enstitü personelinin atanması ve diğer işlemleri hususunda karar almak,

ı) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

Başkanlık ve başkanın görev ve yetkileri

MADDE7. - Başkanlık, Enstitü başkanı ve üç grup koordinatöründen oluşur ve Enstitünün görevlerinin yerine getirilmesinde icra kurulu olarak hareket eder.

Başkan, Enstitünün ita amiri olup, Bakanın teklifi üzerine Başbakan tarafından atanır.

Başkanın görev ve yetkileri şunlardır :

a) Enstitünün işlevlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli taslak çalışma programını ve bütçeyi hazırlamak, Yönetim Kuruluna sunmak, onaylandıktan sonra uygulamak,

b) Enstitünün gelir gider kesin hesabını ve yıllık faaliyet raporunu Yönetim Kuruluna sunmak ve Enstitü bütçesinin uygulanmasını, gelirlerinin toplanmasını, harcamaların yapılmasını ve denetimini sağlamak,

c) Enstitü personelinin atama ve diğer işlemleri için Yönetim Kuruluna teklifte bulunmak,

d) Yönetim Kurulu kararına istinaden Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü altında Enstitü temel çalışmaları ve piyasadan gelen talepler için Enstitü bünyesinden ya da dışından yerli ve yabancı danışman ve uzmanlardan oluşan Ar-Ge grupları kurmak, kaldırmak ve proje gelirlerinin dağıtımı hakkında önerilerde bulunmak,

e) Hizmet birimlerinin uyumlu, verimli, disiplinli ve düzenli biçimde çalışmasını temin etmek, Yönetim Kurulu ile hizmet birimleri arasındaki organizasyonu ve koordinasyonu sağlamak,

f) Yönetim Kurulu toplantılarının gündemini, gününü ve saatini belirlemek ve toplantılara katılmak, raportörlüğünü yapmak, Yönetim Kurulu kararlarının gereğinin yerine getirilmesini sağlamak ve bu kararların uygulanmasını izlemek,

g) Enstitüyü resmî ve özel kuruluşlar nezdinde temsil etmek.

Hizmet birimleri

MADDE 8. - Enstitünün hizmet birimleri;

a) Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü,

b) Endüstriyel İlişkiler Koordinatörlüğü,

c) Finansman, Enformasyon ve İdarî İşler Koordinatörlüğü,

olmak üzere koordinatörlükler şeklinde teşkilâtlanmış hizmet birimlerinden oluşur.

Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü

MADDE 9. - Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü, bor ve ürünlerinin kullanımı hakkında Türkiye’nin bor ve ürünleri sanayi, araştırma ve teknoloji politikaları, hedef, ilke ve yöntemlerine uygun olarak Enstitünün yıllık ve revize edilebilir beş yıllık programlarını hazırlar.

Bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi hakkında teorik ve uygulamalı araştırma yapar, yaptırır, yapmayı özendirir ve değişik alanlarda kullanıcıların araştırmaları için gerekli bilimsel ortamı sağlar.

Bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi alanındaki bilimsel araştırmaların teknolojik yeniliklere süratle dönüşebilmesi için yöntemler geliştirir, söz konusu teknolojilerin yurt dışından transferi için gerekli çalışmaları yürütür.

Enstitünün bünyesinde hangi konularda araştırma ve geliştirme yapılması hususu ile kurulması gerekli Araştırma ve Geliştirme grupları ve personel, finans ve teçhizata ilişkin önerilerini Başkana sunar.

Türkiye’nin taraf olacağı bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi ile ilgili Ar-Ge çalışma ve işbirliği anlaşmalarının hazırlanması, uygulanması çalışmalarını yürütür.

Araştırma ve Geliştirme gruplarının üye sayısı, bu gruplarda çalışacakların nitelikleri ile çalışma usul ve esasları Başkanın teklifi üzerine Yönetim Kurulu tarafından kararlaştırılır.

Endüstriyel İlişkiler Koordinatörlüğü

MADDE 10. - Endüstriyel İlişkiler Koordinatörlüğü, kamu kurum ve kuruluşları ile üniversiteler, gerçek ve tüzel kişilerin bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi hakkında araştırma isteklerini değerlendirir, sonuçlandırılmasını sağlar ve piyasaya sunar.

Bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi hakkında araştırma yapan gerçek ve tüzel kişileri desteklemek için metotlar geliştirir, sanayi sektörünün Enstitü ile işbirliği yapmasını sağlayacak programları geliştirir ve bu işbirliğini verimli kılacak ortamı yaratır. Özel sektörün bor ve ürünlerinin kullanımı hakkındaki çalışmalara katılımını, özel sektörün yaptığı çalışmalara Enstitünün katılımını sağlayacak programlar yapar ve Başkana önerir.

Enstitü çalışmalarının ticarileştirilmesi ve gelirlerinin artırılması için öneriler hazırlar ve çalışmalarda bulunur.

Finansman, Enformasyon ve İdarî İşler Koordinatörlüğü

MADDE 11. - Finansman, Enformasyon ve İdarî İşler Koordinatörlüğü, Enstitünün bütçesinin hazırlanması, gelir ve giderlerinin gerçekleştirilmesi, takibi, denetimi ve değerlendirilmesi, Enstitünün görev alanına giren konularda ulusal ve uluslararası kongre, seminer gibi bilimsel toplantılar ile ilgili çalışmaları yürütür.

Muhasebe, ücret ödemeleri, Enstitü varlık ve imkânları ile personelinin idarî işlemlerinin yapılmasını ve takibini yerine getirir, bu konularda Başkana önerilerde bulunur ve yıllık faaliyet raporunu hazırlar.

Enstitünün görev alanına giren konularda Türkçe ve yabancı dillerde kitap ve periyodik yayınlarda bulunması ve bu tür yayınları desteklemesi hakkında çalışmalar yapar.

Dokümantasyon, enformasyon sistemleri, bilgi bankaları, kütüphane ve arşiv gibi bilimsel destek hizmetlerinin verilmesi işlemlerini, mevcut ulusal ve uluslararası kuruluşlarla bu konuda işbirliği yapılması çalışmalarını yürütür.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Personelin Atanma Şartları, Statüsü ve Malî Hakları

Personelin atanma şartları ve statüsü

MADDE 12. - Enstitü hizmetlerinin gerektirdiği aslî ve sürekli görevler, idarî hizmet sözleşmesi ile sözleşmeli olarak istihdam edilen sözleşmeli personel eliyle yürütülür. Enstitü personelinin kadro unvan ve sayıları ekli cetvelde gösterilmiştir. Söz konusu unvanların birimlere dağılımını yapmaya Başkanın önerisi üzerine Yönetim Kurulu yetkilidir. Personel unvan ve sayılarında değişiklik yapılmasına, mevcut hizmet birimlerinin kaldırılmasına ve yeni hizmet birimlerinin kurulmasına, Enstitünün teklifi, Bakanın onayı üzerine Bakanlar Kurulunca karar verilir.

Enstitü personeli ücret ve malî haklar dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbidir.

Enstitüde proje ve araştırmaların gerektirdiği niteliklere sahip geçici personel istihdam edilebilir. Enstitüde geçici olarak görevlendirilen personelin çalıştıkları süre zarfında ücretleri ile sosyal güvenlik ve benzeri yükümlülükleri Enstitü tarafından ödenir.

Enstitü personelinin atanmasına ve süreli istihdam edilecek yerli ve yabancı danışman ve uzmanların sözleşmelerine ilişkin esaslar Başkanlığın hazırlayıp, Yönetim kurulunun onayı ile yürürlüğe konulacak yönetmelikte düzenlenir.

Enstitü personelinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) bendinin (1), (4), (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerinde belirtilen şartları taşımaları zorunludur.

Malî hakları

MADDE 13. - Enstitü Başkanı ve diğer Enstitü personeli, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tâbidir. Başkanın Enstitüde görevli olacağı sürede eski görevleri ile ilişkileri kesilir. Ancak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve özel mevzuatla düzenlenmiş personel rejimine tâbi ise, Enstitüdeki görevi sona erdikten sonra, başvurması halinde Başbakan tarafından müktesebine uygun bir kadroya atanır. Akademik unvanların kazanılması için gerekli şartlar saklıdır.

Emeklilik açısından, Enstitü Başkanı genel müdür, koordinatörler Başbakanlık başkanları, uzmanlar bakanlık daire başkanına denk statüde kabul edilir.

Yönetim Kurulu üyelerinin huzur hakları ile Enstitü Başkan ve personelinin aylık ücret ve diğer malî hakları 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname çerçevesinde Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.

Yönetim kurulu Başkan ve üyeleri, Enstitü Başkanı, sürekli ve süreli personeli ile vekalet ve istisna akdî ile hizmet verenlerin görevlerinin ifası sırasında yaptıkları masrafların hangilerinin Enstitü bütçesinden karşılanabileceğine dair usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Denetim, Gelirler ve Bütçe

Denetim

MADDE 14. - Enstitü, malî açıdan Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun denetimine tâbidir.

Gelirler ve bütçe

MADDE 15. - Enstitünün gelirleri şunlardır:

a) Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı bütçesine bu amaçla konulacak ödenek,

b) Eti Holding A. Ş.’nin bor ürünlerinin satışından % 0,2 oranında pay,

c) Bor madenleri işletmelerinden alınan Devlet hakkının % 15’i,

d) Enstitüye yapılacak yardımlar, bağışlar ve vasiyetler,

e)Enstitünün ücret karşılığı verdiği hizmet gelirleri ile yapacağı Ar-Ge projeleri karşılığı alınan ücretlerin % 20’si,

f) Yayın gelirleri,

g) Patent gelirleri ve sair gelirler.

Enstitünün gelirlerinin, giderlerini karşılaması esastır. Enstitü gelirleri, Yönetim Kurulunun uyğun gördüğü bankalarda açılacak hesaplarda tutulur. Bu gelirlerden hesap yılı sonuna kadar harcanmayan paralar Maliye Bakanlığına bildirildikten sonra Enstitünün ertesi yıl gelir hesabına aktarılır.

Enstitünün giderleri Yönetim Kurulunca onaylanan bütçeden karşılanır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Malvarlığı

MADDE 16. - Enstitünün mal ve varlıkları Devlet malı sayılır, haczedilemez, rehnedilemez.

Uygulanacak hükümler

MADDE 17. - Enstitü, 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu, 832 sayılı Sayıştay Kanunu ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine tâbi değildir.

Muafiyetler

MADDE 18. - Enstitü ve Enstitünün gelirleri damga vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Enstitü, yapacağı araştırma ve incelemeler için hiçbir ilmühaber, ruhsatname ve imtiyaz almak zorunda değildir. Enstitü tarafından açılacak davalarda teminat aranmaz.

Eti Holding A. Ş.’nin, yaptıracağı Ar-Ge projeleri kapsamında alınan patentlerin kullanımı Eti Holding A. Ş.’ye ait olup bunlardan ücret alınmaz.

Yönetmelikler

MADDE 19. - Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin usul ve esasları gösteren yönetmelikler, Yönetim Kurulunun oluşumundan itibaren altı ay içinde ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak hazırlanır ve yürürlüğe konulur.

Bilgi isteme ve gizliliğe uyma

MADDE 20. - Enstitü, araştırma ve inceleme konuları için gerekli gördüğü her türlü bilgiyi kamu kurum ve kuruluşlarından istemeye yetkilidir. Kendilerinden bilgi istenen kamu kurum ve kuruluşları en kısa sürede bu bilgileri vermekle yükümlüdürler. Enstitü Yönetim Kurulu üyeleri ve her türlü personeli gizlilik taşıyan bilgileri açıklayamaz, kendilerinin veya başkalarının menfaatine kullanamaz.

GEÇİCİ MADDE 1. - Enstitü Yönetim Kurulu üyelerinin atandığı tarihten itibaren bir yıl süreyle Başkan ve koordinatör dışındaki unvanlara, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye istinaden çalışan ve bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 7 nci maddesindeki şartları taşıyan personel de atanabilir.

Yürürlük

MADDE 21. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 22. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

 

                           

Recep Tayyip Erdoğan

 

 

 

 

Başbakan

 

 

 

Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd.

Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

 

A. Gül

A. Şener

M. A. Şahin

 

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

 

B. Atalay

A. Babacan

M. Aydın

 

Adalet Bakanı

Millî Savunma Bakanı

İçişleri Bakanı

 

C. Çiçek

M. V. Gönül

A. Aksu

 

Maliye Bakanı

Millî Eğitim Bakanı

Bayındırlık ve İskân Bakanı

 

K. Unakıtan

H. Çelik

Z. Ergezen

 

Sağlık Bakanı

Ulaştırma Bakanı

Tarım ve Köyişleri Bakanı

 

R. Akdağ

B. Yıldırım

S. Güçlü

 

Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı

Sanayi ve Ticaret Bakanı V.

En. ve Tab. Kay. Bakanı

 

M. Başesgioğlu

C. Çiçek

M. H. Güler

 

Kültür Bakanı

Turizm Bakanı V.

Orman Bakanı

 

E. Mumcu

A. Aksu

O. Pepe

 

 

Çevre Bakanı

 

 

 

K. Tüzmen

 

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

ULUSAL BOR ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ KURULMASI HAKKINDA

KANUN TASARISI

 

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kuruluş ve Tanımlar

Amaç ve kuruluş

MADDE 1. - Türkiye'de ve dünyada bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımını, yeni bor ürünlerinin üretimini ve geliştirilmesini teminen değişik alanlarda kullanıcıların araştırmaları için ge-rekli bilimsel ortamı sağlamak, bor ve ürünlerini kullanan ve/veya bu alanda araştırma yapan kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliği yaparak bilimsel araştırmaları yapmak, yaptırmak, koordine etmek ve  bu araştırmalara katkı sağlamak amacıyla, kamu tüzel kişiliğini haiz, idarî ve malî özerkliğe sahip ve bu Kanun ile kendisine verilen görevleri yerine getirmek üzere Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü kurulmuştur. Enstitünün kısa adı "BOREN" dir. Enstitünün Merkezi Ankara'dadır.

Enstitünün ilişkili olduğu Bakanlık, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığıdır. Enstitü, bu Kanunda düzenlenmeyen hususlarda özel hukuk hükümlerine tabidir.

Tanımlar

MADDE 2. - Bu Kanunda adı geçen;

a) Bakanlık     : Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığını,

b) Bakan         : Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanını,

c) Enstitü        : Ulusal Bor Araştırma Enstitüsünü,

d) Yönetim Kurulu                    : Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü  Yönetim Kurulunu,

e) Başkanlık    : Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü Başkanlığını,

f) Başkan        : Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü Başkanını,

 

İfade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Enstitünün Görevleri ve Organları

Enstitünün görevleri

MADDE 3. - Ulusal Bor Araştırma Enstitüsünün, 10.6.1983 tarihli ve  2840 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla görevleri şunlardır:

a) Türkiye'nin, bor kimyasalları konusunda  dünya pazarında, sahip olduğu cevher zenginliğine koşut bir konuma gelebilmesi için kısa, orta ve uzun dönem bor uç ürünleri pazar ve teknolojilerine ilişkin politika ve strateji kararlarını almaya  ışık tutacak bilgileri oluşturmak,

b) Bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi amacıyla temel ve uygulamalı araştırma yapmak, yaptırmak, yapmayı özendirmek, değişik alanlarda kullanıcıların araştırmaları için gerekli bilimsel ortamı ve alt yapıyı sağlamak, bunun için laboratuvarlar kurmak, laboratuvarların kurulmasına destek vermek, mevcut ve/veya kurulacak laboratuvarları teçhizat ile desteklemek, Eti Holding A.Ş. ve bağlı ortaklıkları ile bor  konusunda araştırma altyapısı olan üniversitelerde araştırma merkezleri kurmak,  kurulmasına destek olmak, bor ve ürünlerini kullanan ve bu alanda araştırma yapan kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliği yaparak koordinasyonu sağlamak,

c) Bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi alanındaki bilimsel araştırmaların teknolojik yeniliklere süratle dönüşebilmesi için yöntemler geliştirmek, bu alandaki teknolojilerin yurt dışından transferi için gerekli çalışmaları yürütmek, özel sektörün bor ve ürünlerinin kullanımı hakkındaki çalışmalara katılımını sağlayacak programlar yapmak, sanayi sektörünün Enstitü ile işbirliği yapmasını sağlayacak programlar geliştirmek, mevcut ve geliştirilecek yeni bor ürünlerinin çevre ve insan sağlığı üzerine etkilerinin saptanıp, anlaşılmasına yönelik araştırmalar yapmak, yaptırmak ve işbirliğini verimli kılacak ortamı oluşturmak,

d) Kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ile gerçek ve tüzel kişilerin bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi hakkında araştırma isteklerini değerlendirmek, Ar-Ge sonuçlarını piyasaya sunmak, bu konularda araştırma yapan gerçek ve tüzel kişileri finansman, personel ve teçhizat ile desteklemek,

e) Türkiye'nin taraf olacağı bor ve ürünleri ile ilgili Ar-Ge  işbirliği anlaşmalarının hazırlanması ve müzakeresinde Eti Holding A.Ş. ile birlikte  Hükümete yardımcı olmak ve bu anlaşmaların izlenmesinde ve uygulanmasında 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanun ile 5/5/1969 tarihli ve 1173 sayılı Kanun çerçevesinde görev almak,

f) Eti Holding A.Ş.' nin talep edeceği Ar-Ge projelerini öncelikle ve ücretsiz olarak gerçekleştirmek,

g) Görev alanına giren konularda ulusal ve uluslararası kongre, seminer gibi bilimsel toplantılara bilimsel ve maddi katkı sağlamak, desteklemek, düzenlemek ve bunlara katılmak,

h) Enstitünün görev alanına giren konularda Türkçe ve yabancı dillerde kitap ve periyodik yayınlarda bulunmak ve bu tür yayınları desteklemek,

ı) Bilgi toplama ve yayma, bilgi bankaları, kütüphane ve arşiv gibi bilimsel destek hizmetleri sağlamak, ulusal ve uluslararası kuruluşlarla bu konuda işbirliği yapmak,

i) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

Organ ve birimleri

MADDE 4. - Enstitü aşağıdaki organ ve birimlerden oluşur;

a) Yönetim Kurulu,

b) Başkanlık,

c) Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü,

d) Endüstriyel İlişkiler Koordinatörlüğü,

e) Bilgi Toplama, İdarî ve Malî İşler Koordinatörlüğü.

Yönetim Kurulu

MADDE 5. - Yönetim Kurulu Enstitünün en üst karar organıdır.

Yönetim Kurulu;

Enstitü Başkanı,

- Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığınca  önerilecek dört aday arasından seçilecek iki üye,

- Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca önerilecek iki aday arasından seçilecek bir üye,

- Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunun bağlı olduğu Bakanlık tarafından öneri-lecek iki aday arasından seçilecek bir üye,

- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından önerilecek iki aday arasından seçilecek bir üye,

- Yükseköğretim Kurulunun üniversite öğretim üyeleri arasından önereceği iki aday arasından seçilecek bir üye,

olmak üzere toplam yedi üyeden oluşur.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, TÜBİTAK'ın bağlı olduğu Bakanlık ve YÖK tarafından önerile-cek adaylar ile Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığının göstereceği en az iki adayın mühendis olması zorunludur.

Yönetim Kurulu üyeleri; hukuk, siyasal bilgiler, idarî bilimler ve mühendislik  dallarında eği-tim veren en az dört yıllık yüksek öğrenim kurumlarından mezun olmuş, kamu kurum ve kuruluşlarında ve/veya özel sektörde toplam en az on yıl deneyim sahibi ve Enstitünün amacına uygun birikimi olan ve mesleğinde temayüz etmiş kişiler arasından Başbakan tarafından atanır.

Yönetim Kurulu olağan olarak iki ayda bir toplanır. Ancak, Başkanlığın önerisi ile gerekli sık-lıkta toplanabilir. Yönetim Kurulu kararları, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Yönetim Kurulunun çalışma usul ve esasları Enstitü tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.

Yönetim Kurulu üyelerinin görev süreleri Enstitü Başkanı hariç üç yıl olup, görev süresi dolan üyeler bir dönem daha atanabilir. Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu tarafından seçilir.  Enstitü Başkanı Yönetim Kurulu Başkanı olarak seçilemez.

Herhangi bir nedenle boşalan  Yönetim Kurulu üyeliği için aynı usulle atama yapılır, atanan üye önceki üyenin kalan görev süresini tamamlar.

Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerinin görev süreleri dolmadan görevlerine son verilemez. Bu Kanun ile kendilerine verilen görevleri ile ilgili olarak işlediği suçlardan dolayı haklarında mahkumiyet kararı kesinleşen Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca Devlet memuru olmak için aranan şartları kaybettikleri tespit edilen veya üç aydan fazla süre ile hastalık, kaza veya başka bir nedenle görevini yapamaz durumda olan veya görev süresinin kalan kısmında görevine devam edemeyeceği, üç aylık süre beklenmeksizin tam teşekküllü bir hastaneden alınacak heyet raporu ile tevsik edilen Yönetim Kurulu üyeleri süreleri dolmadan atandığı usulle görevden alınabilir.

Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri

MADDE 6. - Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri aşağıda belirtilmiştir:

a) Enstitünün kuruluş amacına  uygun çalışmalar ile hükümet programı, kalkınma planı ve yıllık programlarla belirlenecek hedef, ilke ve politikalar doğrultusunda Ar-Ge çalışmalarının yapılmasını sağlamak, 

b) Enstitünün idarî, malî ve teknik yönden düzenli, verimli ve etkin faaliyette bulunabilmesi için gerekli tedbirleri almak ve ilgili yönetmeliklerin yürürlüğe girmesini sağlamak,

c) Enstitünün personel politikasını oluşturmak,

d) Enstitünün yıllık çalışma programını görüşüp karara bağlamak, çalışmaları izlemek, değerlendirmek, yıl sonu faaliyet raporunu hazırlamak ve bütçe taslağını onaylamak,

e) Enstitünün vereceği hizmetler ve ücretlerin  belirlenmesi ile Enstitünün sürekli  ve süreli personeli  tarafından yürütülen araştırma projeleri gelirlerinin masraflar dışında kalan      kısmının Başkanın teklifi ile dağıtımına karar vermek,

f) Enstitünün yaptıracağı veya katkıda bulunacağı araştırmaların bütçe ve programlarını Başkanın teklifi üzerine onaylamak,

g) Enstitünün ihtiyaçları için taşınır ve taşınmaz malların, yazılım ve diğer ürünlerin satın alınmasına, satılmasına veya kiralanmasına karar vermek,

h) Enstitü personelinin atanması ve diğer işlemleri hususunda karar almak,

ı) Enstitünün çalışma alanı ile ilgili olarak  en az üçer yıllık stratejik ve birer yıllık performans planı hazırlamak ve yayınlamak,

i) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

Başkanlık ve başkanın görev ve yetkileri

MADDE 7.- Başkanlık, Enstitü başkanı ve üç grup koordinatöründen oluşur ve Enstitünün görevlerinin yerine getirilmesinde icra kurulu olarak hareket eder.

Başkan, Enstitünün ita amiri olup, Yönetim Kurulu üyelerinde aranan özelliklere sahip kişiler arasından, Bakanın teklifi üzerine, Başbakan tarafından atanır.

Başkanın görev ve yetkileri şunlardır:

a) Enstitünün işlevlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli taslak çalışma programını ve bütçeyi hazırlamak, yönetim kuruluna sunmak, onaylandıktan sonra uygulamak.

b) Enstitünün gelir gider kesin hesabını ve yıllık faaliyet raporunu Yönetim Kuruluna sunmak ve Enstitü bütçesinin uygulanmasını, gelirlerinin toplanmasını, harcamaların yapılmasını ve denetimini sağlamak.

c) Enstitü personelinin atama ve diğer işlemleri için yönetim kuruluna teklifte bulunmak.

d) Yönetim Kurulu Kararına istinaden Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü altında Enstitü temel çalışmaları ve piyasadan gelen talepler için Enstitü bünyesinden ya da dışından yerli ve yabancı danışman ve uzmanlardan oluşan Ar-Ge grupları kurmak, kaldırmak ve Enstitüsünün sürekli ve süreli personeli tarafından yapılan proje gelirlerinin dağıtımı hakkında önerilerde bulunmak.

e) Hizmet birimlerinin uyumlu, verimli, disiplinli ve düzenli biçimde çalışmasını temin etmek, Yönetim Kurulu ile hizmet birimleri arasındaki organizasyonu ve koordinasyonu sağlamak.

f) Yönetim Kurulu toplantılarının gündemini, gününü ve saatini belirlemek ve toplantılara katılmak, raportörlüğünü yapmak, Yönetim Kurulu kararlarının gereğinin yerine getirilmesini sağlamak ve bu kararların uygulanmasını izlemek.

g) Enstitüyü resmi ve özel kuruluşlar nezdinde temsil etmek.

Hizmet birimleri

MADDE 8. - Enstitünün hizmet birimleri;

a) Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü,

b) Endüstriyel İlişkiler  Koordinatörlüğü,

c) Bilgi Toplama,  İdarî ve Malî  İşler  Koordinatörlüğü,

Olmak üzere koordinatörlükler şeklinde teşkilatlanmış hizmet birimlerinden oluşur.

Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü

MADDE 9. - Araştırma ve Geliştirme Koordinatörlüğü, bor ve ürünlerinin kullanımı hakkında Türkiye'nin bor ve ürünleri sanayi, araştırma ve teknoloji politikaları, hedef, ilke ve yöntemlerine uygun olarak Enstitünün yıllık ve revize edilebilir,  beş yıllık Ar-Ge programlarını hazırlar.

Bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi hakkında temel ve uygulamalı araştırma yapar, yaptırır ve değişik alanlarda kullanıcıların araştırmaları için gerekli bilimsel ortamı sağlar ve bilimsel araştırmaların teknolojik yeniliklere  dönüşebilmesi için çalışmalar yürütür.

Enstitünün bünyesinde hangi konularda araştırma ve geliştirme yapılması hususuyla kurulması gerekli Ar-Ge grupları ve personel, finans ve teçhizata ilişkin önerilerini Başkana sunar.

Türkiye'nin taraf olacağı bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi ile ilgili Ar-Ge çalışma ve işbirliği anlaşmalarının hazırlanması ve  uygulanması çalışmalarını yürütür.

Araştırma ve Geliştirme gruplarının üye sayısı, bu gruplarda çalışacakların nitelikleri ile çalışma usul ve esasları Başkanın teklifi üzerine Yönetim Kurulu tarafından kararlaştırılır.

Endüstriyel İlişkiler Koordinatörlüğü

MADDE 10. - Endüstriyel İlişkiler Koordinatörlüğü, kamu kurum ve kuruluşları ile üniversiteler, gerçek ve tüzel kişilerin bor ve ürünlerinin geniş bir şekilde kullanımı, yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi hakkında araştırma isteklerini değerlendirir, sonuçlandırılmasını sağlar ve piyasaya sunar.

Bor ve ürünlerinin kullanım alanlarının yaygınlaştırılması yeni bor ürünlerinin üretimi ve geliştirilmesi hakkında araştırma yapan gerçek ve tüzel kişileri destekler, sanayi sektörünün Enstitü ile işbirliği yapmasını sağlayacak programları geliştirir ve bu işbirliğini verimli kılacak ortamı sağlar. Özel sektörün bor ve ürünlerinin kullanımı hakkındaki çalışmalara katılımını, özel sektörün yaptığı çalışmalara da  Enstitünün katılımını sağlayacak programlar yapar ve Başkana önerir.

Ar-Ge çalışması sonuçlarının uygulamaya geçmesi ve yurtdışından teknoloji transferi için gerekli çalışmaları yürütür ve enstitünün gelirlerinin artırılması için  öneriler hazırlar.

Bilgi Toplama, İdarî ve Malî İşler Koordinatörlüğü

MADDE 11. - Bilgi Toplama, İdarî ve Malî İşler Koordinatörlüğü, Enstitünün bütçesinin hazırlanması, gelir ve giderlerinin gerçekleştirilmesi, takibi, denetimi ve değerlendirilmesi, Enstitünün görev alanına giren konularda ulusal ve uluslararası kongre, seminer gibi bilimsel toplantılar ile ilgili çalışmaları yürütür.

Muhasebe, ücret ödemeleri, Enstitü varlık ve imkanları ile personelinin idarî işlemlerinin yapılmasını ve takibini yerine getirir, bu konularda Başkana önerilerde bulunur ve yıllık faaliyet raporunu hazırlar.

Enstitünün görev alanına giren konularda Türkçe ve yabancı dillerde kitap ve periyodik yayınlarda bulunması  ve bu tür yayınları desteklemesi hakkında çalışmalar yapar.

Bilgi toplama ve yayma, bilgi bankaları, kütüphane ve arşiv gibi bilimsel destek hizmetlerinin verilmesi işlemlerini, mevcut ulusal ve uluslararası kuruluşlarla bu konuda işbirliği yapılması çalışmalarını yürütür.   

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Personelin Atanma Şartları, Statüsü ve Malî Hakları

Personelin atanma şartları ve statüsü

MADDE 12. - Enstitü hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, idarî hizmet sözleşmesi ile istihdam edilen sürekli personel eliyle yürütülür. Enstitü personelinin pozisyon unvan ve sayıları ekli Cetvelde gösterilmiştir. Söz konusu unvanların birimlere dağılımını yapmaya Başkanın önerisi üzerine Yönetim Kurulu yetkilidir. Personelin pozisyon unvan ve sayılarında mevcut pozisyon sayılarının iki katını aşmamak kaydıyla değişiklik yapılmasına, mevcut hizmet birimlerinin kaldırılmasına ve yeni hizmet birimlerinin kurulmasına, Enstitünün teklifi, Bakanın onayı üzerine Bakanlar Kurulu'nca karar verilir.

Enstitü personeli ücret ve mali haklar dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabidir.

Enstitüde proje ve araştırmaların gerektirdiği niteliklere sahip proje ve araştırma süresi ile sınırlı olarak yeterli sayıda süreli personel istihdam edilebilir. Enstitüde süreli olarak görevlendirilen personelin çalıştıkları süre zarfında ücretleri ile sosyal güvenlik ve benzeri yükümlülükleri Enstitü tarafından ödenir. Enstitüde bu şekilde istihdam edilen kamu kurum ve kuruluşları personeli kurumlarından izinli sayılırlar. Bu kişilerin statüleri ile buna ait her türlü hak ve mükellefiyetleri saklı tutulur. İzinli oldukları müddet, terfi ve emekliliklerinde hesaba katılır. Terfi hakkını kazananlar başkaca hiçbir işleme lüzum kalmaksızın terfi ettirilirler. Akademik unvanların kazanılması için gerekli şartlar saklıdır.

Enstitüde  yabancı danışman ve uzmanlar da istihdam edilebilir.

Enstitü personelinin nitelikleri ile  sözleşme usul ve esasları, Enstitünün önerisi ve Bakanın onayı üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelik ile tespit edilir. Enstitüde istihdam edilecek yabancı danışman ve uzmanların nitelikleri ile sayısı, ücretleri ve sözleşme usul ve esasları da bu yönetmelikte düzenlenir.

Yabancı danışman ve uzmanlar hariç, Enstitü personelinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) bendinin (1), (4), (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerinde belirtilen şartlar ile Enstitünün amaçlarının gerektirdiği nitelikleri  taşımaları zorunludur.

Mali hakları

MADDE 13. - Enstitü Başkanı ve  Enstitünün sürekli  personeli, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tabidir. Başkanın Enstitüde görevli olacağı sürede eski görevleri ile ilişkileri kesilir. Ancak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve özel mevzuatla düzenlenmiş personel rejimine tabi ise, Enstitüdeki görevi sona erdikten sonra, başvurması halinde Başbakan tarafından müktesebine uygun bir kadroya atanır.

Emeklilik açısından, Enstitü Başkanı genel müdür, koordinatörler Başbakanlık başkanları, uzmanlar bakanlık daire başkanına denk statüde kabul edilir. Diğer personele, 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun Ek 48 inci maddesinin (b) bendi hükümlerine göre işlem yapılır.

Yabancı danışman ve uzmanlar hariç, Enstitü Başkanı ile sürekli ve süreli personelin aylık ücret ve diğer mali hakları, 13.7.2001 tarihli 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri çerçevesinde Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.

Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine, ayda ikiden fazla olmamak üzere uhdesinde  kamu görevi bulunanlara (2000) gösterge rakamının, uhdesinde her herhangi bir kamu görevi bulunmayanlara ise (3000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda bulunacak miktarda huzur hakkı ödenir.

Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri, Enstitü Başkanı, sürekli ve süreli personel ile vekalet ve istisna akdi ile hizmet verenlerin ve yabancı danışman ve uzmanların  görevlerinin ifası sırasında yaptıkları masrafların hangilerinin Enstitü bütçesinden karşılanabileceğine dair usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Denetim, Gelirler ve Bütçe

Denetim

MADDE 14. - Enstitü, 21.2.1967 tarihli ve 832 Sayılı Sayıştay Kanunu' nun  vize ve tescil hükümleri hariç, Sayıştay denetimine tabidir.

Gelirler ve bütçe

MADDE 15. - Enstitünün gelirleri şunlardır:

a)  Eti Holding A.Ş.'nin bor ürünlerinin satışından %0,2 oranında pay,

b) Bor madenleri işletmelerinden alınan devlet hakkının %15'i,

c) Enstitüye yapılacak yardımlar, bağışlar ve vasiyetler,

d) Enstitünün ücret karşılığı verdiği hizmet gelirlerinin  tamamı ile sürekli ve süreli personel tarafından yapılacak  Ar-Ge projeleri karşılığı alınan ücretlerin %20'si,

e) Yayın gelirleri,

f) Patent gelirleri ve sair gelirler.

Enstitünün gelirlerinin, giderlerini karşılaması esastır. Enstitü gelirleri, Yönetim Kurulunun uygun gördüğü bankalarda açılacak hesaplarda tutulur. Bu gelirlerden hesap yılı sonuna kadar harcanmayan paralar Maliye Bakanlığına bildirildikten sonra Enstitünün ertesi yıl gelir hesabına aktarılır. Enstitünün gelirleri bu Kanunda belirtilen görevlerini tam olarak yerine getirebilmesi  için yeterli düzeye gelinceye kadar, gerekli malî kaynak Genel Bütçeden karşılanır.

Enstitünün giderleri Yönetim Kurulunca onaylanan bütçeden karşılanır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Son Hükümler

Malvarlığı

MADDE 16. - Enstitünün mal ve varlıkları Devlet malı sayılır, haczedilemez, rehnedilemez.

Uygulanmayacak hükümler

MADDE 17. - Enstitü, 26.5.1927 tarihli ve 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu ile  21.2.1967 tarihli ve 832 sayılı Sayıştay Kanununun  vize ve tescile ilişkin  hükümlerine tabi değildir.

Muafiyetler

MADDE 18. - Enstitü ve Enstitünün gelirleri damga vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Enstitü, yapacağı araştırma ve incelemeler için hiçbir ilmühaber, ruhsatname ve imtiyaz almak zorunda değildir. Enstitü tarafından açılacak davalarda teminat aranmaz.

Eti Holding A.Ş' nin, yaptıracağı Ar-Ge projeleri kapsamında alınan patentlerin kullanımı Eti Holding A.Ş.'ye ait olup bunlardan ücret alınmaz.

Yönetmelikler

MADDE 19. - Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin usul ve esasları gösteren yönetmelikler, Yönetim Kurulunun oluşumundan itibaren altı ay içinde ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak hazırlanır ve yürürlüğe konulur.

Bilgi isteme ve gizliliğe uyma

MADDE 20. - Enstitü, araştırma ve inceleme konuları için gerekli gördüğü her türlü bilgiyi kamu kurum ve kuruluşlarından istemeye yetkilidir. Kendilerinden bilgi istenen kamu kurum ve kuruluşları, sözkonusu isteğe cevap vermek ve gereken kolaylığı göstermekle yükümlüdürler. Enstitü Yönetim Kurulu üyeleri ve her türlü personeli gizlilik taşıyan bilgileri açıklayamaz, kendilerinin veya başkalarının menfaatine kullanamaz.

GEÇİCİ MADDE 1. - Enstitü Yönetim Kurulu üyelerinin atandığı tarihten itibaren bir yıl süreyle koordinatör dışındaki unvanlara, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye istinaden çalışan ve bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 7 nci maddesindeki şartları taşıyan personel de atanabilir.

Yürürlük

MADDE 21. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 22. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

HÜKÜMETİN KABUL ETTİĞİ METNE EKLİ CETVEL

 

 

CETVEL

 

 

UNVANLAR

    

          SAYISI

 

Başkan

1

 

 

Koordinatör

3

 

 

Uzman

13

 

 

Laborant

2

 

 

Tekniker/Teknisyen

2

 

 

Savunma Uzmanı

1

 

 

Sekreter

2

 

 

Büro Görevlisi

2

 

 

Şoför

2

 

                                                                                                    

 

 

 

 

TOPLAM

28

 

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNCA KABUL EDİLEN METNE EKLİ CETVEL

 

 

POZİSYON CETVELİ

 

 

UNVANLAR

    

          SAYISI

 

Başkan

1

 

 

Koordinatör

3

 

 

Uzman

13

 

 

Laborant

2

 

 

Tekniker/Teknisyen

2

 

 

Savunma Uzmanı

1

 

 

Sekreter

2

 

 

Büro Görevlisi

2

 

 

Şoför

2

 

                                                                                                    

 

 

 

 

TOPLAM

28